Een nieuwe vredesactie van
president Roosevelt?
Een nieuw vacantieplan
Tomatensap
SUNLIGHT ZEEP ONBEKENDE ^ERKQMST
Die muis krijgt 'nen stèèrt
Parijs ontziet Moskou
niet langer
VfUJnAttluWó
HEI GOED GAAT DAN DUBBEL ZO LANG MEE
m
BEZUINIGEN? WAAROM NEEM JE
GEEN SUNLIGHT ZEEP,ZOALS IK
Buitenlandsch Oüerzicht
Finnen hadden het deze week
zwaar te verduren
ROZEN5
VERDEELING OVER TWEE
MAANDEN
Zet de kalender
vooruit
m\ in#
De Samenwerking't worstfabriekske
en Joost
ZATERDAG 10 FEBRUARI 1940
Indie's financiën
Vooruitzichten minder gunstig
Steeds de nieuwste creatie's
H.H. WIJDINGEN
Haal de Zomer
binnen!
R,K. MIDDENSTANDSBOND
Het hoofdbestuur vergadert
DE DEMPO WERKT
UW BRON VAN GEZONDHEID
Bisschopsjubilé van
Mgr. Diepen
Persoonlijke gelukwensch van
Z. H. den Paus
DE RAAD VAN INDIË
S.s. „Bl°mmersdijk" te Rotterdam
Qebruik
lililii
BRABANTSCHE BRIEVEN
Wie zou meenen, dat de neutralen maar rus
tig en gelaten afwachten, wanneer het beslis
sende offensief gaat beginnen om dan kalm te
blijven toezien, hoe de oorlogvoerenden elkander
vernietigen, vergist zich. Achter de schermen
wordt onafgebroken, vooral door de groote neu
trale mogendheden, aan het herstel van den
vrede gewerkt. Dat de Ver. Staten als grootste
en machtigste neutrale staat hierbij een eerste
rol speelt, is te begrijpen en uit de verklaringen,
welke de minister van Buitenlandsche Zaken,
Cordell Huil, gisteren heeft afgelegd, is dit weer
eens duidelijk gebleken. President Roosevelt
zoekt contact met alle neutralen en zendt den
onderstaatssecretaris van Buitenlandsche Zaken
Sumner Welles, naar Europa om de situatie in
Italië, Frankrijk, Engeland en Duitschland te
bestudeeren. Het zal niemand verwonderen, dat
Sumner Welles zich het. eerst tot Mussolini zal
wenden. Italië is in Europa de machtigste non-
belligerente mogendheid en kan door de vriend
schappelijke betrekkingen, die het nog steeds
met Berlijn onderhoudt, op het geschikte mo
ment misschien uitstekend ais bemiddelaar fun-
geeren. Ook met het Vaticaan wil Roosevelt in
nauw contact blijven, wanneer het tot vredes
pogingen komt. Daarom heeft de Amerikaansche
president in December jJ. Myron Taylor als zijn
persoonlijken vertegenwoordiger bij den H. Stoel
benoemd. Tegelijk met Sumner Welles vertrekt
deze naar Italië.
Intusschen hangt om deze, als we het zoo
noemen mogen, nieuwe vredesactie van Amerika
neg een waas van geheimzinnigheid. Volgens
Washington gaat het voornamelijk om den op
bouw van de wereld na den vrede. Aangezien
het echter zoo ver nog lang niet is, de oorlog
voerenden zich veeleer schijnen voor te bereiden
op een groot offensief in het voorjaar, en in
Finland verwoecer gevochten wordt dan ooit,
willen wij thans de mogelijke vredespogingen
van Amerika's president laten rusten tot zij wat
vaster omlijnd zijn en terugkeeren tot de harde
werkelijkheid van het oogenblik.
Het heeft deze Week weinig gescheeld of de
Finsche M^rjnerheimlinie, welke nu reeds ruim
twee maanden heeft stand gehouden, was onde:
de voortdurende mokerslagen der Sovjet-troe
pen ten Z.O. van Viborg bezweken. De Roode
legerleiders schijnen er thans alles op te zetten
om een doorbraak te forceeren, want Staün
begint ontevreden te worden. En wrat dit betee-
kent. Weten zij maar al te goed: de kogel of
In het gunstigste geval een enkele reis naai
Siberië. Tot nu toe hebben de Finnen alle aan
vallen echter nog kunnen afslaan, maar een
zekere vermoeidheid begint zich toch van hen
meester te maken en dat is gevaarlijk, want
juist hierop speculeeren de Russen, die over
een geweldige hoeveelheid „menschenmateriaal"
beschikken en daarom steeds nieuwe troepen in
den strijd kunnen werpen.
De Finnen zijn een nuchter volk: zij beroemen
zich niet op hun vele successen, doch denken
met bezorgdheid aan den dag, waarop de laat
ste beslissende slag zal geleverd worden en wie
dan als overwinnaar uit den strijd zal komen:
zij laten zich echter ook niet uit het veld slaan,
wanneer zij in een hachelijke positie geraken.
