Verhooging veiligheid van
schepen op zee
Werking in het ijs bij Spijk
~~?EN WOESTIJN
PRAAKT ZOEK
INGESTELDE COMMISSIE
ADVISEERT
GRENZEN'
I
ZATERDAG 10
FEBRUARI 1940
Permanente adviescommissie en,
indien dit noodig blijkt, een
tijdelijk uitvaarverbod
Maatregelen
Waterdichte afsluitingen
FEUILLETON
i DOOR WILLY WATERMAN
Paravanen
Instructie voor het machine
kamer personeel
Gezamenlijk varen
De Diesel wint veld
Achttien nieuwe treinen met
keuken worden spoedig
afgeleverd
EERSTE KAMER VERGADERT
A.S. DINSDAG
De Spoorwegfilm in België
Ford's slotdividend
14 pet.
Voorstel aan de vergadering
van aandeelhouders
IJswandelaars thuis
De ,JMees" bracht hen van
Schiermonnikoog naar
Eelde
Vlieland is niet meer
geïsoleerd
Na de Haagsche conferenties
Ijsmassa van Emmerik af ver
dwenen en onder ijs bij
Spijk geschoven
Toestand blijft
gespannen
Vergeefs gewet rkt?
J. Th. Nijkamp t
Pionier der R.K. Arbeidersbewe
ging in het Aartsbisdom
Hooge waterstand te Nijmegen
SLIPPENDE AUTO DOODT
VOETGANGER
UIT DE STAATSCOURANT
Burgemeester
Hooge Raad van Arbeid
Onderwijs
Bevorderd
Rechterlijke macht
Ontslag
Defensie
Ter Landsdrukkerij is thans voor het publiek
Verkrijgbaar het rapport van de bij beschik
king van 8 December j.l. door den minister van
Waterstaat ingestelde commissie, aan welke is
opgedragen, den minister op korten termijn
Van advies te dienen omtrent de vraag of en
2°o ja welke maatregelen in deze bijzondere
tijdsomstandigheden getroffen zouden kunnen
borden ter verhooging van de veiligheid van
®chepen en hun opvarenden in verband met
de heerschende gevaren ter zee.
De commissie adviseert den minister:
le Een permanente commissie in te stel
ten, waarin, naast- ambtelijke instanties,
«oowei de reeders als de opvarenden zijn
vertegenwoordigd, die op korten termijn ten
aanzien van de veiligheid ter zee kan bij
eenkomen en advies geven aan de regeering
of aan regeeringsinstanties.
Hiertoe zou de huidige commissie, al dan
Riet aangevuld, kunnen worden gehand
haafd,
In spoedgevallen zou een kern dezer com
missie onmiddellijk kunnen bijeenkomen.
2. De noodige maatregelen te nemen,
waardoor de regeering zich de bevoegdheid
verschaft een tydelyk uiivaarverbod uit te
vaardigen, indien de omstandigheden daar
toe aanleiding zouden geven.
De commissie heeft aan haar advies het ont
werp van een Koninklijk Besluit tot nadere
Wijziging van het Schepenbesluit toegevoegd,
Het aavies is met algemeene instemming der
®ommissie tot stand gekomen.
Uniformiteit in de maatregelen is zeer ge
wenscht, opdat wordt voor somen, dat bij de
opvarenden een gevoel van onzekerheid ont
staat door het verschil van inzicht, dat door
Maatregelen van ongelijke strekking aan den
dag treedt. Bovendien acht de commissie het-
Seen thans geschiedt nog met geheel afdoende.
De commissie is van oordeel, dat een posi-
tieve aanwijzing van de regeering, voorgelicht
door een permanente commissie, waarin alle
belanghebbenden bij de zeevaart zijn vertegen
woordigd, er zeer toe zal bijdragen, dat, zoowel
bij de reeders als bij de opvarenden, een ge
joel van onzekerheid wordt weggenomen, ter-
Wijl wordt voorkomen, dat reeders en opva
tenden een verschillende gedragslijn willen
v°lgen. Aan het moreele effect van een derge-
bjke adviseerende permanente commissie, die
v°or de veiligheid der zeevarenden op de bres
staat en het vertrouwen zal genieten van beide
Partijen, moet vooral in dezen tijd groote waar
de worden toegekend.
Hoewel de commissie er van doordrongen is,
Gat de regeering in bepaalde omstandigheden
steeds rekening zal moeten houden met de
internationale politieke constellatie en in ver
band daarmee niet altijd op grond van een
Wettelijke bevoegdheid een verbod tot varen zal
Willen uitvaardigen, zoo is zij toch van mee
ding, dat de regeering zich ce wettelijke basis
v°or het geven van een dwingend voorschrift
°P dit punt zou moeten verschaffen. Dit zal
ertoe bijdragen, dat enkele onwillige reeders
en,of opvarenden niet tegen een algemeene ge
zagslijn van de regeering zullen ingaan.
De commissie heeft een groot aantal maat-
tegelen, welke op grond van de huidige erva-
Hhg met betrekking tot de gevaren ter zee in
bet belang van de veiligheid getroffen zouden
bunnen worden, onder het oog gezien.
De commissie heeft gemeend, dat thans
tot het gevaarlijke gebied gerekend moeten
Worden de Noordzee, de Oostzee en de At
lantische Oceaan beoosten 20 gr. Wi. en
benoorden 40 gr. N.B.
