Laatste Nieuws
Treiler op een mijn
geloopen
J [ropenliefde
De woningmarkt
STOFZUIGERS
Het kolenvervoer
bij de Spoorwegen
Haarlem, 21 Febr.
Er komt meer materieel
beschikbaar
WOENSDAG 21 FEBRUARI 1940
Aanbod in de middenstandsklasse
aanzienlijk geslonken
Van Gooi naar
Kennemerland
BESTRIJDING DER
WERKLOOSHEID
Een oproep
^GEMENE ONTWIKKELING
RESA ARNHEM
Wissel onklaar geraakt
HAARLEMSCHE BACH-
VEREENIGING
Het Residentie-orkest, solist:
Doda Conrad
Liefdadig oliebollen
eten
Ten bate van het Finsche kind
KASREGISTER MET 10.—
GESTOLEN
DAMCLUB OOSTERKWARTIER
Haarlemsche Inkoop Vereeniging
BURGERLIJKE STAND
De Stofzuiger Centrale Hageman
Ged. Oude Gracht 52 - Telef. 12762
Zou het nü lente
worden?
De zon stoofde vanmiddag de
sneeuw tot pap
HERINNERING AAN PAUS
PIUS XI IN MARMER
DE ARRESTATIE TE
WORMERVEER
PROVINCIALE STATEN
De bemanning gered
Railbreuk en de gevolgen
UIT DE HOOFDSTAD
AGENDA
Bioscopen
22 Februari
Bioscopen
Stadsschouwburg
Apotheekdiensten
Rioolvergiftiging over
het IJ
Geen ernstige gevolgen voor
de bewoners
Thorez verliest de
nationaliteit
Generaal Wavel
in Palestina
RIJKSVISCH AFSLAG
f Door Charles Bruce
75
STAD
Omstreeks dezen tijd en voor een deel ook
feeds eind Januari vragen vele menschen
rich af, of zij tegen 1 Mei een afspraak zul
len maken met een verhuizer of dat zij rus
tig in het huis, dat ze eenmaal voor hun
onderdak kozen, zullen blijven wonen. Menig
boordje wordt er in den huiselijken kring'
over gesproken: contract verlengen of naar
rvat anders uitzien? De buitengewone om
standigheden drukken dit jaar ook hun
stempel op de woningmarkt en daarom heb
ben we hier en daar eens geïnformeerd bij
makelaars, die het weten kunnen.
De arbeiderswoningen laten we ditmaal buiten
^schouwing. Wel wees men er op, dat vele werk
loden zich afvragen of zij niet naar een goed-
Kooper huis moeten uitzien, omdat de levens
middelen een grooter deel van het inkomen zijn
6aan eischen, in verband met de vele prijs-
stijgingen.
De evacuatie-voorbereidingen hebben vanzelf
sprekend grooten invloed op de woningmarkt
Haarlem en omgeving. Het opmerkelijke is
j hter zoo verzekerde men ons van verechil-
Cllde zijden dat de vraag naar huurhuizen
*°oral ook uit het Gooi komt. We denken daarbij
ph de reclame-campagne, die vroeger door de
P'ee rivalen gevoerd werden: „Vestigt u in 't
Dooi" of „Wonen in Kennemerland is eerst goed
J'°nenEr zijn vele tientallen gevallen aan te
'jzen, dat bewoners van een der Gooische ge
meenten tegen 1 Mei in Bloemendaal of Heem-
ede een woning huurden. Er is geen sprake
pn een uittocht, maar het symptoom is er dui
delijk.
Het is nog niet zoo lang geleden, dat er in
pze omgeving middenstandswoningen van on-
eeyeer 500 te kust en te keur te huren waren.
huiseigenaren waren werkelijk niet te be-
Jjden, want de huurder voelde zich volkomen
pperieur en stelde zijn eischen flink hoog. De
suze is thans belangrijk verminderd. In de
iasse van 30 tot 50 per maand mag wer
kelijk niet meer van een flinke ruimte worden
Esproken.
Veel huizen zullen ook tegen 1 Mei niet
leeg komen, want de makelaars vertelden
ons, dat de huurders met afloopende con
tracten, zicli haasten een nieuwe verbin
tenis te teekenen. Dat is niet prettig voor de
Verhuizers, maar de vcrhuiswoede was de
•aatste jaren ook wel wat al te overvloedig.
Huurverhoogingen komen nog niet voor.
De daling der prijzen is geëindigd, maar van
een stijging is op dit oogenblik nog geen
Sprake. Men moet echter niet uit het oog
verliezen, dat de wet van vraag en aanbod
zich t. z. t. zal laten gelden.
In Heemstede zijn vele bet er-gesitueerden uit
Je grensgebieden komen wonen. De vrouwen en
pideren vestigden zich daar, de heer des huizes
"fengt er alleen het week-end door.
Veel kooplust is er niet, hoewel hier en daar
>0or nieuwbouw groote' belangstelling bestaat.
