Finlands „Grand Old Man"
EN WOESTIJN
RAAKT ZOEK
UITERST ZWARE TAAK
VOOR SVINHUFVUD
HET
EDY-
VOLTOOID!
kuHilitext detn
ZONDAG 10 MAART 1940
Wat de Jaarbeurs
propageert
Chaja Goldstein naar België
EBTFFTFFFn
rrnTTT
EMAILLE I
0
De „Stad Schiedam"
in Rotterdam
SUIKER-INDUSRIE IN NEDER
LAND EN NED.-INDIË
Het Willibrorduskerkje te Waalre
wordt gerestaureerd
MEER ELECTRICITEIT
GEPRODUCEERD
SOMMIGE WATEREN NOG
ONBEVAARBAAR
Paaschtelegrammen
RADIO-TOESPRAAK VAN
MINISTER STEENBERGHE
HET DIERGAARDETERREIN
TE ROTTERDAM
Uitkeeringen bij uitvoer van eieren
36 jaar trouwe dienst
Over verkeerd spoor
Uitgebreide maatregelen beveu
ligen den reiziger
De weekprijzen
Indexcijfers groothandelsprijzen
Nieuwe verbandstof
Gezant van Dominica bij
minister Van Kleffens
FEUILLETON
DOOR WILLY WATERMAN
so
De vroegere Finsche president is Vrijdag
till Stockholm vla Kopenhagen in Berlijn
aangekomen, op doorreis naar Italië, waar
hij ..herstel van gezondheid" zou wü'wn
zoeken. Svinhufvud werd Zaterdag door
Hitier ontvangen. Naar aanleiding van het
feit dat de gewezen president weer in het
middelpunt van de belangstelling staat en
thans weer een uiterst zware taak van
Europeesch belang heeft te vervullen, laten
wij eenige bijzonderheden over zijn lévens
loop volgen.
Na het verstrijken van een ambtsperiode van
zes jaar, trad de president van Finland
Svinhufvud, op 1 Maart 1937 af, en werd opge
volgd door den toenmaligen minister-president
Kallio.
De gewezen Finsche staatspresident Pehr
Evind Svinhufvud, die op 15 December 1936 zijn
75sten verjaardag vierde en bij die gelegenheid
bijzonder groote belangstelling uit internationale
kringen mocht ondervinden, is een algemeen ge
acht staatsman, die een leven vol strijd achter
den rug heeft. Finlands „Grand Old Man" im
mers, heeft zijn leven lang gevochten voor recht,
vrijheid en onafhankelijkheid en geen offer was
hem daarbij te groot. De groote lijn van Svin-
hufvud's loopbaan geeft tegelijkertijd de ge
schiedenis weer van den lijdelijtcen tegenstand
van het oude Finland tegen de Tsaristische
pogingen tot cultureele overheersching. Voor
de Finsche zelfstandigheid is aitijd hevig ge
streden.
Sinas 1809 was Finland als autonoom groot-
vorstendom bij Rusland ingelijfd; de Tsaar der
Russen was Grootvorst van Finland, terwijl ook
de leiding der buicenlandsche politiek in Rus
sische handen rustte. In het laatste jaar van de
vorige eeuw wist de Russische bureaucratie
echter den Tsaar te bewegen, de autonome
positie van Finland aan te tasten. Er ontspon
zich een hevige rechtsstrijd en een der voor
vechters daarin was Pehr Evind Svinhufvud, die
toen lid was van het gerechtshof te Turku
(Acbo.)Doch ae toenmalige gouverneur-gene
raal hief in 1903 de drie gerechtshoven in het
land eigenmachtig op en Svinhufvud werd ge
dwongen naar een andere positie om te zien.
Hij verhuisde naar Helsinki en trachtte daar
als advocaat in zijn onderhoud te voorzien.
Daar was het dat hij in contact kwam met een
organisatie die zich lijdelijk verzette tegen de
Russische overheersching van het land, maar
in 1905 kwam de revolutie in Rusland, waar
door de wettige toestand hersteld en de geheime
organisatie ontbonden werd. Van een daarop in-
gestelden Landdag werd Svinhufvud voorzitter.
Kij kwam ernstig op voor de rechten van het
land en gaf uiting aan de algemeene bezorgci-
heid; het gevolg was dat de Landdag werd ont
bonden. Intusschen had Svinhufvud weer een
positie bij de reen terlij ke macht gekregen en
ook in die hoedanigheid aarzelde hij niet zich
een openlijk en onversaagd strijder voor de
rechten van zijn land te toonen. Een houding die
hem noodlottig werd. Wat toch was het geval?
