John Boyd Dunlop, de man die
luchtbanden uitvond
De Rijn kruit
opnieuw
New-Yorksche Beurs
VINDING MET GROOTE
GEVOLGEN
DONDERDAG 8 FEBRUARI 1940
IJs bij Spijk, Lobith en Millingen
in beweging
Kruien Waalijs voor
Nijmegen verwacht
V eiligheidsmaatre gelen
werden getroffen
Scheepswerf te Millingen
ondergeloopen
FIETSER DOODGEREDEN
BIJ BORCULO
REIZEN VIA FRANKRIJK
Reserve-officier verliet
ongeoorloofd den dienst
K.L.M.-proefvluchten
op West-Indië
DISTRIBUTIE VATGROENTEN
Vleesch in blik
TELEGRAM AAN PRINS PAUL
VAN JOEGO-SLAVIË
Pleegzoon en broederdienst
SCHAKEN
Achtkamp schaken
te Amsterdam
De spionnage-affaire
in Zwitserland
Executie van spion
uit den Elzas
Nieuw decreet over
huwelijkszaken
Drie rustige dagen
JULIUS LIEBAN OVERLEDEN
TOESTAND DER WEGEN
Stemming kalm; slot zeer
goed prijshoudend.
Financieele belangen in het
buitenland
De bandenmaker werd een eeuw
geleden geboren
1
1
WISSELKOERSEN
AMERIK. GOEDERENMARKT
MANIPULATIES MET
EEN WISSEL
In hooger beroep verzwaring
van straf gevorderd
VAN SPIONNAGE VERDACHT
WIELRENNEN
BOEYEN DOET WEER MEE
IN DE ZESDAAGSCHE
AMSTERDAMSCHE BEURS
Nabeurskoersen van 7 Februari
Clearingkoersen
Stuurlieden-examen
Academische examens
Nadat Woensdagochtend de geweldige
ijsmassa's van den Rijn tusschen Spijk en
Millingen zijn gaan kruien, waardoor een
gevaarlijke situatie ontstond, heeft zich het
ijs, dat na een klein uur tot stilstand was
gekomen, Woensdagavond opnieuw in be
weging gezet. Het kruien begon omstreeks
kwart over tien te Lobith en deed zich tien
minuten later te Millingen voor. Het schu
ren en bonken van de ijsschotsen was tot
in den verren omtrek hoorbaar.
Te Lobith had het voorbijdrijvende ijs
een snelheid van zes k.m., terwijl de water
stand tusschen tien uur en kwart over
tienen met niet minder can 47 c.m. was
gestegen tot 15.09 meter. Hierdoor is de
overlaat tusschen Lobith en Spijk in wer
king getreden. Bij Spijk kruide het ijs,
evenals Woensdagmiddag tegen den dijk op.
Woensdagavond om elf uur drong het ge
rucht tot Nijmegen door, dat de Waal bij
Lobith, Millingen en Erlekom hevig aan het
kruien was en dat er een groote massa wa
ter achter zat. Op de kade te Nijmegen liep
het water zichtbaar op en steeg zes centi
meter per uur. Om kwart over elf vernam
men, dat de Waal bij het oude fort Sprok-
kelenburg, ongeveer 2 km boven Nijmegen,
ook in beweging was gekomen. De wacht
Tan den Waterstaat nam op de kade alle
mogelijke veiligheidsmaatregelen en zette
het lage gedeelte af. Ieder oogenblik kon
het kruien van de Waal voor Nijmegen
worden verwacht. Men hoorde het ijs reeds
kraken.
Vannacht te omstreeks twaalf uur zat de ri
vier nog vast. Het bleek echter, dat de zooge
naamde ijsverdikking bij Gendt reeds zooveel
te verduren had gehad, dat deze den weerstand
van het water niet lang meer zou verdragen.
Men verwachtte dan ook algemeen, dat de Waal
voor Nijmegen in den loop van den nacht los
zou komen, al zat het ijs ook bekneld tusschen
de pijlers der beide bruggen.
Woensdagavond om elf uur had het voor
bijschietende ijs te Millingen een snelheid
van acht tot negen kilometer per uur be
reikt. Het gevaar voor de ter plaatse inge
vroren zes schepen werd toen als geweken
beschouwd, daar het ijs tusschen de krib
ben vast bleef zitten en zich aan den kant
ijsdammen hadden gevormd, die de aan
drijvende schotsen tegenhieldem Het water
steeg te Millingen tusschen half elf en elf
uur zestig tot zeventig centimeter. Een ge
volg van dezen hoogen waterstand was, dat
de helling en de loodsen van de scheepswerf
ier firma Bodewes onderliepen. In allerijl
heeft men getracht de zich daar bevindende
scheepsmotoren in veiligheid te brengen.
Te Millingen werd Woensdagavond een hulp
ploeg van vijftig man onder leiding van den
burgemeester, den heer A. J. Eyckelhof, in ge
leedheid gehouden, doch er behoefden geen bij
zondere maatregelen te worden genomen.
Woensdagochtend ongeveer half 12 is op den
ijóchemscheweg, onder de gemeente Borculo,
een ongeluk gebeurd met doodelijken afloop.