Op grond van de gewijzigde artikelen 69bis
eri lOSbis van het Schepenbesluit kan de in-
sPecteur-generaal in overleg met den chef van
Gen Marinestaf hierin op eik oogenblik wijzi-
8ing aanbrengen.
De commissie acht het gcwenscht, dat aan
boord van vrachtschepen, waar de schroefas-
tunnel een lengte van 25 m. of meer tusschen
bet achterpiekschot en de tunneldeur heeft,
een vluchtkoker op den tunnel wordt voorge
schreven. Voorgesteld wordt daartoe een nieuw
bd 3 van artikel 36 van het Schepenbesluit.
Bij de behandeling van dit onderwerp kwam
bot uiting, dat het gewenscht is de voortstu-
Wingsruiinte meer uitgangen naar dek te geven
Goor middel van klimtreden.
De commissie meent, dat de plaats van de
Olievoorraden in het algemeen zooveel mogelijk
beperkt moet blijven tot voor- en achterschip.
Men kan het zinken van schepen aanzien-
bjk vertragen, indien de tonnage-openingen in
teeds bestaande tusschenschotten van fie shel-
berdekruuntè worden afgesloten met stalen
blaten.
De commissie adviseert zoodanige hulpmid
delen in de voorschriften voor het varen in
26
Ben zette den koffiepot, dien hij al had op
gepakt, weer neer en maakte zich met een wee-
Moedig gelaat gereed om naar boven te gaan.
Hemingway riep hem terug.
..Hei, oude koffietante, je mag wel een mok
Meenemen, als je tenminste oplet en niets over
but kompas morst, zooals de vorige keer."
Ben schonk zich haastig een beker koffie in
611 vertrok naar boven, de dampende mok met
ben doek vasthoudend. Vóór de deur goed en
Wel achter hem gesloten was, had Hemingway
den pot bemachtigd en drie groote koppen vol
beschonken. Clim nam een eersten slok en keek
V°1 ontzag op.
..Groote goden, dat is nog eens koffie!" zei
bij, „kunnen we niet een tijdje op deze boot
bbjven, Hemingway?" Peter haalde zijn neus
bit de geurige dampen van zijn mok en staarde
bem nadenkend aan.
•Aan een man, die zulke koffie kan maken,
het gevaarlijke gebied op te nemen.
Het is in het algemeen van groot belang, dat
de waterdichte deuren tijdens het verblijf in
de gevaarlijke zone gesloten zijn.
Op passagiersschepen moeten de branddeuren
in de gevaarlijke zone gesioten zijn, indien dit
naar het oordeel van den Kapitein niet door
andere omstandigheden wordt belet.
De commissie is van oordeel, dat het ge
deelte van de huid. waar de patrijspoorten ge
sloten moeten blijven, voor het gevaarlijke ge
bied uitgebreid zou moeten worden, terwijl een
en ander mede op vrachtschepen zou kunnen
worden toegepast. Zij zou bet gesloten houden
van de patrijspoorten in de gevaarlijke zone
willen voorschrijven.
Het is gewenscht, dat in de tegenwoor
dige omstandigheden de Ncderlandsche zee
schepen zooveel mogelijk uniforme kentee-
kenen dragen, opdat zij op zee zoo min
mogelijk overlast zullen ondervinden.
De maatregelen, welke daartoe volgens
het oordeel van den chef van den marine
staf genomen moeten worden, zijn reeds in
September van het vorige jaar bij de ver
schillende reederijen bekend gemaakt en
aanbevolen.
Het gretote voordeel van paravanen treedt
eigenlijk eerst op, indien de diepgang van het
schip 6 M. of meer bedraagt, mits het sleep-
punt althans 6 M. (of meer) onder de water
lijn aangebracht is. Zij bieden dan onder alle
omstandigheden een zeer groote beveiliging.
Vrachtschepen, die in ballast varende een
mepgang ter plaatse van den voorsteven van
niet meer dan ca. 4.5 M. halen, zullen bij hoog
water geen profijt van paravanen trekken.
De propaganda, welke sedert 1937 de Scheep
vaartinspectie en de Koninklijke Marine voor
paravanen hebben gemaakt, heeft tot resultaat
gehad, dat 62 stel paravanen werden besteld,
die nog voor den Oorlog geleverd konden wor
den. Sindsdien zijn wederom verschillende ree
derijen tot bestelling overgegaan, tot een to
taal van 72 steL
Indien, zooal Verwacht mag worden, deze
paravanen voor Juni a.s. afgeleverd zullen
zijn, zullen op enkele uitzonderingen na,
alle passagiersschepen met een bruto in
houd van 4000 ton en meer met paravanen
zijn uitgerust. Ruim honderd vrachtschepen
met een bruto inhoud van 4000 ton en meer
blijven er dan over, die niet over parava
nen beschikken.
De commissie is van oordeel, dat een reductie
van de molestpremie voor schepen, die met
paravanen zijn uitgerust, alleszins gemotiveerd
zoude zijn.
De commissie heeft ook overwogen, of het
voeren van paravanen voor schepen met een
bruto inhoud van 4000 ton en meer dwingend
zou moeten worden voorgeschreven. Zij stuitte
evenwel op de moeilijkheid, dat het aanbren
gen van de inrichting, welke voor het voeren
van paravanen noodig is, op sommige schepen
met zeer groote moeilijkheden gepaard zoude
gaan. Dit is b.v. het geval met alle schepen,
die van een z.g. Mayersteven zijn voorzien.
