Uitwegen voor het platteland
h||)—
r/
Mdrnfefmal vonden da§
SOCIALE WAARDE VAN
DEN BOERENSTAND
hEbï U NOtj
tjEEN AckrERLickr?
KINDERPRENTJES
MAANDAG 29 APRIL 1940
Industrialisatie en emigratie
HEEMSTEDE
HILLEGOM
Lievigheden die dwalingen
in de hand werken
UIT DEN OMTREK
BEVERWIJK
IJMUIPEN
R.K. Vrouwenbond
ZANDVOORT
WA» v
TSZZSZ I Ven hartstochtelijk
een goed huwelijk l
DE H. VADER OVER
LECTUUR
RIJKSVISCHAFSLAG
STAAT VAN BESOMMINGEN
Het probleem van het grondgebrek en
de daaruit voortkomende werkloos
heid ten plattelande is dringend.
Doch er bestaat een groote afstand tus-
schen het stellen van de kwestie en het
vinden van een oplossing.
Men kan deze geheele aangelegenheid in
de volgende korte formuleering samenvat
ten. Er is heden te weinig cultuurgrond
aanwezig voor degenen, die een bedrijf
willen beginnen.
Nu is er in ons land nog wel zooveel woes
te grond, dat ontginning daarvan plaats
zou bieden aan de huidige generatie. Doch
daar het in-cultuur-brengen tientallen
jaren in beslag zal nemen, kan het huidige
geslacht op die wijze toch maar ten deele
geholpen worden. En ook als alle grond-
looze jonge boeren en tuinders van nu een
bedrijf zouden hebben gekregen, komen
wij over tien of twintig jaren toch weer
voor dezelfde vraagstukken te staan, ter
wijl dan géén ontginbare woeste gronu
meer over zal zijn. Het platteland van
Nederland kan, in één woord, zijn bevol
kingsaanwas niet meer opnemen.
Er moet dus gezocht worden naar nieuwe
middelen. Men mag zich echter niet voor
stellen, dat deze gemakkelijk te vinden zijn,
noch ook, dat zij zonder moeite kunnen
worden toegepast.
In het algemeen genomen zijn er drie
wegen om de werklooze bevolking van
het platteland te helpen. De eerste is
intensiever bewerking van den bodem,
waardoor per eenheid meer arbeidskrach
ten noodig zijn. De tweede is verandering
van beroep voor de opgroeiende generatie,
waardoor zij een plaats kan krijgen in han
del of industrie. De derde is emigratie.
Bij het eerste middel gaan de gedachten
vooral in de richting van uitbreiding var;
den tuinbouw, een zeer arbeidsintensief be
drijf, waarin op een geringe oppervlakte
een betrekkelijk groot aantal menschen
werkzaam is, en waarbij over het algemeen
aanzienlijke kapitalen gebruikt worden.
Wat den grond aangaat, zou uitbreiding
van den tuinbouw inderdaad mogelijk zijn.
doch de groote moeilijkheid is hier: de af
zet van het product. Bij normale handels
verhoudingen zou de afzetmogelijkheid vrij
zeker gewaarborgd zijn. Men zou dan ech
ter moeten kunnen rekenen op een vrij en
ruim handelsverkeer met geheel West-
Europa; de toestand van ons werelddeel
is echter thans, te .slecht,, de toekomstige
ontwikkeling te onzeker, om eenigen grond
te bieden voor de verwachting, dat zulk
een vrij handelsverkeer binnen afzienbaren
tijd zal kunnen tot stand komen.
Daarom zou uitbreiding van den tuin
bouw in dezen tijd dan ook een zeer ris
kante speculatie zijn op een zeer onzekere
toekomst. Dit geldt ook, als de tuinbouw
uitsluitend een kwaliteitsproduct zou voort
brengen, dat de concurrentie op elke markt
kan weerstaan; want een bedrijf, dat zich
op zulke kwaliteitsproducten toelegt, is zoo
kostbaar en kwetsbaar, dat het een te
groot risico schijnt, daaraan te beginnen
in een tijd, nu Europa door den oorlog, die
den welstand verslindt, noodzakelijkerwijs
moet verarmen.
Het tweede middel, waardoor het platte
land van den druk. bevrijd zou kunnen
worden, is de verandering van beroep
Handel en industrie zouden een deel van
de huidige en toekomende bevolking moe
ten opnemen.
Dit is echter alleen mogelijk bij uitbrei
ding van de industrie, en daaraan zijn
zulke groote bezwaren verbonden, dat men
weliswaar dit middel, als men alleen op de
cijfers iet, kan beschouwen als een uit
komst voor de overbevolking van het plat
teland, doch dat hieruit voor ons volk in
zijn geheel groote nadeelen zouden voort
vloeien, zoowel in economisch als in sociaal
opzicht.
