Haarlem vijftig jaar geleden
Laatste Nieuws
DE GEBROEDERS„GOOCHEM
Haarlem, 30 Jan.
De Elfstedentocht
1
Nog enkele bijzonderheden
DINSDAG 30 JANUARI 1940
Het havenplan
ONTPLOFBARE STOFFEN
Gemeenteraad
Brandje te Overveen
Debat over sneeuw
ruimen?
Vragen van een raadslid
aan B. en W.
INSTITUUT MERCURIUS
DE WERKLOOSHEID DAALDE
Toch kan men deze daling
niet gunstig noemen
„Het Vaderland Getrouw"
De gladheid van den weg
Bij het schaatsen gevallen
Geslaagd
„De Volharding"
Studievereeniging van Maat
schappelijke Werkers
Gevonden voorwerpen
Politie en de buitengewone
omstandigheden
BURGERLIJKE STAND
Zwitsersch vliegtuig
over Duitsche grens
OOST-FRIESCHE EILANDEN
MILITAIR GEBIED
Adema aan den kop te Franeker
Aanvaring tusschen
Ned, schepen
20.000 voor Finland
SPECIALE VOLMACHT VOOR
DUITSCHE AALMOEZENIERS
Aantal der mannelijke klooster
lingen is in 1938 afgenomen
AGENDA
Bioscopen
Stadsschouwburg
31 Januari
Bioscopen
Apotheekdiensten
VERJAARDAG PRINSES
BEATRIX
VRACHTAUTO VAN KAMPEN
NAAR URK
DE NED. GEZANT TE BERLIJN
ZILK
ZANDVOORT
STAD
De belangstelling, waarmede onze herinne
ringen aan het Haarlem van een halve eeuw
terug door velen zijn gelezen, is oorzaak, dat
wij het „Jaarboekje voor de stad Haarlem van
1891" nog eens hebben opengeslagen.
Op goed geluk af zoo maar.
Zoo zagen wij, dat van het hotel „Kenne-
rnerland" te Bloemendaal en van het station
te Haarlem omnibussen van de Tram-Omnibus-
Maatschappij BloemendaalOverveenHaarlem
liepen. De Maatschappij was, volgens het Jaar
boekje, reeds in 1886 opgericht en stond onder
leiding van den heer A. Koolhoven, die ook in
latere jaren veel van zich heeft doen spreken.
Commissarissen waren de heeren J. H. Bijvoet
J. H. Stoel en J. Bispinck, allen van Bloemen
daal. Het tarief voor reizigers bedroeg 15 cent
voor een rit van Haarlem naar Overveen en
2o cent van Haarlem naar Bloemendaal. Re
tourbiljetten, die echter niet op Zon- en feest
dagen te verkrijgen waren, kostten 25 cent. Ver
der waren er abonnementsboekjes en coupon
boekjes verkrijgbaar. Kleine pakketjes konden
meegegeven worden tegen een vergoeding van
20 cent, maar ze moesten aan den bus bezorgd
en daar afgehaald worden.
Het vervoertraject Station HaarlemHaar
lemmerhout werd geëxploiteerd door de Haar-
lemsche Tramway-maatschappij, opgericht in
1878 en kantoor houdend aan de Baljpwslaan
Er waren twee secties, n.l. StationGrcote
Markt en Groote Marktden Hout. Het tarief
voor elk dezer twee secties bedroeg 5 cent, doch
men kon ook abonnementen krijgen tegen TA
cent voor den geheelen afstand StationDer
Hout. De tramrijtuigen vertrokken van het sta
tion des morgens half acht met een acht-minu-
ten-dienst tot des avonds half elf en uit Der
Hout van des morgens tien vóór acht tot des
avonds tien vóór elf. Directeur was de heer J
van West Jr., commissarissen waren de deftige
Haarlemmers A. C. Kruseman, mr. W. Jager
Gerlings, W. de Clercq, J. Krol Kz. en J. J. S.
van Hamel.