Bovendien is het onmogelijk in een korte spanne
tijds over een voldoend aantal paravanen te be
schikken. Om deze redenen heeft zij thans van
een dwingend voorschrift afgezien.
De commissie acht het gewenscht en zij
stelt het als voorschrift voor dat de midde
len, waarmede reddingsbooten voldoende ge
sjord buitenboord gehouden kunnen worden,
aanwezig zijn.
Het verdient aanbeveling een voorschrift voor
den kapitein op te nemen, dat de booten voor
onmiddellijk gebruik gereed moeten zijn. Zoo
behooren b.v. alle bedekkingen over de red
dingsbooten en over de bewegende deelen van
de davits weggenomen te zijn.
De commissie acht het van zeer groot
belang, dat, behalve de in het schepen
besluit voorgeschreven oefeningen, voor het
vertrek voor een reis, die door het gevaar
lijke gebied voert, een sloepenoefening ge
houden wordt met alle passagiers en alle
leden der bemanning.
De commissie is van oordeel, dat de passagiers
hun zwemgordels in het gevaarlijke gebied steeds
by de hand behooren te hebben, ook gedurende
de maaltijden. Hetzelfde geldt ten aanzien van
de bemanning, van wie men, evenals van de
passagiers, niet kan eischen, dat zij de zwemgor
dels steeds draagt; de bemanning zou er al te
zeer door in haar arbeid worden gehinderd.
Er zal voor een zeer voldoende reserve aan
zwemgordels zorg gedragen moeten worden.
De commissie meent, dat hieraan wordt vol
daan, indien aan boord van vrachtschepen voor
50 pCt. en aan boord van passagiersschepen voor
25 pCt. van het aantal opvarenden een extra
zwemgordel aanwezig is. Deze zwemgordels moe
ten op doelmatige plaatsen, over het schip ver
deeld, worden geborgen.
Voor alle passagiersschepen in het gevaar
lijke gebied zou de commissie willen voorschrij
ven, dat boven hetgeen reeds in het Schepenbe
sluit wordt geëischt, voor ten minste 25 pCt. van
het aantal opvarenden, aanvullende reddings
middelen (vlotten e.d.) aanwezig zijn.
Daarenboven lijkt het de commissie gewenscht,
dat passagiersschepen nog een aantal „zware"
vlotten meevoeren voor ten minste 10 pCt. van
het aantal opvarenden.
Voor de vrachtschepen in het gevaarlijke ge
bied beveelt de commissie een aantal zware
vlotten aan.
Het zou de veiligheid zeer ten goede komen,
indien alle schepen van een radiotelegraafin-
richting voorzien zouden kunnen worden.
De commissie heeft gemeend, als alternatief
is de natie eeuwige dankbaarheid verschul
digd.... dergelijke lui moesten staatspensioen
krijgen. Hemingway, ik benijd je je duvelstoe
jager."
Hemingway was druk bezig bij het fornuis,
rammelend met potten en deksels. Hij schoof
gebakken eieren en ham op een schaal.
„Als de dictatoren der wereld eiken ochtend
in' alle vroegte bij elkaar werden gezet met
zulke eieren voor hun neus, kwam er nooit oor
log," zei hij. „Laten we beginnen voor het koud
wordt."
Tien minuten lang overheerschte het geluid
van messen en vorken; dan keek Hemingway
den kring rond, haalde zijn sigarettenkoker te
voorschijn en legde dien op tafel. Het was tijdens
die eerste sigaret, dat Glim de vraag stelde
waarop hij nu reeds weken vergeefs het ant
woord zocht.
„Zeg, Hemingway, er zijn in die woestijnhis
torie nog een massa duistere punten. Van het
oogenblik af, dat het door de courantenartike
len algemeen bekend werd, dat ik in het bezit
was gekomen van dat eigendomsbewijs, is er
zoowat geen dag voorbijgegaan zonder dat er
een aanslag op mijn leven werd gepleegd of op
zijn allerminst een poging gedaan me dat pa
pier afhandig te maken. Er zijn duizenden dol
lars voor geboden, ik ben er ettelijke malen
knock-out voor geslagen en ik ben ten laatste
aan boord van de New Orleans gegaan om uit
te visschen, aan de bron zelf, wat er aan mijn
ranch, ik bedoel, jouw ranch, voor bijzonders is.
En iets bijzonders moét er zijn, afgezien .van
van de radiotelegraafinrichting een telefoonin
stallatie te moeten stellen.
De vraag rijst of een radio-richtingzoeker niet
dwingend zou moeten worden voorgeschreven
voor alle schepen met een bruto inhoud van 500
ton en meer. De commissie meent evenwel, dat,
indien tot de enkele reederijen, wier schepen niet
van een radio-richtingzoeker zijn voorzien, het
verzoek wordt gericht tot de aanschaffing van
dit veiligheidsmiddel over te gaan, daaraan wel
onverwijld gevolg gegeven zal worden.
Ofschoon de huidige redactie in de Schepen
wet den kapitein niet van den plicht ontslaat
om in het gevaarlijke gebied een uitkijkpost te
plaatsen, acht de commissie het toch zeer ge
wenscht, dat een direct voorschrift daartoe in
net Schepenbesluit wordt gegeven.