Het tijdperk van onbeperkte uitbreiding
der industrie in Europa is voorbij, nu elk
land in heel de wereld zijn eigen industrie
zoekt uit te breiden, vaak met zeer goed
resultaat. Europa's functie als leverancier
van industrieele producten aan de geheele
overige wereld is voorbij. Het zou daarom
geen goede politiek zijn te streven naar
een industrialisatie van Nederland op zoo
groote schaal, dat daardoor de plattelands-
„Morgen ga ik ervoor zorgen
„O, ja, da'» waar ook....**
„Ik heb nog geen tijd gehad".
Al die „argumenten" tezamen
helpen tegen bekeuringen
(en-. botsingen!) veel
minder goed dan 'n {ietsachter
licht op z'n eentje!
he
bevolking zou kunnen worden opgenomen
temeer, omdat ons land gelegen is midden
tusschen de groote industriecentra van
Europa, België, Duitschland en Engeland.
Uitbreiding van de industrie is op be
paalde terreinen zeker mogelijk en nuttig,
doch ook waar zij zich op de binnenlandsche
markt richt is, zij onderhevig aan dwin
gende factoren en strenge berekeningen
van economischen aard en tegenwoordig
ook aan internationale handelsverhoudin
gen. Afgezien van de zuiver economische
kostprijskwesties valt in het hier behan
delde verband nog te bedenken, dat uit
breiding van de industrie voor de binnen
landsche markt vermindering van afzet
mogelijkheid van land- en tuinbouwpro
ducten kan meebrengen, omdat de invoei
onzerzijds van het product van een onzer
afnemers vermindert. Waar tegenwoordig
niet nieer de individuen handel drijven
maar de staten, pleegt men bij de onder
handelingen over een handelsverdrag wei
degelijk met dergelijke factoren rekening
te houden.
In de mate waarin uitbreiding der in
dustrie onder deze economische verhou
dingen mogelijk is, biedt zij zeker geen
oplossing voor de omvangrijke problemen
van het platteland. Van den anderen kant
echter moet men ook overwegen, dat een
afvloeiing van de plattelandsbevolking naar
de industrie, zelfs al zou zij economisch
mogelijk zijn, in sociaal opzicht zeer be
denkelijk is.
Een gezond volk moet rusten op een
breode agrarische basis en kan de regene-
reerende krachten van het platteland en
het landleven niet ontberen. Maar daarom
moet er ook op gelet worden, dat de ver
houding tusschen het agrarische en her
stedelijk deel der bevolking niet verbroken
wordt ten nadeele der eerstgenoemden. Als
men zou kunnen komen tot een zoodanige
uitbreiding van de industrie, dat het gan-
sche agrarische bevolkingsoverschot daarin
kan worden opgenomen, zou de agrarische
basis van ons volk relatief veei smaller
worden, hetgeen voor de stabiliteit, de
weerkracht en andere waardevolle eigen
schappen van het sociale organisme zeer
nadeelig is. Vergrooting van den indus-
trieelen bovenbouw met verhooging van
den druk op de relatief smaller wordende
basis zal slechts met voorzichtigheid gepro
pageerd en bevorderd mogen worden.
Als derde en laatste middel blijft dan nog
over de emigratie, een middel, dat wij niet
alleen in handen hebben, doch waarvoor
wij de toestemming en de medewerking
van vreemde mogendheden noodig hebbent
De emigratie biedt groote uitzichten,
maar ook zijn er tal van bezwaren en moei
lijkheden aan verbonden; beide zullen wij in
een afzonderlijke beschouwing uiteenzet
ten. Wij willen er hier echter reeds met
nadruk op wijzen, dat, wanneer de emigra
tie een oplossing zou bieden, dit geen reden
mag zijn om in uiterste zorg voor den
landbouw in Nederland te verzwakken. In
tegendeel, deze moet zoo sterk mogelijk
bevorderd worden, om zooveel mogelijk
vakkundige, welvarende boeren in eigen
land te houden. Het is daarom niet alleen
noodig de volle aandacht te besteden aan
de emigratie, maar ook de bestaansvoor
waarden voor de boeren in eigen land zóó
te vormen, dat ons eigen boerehvolk zoo
gezond en zoo talrijk mogelijk is.
Tooneelavond in de R.K.
Kweekschool
In de maand Maart hebben leden van de
Leerlingen-tooneelclub der Bisschoppelijke
Kweekschool voor huisgenooten opgevoerd een
modern tooneelspel „Het gebroken palet" va' den
priester-kunstschilder Jean Adams, dat eener-
zijds belangrijk geacht werd om den rijkdom van
gedachten, anderzijds echter een risico inhield
wat betreft de speelbaarheid.
Het resultaat was echter een verrassende
waardeering, die de leiding van deze club nu
den moed gegeven heeft, om voor genoodigden
uit wijder kring deze uitvoering nog eenmaal
te herhalen.
De uitvoering zal plaats hebben op Maandag
29 April, 's avonds om half acht, in de gym
nastiekzaal der Kweekschool op het nieuwe too-
neel.
De gasverkenners in actie. Zaterdagmid
dag kwam de tijding dat een bom met mosterd
gas was ingeslagen op het terrein van openba
re werken. Het was gelukkig maar een loos
alarm. Er was alleen mosterdgas ergens neer
gegoten, om de oefening, zoo volledig mogelijk
te maken.
