Laatste Nieuws
Werklooze boeren en tuinders
Zoekt gij betrouwbaar
I Personeel?
Plaats dan een Omroeper'7 g
voor 90.0C0 gezinnen
De enquête Van den K.N.B.T.B.
VRIJDAG .5 APRIL 1940
Steenen des aanstoots
SCHEERZEEP EN PRIJS
OPDRIJVING
Haarlemsch geval voor
de rechtbank
HAARLEMS GEMENGD KOOR
Zeer belangrijke Bach-uitvoering
WIE HEEFT ER IETS
VERLOREN?
BEVERWIJK
STICHTING VAN EEN NIEUWE
R.K. SCHOOL
Aanvrage bij den Raad ingediend
13.000 VOOR WERK
VERRUIMING
Te veel verloven A?
Benoeming onderwijzend personeel
Verschillende plantsoenen worden
verbeterd
TUINBOUW EN PLANTKUNDE
VELSEN
AUTOMATISCHE ALARM
SIRENES WORDEN BEPROEFD
Scholier weggeloopen
IJMUIDEN
Man over boord geslagen
en verdronken
De IJmuider vloot
Verbetering reddingbooten
Jubilarissen bij Van Gelder
De politie marcheert
IJzerexport verminderd
Totaal 14.967
In totaal waren er dus in 1938 ongeveer
Nijmegen is dankbaar
Behoud van Vierdaagsche
vreugdevol herdacht
Partijen Vorstenlanden
naar Nederland
Nederlandsch-Duitsch
betalingsverkeer
KIND DOODGEREDEN
HILLEGOM
UeMcAe. LuM
onthoudt die ook uw banden
nietOnthoudt vóór alles, dat ook ban
den door gebrek aanlucht overlijden!
Controleert regelmatig de banden
spanning, vooral thans, nu de banden-
handel aan banden hgt is dat noodig I
HiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiililliiiiiiiilllillllllllllillllllllllilillliiilllllllllllllUllllllllillllllllililllilliB
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
üniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
STAD
In de Gierstraat is bij den hoek van de Doel-
6traat een café en over dat café woont een
radio-technicus, koopman, enzoovoorts. Tusschen
den biertapper en zijn buurman boterde het al
sinds lang niet meer. De eerste zou eens gezegd
hebben, aat z'n overbuur „zat te sterven op zijn
fiets" en de tweede uitte zijn wraak werd er
althans van verdacht, want hij vroeg aan den
rechter, die bij een en ander te pas was geko
men „hoe komt u d'r bij?" dooi drie klinkers
door de spiegelruiten te gooien op een laten
Decemberavond. Op een van de keien stond ge
schreven: Scheiden breekt zuur op. Toen de
caféhouder naar buiten rende, leunde verdachte
onverschillig tegen de pui van zijn huis en er
was verder niemand in de straat te zien.
President: Waarom was je nog zoo iaat op?
Verdachte: Ik behoef u toch zéker geen tekst
en uitleg te geven van den tijd, dat ik naar bed
ga. Ik weet nergens van en zag ineens den café
houder en een paar mannen aie aan 't zuipen
waren naar mij toekomen.
President: ïioe wist u dat er gezopen werd.
U was er toch niet bij?
Verdachte: Neen, ze zaten daar d'r huisgezin
te verrijken, is 't nou goed!
Een zo-jange schiiaer had direct de conclusie
getrosken, dat de overbuur de uitdeeiing der
keien had gehouden en hij hield dit voor de
rechtoanK vol. Dit was aanleiding voor verdachte
om opnieuw origineel uit ueia noek te komen,
want nij zei: Deze getuige heelt altijd wat tegen
m\j. Wat heo ik aan zoo n leeuwenverslinder?!
President: Ik aacht, aat getuige scliuaer was!
De Uiiicier van justitie achtte verdachte, ge
zien ook zijn houamg tijdens de zitting, heel
goed in staat om met klinkers zijn woede te
uiten, itr was onmiddellijk na het gebeurde nie
mand in de straat, benalve verdachte. Spr.
eiscnte een gevangenisstraf van 3 weken.
De verdediger, mr. Pot, meende, dat geen en
kele grond voor een veroordeeling aanwezig is.
Het is best mogelijk, dat de steenengooier Jiarei
ia weggeloopen.
Uitspraak 18 April.
Voor de Haarlemsche Rechtbank stond giste
renmiddag een 51-jarige zeepfabrikant uit
Heemstede terecht, verdacht van overtreding
der prijsopdrjjvings- en hamsterwet.
Verdachte leverde al jaren zeep aan een kap
per te Haarlemmerliede en berekende op 16 Aug.
