Sensaties om een landkaart I Offensief tegen duikbooten Tien jaar wegens doodslag Servo-Kroatische tegenstelling in Joego-Slavië Het nieuws van heden HET NIEUWE EUROPA VAN DE GEALLIEERDEN Een vredesduif in het Vaticaan Haarlemsche verzekerings agent veroordeeld „STEEDS KRACHTIGER SOVJET-LEGER NOODIG LAAIT DE OUDE STRIJD WEER OP? „Op uurwerkgebied,... MOTOR- EN VAARTUIGEN- DIENST VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS IDEAAL VOOIIJAARSVEHBL1JF DONDERDAG 4 APRIL 1940 - AVONDBLAD DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22324 Geruchten en tegen spraken Slagkruiserplah in den Volksraad Bandjirs beschadigen stuwdam De Bilt meidt: Verscheidene aanvallen der Britsche vloot Nieuwe provocaties tegen Rusland niet uitgesloten, schrijft de Prawda De overstroomingen in Joego-Slavië HONGAARSCH SCHIP TE TANDJONG-PRIOK HOTEL DUIN EN DAAL - BLOEMENDAAL Broedervolken, maar vijanden H. M. de Koningin bij het leger Duitsche vliegers gered 'n TIP VAN BOOTZ DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN HOTEL DES PAYS-BAS UTRECHT Mogelijkheid van nieuwe verband- akte voor vrijwilligers Chïneesche raids op Japansche bases Duitsch vliegtuig boven Noordzee neergehaald NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek VRUCHTENSAP Een foto in het bekende Fransche week blad „Illustration" van dc besprekingen van Sumner Welles niet Paul Reynaud in diens werkkamer is aanleiding geworden tot een geweldige beroering in dc Italiaansche en Duitsche pers. Op deze foto komt namelijk een landkaart voor, waarop Europa's grenzen al heel wille keurig zijn getrokken. En een onhandig (of was het een handig?) retoucheur heeft dit nog erger gemaakt door de grenslijnen wat aan te dik' ken, zonder zich al te veel te bekommeren om de geografische juistheid dezer grenzen. Het D.N.B. maakte zich onmiddellijk tot tolk van de Italiaansche verontwaardiging door de „Regime fascista" te citeeren, welk blad „in een opzienbarend hoofdartikel mededeeling deed van een sensationeel document, dat de dub belzinnigheid der Fransche politiek bewijst en aantoont, dat de geallieerden reeds besloten hebben, hoe Italië in stukken gesneden moet Worden." Dat document is de bovenbedoelde foto. De kaart geeft, volgens de „Regime fascista" de politieke gedachten der Engelschen en Franschen weer. De nieuwe grenzen op de foto laten geen twijfel bestaan: Duitschland is op de kaart verdeeld. Alle Rijnlandprovineies zijn bij Frankrijk gevoegd, Beieren is een zelfstan dige staat, Polen is met Pommeren vergroot, het oude Tsjecho-Slowaaksche gebied, zooals dat onder president Benesj was, is hersteld en ten hadeele van Duitschland en Hongarije vergroot. Het eveneens herstelde Oostenrijk loopt tot de Adriatische Zee, zoodat Italië Venezia Julia en geheel Istrië zou verliezen. De Italiaansche bladen stelden in hun com mentaren de vraag, of men die kaart van Europa, verdeeld ten voordeele van de Britsch- Fransche hegemonie, au sérieux moet nemen. De „Tribuna" schrijft, dat 't de moeite waard Is deze kaart bij wijze van informatie te pu- bliceeren, daar het in feite om een document gaat, dat tot op zekere hoogte officieel is. Het is hier niet de plaats, aldus het blad, diep op deze zaak in te gaan, wij zullen ons bepalen tot de opmerking, dat men er, om deze algeheels Wijziging van de kaart van Europa tot stand te brengen, niet mede kan volstaan, wapens te Verbergen in de onderaardsche Maginotlinie: hien moet daarvoor werkelijk en hard vechten. Volgens deze kaart moet Triëst van Italië afgescheiden worden en aan het herstelde Oos tenrijk teruggegeven, terwijl Italië ook Albanië zou moeten afstaan. Het blad zegt, naar aan leiding daarvan, dat het voldoende is de „op bouwers" er aan te herinneren, dat de gehei ligde en onschendbare grenzen van Italië be schermd zijn door een machtig leger en dat het zeer gevaarlijk is te trachten de grenzen te overschrijden. Toch is deze zaak, hoe grotesk zij ook moge zijn, ongetwijfeld zeer leerzaam vooral voor