DEN MENSCH Medische Missie actie EN WOESTIJN RAAKT ZOEK ZONDAG 18 FEBRUARI 1940 LECTUUR CENSUUR Oorlogswinstbelasting in Indië De regeering antwoordt den Volksraad Nota van wijzigingen KLEERENCOMITÉ VOOR FINLAND Organisatie over het geheele land DE POSITIE VAN DEN VOLKSRAAD Afdeelingsverslag over de voorgestelde wijziging Mobilisatie-slachtoffers Hulstkamp, Uw vriend. Mutaties in de leger leiding BELANGRIJKE UITSPRAAK IN OCTROOIPROCEDURE WONING UITGEBRAND Zo juisi verschenen: EN G. van Geskei S.J. N.V. PAUL BRAND'S Uitg.bedr. Hilversum MINERALEN VAN „ADELAAR" NAAR ROTTERDAM NAGEKOMEN KALENDERS UIT DE STAATSCOURANT Burgemeester HET LEVEN VAN EEN BOEK OVER EN VOOR UW LEVEN 2 KLOEKE enn BLADZ- Afin FRAAIE DEELEN OUU TEKST «tUU ILLUSTRATIES FEUILLETON DOOR WILLY WATERMAN BATAVIA, 17 Pebr. (Aneta). Verschenen is de memorie van antwoord op het voorloopig verslag van den Volksraad inzake het wetsont werp tot heffing van een oorlogswinstbelasting Daarin wijst de regeering er op dit tegen over het betoog van verschillende leden, die het verschil van de huidige omstandigheden met die van de jaren 1914 tot 1918 naar voren brachten dat de huidige ongunstige finan- cieele toestand zeer scherp afsteekt bij dien ten tijde van het uitbreken van den vorigen groe ten oorlog. Bovendien is de huidige schuldpo sitie van het land een gansch andere dan die, welke toentertijd bestond. De regeering is van oordeel, dat een heffing tot het voorgestelde tarief, bij een behoorlijk beleid van de ondernemers, aan de versterking van den weerstand der bedrijven niet in den weg behoeft te staap. De regeering handhaaft haar standpunt, dat bij excessieve prijsstijgingen, voor een extra heffing in den vorm van een z.g. oorlogsuit voerrecht. naar de geheven O.W.-belasting, een deugdelijke grond aanwezig kan zijn. De reeeering is het niet recht duidelijk, hoe de vraag kon rijzen, op welke wijze de .som bere" vooruitzichten van het büdgetair over zicht te rijmen zijn met den „meer blijmoedigen kijk" van den minister van Koloniën. Het in de dagbladen gepubliceerde extract van de me morie van antwoord van den minister van Ko loniën. maakt toch ten aanzien van de uitkom sten 19371938 melding van overschotten op den gewonen dienst en geeft voor 1939 cijfers van de z.g. December-verwachting, welke aan den Volksraad op de gebruikelijke wijze even eens zijn aangeboden. Hierop sluit thans aan de opstelling van de budgetaire vooruitzichten voor het loopende jaar. Daaraan is slechts toe gevoegd, dat de zeer ongewisse internationale verhoudingen een element van groote onzeker heid in het leven riepen, zoodat ten opzichte van deze verwachtingen in den loop van het Jaar nog allerlei verschuivingen mogelijk zijn. Voor overwegingen in verband met een ver- tragenden invloed op sociale voorzieningen, leent de onderhavige heffing, die immers ter. doel heeft incidenteeie winsten van een zeer uit zonderlijk karakter te treffen, zich zeer slecht. In gevallen, waarin van omstandigheden blijkt, op grond waarvan het vergelijkingsbedrag voor 'n bepaalde onderneming niet als normaal kan worden beschouwd, zal voor de berekening van eventueele oorlogswinsten 'n „bijstelling" van de basis van vergelijking vanzelf plaatsvinden in dier voege, dat niet de geheele winstvermeer- dering als oorlogswinst wordt aangemerkt. Tegenover het pleidooi van sommige leden, dat de voorgeschreven minimumbasis van vier procent voor belastingvrijen aftrek te laag is en dient te worden gesteld op vijf procent, stelt de regeering, dat het beoogde doel, nJ. licha men, die niet dan matige winst maken, bulten de belasting te doen Vallen, door het stellen van een basis van vier procent volkomen wordt ver wezenlijkt. Overigens blijft het aan belangheb benden vrijstaan om aan te toonen, dat eenig bedrijf onder niet door den oorlog beïnvloede omstandigheden, een normaal rendement van meer dan vier procent zou hebben. Slaagt men er in dit aan te toonen, dan zal daarmee bij de berekening der oorlogswinst rekening worden gehouden. Tijdens de voorbereiding van het ontwerp is voldoende zekerheid verkregen omtrent de in Nederland met terugwerkende kracht in te