Als procureur, dus als hoofd van de rechter-,
lijke macht, was een Rus benoemd, wat in
strijd was met de wet. Conflicten tusschen
Svinhufvud en dezen Rus bleven niet uit, en
toen laatstgenoemde hem ten slotte ontsloeg
weigerde Svinhufvud dit ontslag te erkennen
en bleef zijn functie uitoefenen. Dit leidde kor
ten tijd later tot zijn plotselinge arrestatie, nog
wel midden in een rechtszitting. Hij werd ver
bannen naar Siberië. Men voerde hem naar een
onherbergzaam oord waar temperaturen van
4050 graden onder nul heerschten. Later, na
een winter vol kwellingen en ontberingen,
bracht men hem naar een Zuidelijker plaats.
Zijn vrouw volgde hem overal m zijn balling
schap waaruit hij eerst in 1917 door de Rus
sische revolutie ontslagen werd. Men vierde
hem bij zijn terugkeer in Finland als een natio-
nalen held en hij werd tot procureur benoemd.
Spoedig daarop Werd hij voorzitter van den
Senagt, later premier.
In Rusland had intusschen het bolsjewisme
vasten voet gekregen en het breidde zich lang
zamerhand ook over Finland uit; spoedig
heerschte daar een toestand van groote wan
orde en bandeloosheid. Vol ijver zette Svinhuf
vud zich aan het werk om orde te scheppen en
vormde een nieuwe regeering, die op 6 December
1917 door den Landdag de onafhankelijkheid
van Finland liet erkennen. Nochtans waren
daarmee de beproevingen van Finland niet ten
einde, want de Russische militaire macht breid
de zich allengs uit en nam zelfs een dreigende
houding aan. Een oproer was het gevolg, en
Svinhufvud wist door een vlucht te ontkomen.
Hij bereikte Reval (het huidige Tallin), waar
hij in Maart 1918 aankwam, juist nadat de
Duitschers die stad hadden ingenomen. Vandaar
vertrok hij naar Berlijn om hulp te verkrijgen
voor zijn land. Dit strookte volkomen met al
eerder opgestelde plannen van Ludendorff, die
om redenen van strategischen aard een steun-
plan aan Finland had voorbereid; hij wilde n.l
in het Noord-Oosten de vorming van een nieuw
Oostfront verhinderen.
Op 12 Maart had een ontmoeting tusschen
Svinhufvud en Hindenburg plaats, waarbij
de Fin vurig pleitte voor het zenden van
een hulpexpeditie. De wettige regeering van
Finland zetelde inmiddels in Vasa. en met
Duitsche hulp slaagde de door Svinhufvud
benoemde generaal Mannerheim erin een
einde te maken aan den burgerstrijd die
Finland geteisterd had. Svinhufvud werd
nu hoofd van de regeering te Vasa en de
opnieuw bijeen gekomen Landdag benoemde
hem in Mei 1918 tot Rijksbestuurder.
Daarop volgde de nederlaag van Duitschland,
die omstandigheden schiep, waardoor Svinhuf
vud zich genoopt voelde zich terug te trekken.
Hij deed dat ook, maar omstreeks tien jaar la
ter trad hij opnieuw op den voorgrond, nu als
leidende figuur in de zgn. Lappo-bewcging, die
EB
Oud-president Svinhufvud
zich tegen het communisme richtte. Na eenigen
tijd als premier te hebben gefungeerd werd hij in
1331 voor zes jaar als president' van Finland
gekozen, welke periode op 1 Maart 1937 eindigde.
Merkwaardigerwijze moest de nieuwe president
reeds in het tweede jaar van zijn bestuur op
treden tegen de Lappo-beweging die hem zoo
gesteund had. In 1932 dreigden de Lappo-
mannen naar de hoofdstad op te rukken om daar
hun wil aan de regeering op te leggen. De oude
president hield een radiorede en wist de ge
moederen tot bedaren te brengen. Hij herinnerde
aan zijn langdurigen strijd voor recht en wet,
en betoogde geen aantasting daarvan te kun
nen gedoogen.
Velen hoopten op een herkiezing van den pre
sident, waarvoor hij door zijn eigen partij, de
conservatieven, candidaat gesteld werd. Het
resultaat werd anders, nu een zijner tegenstan
ders, Kallio, van de Boerenpartij, een grooter
aantal stemmen in het college van 300 kiesman
nen behaalde. Doch ook Kallio bleek spoedig ge
heel voor zijn taak berekend te zijn.
