Zal op den Brenner over oorlog
of vrede beslist worden?
h
TREDEN
WEEST OP UW HOEDE
Sumner Welles achter
de schermen
Trein door rots
blok getroffen
Roemenië minder
ongerust
KOU wef!
r
de
PHILIPS
„PHILIDYNE'
Rijwiellantaarns
Buitenlandsch Overzicht
De sensationeele ontmoeting
tusschen Hitier en
Mussolini
Radiorede van Tatarescoe
fiaJufAiaafLt U&ga,
GEEN DEMOBILISATIE
IN FINLAND
CHAMBERLAIN 71 JAAR
Coöp, Restaurant
MAANDAG 18 MAART 1940
Legerberichten
Prijzen vanaf f. 6.85
99
99
Hulp uit Italië
De Russen nemen bezit
van Viborg
Vliegongeluk eischt
veertien dooden
Noorsch schip gezonken
MOLENRAD!^ Leid SC heg r. A dam
FEUILLETON
DOOR JOHN BUCHAN
Nu de strijd tusschen het roemrijke
Finland en de eerlooze Sovjet-
Unie beëindigd is met een vrede,
waarbij opnieuw de beginselen van
rechtvaardigheid en liefde met de lompe
laarzen van militaire overmacht werden
vertreden, is er voor de groote oorlog
voerenden een mogelijkheid komen te
vervallen, om elkander buiten de Magi-
not-linie en de Siegfried-linie om
aan te tasten. Hoe minder er van
die mogelijkheden overblijven, hoe
meer kans er bestaat, dat de nog over
geblevene ter eenigertijd zullen worden
benut. En daarom is het méér dan ooit
zaak, dat ons land en onze regeering de
grootst mogelijke waakzaamheid be
trachten en de weerbaarheid opvoeren
en handhaven op het hoogst mogelijke
peil. De Geallieerden, die bij den aanval
op de Altmark zich niets aan de neutra-
liteitsrechten van Noorwegen gelegen
hebben laten liggen, betrachtten ten
aanzien van het heroïsche Finland een
welhaast angstvallig Volkenbondsforma-
lisme om de schuld van hun gebrek aan
hulpverleening te kunnen afschuiven op
de houding van Zweden en Noorwegen.
Deze tegenstelling bewijst, dat wij niet
te veel staat mogen maken op hun hou
ding in geval ons land door hun tegen
partij zou worden aangevallen, want zij
zullen altijd naar een precedent
kunnen verwijzen voor elke houding, die
zij dan zullen wenschen aan te nemen.
Zooals wij reeds bij .herhaling betoogd
hebben, moeten, logisch beredeneerd, de
strategische voordeelen voor Duitschland
verbonden aan onze strikte neutrali-
teitshandhaving zwaarder wegen dan de
enorme risico's, die Duitschland zou loo-
pen, indien het met ons welverdedigde
en gemakkelijker dan Finland te berei
ken land den strijd zou aanbinden. Al
heeft Duitschland ter zee onze neutrali-
tcitsrechten nóg minder ontzien dan
Engeland, wij gelooven toch niet, dat
Duitschland den wil en den lust heeft
om geheel vrijwillig en zonder dwin
gende reden zijn front te verbreeden
en daardoor te verzwakken, terwijl wij
moeten aannemen, dat het den Gealli
eerden niet onaangenaam zou zijn, wan
neer zij Duitschland daartoe zouden
kunnen verleiden op een wijze, waarbij
zij zelf het strakke en onbewogen, uit
gestreken Volkenbondsgezicht zouden
kunnen redden.
De Balkan en het nabije Oosten
bieden nog ongebruikte gelegen
heden voor de oorlogvoerenden
om elkander in het ongepantserde
zwak te tasten, maar de Duitsche bla
den wijzen er naar aanleiding van den
vrede, te Moskou gesloten, op, dat
thans een strategische beslissing in het
Westen moet worden verwacht. De
hoofdredacteur van de „Deutsche All-
gemeine Zeitung" dr. Silex, schreef let
terlijk; „Een oorlog, die in het Westen
wordt gevoerd, is een beeld, waarmede
zich de Westelijke mogendheden niet
vertrouwd kunnen maken. En toch zal
het zich aldus afspelen." Het is dui
delijk, dat de oorlogsbarometer van de
Finsche „strenge vorst en sneeuwstorm"
geloopen is naar „Veranderlijk", en dat
motiveert, de aandacht nog eens extra
te vestigen op het sein: „Weest op uw
hoede". Niet, om ons daarover onre
delijk bezorgd te maken, maar om in
het bewustzijn van onze blijvende en
steeds nog toenemende paraatheid den
vastberaden wil te sterken tegen eiken
aanval, van welke zijde die ook moge
komen, ons met Finschen heldenmoed
te weer te stellen en alles te doen, wat
binnen onze macht ligt om te verhin
deren, dat wij tot oorlogsterrein der
groote mogendheden zouden worden
gemaakt. Evenmin als Finland dit
wenschte, wenschen wij het, en wij
mogen er op vertrouwen, dat wij met
België in natuurlijke solidariteit ver-
eenigd een beteren buur, die tevens
een dichtbijzijnde vriend is, bezitten
dan Finland.