voeren oorlogswinstbelasting. De regeering diende bij den Volksraad een nota van wijzigingen in op het ontwerp inzake heffing van een oorlogswinstbelasting. Hierbij moeten in artikel 4 de leden 11 en 12 zoodanig worden gelezen, dat, indien de winst over eenig jaar, bedoeld bij artikel 3, minder bedraagt dan de totale winst over dat jaar, de overeenkomstig lid 4 of 8 te berekenen interest moet worden vermenigvuldigd met een breuk, welke die winst tot teller en de totale winst tot noemer heeft, terwijl, voor zoover het de op brengst van in Nederland belegde reserves be treft, deze geheel of gedeeltelijk als Nederland- sche winst worden aangemerkt. Voorts wordt aan artikel 6 een nieuw lid toe gevoegd, luidende: heeft de belastingplichtige na vestiging metterwoon in Nederlandsch-Inaië in eenig jaar, bedoeld bij artikel 3, een op brengst van opzichzelf staande handelingen, werkzaamheden of diensten genoten, of het daaruit voortvloeiend verlies geleden, dan wordt volgens het in het eerste lid van genoemd arti kel bepaalde inkomen met het zuiver bedrag dier opbrengst vermeerderd of met het zuiver verlies verminderd. Naar aanleiding van een bij de Finsch— Nederlandsche vereeniging ingekomen dringen de bede uit Finland om kleeren en wollen goe deren. heeft zich een comité gevormd, dat zich ten doel stelt in den kortst mogelijken tijd een kleereninzameling te houden in geheel Neder land. Mevrouw T. A. KtrlffKolff, echtgenoote van den consul-generaal van Finland te Rot terdam, heeft het voorzitterschap aanvaard, terwijl tal van vereenigingen, die haar mede werking in dezen verleenen, vertegenwoordigers in dit comité hebben. Omdat het inzamelen snel en doeltreffend tnoet geschieden, heeft men de organisatie als volgt ingericht: In vrijwel alle gemeenten van ons land wer den plaatselijke comité's ingesteld en men ver zocht den echtgenooten van burgemeesters zich aan het hoofd van deze plaatselijke comité's te willen stellen. De plaatselijke comité's wor den dan verder gevormd door afgevaardigden van de plaatselijke afdeelingen der medewer kende vereenigingen, terwijl natuurlijk ook vertegenwoordigsters van eventueel nog be staande andere plaatselijke vereenigingen of daarvoor in aanmerking komende personen kunnen worden uitgenoodigd in het comité zitting te nemen. Aan de hand van bepaalde, door het werk comité gegev enrichtlijnen, is elk comité vrij öe inzameling te organiseeren, zooals dit aan zijn leden het beste lijkt De plaatselijke comité's organiseeren de in zameling ter plaatse, sorteeren en verpakken de goederen en zenden ze naar een centraal punt, vanwaar het transport naar Finland reeds geregeld. In gemeenten, waar geen comité is gevestigd, kan men de goederen direct sturen naar „Kleerencomité voor Finland, loods Stockholm, IJsselkade, Oostzijde, Rotterdam". Daar reeds van nadere zijde geldcollecten ge organiseerd werden, beperkt dit comité zich tot het inzamelen van kleeren of van geld om kleeren te koopen. Dit laatste kan gestort worden op postgiro rekening 68500, firma R. Mees Zoonen te Den Haag, ten gunste van „Kleerencomité voor Finland". Medewerking hebben verleend de volgende vereenigingen Federatie van Christ. Vereenigingen van en voor Vrouwen en Meisjes; Federatie van R. K. Vrouwenbonden in Nederland; Joodsche Vrou wenraad in Nederland; Nederlandsche Christen vrouwenbond; Het Nederlandsche Padvindsters- gilde; Nederlandsche Vereeniging voor Vrou- wenbelangen en gelijk staatsburgerschap; Ne derlandsche Vereeniging van Huisvrouwen: Vrouwengroep uit de Liberale Staatspartij; Vrijzinnig Democratische Vrouwenclubs. De sociaal-democratische Vrouwenclubs heb ben haar sympathie met dit doel betuigd, doch nemen aan het werk niet rechtstreeks deel daar zij zelf een soortgelijke actie reeds heb ben ondernomen. BATAVIA, 17 Februari (Aneta). In het af deelingsverslag omtrent het voorstel tot wijzi ging van de positie van den Volksraad wordt onder meer het volgende gezegd; Van verschillende zijden betuigde men in stemming met het openen der mogelijkheid, dat leden van het college van gedelegeerden een bezoek aan Nederland brengen. Men was echter vrij algemeen