Zeer belangrijk is de beteekenis van
Svinhufvud voor zijn land geweest; belang
rijk, waar hij met opofferend enthousiasme
gestreden heeft voor vrijheid en recht en
daarmee vooral bij de jeugd een heilige va
derlandsliefde heeft aangekweekt. Daarom
juist vraagt men zich af, wat voor bespre
kingen Svinhufvud te Berlijn gevoerd kan
hebben en te Rome zal gaan voeren.
Een der gevolgen van den oorlog, welke ook
ons land wel aan den lijve zal moeten onder
vinden, zal wel zijn, dat. het vreemdelingen-
bezoek in het komende zomerseizoen veel ge
ringer zal worden en aat de mogelijkheid,
„ergens over de grenzen" te komen, met bij
zonder groot en ruim zal zijn.
Ter Jaarbeurze adviseert men gestimu
leerd door de Vereeniging voor Vreemdelingen
verkeer „Brengt uw vacantie in vredig vader
land door".
De daad bij dit woord voegend, wijst men den
bezoeker er dan op, dat men wel een paar hon
derd tochten kris-kras door het land kan ma
ken. Per trein, boot en autobus kan men
volgens de uitgave „Kris-kras door het land",
geïllustreerd door Jo Spier wel een paar
honderd tochten door ons eigen land maken.
Deze gids, welke goede diensten zal kunnen
bewijzen, nu de grenzen immers practisch ge
sloten zijn, is verkrijgbaar bij de A.N.V.V., de
V.V.V.'s, de inlichtingenkantoren der Ned
Spoorwegen en de erkende reisbureaux.
Onderscheidene personen van beteekenis ver
tellen bovendien nog in deze uitgave, wat voor
hen dé sensatie is van het op reis gaan.
Van den stand der V.V.V. naar dien van
Veilig Verkeer: il n'y a qu'un pas, althans fi
guurlijk. Zonder veilig verkeer zou de drukte
bij het te verwachten zomerverkeer wel eens tot
veel misère en groote ongelukken kunnen lei
den.
Wie intusschen zijn licht eens gaat opsteken
in den stand van den Alg. Toeristenbond zal zich
veel teleurstellingen kunnen besparen. En een
kijkje op de werkzaamheden volgens het Rijks
wegenplan kan wellicht er toe bijdragen, aan
het kostbare en zorgvolle werk van de betrokken
Rijksinstanties het verschuldigde respect te be-
toonen.
In dit verband heeft het ook 'zeker zin, eens
stil te staan bij de voorstelling van het plan
omtrent de verlichtingen van de Rijkswegen
met natriumlampen door het Rijk.
Afgewacht moet worden, welke de uitwerking
zal zijn van de propaganda, welke ook nu in
ons land gemaakt wordt voor het gebruiken
van den volksmotor.
De stands voor sportuitrustingen zoowel als
die voor beter kinderspeelgoed en kunstzinniger
uitziende gebruiksvoorwerpen ln de huishou
ding zijn ook thans uitstekend verzorgd en
trekken veel publiek.
Op succesvolle wijze wordt de aandacht ge
vestigd op een groote kaart van het centrum
des lands, waarop staat aangegeven, hoeveel
industrieterrein beschikbaar is in de gemeente
Utrecht.
De artiste Chaja Goldstein is uitgenoodigd in
Brussel op te treden op 13 Maart in het Palais
des Beaux Arts en op 14 Maart te Antwerpen
in de Cercle Royale et Artistique.
NU zijn de EDY-fabrieken pas göèd klaarl
Nu is dit groote Nederlandsche bedrijf aan
gepast aan de eischen des modernen tijdsl
EDY- EMAILLE dagelijks haar reputatie
nog vergrootend, won duizenden vrouwen
harten op slag door haar degelijkheid en
en fraaie afwerkingDoor de hyper-moderne
geperfectionneerde Amerikaansche wijze
van werken in de imposante Edy-fabrieken
kan een uniforme kwaliteit worden
gegarandeerd, zooals tot
heden niet bestond. Met recht
'kan men nu zeggen: „EDY
EMAILLE wint het pleit door
uniformiteit in kwaliteit1"
Staal en emaille tot één degelijk geheel
versmolten vorm en lijn en kleur boven
elke crifiek verheven KortomEmaille van
de nieuwe uitgebreide EDY-fabrieken is
een sieraad in Uw keuken en zuur-,
vuuren stootvast. Gegarandeerd giftvrij.