Het sociëteitsleven beleefde in die dagen blijk
baar een glorietijdperk. Wij vonden niet min
der dan zes sociëteiten opgegeven. Allereerst
„Trou moet Blycken" natuurlijk, met een eigen
buitensociëteit in den Haarlemmerhout, het
tegenwoordige „Dreefzicht". Van „Trou" was
de heer Pr. Lieftinck, lid van de Tweede Ka
mer, Keizer. De factor en jaarverzenschrijver
was de heer H. F. Waller. Het aantal leden
was voor het betrekkelijk kleine Haarlem zeer
aanzienlijk en bedroeg, volgens de opgave van
het Jaarboekje, ongeveer 500, die ieder 35
contributie per jaar betaalden, als zij gewoon
lid, en 25.als zij buitenlid waren.
Dan was er in Haarlem de sociëteit „De Een
dracht". Evenals „Trou" in de Groote Hout
straat gevestigd. Hiervan was voorzitter de
heer G. J. van Dieren Bijvoet en J. H. Stoel
secretaris. Mr. W. Jager Gerlings fungeerde als
penningmeester. Het aantal leden hiervan wordt
niet" opgegeven; :de cóntributie bedroeg ƒ18
per jaar voor de gewone en 10.voor de
buitengewone leden. De sociëteit „Vereeniging",
gehuisvest in de Lange Bagijnestraat, telde on
geveer 800 leden. Voorzitter hiervan was de
heer J. Krol Kz. De contributie was iets bil
lijker dan die van „De Eendracht". Zij bedroeg
16.Op de Groote Markt had men veraei
de sociëteit „De Kroon", waarvan het aantal
leden door het Jaarboekje op 300 gefixeerd
wordt. De leden betaalden 10.— contributie,
evenals voor de sociëteit „De Phoenix", die ge
vestigd was aan de Parklaan en niet minder
dan 1000 leden telde. Ten slotte was er dan nog
de onderofficieren-sociëteit „Concordia", die
haar zetel had in de Infanterie-kazeme aan den
Koudenhom.
Wat het verdere organisatieleven aangaat
vermeldt het Jaarboekje o. m. twee postduiven-
vereenigingen; twee schaakgezelschappen; zes
kegelclubs; twee kolf clubs; twee cricketclubs
(Rood enWit en Excelsior)de Haarlemsche
Footballclub met 46 werkende leden en Haitsma
Muiier als voorzitter; een Haarlemsche Velo-
cipèdeclub; de ijsclub Haarlem en omstreken;
acht gymnastiekvereenigingen, waaronder reeds
een dames-gymnastiekclub; de roei- en zeilver-
eeniging „Het Spaarne" enz. Er was een zwem
school aan het Noorder Spaarne, waarvan min
der gegoeden tegen betaling van 3 cent per keer
gebruik konden maken, en een zwemschool aan
de Houtvaart. Beide stonden onder leiding var
den heer A. A. Sprenger.
De heer A. J. Meijerink had reeds in de Ja-
cobijnestraat een inrichting voor heilgymnas
tiek, massage, gymnastiek en schermen. Onder
de instellingen van weldadigheid staan ver
meld de St. Vincentiusvereeniging. Voorzitter
van den Bijzonderen Raad was de heer J. A. M
Lans. Presidente van de St. Elisabethsvereeni-
ging was mevr. F. Schoemaker-Jorritsma. Wij
vinden in het Jaarboekje ook reeds de in 1890
opgerichte afdeeling Haarlem van den Ned.
R.K. Volksbond vermeld. Het bestuur bestond
uit de heeren A. J. de Jong, voorzitter; H. B.
Schoonman, onder-voorzitter; C. A. M. v. Dam,
penningmeester; J. J. Sanders, 2e penningmees
ter; V. C. A. van Dijck, 2e secretaris; D. Wol-
denberg, bibliothecaris; H. Leeflang, le comm.
en J. van Roode, 2e comm. van toezicht; H. Pe
ters, hoofdcommissaris van onderzoek; J. H.
van der Stijlen, hoofdcommissaris van orde; P.
J. Preyde. hoofdbureaulist.
Als onderafdeelingen werden toen al opgege
ven: een ondersteuningsfonds, een zangvereeni-
ging (met den heer A. Rooyers als directeur),
een timmerliedenvereeniging en een rederijkers
kamer (voorzitter de hr. A. Lemin. De afdee
ling hield haar vergaderingen eiken Maandag
avond van 8 tot 10 uur in het Vincentiusgebouw
aan de Zoetestraat. De contributie bedroeg 6 ct.
per lid en per week. Als doel van den R.K.
