Concordia en H.E.C. 3 bijna
kampioen
OVERHEID EN MIDDENSTAND
Tweeslachtige politiek
I.E. V. VAN DE EERSTE
PLAATS VERDRONGEN
DE N00RDERSLU1S VAN
IJMUIDEN
Een „rapport" of een dictaat van de toonzalen-commissie?
MAANDAG 29 APRIL 1940
D.H.V.B.
D.H.V.B.-UITSLAGEN
WIELRENNEN
R.K.W.V. Achilles
R.K. HAARLEMSCHE
VOETBALBOND
Uitslagen Junioren
Programma Zondag 5 Mei 1940
ATHLETIEK
Het komende seizoen
van den D.H.S.B.
Zeven nationale wedstrijden
vastgesteld
Soepeler regeling voor
deelname
Tien jaar geleden werd zij
geopend
Gymnastiek-uitvoerïng
Hercules en Winfried
Geslaagde avond
Statenkring Velsen
R.K.S.P.
Tariefsverlaging P.E.N. gevraagd
De dag van gisteren heeft ons wederom
een stapje nader tot enkele beslissingen
gebracht. Het Hillegomsche Concordia en
H. B. C. 3 hebben zich door overwinningen
weten te handhaven en staan nog maar
één wedstrijd van den eeretitel verwijderd.
In de Noordelijke afdeeling B zijn de resul
taten voor I. E. V. minder gunstig geweest.
Met de laatste kans voor oogen hebben Zeevo
gels en U. S. V. er geen gras over laten groeien
maar hun resp. tegenstanders afdoende ge
klopt. Zeevogels versloeg A. D. O. 2 met 41
en U. S. V. deed het nog overtuigender door
H. S. V. een 93 nederlaag te bezorgen. Het
gevolg hiervan is dat I. E. V. de leiding heeft
moeten afstaan en al zou de club uit Velsen
Noord den laatsten wedstrijd tegen U. S. V.
Weten te winnen, dan nog is een I. E. V.-kam-
pioenschap lang niet zeker, omdat er nog an
dere gegadigden zijn. Het resultaat van A. D.
O. 2Zeevogels was voor eerstgenoemde ook
nog teleurstellend, omdat de Heemskerkers
daardoor nog steeds niet in veiligheid zijn.
De uitslagen in de Haarlemsche afdeeling van
het Centrum waren overeenkomstig de ver
wachtingen. Dat T. Y. B. B. 2 tegen Van Nis
pen voor een lastige opgave kwam te staan lag
in de lijn der verwachtingen en de Zilkers heb
ben inderdaad kranig werk verricht door de
T. Y. B. B.-reserves met 32 te kloppen. Hier
door is het tevens een feit, dat O. I. V. min
stens de tweede plaats blijft bezetten, ook al
vanwege de 4O-overwinning van deze club op
Onze Gezellen 2. Ook Geel Wit deed goed werk
en won van H. B. C. 2 met 31. De stand
luidt:
D. E. K.
13
11
1
1
23
55—17
O. I. V.
13
9
1
3
19
37—27
Geel Wit
15
8
0
7
16
37—27
T. Y. B. B.
2
14
7
1
6
15
35—34
Vogelenzang
1)
13
7
2
4
14
39—27
v. Nispen
12
5
1
6
11
42—38
Alliance
15
5
1
9
11
45—53
H. B. C. 2
13
2
1
10
5
33—55
Onze Gez. 2
I)
14
3
0
11
4
18—63
1) 2 winstpunten in mindering.
In de Zuidelijke afdeeling heeft V. V. S. B.
Zich weten te herstellen en een nuttige over
winning behaald op Meerburg. Laatstgenoem
de werd met 3—1 geklopt en is dus na 'n goed
begin wel erg afgezakt. Het beeld van een V.
V. S. B.-kampioenschap gaat wel duidelijker
vormen aannemen. Docos behaalde een norma
le 51-overwinning op Foreholte, dat hiermede
nog vaster op de onderste plaats gedrukt werd.
Een der belangrijkste wedstrijden vond plaats
in afdeeling E tusschen Teylingen 2 en H. B.
C 3. Deze ploegen waren de meest serieuze
candidaten voor den eeretitel en feitelijk was
het treffen tusschen beide rivalen van beslis-
senden invloed op de definitieve bezetting .dei-
bovenste plaats. En het resultaat paste volko
men in het kader der belangen, want na har
den strijd wist H. B. C. 3 met 32 te winnen.
Een Heemsteedsch kampioenschap is thans
vrijwel zeker, al zullen de Heemstedenaren as.