teleurgesteld over de wijze, waar op dit principe was uitgewerkt. In de eerste plaats achtten verscheidene leden het m strijd met vroegere verklaringen der regeering, dat geen verlofsregeling zou worden voorgesteld. In de tweede plaats begrepen vele leden niet, waar om de „voorgestelde bezoek-regeling" met de mogelijkheid tot vervanging zoo beperkt, ja zelfs schriel was gehouden. Voorts betreurden vele leden de eenzijdigheid van de ontworpen voorzieningen, welke uit sluitend aan de leden van het college van ge delegeerden ten goede komen. Daardoor worden de verschillen, welke toch reeds tusschen ge delegeerden en niet-gedelegeerden bestaan nog vergroot. Anderen echter achtten deze beperking niet onredelijk, omdat het hier personen betreft, die zich geheel van andere werkzaamheden hebben vrijgemaakt, teneinde zich aan de staatkundige taak te wijden. Verschillende leden meenden dat deze regeling mede dient te gelden voor een bezoek aan an dere landen dan aan Nederland. Verscheidene andere leden maakten hiertegen bezwaar. Zij bepleitten echter wel verruiming tot andere deelen van het Koninkrijk. Ook het voorstel voor aftrek, indien ver gaderingen niet worden bijgewoond, werd uit voerig besproken. Verscheidene leden zouden deze bepaling ge heel willen doen vervallen. Een boete-bepaling, zooals is voorgesteld, werd voor leden van het hoogste vertegenwoordigend college misplaatst geacht. Verder had men bezwaar tegen de enge cri teria voor gerechtvaardigde absentie. Mevrouw Bakker-Nort heeft aan den minister van Defensie de volgende vragen gesteld: 0 Is het den minister bekend, dat de gezinnen van de onbemiddelde dienstplichtigen, die tijdens de mobilisatie in den dienst zijn omgekomen, in kommervolle omstandigheden verkeeren? Wil de minister bevorderen, dat een betere pensioenregeling voor weduwen en weezen van dienstplichtigen bij land- en zeemacht tot stand komt, in dien zin, dat het pensioen van de we duwe van een soldaat, matroos of marinier, dat thans ten hoogste f 560 per jaar bedraagt als zij drie of meer minderjarige kinderen heeft, wordt verhoogd? Wil de minister dan tevens de totstandkoming van een meer bevredigende regeling bevorderen met betrekking tot de begrafeniskosten van dienstplichtigen, die tijdens de mobilisatie om komen? Op hem kunt U vertrouwen, Uw voorvaderen wisten dit reeds. Onafgebroken heeft dit ver trouwen, dat te danken is aan een superieure reputatie, voortbestaan. Daarom als ge den kellner Z.O. genever bestelt - eisdi dan Uw Hulstkamp, net afs thuis. schenkt genever. 13?5 INCLUSIEF ÖB Bij K.B. van 15 Febr. 1940 is met ingang van 19 Februari 1940 benoemd en aangesteld bij het wapen der artillerie tot luitenant-generaal, de generaal-majoor W. F. Sillevis, commandant van het lie legerkorps. Op het daartoe door hem gedaan verzoek is, terzake van langdurigen dienst, een eervol ont slag verleend uit den militairen dienst, aan den luitenant-generaal Sillevis, voornoemd. Den luitenant-generaal Sillevis, voornoemd, is H.M.'s dank betuigd voor de veeljarige en belangrijke diensten door hem aan den lande bewezen. Benoemd tot commandant van het lie leger corps, de generaal-majoor J. Harberts, zulks onder gelijktijdige eervolle ontheffing van zijn (vredes)-functie van inspecteur der artillerie. In zijn rang en ouderdom van rang is over geplaatst bij het wapen der artillerie, ter na dere indeeling door of vanwege den minister van Defensie, de generaal-majoor N. T. Cars- tens, van den generalen staf. Benoemd en aangesteld bij den generalen staf, tot kolonel, de luitenant-kolonel V. E. Wilmar, van den generalen staf, chef van den staf van het commando luchtverdediging. Bij het wapen der infanterie, ter nadere in deeling door of vanwege den minister van De fensie, tot kolonel de luitenants-kolonel H. C. van der Bijl, commandant van het le regiment wielrijders en J. Veenbaas, van den staf der in fanterie, territoriale bevelhebber in Friesland enz.; tot majoor de kapitein W. van Wijk, van het regiment jagers; bij het wapen der artillerie, ter nadere indee ling door of vanwege den minister van Defen sie, tot kolonel de luitenant-kolonel D. M. Lu- cardie, commandant