rajjua JXj JRL Welke eischen Hitier aan Noorwegen stelde Kohtantwoordde met Hitler's eigen woorden Narvik voor een deel door de Britten bezet Kan Amerika buiten den oorlog blijven? De Duitsche strategie Scandinavië l i-( laft Italië en de strijd in Noorwegen Het nieuws van heden in hïii in i hi limn in iiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii in iiniiiiiiiii ui ii iiiii iini^ lote i-Res itaurant E.N.A.vanMEVERDEN DEN H4AG Berichten uit Zweden melden: Oslo had een te groot vertrouwen in de eerbiediging zijner neutraliteit, schrijft de Zweedsche pers KONGSVINGER DOOR NOREN PRIJSGEGEVEN Niet met alle mogelijkheden rekening gehouden VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DINSDAG 16 APRIL 1940 - AVONDBLAD DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE. UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM ';-V;\:'r «Amsterdam Tel. 36948 - Marmxstr 4251 [Deventer - Tel 4292 - Diepenv weg 265| m E: Italiaansche pers oordeelt, dat de situatie zich ten gunste van Berlijn ontwikkelt ACCOUNTANT, lid ned.uniev.acc. AMSTERDAM TEL90361-22361 JAN LUYKENSTR. 8 NA 6 UUR 23/23- De Bilt meldt:mnmmin^ Zweedsche partijen eensgezind Gemeenschappelijk manifest van drie Zweedsche partijen Duitsche agenten te Belgrado gearresteerd Mgr. Cortesi te Rome Streven naar interventie wordt aanhoudend grooter Vliegtuiglevering aan de Geallieerden Bende dobbelaars door politie overvallen Een Britsch oordeel mayonnaise WTACK en5ALADE5AU5 BEVEA Adresseermachine G. S. BLOCH Blij gebeuren aan het Deensche hof GEALLIEERDE WAPEN- AANKOOP IN CANADA SLAGKRUISERPLAN IN DEN VOLKSRAAD Noodweer teistert Argentinië „Correct tegenover de Duitsche troepen" Een order van den Deenschen premier Stauning NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT [ROTTERDAM, T«l«< 50354. Op»w Rijrtutw 4*. S. 4:i|'5 - Dc verbinding tusschen tivce werclddeelen onder militaire controle. Engelschc vliegtuigen passeeren het Suez-kanaal tijdens een patrouille-vlucht STOCKHOLM, 16 April (Havas). Het Noorsche telegraafagentschap deelt in een memorandum over den toestand mede, dat op hetzelfde tijdstip, dat de Duitsche troe pen Noorwegen binnenrukten, de Duitsche gezant aan de regeering te Oslo een nota met dertien eischen overhandigde. Deze dertien eischen kunnen als volgt wor den samengevat: 1. De regeering en het volk van Noorwegen moeten zich beslist van elk verzet tegen de Duitschë operaties onthouden. 2. De Noorsche regeering moet het' Noor sche leger opdracht geven, met de Duitsche troe pen vriendschappelijke betrekkingen aan te knoopen. 3. Alle middelen zullen ter beschikking van de Duitsche troepen worden gesteld om de veilig heid van Noorwegen te verzekeren. 4. Aan het Duitsche opperbevel moet een gedétailleerd document over de mijnversper- ring worden gezonden. 5. Het Noorsche grondgebied zal zoo noodig verduisterd worden om luchtaanvallen te weer staan. 6. Alle telefoon-, telegraaf- en spoorweg verbindingen zullen onder Duitsch toezicht worden gesteld. 7. Aan Noorsche koopvaardijschepen zal verboden worden, de havens te verlaten. 8. Noorsche loodsen zullen instructie krij gen, zich ter beschikking van de Duitsche ma rine te stellen. 9. De telefonische, telegrafische en postver bindingen zullen tot nader order verbroken Worden. 10. De pers en de radio zullen onder Duit sche controle worden gesteld. ROME, 16 April (Stefani). De Italiaan sche bladen vermelden in grooten opmaak, dat in weerwil van de berichten uit Lon den over de landing van geallieerde troe pen in Noorwegen, de Duitschers niet al leen alle bezette punten behouden, doch de bezetting nog methodisch in het geheele land uitbreiden. 11. De verkoop van oorlogsmateriaal buiten de .Noorsche grenzen zal verboden worden. 12. Er zal van codetelegrammen gebruik gemaakt worden om te verhinderen, dat de tegenstanders van het rijk bepaalde berichten in handen krijgen. 