Volksbond wordt opgegeven: door samenwerking
zijner leden, in den geest en volgens de begin
selen der R.K. Kerk, vooral den werkmansstand
en de kleine burgerij tegen de socialistische
dwalingen te beveiligen, inzonderheid door een
openlijk en godsdienstig optreden van den bond
als zoodanig ook bij vergaderingen en feesten;
het houden van vriendschappelijke bijeenkom
sten; onderlinge bespreking van wederzijdsche
stoffelijke en geestelijke belangen; het houden
Van nuttige voordrachten en lezingen; het ver
schaffen van degelijke lectuur; het verstrekken
van hulp bij hoogen ouderdom en ongeval; het
Van bondswege bezorgen van uitvaarten van de
gestorven leden in de parochie, waartoe zij be-
hooren.
Verder vinden wij in het Jaarboekje vermeld
een afdeeling Haarlem van de Sociaal-Demo
cratische vereeniging; een afdeeling Haarlem
Van „De Dageraad" en van de Evangelische
Maatschappij; wel zeer sterk moet de Vrij
metselaarsloge „Vicit Vim Virtus" zijn geweest,
>ant er worden in het Jaarboekje niet minder
dan 23 namen van bestuursleden opgegeven. Er
Was reeds toen een Haarlemsche Varkenssla-
geirsvereeniging, <fie vijftig leden telde; een de
batingclub, die zich oefende in de kunst van
®Preken en debgtteeren; er waren, behalve „J.
Cremer" en „Door Inspanning Uitspanning"
nog drie andere letterlievende vereenigingen en
tooneelclubs
De heer Robert was directeur van „Toon
kunst", van de orkestvereeniging „Euterpe" en
van „Zang en Vriendschap"; de heer N. H. An-
driessen was directeur van „Crescendo" en de
heer Wiegant van „Haarlems Zanggenot". De
heer L. Schlegel was directeur van de muziek
school van „Toonkunst".
Het politieke leven werd in die dagen voorna
melijk beheerscht door de Kiesvereeniging
„Vooruitgang", die ongeveer 250 leden telde,
maar de kopstukken van het openbare leven in
Haarlem daaronder telde. Als voorzitter vinden
wij opgegeven den heer Mr. Th. de Haan Hu-
genholtz, als onder-voorzitter den heer J. H.
Krelage, als secretaris den heer Joh. de Breuk.
Er was ook een R. K. Kiesvereeniging, in 1886
opgericht, met ongeveer 160 leden, waarvan
voorzitter was de heer M. L. van Gemert. De
heer J. W. A. Beijnes was secretaris, J. G. La-
sance, 2e voorzitter; Ant. Bosse, penningmees
ter; J. A. M. Lans, 2e secretaris en H. B.
Schoonman. De anti-revolutionnaire kiesveree
niging „Nederland en Oranje" telde ongeveer
100 leden. Dan was er nog de afdeeling Haarlem
van den Nederlandschen Bond voor Algemeen
Kies- en Stemrecht, waarin de latere wethouder
van Haarlem, de heer L. Modoo, een leidende
functie had.
Haarlem telde in 1890 twintig practiseerende
geneeskundigen, plus twee heel- en verloskun
digen; één oogarts, twee tandartsen; vijf vroed
vrouwen,' elf apothekers. Er bestond op het Sta
ten Bolwerk een „pneumatische inrichting",
welke één kamer of klok en Waldenburg's toe
stel ter inademing van verdichte of verdunde
lucht bevatte. Het tarief bedroeg voor tien zit
tingen in verdichte lucht f 25.
Wij moeten ons beperken. Alleen nog dit. Uit
de opgaven van de coöperatieve bouwvereenigin-
gen met vermelding van de plaatsen, waar zij
bouwden, valt op te maken, dat het Leidsche
kwartier en de Amsterdamsche Buurt in wor
ding waren. Vermeld wordt b.v. „Eigen Haard",
opgericht in 1890, dat 20 woningen bestemd
voor ambtenaren in aanbouw had aan den Kin
derhuissingel. „De Volharding", in 1885 opge
richt, bouwde aan de Papentorenvest, Oostvest,
Glasblazerstraat, Dijkstraat, Oranjestraat en
Verlengde Oranjestraat; „De Voorzorg" zette
63 woningen neer in de De Clercqstraat en de
Voorzorgstraat; „De Vooruitgang" 48 woningen
in de Zuidpolderstraat, de Verlengde Teyler-
straat en de A. L. Dyserinckstraat; „Werkmans-
lust" 83 woningen in de Verlengde Brouwer
straat, de Verlengde Gasthuislaan en „De Toe
komst" 151 woningen in de Verlengde Oranje
straat, de Verlengde De Clercqstraat, de Bal
juwslaan en de Spoorwegstraat.