1939 een bedrag van f 4.50 voor de vijf kilo. Een
maand later, toen de oorlog dus was uitgebro
ken, bestelde de kapper buiten de gebruikelijke
hoeveelheid enkele vaatjes zachte zeep, zeep
poeder etc.
De fabrikant, die het razend druk had, omdat
iedereen zich dekken wilde, stuurde zijn 18-
jarigen zoon naar Haarlemmerliede, liet hem
zeggen, dat er zoo goed als niets te leveren was.
maar dat hij 5 K.G. rose scheerzeep had mee
gebracht, die echter f 9.25 de 5 K.G. moesten
kosten. De prijs was verhoogd door 't oploopen
van den loonprijs en ook was de kwaliteit beter
De kapper meende dat hij slachtoffer van
prijsopdrijving werd en waarschuwde de politie,
die de zeep in beslag nam.
De rechter-commissaris der Haarlemsche
Rechtbank achtte het raadzaam een deskundige
in deze zaak te raadplegen en deze legde dan
ook gisterenmiddag een verklaring af. Het was
de 57-jarige technische directeur van de firma
J. C. Boldoot, die zoowel de oude als de nieuwe
zeep onderzocht en daarbij tot de conclusie
kwam na de oorlogsfactoren verdisconteerd te
hebben dat de 5 K.G. rose zeep slechts weinig
van de andere verschilde en had mogen kosten
f 7. Hieruit concludeerde de president van de
rechtbank op zijn beurt, dat er dus f 2.25 teveel
gevraagd was.
Verdachte merkte op, dat hij een heel andere
zaak heeft en veel onkosten moet maken door
reizen etc. Hij stuurde zijn zoon met het pakket
per bus en moest hem, juist in dien zeer druk
ken tijd, eenige uren missen, wat toch ook in de
calculatie verrekend moest worden.
President: Waarom hebt u het pakje niet per
bode verzonden?
Verdachte: Juist omdat de kapper een goede
klant was en ik het onprettig vond, dat ik hem
teleur moest stellen en méér moest vragen.
De Officier van Justitie achtte het wettig en
overtuigend bewijs aanwezig nu de deskundige
verklaarde, dat het hier een zoo goed als dezelfde
soort zeep betrof. Er is een onredelijke prijs ge
vraagd, die den perken van het normaal zaken
doen te buiten gaat. Hij heeft gebruik gemaakt
van de stemming die in de eerste oorlogsmaan
den bij de klanten heerschte en zijn zax willen
spekken. Spr. eischte een geldboete van f 75
Verdachte merkte op, dat b.v Colgate-zeep ook
van hetzelfde soort is en dat daar een hoogeren
prijs voor betaald moet worden.
De verdediger, mr. Junge, vroeg vrijspraak op
juridische en practische gronden.
Uitspraak 18 April.
Door Haarlems Gemengd Koor, dirigent de
heer Jan Booda, zal op Maandag 15 April m
de Gemeentelijke Concertzaal een uitvoering
gegeven worden van het Magnificat van J. S.
Bach, voor koor. soli, orkest, cembalo en orgel.
Dit zal voor Haarlem een evenement wor
den. daar dit werk een der allerschoonste van
Bach is. Aan de uitvoering zijn echter groote
moeilijkheden verbonden.
De héér Booda echter, bekend om zijn groote
voorliefde voor de kunst van Bach, heeft met
groote toewijding en inspanning de studie ter
hand genomen en gedurende vele maanden,
vele malen per week, met het koor op dit werk
gestudeerd.
Om ook tot een goed geheel te komen zijn
reeds verscheidene repetities gehouden met
koor en orkest.
Men mag alleen maar hopen, dat vele mu-
ziekvrienden zullen komen, om dit wondervolle
werk te hooren.
Inlichtingen aan het bureau van politie.
Smedestraat, uitsluitend tusschen 11 en 13 uur.
Autoped: Lantinga, Bataviastraat 4; arm
band: De Bruin, Reitzstraat 22; kerkboekje:
Brantjes, Ipenrodestraat 16; bril in étui: Spee,
Kruistochtstraat 4; étui met vulpen en -pot
lood: Molenkamp, Teylerstraat 43a rood; ge
wicht: Ruurda, Eemstraat 21; geldstuk: Meul-
man, Spijkermanslaan 15; damesarmbandhor
loge: Kremer, II-I-12 R.I. Ie legerkorps, Veld
post I, St. Catharinaschool; herdershond: Asyl
Ridderstraat 11; herdershond: Asyl, Ridder
straat 11; herdershond: Asyl, Ridderstraat 11;
foxterrier: Asyl, Ridderstraat 11; keeshond;
Asyl, Ridderstraat 11; heerenoverjas: bureau
van politie, Smedestraat; kettinkje: Velu, Groo
te Houtstraat 96: 4 katten: Asyl, Ridderstraat
11; kettinkje: Groot, Fabriciusstraat 4; por-
temonnaie m.i.: Hoefsmit, Adr. Loosjesstraat
27; heerenportemonnaie m.i.: Gans, Parkstraat
18; schort: Vreenegoor, Hunzestraat 10; vul
pen: Altena Oosterduinweg 265, Aerdenhout;
vulpotlood: Diekman, Wouwermanstraat 74.