allen, die nog niet de uiteindelijke doeleinden der Franschen en Britten in het tegenwoordige conflict begrepen hebben. De „Popoio d'Italia" schrijft volgens Stefani a.De Italianen kennen thans de verborgen bedoelingen, waarmede Frankrijk voor den dag zou komen op het oogenblik, waarop het er in Seslaagd is den oorlog te winnen. Gezien net feit, dat in Frankrijk geen enkele foto kar. gepubliceerd worden zonder de goedkeuring van de censuur moet men hieruit afleiden, dat Frankrijk in den persoon van zijn tegenwoor- digen minister-president er van droomt niet alleen Duitschland, maar ook Italië onmachtig te maken. Des te beter, constateert het blad. Indien Reynaud zijn kaarten op tafel legt, zal Italië zulks eveneens doen. En herinnerend aan de marmeren plaquettes, welke te Rome in de Via Impero zijn aangebracht, schrijft het blad, dat het werk nog niet voltooid is en dat er aan deze plaquettes nog een en ander te verrichten valt. In verband met deze kaart werd door som mige bladen er op gewezen, dat deze grenzen overeen zouden stemmen met de plannen, die Otto van Habsburg bij zijn bezoek aart Amerika zou hebben ontvouwd. In navolging van Rome en Berlijn publiceei- den ook de Hongaarsche bladen de foto uit de „Illustration", doch het merkwaardige is, dat op die reproductie de grenzen der Europeesche landen kennelijk naderhand zijn toegevoegd of althans versterkt, eh zelfs niet eens in alle cou ranten op dezelfde wijze. Intusschen heeft de Fransche premier Reynaud Woensdagmiddag den Italiaan- schen ambassadeur Guariglia ontvangen, waarbij de ambassadeur vermoedelijk wei volledig ingelicht zal zijn over de beruchte landkaart, die tot zooveel uiteenloopende interpretaties aanleiding gaf. Reeds Dinsdag had het Fransche ministe rie van Buitenlandsche Zaken bekendge maakt, dat de Italiaansche commentaren naar aanleiding van de door de bladen gepu bliceerde fotografie der landkaart op geen enkele basis berustten. Als interessante bijzonderheid moge hier nog aan worden toegevoegd, dat tusschen Neder land en BeJgië de grenslijn geheel is verdwenen, terwijl Zwitserland bij Oostenrijk is ingelijfd. Zouden deze wijzigingen ook tot de „geheim ste oogmerken der Fransche politiek behooren?" Op de kaart zijn de Straat van Gibraltar en de zee van Marmora drooggelegd. Blijkbaar heeft de drooglegging van de Zuiderzee de Geallieerden hiertoe geïnspireerd! En bij het trekken van de grillige Russische grens heeft men maar liever van een liniaal gebruik ge maakt. De Duitsche ochtendbladen van Donderdag kunnen intusschen nog geen afstand doen van deze gelukkige vondst en geven nog uitgebreide commentaren op deze „fameuze kaart van den heer Reynaud volgens welke c'.e verbrokkeling van Europa in een chaotisch aggregaat van on mogelijkheden" wordt voorbereid. ROME. 4 April. StefaniTijdens de audiëntie, die de H. Vader Woensdag in de Zaal der Zegenin gen heeft gegeven aan achthonderd jongegehuwde paartjes, heeft zich 'n aardige gebeurtenis voorgedaan. Zoodra de H. Vader plaats had genomen op Zijn troon, kwam door een der groote vensters, die uit komen op het Sint Pietersplein, een witte duif binnenvliegen, die neerstreek op het roode fluweel van den troonhemel en daar bleef zitten gedurende al den tijd, dat de H. Vader de jonggehuwden toesprak. Eerst nadat de H. Vader Zijn zegen hcud gegeven, vloog de vogel weer weg. De aanwezigen waren zeer ge troffen door dit gebeuren en bespraken vooral met elkaar, dat ook op het wapen van Z. H. den Paus een witte duif staat. BATAVIA, 4 April. (Aneta). De voorzitter van den Volksraad heeft aan de leden medege deeld, dat op 9 April, na de opening van de derde buitengewone zitting in openbare verga dering, onmiddellijk zal worden overgegaan tot onderzoek in de afdeelingen van de onderwer pen 151 en 152 (het wetsontwerp en de aanvul lende begrooting betreffende de versterking van de maritieme verdediging van Nederlandsch- Indië). Daarna zal uiteraard op het afdeelings- verslag en de memorie van antwoord