Het eerst kwam de gasverkennersdienst in
actie, die voor de moeilijke taak stond tusschen
de diverse materialen de plaats op te zoeken.
Toen dit gelukt was, kwam ook de ontsmet-
tingsploeg in beweging. Een paard was, ook
denkbeeldig natuurlijk, met het mosterdgas be
smet. Het terrein werd bestrooid met gloor-
kalk, het paard werd bestrooid met anti-mos
terdgaspoeder en de slangen werden aangelegd
om de in de omgeving staande wagens, het
paard en de straat af te spoelen en schoon te
schrobben, terwijl de spitters in actie kwamen
om den grond diep om te spitten.
Na het frissche bad ging het paard weer
naar den stal en konden de verschillende deel
neemsters en deelnemers weer uit hun warme
pakje kruipen.
De oefening, die onder leiding stond van
inspecteur A. Berentsen en Dr. W. L. Wolff,
mag zeer goed geslaagd heeten.
De gezondheidstoestand van den burgemees
ter. Zooals velen wel bekend zal zijn, is de
burgemeester van Heemstede, jhr. J. P. W. van
Doorn, reeds geruimen tijd ziek.
Gelukkig heeft de ziekte een gunstige wen
ding genomen en zal Z. Edelachtb. waarschijn
lijk binnen afzienbaren tijd zijn ambtsbezighe
den kunnen hervatten.
t Was een boIlenz<m°ag Na het noodweer
van Zaterdag 1.1. is het Zondag met het weer
meegevallen en ofschoon de bloemenvelden ge
leden hebben van den hagel, waren de velden
mooier dan ooit. Alles bloeit dit jaar tegelijk.
De narcissen zijn anders reeds verdwenen als
de hyacinten gaan bloeien en deze worden weer
gevolgd door de tulpen. Dit jaar ziet men de
narcissen en hyacinten en vroege tulpen tege
lijk in bloei.
Het was druk langs den weg en de blüemen-
verkoopers maakten goede zaken.
De uitkijktoren aan de van de Endelaan had
veel belangstelling.
Ht is ook een prachtig uitzicht dat men bo
ven op den toren heeft over de omliggende vel
den en het dorp.
Den geheelen dag waren er passagiers voor
de boot, zoodat hier ook goede zaken gedaan
werden. Niet minder was dit het geval in de
gezellige consumptietent van den heer van
Dril, welke bij den uitzichttoren is gebouwd.
Deze Zondag was voor Hiliegom een bolien-
Zondag.
Zondag as. zal dit niet minder het geval zijn.
Dan worden de laatste blOembollenmarschen
gehouden van onze wakkere wandelsportveree-
niging Sint Christoforus. De belangstelling is
er al. Reeds gaven zich ruim 500 liefhebbers
en liefhebsters van deze mooie sport op.
Dat deze vereeniging in hoog aanzien staat
blijkt uit de groote belangstelling.
Om zes uur Zondagavond zal de Burgemees
ter de prijzen uitreiken.
Het hoofdbestuur van den D.H.S.B. zal
daarbij tegenwoordig zijn, evenals het bestuur
van de Haarlemsche Spörtcentrale.
Deze bloembollenmarschen zijn een bijzon
dere attractie ook voor de toeschouwers.
Ieder jaar beter en grootscher.
Viering van het 20-jarig bestaan
Onder groote belangstelling vierde de R.K.
Vrouwenbond, afd. iJmuiden-Oost, haar vierde
lustrum.
De dag werd ingezet met een H. Mis voor de
leden. Des avonds vond in het St. Fidelisge-
bouw een groote feestvergadering plaats.
De zaal was tot aan de laatste plaats bezet,
toen de presidente, mevr. B. de Rooij, den
avond opende en in het bijzonder den oprichter
dezer vereeniging, pater Xlexander. hartelijk
welkom heette, zoomede het geheele eerste
bestuur van die dagen.
Het jubileerende bestuur, dat thans gevormd
wordt door pater Livinus, geestelijk adviseur,
Mevr. B. de Rooy, M-svr. M. v. d. Pieterman,
mevr. G. Janson, Mej. A. Fikke en de dames
C. Ros en J. Kockx, nam plaats achter de be
stuurstafel, welke rijkelijk met bloemstukken
was versierd.
We zagen bloemstukken var. de beide zuster-
vereenigingen uit IJmuiden-West en Velsen-
Noord en de R.K. Middenstandsvereeniging
„De Hanze".
VOorts waren schriftelijke gelukwenschen
binnengekomen van ZOS en Pater Frumentius
O.C. e.a.
Mevr. De Rooy 'zeide dat op 13 Januari 1920
de R.K. Vrouwenbond was opgericht met 50
leden,.wélk ledental gestegen.is tot 200.. Eén
woord van opréchten dank bracht zij aan pa
ter Alexander en pater Ern'stus, daar beiden
zeer veel voor de afdeeling hebben verricht.