»r-CllöUIie-
ijke soepelheid maakt het niet geraden, in de
wet ten deze limitatief bepalingen op te ne
men.
De minister is van oordeel, dat goed koop-
mansgebruik in het algemeen medebrengt, da!
1 bij het opmaken van de balans een eenmaal
aanvaard stelsel blijft toegepast. Hij acht het
'niet noodig, dit in een wettelijk voorschrift neer
te leggen. Nopen bijzondere omstandigheden
hiervan af te wijken, dan zal ook
Zooals wij reeds gemeld hebben heeft de
voortdurende toeneming van het aantal leer
lingen bij het Katholiek bijzonder onderwijs de
noodzakelijkheid geschapen om een nieuwe
school te stichten en wel in de omgeving,%waar
de bebouwing zich in sterke mate uitbreidt,
in casu de omgeving van de Populierenlaan.
Het kerkbestuur der parochie van O. L. Vr.
van Goeden Raad hesft thans tot den ge
meenteraad het verzoek gericht de benoo-
digde gelden beschikbaar te stellen voor de
stichting van een bijzondere school.
In de hedenavond te houden raadsvergade
ring zullen B. en W. voorstellen het verzoek in
handen van het college te stellen om advies.
zicht zijn belast (de commissie) moeten, ter
wille van hun objectiviteit, geen deel hebber,
aan het beheer (berustende bij B. en W. en
de directrice en, voor zooveel de benoeming
van het personeel aangaat bij den gemeente
raad). De commissie moet onbevooroordeeld op
de resultaten van het onderwijs kunnen toe
zien. Heeft zij aan een benoeming medege
werkt, dan bestaat het gevaar, dat zij daartoe
niet in staat is.
Principieel is het daarom, naar de meening
van B. en W. onjuist, aan den wensch der com
missie tegemoet te komen.
B. en W. stellen den raad voor de commissie
in dezen zin in te lichten en de overige pun
ten, in het verslag aangeroerd, ter afdoening
naar het college te verwijzen.
Bij den gemeenteraad is een adres ingeko
men van de nationale commissie t'gen het al
coholisme, houdende verzoek aan de Kroon
voor te stellen het maximum aantal der
verloven A te verlagen.
B. en W. stellen den raad voor het adres in
hun handen te stellen om advies.
Onder de ingekomen stukken van de he
denavond te houden raadsvergadering bevindt
zich het verslag van de Commissie van Toe
zicht op de gemeentelijke Huishoud- en In
dustrieschool over 1939. In dit verslag geeft de
commissie den wensch te kennen, bij de be
noeming van personeel te worden gehoord.
Naar aanleiding hiervan merken B. en W.
op, dat de commissie blijkbaar niet voldoende
onderscheidt tusschen beheer en toezicht.
Zij aldus B. en W. die met het toe-
Zooals bekend is. streeft de minister van So
ciale Zaken er naar, dat zooveel mogelijk uit
breiding wordt gegeven aan de mogelijkheid om
werkloozen arbeiders werk te verschaffen door
plaatsing bij werkobjecten. Het spreekt van zelf,
dat daarbij de voorkeur moet worden gegeven
aan gemeentelijke objecten, hoewel bij gebreke
daarvan gaarne gebruik is gemaakt van de mo
gelijkheid om arbeiders bij centrale objecten te
plaatsen.
B. en W. hebben de voorbereiding van
eenige objecten binnen de gemeente ter
hand genomen; op een daarvan: het verbe
teren van verschillende plantsoenen, o.a. aan
de Breestraat, de Halve Maan, den Ronden
Boogaard, het C. H. Moensplein en het gras
veld bij het gebouw van den dienst voor
Sociale Zaken hebben B. en W. de ministe-
rieele goedkeuring verkregen.
De kosten van dit werk worden door de Ne-
derlandsche Heide Maatschappij begroot op
9000 loonen en 4050 andere kosten, waarbij
gevoegd moet worden een bedrag van 650 voor
algemeene onkosten van het bedrijf Openbare
Werken.
