Motortankschip „Den Haag" door explosie getroffen Zweedsche partijen steunen kabinet Finsche vliegers bestookten Russische legerplaatsen „Beide partijen maken gebruik van ontoelaatbare methoden" 26opvarenden worden vermist; 13 zijn gered Filmreportage op het Vaticaan Britsch eskader bij Petsamo? Onze neutraliteit weer geschonden Het nieuws van heden De Petten gezonken Alle opvarenden der „Tara" gered MANNERHEIMLIN1E NOG 0ND00RBR0KEN Deensche ambulance onder Sovjet-bommen Minister Giinther over zee-oorlog: NEUTRAAL PROTEST IS NIET ONNEUTRAAL ZWEEDSCH PROTEST TE MOSKOU OVER PAJALA VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DONDERDAG 22 FEBRUARI 1940 - OCHTENDBLAD DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22253 BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal f3.25. Bij onze Agenten 27H^t. per week, DACBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM i>Voor Finland zal worden gedaan wat de neutraliteit ons toelaat" Engelsche vliegtuigen bij Helgoland De Bilt meldt: iiiiiiiiiiiiiiiihiiiiiiiiiiiiiiiü ^oemeensche nota over de olieregeling Engelsche en Duitsche handelswijze Engeland zendt 144 vliegtuigen Regeering protesteert te Berlijn Een Duitsche treiler buitgemaakt Nader bericht over de Banderas en de Steinstad 156 man van de "Daring" vermist God-met-ons NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 e<Ineei. mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces „Omroepers" *te de rubrialr De reederij van het motortank schip „Den Haag" heeft Woens dagavond van agenten te Londen een nader telegram ontvangen. Hierin wordt medegedeeld, dat het motortankschip „Den Haag" 15 Februari, des namiddags te 13.15 uur, door een explosie mid scheeps aan stuurboord is getrof fen. De plaats, waar het drama rich heeft afgespeeld, vermeldt het telegram niet. De bemanning ging m drie sloepen. Hiervan is één sloep, waarin 13 opvarenden, na 75 uur door een Engelsch schip waargenomen. Dit vaartuig heeft de 13 schipbreukelingen aan boord ge nomen en Woensdagavond te Lon den aan wal gezet. Het motortankschip „Den Haag" had een totale bemanning van 39 koppen; 26 opvarenden worden dus nog vermist. De namen der geredden zijn: C. Wij- ker, kapitein; S. Verbeek, eerste machi nist; H. G. Schimmel, assistent machinist; J. Vermeer, magazijnmeester; W. Damen, bootsman; G. Assenberg, olieman; H. Johns, bediende; J. Kuiper, hofmeester; A. Visser, tweede kok; N. van der Wagt, P. G. Zevenbergen en L. Bredius, matrozen, en J. van der Meer, logiesjongen. Volgens een nader door de ree- derij ontvangen bericht blijkt de treiler „Petten", IJM. 49, welk schip Woensdagochtend ten westen van de Noorsche kust door den IJmui- denschen treiler „Vikingbank met een lek drijvende werd gevonden, door een ontploffing in de machine kamer te zijn getroffen. De „Vikingbank" heeft de uit twaalf koppen bestaande beman ning van de „Petten" van boord ge haald en vervolgens het langzaam zinkende schip op sleeptouw geno men. Na vijf uur varen is de „Pet ten" evenwel gezonken. Het schip bevond zich toen op ongeveer 60 gr. 10 min. N.B. Dc „Vikingbank" wordt Vrijdag te ljmuiden verwacht. Bij de N V. Maatschappij Vracht vaart te Rotterdam is bericht bin nengekomen, dat alle opvarenden van het s.s. „Tara", dat 60 mijl ten Zuid-Westen van Finisterre is ver gaan, zijn gered. STOCKHOLM, 21 Pebr. (Zweedsch Tel. Ag.). Tijdens de parlementaire debatten over de begrooting van het ministerie van Buitenlandsche Zaken is uitvoerig over Finland gesproken. Alle partijen, behalve de communisten, verklaarden het eens