Twee landbouwers keerden per fiets van de
Bcrculosche veemarkt huiswaarts. Een vee
auto uit Oldebroek kwam hen achterop. De
bestuurder gaf een signaal, waarop de man
nen. die naast elkaar reden, achter elkaar gin
gen rijden.
Toen de wagen gepasseerd was en de voor
ste rijder achterom keek, zag hij tot zijn ont
steltenis, dat zijn metgezel, de 55-jarige land
bouwer H. Wormgoor uit Geesteren, naast zijn
fiets op den grond lag.
Tegelijkertijd passeerde een militaire auto.
De bestuurder van dezen wagen zag den man
liggen, waarop hij in allerijl oen vee-auto ach
tervolgde. Hij slaagde er in dezen in te halen
en beide wagens keerden naar de plaats des
onheils terug. De chauffeur van de vee
wagen verklaarde niets van het ongeluk te
hebben gemerkt. Dr. van Rekum uit Geeste
ren verleende de eerste hulp en constateerde
een schedelbasisfractuur met doodelijken af
loop.
Men vermoedt dat het slachtoffer is geslipt
Het ministerie van Buitenlandsche Zaken
restigt er de aandacht op van belanghebben
den, dat het aanbeveling verdient dat zij, die
via Frankrijk naar een ander land reizen met
het oogmerk vandaar naar Nederland terug te
keeren, terstond een transitvisum voor de
heen- 'en terugreis trachten te verkrijgen, aan
gezien gebleken is, dat het meermalen gerui-
men tijd duurt, alvorens het transitvisum voor
de terugreis wordt verleend, ten gevolge waar
van reeds tal van personen in ongelegenheid
zijn gekomen.
„Ik ben er mij van bewust, dat ik als officier
niet gehandhaafd kan blijven, ik heb al ont
slag aangevraagd," zoo zeide de 24-jarige res.-
tweede luitenant by de artillerie, J. M. A. A. B.,
die voor het Hoog Militair Gerechtshof in
hooger beroep terecht stond. Hij heeft op 2
September toen de internationale toestand
dus buitengewoon spannena was zijn gami-
zien ongeoorloofd verlaten en met een auto
van het Rijk een pleiziertochtje naar Noordwijk
gemaakt en dus behalve het misdryf van onge
oorloofde afwezigheid, dat van diefstal, n.l. van
benzine van het Rijk, gepleegd.
De krijgsraad te 's-Hertogenbosch heeft hem
tot drie weken gevangenisstraf veroordeeld,
van welke straf de advocaat-fiscaal mr. L. B.
J. Vermeulen, bevestiging vorderde.
Mr. Vermeulen achtte de aan beklaagde op
gelegde straf niet te zwaar gewezen. Beklaag
de heeft absoluut gemis aan plichtsgevoel ge
toond in dien emstigen tyd. Toen hy het gar
nizoen verliet, heeft hy niet eens orde op zyn
zaken gesteld.
De verdediger, res.-kapitein, mr. dr. E. H.
Th. Kwast, wees er in zyn pleidooi op, dat de
krijgsraad beklaagde niet uit den dienst ont
slagen heelt, doch dat beklaagde zelf begrijpt,
dat hij als officier niet is te handhaven.
Langs administratieven weg is men nu bezig
hem als officier te ontslaan.
Pleiter zou het veel beter vinden ook al om
heel wat administratieven rompslomp te voor
komen indien het hof den beklaagde uit den
dienst zou ontslaan, zonder oplegging van de
gevangenisstraf.
Voor iedereen is dat, aldus mr. Kwast, de
meest bevredigende oplossing.
De uitspraak van het hof volgt later.
Met Douglas DC 3 onder leiding
van J. J. van Balkom
Volgens inlichtingen van het Amerikaansche
departement van Handel heeft de K.L.M.
naar United Press aan zijn bladen seint thans
definitief besloten tot het organiseeren van een
aantal proefvluchten, die dienen om gegevens
te verzamelen voor een regelmatigen dienst tus
schen Nederland en West-Indië, via Lissabon
en de Kaap-Verdische eilanden. In aansluiting
hierop vernemen wij nog. dat de eerste vlucht
naar de West in den komenden zomer zal worden
uitgevoerd met een Douglas DC 3 en naar alle
waarschynlijkheid onder leiding van gezagvoer
der J. J. van Balkom.
Eenigen tijd geleden heeft de heer Plesman
reeds aangekondigd dat deze zaak een onderwerp
van ernstige studie uitmaakte. Het is bekend,
dat er eigenlijk al sedert jaren plannen bestaan
om een luchtverbinding tot stand te brengen
tusschen Europa en Midden-Amerika, met Pa-
ramaribr als eindpunt. Het West-Indische net,
voor zoover het geen locaal verkeer verwerkt,
zou als „voedingsnet" dienst doen.
Voor den bouw van het vliegveld te Paramari
bo. „De Zanderij", en voor het aanleggen van
een snelverkeersweg tusschen Paramaribo en dit
veld. heeft de regeering in October j.l. een be
drag van anderhalf millioen gulden beschikbaar
gesteld. Deze luchthaven moet dus tegen den
aanstaanden zomer gereed zijn.