We hebben tenslotte ook inlichtingen inge
wonnen bij den directeur van Haarlems Bloei,
^e heer van Ginck vertelde ons, dat het aantal
^hvragen om woninggidsen en informaties om
rent huizen dezen winter zeker 50 pCt. hooger
Was dan verleden jaar. De catalogi van de ver
stillende woningbureaux moeten herhaaldelijk
ingevuld worden. Veelal werd eerst om een
^nsiongids gevraagd deze uitgave heeft dan
°°k zeer goede diensten bewezen en betrek
kelijk kort daarna werd al een woning gehuurd,
pnvragen kwamen nogal eens uit Maarden en
Wsum en uit het oosten van het land. Zijn de
Moeilijke spoorwegverbindingen van het Gooi
^et de hoofdstad schuldig aan de verhuizerij?
P1 voelt men zich in Kennemerland toch maar
et veiligste? Of is het toch onze onvolprezen
0(Pgeving?
Het Comité tot bestrijding van de gevolgen
r Werkloosheid doet een dringend beroep op
p bewoners van Haarlem om den arbeid, door
et comité nu reeds jaren lang ten behoeve der
■sis-slachtoffers verricht, te steunen.
De inkomsten der werkloozen zijn doorgaans
Reikend voor huur en voeding, maar verder
„"■aagt ons Prospectus
Makelaar-Taxateu r, Politiediploma
(Bekende Schriftelijke Cursus)
strekken ze niet. In de acht jaren, gedurende
welke wij dit werk ter hand namen, hebben wij
nu al ongeveer 9000 gezinnen kunnen helpen,
hetzij in den vorm van bons voor kleeding e.d.,
hetzij met geldelijke bijdragen. Wij verleenden
voorts onze hulp aan bezoekers van cursussen,
die ten doel hebben de ontwikkeling en instand
houding van de vakbekwaamheid van jeugdige
en oudere werkloozen en de huishoudelijke hulp
en voorlichting aan vrouwen van werkloozen.
Aan het Kennemerborgstellingsfonds, het Fonds
voor Klein-crediet en het Fonds voor Kleeding,
Schoeisel en Dekking gaven wij ter installatie
belangrijke bijdragen. Bovendien zijn wij ver
bonden met het Fonds voor bijzondere Nooden.
waarmede wij in bijzondere gevallen samenwer
ken. Gedurende deze jaren besteedden wij in
totaal voor bovengenoemde doeleinden een be
drag van ongeveer f 160.000.—. Daarnaast ver
leenden wij in tal van gevallen onze moreele
hulp, waardoor wij heel wat moeilijkheden kon
den voorkomen of uit den weg ruimen.
Hadden wij onze bemiddeling en hulp niet
verleend, dan waren de lasten voor de betrok
kenen nog moeilijker te dragen geweest.
Daarom gaan wij voort te doen wat wij kun
nen! Een gift ineens, maar liever nog een perio
dieke bijdrage, per maand of per drie maanden
tvoor rekening-couranthouders bij den Post-
chèque- en Girodienst bestaan hiervoor speciale
formulieren) Uwerzijds, en wij blijven onze
beste krachten geven om zoo verstandig en zoo
eerlijk mogelijk, na grondig onderzoek van elk
geval, den betrokkenen de helpende hand te
bieden.
Prof. dr A. A. van Schelven, voorz., plebaan
F. B. J. M. Filbry, vice-voorzitter; jhr. du-, J.
C. Mollerus, C, v. d. Winden, secretarissen: W.
Korvinus, penningm.; J. Ph. H. Castricum, H. E
Everard; H. Franken Jr., W. J. B. v Liemt.
H. H. Luyken, E. Ovorbeek. M.. A. Reinaldai
J. Timmer, J. M. H. v. d. Wateren
Vanmorgen om half twaalf geraakte nabij het
station een wissel onklaar, tengevolge waarvan
de treinenloop ZandvoortHaarlem vertraging
ondervond. De treinen werden over een ander
spoor geleid. Na eenigen tijd was het euvel her
steld.
Op het zesde „Bach"-concert zong de bas-
bariton Dbda Conrad een viertal nummers, die
omlijst waren door de bekende zevende Sym-
phonie van Beethoven en het op „Bach" zel
den gespeelde symphonische gedicht a la
Scherzo „L'apprenti sorcier' (naar Goethe's bal
lade: „Der Zauberlehrling") van Paul Dukas.
Dukas' composities zijn niet talrijk, maar
verdienen niettemin groote belangstelling. Zijn
muziek is de uitdrukking van een hoogstaan
de cultuur. Alhoewel tijdgenoot van Debussy
is zijn muziek niet zuiver impressionistisch.
Het hoog-romantisch element spreekt er dui
delijk uit. Voor hen, die tamelijk vreemd blij
ven staan tegen het zuiver Debussy-aansche,
die den overgang van Saint-Saëns e.a. naar
Debussy te groot vinden, kan Dukas' muziek
een schakel vormen.
Behalve zijn muziek voor het ballet „La
Peri" is „l'Apprenti sorcier" geschikt om een
juist inzicht te geven van Dukas' stijl. Is de
balletmuziek vooral een uiting van de verfijnde
Fransche cultuur der vorige eeuw, de muziek,
geïnspireerd op Goethe's ballade, geeft tevens
een duidelijk beeld van moderne, brillante in
strumentatie en van een zeldzame, rake, gees
tige typeering.
