Het Finsche leger is zuinig op zijn soldaten Economische overeenkomst tusschen Berlijn en Moskou Lichte ijsgang op de Waal Uit het ijs verlost De spanning in Januari IJs blokkeert de Noorsche kusten Het nieuws van heden Naast de geweldige verliezen der Russen zijn die der Finnen betrekkelijk gering DE RUSSEN GEBRUIKEN METALEN SCHILDEN OP 11 FEBRUARI TE MOSKOU GESLOTEN Nauwe samenwerking met België GEEN DERDE TERMIJN VAN ROOSEVELT? TOESTAND BIJ DRUTEN NOG ZEER PRÉCAIR DUITSCHE VLIEGERS BIJ DE ORKADEN Te voet van Denemarken naar Zweden VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DINSDAG 13 FEBRUARI 1940 - OCHTENDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal f 3.25. Bij onze Agenten 27M ct. per week, Der kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22236 Reeds twintig Lotta's omgekomen Grondstoffen voor industrieproducten - De Bilt meldt: Militairen bevrijdden „gevange nen" van de steenfabrieken te Druten Geen post op de „Burger dijk" STAKINGEN IN MIJNBEKKEN VAN CHARLEROI Ten kwade geneigd NIEUWE HAABLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et Inget mededeeiingen 50 cent; idem op peg één 55 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde pnjzen Voor de kleine annonces „Omroepers" *te de rubrtek HELSINKI, 12 Febr. De hardnekkige en krachtige druk der Sovjets op de Manner- heimlinie neemt met den dag toe. En hoe wel er nog geen teekenen zijn, dat de Fin sche verdediging begint te verslappen, wordt de inspanning, die van de Finsche soldaten geëischt wordt, toch bijna bovenmenschelijk groot. Men schat het aantal troepen, dat door de Russen in den sector van Summa in het veld geworpen wordt op dertig- tot vijftigduizend. Een deel dezer troepen maakt thans gebruik Van metalen schilden van ongeveer zestig cen timeter, die zij bij hun opmarsch in de sneeuw Voor zich uitdragen. De Finsche onderkomens aan het Summafront blijken, ondanks den onophoudelijken hagel van granaatvuur, die er nu reeds twee weken lang op neerkomt, krachtig aan alle aanvallen te kunnen weerstaan. De schade, die werd aange richt, is slechts gering. De Finnen vechten dap per, maar vermijden het zich onnoodig bloot te geven. Iedere soldaat is voor de Finnen kostbaar. Een enkel Finsch regiment in de eerste linies bij Summa heeft in de afgeloopen week aan vier achtereenvolgende Russische aanvallen, die den geheelen dag aanhielden, weerstand gebo den, terwijl zijn verliezen toch slechts bedroegen elf dooden en veertien gewonden. Het Finsche legerbericht over de krijgsver richtingen tot Maandagmiddag 12 uur luidt als volgt: Te land: Op de landengte van Karelië heeft de vijand zijn aanvallen op 11 Februari nog heviger voortgezet dan te voren. De druk was het hevigst in den sector van Summa, waar verscheidene divisies van den vijand in den aanval waren, gesteund door veel artillerie, tanks en vliegtuigen. Tegelijkertijd heeft de vijand aangevallen tusschen net Muolameer en juoksen. Deze aanval werd gesteund door 150 tanks. Bij de Taipale-rivier werd de strijd voortgezet. De Russen hebben hier aangeval- ten na een voorbereiding van artillerievuur van Vier uur. De aanval werd afgeslagen. De vijand poogde verder de Finsche stellin gen aan de Finsche Golf en het Ladogameer te omsingelen, door over het ijs te trekken, «och de Finsche kustbatterijen vernielden hun °rmaties. De verliezen van den vijand zijn kWaar, o.a. werden 73 tanks vernield. Ten «oordoosten van het Ladogameer zijn de aan vallen van den vijand overal teruggeslagen. Bij he aanvallen bij Aittojoki op 10 en 11 Februari heeft de vijand ongeveer 380 dooden verloren, terwijl de Finnen talrijke wapenen van ver schillenden aard buit maakten. In de richting Van Kuhmo werden talrijke