Vliegveld van Stavanger
hevig gebombardeerd
Vliegtuigen door
Noren neergehaald
De H. Vader vraagt dringend
om gebed voor den vrede
Antwoord aan den Volksraad
over slagkruisersplan
Anti-Geallieerde
tonen in Rome
Kruiser op den terugweg door
volgens Berlijn is hij gezonken
Het
nieuws van
heden
BRITTEN TE HARST AD
EN TE BODOE
RICHT U TOT DE
MOEDER GODS"
EDEN OVER HITLER EN
NAZI-DUITSCHLAND
DE BAROMETER
Britsche vloot wederom in actie
Schepen vallen in klasse
snelle slagschepen"
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 18 APRIL 1940 - OCHTENDBLAD
BUR. VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten 27y2 ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22346
Britsche luchtaanval op
vliegveld Drontheim
Ook Fransche troepen
naar Noorwegen?
Noorsch vrachtschip
vermist
a
„Bedrijvigheid bij de
Vogezen"
De Bilt meldt:
Smul in iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii minimi uw win niiïf
In hoofdzaak gaat het om de
technische oplossing tot
versterking der vloot
Chineezen heroveren
Matsjeng
Vertrouwen in het
kindergebed
Morrison zegt: Geweld zal met
geweld worden beantwoord"
Chamberlain zal over
den Balkan spreken
Onzekerheid over Italie's houding
in de toekomst
Zweedsche controle op
vreemdelingen
Geruchten over arrestatie van
officieren tegengesproken
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
LONDEN, 17 April. (Reuter).
De Britsche admiraliteit deelt mede:
„Vanochtend vroeg is het vliegveld
van Stavanger gedurende een uur
en twintig minuten hevig gebom-
bardeèrd door onze vlootstrijd-
krachten. Toen de schepen van
deze operatie terugkeerden, werd
een kruiser door een bom getroffen.
H(j liep eenige schade op, doch zet
de reis naar de thuishaven voort."
Volgens bericht uit Berlijn is hedenmid
dag bjj de luchtaanvallen voor de Noor-
sche westkust aan de Britsche vloot we
derom een zware slag toegebracht. Een
Britsche kruiser kreeg een voltreffer van
een bom van het zwaarste kaliber en zonk
onmiddellijk. Nog twee kruisers werden be
stookt met in totaal drie -voltreffers van
het zwaarste kaliber. De bommen veroor
zaakten zoo zware vernielingen, dat de
schepen waarschijnlijk den terugtocht over
de Noordzee naar een Britsche haven niet
meer zullen kunnen volbrengen.
Volgens het „Zwoelf Uhr-Blatt" hebben de
Westelijke mogendheden in zes dagen alleen
te de Scandinavische wateren 4 slagschepen, 2
Slagkruisers, 3 zware kruisers, 3 kruisers, 1
vliegtuigschip, 9 torpedobootjagers, 7 duikboo-
ten, 7 transportschepen en 21 vliegtuigen ver
loren.
Verder deelde net ministerie van Lucht
vaart te Londen medé:
„In den afgcloopcn nacht is het vliegveld
te Drontheim door zware bommenwerpers
van de Britsche luchtmacht gebombardeerd.
Men zag als gevolg daarvan een grooten
brand uitbreken. Ook een vijandelijke basis
voor watervliegtuigen in de nabijheid werd
gebombardeerd
Over den strijd in Zuid-Noorwegen publiceer
de het Noorsche hoofdkwartier, dat zich ergens
te Moorwegen bevindt, volgens het Zweedsche
ïelegraafagerrtschap het volgende communiqué:
In het Zuidoosten zijn Noorsche troepen
onder bevel van generaal Erichsen de
Zweedsche grens overgetrokken. Zij werden
geïnterneerd. Kor»gsvinger is in handen
van den vijand gevallen. Noorsche strijd
krachten trekken naar het noorden terug.
Onze troepen hebben aan beide zijden van
het Mjocsmeer hun posities gehandhaafd.