te zijn met de politiek van de regeering om zich te onthouden van militaire inmenging, doch Finland te steunen op zoo ruim moge lijke wijze, voor zoover dit in overeenstem ming is te brengen met de neutraliteit. Minister-president, Hansson heeft in de Eer ste Kamer van den Zweedschen Rijksdag ver klaard, dat het tijdens het.debat in de regee- hng uitgesproken vertrouwen niet nieuw is daar de politiek der regeering te dien aanzien sinds iang was vastgesteld. De wil der regee- ftng Finland te helpen werd niet zoozeer in boorden, doch voortdurend in daden betoond De Finsche stap. waarbij doeltreffender hulp Werd gevraagd in den vorm van interventie van deheele Zweadsche militaire detachementen, Was niet officieel, doch is besproken tijdens Particuliere gesprekken tusschen individueele kden der beide regeeringen. Hansson wees er op dat Zweden vastbe sloten is zijn politiek voort te zetten in de hoop, dat wat gedaan zal kunnen worden nuttig voor Finland zal zijn. In zijn hoeda nigheid van minister-president van Zweden moet hij zich evenwel vooral de belangen van Zweden voor oogen houden. Unden, de gewezen minister van Buitenland- ^he Zaken, heeft in een groote redevoering een ^Igemeene solidariteit van alle Zweden met Onland geconstateerd. Het door Zweden inge komen standpunt is volgens spreker de eenige Pfactische polities onder de huidige omstandig heden LONDEN, 21 Febr. (Reuter). Het ministè re van Luchtvaart deelt mede: „Gisteravond hebben verscheidene toestel len van de Royal Air Force een geslaagde Verkenningsvlucht bij Helgoland gemaakt". Het is niet moeilijk verband te leggen tus sen bovenstaande Britsche mededeeling en v° berichten, die zoowel van Hollandsche als van Duitsche zijde verschenen over schending ah N'ederlandsch grondgebied door vreemde 'agtuigcn in den nacht van Dinsdag op w°ensdag. Red. De plechtige receptie van dien af gezant van president Roosevelt bij Z. ff. den Paus, Myron Taylor, zal worden gefilmd. De ff. Vader heeft, volgens Havas, gebroken met de strenge voorschriften van Zijn voorgangers en heeft niet alleen toestemming gegeven, dat het over handigen van de geloofsbrieven zal worden gefilmd, doch ook dat de redevoeringen, welke zullen worden uitgesproken, op gramofoonplaten mogen worden opgenomen. VERWACHTING: In den morgen nog temperatuur om het vriespunt tot lichte vorst, overdag toene mende dooi, gedeeltelijk bewolkt, later toenemende bewolking, geen neerslag van beteekenis. meest matige wind uit Zuide lijke richtingen. OVERZICHT: Het continentale gebied van hoogen lucht druk trekt zich geheel naar Zuid-Oost- Europa terug. Gisterenavond breidde het zich snel over Italië en het Westelijke Middellandsche Zeegebied uit. In de Baltischc Staten was de luchtdruk nog dalende, in Noorwegen allcrwege stijgende. Dc IJsland-depressie blijft stationnair. Een storingsfront bevindt zich tusschen de Azorcn en Portugal en naderde gister avond de Portugeesche kust. LONDEN, 21 Febr. (Havas). Volgens be richten uit Italiaansche bron zouden zich Britsche oorlogsbodems ophouden in de om geving der baai van Petsamo. Het is intus- schen onmogelijk in gezaghebbende kringen te Londen een bevestiging of ontkenning van deze berichten te krijgen. In vlootkrin- gen wordt gezegd, dat, indien zich Britsche oorlogsbodems^ophouden bij Petsamo, hier sprake is van eenheden, die dc contrabande- contróle op volle zee uitoefenen. Mogelijk bestaat er eenig verband tusschen hun optreden en de verscheping naar Duiisch- land van Zweedsch ijzererts via Noorsche ha vens. Volgens bovenstaand