Dat hebben de jongste gevechten bij Summa
wel bewezen. Ook maarschalk Mannerl.eim ver
liest den moed niet. Maar denkt hij dan niet
aan de komende lente, wanneer de barre winter
met zijn sneeuw en ijs, de natuurlijke bondge-
nooten der Finnen, terugwijkt voor de weldadige
warmte van de zon, waardoor de Russen, eer
veel grootere activiteit kunnen gaan ontplooien?
De lente, aldus vertelde Mannerheim dezer
dagen in een interview dat een correspondent
van de Figaro met hem had, is ook onze bond
genoot. Wy mobiliseeren in de lente drie en
zestig duizend meren, welke een uitstekende
verdediging vormen voor onze lange Oostgrens.
In dit merengebied voelen onze soldaten zich
uitstekend thuis, want het is ideaal om den
vyand hinderlagen te leggen. Toch liet de
cude maarschalk een ernstige waarschuwing
hooren: het is niet voldoende, dat er alleen
maar wapens naar Finland gezonden worden;
in de komende weken en 'maanden hebben wü
dringend behoefte aan vrüwilligers.
Londen schijnt nu eindelyk in te zien, dat
het hoog tyd wordt den Finnen krachtdadige
hulp te gaan verleenen. In het Lagerhuis ver
klaarde Chamberlain een paar dagen geleden:
„wy verheugen ons er over, dat de hulp die wy
gegeven hebben, voor Finland werkelyk van
waarde is. Meer hulp is thans onderweg." Heeft
Daladier tydens den jongsten Oppersten Oor
logsraad te Parijs den Britschen premier kun
nen overhalen zijn passieve houding tegenover
Finland te laten varen? Wees toch niet zoo
bang Stalin voor het hoofd te stooten; be
graaf de illusie dat de Roode Tsaar zich weer
aan onze zijde zal scharen. Aldus moet de
Fransche minister-president ongeveer gezegd
hebben. En als om een voorbeeld te geven, liet
hy een inval doen in de Russische handelsde
legatie te Parüs. Het is exterritoriaal terrein,
protesteerde de Sovjet-ambassadeur Soeritz.
De Fransche regeering verwaardigt zich zelfs
niet erop te antwoorden. Van belang is alleen,
dat deze communistische centrale wordt uitge
roeid. Hoe zij werkt? Daladier gaf er gisteren
in de Kamer een staaltje van. Bij de huiszoe
king in de handelsdelegatie werd een vragen
lijst in beslag genomen, waarop agenten van de
Gestapo in Frankryk antwoord moeten geven.
Is Daladier geliefd by het volk; hoe staat het
met zijn prestige; wie zijn z'n tegenstanders;
hoe is de stemming van het volk jegens Enge
land? In dezen trant gaat de vrageniyst verder.
En niet alleen de Russische handelsdelegatie,
ook de ambassade zelf schynt een centrum van
de communistische propaganda te zyn. Is het
wonder, dat Parys een verbreking der diploma
tieke betrekkingen zou toejuichen? De jongste
incidenten konden hiervan wel eens de inleiding
vormen. Gisteren heeft de Parysche politie
wederom een razzia gehouden onder de com
munisten in Parys en in de Britsche en Fran
sche ambassade te Moskou worden maatregelen
getroffen verbranden van belangrüke docu
menten o.a. welke er op zouden kunnen
wijzen, dat men met een spoedig vertrek reke
ning houdt.
Nog geen anderhalf jaar geleden was Frank
rijk het machtigste bolwerk van de Komintern
Thans is er vrijwel niets meer van over. Waar
zyn de communistische leiders? Gevlucht of
gevangen genomen. Stalin's vriendschapsverdrag
met Hitier opende duizenden Franschen de
oogen; Stalins laffe agressie tegen Finland
vertoonde het bolsjewisme in zijn ware ge
daante. Vol afschuw keerde heel Frankryk zich
af van Moskou. Het is een der weinige licht
punten in dezen oorlog.
BATAVIA, 10 Febr. (Aneta). fn de verga
dering van den Volksraad van héden, gaf de
regeering, overeenkomstig haar in het college
van gedelegeerden op 28 December j.l. gedane
toezegging, een uiteenzetting van den huldigen
budgetairen toestand en de financieele voor
uitzichten voor het jaar 1940.