mitrailleurnesten y&n den vijand bezet. De vijand verloor een tank, terwijl ongeveer 700 Russen sneuvelden jan de andere deelen van het front niets bij- Eonders te melden. In de lucht: De Finsche luchtmacht heeft de tellingen van den vijand gebombardeerd, als mede verscheidene troepenconcentraties. In de oorlogszone was de activiteit van de vijandelijke luchtmacht groot De vluchten Wen evenwel beperkt tot de omgeving van et front. Volgens bevestigde berichten zijn zes landelijke toestellen omlaag geschoten, ver moedelijk zijn nog drie vliegtuigen neergehaald. Sr?0 b'Jzonciere correspondent van het Italiaan- onrt blad "MessaSgero" te Helsinki bericht dat «der de documenten, welke op een gewond Rus- i-ch officier werden gevonden, een circulaire W het hoofdkwartier van het militaire district jcningrad was, waarin werd gezegd, dat iedere cidaat, die zich door de Finnen gevangen zou aten nemen, beschouwd zou worden als ver ader. Voor dit verraad zouden zijn naaste en erdere familieleden moeten boeten. De correspondent schrijft verder, dat men aan hezen maatregel moet toeschrijven, dat minder (Ussen gevangen worden genomen. Uit Haparanda aan de Zweedsch-Finsche grens meldt Havas: Het Russische opper bevel concentreert zooveel mogelijk al zijn strijdkrachten, zoowel te land als in de- lucht, hi den strijd om de landengte van Karelië. Terwijl de Russen onophoudelijk aanvallen öoen op de Mannerheim-linie, zoowel in den sector van Summa als meer Oostelijk in het gebied van Taipale, daarbij krachtig ge steund door de artillerie, die zonder ophouden over' de geheele lengte van het front op de jandengte vuurt, bombardeert de Russische luchtmacht voortdurend de Finsche achter hoede. Alle Russische luchtstrijdkrachten steunen het Uensief op de landengte van Karelië. Viborg is J^Uert het begin van den oorlog bijna dagelijks rfhombardeerd. Het staat vast, dat net Russi- che opperbevel tot eiken prijs een beslissing wil oerkrijgen vóór 28 Februari, den dag, waarop de Ufichting van het roode leger wordt herdacht. Het Finsche opperbevel heeft echter met stei lheid verklaard, dat zijn troepen zich gister- entend nog in al zijn stellingen hadden kunnen andhaven. Er zijn nog geen geloofwaardige be- chten binnengekomenover de resultaten van eh Zondag door de Russen uitgeoefenden druk Tet De geringe sterkte der Finsche effectieven be- maarschalk Mannerheim, als afleidings manoeuvre een krachtig tegenoffensief op touw zetten op een ander punt van het strijd- u heel, b.v. op den Noord-Oostelijken oever van et Ladogameer, waar de Finsche troepen zich, hdanks de behaalde successen, wegens hun te «eringe getalssterkte moeten vergenoegen met 'aatselijke vorderingen, zooals die welke op ^Februari op alle punten in dit gebied, o.a. te j^heia en Pitkaranta, en meer naar het Noorden Huomoniemi werden geboekt. De Finsche woordvoerder te Londen heeft ®a« Reuter medegedeeld, dat de eerste af deling vrijwilligers voor Finland Engeland zoo spoedig mogelijk zal verlaten. Hij onthulde, dat niet alle te Londen ingeschre ven vrijwilligers Britten zijn. Sommigen zijn van andere nationaliteiten, daar de Finsche regeering vrijwilligers aanneemt uit ieder land, dat de Finsche zaak gunstig gezind is. Verscheidene honderden vrijwilligers uit Ca nada en de Vereenigde Staten, de meesten van Finsche afkomst, zijn thans in Finland aange komen. Uit Frankrijk zijn 150 Hongaarsche vrijwilli gers voor Finland naar Scandinavië vertrokken. Zij hebben hun uitrusting bij zich. De presidente van het Finsche corps der Lot ta's, Fanni Luukolen, heeft tijdens haar verblijf te Stockholm tegenover Zweedsche journalisten verklaard, dat reeds twintig Lotta's het slacht offer zijn geworden van de Russische