bericht hoeft men niet aan een actie tegen Rusland te denken. HELSINKI, 21 Febr. (Havas) Het Fin sche legerbericht van heden luidt; Te land: Op de landengte van Karelië heeft de vijand gisteren aanvallen gedaan tusschen de Finsche Golf en het Muo'a- meer. De Russische aanvallen werden afge slagen; sommige gevechten duurden tot in den nacht. Een groot aantal tanks werd vernield. Bij de Taipale hebben de Finnen een aanval, waaraan werd deelgenomen door twee Sovjet-divisies, afgeslagen. Dc aanval werd gesteund door zwaar artillerie vuur en door vliegtuigen. De strijd duurde tot laat in den nacht. Ten Noord-Oosten van het Ladogameer ver liep de dag vrij kalm. In de richting van Kuhmo werden enkele punten van tegenstand van den vijand uit den weg geruimd. De Finnen hebben een poging van de Russen om hun troepen, welke in dit gebied omsingeld zijn, versterking te zen den. verijdeld. Verder aan het front activiteit van patrouilles en artillerie. In de lucht: De Finsche luchtmacht heeft gisteren verkenningsvluchten uitgevoerd boven de achterhoede van den vijand. Ver scheidene kantonnementen van dc Russen werden in den nacht gebombardeerd. Over- De Finsche steden hebben veel van de Russische bombardementen te lijden- Zware rookwolken hangen over de brandende gebouwen en opslagplaatsen van het. stadje Abo LONDEN, 21 Febr. (Reuter). Hier werd een ^enieensche nota ontvangen in antwoord op te„vragen, die Londen aan de Roemeensche jSeering heeft gesteld over de strekking en de ^kenis van de nieuwe voorschriften voor l^.f^troieumindustrie. De nota bevat .een vol- '8€ uiteenzetting van aen nieuwen toestand w°rdt thans bestudeerd. STOCKHOLM, 21 Febr. (Zw. Tel Ag.) De minister van Buitenlandsche Zaken, Giinther, heeft vandaag geantwoord op een interpellatie, waarbij een overzicht werd ge vraagd van de methoden der Duitsche oor logvoering ter zee tegenover de Zweedsche scheepvaart en inlichtingen werden verzocht over door de regeering genomen of beraamde maatregelen. De minister deelde allereerst mede, dat 32 Zweedsche vrachtschepen met eert inhoud van G4.000 br. ton en een verzekeringswaarde van 24% millioen Kronen sedert het begin van den oorlog zijn getorpedeerd of op mijnen geloopen en gezonken. Zeven schepen zijn zeer zeker door Duitsche duikbooten tot zinken gebracht. Het verlies van 26.6 pCt. dezer tonnage is door duik booten veroorzaakt. Slechts een derde der door duikbooten tot zinken gebrachte tonnage was bestemd voor En geland, terwijl de rest op weg was tusschen Zweden en neutrale landen. Verder was in het geheel 53.2 pCt. der verloren tonnage onderweg tusschen neutrale havens. Bij ons weten aldus de minister heeft geen enkel tot zinken ge bracht schip in Engelsch of Fransch convooi ge varen. Aan de hand van cijfers illustreerde de minis ter dan de toespitsing van den zeeoorlog. In October bedroeg de inhoud der tot zinken ge brachte schepen 3152 ton, in Januari 22.199 ton. Indien 't voornaamste doel van den toegespits- ten zeeoorlog is de leveringen aan oorlogvoe renden te verhinderen, kan men zeggen, dat dit doel slechts bereikt is voor wat aangaat een zesde van het aantal tot zinken gebrachte sche pen De rest was op weg naar Zweden of tus schen Zweden en andere neutrale landen De rampen hebben derhalve Zweden oneindig zwaarder getroffen dan de oorlogvoerenden. In den laatsten oorlog hebben de Scandinavi sche landen reeds gezamenlijk geprotesteerd te gen het mijnenleggen in volle zee zonder reke ning te houden met de vreedzame scheepvaart. In dezen oorlog werden mijnen gelegd zonder dat ook