Het opperbevel der Duitsche weermacht deelt
mede:
Ten Zuidwesten van Zweibrücken is op 15
Maart een vijandelijke verkenningspatrouille
teruggedreven. Een eigen verkenningspatrouille
heeft op 16 Maart aan het Saarfront een Fran-
schen waarnemingspost zonder eigen verliezen
uiteen geslagen. De luchtmacht heeft verken
ningsvluchten gemaakt boven de Noordzee en
Oost-Frankrijk. Duitsche jachtvliegtuigen heb
ben ten Westen van Breisacht een Franschen
kabelballon brandend neergeschoten.
Verder bevat het legercommuniqué het bericht
over den vliegeraanval op Scapa Flow.
Het Fransche legerbericht van Zondagavond
luidt: „Duidelijke bedrijvigheid der verkennings
patrouilles ten Westen van de Vogezen."
Het Fransche legerbericht van Maandagoch
tend luidt:
„Een vijandelijke indringingspoging ten Oos
ten van de Moezel is op het vuur van onze ar
tillerie en infanterie afgestuit".
Europa staat voor zeer belangrijke beslissin
gen. De vredesonderhandelingen te Moskou en
de daarop gevolgde vrede mogen een oogenblik
dc aandacht van het groote conflict tusschen
Duitschland en de Geallieerden hebben afge
leid, zij, die de gebeurtenissen nauwkeurig volg
den, zagen, dat de toestand zich met den dag
toespitste^ De oorlogvoerenden voelden de na
derende dreiging van het voorjaar, waarin
waarschijnlijk definitief over oorlog of vrede
beslist zou worden. Daarom onthielden zij zich
ervan hun handen in het FinschRussisch
wespennest te steken, want als zoodanig be
schouwden zij net drama, dat zich daar in het
hooge Noorden afspeelde. Zij wilden hun han
den in het Westen vrij hebben. Een half jaar
hebben zij den tijd gehad om hun kansen te
berekenen, want in deze zes maanden hebben
ook de andere mogendheden neutralen en
niet-oorlogvoerenden hun juiste positie
tegenover het groote conflict ingenomen. Lon
den, Parijs en Berlijn kennen thans üe waarde
van ieder stuk op het Europeesche schaakbord:
het spel op leven en dood kan beginnenof
niet beginnen. Hierover wordt misschien van
daag op den Brenner beslist bij de ontmoeting
tusschen Hitlei en Mussolini.
De afgeloopen tien dagen is Rome het cen
trum geweest van een va-et-vient van diplo
maten. Het begon met het plotselinge bezoek
van Von Ribbentrop, den Duitschen Rijks
minister aan Mussolini, den Italiaanschen
Koning en den Paus. Dat de Duitsche minister
den Duce bezocht, behoefde niets bijzonders
te beteekenen de as RomeBerlijn bestaat
immers nog steeds maar dat hij den H.
Vader om een audiëntie vroeg en door koning
Victor Emmanuel werd ontvangen, was wél iets
bijzonders. Men heeft zich ln alle mogelijke
gissingen over de redenen van dit bezoek ver
diept, maar het is bij gissingen gebleven. Wij
hebben destijds 'het vermoeden uitgesproken
dat Von Ribbentrop een soort vredesactie was
begonnen, voor het slagen waarvan hij zoo wei
het Italiaansche koningshuis als het Vaticaan
noodig had, althans niet kon negeeren. Het
móet wei een zware gang voor den Duitscnen
minister geweest zijn.
Een tweede belangrijke figuur misschien
speelt hij wel de hoofdrol is Roosevelt's
afgezant Sumner Welles.