Dirigent Schuurman liet ahes scherp rhyth-
misch, met felle contrasten, verrassende dy
namische schakeeringen en tevens klankrijk
spelen. Alleen was het klankvolume niet altijd
in evenredigheid tot de zaalruimte. Een en
kele maal zal een overweldigende klankmassa
indruk maken, op den duur mist zoo te'ts
haar uitwerking, doet ze vermoeiend aan.
De „Zevende" leed bepaald in sterke mate
door het voortdurend te hoog opgevoerd klank
volume. Aldra was in het eerste deel het hoog
tepunt bereikt. De hoorns schetterden soms als
trompetten, de klank der eerste vioolpartij ver
kreeg zelfs iets spits. In de finale werd het
volume nog meer uitgebreid en het tempo
ontzaglijk opgejaagd. Förzando's werden me
nigmaal ondeelbare oogenblikken van geluid,
o.i. kan men aldus haast niet meer van m u-
z i e k spreken.
In het Allegretto verkreeg de dirigent stem
ming, dat deel maakte diepen indruk en in het
Presto trof hij bijzonder goed het karakter,
doch de climax in het Trio had tegenover het
eigenlijke Presto van bescheidener proporties
kunnen zijn.
De bas-bariton DPda Conrad, zoon van de
vermaarde zangeres Maria Freund, beschikt
over een vol sonoor geluid, groot van omvang
en egaal van timbre. De aria: „O Freund, was
mich ergriffen" van Mozart ging ons tamelijk
koel voorbij, bovendien waren de kleine colora
tuurpassages niet soepel genoeg gehouden.
Debussy's scène d'Arkel uit „Pelléas et Me-
lisande" werd bijzonder goed aangevoeld
hier vooral een bijzbnder compliment voor het
subtiel, transparant en fijn genuanceerd or-
kestspel. Daar boven uit kwamen nog de solo's
uit „Boris Godunow" van Moussourgsky. „Chan
son de Warlaens" werd raak gekarakteriseerd
en het „Adieu de Boris" echter in de Rus
sische taal gezongen trof ons diep. Hieruit
sprak vooral een diep gevoel voor die echte,
oer-Russische kunst! Zulke muziek is voor me
nigeen een openbaring. Dat is iets zuiver Rus
sisch van zijn besten kant!
O. K.
De bekende oliebollengeur kwam ons van
morgen al tegemoet, toen wij de Prot. Chr.
Huishoudschool binnenstapten om te kijken
naar de olie- en beslagproducten van de leer
lingen der oudste klassen van de R.K. Huis
houdschool.
Dat de katholieke meisjes in deze school aan
het bakken waren, was het gevolg van het feit,
dat de eigen school aan de Ged. Voldersgracht
door militairen in beslag is genomen.
Onder leiding van twee kookleeraressen
bakten ruim vijftig meisjes op dezen mor
gen zeshonderd bollen, die in zakjes van
vijf stuks a raison van een kwartje van
daag verkocht moesten worden. De netto
opbrengst zal worden aangewend ten bate
van het Finsche kind.
In de gezellige keuken van de huishoudschool
aan de Tetterodestraat waren de meisjes van
morgen opgeruimd en vroolijk aan het bakken.
Zij deden het met pleizier, omdat het zoo'n
aardig werk is en omdat het voor zoo'n mooi
doel geschiedt. Ze hebben zelf al een groot
aantal gekocht voor hun familieleden en huis-
genooten. Wij hebben de geurig bruine en
knappend gebakken oliebollen gezien en wij
zouden ons niet kunnen voorstellen, dat er niet
veel liefhebbers voor zouden zijn.
Veertigduizend oliebollen heeft men voor
deze collecte gebakken, achtduizend zakjes
zullen er van worden gemaakt, dat moeten
dus achtduizend kwartjes, ofwel tweedui
zend guldens worden!
De Haarlemsche Huishoudscholen en een der
groote bakkerijen hebben spontaan en belange
loos hun medewerking toegezegd om het bui
tengewoon groote aantal bollen bij elkaar te
krijgen. Het zou wel heel jammer zijn. wan
neer deze bereidwilligheid zou worden teleur
gesteld.
Haarlem ete oliebollen ten bate van het
Finsche kind!
Gisteravond tusschen acht en twaalf uur heeft
een onbevoegde zich toegang verschaft tot een
bakkerij aan de van Wickevoort-Crommelinstr.
De eigenaar had met zijn echtgenoote de zaak
verlaten. Eenige kinderen sliepen boven. Een
kasregistertje werd medegenomen.
Des nachts werd dit door een politie-agent aan
de Planetenlaan gevonden. Toen waren er alleen
nog maar eenige papieren in; f 10.waren ver
dwenen.
De politie zoekt den dader.
Ter gelegenheid van de uitreiking van de De
Graaf's wisselbeker organiseert Oosterkwartier
in zijn "clubgebouw aan de Zomervaart een
gongwedstrijd.
Hieraan kunnen deelnemen de kwartetten
van de verschillende deelnemende vereenigingen
en leden van Oosterkwartier. Er zal gespeeld
worden in groepen van zes. Voor de winnaar
van elke groep is een prijsje beschikbaar.
In de pauze zal de wisselbeker aan den win
naar van dit jaar, Oosterkwartier worden uitge
reikt.