Ingeval van een ontploffing moet het voort
stuwingswerktuig steeds dadelijk gestopt worden,
ook indien daartoe niet een order van de brug
werd gegeven. Het verdient aanbeveling voor te
schrijven, dat de wachthebbende machinist zich
in het gevaarlijke gebied niet van het aanzet-
toestel verwijdert en ingeval van een ontplof
fing in elk geval het voortstuwingswerktuig tot
stilstand brengt.
In verband met de handhaving van de neu
traliteit acht de commissie het noodig een voor
schrift op te nemen, waarbij het verboden is van
het zien of het aanhouden door een oorlogsschip
of militair vliegtuig, ook van niet-oorlogvoerende
landen, radiografisch of telefonisch, aan wien
ook, kennis te geven.
De commissie acht het gewenscht, dat de re
geering zich thans reeds de bevoegdheid ver
schaft om het gezamenlijk varen van twee of
meer schepen door het gevaarlijke gebied dwin
gend te kunnen voorschrijven.
Het voorstoomen door een sleepboot met para
vanen heeft vooral beteekenis voor schepen, die
niet van eigen paravanen zijn voorzien.
De commissie meent, dat het landsbelang
hierdoor zou worden gediend, indien de finan-
cieele bezwaren werden opgeheven.
De commissie meent, dat den reeders zou
moeten worden ontraden hun schepen bij
eenig convooi van een der oorlogvoerende
partijen te laten aansluiten.
Naar een zeer globale schatting zullen de ge
middelde kosten per schip ten gevolge der maat
regelen een bedrag van ongeveer f 6000 uit
maken. Voor de geheele Nederlandsche koop
vaardijvloot beteekent dit een uitgave van circa
f 2.600.000.
Toen in 1934 de diesels in ons land hun
entree maakten, veroverden deze vlugge en
sierlijke treinen stormenderhand het publiek.
Men zocht, als men op reis ging, bij voorkeur
een EM-trein uit, totdat de diesel door den
electrischen, die niet in comfort en snelheid
voor hem onderdoet, vervangen werd en uit
zoeken niet meer noodig was, omdat, van dat
oogenblik af alle treinen op het middennet
gelijk waren.
De dieseltreinen, die op de electrische voor
hebben, dat men ze overal heen kan zenden,
een soepelheid, die niet is te onderschatten,
verdwenen dus van het middennet en brach
ten Groningen, Twente en Maastricht nader
bij Holland en Utrecht.
En thans kan de komst van een nieuwe
editie niet meer veraf zijn. Immers, de
N. S. heeft 18 nieuwe vijf-wagen-treinen
in Nederland besteld waarvan de afleve
ring binnenkort zal beginnen. Wij brengen
in herinnering, dat deze 18 treinen, wat
comfort aangaat, de eerste zullen over
treffen.
Zij hebben 52 zitplaatsen tweede klasse en
224 derde, benevens 100. staanplaatsen, dus in
totaal 376 plaatsen, zoodat de 18 treinen kun
nen vervoeren 6768 reizigers, terwijl de eerste
D. E.-treinen slechts 192 plaatsen hebben. In
het vierde rijtuig der nieuwe treinen komt een
geheel electrische keuken. Zij, die wat willen
gebruiken, vinden in de nabijheid van de keu
ken, tafeltjes voor vier personen, terwijl ove
rigens bijzettafeltjes kunnen worden gebruikt.
De verwarming geschiedt met warme lucht,
terwijl bij wijze van proef vijf treinstellen
zullen worden voorzien van een electro-magne-
tische railrem, waarmede bij groote snelheden,
de remweg bekort kan worden.
Zooals bekend is, zullen deze vijf-wagentrei
nen in hoofdzaak dienen ter vervanging van
de thans nog rijdende stoomtreinen tusschen
Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht
en Groningen, Twente en Limburg. De totale
lengte der treinen is 103.930 M. (die van de
oude D. treinen is 62 M.). Als bijzonderheid
kan nog gelden, dat dieseltreinen van deze
lengte in Europa nog niet bestaan.
Gelijk de voorzitter der Eerste Kamer reeds
in de jongste vergadering had medegedeeld,
komt die Kamer Dinsdag 13 Februari weder
bijeen. Behandeld zullen dan worden de be
grootingen van Binnenlandsche Zaken en van
Financiën voor 1940.
Naar wij vernemen, wordt de door „Visie"
vervaardigde jubileumfilm der Nederlandsche
Spoorwegen binnenkort door een Brusselsche
onderneming voor België uitgebracht, waar
deze film in verschillende theaters tot vertoo
ning zal komen.
het rare feit, dat het ding aan toonder is ge
steld."
Hemingway lachte en tikte de asch van zijn
sigaret.
„Ja, ik lach nu wel, maar er is eigenlijk heele-
maal geen reden tot lachen. Ik zal beginnen
met uit te leggen wat het voor een organisatie
is, die ons voortdurend dat papier probeert af
handig te maken, hetgeen nu, op het allerlaat
ste moment, nog gelukt is óók. Ik behoef jullie
zeker geen van tweeën nader in te lichten over
het Crystal Water Syndicate?"