De algemeene begrooting voor 1940, zooals
deze door den gouverneur-generaal werd vast
gesteld, sloot ten aanzien van den gewonen
dienst met 29.998.770,Tengevolge van na
dere verwachtingen en voorzieningen zullen
deze1 tekorten echter nader moeten worden ge
steld op respectieveiyk rond 26.770.000,en
56.000.000,of voor den geheelen dienst op
rond 82.770.000,zoodat het totale aspect
van de begrooting ongeveer 24.500.000,on
gunstiger wordt.
let op *t zool merk
Z. H. Exc. Mgr. A. F. Diepen, Bisschop van
's-Hertogenbosch, zal in de kapel van de Bis-
schoppeiyke Kweekschool te 's-Hertogenbosch,
op Quatertemper-Zaterdag 17 Februari de na
volgende H.H. wydingen toedienen:
de Tonsuur aan de Fraters:
Th. Melchers, J. Kooijman, M. Roijen, J. van
der Burg, Th. Flapper, M. Swart, P. Schulpen,
H. Klomp, J. Meeuws, Fr. van der Poel, Q. Hou-
dyk, C. Gijsbers, C. Bouten, M. van Oorschot,
P. van der Ploeg, J. van Reijsen, van de Congre
gatie der Paters van den H. Geest;
de twee eerste der mindere Orden aan de
Fraters:
Petrus Adriaansens, Petrus Baeten, Johannes
Jansen, Thomas Letschert, Carolus van Maas
akkers. Cornelius van den Meerendonk, Johan
nes Rijpma, Franciscus Senden. Johannes Sie
gers van de Congregatie der Missionarissen van
Scheut;
de vier mindere Orden aan de Fraters;
H. J. A. Jansen, M. A. Groenesteijn, J. A. Vij
verberg, J. G- F. van Pampus, A. W. G. Merk.
F. Dunnewyk, W. J. Heynsbroek, P. L. van Bree-
men, A H. Bosch, A. G. Brouwer, van de Orde
der Dominicanen;
Emmanuël Zilkens, Marcellus Francissen,
Aloysius L-uttikhold, Michael van Schaik, Hiëro-
nymus Leenhouwers, Hubertus Verbeeten, Mel-
chior Verheüen, van de Orde der Augustijnen;
A. van Hillo, G. v. der Looy, L. Kerstens, J.
Hendriks, J. Veenboer, N. Veen, M. Nijholt, H.
Kornips, J. Kissen, A. van der Hurk, C. van zee
land, P. Verdijk, J. Koekkoek, M. van de Burgt,
C. Pouw, P. de Louwere, A. Kooien, Th. Peters,
G- de Kort, H. Verdijk, Th. van Mastrigt, A. van
Eimeren, C. van Uden, van de Congregatie der
Paters v. d. H. Geest;
en aan de vier Fraters van de Congregatie der
Missionarissen van Mariannhill;
het H. Subdiaconaat aan de Fraters:
Aal red us Ruiten, van de Abdij der Paters
Trappisten te Diepenveen;
J. M. Biezeno, van de Orde der Paters Domi
nicanen;
D. Kuster, H. Arends, P. van Nies, J. Berkers,
M. Bodéwes, G. Tulleken, H. Egelmeers, Th. Got-
tenbos, W. van Son, J. van Doome, S. van der
Werf, A. Wouters, H, van Rooy, G. Besselink,
J. Vissers, H. van Putten, W. van Eijk, van de
Congregatie der Paters van den H. Geest;
Gerardus Heijnen, Henricus Kwaspen, Wilhel
mus Letschert, Leonardus Ploegmakrs, Petrus
van Schaik, van de Congregatie der Missiona
rissen van Scheut-Sparrendaal.
Honderdduizend, rózen zendt hien
Naar de Siegfried-linie heen,
Rozen moeten nu gaan bloeien
In een woestenij van steen.
Waar de haat zijn stempel drukte
Op een schoon en vruchtbaar land,
Worden, gruw'lijk contrasteer end,
Rozenstruiken thans geplant
Rozenstruiken, bloemen dragend
Met een diep-fluweelen gloed,
Rozen zullen daar eens bloeien,
Donkerrood als menschenbloed
Witte rozen, als. ten afscheid
Aan wat 't leven eenmaal gaf,
Zuiv're, ongerepte rozen,
Blanke bloemen voor het graf.
Waar de hel van oorlogsgruwel
Dra misschien triomfen viert,
Wordt de plek dier wereldschande
Eerst met bloemen opgesierd.
Waar slechts rozen moesten bloeien
Op Gods wonderschoone aard',
Heeft de mensch in wreeden oorlog
Zich de doornen slechts vergaard
Als weer rozen moeten bloeien
Na den helschen strijd van thans,
Moge men zijn toevlucht nemen
Tot Maria's rozenkrans!
HERMAN KRAMER
De laatste jaren teekent zich een zekere nei
ging af, om de begindata van .de vacanties te
doen samenvallen. Vooral de laatste Zaterdag
van Juli was in trek. De Spoorwegen hadden
dien dag veelal meer dan 700.000 reizigers te
vervoeren, terwijl ook de hotels en pensions op
eens de „volle lading" kregen. Dit is onecono
misch en doet de kosten stijgen, vooral nu door
den mobilisatie-toestand materieel en hotels
gevorderd zijn. Daar dit verkeer in sterke mate
beïnvloed wordt door den datum, waarop de
vacanties der lagere en middelbare scholen be
ginnen, is men gaan zoeken naar een nieuwe,
meer efficiente regeling, opdat de spits van het
vervoer kan worden afgevlakt. En men vond een
simpele oplossing, het „ei van Columbus".