van het 2e regiment artil lerie; bij het reservepersoneel der landmacht bij het wapen fder infanterie, ter nadere indeeling door of vanwege den minister van Defensie; tot reserve-kolonel, de reserve-luitenant-kolo nel G. A. de Brauw, van den staf der Vie divisie; tot reserve-luitenant-kolonel, de reserve majoors R. O. van Gennep, van het le regi ment infanterie en F. N. F. van der Schrieck, van het regiment jagers. Benoemd tot commandant van den luchtver dedigingskring UtrechtSoesterberg, de eervol ontslagen luitenant-generaal der artillerie W. F. Sillevis. Bij vonnis van 13 Februari 1940 heeft de rechtbank te 's-Gravenhage uitspraak gedaan in de procedure van de patent Treuhand Ge- sellschaft vs. Cycle Import (De Wolff) op grond van het op gloeilampen betrekking hebbende Nederl. octrooi 11 346. Bij deze uitspraak heeft de rechtbank, na tweemaal deskundigen advies te hebben gevraagd, de handelingen van ge daagde als inbreukmakend beschouwd en haar verboden daarmede door te gaan op verbeurte van een dwangsom van 100.per lamp. Zaterdag is door nog niet bekende oorzaak te Roosmalen brand ontstaan in een dubbel woonhuis in de Stationsstraat, bewoond door de families Munter en Roeffen. Het vuur is ontstaan in de woning van den neer Munter en greep snel om zich heen. De brandweer was spoedig ter plaatse. De bewo ners moesten zich in allerijl in veiligheid stel len. Het huis van de familie Munter brandde geheel uit. Van het belendende perceel werd de zolderverdieping gedeeltelijk vernield. Ver zekering dekt slechts gedeeltelijk de schade. Ik meen reeds eenmaal in deze kolommen verteld te hebben, dat een vriend van mij, die nota bene een belangrijk charitatief werker was, mij eens vroeg: Moet charitas practisch zijn? Hij bedoelde: moet charitas alleen uit het hart of ook uit het hoofd voortkomen Een antwoord op deze vraag krijgt men, in dien men de lijst van overleden missiezusters leest, die in een spreekkamer ergens in een Bra- bantsch klooster hangt. De gemiddelde levens duur van deze nonnen is acht en twintig jaar. Dat is, dunkt mij, een antwoord. Bij het zien van deze lijst twijfelt niemand meer. Of toch? Laat ik dan maar als mijn opinie zeggen, dat iemand, die daarin niet spoedig een groote ver betering zou willen zien, een godvruchtige idioot is. Niettemin zou ik tegen het Bijbelsch voorschrift in, dat afraadt met dwazen te rede twisten, aan zoo iemand de vraag willen stellen: als het nu eens geen nonnen zijn, maar mis sionarissen? „Ge moogt het dan heel braaf vin den," zou ik willen zeggen, „dat missiezusters vroeg sterven, maar vindt ge het ook goed dat missionarissen vroeg sterven?" Ik behoef niet te zeggen dat mijn tegenstander beschaamd zwijgt. Welnu, de missionarissen in 't algemeen ster ven volgens de statistiek nog veertien jaar te vroeg. Zeker, er zijn plaatsen in de wereld, waar ze een hoogen ouderdom bereiken, zooals in Mongolië: daar is wel eens pest en vlektyphus, maar het leven in 't algemeen is er zeer gezond. Doch de meeste landen, denk ik, zijn niet zoo gezond; het beruchtste land is misschien West- Afrika, maar de meeste streken van Afrika zijn gevaarlijk voor den zendeling en trouwens voor de negers zelf ook, want Afrika is een dun be volkt land en er zijn zeer vele ernstige ziekten, die hier totaal onbekend zijn. Ook Brazilië is ongezond, niet aan de kust zoozeer, maar verder op het land in. Het klimaat in de tropen is voor de meests Nederlanders op den duur zwaar te verdragen. En wat van groot belang is: in vele van de afgelegen plaatsen is medische hulp zeer moei lijk te verkrijgen. Het is nu een van de eerste taken van de Me dische Missie Actie, om daarin verbetering te brengen. De Medische Missie Actie telt in haar bestuur zeer ervaren tropen-artsen en met the ervaring heeft zij ingesteld een keuringsraad en een behandelingsraad. Vóórdat missionaris sen en zusters naar de missielanden gaan, wor den zij want de meeste missiezusters en Con gregaties werken daaraan mede door dezen keuringsraad onderzocht of zij geschikt zijn voor het klimaat, waarin zij moeten verblijven. Dat men hierbij nauwkeurig te werk gaat, bleek mij nog een