Imposante plechtigheid in
Sint Pieter
\P'JnP
Mkeöïje
Italiaansch ambassadeur i
het Witte Huis
Chamberlain's rede
in het Lagerhuis
Heeft Italië zijn
doel bereikt?
GROEIENDE ERVARING
Hoofd.
Na de bezetting
van Andalsnes
wum Krolden!
Openhartige woorden
Van Chamberlain
Britsch eskader
aangevallen
VRIJDAG 3 MEI 1940
De Heiligverklaringen op Hemelvaartsdag
De H. Gemma Galgani en
de H. Maria Pelletier
Neem'n
Om de houding van Italië
SUMNER WELLES BIJ
DE BESPREKINGEN
Buitenlandsch Overzicht
LUCHTMACHT SCHOOT
TEKORT"
Minder spanning te Rome
Fransch frontnïeuws
Rome's houding zou
niet gewijzigd zijn
HET DRAMA OP TIMOR
Geïsoleerde Noorsche afdeelingen
bieden nog tegenstand,
meldt Berlijn
(Vervolg van pagina IJ
Artillerie kon niet aan
wal gebracht
Joego-Slavisch gezant by
Sumner Welles
Oordeel van de Engelsche bladen
over de terugtrekking der troepen
worden verkregen, omdat de Geallieerden er
niet snel genoeg landingsterreinen konden krij-
en en omdat noch de Britsche, noch de Fran-
sche vliegtuigen tegen een sterken weerstano
van zoo grooten afstand overdag konden ope-
reeren. Het eenige hoopvolle aspect van de
Noorsche campagne Is tot dusver, dat de ge
weldige trefkracht is aangetoond van de Brit
sche bommenwerpers des nachts.
De militaire correspondent van de „Daily Te
legraph" schrijft: De regeering moet worden
gelukgewenscht wegens haar snelle besluit het
avontuur te verlaten, nadat gebleken was, dat
de Noren den Duitschen opmarsch niét lang ge
noeg konden tegenhouden om een kans te ma
ken op de verovering van Drontheim'. De voor
naamste conclusie hiervan is, dat de regeering
er niet voor is teruggeschrokken haar plannen
te wijzigen toen zij zag dat er geen kans be
stond op succes.
Twee vijandelijke jachtvliegtuigen werden om
laag geschoten.
Op 2 Mei heeft de luchtmacht wederom een
aanval gedaan op eenheden van de vijandelijke
vloot, een kruiser werd door twee bommen op j
het voorschip ernstig beschadigd. De uitwerking i
van bommen op een tweeden kruiser kon door
nevel niet worden vastgesteld. Een groot trans
portschip werd door twee voltreffers van mid
delbaar kaliber tot zinken gebracht.
Aan het Westelijk front: geen bijzondere ge
beurtenissen.
Onze maritieme defensie, niet alleen
in Nederlandsch-Indië maar ook
in het eigen land, dient versterkt
te worden. Dit laatste wordt nog te vaak
tengevolge van den bij zonderen nadruk,
welke op het eerste gelegd pleegt te wor
den, over het hoofd gezien. Hadden wij
over een sterkere thuisvloot kunnen be
schikken, wij zouden waarschijnlijk niet
zooveel wrakken en menschenlevens over
onzen scherp protesteerenden kant heb
ben behoeven te laten gaan, omdat men
onze neutraliteitsrechten meer en zorg
vuldiger zou hebben ontzien. Het bezit
van onze Overzeesche Rijksdeelen stelt
echter bijzondere eischen, eischen voor
het heden en voor de naaste en verre
toekomst. Het is begrijpelijk, dat op die
eischen hoofdzakelijk de aandacht
wordt geconcentreerd. Vrijwel allen zijn
het erover eens, dat het een onafwijs
bare nationale plicht is te streven naar
een zoo sterk en zelfstandig mogelijke
defensie van deze gebiedsdeelen als naar
den besten waarborg voor een met het
grootst mogelijke succes handhaven van
een ongestoord bezit, een bezit, zonder
hetwelk Nederland zou afzakken naar
den rang van een mogendheid als Dene
marken vóór de Duitsche bezetting. Tot
den rang van Denemarken na de Duit
sche bezetting behoeft ons land nooit af
te dalen, zelfs indien het zijn overzee
sche bezittingen zou verliezen. Dat
heeft Finland bewezen en dat zal
onze militaire paraatheid met Gods
hulp en den energieken wil van
gansch ons vrijheidslievend strijdbaar
volk wel weten te verhoeden.