Hygiënisch als glas Wacht niet langer met
zélf ook eens naar EDY-Emaille te kijken,
Uw winkelier heeft dit prachtige keuken
gerei klaar staan, vraag hem, U dit
re toonen En laat na korten tijd
Uw vriendinnen Uw Edy-gerei
komen bewonderen Hoor dan
de bewonderende uitroepen...
zelfs na jaren nogl
N V. EMAILLEER F A6R
0 E IJ S L
DIEREN - HOLLAND
Zaterdagochtend is in de Merwedehaven te
Rotterdam aangekomen het s.s. „Stad Schie
dam" van de Halcyon Lijn, dat, zooals bekend,
op weg van Zuid-Amcrika naar Rotterdam aan
groot gevaar is ontsnapt. Het schip zou dicht
bij een mijnenveld zijn gekomen, waar het
recht op aan stevende toen een Engelsch vlieg
tuig het gevaar bemerkte en den kapitein, den
heer H. K. J, van der Vlis, waarschuwde, die
nog tijdig den koers van zijn schip kon ver
anderen.
De kapitein wenschte geen nadere mededee-
lingen te doen. Hij gaf toe, dat hij in con
tact was geweest met een vliegtuig, dat eenige
malen boven zijn schip had gecirkeld en dooi
seinen had te kennen gegeven, dat volgen van
den koers ernstig gevaar zou opleveren.
Het vliegtuig deed echter geen dienst als
wegwijzer. De kapitein had geen mijnen
gezien en wist ook niet, dat hij in de on
middellijke nabijheid van een mijnenveld
was, Geruimen tijd later was het schip wel
eenige drijvende mijnen gepasseerd.
Zaterdag is de redactie-commissie voor het
nieuwe, op 1 April te verschijnen, technisch
suikerblad „Archief voor de suikerindustrie in
Nederland en Nederlanasch-Indië", door den
heer M. C. Hummelinck, voorzitter van de Al
gemeene Technische Vereeniging van Beetwor-
telsuikerfabrikanten en Raffinadeurs, geïnstal
leerd op de kantoren van de B.E.N.I.S.O.
Hiermede is voor het eerst op dit gebied een
samenwerking tot stand gekomen tusschen In-
dië en het moederland.
Naar wij vernemen staat voor 1940 een nieuw
belangrijk oudheidkundig restauratiewerk op 't
program, namelijk dat van het oude Willibror
duskerkje met monumentalen toren te Waalre,
nabij Eindhoven.
De restauratiewerken zullen vóór 1 Juni a.s.
een aanvang nemen en worden uitgevoerd on
der bouwmeester H. W. Valk uit 's-Hertogen-
bosch. Op de keuze van dezen bouwkundige is
de ministerieele goedkeuring verkregen.
Van hoe aanzienlijke geschiedkundige waarde
kerk en toren van Waalre zijn, kan blijken uit
de volgende summiere bijzonderheden. Kerk en
toren dateeren uit Willibrordus' tijd, begin dei-
achtste eeuw. Historici zijn van oordeel, dat de
bouw der kerk uit eigen bronnen door Wiüibrord
is geschied. De heilige heeft het gebouw latei-
vermaakt aan de Abdij van Echternach.
Het mag waarschijnlijk worden geacht, dat de
kerk te Waalre door Willibrord gvbouwd, de
plaats heeft ingenomen van een afgodentempel,
clie daar vóórdien werd aangetroffen.
Kerk en toren verkeeren momenteel in staat
van ernstig verval. Voor het Brabantsche monu-
mentenbezit beteekent de komende Waalresche
restauratie een zeer belangrijk feit. Zij mag ge
rekend worden tot de allergewichtigste restau
raties in Brabant der latere jaren.
Naar het Centraal Bureau voor de Statistiek
mededeelt, bedroeg de productie van electri-
citeit door de openbare centrales in de maand
Februari 253.5 millioen Kwh. Vergeleken met de
zelfde maand van 1939, toen 219 millioen Kwh.
werden afgegeven, beteekent dit een toeneming
van 16 pCt.