Spr, wierp een terugblik op deze afgeloopen
20 jaar en memoreerde het veelzijdige, nuttige
en mooie werk van den R.K. Vrouwenbond.
Een extra woord van dank mocht mevr
Janson in entvangst nemen, daar zij 20 jaar
penningmeesteresse is en haar taak steeds met
de grootste accuratesse heeft verricht. Als een
stoffelijk blijk van waardeering mocht zij een
prachtige fruitmand in ontvangst nemen.
Ook tot mevr. Grimbergen sprak de pre
sidente woorden van waardeering en erkente
lijkheid voor de wijze waarop zij ruim 16 jaar
lang haar werk in het bestuui verricht. Onder
luid applaus werd zij benoemd tot eere-lid der
vereeniging. Mevr. Grimbergen dankte in eenige
welgekozen woorden.
Thans besteeg de oprichter en oud-geestelijke
adviseur der jubileerende vereeniging, pater
Alexander, het spreekgestoelte. Het verheugde
hem vele oude bekenden hier weer terug te zien
en dankte voor de bijzonder gewaardeerde hulp
die vele dames hem hadden gegeven bij zijn
arbeid. Nadat we in de eerste dagen tal van
moeilijkheden hadden overwonnen, aldus de
feestredenaar, zagen we den R.K. Vrouwenbond
van Velseroord groeien en bloeien en werd hij
hier als het ware de bakermat van veel goeds
op godsdienstig, sociaal en charitatief terrein.
Spr. wees op de vele acties, die de Vrouwenbond
steunde. Met vreugde memoreerde pater Alexan
der het initiatief van mej. Glas, die de pio
nierster genoemd mag worden van de bedevaar
ten naar Heiloo, welk werk thans nog steeds
wordt voortgezet onder mej. Alders. Uitvoerig
besprak pater Alexander hierna de mooie taak,
die de Vrouwenbond thans verricht op het
godsdienstig, sociaal en charitatief terrein Spr.
bood de jubileerende vereeniging zijn besW
gelukwenschen aan en hoopte dat onder OK ds
rfjksten zegen de vereeniging op den ingeslagen
weg zal mogen voortgaan.
Bij een feest behoort ook een geschenk. Zoo
dachten ook de jubileerende leden van afd.
IJmuiden Oost er over. Een gelukkig initiatief
was het om deze vereeniging, die zich tal van
malen naar buiten begeeft, een vaandel aan te
bieden. Namens het vaandelcomité bood mevr.
Steenmeyer in eenige hartelijke en welgekozen
woorden het jubileerende bestuur een fraai
vaandel aan. Spr. hoopte dat onder Gods zegen
de vereeniging moge groeien en bloeien tot ge
luk der leden en tot heil der parochie.
Mevr. De Rooy dankte namens het bestuur
voor dit nuttig en prachtig cadeau en zeide,
dat op 30 Mei as. dit vaandel zou worden mee
gevoerd in de processie naar Heiloo.
Nadat pater Livinus het vaandel had gewijd
bood ook hij als geestelijk adviseur zijn har
telijke gelukwenschen aan. Spr. besloot zijn
kort woord door alle leden op te wekken de
banier waaronder zij zich nu schaarden steeds
in eendracht trouw te blijven.
Hiermede was het officieele gedeelte dezer
feestvergadering ten einde en bracht mevr. De
Rooy het muziekensemble Nibbering een woord
van dank voor de muzikale medewerking.
Tot slot van dit feest kwam de R.K. Tooneel-
vereeniging „Ludamus" voor het voetlicht met
een blijspel „Hij, Zij en Hottentot".
Na een weinig verwachtend begin wisten de
speelsters en spelers langzamerhand de juiste
sfeer en climax te bereiken en kon het tal
rijke publiek menigmaal volop genieten van de
vele komische momenten, welke dit stuk geeft.
Met veel voldoening mag de R.K. Vrouwen
bond afd. Umuiden-Oost op haar vierde lus
trumviering terugzien.
Burgerlijke Stand Geboren: Theodorus
Henricus, zoon van T. H. van Noordt en M.
Roos. Van Lennepweg 17; Jacobus Henricus,
zoon van C. J. Twist en E. M. van Deursen,
Kennemerweg 77.
Ondertrouwd: D. Petrovic en A. Bleesing,
Kostverlorenstraat 113, C. A. Vossen en W. van
Dijk, Pakveldstraat 26, J. van der Mije en R.
Rollema, Duindoornlaan 2.
Overleden: V. Rutten, oud 76 jaar, Swalue-
straat 1; J. Kater, oud 57 jaar, Hoogeweg 53
rood; J. H. Steeneker, oud 79 jaar, Van Ostade-
straat 10.
Verbetering van öen Zeeweg B. en W-
stellen den Raad voor een crediet te verleenen
van f 66.000.— bij suppletoire begrooting, om
de administratieve voorbereiding te kunnen
voltooien met betrekking tot de verbetering
van den Zeeweg (aanleg van een asphalt-beton-
wegdek, waartoe B. en W. inmiddels een voor
schot hebben aangevraagd bij den Rijksdienst
voor de werkverruiming. In dit bedrag van
f 66.000 is het grondwerk, dat in werkverschaf
fing wordt uitgevoerd, niet inbegrepen.