Na gedurende een tweetal weken te Rome,
Berlijn, Parijs en Londen met alle vooraan
staande personen te hebben geconfereerd om
een juisten indruk te krijgen van den Europee-
schen toestand en de kansen, welke een even-
tueele vredesactie, waarbij Amerika zich aan
het hoofd zou stellen van alle neutralen, zou
hebben, is hij wederom tot het uitgangspunt
van zijn reis, Rome, teruggekeerd. En het is
thans in deze stad, waar hij het middelpunt
vormt van alle diplomatieke besprekingen. Hij
lijkt een magneet, die allen aantrekt; net is of
Europa in hem nog de eenige reddingsplank
ziet, waaraan het zich kan vastklampen. Reeds
stond hij op het punt naar Amerika terug te
keeren, toen ministers, gezanten en diplomaten
naar hem toekwamen om hem op het laatste
moment nog iets in het oor te fluisteren, dat
men immers hem, den vertegenwoordiger van
de grootste neutrale mogendheid, w c 1 kon
Sumner Welles
zeggen, maar dat niet door de tegenpartij ge
hoord mocht worden. En Sumner Welles stel
de zijn vertrek uit tot Woensdag a.s. Zal als hij
is vertrokken het onweer over ons oude we
relddeel losbarsten of heeft zijn bezoek aan de
vier voornaamste hoofdsteden van Europa er
toe bijgedragen, dat de dreigende wolken zich
zullen openscheuren en de zon weldra weer zal
kunnen schijnen?
Europa .staat thans voor de definitieve be.
slissing over oorlog of een constructieven vrede.
In dit licht moeten wij de ontmoeting van
Rijkskanselier Hitler en Mussolini zien. WU
staan waarschijnlijk aan der. vooravond van
een Duitsch vredesoffensiet, met Duitsche
eischen, waaraan de Geallieerden moeilijk zul
len kunnen voldoen, omdat het dan een Duit
sche vrede zou worden. Het is wellicht Hitler's
„laatste aanbod"; zijn Londen en Parijs niet
geneigd dit aanbod te accepteeren, dan staat
Europa het ergste te wachten. Het is Mussolini,
die thans, voor het te laat ist de partijen nog
tracht te verzoenen door beide tot concessies
te bewegen. De Duce weet, vooral na zijn be
sprekingen met Sumner Welles, heel precies,
waartoe de Geallieerden en Duitschland wel be
reid zijn cn waartoe niet. Hij kan dus het best
als bemiddelaar fungeeren cn tevens als partner
van de as remmend op Hitier werken, wanneer
deze overijlde stappen zou willen doen, die geen
terugkeer meer mogelijk zouden maken.
Opvallend is de gereserveerde houding welke
Londen en Parijs tegenover de diplomatieke
bedrijvigheid van Berlijn en Rome aannemen.
Nu is de binnenlandsche stemming in Engeland
en Frankrijk, na het aceoord tusschen Helsinki
en Moskou, verre van optimistisch, in beide
landen hoort men stemmen opgaan, die een
reconstructie van de regeering dringend noodig
achten. Men wenscht een meer actieve oorlog
voering en diplomatie. Intusschen wacht men
ook daar voi spanning op de resultaten van de
besprekingen op den Brenner.
Reeds tweemaal zijn hier hoogst belangrijke
beslissingen gevallen: de eerste maal verschenen
aan den Brenner 't was in 1934, na den moord
op Dollfuss de Italiaansche troepen; zij
hielden Duitschland terug van den Anschluss
In 1938, toen Duitschland zóó sterk was, dat
Mussolini een Anschluss niet meer kon verhin
deren, legde hij er zich vriendschappelijk bij
neer en zond geen troepen naar den Bren
ner. Hitler dankte hem met een: „Ik zal
dit nooit vergeten."
Zal thans op den Brenner de belangrijkste
beslissing vallen: de beslissing over oorlog of
vrede in Europa?
Wagons in de Joego-Slavische
rivier Kulpa gestort; tot nu
toe vijftien dooden
BELGRADO, 17 Maart. (D. N. B.) Neer
stortende rotsblokken hebben in Joego
slavië een treinramp veroorzaakt, waardoor
voor zoover op het oogenblik bekend 15
personen het leven verloren hebben. Tien
personen zqn zwaar cn twintig licht ge
wond. Men vreest, dat het aantal dooden
nog zal stijgen.
Om kwart voor vijf in den ochtend hoorde
een der wachters, die langs het traject Kar-
lovacLjoebljana geplaatst zijn, omdat daar
in den laatsten tijd bergstortingen waren voor
gekomen, een dof geraas, dat zijn geoefend
oor terstond herkende als het geluid dat aan
een bergstorting voorafgaat. Halfgekleed ijlde
hij terstond naar het station Ozdlj, om den
machinist van den ochtendtrein te waarschu
wen. Toen hij daar aankwam, was de trein
echter reeds vertrokken en ook reeds bulten
het laatste signaal. Het eerstvolgende sta
tion, dat terstond verwittigd werd, meldde
geen aankomst van den trein. Vol angstige
vermoedens reden de wachter en een stations
beambte per draislne langs het baanvak en
vonden spoedig hun' vermoedens bewaarheid
Een zwaar rotsblok was in het nauwe Koepa-
dal op den personentrein KarlovacLjoeblja
na neergestort en had den tweeden wagon en
een gedeelte van den derden wagon meege
sleurd in de vlak naast den spoordijk stroo-
mende Kulpa.