Hij keek zijn twee toehoorders aan, en het
bleef enkele oogenblikken stil. Dan floot Peter
zachtjes, maar veelzeggend, en Clim wreef voor
de zooveelste maal, maar nu vol ontzag, den
bult op zijn schedel.
„Een klap van het Crystal Water Syndicate!"
fluisterde hij, „wat een eerik mag van ge
luk spreken dat die klap niet harder is aange
komen."
Hemingway knikte.
„En ik behoef jullie zeker geen van tweeën
nader in te lichten over de werkwijze van het
syndicaat in Mexico? Je kent hun systeem; door
benden gehuurde bandieten of muitende solda
ten laten ze beginnende en veelbelovende on
dernemingen overvallen, telkens weer, tot de
maatschappijen met verlies werken, en de eige
naars, noodgedwongen, alles voor een appel en
een ei overdoen. Betreft het een maatschappij
op aandeelen, dan koopen de heeren tegen de
sterk gedaalde koersen op buitenljindsche beur
zen de aandeelen op door middel van strooman-
nen. Op deze manier is het Crystal Water Syn-
Zèlfs nu Nederland neutraal blijft
En niet meedoet met den strijd,
Raakten wij hoe is het mogelijk
Zoo maar een patrouille kwijt!
In het kaartenlezen was men
Blijkbaar niet bijzonder sterk,
Grenzen zijn ook rare dingen,
Onvolmaakt, echt menschenwerk!
Om de grenzen wordt gevochten,
Grenzen brengen gruw'lijk leed,
Maar ze zijn niet zichtbaar, en je
Bent er over vóór je 't weet!
Grenzen zijn zóó overschreden,
Met 't gevolg: slechts narigheid;
Grenzen kweeken incidenten,
Die men and'ren steeds verwijt.
Nederland is thans zeer waakzaam,
Aan de grenzen bovenal,
Om de grenzen te beschermen
Staat ons heele leger pal.
Laat geen mensch hier binnenkomen,
Die belust mocht zijn op buit,
Maar pas ook op 't eigen leger,
Laat er geen patrouilles uit!
In een grenzelooze onschuld
Liep men naar den and'ren kant,
Maar.... er móeten grenzen wezen,
Anders krijgt een ander.... 't land!
HERMAN KRAMER
In de Vrijdag gehouden vergadering van den
raad van beheer der N.V. Nederlandsche Ford
Automobielfabriek werd besloten, aan de jaar-
lijksche algemeene vergadering van aandeel
houders voor te stellen het slotdividend te be
palen op 14 procent, hetwelk te zamen met het
in December 11. uitgekeerde interimdividend
van 6 procent een jaardividend vormt'van 20
procent over het boekjaar 1239.
Het K.L.M.-vliegtuig „Mees", bestuurd door
den heer Parmentier, heeft Vrijdag van het
vliegveld Eelde uit twee vluchten gemaakt, een
naar Schiermonnikoog en een naar Ameland.
Op de vlucht naar Schiermonnikoog werd 800
kilogram post medegenomen. Het vliegtuig keer
de terug met 10 k.g. post.
Bovendien waren er zeven passagiers aan
boord, onder wie ook de vier dames en
twee heeren, die een week geleden zulk een
angstig avontuur op het ijs beleefden, toen
zij trachtten van de Groningsche kust
wandelende het eiland te bereiken. De heer
en mevrouw Beukema, uit Ulrum, waren de
ontberingen nog niet te boven gekomen.
Zij zijn op het vliegveld Eeide met een zie
kenauto afgehaald, welke hen naar hun
woning bracht. De andere vier zijn echter
weer geheel hersteld en volkomen gezond.
Naar Ameland vervoerde de „Mees" twee pas
sagiers en 1550 kilogram post. De terugreis
maakten zeven passagiers mede, terwijl tevens
105 kilogram post aan boord was.
Daar het vliegtuig pas tegen vijf uur op
Eelde terugkeerde, werd in verband met de duis
ternis niet teruggevlogen naar Schiphol. De
„Mees" keert pas vandaag weer naar de hoofd
stad terug.
De postboot „Vlieland'' is Vrijdag na een be
trekkelijk gemakkelijke reis van Harlingen op
Vlieland aangekomen. Aan boord bevond zich
een groote hoeveelheid post, talrijke passagiers
en een groote lading.
De eilandbewoners, die sedert 1 Februari vol
komen geïsoleerd waren, hebben dus de com
municatie met den wal weer weten te her
stellen.
Hedenochtend half acht zou de „Vlieland"
opnieuw naar Harlingen vertrekken. In ver
band met de thans weer ingetreden vorst ver
wachtte men, dat deze reis wel moeilijkheden
zou ondervinden.
Aan een lunch in de Oude Doelen te Den
Haag, door dr. Colijn ter eere van de beide
Haagsche conferenties aangeboden, zaten de ge
delegeerden der deelnemende landen aan, be
nevens de deken van het corps diplomatique
de heer de Pury, de president en de griffier
van het Permanente Hof van Internationale
Justitie de heeren Guerrero en Lopez Olivan,
de Noorsche gezant de heer Bentzon, jhr. mr.