Donderdag toch nog op hun tellen moeten pas
sen tegen V. V. S. B. 2. De moeizame 32-ze-
ge welke T. Y. B. B. 3 behaalde op D. E. M. 3
heeft geen nut meer voor de T. Y. B. B.-men-
schen, omdat door de H. B. C.-overwinning de
kansen definitief zijn verkeken. Ondertusschen
hebben de Yellows prachtig volgehouden. De
stand luidt:
H. B. C. 3
V. V. S. B. 2
T. Y. B. B. 3
Teylingen 2
Santpoort 3
Lisse 3
D. E. M. 3
O. I. V. 2 1)
12
9
1
2
19
55—17
13
8
2
3
18
55—38
13
8
1
4
17
53—42
11
6
2
3
14
43—40
13
4
5
4
13
43—47
12
4
3
5
11
31—35
12
1
0
11
2
25—62
12
1
2
9
2
16—40
van den DHSB en aan alle nummers, die ver
werkt worden.
Deze wijziging zal een groote verbetering
blijken te zijn. Zij is een ernstige poging om
de sportbeweging in goede banen te leiden en
misschien is dit nieuwe relement een aansporing
voor anderen om eveneens de wijzigingen aan
te brengen, wélke de algemeene beoefening van
diverse takken van sport mogelijk maken.
1) 2 winstpunten in mindering.
Ook in afdeeling J is de beslissing op til.
Dank zij een 93-overwinning op D. E. K. 2
heeft Concordia thans een puntenaantal be
reikt, dat door geen der concurrenten meer kan
worden overtroffen. Nog één puntje dus en
Concordia is kampioen. De beide overige wed
strijden voor deze afdeeling werden uitgesteld.
Hier ziet de stand er thans als volgt uit:
Concordia
12
12
0
0
24
59—19
T. Z. B.
14
10
0
4
20
51—27
I. E. V. 2
13
5
1
7
11
33—34
Geel Wit 2
13
4
3
6
11
29—42
T. Y. B. B. 4
10
4
2
4
10
27—36
Hoofdd. Boys
11
4
2
5
10
26—21
H. B. C. 5
8
4
0
4
8
23—16
D. E. K. 2
11
2
0
9
4
32—51
Onze Gez. 3
8
1
0
7
2
10—44
Afdeeling Noord
KGB 1-LSW 1
Grashoppers 1—Berdos 1
Limmen 1ESV 1
USV 1—HSV 1
Ado 2Zeevogels 1
WSO 1NV A 1
\'VW 1—EVE 1
De Valken 1Wit-Rood 1
Hugo B. 1—AFC 2
Kolping B. 1Con Zelo 1
DVO 1—WBSV 1
SDE 2—IEV 3
Afdeeling Centrum
The Unity 1India 1
Wilskr. 2Gez. Vier 1
St. Martinus 1Roda 1
ZPC 1—SVO 1
OIV 1—-Onze Gez. 2
TYBB 2Van Nispen 1
G.-Wit l—HBC 2
C Do.Co.S. 1Foreholte 1
Meerburg 1WSB 1
Des 1Alphensche Boys 1
D St. Louis 1—PVCB 1
RKAV 2—Or. Zwart 1
E Teylingen 2—HBC 3
DEM 3—Tybb 3
G De Meer 3—St. Martinus 2
H VCH 1—VDO 1
J Dek 2Concordia I
L V\ SB 4D0.C0.S. 3
N Doss 5St. Pancr. 2
Wilskr. 4Zwaluwen 3
India 3Nas 2
O Constantius 4—Purmerend 2
Van Nispen 2Alliance 2
Santpoort 4Geel Wit 3
Afdeeling Zuid
Westlandia 1Velo 1
GDA 2—KRVC 1
R
4—1
2—0
2—3
9—3
1—4
2—2
8—2
2—1
4—3
2—2
4—2
5—3
3—1
1—3
2—0
7—4
4—0
2—3
3—1
5—1
1—3
10—3
6—3
1—0
2—3
2—3
6—0
0—4
3—9
7—2
1—7
2—3
0—2
1—6
0—3
3—1
0—2
7—4
Bovengenoemde vereeniging hield Zondag den
5den en laatsten rit van de voorjaars-competi-
tie over 1 K.M. Er werd prettig en zeer spor
tief gereden. Bij de A-kl. bracht Schell de ver
rassing door alle ritten te winnen. De Stet werd
2e, met een zelfde aantal punten eindigen Por-
tegies, Claassen en Korthals.
Bij de B-klasse was het Ekel die in super-
vorm was en beslag legde op de eerste plaats.
Hier ontbrak het ook niet aan spanning tus
schen Ekel, van Ebmond en Vlietstra. Bij de
C-klasse was het Bakhuis, die met de eer ging
strijken voor D. Kabel en Markenstijn. De uit
slag was als volgt:
A-klas: 1. Schell, 4 punten; 2. Stet, 5 punten;
3. Portegies, 7 punten; 4. Claassen, 7 punten;
5. Korthals, 7 punten.
B-klasse: 1. Ekel, 4 punten; 2. Vlietstra. 6
punten; 3. v. Egmond, 6 punten; 4. Kuilman, 7
punten; Schrama, 7 punten.
