Berichten uitgezonden naar
Duitschland
New-ïorksche Bears
NEDERLANDER VOORDE
RECHTBANK
EEN ONDERHOUD MET
ADMIRAAL RADER
DINSDAG 5 MAART 1940
Na bekentenis van verdachte eischt
officier van justitie vijf jaar
gevangenisstraf
CORPS LUCHTAFWEER
Installatie te Rotterdam
Samenwerking België
en Nederland
Ook op toeristisch gebied
HET IJS OP HET IJSSELMEER
OMGEKOMEN DIENST
PLICHTIGEN
De pensionneering van hun
weduwen en kinderen
Börsenzeitung: „Geen
luchtaanval bemerkt"
Joodsch boek op den
Index geplaatst
Britsche kruiser te
Montevideo
Haven van Antwerpen
zwaar getroffen
Brussel legt beslag op
Paris Noir"
Stemming prijshoudend.
NOG EEN KOLENSCHIP
VERTROKKEN
VERBODEN VAARWATER
Clearingkoersen
Neutrale schepen kunnen beter
de oorlogszone vermijden
t
+Sr
WISSELKOERSEN
AM ERIK. GOEDERENMARKT
3+4
35
Rattenplaag in Brabant
Het vraagstuk van den periodieken
terugkeer
AMSTERDAMSCHE BEURS
Nabeurskoersen van 4 Maart
Academische examens
Apothekers-assistenit
FAILLISSEMENTEN
Sedert het uitbreken van den oorlog
heeft Nederland binnen zijn grenzen reeds
verschillende spionnagezaken aan het licht
zien komen, al was het niet in al deze ge
vallen even duidelijk, waarom het in feite
te doen was. Dit laatste was aanvankelijk
ook eenigermate het geval met de affaire,
die Vrijdagmiddag den Hollander P. B. uit
Schiebroek en den Duitscher H. D., zonder
vaste woonplaats, voor de Rotterdamsche
rechtbank bracht. Wel was men er in ge
slaagd in een woning te Sliedrecht een
geheimen zender in beslag te nemen en het
lag voor de hand, dat daarmede berichten
verzonden waren, die niet verzonden be
hoorden te worden, maar weike rol de drie
betrokkenen daarbij speelden wa,s niet zon
der meer duidelijk. Deze rechtzitting zal
daaromtrent zeker nog eenige klaarheid
brengen.
Nu kwam uit het ingestelde onderzoek wel
vast te staan, dat deze Hollander B. zich op
spionnage-gebied al een zekeren naam had ver
worven. Dat was gebeurd in den vorigen we
reldoorlog, toen hij voor een buitenlandsche
mogendheid bijzonderheden verzamelde over
vliegvelden in Frankrijk.
Bij het vinden van den zender in zijn huis
te Sliedrecht kon aan B. al aanstonds ten
laste worden gelegd een overtreding van artikel
100 van het wetboek van strafrecht, dat o.ra.
een gevangenisstraf van zes jaren in het voor
uitzicht stelt voor dengene, die tijdens een
oorlog, waarin Nederland niet betrokken is,
eenig bijzonder voorschrift tot handhaving der
onzijdigheid van regeeringswege gegeven en
bekend gemaakt, opzettelijk overtreedt. Zulk
een bijzonder voorschrift nu wordt van regee
ringswege gegeven in artikel 21 van de neutra-
liteitsproclamatie, waarin verboden wordt het
zonder vergunning oprichten, exploiteeren of in
stand houden van een radiozender. Inmiddels
was ook nog gebleken, dat de inhoud van deze
berichten bestond uit mededeelingen over weet
en bodemgesteldheid aan één der oorlogvoeren
de mogendheden. Tot zoover dus in het kort,
waarvoor B. zich te verantwoorden heeft
De rol van den Duitscher D. is ietwat ondui
delijker. Evenals B. was hij naar alle waar
schijnlijkheid een werktuig in handen van den
geheimen dienst. Gebleken is wel, dat hjj B.
eenige malen geld heeft overhandigd, zoodat
hem ten laste wordt gelegd medeplichtigheid
subs, uitlokking van het misdrijf van B., door
dat hij hem gelegenheid, middelen of inlichtin
gen heeft verschaft, waardoor hij de uitzendin
gen mogelyk maakte of bevorderde.
Er is bij deze zaak nog een tweede Duitscher
betrokken geweest, M. genaamd, die eveneens
een zekere schakel in de verzorging van deze
berichten vormde. Waarschijnlijk namelijk ont
ving hij in Duitschland mededeelingen omtrent
het verloop van de uitzendingen. Toen D. in het
huis van bewaring te Rotterdam was ingeslo
ten en dientengevolge dergelijke mededeelingen
uitbleven, kwam M., onkundig van de arrestatie,
naar Nederland om de oorzaak daarvan te on
derzoeken en werd te Zevenaar gearresteerd.
Naderhand is hij uit het land gewezen, waaruit
wel kan worden geconcludeerd, dat hem niets
ten laste kon worden gelegd.
De rechtbank, die, tegen de verwachtingen
in, deze zaak met open deuren behandelt, is als
volgt samengesteld: mr. F. G. Schalkwijk, pre
sident; mr. B. F. Verveen en mr. dr. J. M. de
Moor, rechters; mr. H. A. J. Reumer treedt op
als Officier van Justitie.
