noodzakelijk §M',euwe Hevige gevechten begeleiden de vredesonderhandelingen JUISTE VOORLICHTING Enorme drukte in het zakenleven ^iiSéweerieté Laat Moskou eenige eischen vallen? De Finnen hebben n troeven in handen DINSDAG 12 MAART 1940 B'uitenlandsch Overzicht Kerkelijk leven middenstandszaken Soep van VOlrijpe tomaten! DREIGEND CONFLICT TE COEVORDEN SLACHTOFFER VAN HET IJS GEVONDEN FRANSCUE REDEMPTORISTEN Uit Valkenburg naar hun vaderland vertrokken HERDISPOSITIES AMSTERDAM-C. DE „BUITENZORG" IS VRIJ GEGEVEN TE WATER GEREDEN EN VERDRONKEN BATAVIA BESCHERMT ZICH TEGEN LUCHTGEVAAR NAAR FRANKRIJK TERUG CENTR. BUREAU v.d. TUINBOUWVEILINdEN in Nnderland JAVASTRAAT 80, AFDEEUNG RECLAME - PEN HAAG SEMARANG, 12 Maart (Aneta). Het nieuwe vliegveld van Semarang, Kali Ban- teng, is vanmorgen geopend onder zeer groote belangstelling van autoriteiten en de burgerij. ders nauwelijks meer behoefte hadden. Niette min is de deelneming van exposanten uit het binnenland toch massaal geweest, want van de ruim 6600 standhouders waren er toch niet meer dan 337 buitenlanders, een getal dat gering is vergeleken bij het eerstgenoemde cijfer Zoo bood dus reeds bij een eerste opper vlakkige bezichtiging de Messestad het beeld van enorme activiteit. Overbevolkte straten, restaurants, waar geen plaats te bemachtigen viel, een gonzende drukte in de Messe-gebouwen. Een Duitsch bedrijfs leven, dat zich niet door den oorlog heeft laten verlammen, maar integendeel op volle toeren werkt, dat heeft Duitschland te vens aan de wereld willen toonen. Ook als men er rekening mee houdt, dat de schit terendste medaille haar keerzijde heeft, dan kan men niet ontkennen, dat er in Leipzig op groote schaal zaken zijn gedaan, en dat Leipzig op den vreemdeling, op de verduistering, de bonboekjes en de rede voeringen na. in geen enkel opzicht den in druk kon maken een stad te zijn midden in een land, dat oorlog voert Wij hebben steeds op het stand punt gestaan, dat onze zeestrijd- krachten versterkt dienen te borden en dat deze versterking, gezien Cns koloniaal bezit en de bescherming Van onze scheepvaart en handhaving tnzer rechten ter zee, een nationaal le- Vctlsbelang van de eerste grootte vormt, daarvoor wij ons offers zullen hebben J6 getroosten. Dat deze offers zwaar zul- en Wegen, nu de mobilisatie meer dan j^derhalf millioen per dag verslindt, behoeft geen betoog. Had ons land on- ^er de begrijpelijke na-oorlogsche illu- Van een wereld, die rijp voor een al- Êeiheen en oprecht pacifisme en een Varaan evenredige ontwapening zou k'jb. in de economische en financieele ^bi-jaren vóór de crisis niet stelsel matig de defensie verwaarloosd en rich verzet tegen de telkens aanhangig haakte vlootuitbreidingsplannen, het 2°u thans niet op het financieel minst gelegen komende oogenblik een schrome- liken achterstand hebben in te halen. an zou er een geleidelijke en harmo- b'sche opbouw van onze maritieme de fensie hebben kunnen plaats vinden, J'aarvan de lasten zoo verdeeld hadden bannen worden, dat de druk daarvan ^een noemenswaardigen invloed op de ^Ivaart zou hebben uitgeoefend. He- aas is dit echter niet gebeurd en het geen zin daarover jeremieerend na fe kaarten. Wij staan nu voor een dwin gende noodzakelijkheid, die ons door '«dere nieuwe flagrante rechtsschen- «ing op zee tegen onze scheepvaart ge legd overtuigender dan door het fefiest welsprekende pleidooi wordt in- ?escherpt. Nieuwbouw van materieel, üie eerst over jaren gereed kan zijn, zal thans niet baten, maar zal in de ^komst zijn nut eerst kunnen afwer- Deze toekomst is onzeker, maar het ?ekere voor het onzekere nemend, moe- wij ten aanzien van onze maritie- Jfe defensie thans doen, wat in alle op aten redelijk en zedelijk verant woord is. VERWEKT GEEN KRAMP Bil «pothoker» en drogisten In verpakkingen van 10. 