13. De meteorologische dienst zou overgeno men worden door de Duitsche troepen; weer berichten mochten niet meer gepubliceerd worden. De Noorsche minister van Buitenland- sche Zaken Koht verklaarde, dat een land, dat op zijn onafhankelijkheid prijs stelde, dergelijke voorwaarden niet kan aanvaar den, en hij herinnerde hierbij aan de woor den van Hitier, dat „een land, dat zonder slag of stoot voor geweld buigt, geen aan spraak kan maken op het recht om te leven". Een andere belangwekkende passage van het memorandum heeft betrekking op den stap van den Duitschen gezant bij aen. Koning van Noorwegen, op het oogenblik waarop de groote aanval op Elverum werd ingezet. De gezant drong formeel aan op de benoeming van de re geering-Quisling, overeenkomstig den uitdruk- kelijken wensch van het Duitsche staatshoofd. De koning antwoordde „dat majoor Quisling niet het vertrouwen van het volk genoot en dat het niet meer dan een regeering van het genre- Kuusinen zou zijn". De Duitsche gezant stelde daarop minister Koht de vraag, of Noorwegen tegenstand zou gaan bieden. Koht antwoordde, dat Noorwegen inderdaad allen mogelijken tegenstand zou bieden. VERWACHTING geldig van hedenavond j| tot morgenavond ongeveer 19 uur: Kans op nachtvorst, overdag nog plaat- S H ïelijke buien en vrij koud. Meest matige vind uit Westelijke richtingen. LONDEN, 16 April. Reuter verneemt, dat zich bij het Britsche expeditieleger in Noorwegen ook Canadccsche troepen be vinden. Volgens de laatste berichten uit Zweden hebben Lritsche marine-detachementen on der dekking van zwaar geschut een ge deelte van Narvik bezet. Te Londen wordt niets medegedeeld omtrent de plaatsen, waar de Britsche troepen aan land zijn ge gaan. In 'berichten van Zweedsche zijde wordt gezegd, dat dc Duitschers zich uit Narvik teruggetrokken hebben langs den spoorweg, welke naar Kiruna in Zweden leidt. Dc Noren zouden trachten, hen te omsingelen. In een artikel, gewijd aan den Noor- schen tegenstand, schrijft het Zweedsche blad Sociaaldemokraten De Duitschers hebben zich zwaar vergist in hun berekening wat betreft den krachtigen wil en de liefde voor de vrijheid, welke de Noren zoo wel als de Zweden bezielt. Dat de Noren niet gereed waren, komt niet door een gebrek aan vaderlandsliefde of aan vrijheidsgeest, doch door een helaas overdreven vertrouwen in de eerbiediging der neutraliteit van de kleine lan den door de andere mogendheden en in de op rechtheid van de verzekeringen, welke zij je gens Noorwegen hebben geuit. De Duitschers hebben zich thans rekenschap gegeven van hun vergissing en de regeering- Quisling vervangen door een nieuw marionetten bewind. teneinde den passieven tegenstand der bevolking te overwinnen. Doch het is te voor zien. dat ook de nieuwe poging zal mislukken. Het is een fundamenteele vergissing te gelooven, dat honderd jaren van vrede de Noren en Zwe den zouden hebben kunnen demoraliseeren en hun een geest van lafheid de capitulatie zouden hebben bijgebracht. De Duitsche dreiging, dat elke tegenstand niet alle middelen gebroken zal worden, zal de dappere Noren niet doen bukken. De Zweedsche pers moet verklaren, dat de zweden in dergelijke omstandigheden evenzoo zouden handelen. De jeugdorganisaties van de Conservatieve, de Liberale en Sociaal-Democratische partij te Stockholm, hebben een gemeenschappelijk ma nifest u'1 -.C'-to'i. wa-rin zii, verwijzende naar de gebeurtenissen in Noorwegen eischen. dat het optreden tegen verraders krachtig zal worden voortgezet. Elke neiging tot verraad en capitu latie moet zonder mededoogen worden bestreden. In dit critieke uur, schaart het geheele land zich in rust en vertrouwen rondom de regeering, vastbesloten de democratie, de nationale onaf hankelijkheid en de vrijheid van het vaderland te verdedigen. Dit is de eerste maal, dat de drie partijen een gemeenschappelijk manifest hebben uitgegeven. BELGRADO, 15 