Op de proefvluchten zal uitsluitend post wor
den vervoerd; passagiers zullen nog een tüdje
geduld moeten hebben.
Dat zeer vermoedelijk gezagvoerder Van Bal
kom de eerste vlucht zal maken, ligt voor de
hand. Hij heeft zich de laatste jaren zeer spe
ciaal toegelegd op de bestudeering van alle pro
blemen, die met het Oceaanverkeer samenhan
gen. Bovendien kent hij door zijn vluchten met
de „Snip" de West en hij heeft een zeer groote
practische ervaring. Om deze redenen is hij wel
de eerst-aangewezene om zich zeer intensief
bezig te houden met deze plannen, welker ver
wezenlijking voor de Nederlandsche burgerlucht
vaart van zoo groot belang is.
De minister van Sociale Zaken heeft in een
circulaire aan de gemeentebesturen medege
deeld, dat hy daartoe in de gelegenheid ge
steld door zyn ambtgenoot van Economische
Zaken heeft kunnen goedkeuren, dat, voor
zoover een gemeente deelneemt aan de distri
butie van groenten in blik, tevens aan de daar
voor in aanmerking komende personen vat-
groenten mogen worden verstrekt.
Aangezien de distributie van dit product
echter in handen is gelegd van de Nederland
sche Groenten- en Fruitcentrale, geeft de mi
nister aan de gemeentebesturen in overweging,
zich desgewenscht met een verzoek terzake tot
genoemde Centrale te wenden.
De minister van Sociale Zaken heeft voorts
in e^n circulaire aan de gemeentebesturen mede
gedeeld, dat hy in verband met de nog steeds
aanhoudende koude kan goedkeuren, dat aan
die personen, die voor de distributie van vleesch
in blik in aanmerking komen, gedurende drie
achtereenvolgende weken zoo mogelijk aan
vangende in de week van 5 Februari 1940
boven de vastgestelde kwanta thans ook één
blik vleesch per week extra wordt verstrekt.
Voorzoover de voorraad in een gemeente daar
toe n iet toereikend is, kan het gemeentebestuur
per ommegaande een extra hoeveelheid bij
den Rijksdienst der levensmiddelendistributie
aanvragen. Echter zullen per week nimmer twee
tof drie) blikken gehakt tegelijk mogen wor
den verstrekt.
Het bestuur van de vereeniging „Nederland—
Joego-Slavië" heeft in verband met den voor
den vrede in Zuid-Europa gunstigen uitslag
van de Balkanconferentie een telegram gezon
den aan Prins Paul van Joego-Slavië, waarin
Z. K. H. hulde wordt gebracht voor zyn voort
durende bemoeiingen ten behoeve van den vrede
in Zuid-Europa, welke zoo wordt in het te
legram gezegd zooveel hebben bygedragen
tot den gunstigen toestand van dit oogenblik.
L. H., dienstplichtige der lichting 1940. uit
Noordwijk, was by de Kroon in beroep gekomen
tegen de beslissing van den Minister van Defen
sie, waarby hem vrystelling van den dienst
plicht wegens aanwezigheid van een bijzondei
geval is geweigerd.
De appellant had een beroep op broederdienst
gedaan en voerde aan, dat hij als pleegzoon tot
het gezin van zyn voogd behoort, terwul 'n zoon
van den voogd, eveneens tot het gezin behoo-
rende, ook voor den militairen dienst bestemd
is. Naar de meening van den appellant mag
onder „zoon" ook worden verstaan „pleegzoon".
De Kroon heeft thans in haar beschikking op
dit beroep overwogen, dat het feit. dat appel
lant als pleegzoon tot het gezin van den voogd
behoort, niet meebrengt, dat diens zoons als
broeders van den appellant zouden moeten wor
den beschouwd, aangezien krachtens art. 1 der
Dienstplichtwet in deze wet onder broeder
slechts is te verstaan de wettige broeder of wet
tige halfbroeder.
Het beroep is op die overweging ongegrond
verklaard.
De uitslagen der partijen, Woensdagavond te
Amsterdam gespeeld voor de vierde ronde van
den achtkamp, luiden:
Veerkamp—Schelfhout
SwaneveldPolak 10.
De GrootKmoch afgebroken met remise
kansen.
PrinsLandau 01.
De stand luidt thans:
1. Landau 4 (4)2. Kmoch 2'/j (3); 3. De Groot
2 (3)4. Swaneveld 1 (2)5 en 6 Prins en Veer
kamp 1 (3); 7. Schelfhout (2) en 8. Polak
0 (i),
BERN, 7 Febr. (Havas). De gewezen kolonel
Fonjallaz, die onlangs in hechtenis werd geno
men in verband met een spionnage-affaire, is
beschuldigd van spionnage ter beschikking ge
steld van den militairen rechter van instructie,
tezamen met zyn gedetineerden.