dezer dagen, toen een Zuster af gekeurd werd wegens een nattend eczeem, dat in Nederland slechts geringe bezwaren maakt, maar in Indië practisch invalide zou maken. De keuring wordt ook toegepast op hen, die, op verlof geweest zijnde, weer naar de missie terug willen keeren. Ook de behandelingsraad is een enorme ver betering. Het is immers duidelijk dat zij, die van de missie terug komen, lijdende b.v. aan ma laria of dysenterie, behandeld moeten worden door artsen, die ervaring hebben in deze zaken. De missie-congregaties en -orden hebben nu een goed adres, terwijl voorheen uiteraard veel aan het toeval was overgelaten. De Medische Missie Actie heeft immers de goedkeuring en medewerking der geestelijkheid. Ook de voor zitter, prof. Groenen, is een geestelijke en dit is zeer terecht, want het geheele werk is een godsdienstig belang. Dit is evenwel niet de eenige taak van de Medische Missie Actie (afgekort Memisa) en sommigen zouden .zeggen zelfs niet de voor naamste taak. Het eerste werk dat vermeld is, is de organisatie van een medischen cursus voor missionarissen in 1921. Ik herinner mij dezen cursus, want de man die het initiatief daartoe genomen had, was een studievriend van mij: dr P. van Hasselt. Op dezen eersten cursus ontmoette ik een missionaris uit Noord-Mon- golië, maar ik was zijn naam vergeten. Ik ont moette hem opnieuw in 1939 op de Missie-ten toonstelling. Dat was de bekende pater Popelier. Hij was nauwelijks ouder geworden. Maar Noord-Mongolië heeft een gezond klimaat. De tweede cursus is gehouden in 1925 en na 1927 wordt er elk jaar een cursus in Rotterdam gehouden Ik weet niet hoeveel procent van de missionarissen min of meer de geneeskunde uit oefenen. Sommigen doen dat niet. In Batavia en Socrabaja en dergelijke plaatsen is dat niet noodig, maar ik vermoed dat verreweg de mees ten zich aan deze taak niet kunnen onttrekken. door PRI.JS f 0.80 „Wie zich oriënteren wil om trent de kerkelijke boekenwet, kan hier terecht. Een sum miere doch volledige uiteen zetting licht hem in over het essentiele. Aan deze uiteen zetting gaat een historische inleiding vooraf over censuur in het algemeen en de hou ding der Kerk ten opzichte van het geschreven woord in net bijzonder." (DeMaasbodej Dit bock is verkrijgbaar ln den boekh. en b(j den uitgever DOUWE EGBERTS 'T A B A t~V E RSCTtAET WOLKEN Vrfi GENOT DOUWE ABA OO.UWE eCberts tabak verschaft u wolken van'gfnot* CHAFT U WOLKEN GENOT! DÓUWE EGBERTS TABAK VERS O O U C-ÉÊ - fk ~WJ. K VE°S£F»',FT U WOLKEN VAN GE NO CHA'&A EjL |aI»G*nT)t DOUWE EGBERTS T A BAJ^.'E R 1 DOl/T'Üi'rS TABAK V F r HAFT U P«Ol CHAFT U WOLKFU|^^^l D O g /gfMA E kW W E 8 M E 6 A N DOUWE EGBEE'W^ f ■FS.EHAll H0B L K N cg 0 Tj E tGBERTS TAbT CHAFT U WOLFEf vl GJRR D CM M Wi B E iR^T aST VE R S C H A F riU WOLKEN VAN Gil DOUWE E G B E R iff Ot "f WOLKEN VAN GENOT' DOUWE EGBERTS CHAFT U WOLtl#ï" i^^UT' DOUWE EGBERTS TABAK VERSCHAFT U WOLKEN VAN DOUWE EGBER^IA8AK VERSCHAFT U WOLKEN VAN GENOTL DOUWE EGBERTS TABAK VERSCtWI HAFT 'JWE 1AFT JWE 1AFT OUWE s t AFT 1fTr-m "„y? an cW-rtrrr-riD Zij doen daardoor ontzaglijk veel goed. Maar dan is het ook van eminent belang, dat zij daar in een opleiding ontvangen en deze opleiding is niet zoo heel erg eenvoudig en elementair, want het bestuur der Memisa bestudeert ijverig de kwestie van de vooropleiding, om dezen cur sus met vrucht te kunnen volgen. Een der art sen, die in de nabijheid van een missiekloostei woont, geeft b.v. aan de toekomstige missiona rissen een vierjarigen cursus. Deze collega ver dient grooten lof, maar men zou natuurlijk overal een vooropleiding wenschen. Ik behoel immers niet te zeggen dat de medische kennis van den missionaris en van missiezusters in dui zenden gevallen het eerste en hartelijke contact geeft met de heidenen, die in de schaduwen des doods gezeten zijn. Maar iaat ik daarover niet beginnen; laat ik er niet van praten welke ab surde denkbeelden men hier verspreid heeft over het gelukkige en zorgelooze leven van de z.g. natuurvolken. Daar is heel weinig waar heid in. De medische missiecursus wordt gegeven door zeer bevoegde personen. Ook verschillende niet- katholieke