De Kulpa is terplaatse door een naburige
electrische centrale bijzonder diep. Het eene
rijtuig verdween terstond onder water, de 15
inzittenden verdronken. De passagiers van het
derde rijtuig' konden, zwaar of licht gewond
geborgen worden. De trein bestond o.m. uit zes
rijtuigen met soldaten, die terstond hulp ver
leenden bij de reddingswerkzaamheden. Tij
dens het reddingswerk raakte een tweede rots
blok los, dat de locomotief en den postwagen
in de diepte sleepte.
Een jaar geleden is een gelijksoortig onge
luk gebeurde op de smalspoorbaan Belgrado—
Serajewo. Toen kwamen 20 personen om het
leven. De lijn, waar het ongeluk van vandaag
gebeurd is, verkeerde reeds dagenlang in ge
vaar door het neerstorten van stukken rots.
Door versterking van het baanpersoneel was
echter tot dusver een ongeluk voorkomen.
Nader wordt vernomen, dat bij het neerstor
ten van het tweede rotsblok ook 5 bij het
reddingswerk helpende soldaten licht gewon-'
zijn.
De Kroatische boerenwacht der omgeving
heeft het traject afgezet. De eerste hulp-
trein uit Karlovac kwam om 7 uur ter plaat
se aan.
Het nauwkeurige aantal dooden, die in den
gezonken wagon zijn opgesloten, kon nog niet
worden vastgesteld. Men vreest, dat dit aantal
wellicht nog hooger zal blijken.
BOEKAREST, 18 Maart (Havas) „Ik
geloof, dat wjj ons minder ongerust kunnen
gevoelen en dat een groot deel der moei
lijkheden, welke zich voor Roemenië heb
ben voorgedaan, thans uit den weg is
geruimd."
Aldus verklaarde de Roemeensche minis
ter-president Zondagavond in een radio
rede.
Tatarescoe verklaarde, dat deze toestand is
bereikt dank zij den inspanningen der regeering
om de posities van Roemenië op het interna
tionale plan te consolideeren, doch vooral dooi
de kracht welke het leger uitmaakt. De minis
ter-president wees op de noodzakelijkheid voort
te gaan met de perfectionneering van het
leger waarvoor meer dan dertig milliard Ie:
zijn beschikbaar gesteld.
„Wij willen vrede," zeide Tatarescoe, „maai
met eerbiediging onzer rechten. Wij hebben
onze eenheid tot stand gebracht door verbre
king onzer ketenen en dienstbaarheden. Wij
zijn de meesters op onzen Roemeenschen grond
en voor zijn verdediging zijn wij bereid ieder
oogenblik onzen oppersten plicht te vervullen.
Nog in het nabije verleden was de Roemeen-
sche jeugd aangegrepen door een geest var.
haat en doctrines van het geweld, die het ver
stand benevelden en haar tot onvergeeflijke
wandaden dreven. De regeering heeft een be
roep gedaan op het verantwoordelijkheidsge
voel van alle Roemenen. Aan dit beroep is
gehoor gegeven.
Het verlangen naar vrede en eenheid is in
de plaats gekomen voor - het gevoel van haat
en wraakzucht. In deze nieuwe atmosfeer var.
bezinning, aldus Tatarescoe, heeft de regeering
een groot deel van de door haar genomen uit-
zonderings-maatregelen kunnen intrekken,.
Honderden jongelieden zijn aan hun gezinnen,
aan hun land en aan hun werk teruggegeven en
het is te hopen, dat de definitieve vrede zich
van alle zielen meester te maken."
Sidorovici, de leider van de Roemeensche
jeugd, heeft in den Senaat verklaard, dat
Italië Roemenië zou verdedigen tegen iedere
agressie, van welken kant zij ook mocht komen.
Bevoegde kringen in Boekarest hebben tot
dusverre het gerucht tegengesproken, volgens
hetwelk Italië bereid zou zijn om in overeen
stemming met Duitschland een garantie der
Roemeensche grenzen aan te bieden.