NANCY, 7 Febr. (Havas). De leider der
autonomisten in den Elzas, Roos. werd heden
geëxecuteerd. In de mededeeling van den krijgs
raad over het terecht stellen van den spion
Roos wordt gezegd, dat hy verscheidene jaren
in betrekking stond tot agenten van den Duit-
schen specialen dienst. Tijdens de wederbezet-
ting van het gedemilitariseerde Rijnland in
Maart 1936 en tijdens de Septembercrisis van
1938 heeft hy inlichtingen verzameld over troe
penverplaatsingen, geschutopstellingen, e.d. in
Frankryk, en heeft hij deze inlichtingen over
de grens gebracht, waardoor Duitschland in
lichtingen van groote militaire waarde heeft
ontvangen over de militaire veiligheidsmaatre
gelen van Frankrijk.
Onze Romeinsche correspondent seint Woens
dagavond:
De Congregatie van het H. Officie heeft op
de haar gestelde vraag of onder de niet-katho-
lieken, aan wie het bij decreet van 18 Januari
1928 verboden is in huweiykszaken als eischer
op te treden, ook afvalligen begrepen moeten
worden, bij decreet bevestigend geantwoord.
SANTIAGO DE CHILI, 7 Febr. (D. N. B.)
Tengevolge van een staking van het technische
en het redactiepersoneel van de kranten zijn
in Santiago de Chili gedurende drie dagen
geen kranten uitgekomen. Vandaag zyn de
bladen in kleiner formaat verschenen.
De Wagnervereeniging heeft uit Berlijn het
bericht ontvangen, dat Julius Lieban, op den
leeftyd van 83 jaar daar ter stede is overleden.
Lieban, de vermaarde „Mime" van de Festspiele
te Bayreuth, is ook herhaaldelijk bij de Wag
nervereeniging te Amsterdam in dien rol opge
treden, o.a. in 1898, 1907, 1909 en, voor het
laatst, in 1917.
De AM.W.B. deelt mede, dat de rijkswegen
rondom Arnhem geruimd en goed berijdbaar
zijn. De binnenwegen zijn glad en niet ge
ruimd. De weg SchaarsbergenHoenderlo is
nog niet berijdbaar.
De wegen van Groningen in de richting
Friesland zyn over het algemeen goed berijd
baar. Wil men van Groningen in de richting
Drenthe enz. rijden, dan is dat alleen mogelijk
via AssenHoogeveen en AssenMeppel. De
wegen van Groningen naar het Noorden zijn
veelal slecht. Appingedam is te bereiken.
Op den weg Groningen—Hoogezand—Win
schoten is voorzichtigheid geboden. In Oost-
Drenthe zijn- de wegen over het algemeen zeer
gevaariyk voor alle verkeer.
De hoofdwegen rondom Amsterdam zijn goed
te berijden. Ook naar het Noorden zijn do
wegen weer vrij behoorlijk.
AmsterdamAlkmaar wordt gereden via
HaarlemVelzen.
Op den weg AlkmaarDen Helder is voor
zichtigheid nog steeds geboden.
NEW-YORK, 7 Febr. (Part.). Hoewel de koers
stijging op de New-Yorksche beurs bij opening
over het algemeen heden geen verderen voort
gang had, bleef de stemming van de markt toch
vrij vast en waren fractioneele koerswinsten in
de meerderheid. De meening overheerscht, dat
het herstel van gisteren in hoofdzaak een tech
nisch karakter droeg, maar desondanks acht
men het niet uitgesloten dat deze beweging nog
verderen voortgang zal hebben, ondanks het feit
dat de berichten uit het bedryfsleven nog steeds
van een voortduring der dalende bedrijvigheid
gewag maken en ook het verloop van de goede-
renprijzen nog veel te wenschen overlaat. Vooral
op de metaalmarkten is de stemming gedrukt.
Een der leidende producenten verlaagde den
binnenlandschen koperprijs zoo juist verder tot
11 Vi dollarcent. Een en ander houdt verband
met het dalende binnenlandsche verbruik. Ook
de loodprijzen volgen nog steeds een beneden-
waartsche richting. In dit licht was het opmer
kelijk, dat de metaalwaarden heden juist een
goed prijshoudende stemming aan den dag leg
den en meerendeels kleine winsten konden boe
ken, welke winsten zich in het verdere verloop
zelfs nog iets konden uitbreiden.American
Smelting wisten zelfs een avans van ruim een
dollar te behalen. Er werd hier klaarblykelyk
steun verleend. Een bepaald vaste stemming
spreidden voorts de chemische waarden ten toon.
Allied Chemical stegen meer dan 2 dollar. Ove
rigens was de markt zeer rustig en bleven de
omzetten van matige proporties. Behoudens bij
de eerder genoemde fondsen was de koersont
wikkeling in het verder verloop eenigszins on
regelmatig by onbeteekenende fluctuaties, maar
in het algemeen bleef er toch een neiging tot
stijgen bestaan, al bleef men zeer voorzichtig
te werk gaan, doch het sentiment schijnt wel
iets verbeterd te zijn en het is niet uitgesloten,
dat dit in deze dunne markt tot een verder
koersherstel van beteekenis leidt. De handel
kromp overigens in het tweede uur weer be
langrijk in, maar op een enkele uitzondering na
bracht dit geen wyziging in het koersverloop
met zich. De omzetten bedroegen in het eerste
uur 130.000 shares en in het tweede uur 80.009
shares
Nadat in de tweede beurshelft. nog een lichte
reactie doorzette, kwam er langen tijd niet veel
verandering in de markt. Laatbeurs verkreeg
weer de vraag de overhand, waardoor het slot
in zeer goed prijshoudende stemming tot stand
kwam, waarbij hier en daar het einde van den
beurshandel op het hoogste punt van den dag
tot stand kwam. De koersreactie, die midden-
beurs viel op te teekenen, was mede een gevolg
van het weer opduiken van vredesgeruchten.
