ST.WILLIBRORDUS
De gezonken onderzeeboot
Oil gelicht
Tijdelijke rust aan het front
van Viborg
9
De „Queen Elisabeth" in de haven
van New York aangekomen
Gematigde reactie
Rome
Ongerustheid over
de „Grutto
Het nieuws van heden
Sumner Welles
te Parijs
N.V NEDERL.VERZ.MU.
LAATSTE OOGENBLIKKEN
AAN BOORD
Het optreden der Finsche luchtmacht heeft de kracht
van den Rassischen aanval gebroken
SLAGVELD OP HET IJS
GEHEIM VAN DE AFREIS
GOED BEWAARD
in
Sedert Dinsdag niets meer
van het schip vernomen
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
CATHARIJNESINGEL4Ö-UTRECHT
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
DONDERDAG 7 MAART 1940 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22278
A
Te Brussel is onder groote belangstelling met militaire eer het stoffelijk overschot
n den Belgischen onder-luitenant Henrard, die bij een luchtgevecht met
een Duitsch toestel werd gedood, ter aarde besteld
De vermisten
Russisch legerbericht
Kinderen uit Helsinki
geëvacueerd
Japansche actie
Merkwaardige maiden-voyage
van 's werelds grootste schip
De Bilt meldt:
Op de aanhouding der Italiaansche
kolenschepen
„Duitsche overval
afgeslagen"
ÜS
De Bisschop van Den Bosch, Z. H, Exc. Mgr. A. F, Diepen, vieri
heden zijn zilveren Bisschopsfeesi
99
M-H- Off,
'«eren
KruX5ÏVl?K^STEüR'S
Mitraïlleurvuur hielp
De „Stad Schiedam" ontsnapt aan
mijnengevaar
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Britsche verkenningen
boven Duitschland
HOTEL DES PAYS-BAS UTRECHT
Restaurant - Lounge - American-Bar
VERZEKERINGEN TOT ELK BEDRAG
!l Vertegenwoordigers gevraagd
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Over den ondergang van de O 11 meldt men
Ons uit Den Helder nog het volgende:
Toen de sleepboot met een geweldigen slag
öe duikboot ramde, ontstond er aan boord van-
7-elfsprekend een hevige consternatie. Lang
buurde die evenwel niet, want aanstonds kreeg
be kalmte, die onze zeelui zoo kenmerkt, de
°verhand. Op dat oogenblik stonden op de
commandobrug de commandant, luitenant ter
•'■cc der tweede klasse H. A. W. Goossens, de
chef van de machinekamer, de officier van den
S. D. tweede klasse, W. D. J. Gestel en de
eerste officier, luitenant ter zee der tweede
Klasse P. Stemmetz.
De commandant gaf onmiddellijk bevel
alle compartimenten te sluiten en zonder
aarzelen sprongen de eerste officier F.
Steinmetz en de chef van de machinekamer
Weer naar beneden, om die order uit te
voeren.
He O 11 was getroffen in het tweede com
partiment, dat ook dient als logies voor de
Officieren. Het hokje voor den telegrafist grenst
aan dit z.g. batterij compartiment, zoodat men
ccgreep, dat deze verdronken moest zijn. Vóór
compartiment 2 is de boegbuiskamer en hier
''aren de twee andere opvarenden, die niet te
Redden waren, in de eerste plaats omdat dit.
heel van het schip niet te bereiken w"as door
het volgeloopen tweede compartiment, in de
^veede plaats, omdat hier geen noodluik was,
daardoor men zou kunnen ontsnappen.
He bemanning in de boot, vertelde een der
opvarenden, had den schok gevoeld en, alhoe-
zij voelde dat het schip zonk, verkeerde
[hen in onzekerheid over wat er precies ge
beurd was. Wel bemerkte zij spoedig, dat in
Ce logiesruimte het water met kracht naar bin
den stroomde door een gat van drie meter. Van
Paniek was evenwel geen sprake en zonder
[halen deed ieder het werk, dat tot zijn taak
oohoorde.
Luitenant Steinmetz, die het commando
had overgenomen, heeft zich met de twee
Plannen in de boegkamer in verbinding pro-
hoeren te stellen door middel van de tele
foon. Alhoewel .hij contact kreeg, gingen de
boorden door het geruisch van het water
verloren.
kl,
Hlmiddels hadden de mannen alle zware
'Ceren en schoenen uitgedaan en de zwem
vesten aangetrokken, opdat men zich zoo ge
makkelijk mogelijk in het water zou kunnen
be
2ou
'hbgen als men door een noodluik de boot
moeten verlaten. Toen begon men met ds
t taalregelen om het schip zoo mogelijk boven
e krijgen. Men blies de 'reserve-olietank leeg
,h men voelde het achterschip naar boven
0lhen. Gelukkig lag het schip ondiep: de
Phimandotoren stak ongeveer 5 c.M. bover
ater, zoodat men via den toren naar buiten
kon.