confitemur". Een machtige geloofsbelijdenis,
dat was deze geheele plechtigheid en als zoo
danig bekroonde zij het heldhaftig geloofsleven
der beide heilige vrouwen.
In de homilie, welke de H. Vader uitsprak,
zeide hij o.a.: „Hoe ver is onze tijd verwijderd
van het hemelsche leven van heiligheid dier
twee maagden. Zoovele menschen zijn er thans,
wier vurige verlangens niet uitgaan naar de
hemelsche, maar naar dè aardsche goederen
en die er niet aan denken in boete en vrome
plichtsbetrachting hun schuld uit te wisschen
maar met toenemenden hartstocht hun begeer
ten en hun zondige verlangens zoeken te be
vredigen.
Door matelooze begeerte naar menschelijke
grootheid, naar vermeerdering van macht en
de daaruit voortvloeiende verwerping van de
wet van God, worden de geesten verblind, en
ziedaar waarom in de sociale betrekkingen de
richtlijnen en de normen van de liefde in dis-
crediet zijn, waarom de banden, die de gemeen
schap der volkeren tezamen houden, verbroken
zijn en de grenzen der rechtvaardigheid ge
schonden. Het gevolg van dit alles is, gij weet
het, de oorlog, die sinds acht maanden volke
ren, die ons allerdierbaarst zijn, in een bloed
bad dompelt, de oorlog, die reeds ontzaglijke
rijkdommen heeft vernietigd en zoovele gebie
den te vuur en të zwaard teisterde. Niet weinig
burgers betreuren in gedwongen ballingschap
hun ver verwijderde vaderland, onschuldige kin
deren werden van hun ouders beroofd, vaders
en moeders beweenen hun kinderen, die hun
door den dood ontrukt werden.
Bij zoovele afschrikwekkende tafereelenrich
ten wij onzen blik verlangend naar omhoog,
naar den hemel en richten wij onze gebeden tot
deze twee maagden, die reeds deel hebben aan
Zijn glorie, opdat zij met goedgunstigheid op
ons mogen neerschouwen, voor ons de Godde
lijke genade mogen afsmeeken en ons naar het
hemelsche Vaderland mogen voeren, naar het
welk wij streven door een geleidelijke vervol
making1 in de deugd.
Dat zij van God ook mogen verkrijgen, dat,
alle naties en volkeren, indachtig hun gemeen
schappelijke natuur en hun gemeenschappelij-
ken Vader en Schepper, hun geschonden een
heid mogen herstellen, den haat door de een
dracht mogen vervangen en terug mogen kee-
ren tot de raadslagen van den vrede."
STOCKHOLM, 2 Mei Van Noorsche zijde
werd verklaard, zoo meldt „United Press"
aan haar bladen, dat gedurende de jongste
Duitsche bombardementen van Molde, de re-
geering-Nygaardsvold, koning Haakon en de an
dere leden van de Noorsche koninklijke fami
lie zich in de omgeving van deze havenplaats
bevonden. „Zij hebben zich zonder incidenten
met onbekende bestemming ingescheept", zoo
werd voorts verklaard. Men gelooft, dat zij zich
thans ergens in het Noorden van Noorwegen
bevinden.