„Vertelt u vooral niet, dat wy iets nieuws uit
dachten," zeide de President der Ned. Spoor
wegen, Prof. Dr. Ir.., J. Goudriaan, ons. „Wij
doen niets anders dan een enkele thesis van
ons leerboek der economie toe te passen, n.l,
door het wegnemen van „spitsen" de ex
ploitatie doeltreffender maken. Een uitge
breide Commissie heeft zich beraden over de
mogelükheden' tot verspreiding van het Vacan-
tieverkeer over een grooter aantal weken. En
zy is gereed gekomen met haar besprekingen,
waarvan het resultaat is neergelegd in een
Rapport, dat dezer dagen verscheen. Gebleken
is, dat in het zomerseizoen 1939 ruim 40 pet.
Zenuwtabletten koker
Maagtabletten koker
Hoofdpijntabletten koker
Laxeertab Ietten doos
75 cent
75 cent
60 cent
60 cent
Alleen echt met den naam Mijnhardt.
van alle lagere scholen de zomervacantie deed
aanvangen in de eerste week van Augustus en
36,8 pet. in de vierde week van Juli. Het gevaar
bestond, dat deze tendens tot concentratie op
een of twee tydstippen in de toekomst nog zou
toenemen. Het beginpunt van dé vacantleweek
der bouwvakarbeiders b.v. werd in 1939 over
het geheele land gefixeerd op den laatsten Za
terdag van Juli. Het is niet onwaarschynhjk,
dat in de toekomst nog andere landelijke rege
lingen zullen volgen. Dit verschijnsel biedt ern
stige moeiiykheden voor alle ondernemingen,
die zich bezig houden met het vervoer en de
huisvesting der vacantiegangers. De Ned. Spoor
wegen b.v. moeten berekend zyn op een spits-
vervoer van 700.000 (op den laatsten dag van
Juli), terwyi anders, op normale dagen, het
vervoer rond 300.000 reizigers omvat. Derhalve
blijft een groot wagenpark gedurende alle overige
dagen van het jaar zoo goed als onbenut. Dit
bezwaar klemt temeer, nu veel materieel door
de militaire autoriteiten is gevorderd en dus te
korten zich kunnen voordoen. Zoo is het ook
gesteld met de hotels en pensions, die in de
afgeloopen jaren vele malen gasten moesten
afwijzen, omdat zy „vol" waren, maar wier
huisvestingsruimten in andere maanden vrijwel
renteloos moesten blijven.
Indien deze „spitsen" zouden kunnen worden
voorkomen, zouden ook de belangen van de va
cantiegangers gebaat worden. Zy zouden stellig
betere en ook op den duur goedkoopere reisge
legenheid en vacantie-onderdak kunnen, krijgen,
omdat de exploitatie efficiënter gevoerd werd.
Nu de grenzen zoo goed als gesloten zyn, klemt
de eisch van vacantie-spreiding meer dan vroe
ger. De Commissie kwam tot de conclusie, dat
de meest simpele oplossing zou zyn by het vast
stellen der grondslagen voor de te nemen
maatregelen, bij de schoolvacanties te be
ginnen. Het vacantieverkeer gaat in hoofdzaak
uit van de grootsteden en wordt dus practisch
bepaald door de aanvang-data der L. O.-vacan
ties. De vacanties van Middelbaar en Hooger
Onderwijs zijn zooveel ruimer, dat de L.O.-va
canties hier gewoonlijk geheel binnen vallen.
Daar de laatste ongeveer 4 weken duren en die
der Middelb. scholen 7 weken, kunnen deze el
kaar „overvleugelen". Het is dus mogeiyk de
lagere school-vacanties op vier achtereenvol
gende data, telkens met een week tusschen-
ruimte, tedoen beginnen. Voorts wordt het be
ter geoordeeld, om voor eenzelfde gemeente, ja
voor een sterk samenhangend gebied eenzelfden
datum van aanvang van de lagere school-va
canties te kiezen. De Commissie heeft nu (mede
rekening houdend met forensen- en zakenver
keer) een groepsindeeling ontworpen. Voor het
jaar 1940 ware de aanvang der zomervacanties
der lagere scholen te stellen op onderstaande
data (wy noemen maar eenige voorbeelden):
Groep 1 (Amsterdam e.o.) 13 Juli; Groep 2
(Rotterdam e.o.) 20 Juli; Groep 3 (Den Haag,
Groningen enz.) 27 Juli; Groep 4 (Utrecht e.o.)
3 Augustus.
De Wethouders van Onderwijs der 5 groote
gemeenten verklaarden zich bereid elk voor hun
gemeente het tot stand komen van een derge
lijke vacantieregeling te willen bevorderen. (De
Wethouder van Utrecht, die het rapport mede-
onderteekende, heeft medegedeeld, dat zijn Ge
meente als aanvangsdatum der vacanties 1
Augustus prefereert).