In den bevaarbaarheidstoestand van de Neder
landsche waterwegen hebben zich weer enkele
veranderingen voorgedaan. Geheel onbevaar
baar zijn gebleven het IJsselmeer bij Komwer-
derzand, Stavoren, Elburg, Harderwijk en Urk,
evenals de Gouwzee bij Marken en Scharster-
rijn en Tjeukemeer bij Scharsterbrug, het Over-
ijsselsch Kanaal bij Deventer en de vaarweg
over het Alkmaarder Meer bij Woude. Op den
Doilard bij Nieuw Statenzijl ondervinden nog
slechts schepen met gering vermogen hinder,
alsook op de Warnservaart en het Heegermeer
bij Stavoren en de Beukersgracht bij de Beuker-
schutsluis. Door een opengebroken vaargeul is
de scheepvaart mogelijk op het Winschoterdiep
bij Winschoten. Zonder eenige belemmering
zijn thans de Lauwerszee bij Zoutkamp, het
Reitdiep bij Groningen en het kanaal Weesem-
Nederweert bij Panheel. Op het Reitdiep bij
Zoutkamp ondervindt nog slechts de zeilvaart
hinder, alsmede te Leeuwarden in de richting
Kruiswaters en op den Ouden Rijn van de
Utrechtschc grens tot Woerden.
Van 18 t/m. 25 Maart zal, evenals verleden
jaar, de gelegenheid worden opengesteld, in het
verkeer met Noord-Amerika (met uitzondering
van Alaska, Britsch Columbia, 2e, 3e en 4e zone,
Noord-West Canada, Yukon en de kantoren van
Labrador), Mexico, Bahama-eilanden, Cuba, S.
Pierre en Miquelon, Paaschtelegrammen met
vasten inhoud te wisselen.
In het verkeer met Japan met inbegrip
van Korea en Formosa zullen uitsluitend
Paaschtelegrammen met vrijen inhoud zijn toe
gelaten.
De minister van Economische Zaken, mr. M.
P. L. Steenberghe, heeft het voornemen, mor
gen (Maandag), een korte toespraak door de
radio te houden tot de landbouwers en wel in
het bijzonder met het oog op den toestand in de
veehouderij.
De rede zal worden uitgezonden door beide
Nederlandsche zenders des avonds kwart voor 8.
Zaterdagmiddag heeft mr. P. J. Oud, burge
meester van Rotterdam, in een der zalen van
het museum Boymans aldaar de tentoonstelling
van het plan tot bebouwing van het Diergaarde-
terrein, ontwerp van architect Jan Wils, in het
bijzijn van talrijke genoodigden geopend
13 November j.l. werden de uitkeeringen bij
uitvoer van eieren vastgesteld op 0.80 per 100
stuks kippeneieren en 0.60 per 100 stuks een
deneieren. Voor eiproducten werd de uitkeering
bepaald op 0.16 per K.G.
In verband met de sindsdien gewijzigde om
standigheden heeft naar wij van officieele
zijde vernemen de minister van Economische
Zaken besloten, genoemde bedragen met in
gang van 11 Maart 1940 te herzien en vast te
stellen op 0.50 per 100 kippeneieren, 0.40 per
100 eendeneieren en voor de ei-productcn op
0.10 per K.G. netto.
Zaterdag is te Delft onder zeer groote be
langstelling de gouden medaille uitgereikt aan
den adjudant-onderofficier J. M. de Mooy, ver
bonden aan het ambulance-magazijn aldaar,
wegens zijn 36-jarigen trouwen dienst bij het
Nederlandsche leger.
Bij de vrij talrijke stagnaties in het trein
verkeer in den afgeloopen winter, kon men ia
berichten daaromtrent herhaaldelijk lezen: Het
treinverkeer wordt over enkel spoor geleid, of
wel: het vervoer geschiedde in een bepaalde
richting over verkeerd spoor.
Dat lijkt eenvoudiger dan het in werkelijk
heid is. Plotseling kan immers een trein komen
over een spoor, waarop hij in deze richting niet
wordt verwacht. Daarom moeten verschillende
veiligheidsmaatregelen genomen worden.
In de eerste plaats worden zooveel mogelijk
de voorschriften voor enkel spoor toegepast.
Bepaald moet dus worden, waar zal worden ge
kruist. De blokken kunnen bij treinen in de
verkeerde richting niet in dienst blijven, zoo
dat in die richting de seinpalen van de blok
ken buiten werking treden. De posten onder
weg moeten worden ingelicht, hetgeen gewoon
lijk per telefoon kan geschieden.
Verder moet de machinist of wagenbe
stuurder (en dit is een voornaam punt voor
de veiligheid) van den trein, die over ver
keerd spoor rijdt, elke tien seconden het
waarschuwingssein, een matig langen toon,
laten hooren. Vindt het verkeerd-spoor-rij-
den plaats bij donker, dan moet de locomo
tief of motorwagen boven de witte lichten
een rood licht voeren.