C.-klasse: 1. Beekhuis, 4 punten; 2. D. Ka
bel, 5 punten; 3. H. Markenstijn, 6 punten; 4.
M. Kabel, 7 punten.
De totale stand van de competitie luidt:
A-kl.: 1. Potegies 28 punten; 2. Stet, 24 pun
ten; 3. Shell, 20 punten; 4. Claassen, 19 pun
ten; 5. Korthals 9 punten; 6. Klinkenberg, 2
punten.
B-kl. 1. Ekel, 23 punten; 2. Vlietstra, 20 pun
ten; 3. v. Egmond, 16 punten; 4. Rustman, 11
punten; 5. Schrama, 10 punten; 6. de Haene,
10 punten; 7. Kuilman, 3 punten; 8. Hilterman,
2 punten.
C.-kl. 1. L. Beekhuis, 22 punten; 2. D. Kabel,
21 punten; 3. H. Markenstijn, 21 punten; 4. H.
v. Zijl, 20 punten; 5. M. Kabel, 7 punten; 6. L.
Donkersloot, 7 punten; J. v. d. Zijde, 4 punten;
8. L. Jaspers, 3 punten; 9. Steenvoorde, 2 pun
ten.
I. TYBB—Santpoort 01
DSSOG 1—0
HBCAlliance 10
H. ConcordiaOG 110
NAS—HBC 4—0
DSS—OIV 2—1
IVBSM—HBC 1—2
I. Hoofddorp Boys—DSS, 12.30 uur.
HBCSantpoort, 12.30 uur.
2. NAS—OIV, 1 uur.
Onze Gezellen—HBC, 12.30 uur.
PROGRAMMA ZATERDAG 4 MEI 1940
6. OIV 2—TYBB 4, 3.45 uur,
7. DEK 3—DSS 5, 2.30 uur.
8. OIV 3Hoofddorp Boys 2, 2.30 uur.
WF 2DSS 6, terrein Sportpark, 2.30 uur.
Het seizoen 1940 zal zich in verschillende op
zichten onderscheiden van dat van andere jaren.
De technische commissie heeft zich altijd goed
Voorbereid, maar toch grootendeels aan de ver-
eenigingen het initiatief gelaten tot het kiezen
Van de data. Hierdoor kwam het vaak voor
dat de groote wedstrijden niet regelmatig over
de zomermaanden waren verdeeld en dat boven
dien sommige districten tweemaal achter elkaar
aan 'de beurt kwamen om daarna een veel te
groote tusschenpauze te krijgen. Het aantal
nationale athletiekwedstrijden was ook te groot.
Hierdoor kregen de cracks een overladen pro
gramma. Zij moesten een keuze gaan doen en
dat had weer tot gevolg dat de A-nummers
Slecht waren bezet.
Dit jaar zijn 7 nationale wedstrijden vast
gesteld. De cracks zullen waarschijnlijk aan alle
ontmoetingen deelnemen en zij weten daardoor
dat zij hun tegenstanders eiken keer zullen ont
moeten. Deze wedstrijdsen zijn: 26 Mei Holland
Haarlem; 9 Juni Docos Leiden; 23 Juni DEM
Beverwijk; 7 Juli de diocesane kampioenschap
pen te Haarlem of Amsterdam; 28 Juli nationale
kampioenschappen te Geleen; 4 Augustus VVZ
Zaandam; terwijl HBC Heemstede voor een
Waardig slot zal zorgen.
Behalve deze wedstrijden zal elke kring een
athletiekdag voor eigen leden organiseeren en
dan trachten de beoefenaars van andere takken
Van sport voor de athletiek te winnen, terwijl
de eigenlijke athleten dan voor demonstratie-
öummers zullen zorgen. De volgende data zijn
Voorgesteld: Rotterdam op 16 Juni; Haarlem
op 30 Juni; Amsterdam op 21 Juli en Den Haag
op 18 Augustus.
Tijdens deze wedstrijden zullen verschillende
jeugdnummers worden verwerkt. Een enkel
district van de KJC heeft zijn eigen wedstrijd
Vastgesteld in overleg met de technische com
missie van den DHSB; 16 Juni verwacht het
district een groot aantal inschrijvingen.
De jaarvergadering van 19 Mei moet het pro-
Rtamma van de D.A.C. goedkeuren. Het is te
hopen dat alle vereenigingen en kringen hun
medewerking zullen geven, want het is nood
zakelijk dat het seizoen 1940 een succes wordt.
Het nieuwe athletiekreglement heeft ten doel
de mogelijkheid te scheppen dat elke katholieke
sportsman zonder hinderlijke bepalingen en
groote financieele offers zal kunnen deelnemen
aan de athletiekwedstrijden door den DHSB
georganiseerd.
Reeds eerder bestond voor alle katholieke spor
ters de gelegenheid om deel te nemen aan de
C-wedstrijden. Het aantal deelnemers van eiken
wedstrijd was daardoor behoorlijk, maar de krach
ten in deze C-wedstrijden liepen erg uiteen.