30 en 60 tabletten. Om ongeveer half acht arriveerde de gouver neur van Midden-Java, waarop de bataljons- muziek het Wilhelmus speelde. Op het nieuwe vliegveld waren ter gelegen heid van de opening aanwezig twee radio auto's van de militaire luchtvaartafdeeling van Andir, 18 Glenn-Martins, 9 Koolhovens, 3 Lock- heeds, 3 Bucker Jungmanns en 1 Miles Hawk. Het hoofd van den provincialen waterstaats dienst, ir. J. Adriaanse, voerde het woord, waarbij hij de geschiedenis van de tot stand koming van het nieuwe vliegveld memoreerde en gewag maakte van de moeilijkheden, welke daarbij moesten worden overwonnen. Op uitnoodiging van het hoofd van de afdee- ling luchtvaart aan het departement van ver keer en waterstaat, den heer B. H. P. van Lent, verklaarde de gouverneur van Midden-Java hierop het vliegveld voor geopend, nadat «hij dank had gebracht aan allen, die medewerkten aan de tot stand koming daarvan. Hierna hielden nog toespraken de burgemees ter van Semarang, jhr. ir. F. E. C. Everts,'na mens de Kamer van Koophandel, majoor Ver- steegh van de K.N.I.L.M. en de voorzitter van de vliegclub Semarang, mr. F. van Houten. (Van onzen eigen correspondent) Leipziger Messe in oorlogstijd. De Dult- schers gebruiken met eenige geringschatting het woord „Kriegsmesse" om daarmee te kennen te geven, dat zij het grooter en beter gewend zijn. Er was dit voorjaar geen technische Messe en de boutv-Messe moest tot een later tijdstip worden verschoven, zoodat de reusachtige jaarmarkt zich in hoofdzaak bepaalde tot de Muster-Messe en de Bugra-Sfesse, hetgeen de Duitschers deed zeggen, dat dit toch slechts een „Kriegs messe" was. Nu goed, oorlogs-Messe of vredes-Messe, maar als er nog altijd eenige tientallen enorme gebouwen noodig zijn om er meer dan 6600 exposanten in te herber gen, dan kan men begrijpen, dat de drukte in Leipzig ook dit voorjaar nauwelijks on derdeed voor die van andere jaren en bijkans de heele stad noodig was om aan de vreemdelingen onderdak en bedden te ver schaffen. a Tomatensoep gemaakt van mSSÈtJ volrijp geplukte tomaten. Een vBm» r'ikdom aan gezondheid en genot. Voedzaam en heerlijk Ü0T\ f" van smaakOok vegetarisch en ritueel verkrijgbaar. De Minister van Justitie heeft, als een van zijn plannen, de wijziging van de Be grafeniswet aangekondigd. Binnenkort zul len de Kamerleden zich dus moeten uit spreken over de vraag of in ons door een Christelijke Vorstin geregeerd en grooten- deels Christelijk land de heidensche ge woonte van de lijkverbranding wettelijk zal worden gesanctionneerd. Maar hoe groot de afkeer van het overgroote deel van ons volk tegen verassching van het lichaam ook is, wij vreezen, dat de tegenstanders van crematie toch niet sterk genoeg zullen zijn om een door een jarenlang getolereer de openlijke wetsovertreding, bijna tot ge woonterecht geworden practijk plotseling te stuiten. En weer zal men ons in de ko mende dagen vragen: maar wat heb ge dan toch eigenlijk tegen lijkverbranding? Is zij niet schooner en hygiënischer dan het begraven, dat gij uw dooden doet? Wat wij er tegen hebben? In strijd met het dogma van het christelijk geloof is crematie niet en evenmin in strijd met de leer der verrij zenis van het lichaam op den laatsten dag de oordeels, maar de lijkverbranding is ons te materialistisch en te veel een sugges tie, als zou met den lichamelijken dood ook de onsterfelijke ziel ophouden te be staan. In het „Weeblad voor