Verdachte B. wordt het eerst gehoord. Als
beroep heeft hij kantoorbediende opgegeven, al
hoewel hij reeds in den vorigen oorlog als mar
conist dienst deed. Toen heeft hij reeds op
drachten uitgevoerd voor den Duitschen inlich
tingendienst en in September 1938 is hij bij
dienzelfden dienst in functie getreden, waarna
hfj spionnagediensten in Frankrijk verrichtte.
In September 1939 werd by in een onder
houd in Duitschland met twee personen, die
zich dr. Curtius en Römer noemden, uitge
nood igd, regelmatig weerberichten uit Ne
derland door te zenden, waarvoor hem een
maandelijksche toelage van 250.met
vergoeding van onkosten werd toegezegd.
Op verschillende vragen van den president
geeft verdachte een antwoord, dat het boven
staande grootendeels bevestigt.
Als getuigen worden gehoord de rijksrecher
cheur en de controleur van den radiocontróle-
dienst van het hoofdbestuur der P. T. T.,
A. C. Meisert, die tezamen den zencer opspoor
den en daaromtrent verklaringen afleggen. De
zeer kleine zender was uitermate moeilijk te
vinden geweest en eerst nadat zij gedreigd had
den desnoods het geheele huis te zullen afbre
ken, had verdachte hqn het apparaat gewezen,
oat tusschen vloer en plafond verborgen was
In een kleerkast waren in de lambriseering
haakjes, die goed gecamoufleerde stekkers ble
ken.
Nadat getuige M. A. Korten, kapitein der
artillerie, verklaringen heeft afgelegd omtrent
de belangrijkheid van de doorgezonden berichten,
neemt de officier van Justitie requisitoir.
De bewering van verdachte, niet geweten
te hebben, dat hy door zijn handelingen
het land in gevaar bracht, kan mr. Reumer
des noods aanvaarden ten opzichte van de
weerberichten, maar zeker niet waar het de
mededeelingen omtrent de bodemgesteld
heid betreft.
Het is zeker waar, dat verdachte geen onbe
hoorlijk mensch is en dat hij zich in ongunstige
financieele omstandigheden door het voorge
spiegelde geld heeft laten verlokken.
Maar de regeering van Nederland ziet zich
in deze omstandigheden voor de zware taak ge
plaatst onze neutraliteit naar alle zijden te
handhaven. Zij doet dat op krachtige wijze en
met inspanning van alle krachten. Daarom gaat
het niet aan lieden als deze welke ook de
aanleiding zij rustig die neutraliteit te laten
schenden. Tegen dergelijke menschen moet zoo
krachtig mogelijk worden opgetreden.
Op dit oogenblik zijn er in Nederland nog
meerdere lieden aldus mr. Reumer
die zich met eendere praktijken bezig hou
den. Ik kan hen echter de verzekering geven,
dat zy zonder ophouden worden nagegaan,
zonder dat zij het zelf vermoeden. Eens
zullen ook zij zich zonder eenigen twijfel
voor hun handelingen hebben te verant
woorden.
Ik heb deze zaak zoo krachtig mogelijk aan
gepakt, om haar een voorbeeld te doen zijn,
hoe buitengewoon riskant het is zich in deze
tijden in ons land met spionnagewerk bezig te
houden.
Ik heb dan ook de eer te requireeren, dat
deze verdachte zal worden veroordeeld tot
een gevangenisstraf van vijf jaren, met
aftrek van den tijd, in preventieve hechte
nis dcorgebracht.
In aanwezigheid van verschillende autoritei
ten uit Rotterdam en omgeving en van ver
tegenwoordigers uit het Rotterdamsche be
drijfsleven is Maandag het vrijwillig landstorm
corps luchtafweerdienst te Rotterdam geïnstal
leerd. Een honderdtal nieuwe vrijwilligers stond
opgesteld op het exercitieterrein aan de Vier-
havenstraat. Zy werden geëscorteerd door een
peleton van de afdeeling Delft van dezen dienst
en een afdeeling van de luchtwachtgroep Rot
terdam.
De installatie geschiedde door den comman
dant van het vrijwillige landetormcorps, majoor
A. den Hertog, nadat de troepen in tegenwoor
digheid van mr. P. J. Oud, burgemeester van
Rotterdam en den heer J. de Kanter, secreta
ris van het luchtafweer-comité, geïnspecteerd
waren.
Majoor Den Hertog opende de plechtigheid
met een korte toespraak, waarna hij het com
mando van het corps opdroeg aan den reserve-
kapitein, mr. H. F. Hoyer.
Na afloop van de installatie gaf de afdeeling
Delft een demonstratie met drie batterijen licht
luchtdoelgeschut, waaraan een escadrille van
drie vliegtuigen haar medewerking verleende.
Daarna bezochten de aanwezigen het gebouw
van den luchtfaweerdienst aan de Vierhaven-
straau
Nu de mogelijkheden op toeristisch gebied
door den oorlogstoestand in Europa zoo
zeer zijn beperkt, worden in Nederland en Bel
gië pogingen aangewend om het verkeer tus
schen beide landen in het komende reisseizoen
te stimuleeren. Uitgebreide plannen zijn opge
steld en uitgewerkt door de Algemeene Neder-
iandsche Vereeniging voor Vreemdelingenver
keer in ons land en door het commissariaat-
generaal voor het toerisme in België. De nau
were en vruchtbaarder samenwerking tusschen
dc beide landen is mede een gevolg van de re
organisatie, welke in België heeft plaats ge
had. Vroeger bestond daar te lande een na
tionale dienst voor het toerisme. Op 1 Januari
1940 is deze veranderd in een commissariaat-
generaal, dat rechtstreeks staat onder den Mi
nister voor Verkeerswezen en derhalve ook zijn
kantoren heeft in het Departement van Ver
keerswezen in Brussel. Dr. A. Goris. in letter
kundige kringen bekend onder zijn pseudoniem
Marnix Gysen, is op dien datum benoemd tot
commissaris-generaal. Onder zijn leiding wor
den ten departemente alle kwesties behandeld,
welke direct of indirect met het toerisme in
binnen- en buitenland te maken hebben.