Dit zijn al heel wat voorzorgsmaatregelen,
maar toch zijn we er nog niet. De machinist,
die over verkeerd spoor rijdt, mag niet vertrek
ken, voordat hij en de hoofdconducteur voor
zien zijn van een schriftelijke lastgeving (waar
voor modellen bestaan) afgegeven door den
treindienstleider. Voor geel-zwarte seinpalen
(dat zijn die voor de stations) moet gestopt
worden, totdat het sein „oprijden" wordt ge
geven of de trein op andere wijze wordt binnen
geloodst.
Hieruit ziet men dat de veiligheidsmaatrege
len zoo afdoende zijn bij verkeerd-spoor-rijden,
dat het eigenlijk voor den reiziger geen ver
schil maakt of hij goed of verkeerd spoor rijdt,
zoo men ten minste de onvermijdelijke vertra
gingen, die daardoor ontstaan, buiten beschou
wing wil laten. Prettig zijn die niet, maar on
vermijdelijk voor de veiligheid.
1936—1938
100
Aug.
Dec.
Jan. Febr. 27 Feb. 5 Mrt.
1939
1939
1940
1940
1940
1940
Plantaard.
111,1
Voed.mid.
92.9
106,5
109,5
112,2
111,2
Dierl.
voed.mid.
101,3
120,7
123,6
124,8
125,1
124,1
Totaal
voed.mid.
93,7
114,0
117,1
118.9
118,4
118,0
grondstoffen 96,8
137,0
140,7
144,0
145,5
146.7
Afgewerkte
121,0
prod.
101,8
117,7
119,2
121.0
120,8
Algemeen
124,3
indexcijfer
99.8
119,9
122,0
124,0
124,2
Wat het verloop der kleinhandelsprijzen be
treft geven de volgende gewogen indexcijfers val*
winkelprijzen in de tien grootste gemeenten var»
ons land eenig inzicht. In de berekening zijn
prijzen opgenomen van aardappelen, brood, grut
terswaren, vleesch, melk, kaas, eieren, vetten en
kruidenierswaren.
Hierbij zij opgemerkt dat een stijging van
10,2 pet. der prijzen van voedingsmiddelen een
stijging veroorzaakt van de uitgaven voor het
geheele gezinsbudget van 4.1 pet., waarbij aan
genomen is dat 40 pet. van de gezinsuitgaven
besteed wordt aan voeding.
Augustus 1939 100.
Aug. 1939 Jan. 1940 Fcbr. 1940 27 Febr. 5 Mrt.
100,0 108,6 110,2 110,5 110,2
De oorlogslawine die over Europa is losge
slagen veroorzaakt in de strijdende landen een
dubbele vraag, aan de eene zijde naar oorlogs
tuig, om wonden (en erger) te kunnen maken,
en aan de andere zijde naar verplegingsmatc-
riaal om die wonden weer te kunnen heelen.
Men behoeft over niet heel veel fantasie te
beschikken om zich te kunnen voorstellen wel
ke enorme massa's verbandmateriaal etc. doo-
de lazaretten en ambulances verwerkt worden-
In Duitschland wordt zoo weet het Chcin-
Wkbl. te vertellen een nieuw verbandmiddel
door de industrie in den handel gebracht on
der den naam „Naturin".
Het product „Naturin" wordt vervaardigd uit
huiden en het ziet er uit als perkament.
Er worden natuurlijk beduidende voordeelen
boven het oude verbandgaas aan toegeschre
ven, Een der belangrijkste eigenschappen van
het nieuwe verbandmiddel is, dat het geen aal'
doorlaat, dit in tegenstelling tot het dusvef
gebruikte gaas, dat een absorbeerende werkinS
vertoont.
Het kan gemakkelijk weer verwijderd wol-
den en kan en dit tot groote vreugde van
de Duitsche zuinigheid op grondstoffen!
gereinigd worden en daarna nog verschillend6
malen gebruikt.
De nieuw-benoemde gezant van de Domini'
caansche republiek, de heer M. Henriquez-Urena,
heeft Vrijdag zijn opwachting gemaakt bij den
minister van Buitenlandsche Zaken.
„Waar we geloopen hebben is het anders ook
vochtig," bromde Peter terug, „het drupt met
een straaltje van mijn neus."