De prijswinnaars zouden dikwijls zelfs in de A-
klasse 'n goed figuur geslagen hebben. Zij moes
ten dan lid worden van de organisatie en con
tributie betalen. Voor velen was dit een be
zwaar en zij bleven dus uitkomen in de C-klasse.
Het aantal als leden genoteerde athleten liep
daardoor terug en natuurlijk ook de bezetting
van de mooiste nummers van de wedstrijden.
De sporters, die eens kennis kwamen maken
met de athletiek en inschreven in de C-klasse,
kwamen nu toch nog tegen tegenstanders te
staan, die al routine hadden opgedaan en hun
prestaties staken te veel af waardoor de eerste
kennismaking geen verder gunstig gevolg had.
Bij het nieuwe reglement is het verschil tus
schen de C-klasse en de rest verdwenen. Iedere
sporter kan uitkomen in de klasse waarvoor hij
in aanmerking komt. De leden van den bond
betalen een jaarcontributie, terwijl de andere
inschrijvers per wedstrijd iets aan de diocesane
organisatie afdragen.
Na is het dus mogelijk dat alle leden van
jeugdorganisaties zonder verdere formaliteiten
kunnen deelnemen aan alle athletiekwedstrijden
Het is vandaag, 29 April, juist tien jaar ge
leden, dat te IJmuiden door H. M. de Koningin,
in gezelschap van Z. K. H. Prins Hendrik en
H. K. B. Prinses Juliana en in tegenwoordigheid
van zeer talrijke en hooge autoriteiten, de nieuwe
Noordersluis te IJmuiden werd geopend. De Ko
ninklijke en algemeene belangstelling toonden
de enorme beteekenis van dit gigantisch werk
voor de ontwikkeling van Nederland in het we
reldverkeer. In technisch opzicht was het de
voltooiing van een arbeid, die de bewondering
van de geheele wereld afdwong. Juist in 1930
was de crisis begonnen, die thans nog niet ge
heel ten einde is, en zoo heeft de sluis nog niet
kunnen bewijzen, wat zij voor Amsterdam bren
gen kan, maar zeker is het, dat zij aan de oudste
koopmansstad van ons land voor langen tijd de
plaats verzekerd heeft, welke zij eeuwenlang in
den wereldhandel heeft ingenomen.
De eenige waterweg, nadat de Zuiderzee voor
den wereldhandel onbruikbaar geworden was,
bleef voor Amsterdam het Noordhollandsch Ka
naal. Toen dit ook al lang niet meer aan de
eischen voldeed, werd in 1876 't Noordzeekanaal
geopend. Hoezeer dit steeds aan de nieuwste
eischen is blijven voldoen blijkt wel uit den
bouw der sluizen. De eerste had een lengte van
119 meter en een breedte van 25 meter, met een
diepte van 12 meter; de tweede, in 1896 gereed
gekomen, sluis mat 225 meter bij een breedte
van 40 meter en een diepte van 14 meter; de
Noordersluis heeft een lengte van 400 meter, 'n
breedte van 50 meter en een diepte van 15 meter
gekregen. Zij is daarmede de grootste sluis van
de wereld, want de sluis te Bremerhaven is 350
meter lang, bij een breedte van 45 meter; die
van Gladstone 326 meter lang bij 40 meter breed
en het Panamakanaal (slechts!) 305 meter lang
bij 44 meter breed.
In 1919 werd met den bouw van de Noorder
sluis begonnen. Er is in dien tijd meer dan twee
millioen kubieke meter zand uitgegraven; er is
225.000 ton gewapend beton gebruikt en er zijn
15000 palen voor de fundeering geheid. De sluis
deuren wegen elk bijna 1.200.000 K.G. De schut-
kolken laten een hoeveelheid van 80.000 kub.-
meter schutwater door en deze enorme hoeveel
heid water komt in riolen, die de kolken in 12
minuten ledigen. Dat zijn cijfers, die de mannen
van het vak eenvoudig doen duizelen en hun
het grootste respect afdwingen voor den durf en
het technisch kunnen van de Nederlandsche
waterbouwkundigen. Andere landen mogen groot
gaan op het dempen van moerassen en het gra
ven van tunnels, de drooglegging van de Zuider
zee, het graven van den Nieuwen Waterweg en
het bouwen van een Noordersluis als die van
IJmuiden zijn nationale gebeurtenissen van den
eersten rang, die inhoud geven aan het Ko
ninklijke woord, bij de opening van de sluis
gesproken, dat een klein volk zeer groot kan
zijn in daden.
Moge spoedig de welvaart, waardoor de moge
lijkheden van de Noordersluis ten volle benut
kunnen worden, deel zijn van ons land en van
de wereld.
Onder wel zeer ongunstige tijdsomstan
digheden hebben de R. K. Gymnastiekver-
eenigingen Hercules en Winf#ied hun
jaarlijksche groote propaganda-gymnastiek-
uitvoering gegeven in de gemeentelijke
concertzaal te Haarlem.