De namen der drie vermisten zijn: de scr-
Senant-torpedomaker Logman, de sergcant-
^lcgrafist Steenvoort en de koksmaat Post-
•na.
f W. J. Steenvoort werd geboren te Beeck
Hfitschland) in 1915, is gehuwd en vader van
eh kind. Hij woont te Den Helder, Gladioien-
lraat 19.
A. e. B. Postma, geboren te Buitenpost (Fries-
and) in 1918, ongehuwd.
H. l. Logemans, geboren te Haarlem in 1906.
Behuwd en vader van een kind, wonende te Den
^dder, Joubertstraat 53.
Honderdagochtend. De morgenzon zet
^'cuwediep in gouden glans. Drie bokken wer-
hep lange schaduwen over het Marsdiep. Sleep
ster: puffen lange' donkere rookwolken tegen
heil blauwen hemel Vrachtauto's staan met
ail8e kabels gereed. Heel de kadekant is met
"httenden menschen bezet om het reddings
werk gade te slaan. Duizenden wachten ln
spanning daarboven en drie daarbinnen in het
kleine schip wachten misschien ook nog. Zou
er nog hoop bestaan uit dezen onderwaterker
ker de drie menschen te redden?
In allerijl zijn de drie bokken, waarvan de
laatste vanmorgen te ongeveer 5 uur in de
haven aankwam, met het reddingswerk be
gonnen. De kabels staan gespannen, maar om
half elf was men er nog niet ln geslaagd be
weging in het gezonken schip te krijgen. De
nicnschenmenigte wordt steeds grooter en on
danks den bijtenden kouden wind blijft men
wachten.
Vannacht om vijf uur is een duiker in de
diepte afgedaald om een onderzoek in te stellen
naar het gedeelte van de duikboot, dat in de
modder is blijven steken. De duiker heeft ter
hoogte van de boegbuiskamer, waarin zich de
drie vermiste opvarenden moeten bevinden,
klopsignalen gegeven, welke niet werden beant
woord. De duiker heeft daarna een tros gelegd
om den neus van het schip. Het achtergedeelte
van de duikboot was reeds Woensdag aan een
bok van de marinewerf bevestigd en door dezen
omhoog gehouden.
Vanochtend omstreeks acht uur is deze bok
vervangen door een der groote bokken, welke
uit Amsterdam was aangekomen.
Hedenochtend om half twaalf waren drie bok
ken bezig het schip omhoog te trekken. Het
lichten gaat uiterst langzaam in zijn werk, zoo
dat men van den wal af nog weinig verandering
kan zien in de positie van het schip.
De sleepbooten, welke zich bij de O. II
bevinden, hebben materiaal aan boord, om
zoodra het voorgedeelte boven de oppervlakte
zal zijn gekomen, de wanden open te bran
den opdat men zich op deze wijze toegang
zal kunnen verschaffen tot het binncivste
van het vaartuig.
Na tot 1 2 uur gewacht te hebben
op het stille tij, werd met vereende
krachten door de drie drijvende
bokken omstreeks 12 uur de eerste
gezamenlijke poging gedaan om de
O. 1 1waarvan nog steeds de achter-
HELSINKI, 7 Maart. Na de felle en her
haalde Russische aanvallen in den Viborg-
sector is er thans een zekere verademing ge
komen, daar de kracht van het Sovjet-offen
sief sterk is afgenomen, hetgeen hieraan
wordt toegeschreven, dat de Russische leger
leiding de noodzakelijkheid heeft ingezien
van een hergroepeering der roode troepen.
De groote bressen, die door de Finsche lucht
macht in de Russische gelederen zijn gesla
gen, spelen hierbij een belangrijke rol.
Er is alle reden om te gelooven, dat de hard
nekkige tegenstand van de Finnen het roode
leger heeft verrast en teleurgesteld. Het opper
bevel der Sovjets heeft de defensieve kracht van
het Finsche leger ernstig onderschat. Dit is op
nieuw gebleken bij de jongste poging der Russen
om Viborg over het ijs te bereiken. De ijsvlakte
van de Finsche golf werd tot een der bloedigste
slagvelden van dezen oorlog.