Bjj Hakadal hebben detachementen skitroe
pen den vjjand groote vcrliezien toege
bracht; wij hebben ongeveer 150 gevange
hen gemaakt.
Verscheiden Duitsche vliegtuigen werden
Omlaag geschoten. De positie der Noorsche
troepen in andere deelen des lands' is on
veranderd.
Volgens een bericht uit Lulea aan het
Zweedsche Tel. Ag. bestond het Noorsche con
tingent, dat gisterochtend in het gebied van
Narvik de Zweedsche grens is overgetrokken, uit
"8 man, waaronder 16 gewonden. De Noorsche
troep telde oorspronkelijk 200 man, die langs de
sPooriijn terugtrokken, toen Narvik door de
duitschers werd bezet.
De Noren werden bij Bjoernfell door eenige
honderden Duitschers verrast. Zij moesten zich
hp de Zweedsche grens terugtrekken; men ge
boft, dat een deel der afdeeling in Duitsche
handen is gevallen en groote verliezen heelt
Êeleden.
Voorts wordt bevestigd, dat de Duitschers
de geheele spoorlijn van Drontheim naar
Storlien in Zweden controleeren.
Èn het door het Duitsche Nieuwsbureau
Wfcgegeven commentaar op het icgerbericht
heden uit Berlijn werd vermeld, dat
berichten ontvangen zijn, volgens welke
Fransche troepen op weg zijn naar Noor-
Wegen.
Volgens „Aftonbladet" heeft een Duitsch
4tegtuig, geladen met machinegeweren en mu-
htoie, bestemd voor de Duitsche troepen in
Noorwegen, een noodlanding gemaakt te Ar-
v»tea, een Zweedsche stad op 25 mijl van de
Noorsche grens. De Duitsche bemanning, die
veiïdaarde door den mist uit den koers te zijn
geraakt, is geïnterneerd.
Over de gezonken duikboot „Thistle"
tteidt Reuter dat dit de vijfde Engelsche
•ööeraeeër is, die m den oorlog is vergaan.
De andere vier waren de „Seahorse", de
„Undine", de „Starfish" en de „Oxley",
welke laatste vernield werd door een bij
ongeluk ontstane ontploffing.
In het begin van den oorlog had Enge
land 57 duikbooten en Duitschland naar
schatting 71. De Duitsche verliezen tijdens
den oorlog worden verschillend geraamd;
sommige autoriteiten stellen ze op 60.
YOKOHAMA, 17 April. (Domei). Men voelt
ongerustheid over het 6029 ten groote Noor
sche vrachtschip „Rinda" van de W. W. Wil-
helmsen Cy. Dit is reeds vier dagen over tijd.
De „Rinda" is met 3000 ton klipzout uit
Europa aan boord op 10 April uit Sjimonoseki
naar Yokohama vertrokken, waar het schip op
13 April had moeten aankomen.
Volgens bericht van het Zweedsche Tel.
Ag. uit Stockholm wordt het 2300 ton meten
de Finsche s.s. „Signe" uit Marienhamn met
de 19 opvarenden vermist. Het schip was op
29 Maart naar Engeland vertrokken.
T*'*'
X 'a»,
Engelsche koopvaardijschepen in convooi varend
STOCKHOLM, 17 April. (Reuter;. Ge
meld wordt, dat Britsche troepen geland
zijn te Harstad, ten noordwesten van Nar
vik, en te Bodoe, ten zuiden van Narvik,
en dat zjj nu waarschijnlijk zuilen pro-
beeren de Duitschers te omsingelen.
PARIJS, 17 April (Havas) Het Fran
sche legerbericht van Woensdagavond luidt:
„Laat in den nacht bedrijvigheid van de
afdeelingen, die met den vijand in contact
zijn, in het gebied ten Westen van de
Vogezen."
VERWACHTING:
Half bewolkt tot betrokken, plaatselijk
eenige regen, voornamelijk in het Zuid-
Oosten, zwakke tot matige wind.