Te Stockholm kwamen Donderdagavond naar
het Duitsche Nieuwsbureau mededeelt, sensatio-
neele berichten binnen, volgens welke koning
Haakon en de Noorsche regeering-Nygaardsvold
naar Zweden gevlucht zouden zijn.
Onze Romeinsche correspondent seint ons
Vrijdagmiddag:
Grootsch cn imposant en tegelijk door
intieme détails dikwijls ontroerend was de
plechtigheid, waarmede de H. Vader gisteren
de Zalige Gemma Galgani en de Zalige
Maria Pelletier heilig verklaarde.
Toen de beeltenissen van de heilige vrou
wen in triomph den geweldigen Sint Pieter
werden binnengedragen, baadde plotseling
de basiliek in een verblindend licht, dat
straalde van honderden kristallen luchters.
Het applaus stormde door de immense ruim
te en met door tranen omfloersten blik
schouwden de volgelingen en Vereerders van
de beidé Heiligen naar de aardsche glorie,
die als een zwakke afstraling was van de
hemelsche.
Meer dan 40.000 geloovigen bevonden zich in
den Sint Pieter. Op de tribunes terzijde van het
Priesterkoor was een schittering van uniformen
en officieele gewaden van persoonlijkheden,
prinsen en diplomaten. Daar waren eveneens de
zoogenaamde „miracolati" gezeten, zij die op
voorspraak van de beide heilige vrouwen won
derbaar genezen werden. Daar zat ook bleek en
als vernietigd door de geweldige aandoening
de zuster van de H. Gemma Galgani.
ambassadeur te Rome, Phillips, gevoerd heeft
met Mussolini.
Evenwel wordt uit officieuze bron vernomen,
dat het Departement van Buitenlandsche Za
ken aan Fotitsj zou hebben laten weten, ver
zekeringen ontvangen te hebben betreffende de
onmiddellijke voornemens van Italië, volgens
welke er voor het oogenblik geen wijziging zou
komen in den status quo van de Middelland-
sche Zee.
De atmosfeer te Rome was Donderdag wat
minder gespannen. In Italiaansche politieke
kringen schreef men die spanning geheel toe
aan het Britsche besluit tot verlegging van de
scheepvaartroute. De bezoeken van den Ame-
rikaanschen ambassadeur aan Mussolini en
Ciano worden beschouwd als een uitvloeisel
van Roosevelt's ernstige bezorgdheid over 'n mo
gelijke wending der gebeurtenissen in Italië. De
ambassadeurs van Frankrijk en Polen en de
zaakgelastigden van Engeland en Rusland heb
ben Donderdag bij de Amerikaansche ambas
sade geïnformeerd.
PARIJS, 3 Mei. (Havas). Het Fransche
lAgerbericht van Donderdag luidt:
„Bedrijvigheid van de afdeelingen, die met
den vijand in contact zijn. Een treffen tusschen
patrouilles in de Vogezen liep in ons voordeel
WASHINGTON, 3 Mei (Reuter)
Prins Colonna, de Italiaansche am
bassadeur, heeft Donderdag een
kwartier met Sumner Welles ge
sproken. Daarna had hy een ont
moeting met president Roosevelt.
Deze besprekingen, die een dag
komen na het onderhoud tusschen
Mussolini en den Amerikaanschen
ambassadeur te Rome, Phillips,
hebben aan het Departement van
Buitenlandsche Zaken te Washington
sterk de aandacht getrokken.
Het onderhoud van Colonna met president
Roosevelt, waarbij Sumner Welles eveneens te
genwoordig was, duurde een half uur.
Sumner Welles deelde mede, dat het Ame
rikaansche Departement van Buitenlandsche
Zaken van den ambassadeur te Rome een vol
ledig verslag over zijn onderhoud met Musso
lini heeft ontvangen. De bespreking met Mus
solini was van algemeenen aard en bestond uit
een gedachtenwisseling over den internationa
len toestand.