De aanhoudende bombardementen der
Finsche luchtmacht hadden het ijs op ver
schillende plaatsen gebroken. Het gevolg
hiervan was, dat geheele Russische infantc-
ricdetachemcnten, een groot aantal gepant
serde sleden en tanks in het water verdwe
nen. De Russen marcheerden in gesloten
gelederen en vormden zoo een gemakkelijk
doelwit voor de artillerie en luchtmacht der
Pinnen. Russische vliegtuigen deden wan
hopige pogingen om de actie der Finsche
vliegers te verhinderen, echter zonder resul
taat.
De roode troepen werden verdreven uit alle
stellingen, die zij aan de Westkust van de Fin
sche golf hadden ingenomen, met uitzondering
van de plaatsen Vibranlahti en Kashasthamu
tusschen de Viborgbaai en de Vuoksirivier. Het
felste woedde de strijd in de streek van Pölla-
kala, waar tanks bij tientallen vernietigd wer
den.
Reuter meldt verder, dat de aanvallen die de
Russen met infanterie, motorsleden en lichte
tanks over het ijs van de Finsche golf onderne
men, ook van de Russische bases in Estland, n.l,
Saaremaa (Oesel) en Hiiumaa (Dagoe), uitgaan
De Russen moeten daarbij een afstand van 100
tot 140 kilometer afleggen. De onophoudelijke
Russische bedreiging tegen de lange Finsche
Zuidkust beteekent voor het kleine Finsche leger
een geweldige inspanning. De buitengewone
koude van dezen winter heeft de Russen in staat
gesteld, op de Finsche meren en de waterwegen
in het binnenland betrekkelijk zware tanks te
gebruiken. Vóór begin Mei kan geen groote dooi
verwacht worden: in den tusschentijd kan het
roode leger gemechaniseerde afdeelingen over de
meren en moerassen zenden. De sneeuwval van
de laatste dagen bleek niet voldoende om den
Finnen van voordeel te zijn.
Het stoffelijk overschot van de twee eerste
Zweedsche vrijwilligers, die in Finland gevallen
zijn, zal in Zweden met militaire eer begraven
worden.
Te Helsinki is men, naar Reuter verneemt, van
meening, dat de betrekkelijke rust, die thans bij
Viborg heerscht, aan een nieuw offensief der
Russeri voorafgaat.
In een bericht uit Stockholm wordt gezegd,
dat de Russen, indien zij vasten 'voet aan de
kust van de Finsche Golf weten te krijgen, den
val van Viborg niet behoeven te forceeren. Vol
gens een inlichting hopen de Russen zelfs bij
Kotka, dat slechts 100 kilometer ten oosten van
Helsinki ligt, te landen.
In verband met de herhaalde aanvallen der
Russische vliegtuigen op Finsche ziekenhuizen,
zoo wordt' te Helsinki vernomen, verwijderen de
Finnen de Roode Kruis-teekens van al hun zie
kenhuizen.
Het Russische legerbericht van Woensdag
avond' luidt:
Op zes Maart heeft zich niets van belang voor
gedaan aan het front. De Sovjet-luchtmacht
trad op tegen vijandelijke troepen en militaire
doelen. Drie vijandelijke vliegtuigen werden in
luchtgevechten neergehaald.
De luchtbeschermingsautoriteiten te Helsinki
bereiden een gedwongen evacuatie voor van alle
kinderen tot den leeftijd van 15 jaar. Aan de
herhaalde oproepen om vooral de kinderen naar
het nlatteland te brengen, was iri Helsinki geen
ré Vólg gegeven.
steven boven het water uit stak, te
lichten.
De marine-commandant, schout-bij-nacht H.
Jolles, had zich, vergezeld van den chef-staf,
kapitein-ter-zee J. G. van den Berg, aan boord
van een der drijvende bokken begeven om het
werk van nabij gade te slaan, Aan den kant
stonden ingenieurs en technisch personeel van
de Rijkswerf en tal van officieren.
Vrij spoedig zag men den achtersteven
van de O. 11 zich verheffen en, getrokken
door de sleepboot „Antoinette Goedkoop",
kwam er verder meer beweging, zoowel iri
de D. 11 als in de drie drijvende bokken.
Terwijl het schip werd opschoven, werd
fcwt geheel door de sleepboot verder de
haven ingetrokken.
Binnen enkele minuten was de O. 11 uit
de modder losgemaakt. De duikboot werd
daarop naar de ligplaats van de onderzee-
booten nabij de Atjch-lcods achter in de
haven gesleept.
HOIKAU, 7 Maart (Domei). De Japanners
hebben gisteren Nodoa bezet, op het Noordwes
telijke deel van het eiland Hainan. Zij ont
moetten geen tegenstand van beteekenis. Te
voren hadden vijf Amerikaansche zendelingen
zich van Nodoa naar Haihau teruggetrokken.