De bedrijvigheid schat Iron Age op 71 pet.
(v.w. 77 pet.) van de capaciteit. Hoewel de
daling in het binnenkomen der orders tot stand
is gekomen, verwacht men, dat de bedrijvig
heid nog verder zal terug loopen, te meer daar
de in de afgeloopen week binnen gekomen or
ders een bedrijvigheid van pijn. 45 pet. zouden
wettigen. Tevens is men, ook van de zijde der
staalmaatschappijen, bevreesd voor prijsverla
gingen. De jongste ertsverkoopen door de maat
schappijen zouden reeds wijzen op lagere prij
zen voor gietijzer en staal. De prijsverlaging
van staalschroot in Pittsburgh werd gevolgd
door een teruggang van de prijzen met 0.25
in Chicago, hetgeen de onzekerheid nog ver
groot. Nadat de courante staalwaarden iets be
neden het vorig slot waren beland, volgde weer
eenig herstel en het einde kwam hooger af.
Ook mijnen, koperwaarden, automobielfondsen,
warenhuisaandeelen (als' gevolg van de gunstige
resultaten, welke deze maatschappijen in het
afgeloopen jaar hebben behaald) en kunstzijde-
De minister van Financiën heeft alsnog be
noemd tot lid van de Contact-Commissie voor
financieele belangen in het buitenland dr. F.
L. Rutgers, pl.v. hoofd van de 8ste afdeeling van
het departement van Koloniën.
(Van onzen Londenschen correspondent)
Wysgeeren houden vol, dat uitvindingen
zelden gedaan worden vóór er behoefte aan
bestaat en dat zij ook nooit lang op zich
laten wachten als de behoefte eenmaal ge
voeld wordt.
Toen op zekeren dag in 1888 John Boyd
Dunlop, een veearts in Belfast, in Ulster
(Noord-Ierland) den rubberluchtband uit
vond, stond een nieuwe periode in de ge
schiedenis van het verkeer op het punt aan
te breken.
Drie jaren vroeger had Gottlieb Daimler den
door benzine gedreven inwendigen verbran
dingsmotor uitgevonden: in 1887 begon Levas-
sor Daimler's systeem toe te passen op de voort
beweging van voertuigen, ofschoon zelfs reeds
in 1885 een driewieler, die „petrol cycle" ge
noemd werd, in gebruik was. In de volgende ja
ren werden de grondslagen gelegd van het auto
mobilisme.
Toen Dunlop, die op 5 Februari 1840 in
Ayrshire (Schotland) geboren werd. op de bin
nenplaats van zijn woning te Belfast proeven
nam met den driewieler van zijn zoon, dacht
hy waarschynlijk in het geheel niet aan mo
torvoertuigen. Waarschijnlyk dacht hij aan de
hobbelige Iersche wegen, waarover hij zoo me
nigmaal reed in zyn pony-wagentje, dat wielen
had met yzeren banden; en ook aan de rijwie
len, die toen populair begonnen te worden, om
weldra in Engeland de „rage" van den dag
te worden, ofschoon zij sinds den aanvang de
zer eeuw hier meer en meer in ongenade ge
raakten. tot zij, omstreeks 1930. opnieuw de
gunst van het Britsche publiek verwierven.
Zeker is het aan Dunlop's uitvinding te
danken, dat het rijwiel in vele landen het
populairste en goedkoopste vervoermiddel
en tevens een sportief ontspanningsmiddel
geworden is. Maar haar groote beteekenis
is toch hierin gelegen, dat zonder haar het
automobilisme onmogelyk een zoo groote
vlucht had kunnen nemen als het sinds den
aanvang dezer eeuw gedaan heeft.
Het is waarschynlyk, dat de luchtband in
ieder geval uitgevonden zou zijn; maar de uit
vinder is nu eenmaal John Boyd Dunlop, de
man, die opgegroèid was in de periode, waarin
het verkeer te land volkomen beheerscht werd
door de spoorwegen, en die zyn uitvinding dèed
op het tijdstip, waarop, voor het eerst, de al
leenheerschappij der locomotief bedreigd scheen
te worden.
De resultaten van Dunlop's uitvinding zijn
overweldigend geweest. De grondslag van het
verkeer te land is en blijft het wiel. dat zich
in voorhistorische tijden ontwikkelde uit den
boomstam, waarop primitieve menschen moei
zaam hun vrachten voortrolden. Het moet zelfs
een opzienbarende uitvinding geweest zyn, toen,
oneindig veel vroeger nog, iemand op het ver
nuftige denkbeeld kwam een stuk boomstam
te gebruiken om een zwaar voorwerp voort te
bewegen. Maar eerst door het aanbrengen van
een as, midden door het hout, werd de boom
stam een wiel, en het is hierop, dat heel het
verkeer berust. Het mechanisch verkeer, de
toenemende snelheid en de toenemende zwaarte
der verkeersmiddelen stelden nieuwe eischen
aan het wiel. Eerst werd aan die eischen vol
daan door het stalen wiel, dat over gepolijste
rails liep, maar alleen de luchtband maakte de
ontwikkeling van het vrij-loopende mechani
sche verkeer mogelijk.