bombar dementen, daar zij haar post niet konden ver laten. Voorts wordt uit Helsinki vernomen, dat men sedert veertig jaar niet zulk een koude maand Januari heeft gekend, als thans. De laagste tem peratuur, die in de hoofdstad werd geregistreerd, is 33 graden onder nul, terwijl op het land tem peraturen tot -50 gr. werden gemeten. Ook de maand Februari belooft zeer koud te worden. In den nacht van 10 op 11 Februari daalde de temperatuur tot 30 graden onder nul. Koning George en Koningin Elizabeth bezichtigen een vliegtuigenfabriek tijdens het bezoek, dat zij dezer dagen brachten aan een der havenplaatsen aan de Engelsche Zuid-West kust MOSKOU, 12 Febr. Het tele- graafagentschap der Sovjet-Unie meldt: „Op 11 Februari is te Moskou tusschen de Sovjet-Unie en Duitschland na succesrijke onder handelingen een economische over eenkomst onderteekend." Deze overeenkomst stemt' overeen met de wenschen der regeeringen van beide landen ten program op te stellen voor den handelsomzet tusschen Duitschland en Sovjet-Rusland, zooals uitgedrukt in de op 28 September 1939 tusschen den voorzitter van den raad van Volkscommis sarissen en volkscommissaris van Buitenland- sche Zaken der Sovjet-Unie, Molotof en den rijksminister van Buitenlandsche Zaken, Von Ribbentrop, gewisselde brieven. De economische overeenkomst voorziet in den uitvoer van grondstoffen uit de Sovjet- Unie naar Duitschland in ruil voor Duitsche industrieproducten. Reeds in het eerste jaar zal de Duitsch- ix De geweldige hoeveelheid sneeuw, die in Engeland is gevallen, heeft aan het verkeer veel overlast bezorgd. Honderden dorpjes werden geïsoleerd; talrijke treinen sneeuwden in Op vragen van het communistisch lid der Tweede Kamer de Visser, luidende: Is de regeering bereid de Kamer in te lichten omtrent de oorzaken, die hebben geleid tot den gespannen toestand in de tweede week van Januari en mede te deelen, om welke redenen toen is besloten tot het voorloopig niet meer verleenen van periodieke verloven aan militai ren? Is het waar, dat in Nederland vertoevende Engelsche en Fransche journalisten berichten hebben verbreid, waarin de voorstelling werd gewekt als zou er sprake zijn van een gezamen lijk militair optreden van België en Nederland en steunen deze berichten op eventueele maat regelen, door de regeering genomen? Indien het laatste deel der voorgaande vraag ontkennend moet worden beantwoord, heeft de regeering dan overwogen, of het noodig is, tegen dergelijke berichtgeving van in Nederland ver toevende buitenlandsche journalisten afdoende maatregelen te treffen? Heeft de regeering mede de wenschelijkheid overwogen van het geven, ter geruststelling van het Nederlandsche volk, van volledige openbaar heid omtrent de betrekkingen die er onder de huidige internationale verhoudingen tusschen België en Nederland bestaan? Indien de beide vragen in bevestigenden zin moeten worden beantwoord, wat is dan 't resul taat van die overwegingen? heeft de minister van Buitenlandsche Zaken, mede namens de ministers van Defensie en van Justitie, het volgende geantwoord: De oorzaken, die er toe hebben geleid het verleenen van periodieke verloven aan mili tairen in de tweede week van Januari tijde lijk op te schorten, sproten voort uit eenige min gunstige symptomen in de internationale situatie. Voor zoover de regeering bekend is, zijn door in Nederland verblijf houdende Engelsche en Fransche journalisten geen berichten verspreid als in de tweede vraag bedoeld. Uiteraard zou den dergelijke berichten, gesteld dat zij verbreid waren geworden, niet steunen op door de regee ring genomen maatregelen. In verband met het in de vorige alinea op gemerkte, kan de derde vraag onbeantwoord blijven. In tegenstelling