Op Dinsdag 27 Febr. des avonds te half ne
gen. zal voor de leden van de Haarlemsche In-
koop-vereeniging, alsmede voor de vrouwe
lijke huisgenooten en het vrouwelijk winkelper
soneel, een filmavond worden gegeven, uit
gaande van het Zuivelbureau te 's-Graven-
hage, in Café-Restaurant Brinkmann, Gr.
Markt. De film zal worden voorafgegaan door
een leerzame causerie over het Zuivelbedrijf.
Gok zal worden gesproken over verkoop- en
etalagereclame.
Geboren, 17 Febr.: J. Paulen-Tromp. d. 20
Febr.: A. I. Treffers-van Troost, d. 21 Febr.:
M. A. Boom-Groenendaal, d. 19 Febr.: J. J.
van Vliet-Zaal, z. C. de Kleuver-van den
Dolder, d. M. A. Karelse-Westdorp. z. 20
Febr.: J. H. M. Braam-Hulshof, d. E. W
Wolzak-v. d. Aa, d.
Overleden: 20 Febr.: A. van Hoven 74 j„ Lo-
rentzplein.
Ondertrouwd, 21 Febr.: A. J. Molhoek en G.
van Looij F. T. L. W. van Voorst en J. M.
Verkruissen R. A. van Vuuren en C. Ruigrok
van der Werven K. Berghuis en H. C. Ba-
rends H. J. Oolders en J. H. R. Janse J.
Marij.nis en D. Koelemeijers L. M. Jasperse
en G. Cracknell H. Linthout en M. Schmid
T. Maerten en C. Hulshof L. J. Muller en M.
van 't Hof J. D. van Rooijen en C. W. M.
van 't Hof J. C. Tierie en A. H. C. Lievens.
Getrouwd, 21 Februari: H. Philippo en C. J.
Aarts I, A. C. Janssen en S. Damhoff G.
v. d. Linde en A. Otger D. Muller en D. L.
Rogers Lewis J. Weers en M. J. A. Metten -
P. L. Roosenhart en C. Smit S. J. Roosdorp
en H.. M. M. Pols A. G. Block en L. W. Kor-
nel C. P. Vermeij en W. Ch. Greger.
15 bekende merken Ook in hnnrkoop
Haarlem
Het weerbericht vertelde vanmorgen iets
van „waarschijnlijke definitieve dooi". We heb
ben het bekeken en we hebben het hoofd ge
schud. Zou De Bilt nu werkelijk denken, dat
we weer op definitieven dooi gaan hopen? Hoe
dikwijls heeft Koning Winter ons nu al niet
beetgenomen? Dooien, vriezen, weer twee da
gen dooi, daarna 24 graden vorst, weer eens
ticoi, weer vriesweer
Maar om twaalf uur brak de zon door. En
we hebben een momentje gedacht, dat het len
te was. We hebben vogeltjes hooren tjilpen en
in het zonnetje, even buiten den wind, was het
heerlijk.
Laten we niet hopen, dat de dooi ditmaal
wel aanhoudt, want misschien hoewel het
nu toch zeer onwaarschijnlijk is worden we
weer teleurgesteld, maar laten we genieten
van dit korte lentemomentje, met vogelgesjilp,
met zonneschijn, met zonnevreugde
Het was een heel speciale gewaarwording,
dat men zijn jas los kon laten hangen, zonder
last te hebben van den kouden wind.
En de zon stoofde de sneeuwhoopen tot pap.
Zou het lente worden
God geve het!
Van de steenhouwerij „Vredehof", directie B.
C. Radsma, ontvingen wij een herinnering in
marmer aan Paus Pius XI.
Deze herinnering bestaat uit een marmeren
kruis op een yoetstuk. Op dit voetstuk leest
men in gouden letters: „In memoriam
Z.H. Paus Pius XI. Heer geef Uwen Dienaar
Paus Pius XI de eeuwige rust, en dat de Op
perherder, die zijn kudde voorging, ruste in
vrede. Zijn werk en woord was „Vrede door
Liefde". Hij verzamelde wat verstrooid, her
stelde wat verminkt* en hereenigde, wat ver
deeld was."
Wij stellen de toezending van deze herinne
ring, die zoo smaakvol en rustig is uitgevoerd,
op hoogen. prijs. De firma Radsma ontvange
onzen dank.
Gisteren meldden wij, dat te Wormerveer drie
personen waren gearresteerd wegens het ver
spreiden van opruiende geschriften. Deze per
sonen zijn voor den Officier van Justitie te
Haarlem geleid. Daarna is de fotograaf op vrije
voeten gesteld. Mevrouw B. en mevrouw S. zul
len echter voorloopig in arrest blijven.
Ter voorziening in de vacature, ontstaan door
het ontslagnemen van den heer Klaas de Vries
te Amsterdam, als lid va.n de Staten dezer Pro
vincie, is door den"voorzitter van het centraal
stembureau bij besluit van 19 dezer benoemd
verklaard de heer mr. H. Westermann te Am
sterdam.
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
Hedenmiddag om 12 uur kreeg de di
rectie van de Visscherij Mij. Petten
langs radiografischen weg bericht dat
de stoomtreiler Petten IJmuiden 49 op
de Noordzee op 60 graden Noorder
breedte op een mijn is geloopen. Het
schip is zinkende. De bemanning blijkt
te zijn gered door den IJmuider trailer
Viking Bank, di etevens tracht de „Pet
ten" nog naar IJmuiden te sleepen. Deze
treiler was 250 ton groot, bemand met
12 visschers en gebouwd in 1906.