Het ligt in de bedoeling het werk na het
as. zomerseizoen ter hand te nemen.
Kinderprentjes van Kat. Becker
In het Belgische „Sint Canisiusblad" werd
de aandacht gevestigd op een merkwaardig
misbruik, dat hier en daar in katholieke krin
gen is binnengeslopen, n.l. het gebruiken van
kinderprentjes, die een sentimenteele en ver
keerde voorstelling geven van religieuze zaken.
In de behoefte, om het den kinderen
vooral makkelijk te maken en hen aan te
spreken in hun eigen, kinderlijke sfeer,
teekent men beelden die eigenlijk theolo
gisch niet houdbaar zijn. Men vergeet daar
bij, dat sommige abstracte begrippen nu
eenmaal aan vaststaande symbolen zijn ge
bonden en dat het beter is de kinderen
daarmee vertrouwd te maken dan hun si
tuaties voor te zetten die onjuist zijn.
Bij kunstenaars en anderen, zoo laat het
Vlaamsche blad zich uit (wij laten stijl en spel
ling onveranderd), bestaat er nu een hevige
geneigdheid om prentjes te vervaardigen voor
kindjes.,.,, alles moet dan klein of „kinderlijk"
zijn: de boompjesde diertjesde
menschjesde engeltjes.... Om dit te ver
rechtvaardigen beweert men dat het onder
richt móet aangepast zijn aan de geestesge
steldheid van hét kind en dat, diensvolgens, de
gebeurtenissen moeten voorgesteld worden alsof
het kindjes waren die spreken en handelen.
Er ligt daar een misopvatting in. Het onder
richt moet weliswaar aangepast zijn aan de
geestesgesteldheid van het kind; maar die aan
passing vergt niet, dat alles zou „kindsch"
voorgesteld worden. Opdat het kind bekwaam
zij iets te leeren bij middel van een prent, moet
het kind reeds enkele begrippen hebben, af-
getrokkene abstracte) denkbeelden; dan
ook weet het kind dat er niet enkel „kindjes"
bestaan, maar ook „groote menschen": het kind
weet dat zijn moeder, zijn vader, de onderwijzer,
de pastoor.... geen „kindjes" zijn maar „groo
te menschen"; het ziet rondom zich „groote
menschen" handelen, het hoort „groote men
schen" spreken; het weet dat het ook eens
.groot" moet worden en het verlangt dat. Het
is dus verkeerd alle afbeeldingen op te maken
alsof alle menschen „kindjes" waren, en alle
wezens „kleine dingjes".
Die verkeerde opvatting is nog erger als er
spraak is van godsdienstleer: dan moet men
de kinderen helpen opdat zij allengskens en
meer en meer afgetrokken denkbeelden opvat
ten, onstoffelijke wezens kennen, waarheden
begrijpen aangaande geestelijke zaken; men
mag geen dwalingen „inprenten" onder
voorwendsel dat de kinderen de waarheid niet
kunnen verstaan.
Men moet dus de prentjes afkeuren die, als
zij. eenvoudig bekeken worden door kinderen,
natuurlijker wijze valsche gedachten doen ont
staan. B.v.:
1. een reeks prenten waar de gebeurtenis
sen van Christus' leven voorgesteld worden als
of zij dóór 't kindje Jezus zouden beleefd ge
weest zijn:. b.v. de kruisdraging. Men moét aan
de kinderen leeren, dat het kindje Jezus „groot"
geworden is, dat hij dan, als hy „groot" was,
Felix Grithoven was plotseling verliefd ge
worden, op Agnes Boomer. Hij was twintig jaren
ouder dan zij, maar dit vond Agnes geen be
zwaar.
„Wat is twintig jaren verschil?" schreef zij
aan een vriendin. „Men moet tegenwoordig het
allereerst naar geld kijken. De rest is bijzaak
Felix bezat een groot fortuin; hij woonde op
een prachtig buiten, dat men kon vergelijken
met een museum van kostbare antieke voor
werpen.
Agnes had met hem kennis gemaakt, toen
haar vader Felix in de badplaats, waar zij
eenige weken vertoefden, had ontmoet. De za
ken van Jan Boomer gingen niet naar wenscb,
maar hij was, evenals Felix, verzamelaar van
oudheden. Hij had eenige zeer prachtige stuk
ken, waarvoor liefhebbers, waaronder Felix, hem
al dikwijls een bod hadden gedaan. Maar tot
groote spijt van mevrouw Boomer en Agnes
wilde hij er voor geen geld van de wereld af
stand van doen.
„We zouden een rijk leven hebben," zuchtte
mevrouw Boo-
mer dikwijls. „En
te doen." i verzamelaar i
„Als ze "ns pro- i
beerde Grithoven
te krijgen," zei Boomer op een dag, toen zijn
vrouw weer een klaaglied aanhief en zij juist
een praatje met Felix gemaakt hadden.