Evenzoo verklaarden de vertegenwoordigers
van de landelijke organisaties van het Bijzonder
Onderwijs zich bereid er by hun hoofdbestuur
op aan te dringen alle bij hun organisaties aan
gesloten schoolbesturen te willen aanbevelen
zich bij het schema aan te sluiten.
Voorts'zal contact worden gezocht met het
bedrijfsleven (de groote Werkgevers en werk
nemersorganisaties), om op hen een beroep te
doen zich eveneens zooveel mogelijk naar het
aangegeven schema te willen richten.
Natuurlijk zal de zaak niet een-twee-drie in
kannen en kruiken zijn. Maar wanneer de hier
boven genoemde denkbeelden meer ingang zul
len vinden bij het publiek, mag gehoopt wor
den, dat allengs een verbetering in de vacan-
tievervoersaangelegenheid zal intreden. Met na
druk werd veruklaard, dat hier van geen enkelen
dwang sprake is. „Wij leven in een vrij land,"
aldus Prof. Goudriaan, „en wanneer iemand op
een anderen datum met vacantie wil gaan, hij
gaNatuurlijk zullen er vele gevallen zyn, waar
in de ontworpen regeling niet klopt. Vele fac
toren kunnen daartoe medewerken. Maar wy
blijven op dit aambeeld hameren, omdat ons
aller belang er mee gediend is. Wij vertrouwen,
dat ons volk mee zal werken en dat ons denk
beeld op den duur „automatisch" zal worden
toegepast".
Vermelden wij nog, dat in genoemde Com
missie o.m. zitting hadden de Wethouders van
Onderwys der Gemeenten Den Haag, Amster
dam, Rotterdam, Utrecht en Groningen; Mgr.
Dr. P. J. R. van Qils, voorzitter van den R. K.
Schoolraad, de Z.E. Heer W. J. de Jong uit
Utrecht, voorts de Inspecteur van het Nijver
heidsonderwijs, de heer G. A. Groote Haar, en
de Hoofdinspecteur van het Lager Onderwijs,
beiden aangewezen door den Minister van On
derwys; Mr. J. J. Hangelbroek, Secretaris van
den Schoolraad en voorts vertegenwoordigers
van de Ned. Spoorwegen, Horecaf, A.N.V.V.,
A.N.W.B., enz. enz.
Het Secretariaat van de Commissie is geves
tigd: Moreelsepark 3, te Utrecht.
Met Hero Tomaten
sap. Het volroode,
heerlijke sap van de
mooiste rijpe West-
landsche Tomaten.
Vol Vitaminen, die
wij juist 's winters
zoo noodig hebben
4
Winkelprijs
14 cf.
Dezer dagen vergaderde voor het eerst in
1940 op het Bondsbureau te Den Haag het
Hoofdbestuur van den Ned. R. K. Midden
standsbond.
Vastgesteld werd een gewijzigd schema voor
de financiering der Congressen van den N. R.
K. M., teneinde een meer juiste verdeeling te
bewerkstelligen tusschen de kosten voor plaat-
selyke, diocesane en landelijke instantie.
Besloten werd vóór elk winterseizoen lande
lijk een drietal schema's te doen ontwerpen ten
dienste van het winterprogram der plaatselyke
R. K. Middenstandsvereenigingen, telkens over
een geestelijk-zedelijk-cultureel, een bedrijfs
economisch en een sociaal-politiek ontwerp.
Vastgesteld werden concept-conclusies van
den N. R. K. M. inzake monopoliseerende
machtsvorming in industrie en handel, welke
conclusies zyn geredigeerd in aansluiting op
de stellingen, die zouden zyn verdedigd door
Prof. Dr. J. E. de Quay op het Congres 1939
van den N.RtK.M., dat door den ingetreden
mobilisatie-toestand geen doorgang kon vin
den.
Besloten werd aan de aangesloten diocesane
bonden en vakbonden in overweging te geven'
ten aanzien van de contributieheffing van de
gemobiliseerde leden één lyn te trekken. Dit
kan het best geschieden door als regel te stel
len, dat elk lid op de normale wyze zijn con
tributie betaalt, doch dat by gebleken .finan
cieele onmacht van geval tot geval te be-
oordeelen reductie of ontheffing wordt
verleend.
BANDOENG, 10 Febr. (Aneta). De Goenoeng
Dempo vertoont wederom werking. Nieuwe
erupties werden geconstateerd, terwyl ook
aschregens zyn gevallen.
Dr. Stehn van den vulcanologischen dienst is
naar de Dempo vertrokken voor het instellen
van een onderzoek.
Z. H. Exc. mgr. A. F. Diepen, bisschop van
's-Hertogenbosch, heeft van Z. H. Paus Plus
XII een persoonlyk schrijven van gelukwensch
ontvangen naar aanleiding van den vijf en twin
tigsten verjaardag van zyn benoeming tot bis
schop-coadjutor op II Februari en van zijn
bisschopsconsecratie op 7 Maart e.k.