In samenwerking met de A. N. V. V. is een
reclame-campagne opgezet, waarmede men be
oogt de schoonheden van de beide landen na
der tot het publiek te brengen.
Zoo werd onlangs gepubliceerd, dat de Bel
gische letterkundigen Gerard Walschap en Fe
lix Timmermans in ons land een serie lezin
gen zullen houden, waarbij toeristische films
over België zullen worden vertoond. Gerard
Walschap houdt zijn eerste lezing op 11 Maart
in Groningen; daarna krijgen Utrecht, Am
sterdam, Rotterdam en Den Haag een beurt op
respectievelijk 12, 13, 14, en 15 Maart. Felix
Timmermans spreekt in Nijmegen op 8 April,
voorts in Rotterdam, Haarlem, Amsterdam en
Den Haag op 9, 10, 11 en 12 April.
Walschap behandelt het onderwerp „Stad en
Land", terwijl Timmermans zal spreken over
„Volksgebruiken en Folklore".
Eveneens zal in de komende maanden zoo
wel in België als in ons land een serie van
acht radio-voordrachten worden gegeven Ten
slotte bestaan er plannen om te komen tot de
inrichting van tentoonstellingen over het Bel
gische landschap in Nederland en over het Ne-
derlandsche landschap in België.
Ter inleiding van deze propaganda-actie,
waarvan de organisatoren groote verwachtin
gen hebben, komt de commissaris-generaal voor
het toerisme in België, dr. A. Goris. Donderdag
7 Maart in Amsterdam. Tijdens een ontvangst
in Krasnapolsky zal dr. Goris spreken over de
Nederlandsch-Belgische samenwerking op toe
ristisch gebied, welke voor beide landen zoo
uitermate belangrijk is. De films, welke worden
gedraaid op de propaganda-avonden zullen
Donderdag op de officieele bijeenkomst wor
den vertoond.
De kansen van hervatting van het scheep
vaartverkeer over hét IJsselmeer, van Amster
dam uit, stijgen. Het Buiten-IJ is geheel ijsvrij
en ook het IJsselmeer is, voor zoover men van
den vuurtoren van Durgerdam kan zien, open
water. f
Tegen het onbewoonde eiland Pampus is het
ijs gaan kruien, het eiland is geheel met schot
sen bedekt.
Bezuiden het eiland Marken is de scheep
vaartroute in het ijs eveneens verdwenen. Tus
schen Volendam, Monnikendam en Marken is
het ijsveld nog volkomen intact en de verbin
ding tusschen den vasten wal en het eiland
wordt ook nu nog per slede onderhouden.
Op vragen van het Tweede Kamerlid me
vrouw BakkerNort (V. D.) betreffende het
pensioen van weduwen en weezen van in mi
litairen dienst omgekomen dienstplichtigen en
de regeling van de begrafeniskosten van die
dienstplichtigen heeft de minister van De
fensie als volgt geantwoord:
Hem zijn slechts enkele gevallen bekend, dat
gezinnen van onbemiddelde dienstplichtigen,
die tijdens de mobilisatie in den dienst zijn
omgekomen, in kommervolle omstandigheden
verkeeren.
In deze enkele gevallen kan de minister
vooralsnog geen aanleiding vinden, voorstellen
in te dienen tot wijziging ten behoeve van
de weduwen en weezen van getroffenen van
de te dezer zake bestaande wettelijke pensioen
regelingen. Wel ligt het in het voornemen, om,
indien en zoolang zulks noodig mocht
blijken, den hierbedoelden weduwen financieel
tegemoet te komen door middel van 't vcrlee-
nen van een jaarlyksche gratificatie boven het
wettelijk pensioen. In enkele gevallen is zulks
reeds geschied.
Ingeval het stoffelijk overschot van een in
en door den dienst omgekomen dienstplichtige
niet van Rijkswege, doch door de zorg van na
bestaanden wordt begraven, wordt hun op
grond van art. 2 van de wet van 9 Juli 190b
een vergoeding toegekend tot het bedrag, het
welk zou zyn betaald, indien de Staat zelf vooi
het begraven had gezorgd.
Indien de door de nabestaanden gemaakte
kosten hooger zijn dan bedoelde vergoeding en
zij den minister daarmede in kennis stellen,
wordt een gratificatie toegekend, waarmede als
regel de gedane meerdere uitgaven geheel kun
nen worden bestreden.
Op grond van het vorenstaande kan de mi
nister geen aanleiding vinden om wijziging van
de bestaande wettelijke regeling te bevor
deren.
BERLIJN, 4 Maart (D.N.B.). De Berlijnsche
pers bespreekt uitvoerig de mededeelingen uit
Londen over vluchten van Britsche vliegtuigen
boven Berlijn. De „Berliner Börsenzeitung"
schrijft, dat volgens het officieele bericht van
het Britsche ministerie van Luchtvaart de bom
menwerpers lichtkogels aan parachutes omlaag
hebben geworpen en dat rond Berlijn de lucht
doelartillerie druk in actie is geweest, terwijl
de Duitsche zoeklichten vergeefs zouden hebben
gezocht naar de vliegtuigen, welker aanval en
kele uren zou hebben geduurd.