maar in eenige mate rekening werd gehou den met het legitieme belang der neutrale scheepvaart. Giinther herinnerde verder aan het in 1936 te Londen voor den duikbootoorlog vastgestelde principe, waarmede alle landen, die deel nemen aan den oorlog tusschen de groote mogendhe den, hun instemming hebben betuigd. In tegen stelling met deze beginselen zijn de schepen getorpedeerd, hoewel zij niet geweigerd hebben te stoppen, noch een onderzoek hebben ver hinderd. De minister herinnerde er aan. dat de tegen woordige zeeoorlog gekenmerkt wordt door een contrabandecontróle der Westersche mogendhe den, waardoor tal van Zweedsche schepen ge dwongen werden bijzonder gevaarlijke zones binnen te gaan wegens de uitgebreide contra- bandelijsten. Van Duitsche zijde verklaart men o.m., dat neutrale vrachtschepen, die zich blcot stel len aan gevaren in de oorlogszone in de Noordzee en rond. Engeland, noodzakelijker wijze een risico aanvaarden. Indien Zweden gevaarlijke zones zou vermijden, zou dat er toe leiden, dat het verplicht zou ziji> de .scheepvaart op Engeland en Frankrijk te staken en in groote mate de handels- en scheepvaartbetrekkingen met neutrale Jan den te verbreken. Dat zou funeste gevolgen hebben voor lan den, welke, gelijk Zweden, van den zeehandel afhankelijk zijn. Geconstateerd moet worden, dat de beide oorlogvoerende partijen metho den gebruiken en verdedigen met argumen ten, welke Zweden noch andere neutrale landen zouden kunnen toelaten. De mogelijke maatregelen vt-or neutrale lan den de beginselen, gebaseerd op het internatio nale recht, te verdedigen bestaan in hoofdzaak uit protesten. De Zweedsche regeering laat niet na zich van deze mogelijkheid te bedienen. De minister maakte dan onderscheid tusschen de reacties van de neutrale staten tegen schendin gen van neutraal gebied en schendingen op de vrije zee In het eerste geval heeft een neutraal land alle reden zich met alle mogelijke maatregelen te verzetten; in het laatste geval zijn uirecte maatregelen nauwelijks mogelijk, daar zij ten ge volge zouden hebben, dat het neutrale land in den oorlog zou worden betrokken. Het hangt van de omstandigheden af of maatregelen van indirecte pressie tegen dergelijke schendingen mogelijk zijn. Zweden heeft deze mogelijkheden in overweging genomen bij handelsbesprekingen ■met de oorlogvoerenden In samenwerking met andere neutrale lan den, vooral de Scandinavische, is de Zweedsche regeering bereid alle aandacht te wijden aan de verdediging der eischen van menschlievendheid en der elementaire beginselen van het recht en de economische belangen. Het vraagstuk zal be handeld worden in de vergadering der ministers van Buitenlandsche Zaken, welke einde van de week zal worden gehouden. Minister Günther besloot met zich te kan ten tegen de meening, dat het niet neutraal zou zijn duidelijke feiten met betrekking tot onwettig tot zinken brengen aan te voeren of door kritiek te oefenen op de mogendhe den, welke onjuist handelen. Een uitblijven van 'n reactie der regeering en de openbare meening van Zweden tegen het onwettig tot zinken brengen van Zweedsche schepen zou veeleer de qualificatie niet neutraal ver dienen. dag werden bommen geworpen op marchee- rende vijandelijke afdeelingen. In het binnenland en boven de gevechtszone werden verscheidene luchtgevechten geleverd. De activiteit der luchtmacht van den vijand boven de gevechtszone was heviger dan ooit. Verschei dene aanvallen werden gedaan gedurende den nacht op het achterland, in het bijzonder aan de kust en in het Zuid-Westen des lands. Ver