A. M. Snouck Hurgronje, secretaris-generaal
van het departement van Buitenlandsche Zaken,
prof. mr. dr. J. P. A. Frangois, chef van de aT-
deeling Volkenbondszaken van dat departement
en de chef van den informatiedienst van den
Volkenbond de heer Pelt.
dicate er in geslaagd, in de afgeloopen drie of
vier jaar een zestal mijnontginningen, dertien
petroleumvelden en een stuk of acht ranches
in eigendom te verkrijgen. Die ondernemingen
worden daarna door de rooverbenden zorgvul
dig met rust gelaten, terwijl het overige gedeel
te van het land voortdurend wordt afgestroopt,
waarbij ze het vooral voorzien hebben op de
kleine ondernemingen. De grootere pakken ze
niet aan. Als b.v. Pan American Oil bemerkt,
dat er op haar terreinen in Mexico dergelijke
streken worden uitgehaald, stuurt Pan American
Oil een ploeg van honderd uitgezochte vech
tersbazen, tot de tanden gewapend, om de ter
reinen te beschermen, en het feest is uit. Bo
vendien, al zou de onderneming in Mexico met
groote verliezen werken, dan was dat slechts
een schrammetje op de dikke huid van Pan
American Oil, en de aandeelen zouden er geen
punt om dalen.
Maar toch zijn de groote ondernemingen al
lesbehalve gesteld op de praktijken van het C.
W.S. en wel om de volgende reden. Het syndi
caat koopt de ondernemingen zooals ze reilen
en zeilen, voor een appel en een ei. Van het
moment af, waarop de exploitatie in hun han
den overgaat, houdt de sabotage op en de on
derneming werpt dezelfde groote winsten af als
vroeger. Het syndicaat heeft geen onkosten voor
vruchtelooze petroleumboringen, voor aankoop
van machinerieën, voor het bouwen van lood
sen en pijpleidingen. Het koopt alles voor een
krats en laat het dan een ongehoorde winst af
werpen.... Daarom kan het'syndicaat zijn
producten tegen ongehoord lage prijzen op de
Vrijdagmiddag 1 uur is er korten tijd
werking gekomen in de enorme ijsmassa,
die de rivier bij Spijk bedekt. Men kan
echter niet van kruien spreken, aangezien
er slechts een opschuiving van ijsschotsen
was. Het ijsveld, dat zich uitstrekte van
Emmerik tot Spijk, is thans verdwenen en
moet onder het voor Spijk liggende ijs ge
schoven zijn.
Hierdoor is het gedeelte van den Rijn van
Spijk tot Dusseldorp thans ijsvrij, zoodat er
Vrijdagmiddag reeds een bootje van Spijk naar
Emmerik kon varen. De opschuiving deed zich
voornamelijk aan de overzijde van de rivier,
op Duitsch gebied, voor. Volgens ontvangen
berichten zijn te Emmerik eer. brughoofd van
een pioniersbrug en een klein vaartuig door
het ijs meegesleurd en werden deze bij Spijk
door het ijs bedolven.
Te Lobith blijft de toestand gespannen.
De woningen, gelegen in ae onmiddellijke
nabijheid van de rivier, zijn ontruimd, even
als enkele buiten den dijk liggende wonin
gen, welke behooren bij de zich daar bevin
dende steenfabrieken.
In verband met den grooten was van het
water te Trier en Keulen, verwacht men ook
in Lobith een toenemende stijging van den
waterstand. De Spijksche overlaat werkt thans
reeds met een diepte van 75 centimeter. De
huizen loopen groot gevaar, als de ijsmassa in
beweging komt. Ook de schippers van de on
geveer 200 vaartuigen, welke in de vluchthaven
liggen, maken zich over den hoogen waterstand
bezorgd, omdat het gevaar groot is, dat het ijs
deze haven zal binnendringen over de slechts
lage kade, welke voor de haven ligt.
Indien het ijs gaat kruien, en via den over
laat zich voortbeweegt in de richting van den
ouden Rijnmond, kunnen de huizen te Lobith
aan de achterzijde door de ijsmassa's worden
getroffen. Volgt het ijs den gewonen loop van
de rivier, dan bestaat er bij de hoogte, welke
het water bereikt heeft, kans, dat de woningen
aan den Boterdijk tusschen Tolkamer en Lo
bith en aan den Dorpsdijk te Lobith ernstige
schade zullen oploopen of zullen worden ver
nield.
De onder Herwen gelegen Geitenwaardsche
polder, welke reeds Donderdag voor een deel
ondergeloopen is, ligt eveneens in de gevaar
zone. Het vee staat er reeds in het water. Met
angstige spanning zien de bewoners van deze
streken de verdere gebeurtenissen tegemoet.
In den loop van Vrijdagmiddag heeft de
„Wilhelmina Goedkoop" de Beatrixsluis te
Vreeswijk bereikt en daarmede de laatste
phase van het openbreken van den water
weg Amsterdam—Rotterdam voltooid. Deze
waterweg is thans voor krachtige sleep-
bcoten geheel bevaarbaar.
Het is een moeilijke reis geweest, want in het
kanaal was het ijs gemiddeld 35 centimeter dik
Het schip heeft Vrijdagochtend eerst het ka
naal van Nigtevecht tot Utrecht opengebroken
en tegen den middag kwam het te Utrecht aan.
In de Keulsche Vaart tusschen de Beatrixsluis
en de Rotterdamsche spoorbrug een afstand
van tien kilometer heeft de ijsbreker een slop
van 40 tot 45 Meter breedte gemaakt.