Het blad vindt het jammer, dat merkwaardig
genoeg de Berlijners tijdens oit oorverdoovend
oorlogslawaai en buitengewone vuurwerk heb
ben geslapen, evenals de Amerikaansche onder
staatssecretaris Sumner Welles, die dien nacht
in zyn hotel te Berlijn heeft vertoefd. Ook de
buitenlanders, die te Berlijn wonen, hebben
niets bemerkt.
Ten slotte verklaart het blad. dat, indien
dien nacht niet alle inwoners van Berlijn,
zoowel Duitschers als buitenlanders, aan
slaapziekte hebben geleden, het Britsche
ministerie van Luchtvaart heeft gelogen.
Naar Havas uit Londen verneemt, zal de in
houd van de pamfletten, welke door de Britsche
luchtmacht boven Berlijn en andere Duitsche
steden omlaag zijn geworpen, in Engeland ver
moedelijk niet gepubliceerd worden. Aangezien
het oordeel over de pamfletten even uiteenloo
pend is, als het aantal lieden, dat wel eens een
bezoek van 14 dagen aan Duitschland heeft
gebracht, acht men het beter het onstellen
over te laten aan deskundigen, die de pamflet
ten op de psychologische waarde kunnen beoor-
deelen
Onze Romeinsche correspondent seint ons
Maandagavond:
De Congregatie van het H. Officie heeft door
een heden gepubliceerd decreet op grond van
art. 1939 van het Kerkelijk Wetboek op den
Index der verboden boeken geplaatst het werk
van den Joodschen schrijver Edmund Fleg, ge
titeld „L'enfant prophéte".
MONTEVIDEO, 4 Maart. (Reuter). De Brit
sche kruiser „Hawkins", met schout bij nacht
Harwood aan boord, is hier vanmiddag voor
een bezoek van een dag aangekomen. Er zou
den geen brandstof of levensmiddelen aan
boord worden genomen.
ANTWERPEN, 4 Maart (Belga). De drukte
in de haven van Antwerpen Is sedert Septem
ber jl, met meer dan tweederden verminderd.
Het aantal schepen, dat de haven bezocht, be
droeg voor den oorlog gemiddeld 1000 per
maand. In Februari j.l. bedroeg het niet meer
dan 350 en in Januari 340.
De Duitsche vlag, die de eerste plaats innam,
is verdrongen door de Nederlandsche vlag, ge
volgd door Engeland en België.
BRUSSEL, 4 Maart (Belga)Het parket heeft
een publicatie in beslag genomen, welke den
titel droeg „Paris Noir", naar het Fransche
blad „Paris-Soir". Dit Duitsche propaganda-
orgaan werd in communistische kringen ver
spreid.
NEW YORK, 4 Maart (Part.). De nieuwe
week werd ter beurze van New-York op dezelfde
lustelooze wijze ingezet als waarop de vorige
week besloten werd. In het binnenlandsche
conjunctuurnieuws kon de markt geen aan-
knoopingspunten voor een ruimere ontplooiing
van den handel vinden, al was dit nieuws op
zichzelf niet bepaald ongunstig, niettegenstaan
de in de staalindustrie nog altijd geen herstel
van de bedrijvigheid valt te constateeren. Het
buitenlandsche politieke nieuws blijft bovendien
van zoodanigen aard, dat de terughoudendheid
daardoor nog steeds sterk in de hand wordt ge
werkt. De belangstelling was vandaag dan ook
weer matig. De stemming was desondanks niet
ongunstig en kon, hoewel er eenige onregel
matigheid in het koersverloop moest worden
geconstateerd, goed prijshoudend worden ge
noemd met overwegend kleine koerswinsten. Het
waren vooral de staalwaarden, die vrij goed in
de markt lagen, al ging er ook weinig in om.
Voorts waren ook vliegtuigfondsen aan den
vasten kant. Overigens bleven de afwijkingen
echter in hoofdzaak tot fracties beperkt. Public
utilities waren iets weerstandskrachtiger dan
op de vorige dagen. Petroleumwaarden waren
weinig veranderd. De berichten, dat verschil
lende maatschappijen toch contracten met de
geallieerde landen hebben afgesloten, terwijl
men had aangenomen, dat de Ver. Staten tot
nu toe geen voordeel van den oorlogstoestand
hadden gehad, althans wat de petroleum
industrie betreft, hadden geen invloed. Het is
een feit, dat de uitvoer van petroleumproducten
de laatste maanden vrij belangrijk is vermin
derd, zoodat men moet aannemen, dat, zoo er
al leveringen aan de geallieerden zijn geweest,
de export naar andere bestemmingen des te
sterker moet zijn verminderd onder invloed van
den oorlog en de daardoor veroorzaakte trans
portmoeilijkheden. In het tweede beursuur
kromp de affaire weer in, maar de stemming
bleef vrij goed prijshoudend en voor de staal
waarden trad zelfs een verdere stijging in.
Voorts bleek er eenige vraag te bestaan voor
koperaandeelen, met name voor Anaconda en
Phelps Dodge. De omzetten bedroegen in het
eerste uur 140.000 shares en in het tweede uur
90.000 shares.