Men ziet, dat ook in die dagen reeds druk
gebouwd werd.
B. en W. stellen voor het crediet voor de
gedeeltelijke uitvoering van het havenplan in
den Waarderpolder te verhOogen met f 25.000.
en alzoo te stellen op f 604.474.
Dit crediet is noodig, omdat de aanneem-
som f 17.000.— hooger is dan verwacht werd;
de materiaalprijzen van door de gemeente ter
beschikking te stellen materialen met f7.000.
zijn toegenomen en er overigens nog eenige
hoogere bestekkosten zijn.
Het voorschot van het Werkfonds moet dus
ook hooger zijn en gesteld wOrden op f 441.654.
B. en W. deelen mede, dat van heden op alle
werkdagen van 's voormiddags 9 tot 's namid
dags 2 uur, Oes Zaterdags tot des namiddags
1 uur, tot 12 Februari e. k. des voormiddags te
11.45 uur ter gemeente-secretarie (7e afdeeling)
ter inzage is nedergelegd het ingediend ver
zoekschrift met de bijlagen aan hun College
aan Gedeputeerde Staten van Noordholland
om vergunning tot oprichting van een bewaar
plaats voor ontplofbare stoffen, max. 40.000
slachtpatronen, in het kantoorgebouw (portiers
loge) van het Openbaar Slachthuis aan de
Oorkondelaan no. 3.
De aanvullings-agenda voor de vergadering
van den Raad der gemeente Haarlem op
Woensdag, Til Januari 1940 luidt:
Wijziging van het Ambtenarenreglement 1934
en van de Verordening gemeente-politie.
Verhooging van het crediet, toegestaan voor
de gedeeltelijke uitvoering van het havenplan,
enz.
Maandagmorgen werd de Bloemendaalsche
brandweer gealarmeerd voor een binnenbrand
aan de Dompvloedslaan te Overveen.
In ons ochtendblad meldden wij reeds,
dat de burgemeester van Bloemendaal,
jhr. mr. C. J. A. den Tex, benoemd is
tot officier in de Orde van Oranje
Nassau. Deze onderscheiding viel hem
ten deel in verband met zijn arbeid als
voorzitter van den Nederlandschen
Bond van Vrijwillige Burgerwachten,
welke functie jhr. Den Tex thans heeft
neergelegd
Bij onderzoek bleek, dat een kachelpijp, die
door het plafond naar den zolder liep, verhit
was geworden en het houtwerk had doen smeu
len. De brandweermannen hebben dit gedoofd;
men behoefde geen water te gebruiken.
Het Vrijzinnig-Democratisch raadslid D. J.
A. Geluk zal in de eerstvolgende raadsvergade
ring de volgende vragen aan het College van B.
en W. stellen:
1. Zijn B. en W. bereid aan den Raad mede
te deelen welke maatregelen in de laatste twee
weken genomen zijn om althans de hoofdwegen
in de stad en de buitenwijken behoorlijk begaan
baar en berijdbaar te houden?
2. Is het juist, dat een verder opruimen van
de sneeuw de financieele draagkracht van de
gemeente te boven kou gaan?
3. Zijn door B. en W. pogingen in het werk
gesteld om van de Regeering toestemming te
verkrijgen voor het bij wijze van werkverschaf
fing wegruimen van sneeuw?
4. Indien genoemde pogingen zijn verricht
en de Regeering haar toestemming heeft ge
weigerd, is het niet mogelijk alsnog aan de Re
geering te verzoeken het ruimen van sneeuw
door werkloozen te mogen laten doen, met dien
verstande, dat een gedeelte van het uit te be
talen loon, gelijk aan het steunbedrag, geacht
kan worden als steun te zijn uitgekeerd, zoodat
slechts de toeslag boven het steunbedrag geheel
voor rekening van de gemeente komt?