moeten worden gewcht. SOERABAJA, 4 April. (Aneta) In de laatste dagen is de stuwdam van de Kali Djatiroto door bandjirs zwaar beschadigd. De dam vertoont over een lengte van 30 meter groote scheuren. Verwacht wordt, dat de schade groot zal zijn. VERWACHTING geldig van hedenavond tot morgenavond ongeveer 19 uur: Betrokken tot zwaar bewolkt met tij delijke opklaring, nu en dan regen, weinig verandering in temperatuur. Krachtige tot matige Zuidelijke tot Westelijke wind. Zon op 5.29 onder 18.38. Licht op 19.08. Maan op 4.04 onder 15.25. N.M. 7 April. PARIJS, 4 April. (Havas). De Britsche vlootstrijdkrachten hebben de laatste 48 uur verscheidene aanvallen op Duitsche duikbooten ondernomen. Hoewel het, zoo verklaart men in be voegde Fransche marinckringen, nog niet mogelijk is, met juistheid de resultaten dezer aanvallen te vermelden, is men van meening, dat de meeste er van met succes bekroond zijn. De rechtbank te Haarlem heeft vanmorgen vonnis gewezen in de geruchtmakende straf zaak tegen den 34-jarigen verzekeringsagent C. V., die terecht heeft gestaan wegens moord op zijn collega De la Ch. en brand stichting in diens woning in Mei jX De rechtbank veroordeelde den man we gens doodslag tot een gevangenisstraf van tien jaar met aftrek van de geheele preven tieve hechtenis (ongeveer een jaar). De Officier van Justitie, mr. W. M. Paarde- kooper Overman, had in een uitvoerig requisitoir wegens moord en brandstichting een gevangenis straf van twintig jaar gerequireerd. De verdachte bleef tijdens de instructie en ook tijdens de terechtzitting ontkennen zich aan moord en brandstichting te hebben schuldig ge maakt. Hij gaf toe in de woning van verdachte een bezoek te hebben gebracht op den bewusten avond. Er bestond tusschen beide mannen een gespannen verhouding en na eenigen tijd had hij ruzie met De la Ch. gekregen en had hem een klap gegeven. Verd. was naar de keuken ge- loopen en had daar in drift een hamer uit zijn tasch gehaald, waarmee hij De la Ch. op het hoofd sloeg. Deze zakte ineen en in doodsangst was verd. gevlucht. Van de brandstichting hield hij vol niets af te weten. Hij veronderstelde, dat een petroleum vergasser was gevallen tijdens de worsteling. Ter terechtzitting werden dertig getuigen ge hoord. Verdediger was mr. Frangois Pauwels uit Amsterdam. ff MOSKOU, 4 April (Tass). Het Sovjet blad de Prawda schrijft: De roemvolle af loop van onzen oorlog met Finland herin nert ons opnieuw aan de noodzakelijkheid ons roode leger en onze geheele defensie verder te versterken. De mogelijkheid van nieuwe provocaties tegen ons vaderland is niet uitgesloten. Het Sovjet volk wenscht den vrede doch ons land moet een steeds krachtiger leger en steeds machtiger vloot bezitten om op elk oogenblik het voor nemen te verijdelen van provocateurs en oorlog aanstokers om ons vaderland te overvallen. Het krachtige roode leger is het betrouwbaarste bolwerk voor den vrede. De 57 milliard roebel welke zijn uitgetrokken voor defensie, zijn een getuigenis van den wil en den wensch van ons geheele land. BELGRADO, 4 April. (D.N.B.). Door den watersnood in het stroomgebied van den Donau en de Saave moesten ruim duizend ge zinnen worden weggevoerd uit de aan deze rivieren gelegen woningen in Belgrado. Bij Ujvideck is de Donau door een stuwdam ge- -on waardoor de stad rechtstreeks bedreigd wordt. De stad Petrovgrad is bijna geheel ont ruimd. Er is stagnatie in de spoorwegverbin dingen. BATAVIA, 4 April. (Aneta) Gisteren liep in de haven van Tandjong-Priok binnen het ongeveer 4000 tons Hongaarsche vrachtschip „Nuygat", om te bunkeren. Voor zoover de havenmeester zich herinnert, is dit de eerste maai dat de Hongaarsche vlag in de haven van Tandjong-Priok wappert. In het Museum voor Onderwijs en Opvoeding aan de Prinsengracht te Amsterdam is hedennacht brand uitgebroken. Met negen stralen wist de brandweer het vuur, dat groote verwoestingen heeft aangericht, te bedwingen (Van onzen Oost-Europeeschen correspondent) Toen de Joego-Slavische