„Het zou een goede party zyn, kind," moedig
de de moeder met schitterende oogen aan.
„Stel je eens voor. Vader zegt, dat hij schatrijk
is, een groot buiten bewoont en twee auto's
heeft."
Dit alles bracht Agnes in de verleiding. Ze
had getracht nader met hem in kennis te ko
men, doch ook hij scheen dit doel te beoogen.
Na enkele dagen waren zij verloofd. De ver
loving werd in alle stilte in het hotel gevierd.
Agnes bracht prettige dagen door, maar op
den duur begon het haar te vervelen, dat Felix
steeds maar sprak over alles wat antiek ge
noemd kon worden.
Thuis van vader hoorde ze al nooit anders.
Er, als hij en Felix samen waren, dan was ook
dit weer het eenige onderwerp van hun gesprek.
Felix vergat er haar zelfs door. Ze had hem al
eens pruilend gezegd „Praat nu ook eens over
iets anders."
„Och, kindje, je weet, ik heb nu eenmaal een
zwak voor antiek. En je vader immers ook? Hij
is daarin al evenzoo hartstochteiyk als ik. En
hij kan niet van een mooi stuk scheiden. Hoe
dikwijls heb ik hem al niet gevraagd, mij die
Chineesche vaas te willen verkoopen, waarvan
het je bekend is, dat ik het pendant heb en die
ik zoo dolgraag bij mijn verzameling zou willen
hebben. Ik heb er hem een zeer hoogen prijs
voor geboden, maar hij wil ze niet loslaten."
„Ze is een familiestuk, zooals de meeste an
dere oudheden die hij heeft en daar is hij zeer
aan gehecht. Maar laten wij er in 's hemels
naam niet meer over praten, Felix. Ik heb er
zoo onderhand meer dan genoeg van."
Doch dit was aan een doovemans oor gezegd.
Felix Grithoven kon er nu eenmaal niet over
zwijgen.
Dit begon Agnes dus meer en meer te ver
velen en toen er een andere heer veel belang
stelling voor haar toonde, en met wien ze ken
nis maakte, verzon Agnes zoo nu en dan een
uitvlucht, om met dezen mee te gaan en dus
aan het gezelschap van Felix té kunnen ont
komen en met Frans van Gelder een eindje te
gaan toeren, al had die dan ook niet zoo'n
prachtigen auto als Felix, maar slechts een
twee-zittertje, dat bij een anderen eigenaar zijn
beste dagen gekend had.
Frans sprak niet over werken uit de oudheid.
Hij hield van alles wat modern was. Ze ontving
geen dure geschenken van hem, soms een toe;je
bloemen, of een doosje bonbons. En dit was
haar nog dierbaarder dan de antieke broche de
antieke speld, de antieke armbanden, het an
tieke juweelenkistje en alle voorwerpen uit ver
vlogen tijdperken, waar Felix haar mee over
laadde, doch die ook „zijn" verzameling later
zouden verrijken.
MaarFrans was slechts vertegenwoordi
ger van een stoffenfabriek, had een paar ka
mers en geen fortuin. Felix Grithoven daaren
tegen was rijk en bewoonde een groot buiten....
Frans was van haar leeftijd; hij had een vrc-o-
lijk karakter. Felix telde twintig jaren meer
dan zij; hij was een saaie Piet, een droog
stoppelHierover peinsde Agnes dikwijls.
Een leven met Frans zou een groot verschil
zyn. Misschien met geldelijke zorgen, maar ook
met gelukDan dacht Agnes weer: Als ik met
Frans trouw, kunnen wy ons huis heerlijk mo
dern inrichten en met Felix ben ik gedwongen,
eeuwig tusschen al die oude meubelen, die voor
historische dingen, draken, beelden en harnas
sen om van te griezelen, te vertoeven. De ka
mers zijn er donker. Hoort bij oudheden. Geen
zon, geen licht, geen vroolijke meubileering.
Alles zwaar, log, massief en met dikke poot en
en ornamenten. Ik heb al zoo dikwijls gedroomd
van een eigen huis, waar alles fleurig en kleu
rig is, licht en vol leven. Waar geen gordijnen
voor de ramen hangen, die de zon belemmeren
binnen te komen, waar bloemen op de venster
banken staan te bloeien. Op zijn buiten hamen
overal donkere, zwarte gordynen en boven de
bedden zijn nog hemels. Hy zal willen, dat het
zoo blijft. Hij is er juist een type voor
Agnes was in tweestryd. Frans had haar ge
smeekt met Felix te breken en haar voorspeld,
dat ze haar ongeluk tegemoet ging. Zy kon
echter nog geen besluit nemen. Felix hield van
haar. Ze zou hem den genadeslag moeten ge
ven. En hier zag ze vreeselijk tegen op. Maar
Fians dan
Plotseling kwam de breuk. Felix verweet haar
te veel in gezelschap van Frans te zyn. Hij hei-
innerde er haar aan, dat ze met hem verloofd
was en het geen pas gaf, met een ander uit
te gaan.