Het Roemeensche telegraafagentschap Rador
meldt, dat naar aanleiding van de debatten in
den Senaat leden der nationale minderheden
in Roemenië, ter beantw'oording van de troon
rede, verklaringen van aanhankelijkheid en
trouw aan den Koning hebben doen toekomen
De senator Roth, lid der Duitsche minderheid.,
verklaarde, dat de Duitsche minderheid alles in
het werk zal stellen om bij te dragen tot de
bewapening en verdediging van het land. Sena
tor Kovacz heeft verklaard, dat de Hongaar-
sche minderheid het als haar plicht beschouwde
om oprecht samen te werken met de Roemeen
sche burgers en de sociale en internationale
doelstellingen te verwezenlijken. Ook afgevaar
digde Zoneff heeft uit naam van de Bulgaar-
sche minderheid een loyale medewerking toe
gezegd.
IJzeren Garde niet in
de regeering
Officieel wordt medegedeeld: Aan de IJzeren
Garde zullen geen posten in de regeering wor
den gegeven. Zij mag thans haar eigen blad
uitgeven. Er komt geen wijziging in de binnen-
en buitenlandsche politiek.
Geruchten, dat Gafeneoe verwijderd zal wor
den en naar Parijs wordt gezonden, noemt
men „onzinnig Voorts wordt verklaard, dat de
thans getroffen regelingen ten aanzien van de
IJzeren Garde slechts betrekking hebben op
die leden welke zich in Roemenië bevinden en
niet op die in het buitenland.
Versterking der nieuwe grenzen
een Worosjilof-linie der
Sovjets?
HELSINKI. 18 JHaart (Havas) Geen
enkele Finsche demobilisatiemaatregel is nog
gevolgd op de onderteekening van den Rus
sischFinschen vrede. De opleiding van gemo
biliseerde militairen wordt actief voortgezet en
reeds is de aanleg van versterkingswerken ter
hand genomen door soldaten van oudere lich
tingen langs de nieuwe grenzen. Arbeiders, die
in dienst gesteld zijn van de fabrieken van
oorlogstuig, worden daar nog drie maanden
gehouden.
De berichten, volgens welke de ministers van
Defensie en Onderlijs zouden zijn afgetreden
worden officieel tegengesproken.
Het dagblad Uusi Suomi publiceert een be
richt uit Moskou, volgens hetwelk de IJRSS zich
voorstelt een enorme verdedigingslinie te bou
wen langs de nieuwe grens met Finland. Deze
linie zou „Worosjilof-linic" heeten. De verde
digingswerken zullen een dekking vormen vooi
de Karelische landengte en het gebied van het
Ladogameer. De werkzaamheden zouden spoedig
ter hand genomen worden. Het door Finland
afgestane gebied zou als militaire zone worden
ingericht, waar zich geen burgers zouden mo
gen ophouden. Ook zou zoo spoedig mogelijk
begonnen worden met den wederopbouw van
Viborg.
Het Sovjetblad Krasnaja Zvezda meldt over
de bezetting van Viborg door de roode troepen:
Eenheden sappeurs zijn krachtig bezig de stad
van mijnen te zuiveren. Zij worden gevolgd
door eenheden wegenbouwers, die sneeuw rui
men en de ijskorst verbreken, om de straten
voor het verkeer geschikt te maken. Electri-
ciens herstellen de leidingen, teneinde op 19
Maart de stad van licht te voorzien. De pomp-
installaties en waterleidingen worden nagezien,
zoodat de bevolking spoedig wVter zal hebben
Brandweerafdeelingen blusschen de laatste
branden. Spoedig zal «iets herinneren aan de
vijandelijkheden
HELSINKI, 18 Maart. (Havas). Paasikivi en
Vaino Voionma, die namens de Finsche regee
ring met de Sovjets de onderhandelingen zul
len voeren over verschillende details betreffen
de de uitvoering van het tusschen de Sovjet-
Unie en Finland gesloten vredesverdrag, zijn
via Stockholm naar Moskou vertrokken.
Woensdag a.s. zullen de ratificatie-oorkon
den van het vredesverdrag worden uitgewis
seld.
Er zijn nog tal van kwesties te regelen ten
aanzien van de nieuwe grenzen, waarmede een
aantal politieke en economische vraagstukkenis
verbonden. O.a. moet ook nog het statuut van
Hangö geregeld worden.
dank zij de 3-minuten
VapoRub-Massage
ROME, 17 Maart (Havas). Een Italiaansch
verkeersvliegtuig van de lijn TripoliMilaan
is op het eiland Stromboli neergestort. De in
zittenden, n.l. tien passagiers en vier leden der
bemanning, kwamen om het leven.