April. (Reuter). Op 15 April is hier een aantal sensationeele arrestaties ver richt, toen de politie bezoek bracht aan huizen van personen, die er van verdacht worden Duit sche agenten te zijn. Men gelooft, dat deze arrestaties het begin vormen van een krachtige campagne de activiteit van agenten der Gestapo in Joego-Slavië te beteugelen. VATICAANSTAD, 15 April. (Havas). Mgr. Cor tesi, de Apostolische nuntius in Polen, kwam te Rome aan. Hij zal een onderhoud hebben met den H. Vader en kardinaal Maglione. Zooals be kend is heeft Mgr. Cortesi de leiding van het werk tot hulp aan Poolsche vluchtelingen, dat door den H. Stoel in Roemenië werd georgani seerd. NEW YORK, 16 April (Havas) De Amcrikaanschc openbare mcening begint zich steeds meer af le vragen of het voor de Ver. Staten nog wel mogelijk zal zijn buiten den oorlog te blijven. In aansluiting op dc commentaren over de gebeurtenissen in Scandinavië in de Amcrikaansche bla den van Zondag, schrijft thans dc corres pondent van de New York Post te Washing ton: Amerikaansche militaire deskundigen ge looven, dat de Vereenigde Staten, welke politieke partij ook bij de verkiezingen zal zegevieren, binnen anderhalf jaar in den oorlog betrokken zullen zijn. Na zeven maanden oorlog, schrijft hij, zijn de deskundigen meer dan ooit ervan overtuigd, dat deelneming der Vereenigde Staten onvermijde lijk is. In het land begint een interventionnis- tische geest merkbaar te -worden en dit is het gevolg van de reactie, veroorzaakt door der. Duitschen inval in Noorwegen en Denemarken De minister van Financiën, Morgenthau, heeft verklaard, dat Zaterdag alle hinderpalen voor den verkoop van Amerikaansche vliegtui gen aan de Geallieerden zijn weggenomen, aan gezien de Britsch-Fransche inkoopcommissir' de voorwaarden der Amerikaansche regeering voor het vrijgeven der nieuwste types heeft aanvaard. Een dezer voorwaarden zou zijn, dat de Geallieerden minstens een gedeelte betalen van de kosten, die het ontwerpen der nieuwste modellen heeft meegebracht. STOCKHOLM. 16 April (Reu- ter). Hier is bericht ontvangen, dat de Noren zich gisteren uit Kongs- vinger hebben teruggetrokken op bevel van hoogerhand. Vandaag trekken de Duitschers er binnen. BENKOELEN, 16 April. (Aneta). De veld politie overviel bij de kolonisatie Perbo een oende dobbelaars, die ongeveer 100 man sterk was. Bij de arrestatie van de schuldigen werd verzet gepleegd, waardoor een politieman door een steek met een kris werd gewond. Bij liet lossen van een waarschuwingsschot werd de hoofddader gedood. Generaal Sir Charles Gw!ynn, die den onlangs overleden generaal Temperley heeft opgevolgd als militair correspondent van de „Daily Tele graph", is, als stafofficier, militair publicist var, reputatie en medestrijder in den wereldoorlog, met de strategische problemen van Scandinavië goed vertrouwd. Dezer dagen gaf hij een oordeei over de, volgens hem, foutieve veronderstellin gen. waarop de Duitsche strategie in de Noord- sche landen blijkbaar vlas gebaseerd. Wanneer er een strategische vergissing wordt gemaakt, zoo begint hij. dan worden de gevolgen daarvan niet altijd onmiddellijk merkbaar Er kan een aanvankelijk succes behaald worden als de verkeerde zet wordt gemaskeerd door camouflage van verraad en overrompeling. Maar op den langen duur wreekt zich zoo'n vergissing toch. Sir Charles ziet geen reden, nog te twijfelen, of Duitschland hier een blunder van de eerste grootte heeft gemaakt. Hoewel de durf van de overrompeling en de bekwaamheid, waarmede zij werd georganiseerd, inderdaad indrukwek kend mogen heeten, is de vergelding nu al ge komen, meent hij. Niet slechts, omdat men zich ten opzichte van strategische beginselen zekere vrijheden veroorloofde, maar vooral omdat het nu ihijwel vast staat, dat de Duitsche bevelheb ber bij het opstellen van zijn invalsplannen van minstens twee foutieve veronderstellingen moet