Ook elders op het eiland heeft de Japansche
actie een vlot verloop.
NEW YORK, 7 Maart. De „Queen Elisa
beth", welke, zooals men weet, op 26 Fe
bruari in alle stilte van Engeland naar New
York was vertrokken, is bij Sandy Hook
(voor New York gelegen) aangekomen. Het
quarantaine-onderzoek is om 8 uur heden
morgen geschied.
's Werelds grootste schip heeft hiermede één
der merkwaardigste reizen afgelegd, die ooit
door een schip zijn ondernomen. Het schip was
geheel grijs geschilderd. In het geheim en in
alle stilte had het op 26 Februari de werf van
de Clyde, waar het werd voltooid, verlaten.
Slechts enkele honderden menschen waren
getuige van haar eersten tocht. Als men dit
vergelijkt bij de enorme menigte van honderd
duizenden menschen, die vier jaar geleden ge
tuige waren van het vertrek van het zusterschip
Queen Mary", kan men inderdaad spreken van
een vertrek in alle stilte.
Met eenige moeite doch zonder ongelukken
werd de „Queen Elizabeth" de bochten in de
Clyde doorgesleept. Te Greenock bleef het schip
liggen tt>t 3 Maart. Op dezen dag, j.L, Zondag,
glipte het grootste schip ter wereld vrijwel on
opgemerkt het zeegat uit en zette koers naar
Amerika.
De „Queen Elizabeth" heeft de werf verlaten
op den dag, die daartoe vier jaar geleden werd
bepaald. Ondanks den oorlog is het schip tot
op den dag nauwkeurig volgens het programma
afgebouwd.
De Queen Elizabeth is het snelste schip ter
wereld. Haar machinerieën ontwikkelen 200.000
p.k. Men is vier jaar bezig' geweest met den
bouw en het schip is voorzien van de modern
ste machinerieën. Het is 1032 voet lang, 14 voet
langer dan de Queen Mary. Er is accommodatie
voor 2400 passagiers, 300 meer dan aan boord
van de Queen Mary. Verwacht wordt, dat zij in
New York meren zal naast de Queen Mary en
de Normandie. Uitvoerige voorzorgsmaatregelen
zijn genomen tegen mogelijke pogingen tot da
den van sabotage.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|
H VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
Aanvankelijk opklarend, later meest
swaar bewolkt, geen neerslag van bctcekc- =j
nis, weinig verandering in temperatuur.
Zwakke tot matige Noordwestelijke tot EE
Westelijke wind.
Zon op 6.34 onder 17.49. Licht op 18.19.
•H Maan op 5.37 onder 16.30. N.M. 9 Mrt.
ROME, 7 Maart (Havas). In italiaansche di
plomatieke kringen blijft men den toestand,
ontstaan door de aanhouding van de Italiaan
sche kolenschepen, met kalmte en gematigdheid
beoordeelen.
Men blijft vasthouden aan de hoop, dat En
geland er in zal toestemmen, Italië de brand
stof te leveren, welke het niet meer via zee uit
Duitschland kan betrekken, in ruil voor Itali
aansche bodemproducten. Dit zou de reden zijn,
waarom de Italiaansche bladen op de aanhou
ding der kolenschepen niet gereageerd hebben
zooals verwacht was. Zou met Engeland geen
regeling tot stand komen dan acht men het
waarschijnlijk dat Italië over den aankoop van
Amerikaansche steenkool zal gaan onderhande
len, hoewel de betaling daarvan blijkbaar moei
lijkheden zal opleveren. Ook acht men net niet
onmogelijk, dat men de verscherping der betrek
kingen tot Engeland als voorwendsel zal nemen
om de handelsbetrekkingen met de Sovjetunie
weer aan te knoopen, ondanks de thans tus
schen Rome en Moskou bestaande politieke
spanning. In sommige Romeinsche kringen
acht men in die omstandigheden een ontspan
ning tusschen Italië en de Sovjetunie niet uit
gesloten.
PARIJS, 7 Maart (Havas). Het Fransche le
gerbericht van Donderdagochtend luidt:
„In den loop van den nacht is ten Oosten
van de Moezel een vijandelijke overval afge
slagen".
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt bekend:
„Aan het westelijk front geengebeurtenissen
van beteekenis. Het luclitwapen zette de ver
kenningsvluchten naar Engeland voort. Afzon
derlijke Britsche vliegtuigen vlogen ln den nacht
van 5 op 6 Maart de Duitsche bocht binnen er
bestreken daarbij het kustgebied van Noord
west Duitschland. Een Britsche machine vloog
ten Noorden van Sylt ovef Deensch territo
riaal gebied.'"