Door Ged. Staten is toezegging gedaan voor
een provinciale bijdrage van een derde deel der
z.g. bijkomende kosten van dit werk, tot een
maximum van 1566.50.
Ten laste van den gewonen dienst zal moeten
worden gebracht het voor loonen begroote be
drag van 9000, terwijl de overige kosten ten
laste van den kap'taaldienst behooren te worden
gebracht. Het niet door de provinciale bijdrage
gedekte deel daarvan moet in 5 jaar ten laste
van den gewonen dienst komen.
B. en W. stellen den raad voor hen te mach
tigen tot uitvoering dei- werkzaamheden over te
gaan en de benoodigde gelden beschikbaar te
stellen.
Colk nog vele jaren in gezondheid in Zijn
bedrijf moge doorbrengen.
Nadat enkele huishoudelijke aangelegenheden
waren afgehandeld, o.m. het verleenen van
een' bijdrage voor de reclame voor den Moeder
dag, hield de heer v. d. Colk een causerie over
het snoeien van struiken en heesters.
De heer v. d. Colk had eenige exemplaren
meegebracht, zoodat hij het deskundig snoeier,
in de praktijk kon demonstresren. De metho
de van snoeien is verschillend, al naar den
aard van het materiaal en dit brengt mede,
dat de hovenier een zeer uitgebreide kennis
van struiken en heesters moet hebben. Spr.
vond hierbij aanleiding om op een eigenaar
dige moeilijkheid te wijzen. Het komt n.l. meer
malen voor, dat de principalen uit zuinig
heidsoverwegingen of om andere redenen hun
tuinman nopen te snoeien op een manier, welke
voor de plaats niet de juiste is.
Ook wordt den tuinman wel verweten, dat
hij „teveel" heeft gesnoeid, terwijl deze als
vakman, weet, dat flink ingrijpen in sommige
gevallen de beste resultaten oplevert.
De interessante causerie werd door een le
vendige gedachtenwisseling gevolgd, waarbij de
heer v. d. Colk toszegde, over eenigen tijd een
causerie te houden, die speciaal gewijd zal zijr.
aan klimplanten.
Gisteravond hield de plaatselijke afdeeling
van de Kon. Mij. voor Tuinbouw en Plant
kunde een ledenvergadering in het veilingge
bouw 't Centrum.
De voorzitter, de heer C. Brosze richtte een
bijzonder woord van welkom tot het lid van
het hoofdbestuur, den heer Pytman Cramer en
tot de afgevaardigden van de L. T.-beweging.
Vervolgens herinnerde de voorzitter aan het
65-jarig bestaan, onlangs, van het bedrijf van
den secretaris-penningmeester, den he$r H. C.
v. d. Colk. Het bestuur heeft op den dag van
het jubileum namens de afdeeling gelukwen-
schen aangeboden, die vergezeld gingen van
een fraaie bloemenmand. De voorzitter sprak
nog eens den wensch uit, dat de heer v. d.
Reeds enkele malen heeft de burgerij de
alarmsirenes van de luchtbescherming kunnen
hooren. Telkenmale werd het alarmsignaal op
het gehoor overgenomen door de personen, die
daarvoor bij de onderscheiden sirenes geplaatst
waren.
Zij stelden dan de sirenes in werking door
middel van handkracht.
Dit was een zeer primitieve toestand, daar in
geval van oorlog noodgedwongen bij elke si
rene 24 uur zou moeten worden gepost.
De P. T. T. heeft thans de sirenes geautoma
tiseerd, zcodat het mogelijk zal zijn vanuit een
centraal punt, in casu vanuit de hoofd
post, alle sirenes tegelijkertijd in werking te
stellen. Het behoeft geen betoog, dat dit vele
vcordeelen biedt.
Bovendien is de automatiseering dusdanig ge
maakt, dat het mogelijk is vanuit de hoofdpost
alleen een bepaald deel van de gemeente te
alarmeeren.
Ook dit kan van belang zijn met het oog op
de uitgestrektheid van de gemeente en de lig
ging der vakken en wijken ten opzichte van
vermoedelijke oorlogsdoelen.
Deze automatiseering wordt Zaterdag 6Apri'
om 9 uur v.m. geprobeerd. Ze behoeft geen ver
ontrusting te wekken.
Maandagavond werd aan de politie kennis ge
geven, dat de minderjarige R., wonende te
f-Jmuiden, des morgens van school was wegge
loopen en niet in de ouderlijke woning was
teruggekeerd. Dinsdagmorgen werd de jongen
door de Amsterdamsche politie in een spoor
wagen aangetroffen, waarna hij op transport
naar IJmuiden gesteld werd en aan zijn moe
der teruggegeven.
deeling separatie van de Cellulosefabriek viert
dit jubileum op 6 April as.