Na besprekingen op het Witte Huis liet men
op het Departement van Buitenlandsche Za
ken doorschemeren, dat de regeering van mee
rling is, dat Italië niet op het punt staat aan
den oorlog deel te nemen. Sumner Welles wei
gerde directen commentaar op de houding van
Italië jegens de oorlogvoerenden te leveren,
doch hij deelde den journalisten mede, dat het
Departement niet denkt over een aanmaning
tot vertrek aan de Amerikanen in Italië. Dit
wordt beschouwd als een indirecte bevestiging
van de berichten uit Rome, volgens welke Mus
solini den Amerikaanschen ambassadeur heeft
medegedeeld, dat Italië op het oogenblik geen
deelneming aan den oorlog overweegt.
Bij de laatste operaties op de Noordzee
is één onzer torpedobootjagers ernstig be
schadigd. Een onzer patrouillevaartuigen
liep op een mijn en zonk. Verder heeft een
onzer duikbooten een vijandelijke duikboot
getorpedeerd."
Het legerbericht verwijst voor de operaties in
Noorwegen naar het communiqué van 't Brit
sche ministerie van Oorlog.
Toen allengs bijzonderheden begon
nen uit te lekken over het lang
officieel geheim gehouden slag
kruisersplan ter versterking van de mari
tieme defensie van O. Indië, hebben wij
aanstonds de vraag gesteld of de kost
bare en veel tijd vorderende aanschaf
fing van zulke, inderdaad imposante,
sterke en snelle schepen, gezien onze
benauwende financieele omstandighe
den en zuiver defensieve behoeften, wel
meest geëigende en meest doelma
tige oplossing zou brengen van het pro
bleem. De marinedeskundigen zijn voor
het meerendeel felle voorstanders van
het slagkruisersplan en de regeering en
thans ook de Volksraad hebben zich aan
hun zijde geschaard. Er bleek echter ook
een zich eveneens deskundig noemende
minderheid te zijn, die voor de noodige
defensieversterking de voorkeur aan
gemakkelijker te betalen en sneller te
vervaardigen lichter materieel, voorna
melijk vliegtuigen en onderzeeërs, meen
de te moeten geven. Deze tegenstelling
hield ten nauwst verband met de vraag
over de verhouding tusschen de ge-
vechtswaarde en kwetsbaarheid van
Slagkruisers en die van vliegtuigen en
duikbooten. Gezien het feit, dat oorlogs
ervaringen omtrent deze marine-tech
nische strijdvraag een beslissend ant
woord zouden kunnen geven, maar nog
niet gegeven hadden, pleitten wij voor
een afwachtende houding om niet het
risico te loopen van een mogelijk ver
keerde beslissing te nemen en onder-
tusschen voort te gaan met een uitbrei
ding van het lichtere en gemakkelijker
te bekomen materieel. Nu de oorlog in
een stadium van grootye activiteit is ge
komen en in Scandinavië zee- en lucht
macht, zware slagschepen en lichter
vlootmateriaal met elkander in dage
lij ksch contact treden, begint de erva
ring op dit gebied te groeien, maar
een beslissend antwoord op deze ook voor
Ons, gezien het slagkruisersplan, hoogst
belangrijke vraag is nog niet te geven.
De berichten van weerskanten over
het succes van duikbooten en bom
bardementsvliegtuigen in den strijd
tegen groote vlooteenheden spre
ken echter elkaar te zeer tegen om vol
doende houvast te bieden. Wel lezen wij
aanhoudend over het plaatsen van zware
voltreffers op belangrijke oorlogssche
pen van verschillende klassen, die hetzij
tot zinken gebracht, hetzij zwaar be
schadigd zouden zijn, maar de ontken
ningen volgen sneller dan de trager af
komende bevestigingen. Zonder op de
nog te verwachten ervaringen omtrent
de eventueele verkieselijkheid van lucht-
of vlootmacht, van zwaar of licht vlcot-
materieel te willen vooruitloopen, mee-
nen wij toch wel te mogen constateeren,
dat duikbooten en bombardements
vliegtuigen ernstig afbreuk kunnen
doen aan zwaar vlootmateriaal, ter
wijl vliegtuigen zeer geschikt zijn
gebleken voor verrassend snel ver
voer van kleine troepeneenheden. Dit
laatste lijkt ons voor onzen Indischen
Archipel met zijn geweldige afstanden
van bijzonder belang. Een en ander
schijnt onze meening te bevestigen, dat
het nog te vroeg is om ons op het te laat
afgekomen slagkruisersplan definitief
vast te leggen. Dit moge een vreemde
paradox lijken, maar zij wil ons realisti
scher voorkomen dan een aprioristische
theorie, die haar houdbaarheid in de
practijk nog moet bewijzen.