Christen dom en Cultuur" vertelt een dominee van een bezoek, dat hij bracht aan de nieuwe aula van het crematorium te Westerveld. Hij kreeg er den indruk, dat hier de veras- schingsplechtigheid tot de opperste apo theose van het leven wordt gemaakt; tot een laatste huldiging aan het leven; dat de dood zelf er uiterste levensceremonie is geworden; dat men de menschen er eert als halfgoden en helden, niet al zondaars, die 'n ander, het eigenlijke, het eeuwige be staan zijn ingetreden. Men waant zich in het atrium van een Romeinsche villa, aldus de schrijver. Slaven en slavinnen ontbre ken er nog alleen aan. O neen, de nieuwste aanwinst der Westerveldsche pompe schijnt het stemmige dametje te zijn, dat den stoet als hij den hoogen heuvel beklom men heeft, opwacht bij den ingang der hei lige hallen en die gekleed gaat in een klee- dij, die het midden houdt tusschen die van een stewardess der K.L.M. en van een con- ductricetje der Geldersche Tram-maat schappij. De snit is in dien trant, alleen is de kleur zwart, zooals vanzelf spreekt. Overigens zou men het sportief kunnen noemen. Daar troont dan op een hooge ka tafalk de kist en op de wit-marmeren pla vuizen staan de bloemstukken uitgestald. Hooge ramen laten het licht van buiten in overdaad binnen en boven het jonge voorjaarsgroen van dichtbegroeide duinen ziet ge den blauwen hemel: een volmaakt spel van kleuren. Het is allemaal zoo mooi, dat alleen de menschen er detoneeren; ge mist er de purperen toga's en vrouwenar- men met gouden armbanden. Men kan zich in deze aula een offerschaal denken, maar geen kruis en de fijne intuïtie van architect Dudok heeft hem alle gebrandschilderd glas doen vermijden, omdat zelfs de verste herinnering aan een Kathedraal hier niet op haar plaats zou zijn. De dominee hoorde er de melodie van een psalm zacht dooi de lichte ruimte ruischen, doch die klonk er vreemd; men verwacht er Grieg's Ase's Tod. Zoo is het. Het is, omdat deze lijkverbran dingsplechtigheden in onze Westersche be schaving onmiskenbaar als een triomf, als een bekroning van de ontkerstening onzer maatschappij dienen te worden beschouwd, dat wij ons tegen stabiliseering van derge lijke heidensche gebruiken verzetten. Cre matoria in het christelijke Europa zijn bij uitstek geschikt om niet alleen de men schen tot het huldigen der materialistische wereld- en levensbeschouwing over te ha len, maar ook tot het navolgen van de ze den en gewoonten van de oud-heidensche Grieksche en Romeinsche wijsgeeren en Fatriciërs. Onze strijd tegen de lijkverbran ding is een .onderdeel van onzen grooten strijd tegen het ongeloof in de wereld en het voortwoekerend materialisme in onze samenleving. Tegenover het troosteloos dalen van de kist in de aula te Westerveld, tot vóór de deuren van den, het lichaam vernietigenden, verbrandingsoven, stellen wij ons „In Paradisum deducant te Angeli" dat den Engelen u naar het Paradijs ge leiden; tegenover de uitzichtloosheid van het rationalisme, het verschiet van een eeuwig, een beter leven hiernamaals. ■BÉËI De besturen van den Centralen Bond van Transportarbeiders, den Ned. Bond van Chr. Fabrieks- en Transportarbeiders en den Ned. R.K. Bond van Transportarbeiders „St. Boni- facius" voeren sinds eenigen tijd in Coevorden een actie voor het verkrijgen van een betere ta riefregeling en een beter uurloon, dan op dit oogenblik bestaan. Daartoe werden in het vo rige jaar reeds aanschrijvingen gericht tot de diverse werkgevers, die echter evenmin als an dere pogingen, tot eenig resultaat hebben ge leid. Besloten is nu. aan de werkgevers mede te deelen. dat. indien 18 Maart as. de