De heer H. Schuller, geboren 25 Maart 1875
te Zevenbergen en werkzaam in de afdeeling
buitenploeg, herdenkt dezen dag op 15 April
a.s., evenals de heer P. Baas, die op 18 Maart
1888 te Spanbroek werd geboren en sedert vele
jaren verbonden is aan de afdeeling expeditie
van de papierfabriek.
Ten slotte zal de heer B. Wester van de af
deeling Malerij der papierfabriek en geboren
25 Juli 1881 te Beverwijk, op 30 April a.s. de
jubilea in deze maand sluiten.
De schipper van den stoomtrawler Caroline
IJM. 26 die Woensdagmiddag naar zee ver
trokken is heeft medegedeeld, dat de 46-jarige
matroos Scholder, wonende te Katwijk aan Zee,
des namiddags tusschen vijf en zes uur ver
mist werd. Hij is naar voren gegaan om een
kop thee te drinken maar men heeft hem niet
teruggezien, zoodat hij op een onverklaarbare
wijze over boord moet zijn geslagen en ver
dronken is.
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
De vloot van stoomtrawlers te IJmuiden is
in het eerste kwartaal van dit jaar met drie
schepen verminderd, namelijk met de „Pet
ten", op de Noordzee lek gestooten en gezon
ken, de „Protinus", in den grond geschoten en
de „Holland" IV welke naar het binnenland
werd verkocht voor sloop.
De IJmuider vloot telt nu 83 stoomtrawlers,
4 motorloggers, en 5 motorkotters of tezamen
92 schepen.
Naar wij vernemen heeft men de reddingboo
ten van de stoomtreilers Caroline IJM. 26 en
de Haarlem IJM. 9, van de VEM, van een
zeil voorzien, hetgien ongetwijfeld als een be
langrijke verbetering mag worden beschouwd
Deze maand zullen niet minder dan vier ar
beiders, werkzaam bij de papierfabriek van v.
Gelder Zonen een dertig-jarig dienstjubileum
vieren.
De heer G. v. Leeuwen, geboren 28 Septem
ber 1880 te Leimuiden en werkzaam in de af-
Reeds eenige weken is een aantal agenten
van ons politiecorps duchtig in training voor
een op Zaterdag 2 dezer te Blcemendaal te
houden 30 K.M. wandelmarsch.
Een twintigtal agenten onder leiding van in
specteur Ritman zal aldaar den in 1938 op
zoo fraaie wijze verworven zilveren wisselbeker
verdedigen. Een drietal trommelslagers zal aan
de groep een bijzonder cachet gr ven. Het wil
ons voorkomen, dat hun tegenstanders het
zwaar te verantwoorden zullen krijgen. Wij
wenschen onzen politiemannen veel succes toe,
opdat de wisselbeker weder een jaar in hun
bezit blijve.
i o 1
Van uit de zeehaven van het Hoogovenbe-
drijf werden in de vorige maand slechts viei
ladingen piekijzer verscheept tegen 21 ladin
gen in diezelfde maand van het vorig jaar.
Ov-sr de eerste drie maanden van dit jaar
bedroeg dat aantal 10 ladingen of 35 minder
dan over de overeenkomstige periode van 1939.
Het gebrek aan grond voor de boeren
is een maatschappelijk verschijnsel
van het allergrootste belang, dat
een nadere beschouwing overwaard is. Wij
kunnen die geven aan de hand van de
enquête, welke de Kath. Ned. Boeren- en
Tuindersbond in 1938 heeft gehouden om
vast te stellen, hoeveel jonge boeren en
tuinders, die bereid waren om een bedrijf
over te nemen of te vestigen, daartoe geen
gelegenheid konden vinden.
Deze enquête is van zeer groot nut ge
weest, want wel was de omvang van de
werkloosheid onder de loonarbeiders op
het platteland bekend, maar van de werk
loosheid onder de zelfstandige boeren en
tuinders was men niet goed op de hoogte
Men wist wel, dat zij voorkwam, en aan
de hand van de cijfers omtrent de bevol
kingstoename en die van den cultuurgrond
kon men wel eenige concluhies trekken,
maar de verhoudingen waren nog nooit
onderzocht. In 1936 had de L.L.T.B. (Lim-
burgsche Land- en Tuinbouwbond) reeds
een poging ondernomen om de juiste
cijfers te verzamelen, maar deze enquête
betrof alleen den toestand in Limburg en
daarenboven werden de vragenlijsten on
volledig beantwoord, daar slechts de helft
van de afdeelingen van dezen bond het
vragenformulier ingevuld terugzond.