Geen inwendig middel, dat
z maag van streek brengt. Om verkoudheid te
lestrijden, doe tegen bedtijd als volgt:
(1) Wri jf flink Vicks VapoRub op keel en borst.
(2) Daarna ook op den rug.
(3) Om de befaamde, dubbele werking te ver
sterken en te verlengen, nog eens dik een
laag op de borst doen en met warm flanel
bedekken.
Geen wachttijd—Werkt direct
)oor deze massage begint VapoRub direct door
Je huid te werken als een pappleister. Gelijktijdig
ontstaan door de lichaamswarmte de heilzame
VapoRub-dampen, die 18 x per minuut naar de
ontstoken luchtwegen van neus, keel en borst
worden ingeademd. Door de urenlang aanhou
dende, dubbele werking verzacht VapoRub de
prikkeling, lost het slijm op, vermindert het
roesten en maakt het ademen gemakkelijk. Baby
slaapt rustig en 's morgens
is de ergste kou meestal
voorbij. ATJ[«4:f
Verlaagde Prijs 90 ets.
hi
Chamberlain
Het is den mees
ten menschen
eigen, eens per jaar
jarig te zijn, en
zelfs een Engel-
sche minister-pre
sident maakt op
dezen regel geen
uitzondering.
Zoo gevalt 't, dat
vandaag, 18 Maart
1940, Neville Cham
berlain den dag
herdenkt waarop
hij, 71 jaar gele
den. geboren werd.
Met opzet vermij
den we, te schrij
ven dat hij 71
jaar oud is ge
worden, want oud
is hij nog heele-
maal piet, hoezeer
ook de politieke gebeurtenissen, vooral die van
de laatste maanden, hem mogen hebben ver
ontrust.
Chamberlain is laat ,.in de politiek gekomen.
Hij begon zijn loopbaan als bestuurder van 'n
plantage in W.-Indië, waar hij in 1890 tot 1897
bleef. Daarna vestigde hij zich als zakenman in
zijn vaderstad Birmingham, werd in 1911 lid van
den gemeenteraad en in 1915 Lord Mayor van de
stad. In den Wereldoorlog was hij directeur van
nationalcn dienst onder Lloyd George. Sinds De
cember 1918 heeft hij zitting gehad in het La
gerhuis. Hij was Postmaster-general, Minister
van Gezondheid en Kanselier van de Schatkist;
ofschoon hij soms veel verzet ontmoet heeft,
wordt toch in Engeland algemeen erkend dat hij
een der grootste kanseliers is geweqst die het
land heeft voortgebracht, op 27 Juni 1937 volg
de hij Lord Baldwin op als eerste minister van
Groot-Brittannië en had daarmee het hoogste
ambt bereikt waarmee een Engelsch staatsman
bekleed kan worden.
Wat Chamberlain voor zijn land en voor den
vrede gedaan heeft, is bekend. Ieder ligt nog in
het geheugen hoe hij naar München vloog om
den oorlog af te wenden. Hij heeft den vrede voor
Europa willen redden, maar nu de strijd onver
mijdelijk is gebleken voert hij dezen ook met alle
kracht, waartoe hij in staat is. Het slijten van
de jaren is geen slijten van zijn kracht geweest.
OSLO, 18 Maart. (Noorsch Tel. Ag.) Het Nour-
sche s.s. Basra (5.450 ton) is op de Noordzee
in aanvaring gekomen met een ander Noorsch
schip, de Lista. Daar het schip begon te zin
ken, heeft de uit 26 personen bestaande b -
manning het veriaten.
Het Noorsche s.s. „Lista" is in een haven
in Noord-Schotland met een beschadigden
boeg en lekken aangekomen. De bemanning
van het gezonken schip is door de Lista gered
en overgebracht aan boord van een derde schip
LuncWiapjes 25 cent
Aardapp..groente.vleetcK 40 cent
Een reeks var» sckotefs!
Geen f o i e n bediening 10
Dineeren in aangename sfeer I
EXTRA VERZORGDE MAALTIJDEN!
ONGELOOFLIJK GOEDKOOP!
39
llülllilllllllMMIIHIIIIIillllllllllllllllllllllllllllllllllHlllilllllllitlllll
Vertaald door J. M. Kempees
13
We gebruikten een warm souper ik had
dat tamelijk hard noodig en dronken toen
groc in een gróote vroolijke rookkamer bij een
knetterend houtvuur. Ik vond, dat de tijd voor
mij was aangebroken om mijn kaarten op tafel
te leggen. Ik zag aan de oogen van den man,
dat hij van het soort was, dat je vertrouwen
kimt.