De Pauselyke internuntius te 's-Gravenhage,
Z. H. Exc. mgr. Paolo Giobbe, heeft Vrijdag het
Pauselijk schryven aan mgr. Diepen overhan
digd.
Wy lezen in de „Ind. Crt.":
Reeds vroeger werd gemeld, dat de heer J.
H. B. Kuneman binnenkort als lid van den
Raad van Indië zal aftreden. Naar wy van ge
woonlijk goed ingelichte zyde vernamen, zou
voor deze vacature ernstig in aanmerking ko
men de directeur van het departement van Eco-
nomische Zaken, de heer H. J. van' Móok, met
wien als oud-lid van het B.B.-corps dan tevenS"^
het B. B. een vertegenwoordiger in den Raad1''
zou verkrijgen.
Voorts hoorden we reeds als opvolger van den
heer Van Mook aan het departement- van Eco
nomische Zaken noemen mr. J. E. van Hoog
straten, thans hoofd van het kantoor voor den
handel van het departement van Economische
Zaken, die juist een dezer dagen van zyn spe
ciale opdracht uit Nederland terugkeerde. Mr.
van Hoogstraten zou dan worden opgevolgd
door dén hoofdambtenaar van het kantoor voor
den handel, den heer G. J. Schimmel.
Vrijdagavond is het s.s. „Blommersdyk", van
de H.A.L., van Norfolk te Rotterdam aange
komen. Het schip was geladen met stukgoed.
5H9-04I9
ULVENHOUT, 8 Februari 1940.
Amico,
Die muis krijgt 'nen stèèrt. Waaraan ik gin
eogenblikske getwyfeld heb, trouwens! Ik bedoel,
die kwestie tusschen „De Samenwerking", 't
worstfabriekske van den Blaauwe en den Joost
opgericht mee den een zyn verkenshokken en
den ander zyn ouwe relaties, en de worst-
fabriek van den Joost z'nen ouwen patroon, die
den Joost buitenschupte op zijnen zilveren jubi
leumdag, want den worstkoning docht toen, dat
mee 't oorlogsdrama zyn worstblyspel was be
gonnen Da's wel 'n bietje anders uitge
komen ennenie alleen veur hum! Als staal
en koper zelfs nie stygen willen op de weareld-
markt, dan zit er, vaneigens, in den worst
ook nie veul „muziek", zelfs gin kattenge-
maauwwant aan verkens is nog gin gebrek.
Ja, die muis krygt 'nen stèèrt! Want toen
ik op dieën bewusten avond machinist spuide in
de „fabriek" van den Blaauwe, dat de vette
dampen dropen van de wanden in 't „kantoor"
waar den Worstkoning mee zijnen advocaat te
wachten zat op „onzen" directeur den Blaauwe,
toen op dieën bewusten avond de „nachtploeg"
ons propciub, was opgekomen om 'nen
goeien indruk van „De Samenwerking" te ver-
toonen, toen op 'nen oogenblik, midden in de
conferentie 't licht ineens uitgong op 't kan-
toorke enne zoozoodat we later "n kunst
gebit in de toetsen van 't schryfmachien vonden,
nou, toen docht ik wel dat we nog méér zouwen
hooren van dat gevalleke! Want als den worst
magnaat, veur ie in zynen auto klom, dreigde:
„Tosj fe-fe-foor zde rechtsjbank, banzieten!"
en ik dieën mensch 'ns goed bekeek, dan wist
ik wel, dat den Blaauwe 'n teugenparty had ge
kozen, die'm wèèrdig was. Hebt ge wel 'ns
'nen zeeleeuw gezien, amico? Vaneigens! Nou,
daar trekt dieën ouwen patroon van den Joost
wel 'n bietje op. Sjuust zo'nen veuruitgestokeri
snoet als zo'nen zeeglibbert. En langs dieën uit
stekénden toet is 'nen gryzenden hangsnor ge
drapeerd, „gemaakt" van roestvrij yzerdraad of
zoo iets, die mee elke beweging of spiertrekking
van den snoet mee op-en-neer wipt. Ook 't
vcurhoofd is in den zeeleeuwstyl, want boven
den neusknoest, die veurnamelyk uit twee win
derige neusgaten bestaat, buigt ineens alles weg.
Zoodat ge sterk den indruk krijgt, dat deuzen
mensch zyn veurhoofd eigenlyk den aanvang is
van zyn schouwerblajen of van iets-nog-lagers.