De K.N.B.T.B. zond nu in 1938 aan alle
plaatselijke afdeelingen een vragenlijst
waarvan de voornaamste vragen deze
waren: Hoeveel jonge boeren zijn er in uw
afdeeling, die een gezin zouden willer.
stichten, maar hiertoe geen gelegenheid
hebben, omdat zij geen eigen bedrijf kun
nen vinden? Hoeveel van deze jonge boe
ren zouden voldoende kapitaal voor een
eigen bedrijf hébben? In de toelichting bij
deze vragen werd gezegd, dat alleen jonge
boeren opgegeven moeten worden, die
ouder zijn dan 21 jaar, doch niet alleen
ledên of zoons van leden van den Bond,
maar ook niet-leden. Dezelfde vragen met
dezelfde bemerkingen werden gesteld ten
aanzien van de tuinders. De uitkomsten
dezer enquête werden nog gecontroleerd,
in zooverre men antwoorden, welke bijzon
der hooge of lage cijfers bevatten, ter veri-
fleering voorlegde aan autoriteiten uit de
plaats van herkomst. Er werd echter geen
enkel cijfer verhoogd en wanneer het ant
woord geen cijfer bevatte, maar alleen de
mededeeling, „dat er nogal wat waren",
werd bij de telling het cijfer nul aangeno
men. Er werd aldus bijzonder gewaakt
tegen overdrijving, zoodat de uitkomsten
der enquête geacht mogen worden, aan den
lagen kant te zijn.
Helaas hebben slechts 62 pCt. der afdee
lingen, vertegenwoordigende 73 pCt. dei
leden, de moeite genomen mede te werken
aan de enquête. Al is dit tekort aan belang
stelling ernstig te betreuren, de waarde
van de enquête wordt er niet door aange
tast. Van de 816 afdeelingen van den K. N. B.
T. B. hebben 507 afdeelingen, omvattende
53.767 van de 73.944 leden, de vragen be
antwoord.
Het resultaat van de enquête is saam-
gevat in de volgende cijfers, die wij
ontleenen aan het jaarverslag over
1938 van den K.N.B.T.B.
Gebied
der
organisatie
N. C. B.
Tilburg
L. L. T. B.
Roermond
A. B. T. B.
Arnhem
L. T. B.
Haarlem
Totaal
werklooze waarvan met
boeren en voldoende
tuinders
4.805
1.593
2.489
1.703
10.590
kapitaal
1.487
483
590
462
3.022
De 507 medewerkende afdeelingen ver
tegenwoordigden, zooals reeds gezegd, on
geveer 73 pCt. der leden. Neemt men nu
aan, dat het gemiddelde van het aantal
werklooze jonge boeren en tuinders in de
afdeelingen, die niet geantwoord hebben
even groot is ais in de afdeelingen, die we'
een antwoord inzonden, dan kan men
komen tot een in groote lijnen verantwoor
de schatting van het totaal aantal katho
lieke jonge boeren en tuinders, dat geen
vestigingsmogelijkheid heeft. De omreke
ning geeft voor de verschillende geweste
lijke organisaties de volgende cijfers:
N. C. B.
L. L. T. B.
A. B. T. B.
L. T. B.
5.813
2.568
3.917
2.669
15.000 katholieke jonge boeren en tuinders,
die geen nieuw bedrijf konden vestigen of
een bestaand bedrijf overnemen. Ten aan
zien van het getal der werkloozen, die over
voldoende kapitaal beschikken, is een om
rekening niet goed mogelijk. Men moest
bij de vaststelling van dit punt afgaan op
het oordeel der plaatselijke bestuursleden,
ten deze werd in het formulier der enquête
aangedrongen op voorzichtige schatting
Bij de beoordeeling van de waarde van het
cijfer mag men in aanmerking nemen, dal
de dorpsgenooten elkander meestal door en
door kennen.
Men weet ai vlug, wie een goed en vak
kundig boer is en welke zijn bedrijfs
resultaten zijn. Daarbij zijn de bestuurs
leden van de plaatselijke boerenbonden ook
de vertrouwenslieden van de leden, zoodat
het bestuur over het algemeen wel kan
schatten, hoeveel van de werklooze jonge
lui over voldoende kapitaal kan beschik
ken om een nieuw bedrijf te beginnen.
Maar de enquête was in deze geheel afhan
kelijk van de plaatselijke bestuursleden en
men kan dus voor de afdeelingen, die geen
antwoord inzonden, moeilijk een schatting
gaan maken.