scheidene aanvallen werden afgeslagen en de Russische escadrilles werden verjaagd. De vijand bombardeerde o.a. Hyvinge, Rihmaki, Lahti. Kuovola, Hapamaki. Salo en Hangö. Een personentrein werd met mitrailleurs beschoten en een huis, waarin een aantal kinderen was ondergebracht, werd beschadigd. Volgens, de tot nu toe ontvangen berichten werden enkele bur gers gedood en eenige anderen gewond. Volgens gecontroleerde berichten zijn 17 Russische vliegtuigen omlaag geschoten. Twee andere heeft men brandend omlaag zien storten, zoodat men kan veronderstel len dat zij verloren zijn; bovendien zijn vermoedelijk nog zes andere toestellen ver loren gegaan. Verder noemt de Finsche generale staf het bericht, dat door de Sovjet-radio is verspreid en volgens hetwelk Koivisto in Russische handen zou zijn gevallen, een verzinsel. Volgens Reuter heeft Engeland in totaal 144 vliegtuigen ter beschikking van Finland ge steld, t. w. 120 gevechtsvliegtuigen en 24 bom menwerpers. Hiervan zijn er reeds 40 tot 50 in Finland aangekomen. Voorts worden door Engeland naar Finland gezonden: 150 anti-tankkanocinen met munitie, 10.000 anti-tankmijnen, 50.000 handgranaten 25 houwitsers, 100 machinegeweren met muni tie. een aanzienlijke hoeveelheid munitie vooi kleine wapens, 24 luchtafweerkanonnen met munitie, 30 veldkanonnen, 4 zes-ton-tanks, 12 zes-duimskanonnen met munitie en 10 drie duimsmortieren met munitie. Voorts zijn aanzienlijke hoeveelheden niet- doodelijke militaire uitrusting vrijgegeven, o.a gasmaskers, gas-ontsmettingsinstallaties, ten ten. kleeding, telefoons enz. Volgens een Ritzau-bericht uit Helsinki is op de Deensche ambulance in Finland een bomaanval ondernomen. Er werd slechts geringe materieele schade aange richt, en van de leden der ambulance is niemand gedeerd. 's-GRAVENHAGE. 2 Februari. De Regeerings- persdienst meldt: Gelijk reeds is meegedeeld, is Dinsdag een Duitsch vliegtuig, dat boven Friesland en Gro ningen vloog, door een Nederlandsche vliegtuig- patrouille onder vuur genomen en verjaagd en is in den nacht van Dinsdag op Woensdag een vreemd vliegtuig van onbekende nationaliteit boven Den Helder gesignaleerd, hetwelk niet tegenstaande de duisternis van den grond af onder vuur is genomen. Uit later ingekomen be richten blijkt, dat Woensdag in den loop van den dag een viertal vliegtuigen van Duitsche nationaliteit op verschillende punten aan den rand van ons land, n.l. bij Winterswijk, bij Sit- tard, bij Middelburg, bij Terschelling en een vijfde bij Zutfen is waargenomen. Bij Terschelling werd op het in overtreding zijnde vliegtuig het vuur geopend. Voorts werd in oen loop van den nacht van Dinsdag op Woensdag een verspreid aantal vreemde vlieg tuigen gehoord, die onder dekking van de duis ternis over ons land vlogen. Niettegenstaande de duisternis is ook daarop op een achttal plaatsen gevuurd. Van deze vliegtuigen kon echter in die om standigheden en in verband met de. groote hoogte, waarop zf{ vlogen, de nationaliteit niet worden vastgesteld. Zoowel te Londen als te Berlijn worden door de regeering inlichtingen ingewonnen nopens de nationaliteit der betrokken vlieg tuigen. Bovendien zal te Berlijn naar aan leiding van de bovenvermelde gevallen van neutraliteitsschending door Duitsche vlieg tuigen een protest worden uitgebracht. LONDEN, 21 Febr. (Reuter) De Duitsche treiler .Herrlichkeit" (268 ton) is vandaag, met de Britsche marinevlac in top, een Schotsche haven binnengebracht. Dit schip behoorde tot de Duitsche sche pen, waarover de admiraliteit gisteren een mededeeling heeft