Dit radio-bericht werd door den schipper van
de „Petten" uitgezonden via de radio van den
treiler „Vikingbank".
De storing op de radio was zóó groot, dat het
gesprek slechts ten deele was te verstaan.
Nadere bijzonderheden ontbreken nog.
Het schip was voor twtee-derden bij anderen
verzekerd.
Den laatsten tijd deed zich, meer dan voor
heen, bij de Spoorwegen een behoefte gevoelen
aan meer wagens voor het vervoer. Speciaal ir.
verband met het kolenvoorzieningsvraagstuv
kwam deze behoefte sterk naar voren.
Bij de Spoorwegen vernamen wij, op ons ver
zoek om eenige inlichtingen, hieromtrent o.a.
het volgende:
Het beschikbare materieel is het resultaat van
een deelsom, n.l. het aanwezige materieel, ge
deeld door den omlooptijd, heeft tot resultaat
het aantal beschikbare wagens.
Daarbij speelt de zoog. vrije los-termijn nog
een groote rol. Hieronder \tordt, zooals reeds
gemeld, verstaan de termijn, welke voor kolen-
handelaren beschikbaar was om de wagons te
lossen.
Terwijl deze tot voor kort acht uur bedroeg,
is die termijn, met machtiging van den minister,
thans teruggebracht tot 6 uur.
Het gevolg hiervan is, dat zeer spoedig per dag
pl.m. 100 a 150 wagens meer beschikbaar zullen
komen, hetgeen een niet onaanzienlijke verbete
ring zal blijken te zijn.
Doordat de weersomstandigheden den laatsten
tijd allerminst gunstig waren (en op zulk eer.
toestand ook moeilijk kon gerekend worden) en
het goederenvervoer (dus ook het kolentransport)
alleen maar 's nachts kon plaats hebben, ko.o
een achterstand in de distributie van kolen niet
meer uitblijven.
Juist nu, omdat hier een algemeen belang in
het spel is en niet een specifiek spoorwegbelang.
heeft de minister ingrijpende maatregelen doen
nemen, waardoor het lossen binnen 6 uur zal
moeten geëindigd zijn, tengevolge waarvan de
risico kleiner wordt, dat een wagon, welke niet
°P tijd gelost was, ook den volgenden dag niet
beschikbaar kan zijn voor het vervoer.
Zelfs al komen nu de goederenwagens, welke
alleen des nachts rijden, met vertraging binnen
dan nog zal het mogelijk zijn deze wagens den
volgenden morgen direct itoer in omloop te
brengen.
Tengevolge van een en ander zal het niet
meer voor mogen komen, dat kolenhandelaren
de wagens practisch als opslagplaats blijven
beschouwen, hetgeen wel in het belang van de
cliënten kan zijn, maar zeker niet in het alge
meen belang.
Het spreekt vanzelf, dat de moeilijkheden
van het kolen-distributievraagstuk den laat
sten tijd sterk beïnvloed werden doordat het
transport te water gereduceerd was en de ma-
terieelcapaciteit niet afgestemd kan zijn op dit
eens in de 100 jaar voorkomende excentriek-
koude weer.
Dat zich den laatsten tijd opvallend veel ont
sporingen en andere ongemakken bij de spoor
wegen voordoen, zal naar men ons toe
lichtte hoofdzakelijk moeten geweten wor
den aan het veelvuldig optreden van railbreuk,
welke tot nu toe alleen maar veroorzaakt werd
door strenge vorst.
De directie der Spoorwegen doet al het mo
gelijke om ernstige ongelukken te voorkomen
en tot op heden zijn deze ook nog niet voor
gekomen. Voortdurend wordt door een uitge
breid aantal personeel scherpe controle uitge
oefend. om bij het eventueel constateeren
van railbreuk tijdig te waarschuwen en in
zeer langzaam tempo te laten rijden. Van tijd
tot tijd n.l. worden hier en daar symptomen
waargenomen, welke op railbreuk wijzen; wor
den deze symptomen tijdig geconstateerd, dan
kan over het algemeen nog veel ernstigs voor'
komen worden.
De vorst is wel de voornaamste, zoo al niet
de eenige oorzaak van het optreden van rail
breuk. Doordat de grond sinds eenigen tijd kei
bard geworden is, is er vaak geen sprake meer
van meegeven. De rail heeft daardoor wat
men noemt geen elasticiteit meer en de wet
van buigen of breken leidt dan onvermijdelijk
tot consequenties.
Zooals echter gezegd: men is waakzaam en
tot op heden heeft deze waakzaamheid niet
onbevredigend gewerkt.
Gebouw St. Bavo: Cursus Melkhandel; Da
meskoor St. Caecilia; Krantenbezorgers: St.
Marcus; Best. Bacchus, om 8 uur.
Rembrandt: „Stanley en Livingstone", 2.30.
7 en 9.15 uur, alle leeftijden.
Cinema; „Ouverture" en „Niets is heilig",
boven achttien jaar, 2 en 8.15 uur.
Luxor: „Marco Polo", veertien jaar. 2.30, 7 en
9.15 uur. j.