gestelde verlangens niet zijn ingewilligd, de arbeiders na dien tijd geen arbeid meer zullen verrichten op andere voorwaarden, dan door de organisaties aan de werkgevers zijn kenbaar gemaakt. Er dreigt dus een conflict in het transport bedrijf te Coevorden te ontstaan, waarbij 15 werkgevers en ongeveer 100 arbeiders zullen worden betrokken. Oosten gereed liggen zal een vrede tusschen Moskou en Helsinki zoowel door Rusland als Duitschland propagandistisch worden uitge buit. De Engelsche bladen schrijven trouwens zelf al, dat een vrede in Noord Europa als een nederlaag voor de Geallieerden moet worden beschouwd. Zooals de Times reeds de vorige week zei; het Finsche conflict geeft Engeland de gelegenheid om zoowel Rusland als Duitsch land aan te grijpen; het is een kans, die men niet mag laten voorbijgaan. Het ziet er naar uit dat deze kans thans voorbij is. Of heeft Chamberlain deze kans niet willen benutten, omdat hij een uitbreiding van den oorlog in Noord Europa te riskant vond. Hoort men ook niet geregeld fluisteren, dat in het Britsche kabinet de meeningen verdeeld zijn en dat hier de groep-Chamberlain, de mannen die voor zichtig tasten, aar-zelen en talmen en die nog steeds, nu de oorlog immers nog niet in al zijn felheid is losgebarsten en geen onherstelbare verwoestingen zijn aangericht, tot een compro mis bereid schijnen en de groep-Churchill, die gaarne alle risico's neemt en meent, dat er met Duitschland geen vrede mogelijk is zoo lang het Duitsche leger geen gevoelige neder laag heeft geleden, tegenover elkander staan? Wij zijn benieuwd naar de debatten in het Lagerhuis, wanneer het werkelijk tot vrede komt tusschen Moskou en Helsinki. Chamber lain zal dan nog harde noten te kraken krijgen. Verschillende marine-deskundigen en marine-medewerkers aan de* pers hebben het ons niet gemakkelijk ^"hiaakt te beoordeelen of het befaam- e slagkruiserplan, waarmee ook de re dering zich heeft vereenigd, aan deze dder de huidige buitengewoon moei- 'ike omstandigheden bijzonder scherp c stellen eischen beantwoordt. Onder °h bevinden zich lieden, die pertinent "c voorkeur geven op maritiem-techni- 5|'^e en financieele gronden aan een ^'botversterking met lichter en goedkoo- '5°r en gemakkelijker te bedienen en te ^Moiteeren vlootmaterieel, vooral vlieg den en duikbooten. De meest vurige Vorstanders van dit plan, die uiteraard bonden worden onder de actief die fde marine-officieren marine-of- 'cieren, die met hardnekkigheid en on- trdroten toewijding hun hart en ''acht gewijd hébben en wijden aan Gïl beknibbelde en huns inziens volko- ontoereikende vloot om er nog van ttiaken, wat er met inspanning van - Uiterste krachten nog van te maken 'e' moeten toegeven, dat al is het .^der de gegeven omstandigheden het denkbare plan, het toch niet ge- Gel afdoende kan worden geacht, om- at ons kleine land nu eenmaal niet in aat is een vlootmacht te creëeren, die i met de groote maritieme mogend- den meten kan. Er zijn er, "die den ahbouw van drie slagkruisers voor In- op rond 500 millioen en de daarbij 6hoorende havenverbetering van Soe- /Vaja op nog eens 250 millioen ramen, „dr in „Onze Vloot" lezen wij, dat aSschepen van 40.000 ton nog geen 100 "Hoen kosten en dat drie Slagkrui- 5"rs van 27000 ton met inbegrip van i6dig licht materieel (onderzeeboot- ?ers) en de bijbehoorende zeevliegtui- vn bij aanschaffing op niet meer dan I, millioen zullen komen, terwijl de ^verbetering van Soerabaja slechts lr 'Millioen zal vergen. Bij zulke verschil- t,tl roept ook de leek in de marine-tech- (j'ek met aandrang om juiste voorlich- ti'V- Want zonder zulk een