Beide vereenigingen zijn er in geslaagd een
uitvoering te geven, waarvan de totaal-indruk
bevredigend genoemd mag worden, ondanks het
feit dat ditmaal vele jongeren de open gekomen
plaatsen in de gelederen moesten vullen.
Vanzelfsprekend was de oefenstof ditmaal
niet zoo hoog, wat echter pleit voor de diverse
leiders, die de fout van te hoog willen grijpen,
niet gemaakt hebben. Bovendien komt den
hoofdleider Th. Vreeswijk een woord van lof
toe voor de vlotte afwerking van het program
ma, dat precies acht uur begon en zonder hin
derlijke hiaten om kwart vóór elf uur was ge
ëindigd.
Na een algemeenen opmarsch van alle deel
neemsters. en deelnemers opende de geestelijke
adviseur, kap. Oudshoorn, den avond met een
herinnering aan het doel en streven van de
principieele gymnastiekbeoefening.
De algemeene vrije oefeningen voor dames
en meisjes waren mogelijk voor de wel zeer
jeugdigen onder de laatste groep wat te moei
lijk, doch de dames en oudere meisjes kwamer.
tot een goede uitvoering.
Van de dames, die voorts met vrije oefenin
gen, hoepeloefeningen en een dans opkwamen,
werd de dans het meest gewaardeerd. De vrije
en hoepeloefeningen vonden wij persoonlijk te
kort van duur om daardoor een beeld te kun
nen vormen var. de totale geoefendheid.
fle meisjes traden op met keurige vlaggen-
oefeningen, een nogal sober versierd bloemen-
dansje, en aardige baloefeningen.
De jongens werkten achtereenvolgens met vrij
zware, doch goed uitgevoerde haiteroefeningen,
een algemeen springnummer en natuurlijk toe
steloefeningen. De wijze waarop bij dit laatste
nummer twee gymnastiekbanken als toestellen
werden gebruikt was voor ons grootendeels
nieuw en voor de lichamelijke vorming van de
jongens voortreffelijk.
Van het optreden van de heeren vonden w"jj
de vrije oefeningen het best, niet alleen om den
duur van de oefeningen en de groote lichame
lijke waarde, maar ook om het goed sluitend
geheel. Wellicht kwam hierdoor het rekturnen,
dat vlak daarop volgde, wat in het gedrang'.
Aan dit toestel kwamen tenminste wat mis
lukkingen voor en werd bovendien over hei
algemeen wat minder correct gewerkt. Aan de
ringen werd, zoowel met stille als zwaaioefe-
ningen, veel beter gedemonstreerd, met aparte
vermelding voor Thijssen, Ronde en v. d. Mei;
Bij het treplinpaardspringen zagen wij we.
goede individueele sprongen, maar misten toch
een teveel een elementaire begrippen bij de
meesten om het nummer in zijn geheel ge
slaagd te kunnen noemen. Wil men dit sprin
gen verbeteren, dan late men b.v. op oefen
avonden den achtervanger weg, zeker bij spron
gen, waarbij deze niet absoluut noodzakelijk is
Een tekort aan springkracht of mindere be-
heersching in het bewegen over het paard kan
toch nooit aangevuld worden door den helper.
Een rondvaart door de bloeiende bollenvelden is een bijzondere attractie voor de
bezoekers. Per bel wordt de nieuwe boottocht aangekondigd
(Van onzen parlementairen redacteur)
Veel moge de Nederlandsche Regeering
in de laatste jaren hebben gedaan en
nog voortdurend doen ten behoeve
van den middenstand, men kan haar beleid
op dit terrein toch niet vrijpleiten van een
zekere tweeslachtigheid. Herhaaldelijk im
mers neemt zij met de eene hand weer weg,
wat zij met de andere geeft. Terwijl zij
aan den eenen kant allerlei maatregelen
treft om den middenstand te behoeden voor
een dreigenden ondergang, laat zij aan den
anderen kant dienzelfden middenstand niet
zelden weerloos over aan de groote con
cerns, en zelfs pompt zij hem bij gelegen
heid heel gemoedelijk méé leeg. Dezelfde
regeering, die door een voortvarende uitvoe
ring van de vestigingswet en door het ver-
leenen van ruime credieten aan kleine
nijveren blijk geeft prijs te stellen op het
behoud van een sterke groep kleine zelf
standigen, verhindert niet, dat bedrijven
met monopolie-posities den middenstand
het leven lastig, zoo niet onmogelijk
maken; diezelfde regeering maakt het
den middenstand zoo goed als onmoge»-
lijk aan overheidsinstanties te leveren, door
dat deze al hun behoeften dekken via een
Centraal Inkoopbureau; diezelfde regeering
laat de luchtbescherming ten deele finan
cieren uit den verkoop van sigaren en
dreigt thans de openlijke en lang niet altijd
onberispelijke concurrentie die de gemeen
telijke gas- en electriciteitsbedrijven den
middenstanders-leveranciers van verschil
lende gas en electriciteit verbruikende huis
houdelijke apparaten reeds aandoen, mir
nichts dir nichts te consolideeren.