Ook in den overigen beurstjjd kwam er geen
bericht, dat de markt uit haar lustelooze hou
ding kon halen. Eenige kleine fluctuaties vielen
op te teekenen, waardoor uiteindelijk weinig
verandering in het koerspeil kwam en de markt
sloot in prijshoudende stemming. De voordee
lige verschillen bleven tot fracties van een dol
lar beperkt, Staalwaarden bleven, niettegen
staande een reactie in het vierde uur, zich goed
handhaven; U. S. Steels waren 7/8 punt beter.
De bedrijvigheid in de staalindustrie schat het
Amer. Iron Steel Institute op 64.6 pCt. (v.
w. 65.9 pCt.). Automobielwaarden waren aan
den luien kant; de koersfluctuaties waren hiel
zeldzaam en van kleine afmetingen; tegen het
einde van den beurshandel konden Chrysler
weer wat aantrekken, doch evenals voor Gene
ral Motors kon het vorig slotpeil niet meer be
reikt worden. De. autombielproductie in Januari
was, zooals algemeen verwacht was, hooger dan
in dezelfde maand van 1939, n.l. 400.000 wa
gens tegen 317.517 wagens in Januari 1939. Men
schat de productie voor het eerste kwartaal van
dit jaar de hoogste sinds 1929, mede als gevolg
van de binnenkort op te voeren productie van
Ford. Sporen lagen verwaarloosd, evenals mij
nen. Koperwaarden ontleenden een stimulans
aan het bericht, dat de Fransche regeering in
de Vereenigde Staten bij een zevental maat
schappijen (w.o. Anaconda, Kennecott, Int
Nickel, Amer. Metal en Cerro de Pasco) een
hoeveelheid van 75.000 ton koper heeft gekocht
Maandagochtend is ook nog van Rotterdam
vertrokken het Italiaansche s.s. „Absirtea", dat
eveneens met Duitsche kolen is geladen.
De inspecteur-generaal van het verkeer heeft
aangewezen als gebied, waarheen het den hou
ders van vaartuigen verboden is hun vaartuigen
te doen opvaren en aldaar voor het vervoer van
goederen te gebruiken, zonder verkregen toe
stemming van of vanwege een rijksinspecteur,
hoofd van een district voor het goederenvervoer:
Het MaasWaalkanaal, de Maas boven Gra
ve, het Julianakanaal, de gekanaliseerde Dieze.
met inbegrip van het kanaal EngelenHenreit-
tewaard boven de schutsluizen te Grevecoeur
(gemeente Empel) en te Engelen, de Zuid-Wil
lemsvaart. het kanaal WessemNederweert en
het Wilhelminakanaal, oostelijk van sluis 1 bij
Oosterhout.
Koersen voor stortingen op 5 Maart 1940 tegen
verplichtingen, luidende in: Reichsmarken 75.54,
Lires 9.55.
BERLIJN, 4 Maart. (D. N.B.) De opperbevel
hebber van de Duitsche oorlogsmarine, groot
admiraal Rader, heeft gisteren den Berlijnschen
vertegenwoordiger van de Amerikaansche om-
roepmaatschappij National Broadcasting Com
pany een onderhoud verleend.
Ten aanzien van het verlies van schepen uit
neutrale landen zeide Rader: „De schuld ligt bij
de Britsche politiek, die den oorlog zelfs op
kosten van de neutralen en met hulp van neu
trale burgers probeert te voeren. De neutralen
staan dus niet aan het oorlogsrisico bloot dooi
beweerde met het volkenrecht in strijd zijnde
Duitsche maatregelen, doch door bevelen van
de Britsche admiraliteit."
De vertegenwoordiger vroeg hierop: „De neu
tralen staan op het standpunt, dat zij de on
schuldige slachtoffers van dezen oorlog zijn, die
zy niet veroorzaakt hebben en waaraan zy niet
willen deelnemen. Moeten niet alle oorlogvoe
renden met dit standpunt ten minste zooveel
mogelijk rekening houden en de rechten dei
neutralen streng eerbiedigen?"
Antwoord: „Wederzijds. De neutralen moeten
een effectieve neutraliteit uitoefenen. Ik behoef
dit begrip niet nader toe te lichten en uiter
aard dienen de oorlogvoerenden de neutrale
rechten streng te eerbiedigen. Hoever een Duit
scher in dit opzicht kan gaan, heeft de kapi
tein van de „Altmark" bewezen. Zij hadden zich
met succes kunnen verweren, want de Engel-
sche torpedojager had op dit schip, dat vol En-
gelsche zeelieden was, niet kunnen schieten. Dat
wist iedereen op de „Altmark". De Duitschers
hebben echter elke gevechtshandeling vermeden
en vol discipline onvoorwaardelijk acht gesla
gen op de Noorsche territorialiteitsrechten."
Wat de koopvaardijschepen betreft, verklaar
de Rader, dat neutrale koopvaardijschepen al
leen dan het risico loopen tot zinken gebracht
te worden, indien zij b.v. zigzag of des nachts
zonder licht varen, zich met geweld tegen aan
houding verzetten, inlichtingen doorgeven aan
den vijand enz. Voorts moesten neutrale koop
vaardijschepen, wanneer zij zich toevertrouwen
aan het convooi van vijandelijke oorlogssche
pen, volgens het erkende volkerenrecht reke
ning houden met het gevaar van hun vernieti
ging. Het varen in convooi is practisch slechts
een vervanging van de bewapening der koop
vaardijschepen. Ten slotte stellen neutrale koop
vaardijschepen zich in het bijzonder bloot aan
de gevaren van den oorlog, wanneer zy zich in
de kustwateren van een oorlogvoerende mo
gendheid begeven. Dit geldt heden vooral voor
de wateren aan de Engelsche kust, temeer daai
de Britsche admiraliteit de neutrale koopvaar
dijschepen dwingt te varen in gebieden, welke
met mijnen besmet zijn en door het misbrui
ken van neutrale vlaggen, alsmede door het ge
bruik van handelsschepen voor oorlogsdoelein
den het onderscheid tusschen vijandelijke en
neutrale koopvaardijschepen bijna onmogelijk
maakt.