voorlich- jj*1" zal noch de Kamer noch de publie- °Pinie zich een juist oordeel kunnen i, lhien over de vraag, op welke wijze dzakelijke vlootversterking het meest „Vlmatig en het minst bezwaarlijk tot l^dd zal moeten en kunnen worden ge- l acht. Alleen voor een vlootverster- ^5. die het vol vertrouwen als de ^-fist doelmatige en tevens minst be- <^aarlijke kan aanvaarden, zal het Ne- ^"'andsche volk con amore offers, zelfs are offers willen brengen. Slechts heel langzaam gaat het gordijn om hoog voor de tweede akte van het Finsch- Russisch drama, dat bijzonder spannend belooft te worden. De golf van verwarde en tegenstrij dige berichten, waardoor de wereld wordt over stroomd, maakt de situatie nog weinig over zichtelijk, ofschoon de uiteindelijke beslissing van de Finsche regeering: wapenstilstand en vrede met Moskou of voortzetting van den strijd met militaire hulp van de Geallieerden, wel niet lang meer op zich zal laten wachten. Terwijl de Russische troepen gisteren de Noordelijke en Oostelijke wijken van Finlands op een na belangrijkste stad, Viborg, bezetten, maar op de meeste andere fronten moeten constateeren, dat het Finsche leger nog een even geduchte tegen stander is als bij het begin van den oorlog, worden de onderhandelingen in het Kremlin voortgezet. Beweerd wordt, dat Stalin zijn eischen heeft gewijzigd en niet langer meer aanspraak zou maken op Viborg, Petsamo en sommige gedeel ten van de Mannerheimlinie. Wat hiervan juist is weten wij niet, maar wel blijkt uit hetgeen gisteren is bekend ge worden over het bezoek, hetwelk de jSovjet- Russische ambassadeur op 22 Februari aan den Engelschen Onderstaatssecretaris voor Buiten- landsche Zaken heeft gebracht en waarbij hij de Britsche regeering verzocht de Russische vredesvoorwaarden aan Finland door te geven, dat Moskou, hiertoe al of niet door Berlijn aan gespoord, het conflict met Helsinki wenscht te liquideeren. Ook de arrestatie van de leden der marionetten-regeer'ng Kuusinen, waarmede Stalin enkele dagen na het uitbreken van den oorlog „vrede" sloot, wijst in deze richting. Trouwens de heele comadie met deze „volks- regeering" is voor Moskou een groot échec ge worden. Naar thans bekend is geworden, heeft Enge land geweigerd de Russische vredesvoorwaarden aan Helsinki door te geven, omdat het deze van zoo buitensporigen aard achtte, dat zij Finland in een volkomen hopeloozen toestand zouden laten. Zweden echter, dat niets wilde nalaten om den oorlog buiten zijn gebied te houden en daarom reeds lang alles in het werk stelde om een verzoening tusschen Finland en Rusland te verwezenlijken, was wèl bereid om de vredes voorwaarden, die Maiski bij zich had, aan de Finsche regeering door te geven. Zoo werd Zwe den de bemiddelaar en zorgde er voor, dat een rechtstreeksch contact tusschen Moskou en Hel sinki tot stand kwam. Wanneer het waar is, dat het initiatief tot vredesonderhandelingen van Moskou is uitgegaan, dan is het ook heel goed mogelijk, dat het Kremlin bereid is, zijn aanvankelijk gestelde territoriale eischen wat te verzachten. Negen en twintig jaar geleden, in de maand Maart zijn de Fransche paters Redemptoristen in Valkenburg gekomen en in deze maand Maart keerden zij terug naar hun vaderland. Met drieën waren zij nog achtergebleven: Pa ter Rector en twee Broeders. Ook zjj zijn van daag vertrokken. De bibliotheek is naar Frankrijk verzonden, het meubilair is verkocht. Aan de gewitte mu ren van de spreekkamer hangt nog een vergeten schilderij. Pater Rector heeft afscheid genomen van zijn vrienden. Zij hadden weinig contact met de buitenwereld wegens de taalmoeilijkheden. Nu