Vier jaren geleden is er een commissie
ingesteld om het vraagstuk van den appa
raten-verkoop door overheidslichamen te
bestudeeren. Deze zoogenaamde „toonzalen-
commissie" heeft eenige weken geleden een
rapport uitgebracht een héél klein rap
portje maar waarin de voornaamste con
clusie luidde, dat de overheidsbedrijven de
bevoegdheid hebben
„in de mate, waarin zij zulks noodig achten,
den verkoop en de verhuur van deze toestellen
ter hand te nemen met dien verstande, dat wan
neer de bedrijven van deze bevoegdheid gebruik
maken, overleg zal worden gepleegd met de in-
stalleurs."
Dat beteekent dus niets anders dan dit:
wanneer een gemeentelijk electriciteits- of
gasbedrijf het om een of andere reden
welke dat wordt niet gevraagd „noodig"
acht zélf koelkasten, fornuizen, boilers,
strijkijzers, haardrogers of de hemél weet
wat voor apparaten aan den man te bren
gen met voorbijgaan van de erkende instal
lateurs, dan kan het dat doen, na „overleg".
Hoe dat overleg uitvalt, doet niet ter zake.
Dat is niet meer dan een doekje voor het
bloeden.
Het rapport nu, dat tot deze in haar
brutalen eenvoud verbazingwekkende con
clusie komt verbazingwekkend vooral om
dat men vier jaren noodig had om daartoe
te komen werd opgesteld door een com
missie onder presidium nota bene van den
chef der afdeeling middenstand aan het
departement van Economische Zaken, den
heer Groeneveld Meyer, den aangewezen ad
viseur van den Minister in deze aangelegen
heden. De middenstand heeft er zich dus
op voor te bereiden, dat dit rapport in zijn
grondtrekken zal worden uitgevoerd.
Dat dus de Regeering in haar beleid je
gens den middenstand een nieuwe inconse
quentie bij de reeds bestaande zal voegen:
dat zij eenerzij ds een vestigingswet uitvoert
cm faire concurrentie te verkrijgen en an
derzijds de meest unfaire concurrentie-
methoden wij komen daar aanstonds op
terug van de overheidsbedrijven tolereert.
Men kan een dergelijke politiek niet be
paald helder noemen.
Trouwens; in den heelen gang van
zaken met het „toonzalenrapport"
ligt iets duisters.
Vooreerst in de samenstelling van de commis
sie, die het uitbracht. Gelijk gezegd, stond deze
commissie onder het voorzitterschap van een der
hoogste departementsambtenaren. Als leden
hadden voorts zitting enkele directeuren van
gemeentelijke electriciteits- of gasbedrijven,
rechtstreeks bij den verkoop van apparaten door
de overheid betrokkenen dus. Doch van de zijde
van den middenstand stond daar niemand, maar
dan ook niemand uit de organisaties der even
eens rechtstreeks betrokkenen tegenover. Noch
de grossiers in de betrokken apparaten, noch de
installateurs waren vertegenwoordigd. Slechts
een drietal nceren, die in het algemeen den mid
denstand representeerden, hadden zitting. Drie
heeren, aangewezen niet door de bonden der be
langhebbenden, doch door den Middenstands-
raad. Waarbij men nog als vierde dr. van Beur
den, óók Ti vertegenwoordiger van den midden
stand in het algemeen, kan tellen.
Duister is ook de wijze, waarop het rapport
tot stand kwam. Daar ging een openlijk dreige
ment van den Minister aan vooraf. In de Tweede
Kamer verzekerde hij desgevraagd bij de be
handeling zijner begrooting voor het jaar 1940,
dat hij indien de commissie niet spoedig met een
rapport zou komen, zelf een regeling zou maken
en van bovenaf opleggen. Na dat dreigement
verscheen eensklaps het rapport. Wat in vier
jaren niet kon, bleek in vier maanden mogelijk.
En de middenstandsvertegenwoordigers teeken
den mee:
Een rapport van slechts een paar getypte
folio-vellen.
Men krijgt, dit alles overziende, eenigszins
den indruk, dat in deze materie de oer
degelijke en in ons staatsbestel zéér ver
trouwde weg van het commissoriaal onder
zoek is Detreden om een echt vader-
landsch waarmerkstempel van eerlijk on
derzoek te krijgen op een paar vooropge
zette conclusies en dat men, toen de mid
denstandsafgevaardigden deze conclusies
niet voetstoots wenschten te aanvaarden, er
hun naam niet aan wenschten te geven, den
Minister eenvoudig heeft laten dreigen met
een stok achter de deur.