Minister-President Tswetkowitsj en de leider der Kroatische Boe renpartij, Dr. Matsjek, in het begin van Augus tus 1939 in principe overeen kwamen den reeds meer dan twintig' jaren lang duren den strijd tusschen het Servische en Kroatische volk te beëindigen en alle maatregelen te treffen, die een snelle verzoening ten gevolge zouden kun nen hebben, werd deze overeenkomst allerwege met groote voldoening ontvangen en in alle landen bracht men de verwachting tot uitdruk king, dat hiermede een nieuwe periode in de Joego-Slavische geschiedenis zou worden inge luid. Zelfs uitstekende kenners der Balkan- aangelegenheden, die reeds jaren hun luister en waarnemingspost binnen de muren der „witte stad" hadden opgeslagen, konden niet nalaten hun commentaren eenigszins optimis tisch te kleuren, zonder echter de gevaren te onderschatten, welke uit meerdere diepgaande verschillen tusschen Serven en Kroaten nog zouden kunnen voortkomen. Zij wezen op de Europeesche beteekenis van de overeenkomst Inzake de Servo-Kroatische verzoening, doch vroegen tevens, hoe een theoretische verzoening ook door een practlsche gevolgd kon worden, waar het hier twee volken betrof met een ver schillend historisch' verleden en dikwijls ver uiteenloopende economische belangen. Waren de Kroaten geen volk met een hoog ontwikkelde, sterk door Hongarije en Oostenrijk beïnvloede cultuur, terwijl de Serven, zeker als massa, een meer Turksch- Oostersch en een nog al te jong Westersch cultuurleven bezaten? Beleden de Serven niet in overgroote meerderheid den pravo- slavischen of orthodoxen godsdienst, terwijl de Kroaten een machtig en, uitstekend ge organiseerd katholiek blok vormden, welks stijgende invloed door de hooge, orthodoxe geestelijkheid slechts zeer noode werd ge zien? En, niet op de allerlaatste plaats, waren de Kroaten geen geboren democra ten, terwijl een groot gedeelte van het Ser vische volk zich nog maar zeer slecht kon losmaken van de oude, dictatoriale regee- ringsmethodes, waarbij van vrije verkie zingen geen sprake kon zijn? Dit waren in hoofdzaak de redenen, waarom de dagbladcorrespondenten in de Joego-Slavi sche hoofdstad in Augustus 1939 ten aanriep van de Servo-Kroatische verzoening toch eeni- ge matiging in hun optimisme legden, een matiging, die door den loop der gebeurtenissen inmiddels volkomen wterd" gerechtvaardigd. De verhoudingen tusschen de Serven en Kroaten zijn momenteel n.l. niet meer zoo gunstig als in het najaar van 1939, wat zijn oorzaak hoofd zakelijk vindt in het feit, dat de Kroaten alge- meene, vrije verkiezingen eischen over het ge heele land alvorens men tot de hervorming van den Staat overgaat, waarmede Tswetkowitsj en de Radicalen zich niet kunnen vereenigen, en op de tweede plaats dat er in Kroatische krin gen groote ontstemming heerscht over de toe wijzing der tot de Kroatische federatie behoo- rende gebieden. Het gezaghebbend Kroatisch dagblad Hrwatski Dnewnik schreef hieromtrent o.m.: „Het aantal buiten Kroatië levende Kroa ten is in vergelijking tot de geheele Kroatische bevolking veel grooter dan het aantal Serven in Kroatië in vergelijking tot de geheele Ser vische bevolking. Een tweede feit is, dat de Serven in Kroatië op den ouden, historischen grond van het Kroatische volk wtonen, maar dat geeft niemand het recht de onaantastbaar heid van het geheele Kroatische grondgebied in gevaar te brengen. En eindelijk mag men niet vergeten, dat de Banaten economisch een heden moeten vormen. Kroatië kan niet eeuwig tot zijn huidige grenzen beperkt blijven, daar het voor eljn economischen opbouw nog enkele gebieden noodig heeft. De gebieden, die de Kroaten opelschen, zijn niet Servisch en daarom bestaat er geen steekhoudende reden om zich tegen de inlijving van deze gebieden bij Kroatië te verzetten." Het is wel zeer typisch, dat deze actie wordt ingezet juist op het oogenblik, dat de Balkan steeds meer als politieke en economische factor in Europa op den voor grond treedt en het voorwerp is geworden