Gevreesd moet worden, dat opnieuw
een Nederlandsch schip ten offer is
gevallen aan den oorlog ter zee. Er
bestaat namelijk groote ongerustheid
over het lot van het s.s. „Grutto" van
de firma Smith en Van Ommeren te
Rotterdam.
Dit schip moet Dinsdag van Londen
met een lading stukgoederen naar
Rotterdam zijn vertrokken, zoodat het
in den loop van Woensdag aldaar had
moeten aankomen. Men heeft even
wel niets li]eer van de „Grutto" ver
nomen.
Wel hebben eenige schepen Woens
dag op de Noordzee ter hoogte van de
Thorntonbank een ledig vlot en eenig
wrakhout, gemerkt „Grutto" gevonden.
Men vreest daarom het ergste.
De bemanning van de „Grutto" be
staat uit achttien personen. Kapitein
is dc heer B. Kuijper uit Rotterdam.
Het schip heeft een bruto-inhoud
van 920 ton en is in 1925 bij de N.V. C.
van der Giessen en Zn.'s scheepswerf
te Krimpen a. d. Lek gebouwd.
Dc „Grutto" voer in gerégCldcn
vrachtdicnst tusschen Rotterdam en
Londen.
N.V.
Naar Reuter uit Londen bericht, heeft de
waakzaamheid van een vliegtuigbemanning,
bchoorende tot een kustpost van de Koninklij
ke Luchtstrijdkrachten voorkomen, dat het Ne-
derlandsche stoomschip „Stad Schiedam" van
de Halcyonlijn te Rotterdam op een mijn liep
en ten onder ging.
Het vliegtuig had de mijnen gesignaleerd
en verwittigde het schip op draadlooze wij
ze van de ligging. Daarbij vloog het over
'iet bijna zesduizend ton groote schip, dat
egelrecht op de mijnen in liep. Met een
einlamp gaf het vliegtuig waarscliuwings-
teekens, doch niets wees er op, cfht aan
boord aandacht aan deze seinen weiQ ge
schonken. Ofschoon vlak voor het schip
lichtkogels in zee werden geworpen, wijzig
de dit zijn koers niet.
De positie van de „Stad Schiedam" werd
zoo uitermate gevaarlijk, dat dc bestuurder
van het vliegtuig zich genoodzaakt zag
machincgcwccrvuur voor den boeg van het
schip te geven. Toen gooide de „Stad Schie
dam" het roer om en verwijderde zich van
het zeer nabije gevaar.
ERNSTIGE ONGERUSTHEID OVER
HET NEDERLANDSCHE STOOM
SCHIP „GRUTTO".
Een tijdelijke rust aan het front voor
Viborg ingetreden.
Sumner Welles In Parijs.
Deverongelukte onderzeeboot O. 11 is
gelicht.
Oud-Burgemeester van Dinxperloo vrij
gesproken.
LONDEN, 7 Maart (Reuter). Het Britsche
ministerie van Luchtvaart deelt méde: „Gedu
rende den afgeloopen nacht ei den voorgaan-
den nacht hebben vliegtuigen ie Konink
lijke luchtmacht uitgestrekt/ ikennings-
vluchten boven belangrijke steoti in Noord-
west-Duitschland en boven óf vijandelijke
vlootbasis te Wilhelmshaven gemaakt",
PARIJS, 7 Maart. (Havas). Sumner Wel
les is vanochtend te 10 uur per trein te
Parijs aangekomen.
I Hij zou vanmiddag te 16 uur door den
President der Republiek, Lebrun, worden
ontvangen.
Sumner Welles was met den Simplon-Oriënt-
Expres te Parijs aangekomen, waar hij aan het
station verwelkomd werd door den Franschen
onderstaatssecretaris van Buitenlandsche Zaken,
Champetier de Ribes den directeur van het
protocol, den chef van het diplomatieke kabinet
van Daladier, den Amerikaanschen zaakgelas
tigde en eenige andere heeren van de Ameri
kaansche ambassade.
Voor het station had zich een talrijke menigte
verzameld. Sumner Welles begaf zich onmiddel
lijk naar het hotel waar hij gedurende zijn ver
blijf te Parijs logeert.
Welles heeft zijn intrek genomen in
het „Grand Palace Parisien" op de Place
Vendöme, waar kamers waren besproken voor
hem en zijn secretarissen. Hedenmorgen heeft
hij dé pers ontvangen in de Amerikaansche
ambassade. Vanavond zal hij aan een diner de
gast zijn van den heer Daladier.
REN HAA<