Moviac: Doorloopend programma.
Spaame: „Strijders om het leven", „Bulldog
Drummond".
Gebouw St. Bavo: Haarlems Zanggenot, R.K-
Bevolkingsbureau, Best. St. Cecilia, Fed. Groen
ten en Fruit, O. en O.: om 8 uur.
Kerkuil, Nieuwe Gracht: English Associa
tion, 8.15 uur.
Tuinzaal, Gem. Concertgebouw: Concert Sym-
phonie-Orkest „Haerlem", 8.15 uur.
Café Brinkmann, Groote Markt: R. K. Vrou
wenbond, 8.15 uur.
Café Brinkmann, Groote Markt: Ledenver
gadering Veilig Verkeer, 8.30.
Kunstzaal De Bois: Expositie 10—5 uur.
Kunstzaal Leffelaar; Expositie 105 uur.
Frans Halsmuseum: Expositie 105 uur.
Stadsschouwburg: 8.15 uur, Charlotte Kohier
„Filomeent je
Rembrandt „.Stanley en Livingstone", 230, 7
en 9.15 uur. alle leeftijden.
Cinema „Ouverture" „Niets is heiig"
2 en 8.15 uur, boven 18 jaar.
Luxor: „Marco Polo", boven 14 jaar. 2.30, 7
en 9.15 uur.
Moviac: Doorloopend programma.
Spaame: „Strijders om het leven". „Bulldog
Drummond".
Vrijdag 23 Feb., 8.15 uur, ..Met boot en tent
door Canada", voordracht te houden door dr.
W. G. N. v. d. Sleen met film (voor Vereen.
Geloof en Wetenschap).
Zaterdag 24 Febr., 8.15 uur, Dansavond Ha-
rald Kreutzberg.
Zondag 25 Febr., 8.15 uur, Gezelschap Saal-
bornParser. Volksvoorstelling „Grompie".
Maandag 26 Febr., 8.15 uur, Toonee'groep
.Het Masker", Abonnement 2e serie ..Gaslicht".
Dinsdag 27 Febr. 8.15 uur, Tooneelgroep ..Het
Masker", Pop. abonnement 2e serie, ..Jeugd".
De avonddiensten der apotheken zullen tot
en met Vrijdagavond worden waargenomen
door de volgende apotheken: Th. A. Klinkha
mer, Koninginneweg 69; Grijseels en Van Hees,
L. Veerstraat 14; Frans Halsapotheek, Frans
Kalsplein 1.
Steeds geopend zijn; C E. Schotman Binnen
weg 206208; Elswout-apotheek, Bloemendaal-
stheweg 341; Aerdenhout-apotheek. Zandvoort-
scheiaan, tel. 26772; Heemsteedsche apotheek,
Binnenweg 28, tel. 28127; Bloemendaalsche
Apotheek Bloemendaalscheweg 85, telef. 22181.
Bewoners van de Korenbloemstraat, welke aan
den overkant van het IJ is gelegen, bemerkten
gisteravond tot hun schrik, dat kwalijk riekende
gassen zich in hun huizen verspreidden. Vooral
in de woningen, genummerd van 41 tot 51 wer
den verschijnselen geconstateerd, die het ver
moeden van vergiftiging wettigen.
De politie van het bureau Adelaarsweg werd
gewaarschuwd en uit het door haar ingestelde
uitgebreide onderzoek bleek, dat men hier te
doen had met vergiftiging door rioolgassen.
Aanvankelijk meende men te doen te hebben
met lichtgasvergiftiging. Door de intense koude
van de laatste maanden ware dit zeer goed mo
gelijk geweest.
Gelukkig waren de bewoners er nog niet erg
aan toe.
De Gemeentelijke Woningdienst zoekt thans
naar de plaats, waar het gas kan zijn ontsnapt.
Daartoe heeft de chef van de afdeéling Onder
houd, de heer Gerhard, zich hedenmorgen naar
de Korenbloemstraat begeven.
PARIJS, 20 Febr. (Havas). Maurice Thorez,
de vroegere communistische leider, is van de
Fransche nationaliteit vervallen verklaard. Het
desbetreffende decreet zal morgen in het offi-
cieele Staatsblad verschijnen.
JERUZALEM, 20 Febr. (Havas). Generaal
Wavel, de opperbevelhebber van de Britsche
troepen in het Nabije Oosten, is vanmorgen uit
Egypte per vliegtuig in Palestina aangekomen.
Vanmiddag heeft hij zich naar Jeruzalem be
geven.
IJMUIDEN, 21 Febr. (Versche visch) Tar
bot 1.36—1.28, Tong 1.55—126; Heilbot 1.22—
0.94, alles per kg.; Griet 36—18, Groote schol
16, Middel schol 18, Zetschol 21—78, Kleinschol
20—16.50, Bot 9.50—8,00, Schar 17.508.20,
Poontjes 12.006.30, Groote schelvisch 24.50
20.00, Middel schelvisch 23.00—20.00, Kleinmid-
del schelvisch 20.5016.50, Kleine schelvisch
18.00—12.00, Groote gul 16.00—11.00, Kleine gul
13.00—7.00, Wijting 10.00—9.00, Makreel 11.00—
9.00, Versche haring 11.309.00, alles per 50
kg.; Kabeljauw 74.00—31.00 per 125 kg.; Vleet
3.001.00 per stuk; Leng 2.800.50 pér stuk;
Koolvisch 1.000.18 per stuk; levende Kabel
jauw 4.101.70 per stuk; Rog 14.009.50 per
koop.