Duitschland kan den neutralen slechts
aanraden de politiek van president Roose
velt na te volgen, die aan de Amerikaansche
scheepvaart het bevaren van de gevaarlijke
zones rondom Engeland heeft verboden.
Zoolang Engeland vasthoudt aan zijn me
thoden, is er geen bescherming voor de neu
trale scheepvaart in de oorlogszone.
Op de slotvraag van den vertegenwoordiger,
of niet het gevaar bestaat, dat buiten de on
middellijke oorlogszone de Amerikaansche
scheepvaart gevaar kan loopen, antwoordde Ra
der: „De bedoelingen van president Roosevelt
respecteerende, zal de Duitsche oorlogsmarine
zooveel mogelijk ernaar streven, schepen der
Ver. Staten principieel te ontzien, waar ook."
tegen een prijs van 11% ets. Ook luchtvaart
waarden waren goed gedisponeerd, van welke
rubriek Glenn L. Martin 1punt konden Ver
beteren. Konden wij de vorige week reeds mel
ding maken van de sterke stijging der onuit
gevoerde orders van Douglas Aircraft, ook die
per 1 Maart van Curtiss Wright, Glenn L,
Martin, North Amer. Aviation en United Air
craft vertoonen een flinken vooruitgang. De
onuitgevoerde orders van Curtiss en United
Aircraft bedragen om en nabij 150.000.000.
Het slot kwam voor equipmentshares, kunst-
zijde-aandeelen, chemische fondsen, tabakken,
aandeelen in telegraafmaatschappijen en idem
in fabrieken van electrische apparaten boven
dat van Zaterdag. Rubbers, oliewaarden, waren
huisfondsen en public-utilities lagen eenigszins
verdeeld. De omzetten bedroegen in totaal
460.000 shares.
Laatst gedane koersen
Maart 4 2 1
Allied Chemical
175
174!
174*
American Can Co.
114 i
114 t
113*
Am. Car F.dry
26
25*
25
Am. Rolling Mills
Hi
15
15
Am. Smelt Ref.
48
48!
49
Am. TeL Tel.
172
172*
172*
Am. Tobacco B.
88*
88
87*
Am. Waterworks
9!
9
9!
Anaconda Copper
29 i
28
29
Atchison Topeke
23
22
22!
Baltimore Ohio
5*
5*
5
Bethlehem Steel
76*
75!
75*
Canadian Pacific
5!
5!
5!
Case Treshing
6?
68
68
Chase National B.
35
35
34!
Ches. Ohio
39
39
39
Chicago Rock Isl.
i
Chrysler Motor
83}
84*
83
Cities Service
4*
4
4
Consol Gas N.Y.
30!
30*
31
Continental Oil
22!
22
23
7 Dawesl.
14!
14
14
ÖV2 Young
11
10*
10
Deleware Huds.
19
18*
18!
Douglas Aircraft
82
82
81 i
Dupont de Nem.
184 J
184
184*
Eastman Kodak
149 *§-
151
151
El. Bond O Sh.
6
5!
5!
General Electric
38*
38
37
General Motors
52J
53
52*
Good Year
23
23*
23*
Hudson Motor
5*
5*
5!
Illinois Central
11
11
11*
Intern. Harvester
53!
53!
53*
Intern. Nickel
36*
36
35!
Intern. Tel. en Tel
3!
3!
3*
Kennecott Copper
37!
36*
36!
Missouri Pacific
i
Idem pref.
Montgomery Ward
53!
53!
53!
Nat. City Bank
29*
29*
29*
Nat. Dairy Prod.
16!
16
16
New York Central
16 i
16*
16
North. Am. Av.
24
24*
24*
Nord. Amer. n.a.
20*
20!
21
Norfolk Westóri
215*
215
215
Pennsylvania
22
22
22
Phillips Oil
36 t
36!
37
octor Chambh
68*
68
68
Pu'jI. Serv. J.
40!
40*
40|
Radio Corporation
5!
5
5*
Rep. Steel
20 i
20 i
20
Sears Roebuck
83*
84
83!
Shell Union Oil
10!
11
11
Socony Vacuum
11
11
11
Southern Pacific
12!
12!
12!
Sotthern Railway
16
16*
16*
Standard Brands
6!
7
6!
Stand. Oil ot N.-J.
43 i
43*
43
Tidewater Ass. Oil
10*
10*
10f
Union Pacific
93 J
93
93
United Aircraft
47*
47*
47
United Corp A.
2*
2*
2*
U. S. Leather
U. S. Rubber
35*
35*
35*
U. S. SteeJ
58!
57*
57!
Western Union
23
23|
23 f
Westlngh. Electr.
113
112
112|
tVoolworth Building
40
40
40
Brussel
16.90 f
16.90*
16.91
Rome
5.05
5.05
5.05
Madrid
995
9.95
9.95
Bern
22.42
22.42
22.42
Oslo
22.72
22.72
22.73
A'dam
53.13
53.12*
53.11
Londen
3.91
3.92!