Alweer: het doet vreemd aan, dat de
heer Groeneveld Meyer de man ambtelijk
geroepen tot de behartiging van het mid-
denstandsbelang aan een onder zulke
bezwarende en de eerlijke weergave der
meeningen allesbehalve ten goede komende
omstandigheden samengesteld rapport zijn
medewerking verleende. Het is zijn belang
en het belang der middenstandsafgevaar
digden in de commissie, dat er meer licht
opgaat over wat zich bij de voorbereiding
van dit stuk heeft afgespeeld.
Gelijk reeds gezegd, draait het heele
rapport om de these, dat de over
heidsbedrijven volkomen vrij moeten
worden gelaten in den verkoop van electri-
sche apparaten of apparaten met gas-
gebruik, in de concurrentie dus tegen de
installateurs en de fitters. Deze these vindt
slechts één motiveering: de overheidsbe
drijven hebben er belang bij het gebruik
van gas en electriciteit zoo hoog mogelijk
op te voeren; de middenstand maakt niet
voldoende reclame, ergo heeft het gas- of
electriciteitsbedrij f het recht de reclame en
den verkoop zelf ter hand te nemen.
Slechts enkele opmerkingen bij dit naar
alle zijden volkomen mislukte betoog.
1. Is het onder alle omstandigheden juist,
dat het gebruik van gas en electriciteit zoo
hoog mogelijk wordt opgevoerd? Dat dit een
belang is van de bedrijven, toegegeven.
Maar is het een algemeen belang? Is het
een algemeen belang, wanneer de burger,
aangelokt door reclame of wat dan ook, een
relatief te hoog deel van zijn uitgaven spen
deert aan de gemakken, die de toestellen-
in-kwestie, die het grooter gebruik van gas
en electriciteit hem bieden? Die vraag mag
juist waar het hier overheidsbedrijven geldt,
ongetwijfeld worden gesteld.
2. Wat verstaat men onder de „onvoldoen
de reclame" van den middenstand? Wan
neer een electriciteitsbedrij f aan ieder
jonggehuwd paar een strijkijzer cadeau
doet, is dat 'n vorm van reclame het is
géén verkoop! doch kan men redelijker
wijs van den installateur verwachten, dat
hij op die manier propaganda maakt? Dan
kan hij in een minimum van tijd zijn zaak
sluiten. Voor de electriciteitsbedrijven is het
een koud kunstje een kunstje, dat helaas
al te veel wordt uitgehaald om de ta
rieven zóó hoog op te voeren, dat én de
toonzalen, én de propaganda, én de gratis
strijkijzers, én bovendien nog een zoet over
schot voor de gemeentebegrooting er met
gemak uitkomen. Zij verkeeren in een mo
nopolie-positie: zij kunnen uit de winsten
van gas of stroom een propaganda, een
reclame-apparaat, een cadeaustelsel finan
cieren, dat volstrekt onmogelijk te finan
cieren is uit den verkoop van de betrok
ken apparaten alléén. Heeft men dus niet
het onmogelijke optornen tegen unfaire
concurrentie van den middenstand ge
vergd?
3. Wanneer de overheidsbedrijven het
gebruik van gas en electriciteit willen sti-
muleeren, dan staan hun toch andere we
gen ten dienste om daarvoor propaganda te
maken. Waarom verlagen zij hun tarieven
niet, die op tal van plaatsen werkelijk schro
melijk hoog zijn? Zoodra gas en electrici
teit den strijd tegen elkander opnemen
twee machtigen tegen elkaar komen de
tariefsverlagingen, de speciale tarieven, en-
zoovoort, enzoovoort, los. Maar als het om
De Statenkring Velsen der R.K.SP. ver
gaderde op Zaterdagmiddag om 3 uur in het
gebouw „St. Bavo" te Haarlem ter behandeling
van de agenda der jaarvergadering.
De voorzitter, de heer F. J. van Groeningen
van Nes a.d. Amsel kon de afgevaardigden
van 23 aangesloten afdeelingen der R.K.SP.
welkom heeten en daarnaast de Statenleden
de Heeren P. Heilker en P. G. van Wees, wien
hij gelukwenschte met hun her- en uitver
kiezing tot leden der Provinciale Staten van
Noord Holland.
Tot waarnemend-secretaris dezer vergadering
werd door den voorzitter de heer Jos. Lem uit
Amstelveen aangewezen, terwijl de voorzitter
zeer waardeerende woorden van afscheid sprak
tot den afgetreden secretaris, den heer Van
Zuylen van Halfweg, die wegens gezinsomstan
digheden deze functie moest neerleggen. Be
sloten werd hem als bewijs van waardeering
voor zijn vee'omvattendcn arbeid, in het belang
der Statenkring gedaan, een stoffelijk blijk
hiervoor te doen toekomen. Het afgetreden
Statenlid, Dr. Droog werd eveneens door den
voorzitter herdacht en besloten werd hem een
waardeerend dankschrijven te zenden. Het
jaarverslag gaf een duidelijk chronologisch over
zicht van de verrichte werkzaamheden bij de
voorbereidingen der Statenverkiezingen, welke
voor de kring Velsen met succes zijn bekroond,
hetgeen niet in die mate van de gehouden Ge
meenteraadsverkiezingen mocht gezegd worden.