Onderstaande leerlingen van het Instituut
„Mercurius" slaagden voor het examen Engel-
sche handelscorrespondentie: de heer H. H. J.
v. d. Vlis te Bloemendaal (Federatie van Han
dels- en Kantoorbedienden Vereenigingen „Mer
curius"), de heer Sombroek te Haarlem („Mer
curius" en Vereeniging van Leeraren), mej. Lom-
merse te Hillegom (Liteh), de heer j. Zwart te
Haarlem (Ver. van Leeraren).
Bij de aan het Instituut gehouden examens
zijn geslaagd: voof machineschrijven mej. J. J.
Vlekke te Haarlem (65 lett.gr. p.'minuut), mej.
E. M. Gayaard (40 lgr.), de heer c. J. Gayaard
(45 lgr.), mej. A. G. Platerink (40 lgr.), mej.
J. Ch. Kemper, allen te Haarlem (50 lgr.) en
mej. J. Kranenburg te Santpoort (50 lgr).;
voor stenografie Nederlandsch: mej. N. van
Deutekom te Haarlem (130 lettergr. per minuut,
steno-typiste), mej. W. C. Sram te Santpoort
(130 lgr.) en mej. H. J. Bouman te Haarlem
(120 lettergrepen per minuut)
Het aantal werkloozen bedraagt momenteel
5281. Dit is 39 minder dan vorige week. Deze
daling is toe te schrijven aan het feit, dat vele
werkloozen een wel zeer tijdelijke boterham
verdienen met het ruimen van sneeuw. Het
aantal ingeschrevenen bij de Arbeidsbeurs is
thans nog 933 beneden dat van verleden jaar
en 1043 boven dat van 1932.
Slede-ongeval te Bloemendaal
Maandag omstreeks twaalf uur kwam mej. S.
uit Bloemendaal per slede van het Kopje ge
gleden. Langs den weg stonden een paar wa
gens van de Reddingsbrigade voor het verzorgen
der sneeuwbanen. De juffrouw gleed hier tegen
aan, waarbij zij zich vrij ernstig bezeerde; zij
werd door de politie voorloopig 'behandeld, waar
na dr. Heijmans haar verder behandelde; zij
had enkele kneuzingen en een lichte hersen
schudding bekomen en werd per ziekenauto
naar het Diaconessenhuis te Haarlem overge
bracht.
B. en w. van Haarlem hebben aan de Ver
eeniging van Oud-strijders der Zee- en Land
macht uit Ned.-Indië „Het Vaderland Getrouw",
vergunning verleend tot het houden eener
collecte in deze gemeente op 5, 6, 7, 8 en 9
Februari a.s.
Deze collecte bedoelt, de weduwen der over
leden oud-strijders in de tropische gewesten te
steunen.
Gisterenmiddag is in de Celebesstraat een
55-jarige dame door de gladheid van den weg
gevallen. Zij brak haar rechterenkel. De Onge
vallen Dienst verleende de eerste hulp, waarna
overbrenging naar de Mariastichting volgde.
Op de Jan Gijzenvaart viel gisterenmiddag een
12-jarige jongen, die daar aan het schaatsen
was. Hiji brak zijn rechtersleutelbeen. Door den
Ongevallen Dienst werd de knaap behandeld.
Aan Pereboom's Coupeschool te Amsterdam
zijn geslaagd voor het examen „Coupeuse" de
dames G. Jansen te Beverwijk, T. Beentjes en G.
de Weerd te Heemskerk; alle dames werden op
geleid door mej. J. Kluft te Heemskerk.
De ijsbaan van „De Volharding" te Heemstede
wordt nog steeds flink bereden. De baan is in
uitmuntende conditie dank zij de bijzondere
maatregelen, die het bestuur genomen heeft.
Men heeft n.l. het ijs besproeid met warm water,
waardoor niet alleen de scheuren in het ijs wer
den gedicht, maar waardoor ook het ijs een
spiegelglad oppervlak kreeg.
De verjaardag van H. K. H. Prinses Beatrix
zal op de ijsbaan worden gevierd met een spe
ciale attractie, morgenavond om kwart voor tien,
waaraan extra-prijzen zijn verbonden. De ijs
baan zal dan toegankelijk zijn tegen populaire
prijzen.
De Haarlemsche Studievereeniging van Maat
schappelijke Werkers hield gisteravond in hotel
Lion d'Or aan den Kruisweg een algemeene le
denvergadering.