zijn uitgegaan. Het kan niet worden aangeno men, dat de Duitscher rekening heeft gehouden met de mogelijkheid, dat de Noren weerstand zouden bieden. Ook is het niet waarschijnlijk dat hij behoorlijk de kans heeft overwogen van geallieerde vlootoperaties in Skagerrak en Kat tegat tegen de verbindingswegen van zijn voor naamste expeditieleger. Nog minder zal hij zich hebben kunnen voorstellen, vindt de generaa». dat de geallieerde vloot tot in de Baltische Zet zou weten door te dringen. „De Duitschers," aldus Sir Charles, „die te recht trotsch zijn op hun leger en hun lucht macht, schijnen de potentieele macht van de vloot of van haar offensieve machtsmiddelen niet te kunnen aanvaarden, hoewel ze nu haar effectieve kracht als belegeringsmacht wel moe ten erkennen. Toch kan ik niet veronderstel- len, dat zelfs het Duitsche opperbevel verwacht- *.v. r/h TECHN. BUS. Jr. F. DDBBELMA» AMERSFOORT - TeL 2280 Het Noorsche telenraafasentschap deelt via Stockholm mede, welke eischen Hitier bij zijn inval aan Noorwegen zou hebben gesteld. Narvik zou voor een deel door de Brit sche troepen zijn bezet. In de nabijheid van Petten en van Eg- mond aan Zee spoelden enkele mijnen aan. Benoemingen in het Aartsbisdom, o DIT NUMMER BESTAAT UIT 10 BLADZIJDEN werkt automatisch. NIEUW 72.5® VALERIUSSTR. 6 - TEL. 28887 AMSTERDAM KOPENHAGEN, 16 April (Ritzau). Kroon prinses Ingrid van Denemarken heeft heden morgen het leven geschonken aan een dochter. Moeder en kind zijn beiden wel. NEW YORK, 16 April (Reuter) Naar uit Ottawa aan de New York Times wordt gemela. zuilen van Engelsche zijde binnenkort in Ca nada orders op munitie tot een bedrag van ongeveer 25 mi.'lioen dollar worden geplaatst, o.a. voor 12 millioen dollar aan granaten. Ook Frankrijk zal omvangrijke contracten in Canada afsluiten. BATAVIA. 16 April. (Aneta). Algemeen ver wacht men, dat de openbare behandeling in den Volksraad van het slagkruisersplan eerst de volgende week kan aanvangen. te, dat de Duitsche detachementen, die thans enkele Westersche havens van Noorwegen be zetten, in staat zouden zijn hun verbindings wegen overzee te handhaven. Men moet aan nemen, dat de Duitsche opperbevelhebber erop rekende, zijn verbindingslijnen met die detache menten overland, van Oslo uit. te kunnen aan leggen en versterken, alvorens de geallieerden troepen in Noorwegen aan land konden zetten, om hen aan te vallen. Indien de Noren zich nu maar hadden onder worpen. dan zou die kwestie der verbindingslij nen heel gemakkelijk opgelost zijn; want de in vallende Duitschers konden over spoorwegver bindingen beschikken, met uitzondering voor het geval van Narvik. En zelfs wanneer Noor wegen zich zou teweer stellen, dan kon de te Oslo gelande troepenmacht naar wensch tot overweldigende afmetingen opgevoerd worden; tenminste als de Britsche vloot, voortdurend bestookt door Duitsche bommenwerpers, op stijgend in Denemarken en van nieuwe vlieg velden in het Zuiden van Noorwegen. het niet zou wagen het Skagerrak binnen te drin gen! Indien zoo de opvatting was, dan behoeft nu al niet meer aangetoond te worden, hoe zij vol komen gelogenstraft is geworden: eerstens, door den kranigen tegenstand van de Noren, en ten tweede, door de aanvallende actie van de Brit sche vloot. Nog weten wij niet,hoeveel Duitschers er te Oslo geland zijn. Wij hebben echter reden om aan te nemen, dat ze gebrek hebben aan veld kanonnen en zwaar geschut, gemechaniseerde wapenen en middelen van vervoer. Er mogen sedert de landing enkele transportschepen ge zonden zijn, het blijft niettemin hoogst onwaar schijnlijk. dat er met de eerste transport-vloot volledig uitgeruste divisies werden overgebracht. Zal het nog mogelijk zijn, de reeds gelande Duitsche troepen te versterken, ze verder uit te rusten en van ammunitie te voorzien, nu alle vaarwegen tusschen Duitschland en Noorwegen vol mijnenvelden zijn. terwijl de Duitsche