artsen (en professoren) werken met liefde daaraan mede. Natuurlijk is deze cursus vooral practisch, niet theoretisch. En de praktijk is juist van zoo groot belang. Langdurige, moeilijke en ingewik kelde behandelingen vallen natuurlijk buiten heat bereik van den missionaris. Het zou onverstan dig zijn hun de fijnere behandeling van suiker ziekte te leeren en de groote chirurgie. Maar er zijn in de missielanden juist zooveel zieken, die met betrekkelijk eenvoudige middelen zijn te bestrijden. In de eerste plaats denkt men natuurlijk aan de kleine chirurgie, de behan deling van wonden, van abcessen, kneuzingen, beenbreuken en dergelijke aandoeningen. Dan zijn er een aantal oogziekten, huidziek ten, ingewandsziekten en algemeene infectie ziekten, die door het geoefende oog van den missionaris gemakkelijk herkend en met de mo derne chemische middelen in korten tijd zeer effectief behandeld kunnen worden. De missio naris kan dan, indien hij over die geneesmidde len beschikt, deze ziekten, die anders den ge troffene dooden of verminken, met goed ge volg behandelen. Zij volgen daarbij het voor beeld van den Goddelijken Meester, die de zie ken genas en hen daardoor tot het geloof aan den Algoeden en Almachtigen God bracht. Dr. TH. H. SCHLICHTING Minister Steenberghe heeft thans bepaald, aldus bericht het Handelsblad, dat de sluiting der veevoederfabriek „De Adelaar" en het ver- voerverbod voor de daarin opgeslagen goederen zullen worden opgeheven, met dien verstande, dat alléén vervoerd mag worden onder politie toezicht en rechtstreeks van De Bilt naar door den Veeartsenijkundigen Dienst aan te wijzen plaatsen, terwijl de vervoermiddelen daarna moeten worden ontsmet te Rotterdam. Dit zal dus wel inhouden, dat de mineralen moeten worden gebracht naar de Rijksserumin- richting te Rotterdam voor onderzoek op milt vuur-smetstof en uiteindelijke vernietiging. We ontvingen nog eenige late kalenders. Een zeer fraaie aflevering zond ons de druk kerij Senefelder te Amsterdam. Het is een maandkalender in fraaie, rustige uitvoering met zes zeer geslaagde reproducties, die een sieraad zijn voor den wand in kamer of kantoor. De N.V. Amsterdamsche Boek- en Steendruk kerij v.h. Ellerman. Harms en Co. gaf een flinken tweemaandelijkschen kalender uit. Een weekkalender ontvingen wij tenslotte van de drukkerij v.h. Ridderinkhof Ruijs en Co. té Amsterdam. Met ingang van 1 Maart 1940 is benoemd tot burgemeester der gemeente Berghem: J. A Lin- ders. F licht brengt geluk, genot teleur stelling. Weet U, hoe U eigen- Ijjl. leeft? Hoe Uw beenderen groeien? Hoe hersens werken? Wat wonden zijn en hoe ze genezen? Hoe dc mensch ademhaalt, zich voedt, slaapt? Hoe hart, longen, maag, nieren werken? Dit alles laat het voortreffelijke popu- lair-wetenschappelijke werk van Dr. Fr. Kahn: „HET LEVEN VAN DEN MENSCH" U in woord en beeld zien. Het vertelt U bovendien interessan te dinger over smaak cn reuk, over honger en dorst, over bacil len en cellen, over ontwikkelingsgang en erfelijkheid, sexualiteit en levensloop, over huid cn zintuig, over opvoeding, sport cn techniek, over de plaats van den mcnsch in de natuur en over de noodzakelijke voorwaarden voor een gelukkiger en beter leven. Wij zouden niets liever doen dan U den volledigen inhoud geven van dit zeldzaam Interessante werk, doch deze beslaat in het boek 8 dicht bedrukte bladzijden. Wij moeten dus volstaan met U te verzekeren, dat „HET LEVEN VAN DEN MENSCH" door Dr. Fr. Kahn een der belangrijkste en meest interessante boeken is, die ooit in ons land zijn verschenen! De uitgave, die U van ons ontvangt is een speciale editie, welke in tegenstelling met een andere uitgave ook voor Katholieken geschikt is en door de Kath. Pers is aanbevolen. Prijs per deel gebonden in blauw Uil NQg f590 kunstleeren prachtband zoolang nieuwe stijging van papier-prijzen oi anderszins verhoo ring niet noodzakelijk maakt. Verzend daarom nog heden onder staand bestelbiljet uitsluitend aan N.V. Bock- en Kunsthandel H. Nelissen, Prinscngr. 627, Amsterdam-C., Tel. 31791, Giro 60092. Franco toez. Betaling desgew. in maand. term. van minstens f 1.