„Luister, Sir Harry," zei ik. „Ik moet u iets
heel belangrijks zeggen. U bent een goeie kerel
en ik zal openhartig zijn. Waar ter wereld
haalde u dien vreeselijken nonsens vandaan, dien
U vanavond heeft verteld?"
Zijn gezicht betrok. „Was het zóó erg?" vroeg
hij spijtig. „Het klonk nogal armzalig. Ik heb
het voor het grootste gedeelte gehaald uit het
Vooruitstrevend Maandblad en uit pamfletten
die die agent van mij me altijd stuurt. Maar je
denkt toch zeker niet, dat eenig land ons ooit
den oorlog durft verklaren?"
„Stel die vraag over zes weken en er zal
geen antwoord meer op noodig zijn," zei ik.
„Als u mij een half uur lang uw aandacht wilt
schenken, zal ik u een verhaal doen."
Nog zie ik die vroolijke kamer met de herte
koppen en de oude gravures aan de muren; Sir
Harry, die rusteloos op de steenen haardplaat
stond; en mij zelf, al pratend en achterover
liggend in een leunstoel. Ik had het gevoel, een
andere persoon te zijn, die terzijde stond en
naar mijn eigen stem luisterde en zorgvuldig
de betrouwbaarheid van mijn verhaal beoordeel
de. Het was de eerste keer, dat ik iemand de
volle waarheid had verteld, zoover ik die zelf
begreep, en het deed me geweldig veel goed,
want het ordende de geschiedenis in mijn eigen
brein. Ik sloeg geen détail over. Hij vernam alles
over Scudder, over den melkboer, het aanteeken-
boekje en wat ik in Galloway uitgevoerd had.
Spoedig werd hij heel opgewonden en ijsbeerde
over het haardkleedje heen en weer.
„Dus ziet u," besloot ik, „dat u hier in uw
eigen huis den man hebt, die gezocht wordt
voor den moord op Portland Place. Het is uw
plicht me aan te geven. Ik denk niet dat ik na
mijn arrestatie heel ver zal komen. Er zal een
ongeluk gebeuren en een uur of zoo na mijn
aanhouding zal ik een mes tusschen de ribben
hebben. Toch is het uw plicht als goed burger.
Misschien zult u er over een maand spijt van
hebben, maar u hebt geen reden, daar rekening
mee te houden."
Hij keek mij met heldere, vaste oogen aan.
„Wat was uw werk in Rhodesië, mijnheer
Hannay?" vroeg hij.
„Mijn-ingenieur," zei ik. „Ik ben eerlijk aan
mijn fortuin gekomen en ik heb een fijnen tijd
gehad intusschen."
„Geen beroep, dat de zenuwen verslapt, wel?"
Ik lachte. „O, wat dat betreft, mijn zenuwen
zijn in orde." Ik nam een jachtmes uit een rek
aan den muur en volbracht het oude Mashona-
kunstje: ik wierp het omhoog en ving het tus
schen mijn lippen op. Dat vereischt tamelijk
sterke zenuwen.
Hij sloeg me met een glimlach gade. „Ik
verlang geen bewijzen. Ik mag een ezel zijn op
het podium, maar ik kan een man taxeeren.
U bent geen moordenaar en u bent geen dwaas,
en ik ben overtuigd, dat u de waarheid spreekt.
Ik zal u helpen. Nu, wat kan ik doen?"
„Ten eerste wilde Ik graag, dat u een brief
schreef aan uw oom. Ik moet iemand van de
regeering bereiken eenigen tijd vóór den 15dcn
Juni."
Hij trok aan zijn snor. ,,Da.t zal u niet helpen.
Die zaak hoort thuis onder buitenlandsche
zaken en mijn oom zou er zich dus niet, mee
kunnen bemoeien. Bovendien zoudt u hem nooit
kunnen overtuigen Neen, ik weet wat beters.
Ik zal schrijven «an den onder-staatssecretaris
van buitenlandsche zaken. Het is mijn peetoom
en een van de beste menschen, die er. bestaan.
Wat zal ik schrijven?"
Hij ging aan een tafel zitten en schreef, wat
ik dicteerde. Het kwam hierop neer, dat, als een
man, die Twisdon heette (lk dacht, dat ik me
beter aan dien naam kon houden) vóór den
15den Juni op kwam dagen, hij hem vriendelijk
moest behandelen. Hij zei, dat Twisdon zijn bona
fides zou bewijzen door de woorden „zwarte
steen" te gebruiken en „Annie Laurie" te
fluiten.
„Goed," zei Sir Harry. „Dat is de juiste stijl.