OVERZICHT:
De luchtdrnkverdeeling is thans m 5
onze omgeving vrij vlak geworden. Een jjjjj
depressie, die zich over de Golf van Bis-
caje en Zuid-Frankrijk moet bevinden,
dringt langzaam in de richting van ons H
land door,
BATAVIA, (Aneta). Versche
nen is de memorie van antwoord op
het voorloopig verslag van den
Volksraad inzake het ontwerp tot
versterking der maritieme defensie
(slagkruisersplan) waaraan het vol
gende is ontleend:
De suggestie, om de kosten voor den aapbouw
al dadelijk geheel af te zonderen in eer.
vlootbouwfonds, zou in de behandeling door de
Staten-Generaal geen wijziging brengen, daar
de jaarlijksche ramingen van uitgaven en ont
vangsten van dergelijke fondsen mede aan het
oordeel van den begrootingswetgever worden
enderworpen.
Dat het wetsontwerp en de memorie van toe
lichting door den minister van Defensie zijn
onderteekend, behoeft geen bevreemding te
wekken, wanneer men in het oog houdt, dat
dit ontwerp een verhooging van de begrooting
van defensie inhoudt.
Waar het ten deze op aankomt is, dat een
koninklijke machtiging om het ontwerp aan den
Volksraad voor te leggen, uitgelokt door den
minister van Koloniën ingevolge een beslissing
van den ministerraad, en toepassing van arti
kel 71 der Indische staatsregeling, aangewezen
voorkwam, omdat het hier gaat om een wets
ontwerp dat „in belangrijke mate Nederlandsch-
Indië betreft".
De regeering ziet geen reden om te betwijfe
len, of het plan ook voor het inheemsche deel
der bevolking aannemelijk is.
Dat de toelichting te summier zou zijn, kan
niet worden toegegeven.
De regeering wijst er op, dat in het voorloo
pig verslag verschillende beschouwingen, op
merkingen en vragen zijn opgenomen, welke
zoo ver buiten het bestek van dit wetsontwerp
vallen, dat de regeering het zich moet voor
behouden, hierop niet dieper in te gaan dan
zij opportuun acht.
Het gaat thans in hoofdzaak om
de technische oplossing, welke zal
worden gegeven aan de zoo her
haaldelijk vernomen vraag om ver
sterking der vloot. De vraag of de
maritieme verdediging zich zal moe
ten uitstrekken over den geheelen
archipel, wordt bevestigend beant
woord. De regeering zet uiteen, dat
het voor de vloot niet in de eerste
plaats gaat om het tegengaan van
locale acties, doch om bestrijding
van een totale actie in haar geheel.
Rechtstreeksche bestrijding van lo
cale acties zal dienen te geschieden
door het leger, welks grondstrijd
krachten kunnen worden gesteund
door luchtstrijdkrachten.
De houding, welke de inheemsche bevol
king in het algemeen zal aannemen bij een
eventueel conflict, baart de regeering geen
zorgen. Zij sluit zich aan bij de leden, die
van oordeel zijn, dat de doelstelling san de
voorgestelde maritieme weermacht niet te
splitsen is in bescherming van een eigen
belang van Nederland en bescherming van
Indië. Beide belangen worden tegelijkertijd
gediend.
Op de vraag, of het juist is dat een z.g. „plan-
Ferwerda" bestaat, enz., moet de regeering het
antwoord schuldig blijven, aangezien het haar
ongeëigend voorkomt om aan haar uitgebrachte
adviezen als zoodanig in bespreking te brengen.
Met de tot stand koming van de beoogde
vlootversterking wordt een harmonisch verde
digingssysteem verzekerd geacht. Met de uit
voering van het voorliggende plan zal de zee
gaande vloot (waarvan een overzicht als bij
lage is toegevoegd) de uiteindelijke sterkte heb
ben bereikt.
De meening, dat het vlootplan te beperkt is,
vermag de regeering niet te deelen. Steeds zul
len tenminste twee slagkruisers voor den dienst
gereed zijn.