Doch ook wanneer men het getal 3.022
vasthoudt en van een evenredige omreke
ning afziet, staat men voor het feit, dat
een vijfde gedeelte van de 15.000 katholieke
jonge boeren en tuinders onmiddellijk een
bedrijf zou kunnen beginnen, als er maar
cultuurgrond aanwezig was.
Volledigheidshalve zij hier nog vermeld,
dat blijkens de enquête het aantal boe
ren zonder bedrijf 8.982 bedroeg, waarvan
2.625 met voldoende kapitaal; voor de
tuinders zijn deze cijfers 1.698 en 397.
Hieruit zou dus kunnen blijken, dat de
financieele mogelijkheden bij de boeren
gunstiger zijn dan bij de tuinders, hetgeen
echter voor het algemeene aspect van den
toestand weinig verschil maakt.
Het was niet mogelijk, op grond van
de enquête een berekening te maken
van het aantal werklooze jonge boe
ren en tuinders in bepaalde belangrijke
landbouwgebieden, omdat niet voldoende
afdeelingen uit deze gebieden een ant
woord hadden ingezonden. Zulk een bere
kening zou bijzondere waarde hebben ge
had, omdat zij wellicht ook eenige conclu
sies had kunnen leveren nopens den in
vloed van den aard van het bedrijf op de
mogelijkheid tot het stichten van nieuwe
boerderijen.
Wel heeft men een opstelling van de
cijfers per provincie kunnen maken, en
hoewel hieruit geen definitieve conclusies
zijn ,te trekken, onidat de enquête alleen
onder de katholieken is gehouden, wier
aantal van provincie tot provincie sterk
uiteenloopt, zijn deze cijfers toch sprekens
genoeg om ze hier weer te geven:
Provincie totaal aantal aantal leden aantal
leden der medew. werklooze
afdeelingen boeren en
tuinders
Groningen
158
62
37
Friesland
609
449
133
Drenthe
360
302
145
Overijsel
4.657
2.710
830
Gelderland
8.638
4.651
1.150
Utrecht
1.213
709
370
Z. Holland
3.018
2.245-
895
N. Holland
5.205
2.971
876
Zeeland
1.166
865
305
N. Brabant
32.761
28.779
4.256
Limburg
16.159
10.024
1.593
Totaal
73.944
53.767
10.590
In Zuid- en Noord-Holland zijn van 895
en 876 werkloozen resp. 540 en 395 alleen
tuinders.
Uit dit overzicht naar de provincie blijkt,
dat Brabant de meeste werkloozen telt. Het
is geen gewaagde conclusie als men de
oorzaak hiervan zoekt in de omstandig
heid, dat in Brabant het geboortecijfer
grooter is dan in de andere provincies.
Kan men op grond van deze cijfers, die
alleen voor de katholiek-georganiseerde
boeren en tuinders gelden, nu ook het
totaal aantal werklooze jonge boeren en
tuinders schatten? Bij zulk een schat
ting moet men dan rekening houden
met verschillende omstandigheden en
men mag de verhouding der gods
dienstige gezindten in Nederland niet zon
der meer nemen als basis voor de bereke
ning. Terwijl het percentage katholieken
in de bevolking van het Rijk 36 bedraagt,
is dat vooi het platteland 42, terwijl voorts
de katholieken doorgaans grootere gezin
nen hebben. Het is duidelijk, dat juist kin
deren uit een grooter gezin de moeilijkheid
cm een eigen bedrijf te krijgen het meest
zullen ondervinden.
Rekening houdende met deze om
standigheden en voorzichtig schattende,
zal men het aantal jonge boeren en tuin
ders in Nederland, dat geen mogelijkheid
heeft tot ondernemen van een bestaand oi
tot het stichten van een nieuw bedrijf, o.i.
wel op 35.000 mogen stellen.
Vijf en dertig duizend jonge boeren en
tuinders zitten dus werkloos te wachten
op een bedrijf. Velen van hen hebben geen
enkel perspectief voor de toekomst. Het
moreel der jonge menschen op de dorpen
ondergaat door dit ontbreken van elk uit
zicht een grondige verwoesting. Het is een
onherstelbaar verlies voor de geestelijke en
lichamelijke kracht van de geheele bevol
king. Daarom is deze aangelegenheid er
eene, die het gansche volk aangaat.