Wy mogen dus zeggen, dat heel het heden-
daagsche wegverkeer de vrucht is van Dunlop's
uitvinding. Zonder luchtbanden zouden zelfs
de beste wegen van Engeland bezwijken onder
den druk van het verkeer of juister: zij
zouden niet bezwijken, want het verkeer zou
niet het tiende deel van zijn omvang gekregen
hebben.
Heden, iets meer dan 50 jaren nadat de uit
vinding werd gedaan, wordt het aantal rijwie
len over heel de wereld op 72.000.000 geschat;
zij vertegenwoordigen 144.000.000 met lucht ge
vulde banden.
In 1938 werden in Britsche fabrieken bijna
6 V, millioen luchtbanden voor automobielen
vervaardigd; 1.225.000 daarvan werden uitge
voerd naar 85 vreemde landen en hun kolo
niën en naar 35 Britsche Dominions, koloniën
en mandaatgebieden. Ruim 62 pet. van het in
Groot-Brittannië verbruikte rubber wordt aan
gewend voor het vervaardigen van luchtbanden
- De aviatiek heeft veel te danken aan de
ontwikkeling van den luchtband; de groot
ste aero-banden worden thans in Engeland
vervaardigd.
Aan den anderen kant zijn in den loop
der latere jaren door beesten getrokken
voertuigen, en zelfs kruiwagens en hand
karren, meer en meer met luchtbanden toe
gerust.
En een van de grootste wereldindustrieën,
die van rubber, dankt haar geweldige
vlucht uitsluitend aan de uitvinding, welke
John Böyd Dunlop vijftig jaren geleden op
de obscure binnenplaats van zyn woniAg te
Belfast deed.
aandeelen waren eveneens wat boven het vorig
slot. Vast waren chemische fondsen; Du Pont
konden 1 punt en Allied Chemical 3 punten
winst boeken Laatstgenoemd fonds werd kort
na opening reeds 1% punt hooger verhandeld
en liepen daarna vérder op. Ook Westinghousé
wisten een winst té incasseeren van 1% punt.
Van de overige afdeelingen waren sporen, rub
bers, oliewaarden, luchtvaartfondsen, equip-
mentshares, aandeelen in telegraafmaatschap-
pijen èn public-utilities met kleine verschillen
verdeeld. Het electriciteitsverbruik is in de af
geloopen week weer met ruim 11 pet., vergeleken
met dezelfde periode verleden jaar, toegeno
men. De omzetten bedroegen in totaal 490.000
shares; in het laatste uur, toen de verbetering
van de tendenz intrad, werden 160.000 shares
verhandeld.
Laatst gedane koersen
Febr.
Allied Chemical
American Can Co.
Am. Car F.dry
Am. Rolling Mills
Am. Smelt Ref.
Am. Tel. Tel.
Am. Tobacco B.
Am. Waterworks
Anaconda Copper
Atchison Topeke
Baltimore Ohio
Bethlehem Steel
Canadian Pacific
Case Treshing
Chase National B.
Ches. Ohio
Chicago Rock Isl.
Chrysler Motor
Cities Service
Consol Gas N.Y.
Continental Oil
7 Dawesl.
5 Vi Young
Deleware Huds.
Douglas Aircraft
Dupont de Nèm.
Eastman Kodak
El. Bond Sh.
General Electric
General Motors
Good Year
Hudson Motor
Illinois Central
Intern. Harvester
Intern. Nickel
Intern. Tel. en Tel
Kennecott Copper
Missouri Pacific
Idem pref.
Montgomery Ward
Nat. City Bank
Nat. Dairy Prod.
New York Central
North. Am. A v.
Nord. Amer. n.a.
Norfolk Westen
Pennsylvania
Phillips Oil
Proctor Chambh
Publ. Serv. 1 J.
Radio Corporation
Rep. Steel
Sears Roebuck
Shell Union Oil
Socony Vacuum
Southern Pacific
Sotthern Railway
Standard Brands
Stand. Oil of N.-J.
Tidewater Ass. Oil
Union Pacific
United Aircraft
United Corp A.
U. S. Leather
U. S. Rubber
U. S. Steel
Western Union
Westingh. Electr.