Toen de H. Vader met heldere stem voldaan
had aan het drievoudige verzoek tot de hei
ligverklaring en het Te Deum inzette, antwoord
den de 40.000 geloovigen in koor: „Te Dominum
KOEPANA. 3 Mei (Aneta) De moordenaars
van den heer John Stephenson, die, zooals
reeds eerder werd gemeld, door inheemsohen
werd vermoord, terwijl zijn huis in band werd
gestoken, zijn eeeds gearresteerd.
den zich reeds in het Oostelijk deel van de
Middellandsche Zee, op weg naar Alexan-
drië."
Tot diegenen, die haastige conclusies moch
ten trekken uit het feit, dat wij er niet in ge
slaagd zijn Drontheim te veroveren, zou ik
willen zeggen: het is veel te vroeg, thans reeds
de balans van Noorwegen op te maken. Er is
slechts één phase van de campagne afgeslo
ten, waarvan men gerust kan zeggen, dat #1
hebben wij ons doel niet bereikt, ook de Duit-
schers daar niet in geslaagd zijn, want hun
verliezen zijn veel grooter dan de onze.
Eenige dagen geleden bleek, dat het onder
die omstandigheden, als gevolg van het Duit
sche overwicht in de lucht, onmogelijk was
artillerie en tanks aan wal te brengen, w«elke
noodig waren om onze troepen in staat te
stellen, den vijandelijken opmarsch uit het Zui
den tegen te houden. Ondanks het schitteren
de werk van de Britsche duikbooten, een
Fransch flottielje en de inspanning van de
luchtmacht, konden de Duitschers steeds veel
meer versterkingen naar Noorwegen zenden
dan wij.
BERLIJN. 3 Mei. (D. N. B.). Het opper
bevel van het Duitsche leger deelt mede:
Nadat de laatste Britsche troepen het gebied
van Andalsnes hebben ontruimd en de stad
zelf zich eveneens in Duitsche handen bevindt,
maakt de pacificatie-actie m Noorwegen snel
len voortgang. In het Westen van Noorwegen
wordt het Noorsche leger gedemobiliseerd, nog
slechts op enkele punten stuiten de Duitsche
patrouilles op verzet van geïsoleerde Noorsche
afdeelingen, welke niets weten van den alge
meenen toestand.
Ten Noorden van Drontheim hield de vijand
zich rustig.
In het terrein ten Noorden en ten Zuidwesten
van Narvik naderen vijandelijke afdeelingen
langzaam de Duitsche stellingen. Aanvallen
werden door de Duitsche voorhoede afgeslagen.
Bij de jacht op duikbooten in het Skagerrak
hebben Duitsche marinestrijdkrachten 'succes
gehad en twee vijandelijke onderzeeërs zijn ver
nield. Zooals reeds in een bijzondere mededee-
ling werd gemeld, heeft de Duitsche luchtmacht
op 1 Mei een eskader van de vijandelijke vloot
uiteen gedreven. Met zekerheid kan worden
vastgesteld, dat een vliegdekschip en een tor
pedojager door bommen van middelbaar kali
ber werden getroffen. Waarschijnlijk is nog een
tweede vliegdekschip door bommen getroffen.