De terreininzinking volgend, kwamen zij la
ger en lager, tot ze eindelijk een groote boom
groep bereikten. Het struikgewas bleek hier zeer
dicht; overal in het rond groeiden reusachtige
varens. Onder de boomen was het, vergeleken
bij de temperatuur op den weg en in het rond
opmerkelijk koel. Peter legde zijn helft van
Crofts neer en baande zich een weg door de
struiken. Even later hoorde Hemingway hem
loepen
„Sleep hem mee, het is ideaal hier."
Hemingway pakte Crofts onder de armen en
sleepte hem mede door het pad. dat Peter in
de struiken had gemaakt. De plaats bleek in
derdaad ideaal. Het frissche groen van de boo
men was nu verklaarbaar; in het midden van
de open plek lag een waterpoel van enkele
tientallen meters doorsnede. Het was hier blijk
baar het laagste gedeelte van de groote inzin
king, waar al het regenwater zich verzamelde.
„Als-ie nu nog niet goed ligt, weet ik 't niet,"
zei Peter, om zich heen kijkend, „we zullen hem
aan dien boom daar vastbinden, ik heb riemen
uit den auto meegenomen. Als mijnheer lust
heeft om te schreeuwen, hoort geen mensch
hem. Hij is hier een heel eind van den weg af
en bovendien smoort het dichte gebladerte van
de boomen zijn stemdit hier lijkt me een
geschikte boom. Het is niet noodig het hem
moeilijker te maken dan noodig Ishij kan
hier op een zachten bos varens zitten. Misschien
heeft hij last van vliegen bij het water, maar
wij zelf hebben het ook zoo lollig niethelp
eens een handje."
In twee minuten was Crofts zoodanig aan den
boom vastgemaakt, dat het een onmogelijkheid
was, dat hij nog ooit alleen zou loskomen.
„En nu terug," zei Peter, „als de weerga, we
hebben al veel te veel tijd verloren."
Zonder op de warmte te letten, renden zij
terug naar den auto. Er was geen mensch in
zicht.
„Ik zal even uitkijken naar een goede plaats."
zei Peter, „als ik roep, kom dan op de plaats
v/aar je me hebt zien verdwijnen door de strui
ken heenje doet maar of je een tank be
stuurt."
Hemingway schoof Pedro wat opzij en ging
achter het stuur zitten. Noch Morescu, noch
Pedro vertoonden eenige teekenen van leven.
Peter scheen geluk te hebben, want nog geen
minuut nadat Hemingway hem had zien ver
dwijnen hoorde hy roepen:
„Kom maarzuiver rechtuit rijden!"
Hemingway reed den wagen een eindje terug
om de bocht in de struiken te kunnen nemen,
mompelend: „op hoop van zegen," en reed met
een groot gekraak van brekende takken de strui
ken in, vurig hopend, dat de scherpe cactus-
stekels niet meer dan één band zouden door
priemen.
Peter had de plek echter goed uitgekozen.
Nadat de wagen door een twee meter dikke
laag struiken was gedrongen, zag Hemingway
voor zich een zandige vlakte met hier en daar
verspreide steenen. Hemingway moest haar
oversteken in de tweede versnelling, omdat de
wielen neiging vertoonden tot wegzakken in
het losse zand. De temperatuur van het koel
water steeg onrustbarend snel. Links en rechts
schoten verschrikte hagedissen en groote spin
nen onder steenen weg. De totale diepte van de
vlakte was ongeveer driehonderd meter. Toen
Hemingway haar halverwege was overgestoken,
ontdekte hij Peter aan de overzijde, die met zijn
armen een plaats aangaf tusschen de dwerg-
boomen, waar de plantengroei weer begon. Toen
de wagen die plaats bereikte, ging Peter op de
treeplank staan, bestoft en transpireerend.
„Wat een karwei," hijgde hij, „rij den wagen
onder de boomen en laat 'm staan. Als de hee-
ren schreeuwen, zal geen mensch het hooren.
Hoe gaat het met hen?"
„We behoeven ze niet steviger vast te binden
dan nu het geval is," zei Peter, „we hebben geen
seconde meer te verliezenals ze nu dadelijk
bijkomen, gaan ze natuurlijk elkaar losmaken,
maar vóór ze dat hebben klaargespeeld is er,
zooveel tijd verloopen, dat ze in geen geval tijd
zullen hebben, hun vriendjes te waarschuwen.,
laten we maar maken dat we wegkomen!"
Hij legde Pedro languit op de voorbank en
sloot de portieren.