In de vacature mej. Nieuwjaar werd gekozen
mej. Maarschalk
In de vacature Mr. P. van Driel werd geko
zen Mr. J. A. Spijksma.
Na het afwerken van de gewone agenda werd
een film over Zuid-Afrika vertoond, waarbij de
heer H. Bloem, bureauleider der Zuid-Afrikaan-
sche Vereeniging te Amsterdam een toelichting
gaf.
D, heer Kuijper verzorgde het humoristische
gedeelte yan den avond.
Maandag werd te Schagen de nieuwe kijkslandbouwwinterschool, gelegen aan
den Provincialen weg, officieel ge ogend. Interieur van het scheikunde
lokaal der inrichting
Inlichtingen aan het bureau van politie,
Smedestraat, uitsluitend tusschen 11 en 13 uur.
Beeldje: James, Parklaan 15; motorgereed-
schapsleutelsSpoor, Brouwersstraat 86; hond
je: Wickel, Junoplantsoen 59; armbandhorloge:
Smulders, Zuidpolderstraat 78; spanielhond:
Kruiten, Stationsweg 11, Velsen; armbandhor
loge: Scholten, Gen. Joubertstraat 19 zw.;
hondje: Brink, Klein Heiligland 33b; handmof:
v. d. Maat, Stuyvesantstraat 50; damesporte-
monnaie m.i.: Lindenborn, Middenweg 151; pijp'
Beenders Amsterdamstraat 19; rijwielplaatje in
étui: Gerritsen. Bantamstraat 81; rijwielplaat
je: Kok Rollandstraat 12; sierspeld: Molenaar,
Waldeck Pyrmontstraat 29; vulpotlood: Wester
kamp, Leidschevaart 102; vulpotlood: Schaart,
Trompstraat 10; een paar wollen wanten:
Horeman, Nagtzaamstraat 26.
De centrale commissie voor georganiseerd
overleg en de commissie van overleg voor het
politiepersoneel kwam onder leiding van haar
voorzitter, den heer M. A. Reinalda in gecom
bineerde vergadering bijeen ter behandeling van
een in haar handen om advies gesteld ontwerp
besluit tot wijziging van het Ambtenarenregle
ment 1934 en de Verordening Gemeentepolitie
voor zooveel betreft de bepalingen ten aanzien
van Je uitbetaling van bezoldiging aan leden
van heu gemeentepersoneel, die in verband met
buitengewone omstandigheden verplichten wer-
kelijken dienst verrichten. Na eenige wijzi
ging var, dat ontwerp werd zonder hoofdelijke
stemming tot een gunstig advies besloten.
Geboren: 27 Jan.: A. C. Hoogenboom—Ken
nis, z.; S. L. HeekSpaan, z.; G. Rooijers
Duivenvoorden, z. 29 Jan.: J.KoekOfficier,
d. 30 Jan.: Chr. Gigengackde Wilde, z.
Overleden: 29 Jan.: J. van Heerden, 62 j„
Pijlslaan; D. D. Cohen, 63 j., van Riebeecklaan;
A. Jantz—Vervooren, 84 j., Jan Nieuwenhuijzen-
straat.
(Berichten opgenomen in een
deel van onze vorige oplaag)
BERN, 29 Jan. (Havas) De generale staf va®
het leger deelt mede, dat tengevolge van het
slechte weer een Zwitsersch militair vliegtuig
Vrijdag 26 Januari, om 16 uur 30 de Zwitsersche
grens is gepasseerd ten noordoosten van Riet-
heim, tusschen Koblenz en Zurbach. Vervolgens
vloog het over Duitsch gebied. De pilobt bevond
zich gedurende ongeveer twee minuten over de
grens. Hij is terstond naar Zwitserland terug
gekeerd.
BERLIJN, 29 Jan. (DNB)De opperbevelheb
ber der Duitsche oorlogsmarine heeft de eilan
den Borkum, Norderney, Langeroog, Spiekeroog
Wanseroog en Sylt voor den duur van den oor
log tot militair gebied verklaard.
VINCENTTUS VRAAGT,
WAT U NIET MEER DRAAGT,
HELP ONS VEEL NOOD TE KEEREN
MET UW GEBRUIKTE KLEEREN.