blijkt dat het aantal vrienden, dat zij verwor ven hebben, alle verwachtingen overtreft. Pater Rector spreekt weinig bij het afscheid, want hun vertrek is noodgedwongen; hij brengt dank aan de Limburgsche bevolking, wier diepe godsvrucht hij steeds bewonderd heeft; hij dankt voor den velen steun, want hun bestaan in Nederland was hard en sober. In Frankrijk zal hij zijn medebroeders, die reeds vroeger uit Limburg vertrokken, ontmoeten, maar zonder oorlog zouden zij Limburg nooit verlaten heb ben. Van de priesters en novicen aan het front is tot. nog toe niemand gesneuveld, noch ge wond. Het klooster is niet verkocht, maar voor den tijd van zes jaar verhuurd aan een Valken- burgsch hotelier. Zoo herkrijgt het „Huis ter Geul" zijn oorspronkelijke bestemming van hotel. De bevolking van Valkenburg ziet de Fran sche Paters ongaarne vertrekken, want wanneer een beroep gedaan werd op hun medewerking, waren zij, met hun Fransche voorkomendheid, daartoe spontaan bereid. BATAVIA, 12 Maart (Aneta) De „Buiten zorg", die met hadjis in Ned.-Indië terugkeerde en in verband met het voorkomen van pokken naar het eiland Onrust w'erd gezonden, is, na gedesinfecteerd en uitgezwaveld te zijn, weer vrijgegeven. Om 12 uur vanmiddag meerde het schip in de tweede binnenhaven, waar met de lossing van de goederen werd begonnen. De passagiers blijven op het quarantainestation op Onrust. Maandagavond is te Witteveen de 17-jarige schoenmakersleerjongen Z. Fokkema uit Exloo met zijn fiets te water gereden en verdronken. De jongen was naar eenige klanten geweest. Toen hij om negen uur niet bij zijn patroon was teruggekeerd, stelde men een onderzoek in. Het kanaal werd afgedregd en om elf uur vond men het lijk en de fiets, vlak bij de boerderij van den landbouwer Super, waar de jongen was ge weest. Hij is vermoedelijk van het bruggetje voor de boerderij te water gereden. BATAVIA, 12 Maart (Aneta) In zijn giste ren gehouden vergadering besloot de gemeente raad van Batavia een bedrag van f 17.000 ter beschikking te stellen voor het aanschaffen van materieel ten behoeve van de luchtbescher ming. Op het oogenblik schijnt de kwestie over het toekomstige politieke en militaire regiem in Finland nog een struikelblok te vormen bij de onderhandelingen te Moskou. De Finsche ver tegenwoordigers staan echter sterk, want één woord van hen en de Geallieerden snellen te hulp. Dit heeft Chamberlain gisteren nog eens bevestigd. Hoe of dit dan zal geschieden en of Londen en Parijs dan desnoods de Zweed- sche of Noorsche neutraliteit zullen schenden, wanneer deze geen troepen wenschen door te laten, daarover liet de Britsche premier zich niet uit. Het aanbod kon wel eens te laat zijn gekomen. Het is moeilijk voor te stellen, dat de Ge allieerden de huidige ontwikkeling der poli tieke situatie gaarne zien, want, tenzij er zich nog geheel onverwachte gebeurtenissen voor doen welke alle vredesonderhandelingen in de war kunnen sturen en met deze mogelijk heid moet men steeds rekening houden, denken wy slechts aan de troepen, die in het Nabije dagen kwam het hoofdbestuur in ver eng bijeen. Na de goedkeuring van het and- en financieel verslag en na het geeste- kwartiertje van den geestel. adviseur wer- 'Achtereenvolgens de volgende punten be leid. Het stoffelijk overschot van den sergeant-telegrafist F. W. J. Steenvoort, die hij de ramp met de O.-11 om 't leven kivam, werd Maandagmiddag onder enorme belang stelling te Enschede ter aarde besteld. De burgemeester van Enschede, de heer J. J. G. E. Riickert spreekt bij het graf,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1940 | | pagina 9