tot het vermoeden, dat in IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIH VERWACHTING: Meest matige, Noord-Oostelijke tot Noordelijke wind, wisselende bewolking, H Ej plaatselijk enkele sneeuwbuien, des och- EE tends hier en daar zeer strenge, overigens E§ strenge tot matige vorst. n OVERZICHT: Het maximum bij IJsland bleef zich E= verder ontwikkelen, terwijl dat over Scandinavië thans weer in bcteekenis j= toeneemt. Kleine storingen bewegen zich S van Denemarken over de Noordzee naar onze omgeving. Zij veroorzaken in ons land sterk wisselend weer. Over het geheele Noord- en Oostzeege- EE bied blijft de aanvoer van koude lucht- EE massa's uit het Noord-Oosten onvermin- EE derd aanhouden. p Langs de Westzijde van het gebied van =E hoogen luchtdruk bij IJsland stroomen EE warme Iuchtmassa's naar Groenland. Ver SE binnen den Poolcirkel komen temperatu EE ren van 5 graden boven 't vriespunt voor. EE De oceaandepressie dringt langzaam naar het Middellandsche Zeegebied door. de vierde vraag ligt opgesloten, als zouden er in de betrekkingen van Nederland tot België bepaalde feiten bestaan, die niet openbaar zouden kunnen worden gemaakt, verklaart de regeering, zü het ten overvloede, nogmaals, dat de verhouding tot genoemd nabuurland zich bij voortduring ontwikkelt in een sfeer van nauwe samenwerking, waaraan echter ieder geheim karakter, welk dan ook, vreemd is. In verband met de beantwoording der vorige vragen komt de laatste vraag niet voor beant woording in aanmerking. NEW YORK, 12 Febr. (Havas) World Telegram meent te weten, dat Farley, de Amerikaansche minister voor de Posterijen, eerst in een candidatuur voor het presi dentschap zou hebben toegestemd, nadat hij van Roosevelt de verzekering had ontvan gen, dat de president zich niet voor een derde ambtsperiode candidaat zou stellen. (Van onzen specialen verslaggever) Maandagavond werd op de Waal voor Nijmegen een geregelde val van het water van drie centimeter per uur waargenomen. Maandagochtend viel het water slechts twee centimeter per uur. Momenteel is de Waal voor Nijmegen tot ongeveer 12'. 10 M. t N.A.P. teruggevallen, dat is bijna een meter lager dan bij den hoogsten stand' van Za terdagavond. Het vermoeden, dat de zoogenaamde ijsdam- men tusschen Tiel en Druten het water zouden ophouden, blijkt in Nijmegen niet bewaarheid te worden. Maandagmiddag werd op de Waal voor Nijmegen nog voortdurend lichte ijsgang waargenomen. Dat was niet slechts kantijs, maar ook veel nieuw ijs van den Bovenrijn in Duitsch land. Men vreest bij doorgaande vorst opnieuw stagnatie op de rivieren, temeer daar de Bovenrijn bjj Lobith en Millingen slechts voor twee-derde open ligt. Naar wij vernemen zal men in Nijmegen po gingen in het werk stellen om de vijf booten van de N.V. Nijmeegsche Stoombootmaatschap pijen, zoodra zij uit het ijs zijn, over te bren gen naar het Maas- en Waalkanaal, dat gedu rende de geheele ijsperiode open is gebleven. Wij vernamen dat vooreerst op Waal en Rijn tusschen Druten tot diep in Duitschland niet aan een geregelde scheepvaart kan gedacht wor den alvorens door den waterstaat bakens zijn gezet. De schepen zullen vermoedelijk voorloopig in de havens blijven, welke niet opengebroken worden. Maandagavond vernamen wij, dat de toe stand bij Druten nog geenszins verbeterd is en dat men daar nog in een zeer précaire situatie verkeert. Het merkwaardige feit werd daar geconstateerd, dat de drijvende steiger van de Rotterdamsche Reedenj, weike in den nacht van Woensdag op Don derdag te Nijmegen is losgeslagen, nu te rechtgekomen is in de omgeving van Druten, gedeukt en wel. Tenslotte kunnen wij nog vermelden, dat de Nijmeegsche kade over de .geheele winterbedding één groote