NIEUWE GROENMARKT No. 22
OF TELEFOON 1101*
Van Stavoren ging het naar Bolsward, over
Hindeloopen en BOrkum. Jongert, Westra en
Adema arriveerden het eerst te Bolsward, op
den voet gevolgd door Van der Duim en Kei
zer, terwijl Geveke reeds tien minuten ten ach
ter was geraakt. Via Harlingen werd, vrijwel
steeds tegen den wind in, Franeker bereikt en
ir, dit stadje vierde Adema, inwoner van Fra
neker, een triomph, omdat hij zich als eerste
aan de controle meldde.
De publieke belangstelling in Bolsward. Har
lingen en Franeker was veel grooter dan in
Sneek en Stavoren het geval was geweest. Fra
neker werd na ruim zeven uur bereikt. Na Ade
ma kwamen Franeker binnen Van der Duim,
Keizer, jongert en Westra, voor wie allen een
zelfde tijd werd genoteerd als voor Adema. Ben
kwartier later kwam Dijkstra binnen met Van
der Bij.
Van het Nederlandsche s.s. „Berkel" dat op
weg is van Huelva naar Amsterdam is tijdens
'n oponthoud in Duins het anker gaan sleepen.
waardoor het schip tegen de „Montferland"
van den Kon. Hollandschen Lloyd is aangedre
ven en lichte schade aan den boeg heeft op-
geloopen. Of de „Montferland" beschadigd is,
is niet bekend.
De „Montferland" bevindt zich eveneens op
de thuisreis.
Het s.s. „Berkel" behoort toe aan de N.V.
Houtvaart, te Rotterdam.
Naar wij vernemen, heeft de Bataafsche Pe
troleum Maatschappij een bedrag van f20.000
beschikbaar gesteld voor de hulp aan Finland.
Men schrijft ons uit Berlijn:
De katholieke veldbisschop der Duitsche
weermacht heeft van den H. Stoel voor alle
geestelijken in het leger een speciale volmacht
gekregen. Deze geestelijken hebben de vergun
ning gekregen, om de H. Eucharistie bij zich
te dragen. Zij mogen voorts op elk uur van den
dag of van den nacht aan de soldaten de H.
Communie uitreiken en kunnen verder zieke
leden van de weermacht van hun plicht, om
nuchter te blijven, ontslaan, ook indien deze el-
ken dag naar de Tafel des Heeren gaan. Indien
het aantal soldaten, dat ten strijde moet trek
ken, al te groot is, mag de H. Communie ook
zonder het afleggen van de biecht uitgereikt
-worden; in dit geval moeten de betrokkenen
echter van te voren op duidelijke wijze van be
rouw blijk hebben gegeven.
Volgens het „Kirchliche Handbuch für das
Katholische Deutschland" steeg het aantal
orden en congregaties van 1937 naar 1938
met 30 op 687; daarentegen daalde het aan
tal leden met 605 op 16596; het aantal novi
cen daalde met 36,2 pCt. op 998.
Het aantal plaatsen, waar zich vrouwelijke
orden en congregaties bevinden, steeg met 27 op
7785, het aantal zusters met 1423 op 101525;
daarentegen daalde het aantal novicen met 767
op 3687. Deze cijfers gelden voor Duitschland
zonder Oostenrijk en Sudetenland.
Gebouw St. Bavo: Collectanten-college „St.
Anthonius". 8 uur. Voorbidders Stille Omgang,
8.30 uur; St. Caecilia, 8 uur; Rechtskundig Bu
reau, 8 uur; Bestuur Herwonnen Levenskracht,
8 uur.
Haarlemsche Kegelbond: Feestavond T. Y.
B. B., 8 uur.
R. K. Volksbond (Kring Noord)Café Koop
man, Rijksstraatweg 360, jaarvergadering.
Rembrandt: ..De spionne", boven achttien-
jaar. 2.30, 7 en 9.15 uur.
Cinema: „De Schuldige" en „De geheimzin
nige luchtdienst", boven achttien jaar. 2 en 8.15
uur.-
Luxor: „Goodbye Mr. Chips", alle leeftijden,
2.30, 7 en 9.15 uur.
Moviac: Doorloopend vroolijk programma.
Spaarne: „Vadertje Langbeen", „De jacht
naar sensatie".