De penningmeester, de heer Post van De Lijn
den gaf een financieel overzicht, waaruit kwam
vast te staan dat de Statenverkiezingen een
financieele aderlating tengevolge hadden ge
had, zoodat hij voorstelde de conributie op 5 ct.
per lid per jaar te brengen. Na uitvoerige be
sprekingen werd het voorstel van den voorzitter
aanvaard om de contributie permanent te
houden op 4 ct. per lid per jaar, waarmede ook
de financieele achterstand der kas kon worden
ingehaald.
De gehouden bestuursverkiezing had tot resul
taat dat tot bestuursleden van den Statenkring
werden gekozen de heeren: C. Goossens (af
tredend) te Vijfhuizen, H. Koning (aftredend)
te Hoofddorp, P. Mascini te Heemstede, H. J.
Post (aftredend) te Lijnden en W. R. Voorvaart
te Badhoevedorp allen voor deel I der Staten
kring; voor deel II der Kring werden gekozen
de heeren: C. Maas (aftredend) te IJmuiden,
B. Machielse te Beverwijk, J. P. Nijssen (af
tredend) te Santpoort, J. Foncin (aftredend)
te Santpoort en H. B. Vink (aftredend) te Be
verwijk, terwijl voor deel III van den Staten
kring gekozen werden de heeren: P. J. van
Groeningen (aftredend) te Nes a.d. Amstel, Chr.
Eskes te Nieuwer-Amstel Noord, C. de Jong te
Duivendrecht, Jos. Lem te Amstelveen (afre
dend) en G. v. d. Zwaan (aftredend) te Aals-
meer-Oost.
Tot voorzitter werd bij acclamatie en onder
luid applaus herkozen de heer P. J. van Groe
ningen van Nes a.d. Amstel, die deze functie
gaarne weer wilde aanvaarden, daar hij in de
afgeloopen vijf jaren de volle medewerking
mocht hebben van bestuur en afgevaardigden.
Hij hoopte zijn functie wederom met dezelfde
toewijding te kunnen vervullen.
Op voorstel van de afd. Beverwijk werd de
heer Jos. Lem ook de secretaris, de heer Jas.
Lem, bij acclamatie herkezen.
Bij de rondvraag vroeg' de heer Van der Bijl
van Haarlemmerliede en Spaarnwoude aan het
aanwezige Statenlid, den heer P. G. van Wees,
of het niet mogelijk was, dat de F.E.N.-tarieven
wat cmlaag werden gebracht en speciaal meer
rekening kon worden gehouden met de groote
gezinnen.
De heer P. G. van Wees zeide, dat dit purr!
de bijzondere aandacht der R.K. Statenfractie
heeft gehad en dat uit haar midden een com
missie is benoemd, welke tot taak heeft tz.t.
met concrete voorstellen in dit opzicht te
komen, hoewel hij er aan toevoegde, dat dit
een zeer moeilijk probleem is.
De voorzitter sloot deze vergadering onder
dank voor de zeer geanimeerde en vruchtbare
besprekingen met den Christelijken groet.
een paar middenstanders gaat, kan dat
ineens niet!
4. Aangenomen, dat de verhooging van
gas- en stroomomzet een algemeen belang
zou zijn, aangenomen, dat de middenstand
niet m die mate propaganda voor het ge
bruik der gas- en electrische apparaten kan
maken, als de bedrijven dat wenschelijk
achten en zelf wél kunnen financieren, dan
is daarmede toch niet gezegd, dat die be
drijven ook den verkoop in handen moeten
nemen. Dat is eenvoudig camouflage. Dat
is den indruk wekken, alsof die reclame, die
propaganda, gefinancierd kan worden door
de koopers van de apparaten, terwijl in
werkelijkheid alle gebruikers van gas en
electriciteit de toonzalen en de folders en de
cadeaux betalen. Waarom kan het over
heidsbedrijf zich niet bepalen tot propa-
gandamaken zooals het naar wij mee-
nen te weten ook in sommige plaatsen doet
eerlijke, niet met cadeaux werkende
propaganda, en den verkoop overlaten aan
den middenstand, die hard genoeg heeft
gewerkt en nóg werkt in het belang van
het overheidsbedrijf.
Op al deze kwesties gaat het toonzalen-
rapportje niet in. Het stelt richtlijnen in
den stijl van een vredesdictaat zonder
eenige andere motiveering dan: wij, amb
tenaren, vertegenwoordigers van de over
heid, willen het nu eenmaal zoo en daarom
is het zoo.
Zulk een rapport is een Nederlandsche
commissie ook al was het maar een
kleine, ministerieele onwaardig. Dat is
geen grondslag voor middenstandspolitiek.