A propos, u zult mijn peetoom zijn naam is
Sir Walter Builivant in zijn landhuisje vinden
met de Pinkstervacantie. Dat is vlak bij Artins-
well aan de Kennet. Dat is dat. Nu, wat volgt?"
„U bent ongeveer van mijn lengte. Leen me
het oudste tweed-pak, dat u hebt. Alles is goed,
zoolang de kleur maar sterk verschilt van de
kleeren, die ik vanmiddag gescheurd heb. Laat
me dan eens een kaart zien van de omgeving
en vertel me alles van deze streek hier. Ten
slotte, als de politie me komt opzoeken, wijs hun
dan enkel de auto in de rivier. Als de andere
troep op komt dagen, zeg hun dan, dat ik den
expres naar het Zuiden gepakt heb na uw ver
gadering."
Hij beloofde al deze dingen. Ik schoor de
restanten van mijn snor af cn kroop in een
oud pak van een stof, die, naar ik meen,
„heather mixture" wordt genoemd. De kaart
gaf me eenig Idee van de omgeving en vertelde
me de twee dingen, die ik weten wilde: waar
ik bij dc hoofdspoorlijn naar het Zuiden kon
komen, en wat de wildste streken in de buurt
waren.
Om twee uur wekte hij mij uit mijn sluimer
in den leunstoel in de rookkamer en leidde mij
slaapdronken naar buiten in den donkeren ster
rennacht. Hij vond een oude fiets in een ge
reedschapsschuurtje en gaf dié aan mij.
„Eerste zijweg rechts langs het lange dennen
bosch," drukte hij me op het hart. „Tegen het
aanbreken van den dag zult u ver het heuvelland
in zijn. Dan zou ik het karretje in een poel
gooien en te voet de hei in trekken. U kunt zich
ginds een week tusschen de schaapherders op
houden en zoo veilig zijn, alsof u in Nieuw-
Guinea zat."
Ik trapte ijverig steile grintwegen op tot de
morgen de lucht bleek kleurde. Toen de mist op
trok voor de zon, bevond ik mij in een wijde
groene wereld met rivierdalen aan alle kanten
en een blauwen horizon ver weg. Hier kon ik
mijn vijanden tenminste lang van te voren
opmerken.
HOOFDSTUK V
HET AVONTUUR VAN DEN GEBRILDEN
WEGWERKER
Ik ging boven op het hoogste punt van den
pas zitten en overzag mijn positie. Achter mij
lag de weg, die door een lange kloof in de
heuvels omhoog liep. Die heuvel vormde het
bovendeel van het dal van de een of andere
bekende rivier. Vóór mij lag een vlak gedeelte
van misschien een mijl, vol moerasholen en
heuveltjes en verderop liep de weg door de
diepte van een ander rivierdal naar een vlakte,
die blauw vervaagde in de verte. Links en rechts
waren ronde groene heuvels, zoo glad als bil
jartballen, maar naar het Zuiden dat is aan
den linkerkant was iets te zien van hooge
bergen met hei begroeid, die ik me van de kaart i
herinnerde als den grooten klomp heuvels, die ik
had uitgekozen als schuilplaats. Ik bevond mij
op de centrale hoogte van een uitgestrekte
hoogvlakte, en kon mijlen in den omtrek elke
beweging zien. In de weiden aan den anderen
kant van den weg, een halve mijl terug, kwam
rook uit een hutje, maar dat was het eenige
teeken van menschelijk leven. Verder was er
alleen het geroep van pluvieren en het gekab-
bel van kleine stroompjes.
Het was nu ongeveer zeven uur, en terwij)
ik wachtte, hoorde ik weer dat onheilspellende
geluid in de lucht. Toen begreep ik, dat mijn
uitkijkpost in werkelijkheid wel een val kon
zijn. Er was nog geen dekking voor een meesje
op die kale groene plaatsen.
Ik zat heel stil en zonder hoop, terwijl het
geluid hoe langer hoe meer aanzwol. Toen zag
ik een vliegtuig aankomen uit het Oosten. Het
vloog hoog, maar .terwijl ik keek, zakte het
eenige honderden voeten en begon rond de
heuvels te cirkelen in steeds kleiner wordende
kringen, precies als een havik rondcirkelt, vóór
hij neerschiet. Nu vloog het heel laag en nu
kreeg de uitkijk aan boord mij in de gaten. Ik
kon zien, dat één van de twee inzittenden me
door een kijker opnam.
Plotseling begon het vliegtuig te stijgen in
vlugge spiralen en het volgende oogenblik
spoedde het zich weer naar het Oosten, tot het
een vlekje werd tegen de blauwe ochtendlucht.
(Wordt vervolgd)