Het vroor Vrijdagavond echter weer behoor
lijk en men vreest, dat hierdoor het werk var
den ijsbreker voor niets zal zijn geweest, omdat
de schotsen weer aan elkaar zullen vriezen en
opnieuw een voor de vrachtschepen volkomen
Te Enschedé is op 61-jarigen leeftijd
Overleden de heer J. Th. Nijkamp, een der
pioniers der Katholieke Arbeidersbeweging
in het Aartsbisdom en een trouw medewer
ker van dr. Ariëns z.g.
De thans overledene was jarenlang voor
zitter van de R. K. Werklieaenvereeniging te
Enschede en oprichter en eerste voorzitter van
de R.K. Textielarbeidersvereeniging „St. Lam-
bertus". Toen deze laatste vereeniging tot den
landelijken bond uitgroeide, was hij de eerste
bondsvoorzitter, Onder wiens krachtige leidina
„St. Lambertus" zich heeeft ontwikkeld tot
een der sterkste organisaties, welke in het R.K.
Werkliedenverbond zijn Ondergebracht. Als
hoofdbestuurslid van dat Verbond de heer
Nijkamp had zich inmiddels te Utrecht ge
vestigd was hem de hoofdleiding toever
trouwd van het sanatorium „Berg en Bosch"
en van de daarmede samenhangende instelling
„Herwonnen Levenskracht", waarvan hij een
groot aantal jaren de stuwkracht is geweest. De
regeering erkende de verdiensten van dezen
eenvoudigen man, die gewerkt heeft voor de
R.K. Arbeidersbeweging, zoolang zijn gezond
heid hem dit toeliet, door hem te benoemen tot
ridder in de Orde van Oranje-Nassau, terwijl
liij tevens begiftigd was met het eerekruis van
het Oostenrijksche Roode Kruis. De heer Nij
kamp was de laatste jaren ziekelijk en bracht
deze te Enschede door, waar ziin stoffelijk over
schot Dinsdag ter aarde zal worden besteld.
markt brengen; prijzen, waartegen eenvoudig
niet te concurreeren valt. Als dat zaakje zich
verder uitbreidt, hebben de solide maatschap
pijen binnen een jaar een machtigen concurrent
en binnen twee jaar een gevaarlijken tegenstan
der. Het was natuurlijk al te krankzinnig, dat
met dergelijke methoden de bestaande, bona
fide industrie werd beconcurreerd en de regee
ring der Vereenigde Staten wendde zich met
protesten tot het gouvernement van Mexico,
zonder eenig resultaat. Zelfs al zou de Mexi-
caansche regeering oprecht streven naar een
bestrijding van het bandietisme en troepen uit
sturen om het binnenland te zuiveren, zijn de
kgnsen tien tegen één, dat binnen een maand
de zuiveringstroepen zijn omgekocht en het le
ger bandieten hebben versterkt met een tot de
tanden gewapenden, modern geschoolden troep.
Troepen van Uncle Sam erheen sturen is na
tuurlijk uitgesloten. Het eenige wat Uncle Sam
kan doen zonder de kans te loopen, onaange
naamheden te verwekken, is: in het geheim fi
nancieren, en dat gebeurt dan ook op het oogen
blik.
Vooral toen er werd aangetoond, dat er in
het Crystal Water Syndicate veel buitenlandsch
geld was gestoken, zoodat de gestolen winsten
naar het buitenland gingen, werd door Was
hington besloten, een aanzienlijk bedrag aan de
in Mexico werkende maatschappijen ter be
schikking te stellen, ter bestrijding van het
bandietisme.
Het Crystal Water Syndicate is een glibberige
octopus, "die niet te vangen is. Als er eindelijk,
na maanden moeizaam snuffelen, een middel is
ondoordringbare ijslaag op het water zal ont
staan.
De „Wilhelmina Goedkoop" is Vrijdagavond
naar de hoofdstad teruggekeerd.
De Waal vertoonde Vrijdagavond half 8 een
was van ongeveer een centimeter per uur. Men
verwachtte daardoor tegen middernacht een
stand van 11.75 meter N.A.P. Er was op
genoemd tijdstip echter geen beweging in het
ijs. Het gevaar voor kruien blijft echter onver
zwakt bestaan, ondanks de vorst, als gevolg
van den hoogen waterstand. Den bewoners van
de Waalkade is derhalve van officieele zijde
medegedeeld, dat zij him huizen moeten ont
ruimen. Bij de oude aanlegplaats van de pont
staat het water thans ongeveer één meter van
de huizen af. Er wordt dag en nacht vanwege
den Rijkswaterstaat gewaakt. De schepen van
de N.V. Nijmeegsche Stoomvaartmaatschappij,
welke voor de kade in het ijs bekneld zitten,
zijn zoo hoog opgeschoven, dat zij boven de
kade uitsteken.
Vrijdagavond ongeveer 6 uur kwam een schol
van ruim honderd vierkante meter de rivier
afdrijven. Hij schoof met veel lawaai tegen den
dam, doch veroorzaakte geen breuk. Er kwam
ook geen beweging in het ijs.
Tusschen de stad en het fort Sprokkelen-
burg is een wak van één kilometer lengte ont
staan.