„Ziezoo! Laten we nu eens kijken, hoe we
dien omweg zullen makenhoe loopt de weg
ook weer?" Hij teekende met de punt van zijn
schoen lijnen in een plek geel zandNa dat
rechte stuk, waar we die vier kerels tegenkwa
men, loopt de weg slingerend met een grooten
boog naar links, herinner je je niet? In dat
stuk ligt ook die S-bocht, de weg gaat daar
heelemaal naar links. Dan komt dat heuvel
achtige traject, waar Morescu schipbreuk heeft
geleden. Als we nu van hieruit rechtuit naar
dat heuvelachtige stuk loopen, zonder den weg
te volgen, snijden we een kolossaal stuk af, en
maken we een goede kans, die twee heeren vóór
te zijn. Maar het zal geen grapje zijn.... kijk
dat eind open vlakte eens!"....
Hij maakte zijn shirt aan den hals open en
ging op weg, met 'n flinken pas, zoolang moge
lijk de schaduw van de dwergboompjes volgend.
Hemingway volgde hem op den voet.
„Met het sjouwen door woestijnen zult gij uw
woestijn verdienen." zuchtte Hemingway, „maar
in elk geval is het goed voor ons figuur, dat
loopen."
„Wat zullen wij een figuur krijgen," beaamde
Peter.
„Galgenhumor," zei Hemingway.
Van dat oogenblik af werd er niet veel meer
gesproken. Zij bereikten het einde van de groep
boomen, aarzelden even en betraden dan de
breede vlakte van hard zand, rijkelijk met cac
tussen begroeid, waarop de zon onverzoenlijk
brandde.
Spoedig waren hun gestalten nog maar klei
ne figuren in de opstijgende en wervelende.ko
lommen heete lucht, nietig vergeleken bij som
mige reuzencactussen, die zij passeerden. Het
laatste geluid, dat van hen door de heete stilte
naar de groep dwergboomen overdreef, waren
enkele woorden, die deel uitmaakten van de
toepasselijke ballade:
„Soldats de la Légion,
Dc la Légion Etrangère,
Qui n'avez pas de pays,
La France est votre mère...."
NEGENTIENDE HOOFDSTUK
Waarin het woestijnthema zeer op den voor
grond treedt
Peter's revolver bleef onbeweeglijk gericht op
het tweetal, maar zijn gelaat drukte verbazing,
ongeloof en zelfs ontzetting uit.
„Weet je het zéker, Hemingway?"
Hemingway deed een pas achteruit in het
fijne, heete zand. veegde zijn voorhoofd af en
schudde het hoofd:
„Ik behoef het niet nóg eens te probeeren.
Peter, ik heb alles onderzocht, hun zakken, hun
mouwen en hun schoenen.... ze hebben het
papier niet bij zich!"
„Dat heb ik jullie toch al gezegd vóór je mijn
zakken ging nazoeken," gromde Turpey, „mag
ik misschien mijn armen laten zakken, het is te
vervloekt heet hier om je erg in te spanne»
zonder noodzaak."
„Laat maar zakken," zei Peter met een at'
wezigen blik in zijn ocrgen, „ik snap er nu heel®*
maal niets meer van! Zeg, Hemingway, dat pa'
pier moet toch èrgens zijn!"
„Lijkt me logisch," zei Hemingway droogje®'
Hij was langs den weg gaan zitten en hiel»
voor alle zekerheid zijn eigen pistool op het
tweetal gericht. Peter zag er dermate verdwaas»
uit, dat diens bruikbaarheid als scherpschutter
op dat oogenblik twijfelachtig leek.
„Morescu had het niet," zei Peter, met ee»
stem en een blik alsof hij droomde, „deze twe®
lui hebben het nietCrofts had het natuuf
lijk nieten
„Alle donders," liet Turpey zich ontvallen^'
hebben jullie Crofts óók al te pakken gekregen'
Hoe is dat nu weer mogelijk?"
„Wij werken met stille kracht," zei Peter'
wiens glazige blik verdween en plaats maakte
voor een peinzende uitdrukking, „er is maar
één mogelijkheid overgebleven en...."
Hij hield plotseling op, onderbroken door he
luide gebrom van een automotor.
„Daar komt een wagen aan," zei Hemingway*
ijlings opstaande, „laten we maken dat we va»
den weg af komen, laten we maar in de strui'
ken gaan staan, die revolvers van ons loop®11
al te erg in de gaten."
(Wordt vervolgd'