Kleine, ronde oogskes, dingen als gerafelde
knoopsgaten, staan mee neus, snoet en hangsnor
op één hoopke dicht bij malkaar, te midden in
veul rozigs. En als ge nou nog wit, dat ie achter,
tusschen de ooren, in plek van mee 'nen nek 't
klaarspult mee drie vetplooien, die prontjes
schynen weg te hobbelen in zynen kolossalen
rug; dat, daar ieverans boven op den Worst
koning, drie lange haren naar rechts en twee
naar links 'n haarscheiding simuleeren, dan
hebt ge, als ge. beseft dat ie verpakt zit in 'n
strak, blinkend, rozig vel, zo'n bietje 'n idee
van deuzen heer der schepping. Neeë, mooi is
ie nie, maar wél, op zyn manier, indruk
wekkend! Ja, den Blaauwe hee z'n partuurke
wèl gevonden!
Daar is dan ook al 't een en ander van ge
bleken. „De Samenwerking" ligt in proces veur
den strafrechter, veur den civielen rechter en
ook de arbeidsinspectie hee-d-'n vette kluif aan
den Blaauwe zyn worstfabriek. Of lyk hy 't
liever noemt: aan z'n verkensschavot. Vaneigens
loopt alles over en via onzen „Nuuwe", den Jaan
zynen opvolger, die nog alty gin letter Ulven-
houtsch sprikt en dusgloednuuw to 1 ij ft!
Dus ook onze Gemeentelyke Overheid zit tot de
nekharen in de worstmakery. D'n Blaauwe zee
dan ook den lesten Zondag nog, onder 't prop-
spulleke in „de Gouwen": „heb ik t oe nie
veurspeld, Dré, damme van da verkensschavot
nog veul leut zouwen beleven?!"
Ge wit: den Zeeleeuw heeft eerst geprobeerd
den Joost uit „De Samenwerking" te troggelen,
deur 'm "n prachtige aanbieding veur te spiege
len als hoofdvertegenwoordiger.
„Nie op de fiets, maar op 'nen driewielder,"
volgens den Blaauwe.
Toen dieën vlieger nie opgong, heeft den
Worstkoning 'n bod gedaan van tienduuzend
gulden op „De Samenwerking", maar daar wil
den den Tiest en den Joost nie aan, vanweuge
den „spékpertief" die er in „De Samenwerking"
mot zitten! Toen gooide den Zeeleeuw 't over
'nen anderen boeg. Hy kwam, mee zynen advo
caat, den Blaauwe dreigen mee*'n opgepoetste
advocatensmoes: den Joost zou, vyf-en-twintig
jaren gelejen, z'n eigen mondelings verbon
den hebben, om nooit in de worstbranche veur
z'n eigen te beginnen! Nou.eh.toen gong
de lamp (zoo letterlijk meugelyk!) uit, daar op
den Blaauwe zyn eigesgetimmerde kantoorke
En toen is er gerauscht, gerammenatst en ge
smeten, dat 't gebit van den Zeeleeuw tusschen
de knobbekes van 't schryfmachien gevonden
wierd den anderen dag. Van 't kantoorke was
niks anders overgebleven, dan 't loketje „Klop
pen, Frapper, To knock, Klopfen", waarmee den
Blaauwe in z'n handen stond als t glanzend.
gery van den Zeeleeuw vertrokken was
Kapot heb ik me toen gelachen.
Nou heeft de teugenpartij 't heele Gezag teu
gen „De Samenwerking" opgehitst als 'nen zwerm
kwaje honden. En als er teugenwoo'rdig 'n vrimd
heerschap op zynen erf komt, dan is den
Blaauwe er al van te voren van overtuigd, dat
ze "m weer de hoefyzers willen "afdoen.
De mannen van de arbeidsinspectie kunnen er
mee huiliën bolhoeikes maar niet by, hoe den
Blaauwe, zonder vergunning, 'n nachtploeg in
dienst had....! Want den Zeeleeuw en zynen
advocaat hebben by hoog en by laag verasse-
reerd, dat op dieën avond de fabriek onder vol
len stoom stond! Nou iets was daar wel van
aan....! Ik heb gestookt, dat 't, onder vyftien
graden vorst, op den erf dooide. „Govert Bon
kers", den Fielp, vermomd als fabrieksbaas,
liep mee z'n „horders" fabriek en kantoor
plat en hy schudde den Zeeleeuw bij de veur-
stelling 'n hand, dat den kearel wyers moest
rooken mee z'n linkerhand. Als hy dus er op
zweren kan den fabriekschef „gezien" te hebben,
dan is dat ginnen valschen eed, alleen
waar is Govert Bonkers?
Nog eens: de mannen van de arbeidsinspectie.
die trouwens veul meer inspecteeren of er
nie dan wèl gearbeid wordt die mannen zit
ten mee „De Samenwerking" smerig in den
knoop. Pront zes uur 's avonds komen ze achter
'n heg en 'nen boom vandaan. En bekanst altij
kyken ze dan» recht in den feilen stralenbundel
van 'nen zaklanteern.Den oogst aan
onzen kant is dan ook al: éen bolhoeike en
éenen oorwermer, want 't is 'n lust zooals die
kearels duiken kunnen!
Den Nuuwe doe-d-óok prontjes z'nen plicht.