van een met verbetenheid ingezetten diplo- matieken strijd der oorlogvoerende mogend heden. Men zou zich in verband hiermede zelfs kunnen afvragen, of de Serven en Kroaten niets beters te doen hebben dan elkander om kleine gebieden en enkele politieke tegenstellingen te bestrijden. Der gelijke twisten en oneenigheden zijn op dit oogenblik in ieder geval al zeer tteinig ge schikt om de kracht van den Joego-Slavi- schen staat naar binnen en naar buiten te versterken en de onafhankelijkheid van het land te verzekeren, wat zoowel de Kroaten als de Serven toch voorgeven te beoogen. Verschillende eischen der Kroaten moeten in het belang van het land worden vervuld. Doch wil dit zeggen, dat men het daarom zeer moeilijke werk der verzoening in deze sombere tijden ongestoord mag ondermijnen en verzwakken? H.M. de Koningin heeft heden, vergezeld van de hofdame jonkvrouwe L. H. Barones Schimmelpenninck van der Oye. den adju dant generaal-majoor tit. jhr. W. C. M. de Jonge van Ellemeet en den ordonnans officier kapitein jhr. D. J. A. A. van La- wick van Pabst, een bezoek gebracht aan *t Noordelijk gedeelte van het eerste leger corps. H.M. heeft de legering van verschil lende onderdeelen bezichtigd. Bovendien hebben meerdere afdeelingen voor de Ko ningin gedefileerd. KOPENHAGEN, 4 April (Deensch Tel. Ag.) Woensdagmiddag zijn vier Duitsche vliegers in een rubberboot aan de Noordzijde van het eiland Samsoe in het Kattegat aan land geko men. Zij verklaarden des ochtends met een tweemotorig militair vliegtuig ten Noordwesten van het eiland te zijn gedaald en zich vervol gens ongedeerd met de rubberboot te hebben gered. Manlief kwam laat .van net kantoor Tenminste dat hield hij haai voor Maar toen hij 's nachts Hiep, onverwachts, „Aannemen, 'n TIPtoen had ze hem door Inz. de Heer J Z te Leiden ontving een flesch TIP H. M. de Koningin heeft een gedeelte van het eerste legercorps bezocht. Minister H. van Boeyen gaf een uiteen zetting over het geschil dat tusschen hem en het hoofdbestuur van de N. V. L. is ontstaan. Mogelijkheid van nieuwe verbandakte voor vrijwilligers van het vrijwillig land stormkorps motor- en vaartuigendienst. Verzekeringsagent te Haarlem wegens doodslag tot tien jaar gevangenisstraf veroordeeld. MODERN INGERICHTE KAMERS (met tele foon) vanaf f 2.75 Ontbyt ti_ heeft VAN NIEL zyn weêrga niet!" Groote Houtstraat 86, Telef. 10371, Haarlem Wij vernemen van officieele zijde: De vrijwilligers van het vrijwillig landstormkorps motor- en vaartuigen- dienst, die ingevolge 1. o. 1939, nr. 400-O met klein verlof huiswaarts zijn ver trokken, worden eerstdaags in de ge legenheid gesteld een nieuwje verband- akte te teekenen, welke hen alleen ver plicht om in werkelijken dienst te ko men ter handhaving of tot het herstel van de openbare orde en rust, dus niet tot opkomst bij oorlog of oorlogsgevaar. TSJOENGKING, 4 April. (D.N.B.). Volgens berichten uit Chineesche bron hebben Chinee- sche bommenwerpers gisteren Japansche militaire bases aangevallen in de provincies Sjansi en Hoenan. Officieel wordt gemeld, dat dertig Japansche vliegtuigen zouden zijn neer gehaald en vernield, én dat verscheidene Japansche opslagplaats van wapenen, muni tie en benzine zijn verbrand. Een ander Chineesch communiqué meldt, dat de Chineezen Maandag met succes te Woejang de Japansche aanvallen op deze stad hebben afgeslagen. LONDEN, 4 April (Reuter). Naar officieel wordt medegedeeld, heeft een Britsche vlieg- boot gisteren boven de Noordzee den strijd aan gebonden met zes Duitsche vliegtuigen. Een der Duitsche toestellen werd neergeschoten, waarop de andere het gevecht opgaven. In totaal zijn thans 53 vijandelijke vliegtuigen in het Britsche kustgebied sedert het begin van den oorlog neergehaald. Minstens een dozijn werd voorts zoo ernstig beschadigd, dat het twij felachtig is of zij hun basis weder hebben be reikt. Stand op Donderdag 1 uur n.m.: 75L7 Vorige stand: 753.6

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1940 | | pagina 1