gepubliceerd. De beman ning is geïnterneerd. Volgens een Havas-bericht uit St. Jean de Luz gelooft men dat het Spaansche vracht schip „Banderas", welks ondergang eergisteren werd gemeld, door een Duitsche duikboot ge torpedeerd is. Volgens de laatste berichten uit Londen was het Noorsche stoomschip, dat ter hoog te van de Westkust van Eire werd getor pedeerd, de „Steinstad", een te Oslo gere gistreerd schip van 2476 ton. In de eer ste meldingen was als naam opgegeven: „Teenstadt". De Britsche admiraliteit publiceerde een lijst met de namen van 156 opvarenden van den op 19 Februari getorpedeerden torpedojager „Da ring", die vermist worden en vermoedelijk ver dronken zijn. HET MOTORTANKSCHIP „DEN HAAG" IS DOOR EEN EXPLOSIE GE TROFFEN EN VERGAAN; 26 VAN DE 39 OPVARENDEN WORDEN VERMIST. Alle opvarenden van de „Tara" zijn gered. Ook de treiler „Petten" door een explo sie getroffen en gezonken; de opvaren den gered. Russische aanvallen in Karelië werden wederom afgeslagen. /.oowel de Finsche als de Russische luchtmacht voerde verschillende bom bardementen uit. Stockholm protesteert te Moskou tegen het bombardement van Pajala. Volgens berichten uit Italiaansche bron zouden zich Britsche oorlogsbodems op houden bij de baai van Petsamo. De Zweedsche partijen steunen de re geering in de politiek betreffende Fin land. De Zweedsche minister van Buitenland sche Zaken Günther over den duik bootoorlog. Het Venlo-incident werd in het Lager huis door Butler besproken. Behandeling van de begrooting van Economische Zaken in de Eerste Kamer. De Tweede Kamer heeft de bespreking van de Indische begrooting voortgezet. Op vele plaatsen van ons land zijn vreemde vliegtuigen waargenomen; pro test ingediend te Berlijn. Invoering van gezinstarief bij de Spoor wegen onwaarschijnlijk? New-YorkscHe beurs: stemming weife lend; slot onregelmatig. De straks te openen tentoonstelling van kerkelijke kunstschatten in onze hoofdstad geeft een zeldzame samen vatting van hetgeen anders niet van nabij en niet tezamen door de geloo- vigen kan bewonderd worden. De monstrans: de troon van het blank geheim onzer altaren-, de kelk: de beker van Zijn goddelijk bloed: de ci borie wélke de Spijze voor gansch een volk omvat: zij zijn, de verblijfplaats van den Heer onder de menschen. Geen wonder dat in de edelste meta len kunstenaars het gewijde vaatwerk vervaardigden en de liefde, de eerbied, de offervaardigheid de kleinoodiëv. te zamen brachten om daarmede den troon van God-met-ons te tooien. Het in goud en zilver geciseleerde gebed van vorige geslachten in barok of re naissance, in gothiek en neo-gothiek... de jonge adoratie van een nieuw ge slacht: ze vloeien te zamen in één jubel. Niet schoon genoeg kan die troon van den Oneindige zijn, niet kunstvol genoeg Zijn wonen-onder ons. Monstrans, ciborie, kelkwelk een groote beteekenis nemen zij in ons leven in door de Eeuwigheid die zij omsloten houdenEen huiver grijpt ons aan wanneer we opblikken naar de omslotenheid van Hetgeen door geen grenzen omsloten kan worden. God-m.et-ons.' STOCKHOLM, 21 Febr. Het Zweed sche Telegraafagentschap verneemt, dat het ministerie van Bnitenlandsehe Zaken aan Let Zweedsche gezantschap te Moskon in structie heeft gegeven, bij de Sovjet-regee ring krachtig te protesteeren tegen het bombardement van Pajala. Over dezen bomaanval door Russische vlie gers op een Zweedsch dorp werd reeds in een deel onzer vorige oplage bericht. Red. Stand op Donderdag 1 uur v.m.: <67fi Vorige stand: 767.5

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1940 | | pagina 1