ijsvlakte geworden is en van ge meentewege de kelders van de aan de Waal ge legen woningen worden leeggepompt. Alles en alles kan Nijmegen zeggen, dat het er zeer goed is afgekomen. LONDEN, 12 Febr. (Reuter). Twee Duit sche vliegtuigen hebben vandaag langs den rand der Orkaden gevlogen. Zij hebben geen bommen uitgeworpen. De toestellen hebben slechts boven een smalle strook van de eilanden gevlogen. Vanavond zijn te Londen bijzonderheden mede gedeeld over acht lijken van Duitschers, die zijn aangespoeld of waren gestorven, nadat zij uit neergeschoten vliegtuigen waren gehaald. Een der mannen was drager van het IJzeren Kruis. Ook zijn de namen bekend gemaakt van vier andere Duitsche vliegers wier lijken nog niet gevonden zijn. LONDEN, 12 Febr. (Reuter). Het Britsche ministerie van Oorlog maakt de namen bekend van acht officieren en minderen, behoorende tot de bemanning van Duitsche duikbooten die krijgsgevangenen zijn gemaakt. Zooals wij reeds in het kort meidden, was men er Maandag in geslaagd alle vrouwen en kinderen van de steenfabriek „Mijnlief" te Druten, veilig op den wal te brengen. Ook de arbeiders zelf konden later worden overgebracht. Het is een moeilijke expeditie geweest, die tevens ge golden heeff voor de achtergeblevenen op de steenfabriek ,3oschhoven", die even eens in veiligheid werden gebracht. Tien militairen, o.w. twee luitenants, hebben deze reddingspoging ondernomen. De twee fabrieken zijn sedert Zaterdag door het Üs geheel ingesloten. Van de eene fabriek der gebroeders Mijnlief konden de zeventien leden van het personeel, van wie er twee met hun gezin in het gebouw gehuisvest zijn, op dien dag het pand niet verlaten. Het gebouw loopt thans groot gevaar, wanneer het ijs in de Waal gaat kruien. Daarom werd besloten Maandag te trachten de arbeiders en de vrou wen en kinderen, die zich in deze fabriek op hielden, uit hun isolement te verlossen. Tien militairen arriveerden in den vroe gen middag met een vrachtauto, waarop een roeiboot was geladen, te Druten. Nadat men de boot in een open gedeelte van de Waal had gelegd, vertrok de expeditie naar de uiterwaarden, welke op enkele honder den meters van den dijk zijn gelegen. Met een bijl bewerkten de militairen het ijs, om zich een weg naar de fabriek te banen. Voor den korten afstand had men niet minder dan anderhalf uur noodig In twee gedeelten werden de arbeiders en de beide gezinnen naar den dijk te Druten overge bracht. Eerst waren de vrouwen en kin deren aan de beurt, vervolgens de mannen. De militairen trokken daarop met de roeiboot naar de steenfabriek „Boschhoven",, welke op korten afstand van die der ge broeders Mijnlief is gelegen, en brachten ook de zeven gezinnen, die hun huizen nabij deze fabriek hadden moeten verlaten en hier hun bivak hadden opgeslagen, in vei ligheid. Zondagmorgen om vijf uur waren deze men- schen uit hun huizen gevlucht. Men had mond voorraad meegenomen. Allen zijn in Druten bij burgers gehuisvest. In deze fabriek verblijven thans nog dertien paarden, tien koeien, benevens wat kleinvee. Men zal trachten de komende dagen de bees ten van voedsel te voorzien. Wanneer de toe stand van het ijs evenwel kritieker wordt, zal dit niet mogelijk zijn en zullen de dieren den hongerdood sterven. In de steenfabriek der gebroeders Mijn lief staat het water reeds een meter hoog De arbeiders, die zich hier bevonden, heb ben een paar angstige dagen doorgebracht. Eten was er evenwel voldoende. De twee leden, die hier woonden, zijn bij particulieren te Druten ondergebracht. De Waal voor Druten zit nog steeds, het water valt langzaam. Ook voor Beneden- Leeuwen is het water Maandag tien cM. ge daald. Op het vrachtschip Burgerdijk van de Hol- land-Amerika