—. Ondergeteekende wensent te ontvangen ,Het Leven van den Mensch" in 2 blauw kunst lederen prachtbanden a f 5.90 per deel. Het oedrag ad f 11.80/de le maandel. termijn ad f is verzonden/wordt met 10 ct. extra voor rembours bij ontvangst zending betaald. (Doorslaan, wat niet wordt verlangd). NAAM; ADRES: 33 En de hoogste verwaentingen der inboorlin gen werden overtroffen. Enkele bevoorrechten ond»r hen waren zoo zeer door het lot begun stigd, dat zij er nog getuige van konden zijn, hoe twee Americano's, geen Mexicanen, maar twee échte Amerikanen met de handen op den rug gebonden, stijf, bestoft en scheldend uit de achterzitplaatsen werden gehaald en 't gebouw ingeduwd. Crofts had tijdens den rit weinig gelegenheid gehad om opmerkingen te maken. Hij had hei hardnekkig meermalen geprobeerd, maar het lawaai van den motor, het klepperen der di verse losse onderdeelen en het schokken van den wagen over de kuilen en gaten in den weg maakten zijn pogingen bij voorbaat vruchte loos. Maar nu hij pijnlijk en stijf, den wagen verliet, barstte hij los: „Als jullie, krakeelende en grijnzende Mexi canen. soms denkt, dat je twee vrije Ameri- kaansche staatsburgers in volle zee kunt be schieten, büna vermoorden, in een klepperende doodkist zetten, en dan twintig mijl voortsleu ren door een gloeiende hitte, terwijl de schor pioenen je in je nek waaien, heb je het toch mis! Dat zal jullie zandhazen toch duur te staan komen! Als Roosevelt dat hoort, ligt er lier morgen een oorlogsbodem van Oomc Sam, die jullie heele potten- en pannenwinkel hier met één schot door de Parelmoeren Poorten blaast! Begrepen?" Hij blafte zijn laatste woorden tegen den glim lachenden Mexicaan, die het dichtst bij hem stond. De douanier, die sandalen droeg, zonder sok ken, een gerafelde uniformjas aan had met on- wezenlijk-schitterende knoopen en een vuil witte broek met goudgalon, deed twee verschrik te passen achteruit, knikte welwillend en zei haastig „Si, si. senor! Si, si!" „Si, si!" raasde Crofts, „si, si! Grinnikende aap, maak mijn handen los en ik zal je leeren, een Amerikaansch staatsburger te binden en rond te zeulen Hij stikte bijna van woede, staarde enkele oogenblikken in het welwillende gelaat van den douanier en wendde zich dan tot Parker: „Zeg, Parker doe jij je mond eens open, wat zeg jij van dien Mexicaan, die me daar aan staat te gapen en niks anders weet te vertellen dan „si. si. senor?" Parker, die op den grond was gaan zitten, met zijn rug tegen den muur van de gang en zich daar blijkbaar zeer op zijn gemak gevoelde, keek op, wierp een afwezigen blik op den roo- den Crofts en den glimlachenden Mexicaan en knikte: „Dat zou ik ook zeggen als ik door een krank zinnige in het Hindoestansch werd aangebruid. Alleen zou ik het „senor" er af laten, maar Mexicanen zijn hoffelijke lui." Hij verzonk, tevreden kauwend, weer in be schouwing van den muur tegenover hem. Crofts slikte een paar maal en opende dan zijn mond om een opmerking te maken over Parker's gees telijke afwijkingen, toen de tweede douanier, die tot nu toe was bezig geweest, aan de volks menigte op het plein explicaties te geven, door de deuropening de duistere gang binnenkwam, hen met een verontschuldigend gebaar passeer de, op de deur, enkele meters verder klopte en binnentrad. Het was in de lange, duistere gang aanmer kelijk koeler dan het buiten was geweest en voor het eerst dien middag voelde Crofts zijn humeur eenigermate verbeteren. De Mexicaan had de deur. verderop in de gang, achter zich gesloten en alleen een vaag geroezemoes van stemmen was te hooren. Over het geheele gebouw hing een genoeglijke sfeer van slaperigheid. Het zonverliehte plein met zijn witte, vierkante huizen, dat door de open gebleven deur zichtbaar was, het gonzen van enkele zachte geluiden met zich voerden, dat alles deed binnen enkele minuten Crofts' woede bedaren: hij was nu in een stemming van kal me afwachting. „Waarom zouden we ons druk maken?" zei hij tegen Parker, en volgde diens voorbeeld door eveneens tegen den muur gehurkt te gaan zit ten, „wat kan ons gebeuren? Hoogstens een paar dagen in den bak, en ons papier is zoo veilig als het maar zijn kan!" „Heb je dat