Toen Vrijdagmiddag de 27-jarige H. Greven,
wonende te Gieterveen, zich te voet huiswaarts
begaf, had hij het ongeluk ter hoogte van het
kruispunt „De Hilte" uit te glijden. De be
stuurder van een juist passeerenden auto, zag
dit en remde uit alle macht, om een aanrij
ding te voorkomen. Daarbij slipte de wagen
echter. Hij draaide achterste voren, waardoor
Greven een hevigen slag kreeg, eenige meters
over den weg werd geslingerd en dood bleef
liggen.
Met 1 Maart is benoemd tot burgemeester oer
gemeente Koudekerk aan den Rijn: G. Verheul,
met toekenning van gelijktijdig eervol ontslag
als burgemeester der gemeente Marken.
Aan den heer P. Pluyter te Groningen is op
verzoek eervol ontslag verleend als plaatsver
vangend lid van den Hoogen Raad van Arbeid,
onder dankbetuiging. Benoemd tot plaatsver
vangend lid van dien raad de heer B. Meilink te
Zwolle.
Op verzoek is aan den heer J. C. Spapens te
Waalwijk eervol ontslag verleend als lid van de
commissie van advies der Rijksschool voor leer
looiers en schoenmakers met daaraan verbonden
proefstation en voorlichtingsdienst ten bate van
de leder- en schoenindustrie te Waalwijk.
Te rekenen van 1 Januari 1940 is bij het
departement van Economische Zaken bevorderd
tot referendaris S. de Hoo, hoofdcommies.
Benoemd tot substitUut-grlffier bij de arr.-
ïechtbank te Amsterdam: mr. M. J. W. Holle-
man, waarn. griffier bij de arr.-rechtbank te
Amsterdam; mr. M. F. Breen, waarn. griffier
bij de arr.-rechtbank te Almeloo.
Aan prof. mr. P. S. Gerbrandy op verzoek eer
vol ontslag verleend als lid der staatscommissie
tot wegneming van onjuistheden en aanvulling
van leemten in de Nederlandsche burgerlijke
wetgeving.
Met 16 Februari zijn benoemd en aangesteld,
ter nadere indeeling door of vanwege den mi
nister van Defensie, tot majoor bij het wapen
der infanterie, de kapiteins E. Wolthuis van het
5e reg. inf.; P. G. A. Fortanier, van het 4e reg.
inf.; U. C. C. Noordenbos, van het 14e reg. inf.;
W. L. Bisschoff, van het 9e reg. inf.; A. J. R.
de Vos, van het 4e reg. inf.; J. J. M. de Bruijn,
van het lie reg. inf.; J. J. van Moorsel, van het
8e reg. inf. en J. Blokhuis, commandant van het
bataljon geneesk. troepen;
Bij het wapen der artillerie de kapiteins F. H.
H. M. ten Bensel, van het 4e reg. veldart.; G.
P. F. H. J. Strang van Hees, van het 10e reg.
motorart.; W. C. Maas, van het korps rijd. art.;
A. van der Wiel, van het 8e reg. veldart. en C.
M. A. C. Stoffels van het 3e reg. veldart.;
Bij het wapen der mil. luchtvaartde kapiteins
F. Raland en dr. J. W. Wijn, beiden van dat
wapen;
Bij het wapen der Koninklijke Marechaussee:
de kapitein M. Schreuder, van dat wapen;
Bij het reserve-personeel der landmacht, tot
reserve-majoor, bij het wapen der infanterie, de
reserve-kapiteins mr. dr. J. A. van der Stok, van
het reg. grenadiers; M. C. J. van Dijck, van het
22e reg. inf.; C. E. M. Deschrevel, van het 11e
reg. inf., W. E. H. Janssen, van het 13e reg. inf.;
A F. H. Jansen, van het 22e reg. inf.; J. Appels,
van het 77e reg. inf. en J. A. A. M. Gerritse, van
het 17e reg. inf.;
Bij het wapen der artillerie, de reserve-kapi
tein mr. C. M. J. F. Goseling, van het 5e reg.
veldart.
om een cfer leiders achter slot en grendel te
zetten, b.v. wegens ontduiking der hondenbe
lasting of zooiets, zetten de anderen het zaakje
op denzelfden voet voort. Het eenige eigenlijk
strafbare in de heele zaak is het financieren
van dievenbenden met het doel, andere maat
schappijen nadeel te berokkenen.... en ga dat
eens bewijzen! Het geld gaat over zooveel tus-
schenpersonen en is, als er boek wordt gehou
den, zoodanig verantwoord, dat er geen spe
tusschen te krijgen is.
Het eenige wat er dus op zit is: die vrijwULi-
gersbenden uitroeien. Nu is het onbegonnen
werk, een expeditie uit te rusten. Een dergelijke
expeditie daast in Mexico rond bovendien
zonder daartoe het recht te hebben maakt
internationale moeilijkheden, vecht links
rechts en is na een maand guerilla tot op een
tiende geslonken. In het bergland, waaihet
juist op aan komt, want daar houden de boeien
zich schuil, kunnen ze zich heeleméal niet wa
gen; er zou niet één man levend vandaan ko-
"^Toen kwam plotseling een heldere geest op
het idee: het is heelemaal niet noodig, die ban-
dieten uit te roeien, als we ze maar buiten
terreinen der Amerikaansche ontginningen
houden. Hij werd met luid gelach aan^hoord
dat was juist het probleem waar een ieder van
ons al maanden over piekerde.
(Wordt vervolgd)