87
Desmond zuchtte. Zijn hart was boordevol en
yji voelde, dat hij niet spreken kon. Zijn hoofd
nu wat helderder geworden en onder het
®dhne dek van haar sarong zag hij duidelijk
e noodverbanden liggen.
Het was een ontstellende verwarring van
fatten en gaas en stukken kleed en weer wat-
en gaas. Maar het bloedhet bloed....
Jlai' zette zich op elk nieuw verband. Dat drong
"°°r de watten, dat drong door het gaas, dat
°hg door het katoen, dat drong overal doer
een als de onafwendbare bode van den dood.
P®smond zag het met schrik en onderzocht de
telden, die het verband bijeen moesten houden.
»2uster, je bent een vrouw, maar toch, dit
J® Seen vrouwenwerk. Vechten en bloed en won
den zijn nooit het aandeel der vrouw geweest in
leven. Waarom was je daar, zuster? Had ik
et maar geweten!"
-Zeker, Toean, ge hebt gelijk. Het was geen
P'ouwenwerk. Maar ik was ook geen vrouw
u661"- Ik was Pulangga's kind, zijn kind en niet
Ï^Ser zijn dochter. Daarom stonden we daar,
kinderen, Si Gajah en ik, hand in hand,
midden in het gevecht der strijdende mannen.
Ik was geen vrouw, Toean, want het bloed ging
ziedend door mijn aderen en ik juichte van
woeste vreugde, toen ik de vlammen zag, de
roode vlammen, die als een vuur der wrake naar
boven schoten en toen kwamen die duivels, die
honden van Salongs, die dwars door dien
rooden muur heen renden, de verraders, wier
plannen mislukt waren."
De herinnering aan deze tooneelen deed heel
haar hartstocht weer ontvlammen. Haar stem
kreeg zoo'n kracht en helderheid, dat Desmond
met verwondering naar haar opzag. Het was
alsof ze heelemaal niet gewond was. Toen viel
zijn oog weer op de bloederige massa verband
die telkens natter en natter werd van het door
sijpelende vocht des levens, dat kwaadaardig
uit haar lichaam vlood. Hij wendde zich tot
Ampau en Baji en gaf hun op fluisterenden
toon te verstaan, dat ze zouden verdwijnen. Zij
mochten er van denken wat zij wilden, zij
mochten kletsen en allerlei verdachtmakingen
rondstrooien, het kon hem niets meer schelen.
Dit oogenblik, dat Simuk, sterven ging, wilde
hij met haar alleen zijn. Dit laatste oogenblik
van haar leven was voor hem. Hij en Simuk
moesten alleen zijn.
„Neen, Toean," ging het zieltogende meisje
verder. „Ik was het niet die vocht. Het was
Pulangga. Zijn geest was aanwezig en leidde
mij. Hij vertelde me, dat mijn uur gekomen was.
Ik wist maar al te goed, dat er nog heel wat
werk voor mij viel te doen. Hij heeft me niet
voor niets hierheen gezonden. Hij wenschte,
dat ik en Si Gajah het werk zouden afmaken,
wat hij zoo scnitterend heeft aangevangen. Nu
is onze taak eerst af. We kunnen gerust sterven,
Toean. We hebben het gouvernement en zijn
nieuwe wetten gediend, maar ons bloed heeft
de voldoening gekend, die alleen de strijd ons
geven kon."
„En je hebt mij gered, Simuk. Ik heb alles
gehoord van Ampau en Baji. Wat zal ik zeg
gen? Hoe zal ik je ooit kunnen danken, voor
alles wat jij en je vader voor mij en de mijnen
hebben gedaan?"
„Niets Toean. D'r valt trouwens niets meer
te doenik ga stervenik weet het
Nog enkele oogenblikken en ik ga me gereed
maken voor mijn schitterenden intocht op de
toppen van den hoogsten berg, waar al de oude,
sterke vertegenwoordigers van ons roemrijk
geslacht met zware stemmen en opgeheven
rijstbekers het welkom zullen toeroepen aan de
dochter van het laatste waardige stamhoofd der
Salongs. Onze roem is met mij gestorven. Onze
tijd was voorbij, Toean, maar schitterend heb
ben wij een streep gezet onder het tijdperk,
dat gekenmerkt werd door het bloed en per
soonlijken moed. Mijn vader zal me met een
stralend gezicht tegemoet treden, Toean. Hij
zal tot me komen met de vraag; Hoe vaart mijn
broeder? Als ik hem dan alles verteld zal heb
ben, zal hij me goedkeurend toevoegen: Goed
gedaan, mijn kindHij zal me ook vragen
naar Si Gajahen als ik weer alles verteld
zal hebben, zal hij zeggen: Prachtig gedaan,
mijn vriend, dappere makkerWaar is Si
Gajah, Toean? Ligt hij hier naast mij....? Ik
kan niet meer onderscheiden...', alles wordt
zoo vaag voor mijn oogenIs hij hier?"