Ik zou hieraan deze waarschuwing aan 't
Huis en het Tand willen toevoegen: wij zul-
len niet toelaten, dat Noorwegen ëen on
dergeschikt oorlogstooneel wordt, maar
evenmin zullen wij ons laten verleiden
tot een zoodanige versnippering van ohzé
strijdkrachten, dat daardoor een belangrijk
centrum zeer zwak wordt.
Onze vijand neemt centrale posities in. Hij
heeft steeds geweldige strijdkrachten gereed
staan voor een aanval. Die aanval kan met
bliksemsnelheid ondernomen worden in elk
van de vele gebieden. De vijand is gereed en
zou er niet tegen opzien om Nederland of Bel
gië, of beide, binnen te vallen. Het is ook mo
gelijk, aldus Chamberlain, dat zijn wilde hor
den geworpen worden naar zijn onschuldige
buren in Zuidoost-Europa. Hij zou ook meer
dan één van die dingen kunnen doen, ter voor
bereiding van een poging voor een grootscheep-
schen aanval in het Westen of zelfs van een
bliksemaanval op Engeland.
Het zou dwaas zijn den vijand op de hoogte
te stellen van onze opvatting omtrent de stra
tegie, die het best zijn nederlaag kan teweeg
brengen. Maar wij moeten onze strijdkrachten
niet zoodanig verspreiden of vasthouden, dat
daardoor onze vrijheid van actie wordt ver
zwakt voor het geval van een noodtoestand,
welke elk oogenblik kan intreden. Wij zullen
voortgaan, van elke gelegenheid, om den vij
and in Noorwegen schade te berokkenen, ge
bruik te maken, maar wij mogen niet de stra
tegie op langen termijn vergeten, welke zal lei
den tot onze overwinning jn den oorlog.
Wij zijn met bepaalde operaties bezig en wij
moeten niets doen, wat de levens van hen, die
er bij betrokken zijn, in gevaar kan brengen.
Ik verzoek het Huis daarom," besloot Chamber
lain, „commentaren en vragen uit te stellen,
tot het debat van de volgende week, waarbij,
naar ik verwacht, die bijzondere moeilijkheid
zich niet zal voordoen."
Hierop zagen de oppositieleiders van het
stellen van vragen af.
Verleden week stelden, wfj vast, dat wij
het denkbeeld van een verovering van
Drontheim van het Zuiden uit moesten op
geven. Wij moesten daarom onze troepen
uit dat gebied terugtrekken en hen naar
elders overbrengen.
De gezant van Joego-Slavië, Fotitsj, heeft 'n
onderhoud gehad met Sumner Welles.
Na afloop verklaarde hij, dat het onderhoud
zich beperkt had tot een gedachtenwisseling
over de besprekingen welke de Amerikaansche
OVERHEMD
Het terugtrekken van troepen, die tegenover
den vijand staan, is steeds beschouwd als een
van de meest delicate en moeilijke militaire
operaties. De operatie van sir John Moore te
La Coruna (in 1808 tijdens den strijd in Spanje
tegen Napoleon) hoeWel die gepaard ging met
het verliezen van vele menschenlevens, met in
begrip van dat van sir John zelf, staat nog
steeds bekend als een klassiek voorbeeld van
Britsche militaire bekwaamheid.
Thans zijn wij gelukkiger geweest. Dank zij
den krachtigen steun, welken de Britsche vloot
kon geven, dank zij de vastbeslotenheid en
bekwaamheid van generaal Paget, den opper
bevelhebber van de landstrijdkrachten in dat
gebied, dank zij ook den schitterenden moed
en volharding van de troepen, hebben wij nu
al onze strijdkrachten uit Andalsnes terugge
trokken vlak onder de Duitsche vliegtuigen
vandaan en zonder dat wij, voor zoover mij
bekend, één enkelen man verloren hebben. Ik
wil mijn groote bewondering uitspreken voor
de wijze, waarop alle mannen hun taak uit
gevoerd hebben in het gebied ten Zuiden van
Drontheim.