3.93*
Parys
2.21
2.22!
2.23
Berlijn
40.20
40.20
40.20
g ex dividend ex coupon.
-)- nieuwe aaxïeelen.
gedaan en laten t - Dieden.
Slotkoersen Maart
NEW YORK, 4 Maart
4 2 1
NEW YORK, 4 Maart
4 Maart 2 Maart 4 Maart 2 Maart
Katoen
Nieuw contract
Jan. .Juli
Mrt 11.1311.00-— Oct.
Mei 10.8810.76Dec.
Rubber
Standaard
Mrt. 18.38+.-18.59 Sept.
Mei 18.2618.40 Oct
Juli 18.10+- 18.18+-Dec.
Jan.
Koffie
(Rio - Nieuw contract)
10.55-- 10.44-
9.73- 9.61.
9.59— 9.46.
-17.95+ 18.06+
17.90 18.01
-17.80+ 17.90
- 17.80 17.90
(Santos)
Mrt
4.12
4.15.
Mrt.
6.03
6.05
Mei
4.15
4.22+.
Mei
6.16
6.19-
Juli
4.17
4.26+.
Juli
6.25
6.28.-
Sept
4 19
4.30+
Sept.
6.29 - 30 6.32-
Deo.
4.21
4.35+.
Dec.
6.37--
6.40+-
Suiker
Jan.
Sept,
2.03+
2.03+
Mrt
1.86+
1.86+
Nov.
2.07*
2.07+
Mei
1.92+
1.92+
Dec.
Juh
1.99+
1.99+
Jan.
2.01
2.01+
Tin
Loet
47.25
47.50
47.00
47.37
90 dagen 46.75
4 Maart 2 Maart
Tarwe
Mei 100 i - 1
4 Maart
2 Maart
Juli
Sept
Maïs
Mei
Juli
Sept
Reuzel
Mrt 6.15+
Mei 6.35+
98| i
97f. i
100!
98| i
98i-|
561
56
57 i
56 Mei
56! Juli
57 Sept
CHICAGO,
4 Maart
Haver
viei 40 40 J
Juli 35 1 35 1 --
Sept 33| •- 33|
Rogge
651
66 1 --
67 1
65!
66|
67!
6.05+-— Juli
6.27 1 Sept
6.50
6.70
4 Maart
Tarwe
Mei 88 f
Juli 891 -
Oct 90 i
Rogge
Mei 72
Oct 72 1 - -
Juli 71
Haver
Mei 40 1 40 i
Juli 38 i 38 i
2 Maart
89
90 -
911
72|
72!
71 i
6.55+
6.75+
WINNIPEG, 4 Maart
4 Maart 2 Maart
Gerst
54 541 -
521 52
50 50 i
Lijnzaad
202 201 1
200 - 199 1
!9o -- 196!
Mei
Juli
Oct
Mei
Juli
Oct
Oct.
Men schrijft ons uit Noord-Brabant:
Uit verschillende plaatsen van het Brabanst-
sche land komen berichten omtrent een heer-
schende rattenplaag. Het hinderlijke euvel
dezer ongewenschte en vrij lugubere knaagdie
ren laat als vanouds weer vooral in de streek
der Brabantsche Kempen van rich spreken. Zoo
wordt uit de gemeente Budel medegedeeld, dat
de boeren, aldaar, massa's ratten vangen. Er
worden op de boerderijen formeele klopjachten
op het gedierte georganiseerd, waarbij aanzien
lijke hoeveelheden ratten aan de vervolgers ten
prooi vallen. De ratten huizen hoofdzakelijk in
de stallen, waar zij groote schade veroorzaken
aan stroo- en graanvoorraden.
Intusschen heeft het vraagstuk dezer ratten-
invasie opnieuw de aandacht gevestigd op het
periodieke karakter der rattenplagen in zekere
gedeelten van het Brabantsche land. Het is
vooral ook de streek ten zuiden van Eindhoven,
die het minder aangename voorrecht blijkt te
genieten met zekere tusschenpoozen door sterke
rattenkolonies te worden bezocht. Terwijl in
bepaalde jaren de ratten zich niet in bijzondere
mate vertoonen, is zulks in andere jaren weer
zeer sterk het geval. Wij noteerden, voor wat
den Banbantschen Kempen aangaat, .hausse
periodes" in de jaren 1932, 1935, 1938 en thans
weer in 1940. Dit schijnt te wijzen op een zekere
periodiciteit.
In hoeverre de theorie van den periodieken
terugkeer op inderdaad deugdelijke basis steunt,
valt moeilijk met beslistheid te zeggen. Men zou
daartoe over materiaal moeten beschikken, dat
over veel verderen tijd dan één decennium loopt.
Zulks is echter niet bij de hand. Eerst bij een
zeer ernstige rattenplaag in het vorenvermelde
rattenjaar 1932 kwam men er toe, de kwestie
nader te beschouwen. Uit hoofde van de in dat
jaar gesignaleerde zeer groote massa's ratten,
die met buitengewone vraatzuchtigheid en in
dringerigheid optraden, stelde men in de Bra
bantsche Kempen, waar de dieren in hoofdzaak
opereerden, de vraag, of de ratten wellicht van
een bepaalde hier te lande minder bekende
variëteit zouden kunnen zijn.