Als slot van de welgeslaagde Spoorwegfeesten
te Nijmegen werd Donderdagavond op initiatief
van het Nijmeegsche Wandelverbond een geest
driftige demonstratie gehouden ter viering van
het feit, dat de dertigste Vierdaagsche dit jaar
in Nijmegen officieel doorgaat. Alle Nijmeeg
sche wandelclubs hadden zich met vier muziek
corpsen in een lichtfeeststoet verzameld en
trokken onder daverende muziek langs het huis
van den burgemeester, den heer J. A. H. Stein-
weg, die de leiders begroette. Vervolgens toog
de stoet langs de singels naar het Keizer Ka-
relplein, waar op het bordes van „Germania"
een huldiging volgde van de burger-commissie
en van de commissie van actie tot behoud van
de Vierdaagsche. De heer J. Kramer, comman
dant van het mobiele vendel van de Burger
wacht, vertolkte hier de vreugde der Nijmege-
naren over het behoud der Vierdaagsche en
over de ondervonden medewerking van den
heer Breunese en den N. B. v. L. O. Spr. hul
digde de heeren N. Payens, J. van Groeningen,
G. P. Wijers en den heer Wayenburg, die bij
ontstentenis was vervangen door mr. Haring,
secretaris van de burgerij-commissie. Hij dank
te allen, die de actie hadden ingezet, om de
Vierdaagsche voor Nijmegen te behouden in den
geest van den N. B.v.L. O. Van de zijde der
burgerij-commissie en van de commissie van
actie merkten verschillende sprekers op, dat Nij
megen zich verheugde over het besluit, dat de
Vierdaagsche officieel weer kon doorgaan. Nij
megen heeft zich sedert 1918 opgesteld achter
den N.B.v.L.O. en majoor Breunese en zegt
voor de toekomst ook alle mogelijke medewer
king toe, om de Vierdaagsche, de dertigste in
rij, nog succesvoller te doen slagen dan in het
verleden. De N. B.-v.L.O. kan rekenen op de
volle daadwerkelijke sympathie van heel de Nij
meegsche burgerij.
De muziek speelde het „Wilhelmus" en den
N. B. v.L. O.-marsch en trok vervolgens in
feestjubel door de stad.
Wij vernemen nog, dat de heeren Van Wayen
burg en Van Westrenen Donderdag in Den Haag
een bespreking gevoerd hebben, als officieele
gedelegeerden, over de huisvesting der deelne
mers in Nijmegen. Vermoedelijk komn dit jaar
twee kazernes beschikbaar en zullen ook de
manschappen der Koloniale Reserve op de Viei-
daagsche uitkomen.
Naar wij vernemen zullen de inschrijvingen
oj het Amerikaansche gedeelte der verschillende
partijen Vorstenlanden niet op Java plaats
vinden. Alle partijen zullen naar Nederland
worden verscheept.
Op 3 April 1940 heeft te 's-Gravenhage de
uitwisseling plaats gehad van de akten van be
krachtiging van de op 21 December 1939 te Ber
lijn tusschen Nederland en Duitschland geslo
ten tweede overeenkomst nopens het verdrag
over het Nederlandsch-Duitsche betalingsver
keer van 18 December 1937.
Overeenkomstig het bepaalde in artikel 3 zal
de overeenkomst op 18 April 1940 voor Neder
land, Ned.-Indië, Suriname en Curagao in wer
king treden.
De overeenkomst is krachtens op 21 Decem
ber 1939 te Berlijn gewisselde nóta's van 1 Ja
nuari 1940 af voorloopig toegepast.
Te Gulpen is het achtjarig zoontje van de
familie L. door een vrachtauto aangereden en
gedood.
R. K. Schaakclub „Hillegom". De uitslagen
van de competitie-wedstrijden zijn:
G. MooyekindS. Lieverse 10
P. v. d. MeyF. Nyssen 10
S. LieverseJ. J. Balm 01
E. Th. La FeberF. Nyssen 01
De stand van den ladderwedstrijd is:
M. v. d. Pol 5; L. Koeken 4; E. Th. La Fe
ber 4; J. Langeveld 2<4; R. J. J. Heirman 2;
P. v. d. Mey 2; G. Kroon 114', S. Lieverse 1.
Distributie. De distributie van goedkoope
levensmiddelen ten behoeve van werkloozen en
armlastigen is voor het tijdvak van 7 t/m. 20
April '40 geregeld als volgt:
Onvermengde margarine, bak- en braadvet,
tomatensoep in blik bij M. J. Brouwer, Weere-
steinstraat; varkensvleesch, gemengd rund-var-
kensvleesch, gemengd rund-varkensgehakt bij
W. Husemeijer, Hoofdstraat.
N. B. Gemengd rund-varkensvleesch en ge
hakt in blik zijn nog in zeer beperkte hoeveel
heden verkrijgbaar, zoolang de voorraad strekt.
Wanneer deze voorraden uitverkocht zijn is
alleen nog maar varkensvleesch in blik ver
krijgbaar. De Rijksvoorraden van gemengd
rund-varkensvleesch en gehakt in blik zijn ge
heel uitgeput.
111 -