De lange kris lag naast haar op den grond.
Haar hand tastte naar haar vriend. Hij boog
zich over haar heen en zacht leidde hij haar
zoekende vingers, totdat zij eindelijk het gevest
omklemden. Toen ze het vertrouwde contact
met het ivoor weer had hervonden, glimlachte
ze hem vriendelijk toe.
„Ha, ben je daar weer Si Gajah. Je bent
dus nog frisch en gezond? Je blijft het langste
over van ons drieënwij zijn trouw gebleven
tot in den dood, maar jij krijgt de mooiste rol
te spelenJouw belofte moet klinken:
„Trouw heel mijn leven." Jij wordt nooit oud.
Jij verschrompelt niet, wordt niet zoo vlug
onbruikbaar als de menschen. Jouw belofte is
heel wat mooier, heel wat mooier!"
Zij wendde zich om. Ze zag Desmond en
tranen sprongen in haar oogen.
„Toean, ik heb u eens verteld, dat ik in
mijn wilde droomen, enkele maanden geleden,
toen ik een dom meisje was, een onwetend
wicht met meer fantasie dan goed voor me
was, de hoop koesterde dat eenmaal een zoon
van ons Si Gajah om de sterke lendenen zou
gorden en het met trots zou dragen.... Neen,
Toean, u moet niet schreien. Het was maar een
droom en ik ben eigenlijk een dwaas geweest,
om het tegen u te vertellen. Nu ben ik volledig
bij mijn verstand, Toean, nu weet ik, dat het
niet meer was dan een schoon vertelsel, zooals
wij die vroeger hoorden van de grijze mannen
in het dorp, een schoon verhaal, dat met mij
sterven gaat.... Eén ding zou ik u willen
vragen, Toean, een kleine gunst. Wilt ge m(i
die toestaan?"
„Kunt ge dat nog vragen, Simuk? Zou ik
mijn zuster iets kunnen weigeren, zelfs al lag
ze niet te sterven?"
Desmond's stem beefde van ontroering. Hij
kon met geen mogelijkheid de groote droefheid
overwinnen, die hem op het oogenblik beving.
„Welnu dan, broeder, laat dan deze kris door
je oudsten zoon worden gedragen. Indien hij
de jaren der manlijkheid zal hebben bereikt,
indien zijn lichaam de schoone kracht van zijn
vader zal hebben overgenomen, dat hij dan het
groote verhaal hoore van Si Gajah en het
voorname geslacht van Antak, Pulangga en
Simuk. Dan zullen wellicht de scherpzinnig
heid, de natuurkrachten van hen, die Si Gajah
gezwaaid hebben in den strijd, zich vereenigen
met de wijsheid van den Toean. Pulangga's
bloed vermengde zich met dat van den Toean,
toen zij den duren eed zworen en Pulangga's
bloed stroomt nog traag door mijn aderen. Ik
ben werkelijk uw zuster, Toean en alleen in
dien geest, Toean, zal hij ook ons kind zijn."
Zij hield de kris voor zich uit en richtte zich
met de laatste krachtsinspanning op.
„Aiaiaiaiaiah! Ik ben Simuk, de
dochter van Pulangga!"
De wilde sorak klonk rauw door het kamp,
vervolgde zijn weg door de zwijgende jungle
en verdunde zich, toen hij daalde in de ruime
vallei, tot hij boven het blauw van den hemel
scheen te stijgen, die met witte wolkenplekken
stond te blinken in de heerlijke morgenzon.
Desmond was niet minder geschrokken dan
de mannen in het kamp. Toch had hij de
tegenwoordigheid van geest om haar onmid
dellijk met zijn arm te ondersteunen. Zij keek
hem glimlachend aan. Toen sloot ze haar oogen.
het lichaam rustte zwaar tegen zijn arm.
„Vlug Baji, geef me mijn flesch. Zij heeft te
veel gesproken! Ze is in zwijm gevallen. Niet
meer dan een flauwte, vermoed ik. Wat bran
dewijn en water. Vlug!"
„Toean, het is te laat. Ze heeft haar sorak
door de lucht geslingerd, dat haar vader op
den hoogen berg het hooren zou. Ze is reeds
naar hem heen. Dood! Het is een wonder, dat
ze nog zoolang geleefd heeft, Toean, maar ze
wachtte op u, Toean. Ze heeft het net zoo lang
volgehouden, tot u eindelijk uit uw eigen be
zwijming ontwaakte."
Baji en Ampau namen haar van hem over en
legden haar voorzichtig op den grond. De
groote zware sarong spreidden ze over haar
lichaam. Het was haar lijkwa.
Desmond had geen begrip van tijd en plaats,
zooals hij daar over de velden, over het kamp,
over de menschen staarde. Aan den anderen
kant van den pas dreven grijze slierten rook over
de heuvels, ontstegen aan de brandende resten
van het vernielde fort. Er scheen iets afgeknapt
te zijn. Alles was donker en verward. Wie
was er dood? Het was alsof hij zelf niet lan
ger leefde. Het was alles een droom, een her-
schenschim geweest, iets onwerkelijks. Lang
zaam liet hij zijn oogen dalen, totdat zijn blik
stuitte op een zwarte vormlooze massa aan
zijn voeten,
(Wordt vervolgd).