Een daarnaar toen ingesteld wetenschappelijk
onderzoek bewees, dat deze hypothese ter rijde
kon worden gesteld. De massa's ratten bleken
geen andere te zijn dan de gewone bruine rat,
in Europa inheemsch sinds ongeveer 1550. Deze
rattensoort pleegt zich veel in riolen op te hou
den, doch schijnt tevens een bijzondere voor
liefde te bezitten voor varkenshokken, waar de
etensbakken kostbare gerechten voor de ratten
bevatten. Op de boerderijen in de Kempen is
meermalen gezien, dat, te zamen met de var
kens, de ratten zich te goed doen aan het pas
verstrekte varkensvoer.
Voor het ratten vraagstuk in Brabant is dit
laatste intusschen niet onbelangrijk. Immers, in
verband met het specifieke karakter van het
Brabantsche boerenbedrijf (klein gemengd)
wordt in die provincie een naar verhouding
groot aantal varkenshokken aangetroffen. Men
neemt aan, dat hierdoor een voorwaarde is ge
schapen, die Brabant in zekere mate voor
rattenplagen voorbestemt.
Voor wat de kwestie der periodicixteit betreft
valt nog op het volgende de aandacht te vesti
gen: Dat de rat zich in buitengewone mate
vermenigvuldigt, is algemeen bekend. Theore
tisch zou men dus van een constante en steeds
erger wordende rattenplaag dienen te kunnen
spreken. De ervaring logenstraft evenwel deze
theorie. Waarschijnlijk zorgt de natuur in be
paalde jaren groote en langdurige zomer-
droogte, e.d.) voor een zoodanige decimeering
van den rattenstand, dat slechts jaren met een
voor de ratten gunstige factorencombinatie tot
een overvloed dezer dieren leiden. Aldus gezien,
zou de periodiciteit een min of meer wissel
vallige zijn en niet het karakter dragen van
een vasten kringloop.
(Medegedeeld door Simoons en Co.,
A. van Vliet en Zn. en L. Slijper
Van 4.30 uur tot 5.00 uur
Kon. Olie 243)4
Rep. Steel j.16
DELFT. Geslaagd voor net propaedeutisch
examen voor werktuigkundig ingenieurs: R. van
Beek te Hengelo (O.), J. M. Kuyper te Vlissin-
gen, W. E. Mooijaart te Djatiroto.
Geslaagd voor het propaedeutisch examen
voor scheepskundig ingenieur: J. Roelfzema te
Nieuwolda.
GRONINGEN. Geslaagd voor het doctoraal
examen in de geneeskunde de heeren Th. J.
Folgering, Groningen, A. J. van der Goot, Ha
ren (Gr.), en H. Kingma, Menaldum.
AMSTERDAM. Gelaagd de heeren H. L. SpaJ-
burg, Amsterdam, Raden Hartono Wignjodi-
satro, Leiden, en de dames J. M. J. Pik, Zeist,
C. Th. van Pelt, Zaandam.
Opgegeven door v. d. Graaf en Oo„ N.V.
(afd. Handelsinformaties)
Surséance van betaling:
28 Februari 1940 is aan Roelof Louis van den
JJerg, commissionnair in effecten, wonende te
Soest, verlenging van surséance van betaling ver
leend voor den tijd van één jaar, ingaande 18 No
vember 1939, met benoeming van Mr. M. Tyde-
man, te Amersfoort, tot bewindvoerder.
26 Februari 1940 is aan H. J. van Mourik, wo
nende te Arnhem, handelende onder de Firma
Repke Faber, voor den tijd van iy2 jaar surséance
van betaling verleend, met benoeming van Mr. J.
G. de Vries Bobbé, te Arnhem, tot bewindvoerder.
Uitgesproken bij arrest van het Gerechtshof te
Amsterdam:
J. F. van Duykeren, St. Wilïibrordusstraat 24-1,
Amsterdam. R.c. Mr. M. D. K. S. van' Lier; Cura
tor Mr. S. Gerbrandy, Nassaukade 359, Amsterdam!.
Failliet verklaard:
4 Maart: P. Zijlstra, vischhandelaar, wonende te
Bussum, Höogeweg 9. R.c. mr. B. de Gaay Fort
man; Curator Mr. H. H. Steneker, Leidschestraat
86, Amsterdam.
H. F. Raatsie, handelaar in wijnen eni gedis
tilleerd, wonende Scheldestraat 76, zaak Schelde-
straat 98, Amsterdam. R.c Mr. B. de Gaay Fort
man; Curator Mr. H. H. Steneker. Leidschestraat
86, Amsterdam.
Faillissementsstatistiek, over Februari 1940, sa
mengesteld door afd. Handelsinformaties v. d.
Graaf en Co., N. V., Amsterdam:
Noord-Holland (excl. Amsterdam) 15; Amster
dam 28; Zuid-Holland (Excl. den Haag en Rotter
dam) 15; den Haag 18; Rotterdam 10: Utrecht 11;
Gelderland 7; Noord-Brabant 13; Limburg 5; Zee
land l; Friesland 5; Groningen 5; Drente 4; Over-
ijeel 2.
Totaal 139 faillissementen
Totaal vanaf 1 Januari 1940 297 faillisse
menten.
Totaal zelfde tijdvak vorig Jaar; 381 faillisse
menten.
Gedeponeerde uitdeelingslijsten
24 Febr.: Nal. van P. J. H. Hendriks, Orthca.
Geëindigd door het verbindend worden der eeni
ge uitdeelingslijst Ultk. 29 pCt.