Dinsdag 30 Jan., 8.15 uur. Abonnement le
serie. Het Centraal Tooneel: „De Verstoorde
Bruidsnacht".
Woensdag 31 Jan., 8.15 uur. Gezelschap Saal-
borrk—Parser„Rasmus, de wonderdokter" (voor
den Nw. Haarl. Kunstkring).
Raadzaal Prinsenhof; Gemeenteraad 2 uur.
Rembrandt: „De spionne", boven achttien
jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur.
Cinema: „De Schuldige" en „De geheimzin
nige luchtdienst", boven achttien jaar, 2 en 8.15
uur.
Luxor: „Goodbye Mr. Chips", alle leeftijden,
2.30 7 en 9.15 uur.
Frans Hals; „Een vrouw wist te veel", boven
veertien jaar, 230, 7 en 9.15 uur.
Moviac; Doorloopend vroolijk programma.
Spaarne: „Vadertje Langbeen", „De jacht
naar sensatie".
De Zondags- en avonddiensten der apotheken
zullen tot en met Vrijdagavond worden waarge
nomen door de volgende apotheken:
Van Rijn, KI. Houtweg 15; C. G. Loomeijer,
Zijlweg 34; Schoterboschapotheek, Rijksstraat
weg 19.
Steeds geopend zijn: C. E. Schotman, Binnen
weg 206208; Elswout-apotheek, Bloemendaal
sche weg 341; Aerdenhout-apotheek, Zandvoort-
schelaan, tel. 26772; Heemsteedsche apotheek,
Binnenweg 28, tel. 28127; Bloemendaalsche
Apotheek, Bloe. .endaalscheweg 85, telef. 22181.
In verband met den verjaardag van Prinses
Beatrix zullen morgenmiddag de departemen
ten van Algemeen Pestuur van een uur af ge
sloten zijn. Ook zullen er de vlaggen worden
uitgestoken, doch op den wensch van Prinses
Juliana om bijzondere feestviering achterwege
te laten, zullen de gebruikelijke verlichtingen
niet branden.
Behalve het K. L. M,-vliegtuig heeft vandaag
een met duizend kilogram goederen beladen
vrachtauto, welke om half negen uit Kampen
was vertrokken, communicatie tusschen Urk en
den vasten wal tot stand gebracht. De tocht was
niet gemakkelijk, omdat het ijs met veel sneeuw
was bedekt en men bovendien tegen een har
den wind in moest rijden, zoodat de wagen eerst
om twaalf uur op Urk aankwam.
De Nederlandsche gezant te Berlijn, jhr. mr.
H. M. van Haersma de With, heeft eenige da
gen verlof gekregen om hier te lande eenige
particuliere aangelegenheden af te doen.
„Offensief verwacht". Met genoemd too-
neelstuk van R. C. Sheriff, vertaling J. Ros S.J.,
heeft de tooneelclub der Gezellenvereeniging
aan >^en zeer talrijk publiek een avond bezorgd,
welke in alle opzichten geslaagd mag heeten.
„Offensief verwacht" of „de gioote reis" is
een drama in drie bedrijven, hetwelk speelt in
een officiersonderkomen van de Engelsche loop
graven bij St. Quentin.
Met opvoering van dit ongetwijfeld zware
stuk hebben de Gezellen bewezen, ook in staat
te zijn een ernstig stuk met succes op te voeren.
Dinsdagavond zal deze opvoering worden her
haald. Met alle recht mogen de jongens een
groote belangstelling verwachten.
Hardrijderijen op de schaats. Op de Vij
verbaan in plan-Noord zullen Woensdagmid
dag om 2.30 uur hardrijderijen voor mannen
boven 18 Jaar worden gehouden om prijzen van
f 10.—, f 7.50, f 5.— en f 2.50. Aanmeldingen
worden ingewacht by den heer Vader, Kerk
straat 38 en eventueel by de overige bestuurs
leden.
„Die heeft tenminste zijn verdiende loon voor de poets die
hy ons heeft gebakken," glunderden de broers. Na het opstootje
verliep verder alles volmaakt rustig en na afloop keerde ieder
yermoeid huiswaarts.
„Jongensr zei de hoes' op een dag. „Jullie moet naar den koren
molen gaan en elk een baal meel voor nuj halen. „Best base,
yidep pit en Fat en welgemoed gingen ae op weg.