Lijn, bevond zich, naar wü ver nemen, geen post aan boord. Het getorpedeerde schip had in hoofdzaak Regeeringsgraan als lading. Russische handelsomzet van eenig jaar sinds den wereldoorlog te boven gaan. Voor de toekomst ligt een verdere uitbreiding der wederzijdsche leveringen in het voornemen. De overeenkomst is namens de Sovjet-Unie onderteekend door den volkscommissaris voor den Buitenlandschen Handel der Sovjet-Unie, Mikoyan en den handelsvertegenwoordiger der Sovjet-Unie. in Duitschland Barbarin en namens Duitschland door den specialen gedelegeerde der Duitsche regeering voor economische kwes ties Ritter en den voorzitter der Duitsche eco nomische delegatie Schnurre. OSLO, 12 Febr. (Reuter) De kusten van Noorwegen zijn door het üs geblokkeerd. Voor de Zuid-Oost-kust zitten ongeveer vijftig sche pen in het ijs vast. Maandag is de wind van het Zuiden naar het Noorden omgeloopen en het ijs drijft in Zuidwestelijke richting, als ge volg waarvan vele schepen uit den greep van het ijs los komen. Vele booten loopen echter gevaar aan den grond te loopen. De geregelde kustvaartdienst tusschen Kristiansund en Oslo is gestaakt. Het ijs op de Oeresont tusschen Denemar ken en Zweden is thans zoo sterk, dat velen te voet of met sleden van Denemarken naar Zweden gaan. Aangezien evenwel het loopen op het ijs op de Deensche territoriale wateren is verboden, zullen maatregelen hiertegen worden geno men. Zondagnacht heeft het op verscheidene plaatsen in Denemarken 25 graden gevroren. Er woedt een krachtige sneeuwstorm uit het Noordoosten. De ijsbrekers in 't Skagerrak zijn met het ijs op drift geraakt, waardoor de ko- lenaanvoer voor Kopenhagen nog meer wordt vertraagd. BRUSSEL, 12 Febr. (Belga). In het mijn- bekken van Charleroi zijn enkele stakingen uitgebroken naar aanleiding van de toepassing van het koninklijk besluit inzake de herziening der werktijden in de mijnen. In dezen vastentijd van zelftucht, na den grooten boetetocht naar Onze Lieve Vrouwe van den Bosch, is het niet zonder zin onze eigen zwakheid te overwegen. Na den zondeval van Adam. is onze wil om het goede te doen, verzwakt, is de menschelijke geaardheid ten kwade geneigd. ,.De geest is wel gewillig maar het vleesch. is zwak," sprak Christus. En vol schaamte hebben we te bedenken bv welk een zwakte wij onzen geest neb ben neergelegd. We moeten ons daar mede niet tevreden stellen, we moe ten betere menschen willen worden. We moeten onzen wil ten goede ver sterken en stalen, we moeten de zwak heid in ons overwinnen en ons zelf pantseren met de hulpmiddelen, die God ons schonk in Zijne Kerk. We dienen sterke strijders te worden voor Zijne zaak en niet te berusten in eigen slapheid. De zeelieden die nu de oorlogswateren bevaren geven ons al len een voorbeeld van rustig vertrou-, wen en kalmen moed in het trotseeren der gevaren. Zij hebben zich gesterkt, zich gehard tegen het onzichtbare elk oogenblik dreigende gevaar. Zóó moe ten ook wij doenons met de kracht des geloofs en den zegen des heils wapenen om ieder oogenblik vol sterkte het heillooze te overwinnen. Zondag is te Moskou een economische overeenkomst tusschen Duitschland en Rusland gesloten. Minister Eden verwelkomt te Suez de eerste troepencontingenten uit Australië en Nieuw-Zeeland. Alle Russische aanvallen op de Manner- heimlinie tot nu toe door de Finnen af geslagen. Felle brand te Tilburg. Bij doorgaande vorst wordt opnieuw stagnatie op de rivieren verwacht. Geleidelijke afneming van het aantal ge vallen van miltvuur. Militairen bevrijdden „gevangenen" van geïsoleerde steenfabriek te Druten. Vliegtuig bracht post en passagiers naar Schiermonnikoog en Ameland.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1940 | | pagina 1