«Voolworth Building
- ex dividènd
175
113*
25}
15
49 f
170 I
90}
10
27
24
5f
76 i
5
68 i
34}
40
i
82 J
4 i
32 i
24 i
11 J
8}
19-1
82
181
157
6J
39
54
22}
5 i
11 J
53
36 f
3
36 i
IT
52 J
29 i
16 1
161
25
21 i
213
22
39 1
68 1
40|
51
201
84 1
11 1
11
131
18
71
43}
1L 1
93 t
47
21
36 J
58
24
1101
41 1
6
5
172}
172}
1121
112
25}
24}
15
14}
48 1
48
171
171
90}
90
10
9}
27}
26}
23}
23}
5}
51
75}
73}
51
5
68
67}
34}
34}
40
39}
82}
81
4}
4}
321
32
24
24}
11 1
11
8}
8}
19}
18}
82 1
81
!8(
179 1
155}
7
6}
38}
38 1
53 1
52}
22
22}
51
5}
Ml
53}
53}
361
35}
3}
3}
35}
35
Tr
521
29
16 f
16
25
21 i
2121
21 J
39
68 1
40
5 i
191
84
11
11
13 1
17 1
71
431
10J
93
48 5
21
30}
581
231
109
41 1
i
1 1
•nr
-h
51 1
29
16 J
16 1
24 1
21 1
210 f
211
39
67}
40}
5}
19 1
83 1
111
11
131
17}
7
42}
10 J
93
48 1
21
354
56}
22}
108
40}
ex coupon.
nieuwe aar fleelen.
gedaan en laten t - nieden.
Slotkoersen Febr.
Brussel
Rome
Madrid
Bern
Oslo
A'dam
Londen
Parys
Beriyn
NEW YORK, 7 Febr.
7 65
16.901
d.05
9.95
22.42 1
22.72 1
53.09
3.99
2.261
40.20
16.83
16.87
5.05
5.35
9.95
9.95
22.42
22.42
22.72
22.72
53.20
53.20
3.98
3.98}
2.25
2.26
40.20
40.20
7 Febr. 6 Febr.
NEW YORK,
7 Febr.
7 Febr.
6 Febr.
Katoen
Nieuw contract
Jan. Juli
10.46-
10.42--
Mrt. 11.1811.15-
- Oct.
9.66—
9.62. -
Mei 10.7710.75-
- Dec.
9.56—
9.53.-
Rubber
Standaard
Mrt. 18.71-18.70 -
Sept.
17.95
17.78 -
Mei 18.3218.22
Oct.
17.8 5
17.68 -
Juli 1S.1C+- 17.98
Dec.
17.65
17.55+ -
Jan
17.59
17.49
Koffie
(Rio - Niéuw contract)
(Santos)
Mrt 4.244.24
Mrt
6.19 -
6.20 -
Me) 4.264.26.—
Me)
6.23--
6.25
Juli 4.284.28.—
Juli
6.27
6.29.-
Sept 4 304.30.—
sept
6.3,
6.32--
Dec.
Dec,
6.36
6.39.-
Suiker
Jan.
Sept
2.04+
2.03+
Mrt 1.87+ 1.85+
Nov
Mei 1.94+ i.93+
Dec.
Juli 2.00+ i .98+
Jan.
2.01
2.0C+
Tin
Loco 45.12} 45.12}
Ter,.
45.CÓ
45.00
90 dagen 44.871 44.75
56
56
-6 1
7 Febr.
Tarwe
Mei 98 1
Juli 95 i 1
Sept 94
Maïs
Mei
Juli
Sept
Reuzel
Mrt 6.22 1
Mei 6.37 1
7 Febr.
Tarwe
Mei 85 1 -
Juli 86
Oct 87
Rogge
Mei 74
Oct 72 1 -
Juii 70 1 --
Haver
Mei
Juli
6 Febr.
981-1
95 1 .96
9»i- 1
vlei
Juli
Sept.
- 56} *-
- 56}
- 56 1
6.20+
b.35f
6 Febr.
85}
86}
87} •-
751
73}
71
CHICAGO,
7 Febr.
Haver
391
34}
321 •-
Rogge
Mei 65
Juli 64 1
sept 65
Juli 6.57 1
Sept. 6.75+
WINNIPEG,
7 Febr. -
Gerst
531
51|
49}
Lijnzaad
194} -
192} -
188 - -
Mei
Juli
Oct.
Mei
Juli
Oct
40}
38}
40}
38}
Oct. 34}
7 Few.
6 Fébr.
39} -
34} --
32 i
66 1
65}
66}
6.52
6.72}
7 Febr.
S Febr.
54}
52}
i96
193
191
34}
Wegens koop van aandeelen in een comman
ditaire vennootschap bezat de 41-jarige pro
motor H. M. van den B. twee wissels op den
inspecteur H. K. De eerste wissel werd prompt
betaald en had dus geen gerechtelijken na
sleep, doch de tweede wissel bracht een reeks
van juridische moeilijkheden mee, waarbij zoo
wel civiele als strafrechter te pas kwam.
Eenige weken vóór den vervaldatum n.l. was
van den B. met den wissel naar den commis
saris G. gegaan, die hem f 2000 op den wissel
voorschoot (de wissel was f3125 groot). G. zou
dan verder voor de incasso zorgen. Eenigen tijd
later, maar nog vóór den vervaldatum, was van
den B. naar den betrokkenen K. gegaan en had
gezegd: „Die wissel, dien ik op je heb, vervalt
over een paar dagen. Als je me contant f 2000
betaalt, zal ik je veertien dagen uitstel geven."
K. ging op dat voorstel in en zoo ontving van
den B. op den wissel van f 3125. ten tweeden
male een bedrag van f 2000 dus f 4000 in totaal.