Ik kan het Huis thans geen bijzonderheden
geven over het aantal dooden en gewonden in
Noorwegen, maar ik heb reden om aan te ne
men, dat het in verhouding tot den omvang
der operaties niet groot geweest is. Hoewel het
niet mogelijk geweest is Drontheim in te ne
men, ben ik er van overtuigd, dat het voordeel
tot nu toe aan de zijde der geallieerden ligt.
Na drie weken oorlog is Noorwegen niet ver
overd. In dien tijd zijn de verliezen der Duit
sche vloot zeer groot geweest: twee slagsche
pen zijn beschadigd, drie en misschien wel vier
kruisers tot zinken gebracht, elf torpedojagers
gezonken, evenals vijf duikbooten. Voorts zijn
dertig transport- en voorraadschepen tot zin
ken gebracht, waarbij vele duizenden men
schenlevens verloren zijn gegaan. Tien trans
port- en voorraadschepen zijn door onze tor
pedo's getroffen en waarschijnlijk eveneens ge
zonken.
Voor dezelfde periode bedragen de verliezen
der Britsche marine: vier torpedojagers, drie
duikbooten, een escorte-vaartuig en 5 treilers
gezonken. Vijf oorlogsschepen zijn bij lucht
aanvallen beschadigd. Een voorraadschip is
door een duikboottorpedo tot zinken gebracht.
sche diplomatieke actie staat. De bedrijvigheid
der diplomaten in Rome en Washington laat
hierover weinig twijfel bestaan. Het eerste
resultaat van deze bedrijvigheid schijnt te zijn,
dat Italië in de naaste toekomst zijn houding
van niet-oorlogvoerende niet zal wijzigen. Wat
er zich de laatste dagen intusschen achter
de schermen heeft afgespeeld, in den tijd
derhalve tusschen het besluit der Britsche re
geering troepen terug te trekken deze be
slissing werd de vorige week reeds genomen
en de verklaring van Mussolini aan den Ame
rikaanschen ambassadeur, dat Italië voorloopig
non-belligerent blijft, is in nevelen gehuld. Mis
schien dat Chamberlain en Churchill de volgen
de week een tipje van dezen geheimzinnigen
sluier zullen oplichten.
Merkwaardig is, dat de Italiaansche gezant
té Washington, prins Colonna ook geconfereerd
heeft met onderstaatssecretaris Sumner Welles,
die, zooals men weet, in Maart een bezoek aan
Rome, Berlijn, Parijs en Londen heeft gebracht
De naam Sumner Welles wekt vanzelf her
inneringen aan zijn reizen, die, naar algemeene
overtuiging) ten doel hadden den grondslag voor
een vredesplan te vinden en hoe gezocht het
in de huidige omstandigheden ook moge zijn,
toch ontkomt men niet aan de neiging om in
de Italiaansch-Amerikaansche besprekingen aan
dat vredesplan of aan een onderdeel daarvan
een plaats toe te kennen.
Intusschen heeft Italië door zijn perscam
pagne en felle woorden van zijn fascistische
leiders toch bereikt, dat Engeland geen vasten
greep op Noorwegen kon krijgen, en dus indi
rect belangrijk bijgedragen aan de Duitsche
successen. Er is nog veel onopgehelderd in
Noord- en Zuid-Europa en ook over de verdere
ontwikkeling van den strijd valt niets te voor
spellen. Ook is net nog een vraag of de Brit
sche regeering er zonder kleerscheuren zal af
komen, wanneer de volgende week een lawine
van critiek over het kabinet en vooral over
Chamberlain zal losbreken.