Niks van te zeggen. Huiszoeking deed ie ook al
by den Tiest en Aantje. Naar vuurwapens!
Ge zult zeggen: „vuurwapens?? Worst wordt
toch nie geschoten?! 'n Worstmakerij is toch gin
fabricage van Antiek!"
Allemaal waar, amico, maar 't is hier zóó ge
legen: als ze hier iets meer van oe willen weten,
dan doen ze nog al grif huiszoeking op geweren
en kogels enwie wit? misschient ook wel
op kannonnen en zoo. Ge verstaat, by 'nen kea
rel als den Blaauwe,'die geren zoo 'ns stroopt,
is nóóit 'n geweer te vindenEn als den
Nuuwe dan ook by den Blaauwe kwam mee z'n
pampier tot huiszoeking, dan zee den Tiest:
„Kek 's, manneke, da kan! Maar eerst oew
broekspypen opstroopen en al oew zakken leeg
halen!"
„Waerom, Bastiaensen?"
„Omda 'k dan pas zeker weet, da gy hier
gin geweer en gin patronen „vindt", Sjerlock
Holmes!"
Sjerlock Holmes is toen weggegaan, om den
„Ouwe" te gaan vragen, of ie daartoe verplicht
was. En als ie tien minuten later verom kwam
en beweerde, dat er gin enkel bezwaar bestond
om z'n broek óp en z'n zakken uit te halen, dan
zee den Tiest, dat er nou by hüm gin enkele
aanleiding meer bestond om den Sjerlock te
fouilleeren
Den Nuuwe zocht. Tot onder 't beddeke van
den kleine; den Blaauwe ruurde in den vetketel
en over den weg tufte langzaam den groenen
auto van den Zeeleeuw. Zoo gong den arbeid
ongezien zynen rustigen ganlc op 't stille durp,
daar onder den bevrozen sneeuw
Neeë, 'n worstfabriekske oprichten, ook al
hebt ge de verkens aan oew eigen en 'nen com
pagnon mee "nen klantenlyst die 'm nóóit in
den steek lot, valt toch nie mee!
We zijn allemaal als getuigen gedagvèèrd deur
den Rechter van Instructie in de strafzaak teu
gen N. N. Want den Zeeleeuw schynt te vinden,
dat ie mishandeld is, al wit ie nie deur wie,
omdat de lamp uitgong op 't moment-suprême!
Heel de „nachtploeg"-propclub moest dus ver-
lejen week naar 't trimmenaal. Voor 't „stil ver
hoor". Den Fielp, „alias Govert Bonkers", dat
was natuuriyk al rap uitgekomen, omdat er in
heel deuzen omtrek maar éenen menschelijken
olifant van 300 pond over d'eerde dreunt,
den Joep, den Jaan, ik en 't directorium: den
Blaauwe en den Joost.
Den Jaan, onzen ouwen veldwachter, vond,
dat we 'n „degelyk afsprokske" moesten maken,
zoodat alles kloppen zou. Maar den politieken
Fielp was daar vierkant teugen. „Daar valt niks
haf te spreken," zee-t-ie. „Honze honschuld is
zoo blank has die van pasgeboren bloeikes. Hie-
der verklèèrt z'n eigen waareid. 'k Ben 'r dik
van hovertuigd, dat dieën Rechter-Commissaris
dan veur 'n stelletje verbalen komt te zitten, da
mee gin tang is vast te pakken. En da motten
wy nou sjuust ebben!"
Zoo gongen wy op weg. Mee z'n zessen in den
Joost zijn gevuurlakt Fordje hobbelden wy naar
juffrouw Justitia, om daar 'n bedrijf op te gaan
voeren van 't stuk dat „De Samenwerking" ge
titeld wierd. Waaraan ik 'nen heelen brief speu-
deeren mot, want 't zou zonde zyn als ge daar
iets van miste, amico!
Den Zeeleeuw en zijnen advocaat waren er
ook. En ook 't gebit! Want dat had den Blaauwe
als „gevonden voorwerp" op t durpshuis ge-
brocht. En langs ondoorgrondelyke wegels was
't dirik terechtgekomen by dieën Rechter, waar
't lag te grijnzen op de groene tafel!
Maar allee, daarover den volgenden brief. Wél
mot ik oe alvast gerust stellen: de zaak gaat nie
wyers deur, omdat er, ten eerste, ginnen dader
is en ten tweede en bij nader inzien: ook gin
slachtoffer. We kregen dus alle zes twee kwartjes
getuigegeld en ge kunt nie gelooven wa-d-'n
plazier ge daar nog mee hebben kunt veur ge
thuis zyt! Veural omdat we 't (lyk)wageltje van
dén Joost aan ons eigen hadden en dus van de
6x2 kwartjes ginnen rooien cent kwaaigeld af
gong!
Veul groeten van Trui, Dré III, den Eeker en
als alty gin horke minder
van oewen
tA.T.
DRj®