Volledigheidshalve zij vermeld, dat het
voorgestelde artillerieschip feitelijk dient te
worden ondergebracht in de klase der „snelle
slagschepen". De voor onze maritiem-stra-
tegische doelstelling en de door deze om
standigheden noodige, opgevoerde snelheid
heeft echter geleid tot de benaming „slag
kruiser".
TSJENGTOE, 17 April. (A.N.P.). Naar het
Chineesche persbureau mededeelt, hebben de
Chineezen de belangrijke handelsstad Matsjeng,
100 kilometer ten noordoosten van Hankau,
heroverd
tt
Onze Romeinsche correspondent seint ons
Woensdagavond:
Toen de oorlog zich reeds aankondigde in
tal van gebeurtenissen richtte Paus Pius
XII tot Zijn Staatssecretaris, Kardinaal
Maglione, een schrijven, waarin Hij hem
verzocht aan alle geloovigen en speciaal
aan de bisschoppen Zijn wensch kenbaar
te maken, dat in de Meimaand de geloovi
gen, en in het bijzonder de kinderen, zich
dagelijks met vurige gebeden tot Maria zou
den wenden, opdat de Moader van Jezus
van Haar Zoon het behoud van den vrede
zou afsmeeken.
Thans richtte He H. Vader zich
opnieuw tot Kardinaal Maglione, in
een schrijven, hetwelk essentieel
met dat van het vorige jaar over
eenstemt. Weer geeft de H. Vader
als zijn vurigen wensch te kennen,
dat de geloovigen zich met Hem in
gebed mogen vereenigen, thans he
laas niet meer tot behoud, maar tot
terugkeer van den vrede.
„Iedereen weet thans, dat Wij van het be
gin van den oorlog af niets onbeproefd hebben
gelaten, maar met alle middelen, waarover wij
beschikten, met openbare geschriften en rede
voeringen en onderhandelingen, getracht heb
ben dien vrede en die eendracht te herstellen,
die gebaseerd zijn op de rechtvaardigheid en
vervolmaakt worden door een broederlijke lief
de", zoo schrijft de H. Vader.
Kardinaal Maglione, aldus het schrijven, weet
hoezeer de H. Vader met het lot der bevolking
begaan is. Hij is dit zóózeer, dat hij met St.
Paulus kan vragen: „Quis infirmatur et ego
non infirmor?" (Wie onder U lijdt, zonder dat
ik mede lijd?").
De H. Vader is diep geschokt
door de rampen die de oorlogvoe
rende volkeren getroffen hebben en
ziet met zorg en vrees de gevaren,
welke andere naties iederen dag
meer bedreigen.
De H. Vader herhaalt al het mogelijke te
LONDEN, 17 April. (Reuter). Anthony
Eden heeft in Londen een redevoering uit
gesproken, waarin hij zeide, dat het een
vergissing is te denken, dat Hitier een of
ander fantastisch naehtmerriewezen is. Hij
is geen natuurverschijnsel, maar de recht
streeksche uitdrukking van een groot deel
der Duitsche natie. Het doel van de agres
sieve Duitsche oorlogen is Duitschland tot
verreweg de machtigste natie ter wereld te
maken, door een meedoogenloos gebruik
van die macht Europa te dwingen zich te
onderwerpen aan de Duitsche heerschappij
en de wereld er toe te brengen te wijken,
voor het nationaal-socialistische gezag.
Herbert Morrison, de vroegere minister van
Arbeid, leider van het arbeidsbeheer in den
graafschapsraad van Londen, heeft er op ge
wezen, dat Göring kort geleden gedreigd heeft
met luchtaanvallen van de Theems tot aan
Noord-Schotland. Wanneer Hitler of Göring
luchtaanvallen ondernemen, waarbij burgers
betrokken worden, dan zal de openbare mee
ning er op aandringen, dat Engeland terstond
een soortgelijke actie zal ondernemen. Wanneer
zij aanvallen, zullen wij niet wijken en niet in
eenstorten. Engeland zal verdedigd worden er
de slag terug zal met kracht, macht en doel
matigheid komen.