nóu pas in de gaten?" verbaasde Parker zich cn geeuwde. Vlak daarop sloot hij zijn mond weer met een klap, mompelde enkele minder nette uitdrukkingen en spuwde een muskiet uit, die tijdens zijn geeuw nieuwsgierig de wijde spelonk was binnengezeild. Toen ging de deur, enkele meters verder in de gang open en de Mexicaan wenkte hen bin nen te treden. Zij liepen hem voorbij en betraden een klein vertrek, dat, toen de twee begeleidende doua niers zich bij hen hadden gevoegd, juist gevuld was. Crofts en Parker stonden met hun beener. tegen een zware houten tafel. Achter die tafel zijn stoel achterover tegen den muur geleund, zat een zwaar gebouwd man in zijn shirt. Aan een spijker in den muur hingen een vuile uniformjas en een revolver aan een riem. Uit een lange bruine sigaret in zijn mond hoek kringelde langzaam een rookspiraaltje, dat een eindje boven zijn hoofd plotseling een nel- blauw wolkje werd in een feilen zonnebundel die door een opening in de neergelaten jalou- zieën naar binnen viel. Enkele tellen heerschte er diepe stilte, waarin het zoemen van de vlie gen duidelijk hoorbaar was; toen bewoog de man achter de tafel zich om de asch van zijn sigaret te tikken en zei in vloeiend Ameri kaansch „Jullie twee zijn gearresteerd, verdacht van wapensmokkel, hoe zit dat?" „Hoe dat zit?" zei Crofts, in opperste verba zing, toen hij eindelijk zijn spraakvermogen had teruggevonden, „zijn wij beschuldigd van wa pensmokkel?" Dc man achter de tafel geeuwde: „Kijk eens hier, ik snap van de heele zaak niets. Vanmorgen in alle vroegte kreeg 't kust- station bij Tampico een telegram van de „City of New Orleans", dat twee lui het schip had den verlaten in de motorsloep, en van plan wa ren, ergens aan de kust wapens aan land te smokkelen. Op een onzalig vroeg uur zijn we allemaal uit ons bed gekropen en hebben pa trouillebooten uitgestuurdNu is inderdaad de motorsloep van de „New Orleans" aangehou den met twee man er in plus in totaal drie pistolen. waarvan één defect. Wat is dat nu allemaal voor onzin? Zijn jullie van plan, een fortuin bijeen te smokkelen door telkens een la ding van drie,stuks te vervoeren, of heb je de lading overboord gesmeten of wat?" Hij zuchtte vermoeid, legde zijn voeten op de tafel voor hem en sloot zijn oogen in afwach ting van het antwoord. De twee douaniers had den op een bank tegen den muur plaats geno men en rolden nu sigaretten. „Onzin," zei Crofts, „klinkklare onzin! De een of ander aan boord heeft waarschijnlijk een grap willen uithalen en dat telegram verzonden. Alle wapens, die we ooit bij ons hebben gehad zijn die drie pistolen, die aan boord gevonden zijn!" De man achter de tafel greep in zijn broek zak en haalde een pakje sigaretten te voor schijn. Geen bruine, Mexicaansche sigaretten, doch onvervalschte Amerikaansche. Crofts voelde langzamerhand een vermoede*1' dat bij hem gerezen was, tot zekerheid worden- Die man achter de tafel was geen Mexicaan. maar een Amerikaan, die in Mexico was ver' zeild geraakt en blijkbaar zijn redenen had on1 daar in een ambtenaarsfunctie te blijven. De man in kwestie stak het pakje weer zijn zak zonder acht te slaan op Crofts' verlan' genden blik, blies een rookwolk uit en vr0?® met een stem of het geheele geval hem niet het minst interesseerde: „Waarom gingen jullie twee midden in nacht met een motorboot van de New Orlean af?" Crofts had zijn antwoord op die vraag klaar: „Omdat we een dringende zakelijke conte* rentie hadden, die we zouden gemist hebben we met de mailboot laat in den middag war en aangekomenwe hebben de sloep van hét schip genomen om eerder aan wal te zijn, e zaten juist beneden te ontbijten, toen de kogri door de kajuit vlogen. En natuurlijk hebben w teruggeschoten, dat zou iedereen doen als er 1 volle zee zonder geldige reden een aanval 017 hem werd gedaan!" De man achter de tafel knikte langzaam slaperig, en met het onmiskenbare air iemand, die een voorgeschreven routine volg1' vroeg hij: „Waar hadden jullie die bespreking ergens „In Tampico." zei Crofts opgewekt. De man deed slaperiger dan ooit. .(Wordt vervolgd''

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1940 | | pagina 6