vloot voor het grootste gedeelte buiten deze wateren verspreid is en bovendien nog zeer verzwakt werd? Tenslotte blijft er de tijdsfactor. Indien de Duitschers hun troepen in Oslo niet heel gauw groote versterkingen kunnen geven, hun die (zware) bewapening verschaffen, noodig om den groeienden Noorschen tegenstand neer te slaan, dan zullen de Duitsche detachementen op de verre Noorsche Westkust in een desperate geïsoleerde positie zijn, wanneer de Geallieerden hun landingsoperaties, in verbinding met de Noorsche troepen, gaan organiseeren tot een Noorsche bevrijdingsactie. De „Popoio di Roma" schrijft, dat ondanks de Britsche beweringen over de beheersching van het Skagerrak door de Geallieerden, zeer aanzienlijke Duitsche troepentransporten de see blijven oversteken en versche troepen en oorlogsmateriaal naar Noorwegen brengen. De toestand in Noorwegen ontwikkelt zich steeds meer ten voordeele van Duitschland. Het blad hecht geen groote beteekenis aan de landingen der Geallieerden in Noorwegen en voegt eraan hse, dat men lang zal moeten wachten, voordat er een strijd te land tusschen de Geallieerden an de Duitschers in Noorwegen zal uitbreken Waarschijnlijk zullen de tijd en de Duitsche ini tiatieven dien oorlog onmogelijk maken. In antwoord op de bewering van het Parij- sche blad „Journal", dat Noorwegen en Zweden thans wel bitter moeten betreuren, niet de wa pens voor Finland te hebben opgenomen, schrijft de „Popoio d'Italia", dat dit een overbo dig verwijt is, omdat indien de beide Scandi navische landen gewapende hulp aan Finland hadden verschaft, dit de bezetting van hun ge bied door de geallieerden zou hebben meege bracht. Duitschland zou daarop verplicht ge feest zijn op te treden, en daar ook Rusland hierin iets te zeggen had, zou de zaak noch voor Finland, noch voor Noorwegen, noch voor de Geallieerden goed zijn afgeloopen. Het „Journal" betoogde, dat dit een les is voor de neutralen van de westelijke groep alsmede voor die van het Donaubekken en van den Balkan. Maar- antwoordt de Popoio d'Italia, de neutralen zijn ervan overtuigd, dat de beste neutraliteit daarin bestaat, niet te luisteren naar de raadgevingen van de Geallieerden. BUENOS AIRES, 15 April. (Havas.) Sedert uur woedt een hevig noodweer in Argentinië. Verscheiden stadswijken van Buenos Aires staan °hder water, boomen zijn ontworteld. Tal van spoor- en tramverbindingen zijn verbroken. De fiectrische centrale in het zuidelijk gedeelte van het havengebied staat onder water. Het D.N.B. meldt, dat tienduizenden men- ®chen dakloos zijn geworden en velen den dood hebben gevonden in het noodweer, dat Buenos Aires en de provincie heeft geteisterd. De ma- 'erieeie schade valt nog niet te overzien. Vlieg- Wigen zijn opgestegen om een overzicht te m"jgen van den omvang der schade in het ge teisterde gebied. De president der republiek, Grtiz; heeft zich terstond naar het gebied van ramp begeven. De regeering van de provin- ?le Buenos Aires heeft 30.000 pesos ter beschik- kin 5 gesteld tot leniging van den eersten Zon op 5.02 onder 18.59. Licht op 19.29. Maan op 11.49 onder 1.46. V.M. 22 April. KOPENHAGEN, 16 April (Ritzau) Minis terpresident Stauning heeft vandaag verklaard, dat tegenover de vreemde troepen een correcte houding in acht moet worden genomen, die even ver staat van provocatie als het tegen deel hiervan. In dezen tijd is een waardig en rustig optreden noodzakelijk. Het gaat om het welzijn des lands en de toekomst van het volk. In een dagorder aan net marinepersoneel wordt o.m. gezegd: „Iedere taak is plichtsge trouw en moedig vervuld en ieder bevel, ook het zwaarste, is loyaal uitgevoerd". In Denemarken wordt door dc Duitschers 'n groote troepenmacht .geconcentreerd om naar Noorwegen te worden overgebracht. Zware vrachtwagens met materieel en soldaten onderweg

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1940 | | pagina 1