Eden
LONDEN, 17 April. (Reuter)De diploma
tieke redacteur van Reuter verneemt, dat
Chamberlain morgen in het Lagerhuis een ver
klaring over de conferentie der Britsche di
plomatieke vertegenwoordigers in de Balkan-
landen zal afleggen.
hebben gedaan om de rampen te voorkomen en
vertrouwt in de Goddelijke Voorzienigheid.
„Wij verlangen, dat allen hun gebeden aan
de Onze paren, opdat de allerbarmhartigste
God in Zijn Almacht dezen rampzaligen tijd
moge bekorten en omdat, zooals St. Bernardus
bevestigt, het de wil van God is, dat wij alles
door de handen van Maria ontvangen, moeten
allen hun toevlucht nemen tot Maria, de Moeder
van God en ook onze Moeder. Wij moeten ons
onder Hare bescherming en Haar hulp stellen
en volledig vertrouwen op Haar Moederlijke
goedheid."
Maar vooral verwachten wij, aldus gaat
de schrijver verder, dat in de a.s. Meimaand
scharen van jongens en meisjes den tempel,
toegewijd aan de H. Maagd, zullen bezoeken
en de knieën zullen buigen en de handen
zullen opheffen en met hur. gebeden hun
bloemen zullen aanbieden, zij die zelf bloe
men zijn van den mystieken tuin, de Kerk.
Wij stellen groot vertrouwen in
de gebeden van de kinderen, wier
aanblik ons zoo adelt en wier oogen
den glans van den Hemel schijnen te
weerspiegelen. Wij weten, dat God
hen op een bijzondere wijze lief
heeft en dat de H. Maagd een bij
zondere teederheid voor hen koes
tert. Wij weten, dat de gebeden der
onschuldigen tot den Hemel door
dringen, en voor die onschuldigen,
alsook voor de anderen, de hemel-
sche gunsten verwerven.
De H. Vader herinnert ten slotte aan het
woord: „Vraagt en gij zult verkrijgen, zoekt en
gij zult vinden, klopt en U zal worden openge
daan."
Het schrijven is gedateerd op 15 April 1940.
Onze Romeinsche correspondent seint ons
Woensdagavond
Nadat de Italiaansche pers eenige dager
geleden neiging vertoonde ietwat gematig
der te worden, is zij thans weer op volle
kracht anti-Engelsch en anti-Fransch. in
het bijzonder anti-Engelsch.
Nadat gisteren o.a. de „Tribuna" fel rea
geerde^ op de opmerking van de „News Chro
nicle", dat de anti-Engelsche en anti-Fransche
toon in de Italiaansche pers op en neer ging
met de indrukken, welke men in Italië kreeg
omtrent den strijd in het Nooïden, attaqueert
Gayda hedenavond genoemd blad om wat hij
noemt een onvoorzichtig stuk proza. Het be
treft proza, waarin Italië, op grond van de
kwetsbaarheid van zijn kusten en zijn kolo
niën, aangemaand wordt zich nog éénmaal te
bedenken, alvorens zich in den oorlog te be
geven,
Gayda antwoordt o.a., dat Italië den raad
van de Geallieerden, die meer dan genoeg met
zich zelf te stellen hebben, niet noodig heeft
en dat de kwetsbaarheid van de Italiaansche
koloniën haar tegenpool heeft in de kwetsbaar
heid van de Fransche en Britsche koloniën
Dit alles, aldus Gayda, heeft niet de bedoe
ling om te intimideeren, maar is een noodza
kelijke repliek, een repliek, die opheldering ver
schaft op de nieuwe Engelsche poging om te
intimideeren.
De toon van de Italiaansche pers draagt
er niet toe bij om de onzekerheid, die in
verschillende kringen over de Italiaansche
houding in de naaste toekomst heerscht,
weg te nemen.