Dit bracht hem wegens oplichting voor den
strafrechter, omdat hy de tweede f 2000 heeft
gekregen, door de valsche hoedanigheid van
houder van den wissel aan te nemen.
De rechtbank te 's-Gravenhage heeft hem
tot acht maanden gevangenisstraf veroordeeld,
van welk vonnis de promotor hooger beroep
aanteekende, omdat hy meende onschuldig te
zijn veroordeeld.
Het bleek een ingewikkelde geschiedenis te
zijn, waarbij Woensdag ter zitting van het
Haagsche hof niet alle byzonderheden van het
verdere verloop der gebeurtenissen besproken
werden.
Wel bleek, dat verdachte na de f 2000 van K.
ontvangen te hebben, naar G. is gegaan en hem
gevraagd heeft, den wissel terug te geven,
waarvoor hy f 2000 aanbood, zoodat alles ver
effend zou zyn. G. had de"n wissel op zijn beurt
echter aan een derde beleend, zoodat hy hem
niet aan van den B. kon teruggeven. De wisse]
bleef dus loopen en kon op den vervaldatum
geïnd worden.
Wat er met den wissel precies gebeurd is,
werd ter zitting niet geheel duidelijk. Er was
een reeks civiele procedures gevolgd, waarby
K. het faillissement van G. had aangevraagd
en G. op zijn beurt den op K. getrokken wissel
produceerde.
Toen K. met civiele procedures niet het ge-
wenschte resultaat kreeg, diende hij een jaar
later een aanklacht tegen van den B. we
gens oplichting in.
De advocaat-generaal achtte de ten laste ge
legde oplichting bewezen. Verdachte heeft
f4000 gekregen op een wissel van f3125. Hy
kreeg f 2000 van K. door het aannemen van
een valsche hoedanigheid, n.l. die van houder
van den wissel, terwijl hij den wissel reeds aan
G. had gegeven.
Verdachte staat ongunstig bekend. Wel is hij
nog nooit veroordeeld, doch er zijn tal van
klachten bij de politie tegen hem ingediend.
Deze maal is hij tegen de lamp geloopen. In
verband hiermee eischte de advocaat-generaal
verhooging van de straf tot een jaar gevange
nisstraf.
De verdediger, mr. dr. H. F. A. Völlmar, hield
een uitvoerig pleidooi, waarin hij een uiteen
zetting van het wisselrecht gaf en tot de con
clusie kwam, dat Van dep B, nog altijd als
houder van den wissel kon worden beschouwd.
Hij concludeerde tot vryspraak en drong zeer
subsidiair op een voorwaardelyke veroordee
ling aan.
Uitspraak 21 Februari.
Naar de Telegraaf meldt, zyn in de omgeving
van Roermond aangehouden twee personen, een
Nederlander en iemand van vreemde nationa
liteit, die verdacht worden van ernstige spion
nage ten gunste eener vreemde mogendheid.
Marechaussée van het district Breda heeft
hen van Roermond overgebracht naar Vlissin-
gen en ter beschikking van den districtscom
mandant der Koninklyke Marechaussée aldaar
gesteld.
Boeyen, de Nederlandsche renner, die Dins
dagavond bij een valparty betrokken was en
daarbij nog al leelijk terecht kwam, was Woens
dag in zooverre hersteld, dat hij den stry'd her
vatte, tot groote vreugde van zyn.koppelgenoot,
Schulte. De Nederlander, die Woensdag zyn 22en
verjaardag vierde, is 's avonds door de vele toe
schouwers gehuldigd. Men bood hem bloemen
aan, waarna hy, onder het spelen van het Wil
helmus, een eererondje draaide.
(Medegedeeld door Simoons en Co.,
A. van Vliet en Zn. en L. Slyper)
Van 3.30 uur tot 4.30 uur
Kon. Olie 252
Philips 117
Aku 39
Anaconda 21 11/1621%
U. S. Steel 42%42%
Rep. Steel 15%—15 13/16
Am. Bemberg 12 1/16
Van 4.30 uur tot 5.00 uur
Anaconda 21 9/16
Rep. Steel 15 13/16
Koersen voor stortingen op 8 Februari 1940
tegen verplichtingen, luidende in; Reichsmar-
ken 75.41, lires 9.55.
's-GRAVENHAGE Geslaagd voor êerstért
stuurman groote handelsvaart A. A. de Winter
en voor stuurman kleine handelsvaart J. Bui
tenkamp.
UTRECHT Gepromoveerd tot doctor in de
rechtsgeleerdheid mr. J. Ozinga, geboren te Era-
men, op een proefschrift getiteld: „De econo
mische ontwikkeling der Westerafdeeling van
Borneo en de bevolkingsrubbercultuur". De pro
motie geschiedde met lof.
UTRECHT Geslaagd voor het econ. doet.
ex. indologie: A. Twerda; A. A. Aalders.
LEIDEN Geslaagd candidaatsexamen Ne-
derjandsch recht de heeren J. C. Schouten, Hil-
legom; E. E. van der Horst Den Haag.
TILBURG. Geslaagd voor het propaedeutisch
examen economische wetenschappen de heeren
P. A. Hermans, Tilburg, en A. P. Th, van Pol,
Buggenum.