„En als ik onze verloving eens verbrak
„Dat meen je niet, Agnes," schrok hy. „Dat
kun je niet meenên."
„Dit ben ik niet met je eens. Ik voel er veel
voor."
„Alsals je er werkeiyk toe over gaat,
zorg dan, dat ik.... hm.... als vergoeding,
alstroost, die Chineesche vaas van je vader
mag koopen. Je weet wel, waar ik het pendant
van bezit. Myn grootste wensch zou in vervul
ling gaanenik zou mij beter over alles
heen kunnen zetten," voegde hy er gauw by,
toen hij zag, dat Agnes hem met minachting
aankeek, „als ik die vaas uit je woning als een
aandenken aan jou zou kunnen beschouwen
„Ik begrijp je doel", zei Agnes. „Het was je
niet om mij te doen, maar om de vaas. Je
dacht zekerAls ik met haar trouw, zij is
eenigst kind, dan wordt de vaas later myn eigen
dom." Agnes schoof den verlovingsring van
haar vinger en legde hem voor Felix neer. Toen
verliet ze zonder een woord te spreken de ka
mer.
Dien middag zaten in het duin twee jonge
menschen. Ze droomden van geluk in een huisje
vol licht en zon en bloemen.
Een dag later schreef Agnes aan haar vrien
din. „Weet je nog, dat ik eerst anders over een
huwelijk dacht„men moet tegenwoordig het
allereerst naar geld kyken. De rest is byzaak"
Maar nu durf ik dit niet meer beweren. Nu zeg
ik de rést is hoofdzaak
(Nadruk verboden)
gepredikt heeft, mirakelen heeft uitgewerkt,
geleden heeft, enz.
2. 't Is ook verkeerd het kindje Jezus voor
te stellen de H. Communie uitdeelende aan
kindjes: zulke voorstelling is valsch: wij weten
en wij moeten vastelyk gelooven dat de Zalig
maker slechts daags vóór zijn dood het H. Sa-
krament heeft ingesteld en dat hij dan, vóór
den eersten keer, de H. Communie heeft uitge
deeld, en 't was aan zijn Apostelen; wij weten
niet of Jezus ooit elders de H. Communie heeft
uitgedeeld: misschien op den dag van zy'n Ver
rijzenis, aan twee zijner volgelingen te Emmaüs.
Men moet aan de kinderen leeren, dat het de
priester is die den Zaligmaker onder de
gedaante van brood aan de menschen ter nut-
tinge geeft.
3. 't Is nog een ergere wanorde het kindje
Jezus voor te stellen de H. Communie uitdee
lende aan engeltjes: dan immers „prent" men
(bij middel van het gezicht en van de inbeel
ding) drie dwalingen in 't verstand der kin
deren, namelijk: a) dat Jezus nu, in den hemel,
zou in den staat zyn van een kind; b) dat men
ir. den hemel zou te Communie gaan; c) dat
de engelen zouden kunnen communiceeren.
Ziedaar drie dwalingen, want:
a) in den hemel is Jezus in den staat van
een mensch die volwassen is en allervolmaaktst
in al hetgeen dat het lichaam betreft: b.v. de
gestalte, enz.;
b) in den hemel wordt de H. Communie niet
uitgedeeld: daar immers wordt er geen mis ge
daan, noch verandering van brood in het li
chaam van Christus; daarbij, de H. Nuttiging
is een middel ingesteld door Christus opdat de
menschen hier op aarde zouden geestelykerwijze
gevoed worden en geholpen om eens het eeuwig
geluk des hemels te verkregen: dit geluk be
staat hoofdzakelijk in het onmiddeliyk be
schouwen van Gods wezenheid (intuitiva Dei
Visio), die beschouwing verzadigt volkomen het
Onstoffelijk streefvermogen van het verstan
delijk wezen: als dit wezen (ziel of engel) het
onmiddellijk beschouwen van Gods wezenheid
bezit en geniet, kan er in het wezen geen ver
langen bestaan om Jezus onder een stoffelijke
gedaante te ontvangen;
c) eindeiyk de engelen, omdat zy loutere gees
ten zijn, kunnen hoegenaamd geen gedaante
van brood of wijn innemen en dus geen deel
nemen aan de H. Nuttiging.
4. Ook moeten afgekeurd worden die prent
jes waar het kindje Jezus voorgesteld wordt te
midden in de hostie 1). Inderdaad wanneer Je
zus tegenwoordig is onder de gedaante van
brood dan is hy daar „gelijk hij nu glorieus is
in den hemel": dus in 'n volmaakten staat naar
lichaam en ziel, volgroeid, onlydelyk en onster-
felyk. Men zegge dus niet, noch met woord
noch met zinnelyke afbeelding, dat het kindje,
dat te Bethleem geboren werd en daar in de
kribbe lag, nu hier tegenwoordig is in de H.