Daarbij komt het feit, dat hier hedenmorgen
een Duitsche militaire missie is gearriveerd en
verder het feit, dat de bijeenkomst van Zater
dag as. op het Capitool, waarin aan Mussolini
verslag zou worden uitgebracht over den stanc
cler werkzaamheden aan de Wereldtentoonstel
ling van 1942 een gebeurtenis die omg ever-
zal zijn met de noodige plechtigheid en open-
bbaarheid afgelast werd.
Het vliegveld te Stavanger werd Woens
dagochtend hevig door de Britsche vloot
gebombardeerd.
Op den terugweg werd een Britsche krui
ser door een vliegtuigbom getroffen;
volgens Berlijn is hij gezonken.
Het vliegveld te Drontheim werd vanuit
de lucht gebombardeerd.
De Noren haalden verschillende Duit
sche vliegtuigen neer.
In een schrijven aan Kardinaal Maglione
vraagt Z. H. de Paus om gebeden voor
den vrede.
Dr. Göbbels hield te Berlijn een rede
ten bate van het Roode Kruis.
Conferentie van den Centralen Jeugdraad
te Utrecht.
Wetsontwerp ingediend tot wijziging van
de Schepenwet.
Memorie van antwoord aan den Volks
raad over het slagkruisersplan.
Installatie der Staatscommissie tot uit
breiding van verplichte sociale verzeke
ring tot kleine zelfstandigen.
Revisie ingediend in een verduisterings
zaak aan het hoofdpostkantoor te Am
sterdam.
Overwegingen van het vonnis, wegens
spionnage gewezen tegen ir. S.
New-Yorksche beurs: stemming onregel
matig; slot goed prijshoudend.
O
Het woord is aan U
De aankondiging van ceremonie
meester of tafelpresident schrikt me
nigeen op die wel iets zou willen zeg
gen dach beschroomd is om den mond
te openen: het woord is aan u!
We laten te vaak het woord aan
anderen. Een zekere bescheidenheid
siert den karaktervollen mensch,
doch karakter eischt ook op z'n tijd
te spreken wanneer de omstandighe
den tot spreken dringen. We moeten
niet alleen het woord aan anderen la
ten, vooral niet wanneer die anderen
aanvechtbare meeningen verkondigen.
We moeten op zijn tijd weten te spre
ken. Het doet den weifelenden en twij
felenden goed wanneer ze iemand
flink voor waarheid en recht hooren
uitkomen. Het is een ellendig iets in
de wereld dat men veel te veel het
woord laat aan allerlei warhoofden en
valsche profeten. Wij moeten voor
onze diepe overtuigingvoor ons
geloof, voor onze eeuwige waarheid en
ons goed recht durven uit te komen
en op te komen. We mogen niet het
woord aan hen laten, die de gedach-
tenwereld ongezond aantasten. Spreek
op uw tijd. Het woord is aan u
STOCKHOLM, 17 April (Havas). De
minister van Sociale Zaken heeft in de
kamers de maatregelen uiteengezet, die ge
nomen zijn om de in het land verblijven
de vreemdelingen in het oog te kunnen hou
den, teneinde spionnage te voorkomen.
Verscheidene havens, o.a. de oorlogshavens,
staan onder politietoezicht en zeelieden
van buitenlandsche nationaliteit kunnen er
niet aan land gaan.
De minister heeft ook medegedeeld dat
andere maatregelen in voorbereiding zijn,
o.a. het invoeren van bewaking door be
trouwbare arbeiders van fabrieken en werk
plaatsen.
Verder spreekt de Zweedsche regeeringspers-
dienst kategorisch de geruchten tegen, die in
buitenlandsche radiouitzendingen zijn ver
spreid betreffende z.g. arrestaties van Zweed
sche officieren wegens optreden, schadelijk
voor de belangen van den staat.
Stand op Don-7c>4s5 "i v.m.: 754.1
horige stand: 751.7