Hostie, maar men leere dat het dezelfde is, de
God-Mensch, Jezus-Christus, die eertijds het
kindje was in de kribbe, die later groot gewor
den is, die op het kruis gestorven is, dan vol
„Er zijn sprekende en schrijvende val
sche profeten; de eerste soort kan m-er
gemakkelyk vermijden.... om hen niei
te hooren is het genoeg rustig thuis t«
biyven; maar de schryvende valsche
profeten zyn de gevaarlykste, want zy
zenden hun sensueele literatuur, romans,
novellen, tooneelstukken, aan wie ze heb
ben wil en aan wie ze niet hebben wil."
Laat ons waakzaam zyn, opdat ons hui/
niet bezoedeld wordt met de door Z. H
veroordeelde lectuur.
heerlijkheid verrezen is uit het graf en ten
hemel is opgeklommen; hy, in dien staat van
volmaaktheid en hemelsch geluk, is tegenwoor
dig onder de gedaante van brood. Ook kan Je
zus niet lijden in de H. Hostie, noch bedroefd
zijn.
Aanmerking. Somtyds verbeeldt men God
(Schepper) onder de gedaante van een gedaag
den man die, om zoo te zeggen, de zon, de
maanwerpt in het heelal. Is dit ook af te
keuren? Neen: de kerkelijke Overheid laat dit
toe, omdat zy veronderstelt dat de menschen
op voldoende wijze onderricht zyn en weten
dat God een onstoffely: wezen, een zuiver
geest is en omdat een voorstelling, zooals die
waarover wy spreken, als zy kunstig uitgevoerd
is een zinnebeeldige uitdrukking wordt van
Gods wijsheid, goeddadigheid en almacht.
Er bestaat ook een prentje waar men het
kindje Jezus omringd ziet door een zonnetje,
eén maantje.... enz.; van onder leest men:
„Jezus, onze Schepper". Men kan daaraan een
goeden uitleg geven: men kan zeggen: het
kindje Jezus, dat eertyds hier op aarde geleefd
heeft, was God, namelijk de tweede Persoon der
H. Drievuldigheid en met den Vader en den
H, Geest heeft hy hemel en aarde geschapen
en al wat er in is. Maar in het prentje zelf is
er geen verbeelding van een goddelyke eigen
schap, daarby als zulkdanige prentjes, zonder
uitleg, aan kindjes worden uitgedeeld, zullen er
misschien zijn die denken dat Jezus, toen hy
kind was, de wereld neeft geschapen: zulke
meening is volstrekt valsch.
Men kan niet altyd vermijden dat kinderen
een onjuist of verkeerd gedacht opvatten van
onstoffelijke zaken; maar men kan en moet
altyd vermijden stellig dwalingen aan te leeren
of op te dringen, die later noodzakelyk moeten
veranderd worden.
1) Z. Exc. Mgr. Lamiroy, Bisschop van
Brugge, heeft het gebruik dezer prentjes ver
boden in zijn bisdom. Zie Collat. Brug., T.
XXXVI, p. 339.
IJMUIDEN. 29 April. Versche visch. Tarbot 1.24
1.40, Tong 6286 cent, Heilbot 1.301.50 per
kg Griet 19.0029, middel Schol 22.00, Zetschcl
19.5025. kleine Schol 8.5021.50. Bot 13.50,
Schar 1.706. Tongschar 16.10—27. Poontjes 5.30
11, kleine middel Schelvisch 18.0019. kleine
Schelvisch 12.5018. groote Gullen 13.50—15,
kleine Gullen 10.5012. Wijting 1.809.10, Ma
kreel 3.504.80. versche Haring 2.306 per 50 kg.
Kabeljauw 32.0072 per 125 kg. Vleet 3.90, Leng
2.102.90. Koolvisch 0.851.20, per stuk. Rog
17.00 per koop.
van de heden aangekomen
TREILERS
Alma IJm. 44 305 manden 3920.Elie Chene-
vière IJm. 161 230 manden 2500.Knikker IJm.
4 280 manden 1970.Hercules IJm. 196 570
manden 4220.Caroline IJm. 26 1530 manden
5980.Bruinvisch IJm. 97 225 manden 2250.
Jenny Elsa IJm. 88 180 manden 2350.Reiger
IJm. 106 110 manden 1560.
„Delft" IJm. 17 2700 manden 4310
742 kisten Makreel, ter waarde van ongeveer
t 2900.werden van de .Delft" aangehouden.
KOTTER
KOTTERS
T.X. 129 190—, IJm. 23 1380.—, IJm. 27 340.—,
K.W. 10 740.—.
Scb. 69 960.—.
LOGGERS
K.W.19 840.,151 1050.—. 138 990.
IJm. 201 570—. K.W.: 132 320.—. 95 260.—. 127
430.—. 28 710.—, 64 260.—, 24 1430.—. 91 450.—.
125 280—, 57 290.—. 162 1500.—. 86 1330 144
400.—, 29 310.—41' 400.—, '134 330.—, Sch. 225
2090.—.-
.4.