De Daily Telegraph schreef dezer dagen wel:
sea power always wins one battle of a war and
that is the last, de vloot wint altijd één slag
in den oorlog en dat is de laatste, maar men
is toch geneigd te vragen of hierop geen u i t-
zondering mogelijk is. En zoo zouden ook
vele Lagerhuisleden wel eens kunnen denken
vooral als de 1 e i d i n g, zoowel militair als
politiek, zou blijken niét tegen haar taak te
zijn opgewassen.
een overwinning voor de Duitschers en een
échec voor de Noren en Geallieerden. Voor het
eerst in dezen oorlog zijn de twee groote strij
dende partijen werkelijk handgemeen geweest
en de Duitschers zijn het sterkste gebleken.
Voor de zooveelste maal hebben de Duitschers
de waarheid van het gezegde bewezen, dat „de
eerste slag een daalder waard is" en in een
modernen oorlog misschien nog wel meer. De
Duitschers hadden net voordeel van het
initiatie! en ze hebben dit niet meer uit
handen gegeven, ook niet toen de Noren zoo
goed en zoo kwaad als het ging een leger had
den geïmproviseerd en de Geallieerden troepen
aan land zetten.
Is nu de geheele actie der Geallieerden in
Noorwegen mislukt? Het is nog veel te vroeg om
hierover reeds nu een oordeel uit te spreken.
Chamberlain, Eden en Kingsley Wood heb
ben de laatste dagen uitdrukkelijk verzekerd,
dat Noorwegen niet in den steek zal worden
gelaten. „Wij zullen niet toelaten, dat Noor
wegen een ondergeschikt oorlogstooneel wordt,
maar evenmin zullen wij ons laten verleiden
tot een zoodanige versnippering van onze
strijdkrachten, dat daardoor een belangrijk
centrum zeer zwak wordt", zeide de Britsche
premier gisteren en hij zinspeelde hierbij op een
ander gevaar, dat Engeland mogelijk bedreigt:
de actie van Italië in de Middellandsche Zee.
Winston Churchill verklaarde in zijn rede van
11 April: wij hebben schepen genoeg om de
contröle in de Middellandsche Zee te hand
haven en tegelijkertijd al onze operaties in de
Noordzee voortgang te doen vinden, maar
de Britsche prime-minister liet gisteren dan
toch wel een ander geluid hooren.
Het is op het oogenblik moeilijk te zeggen,
wat wel het belangrijkste is: de gebeurtenissen op
het oorlogsterrein in Noord-Europa of
de gebeurtenissen op diplomatiek terrein in
Zuid-Europa. Waarschijnlijk bestaat er tus
schen beide een wisselwerking.
Zeker is, dat Italië en daarbij denken wij
ook direct aan den Balkan en het Nabije Oos
ten in het middelpunt van een grootscheep-
„Ik heb niet geaarzeld toe te geven, dat de
situatie kritiek is en dat het mogelijk is, dat
wij tenminste een tijd lang het plan om
Drontheim te neroveren zullen moeten opgeven
Dit zou evenwel geen invloed hebben op onze
operaties te Narvik. Het zou in hoofdzaak be-
teekenen, dat een stoutmoedige onderneming
mislukt is; van zuiver militair standpunt be
zien, zou deze misslag evenwel niet ernstig zijn.
Natuurlijk moet het effect op de neutrale
opinie worden erkend, maar het Britsche
prestige heeft m het verleden grootere
schokken en de Britsche openbare meening
grootere teleurstellingen overleefd." Deze open
hartige woorden schreef de Britsche generaai-
majoor Sir Charles Gwynn in de „Daily Tele
graph" van 27 April JJ„ eenige dagen derhalve
reeds voor de niet minder openhartige ver
klaring van minister-president Chamberlain in
het Lagerhuis, dat men de vorige week het
denkbeeld om Drontheim van het Zuiden uit
tn te nemen, heeft moeten opgeven en daarom
de Britsche troepen uit Andalsnes zijn terugge
trokken en per schip naar elders zijn overge
bracht.
Zoo hebben de Duitschers thans, ruim drie
weken nadat zij hun campagne in Noorwegen
begonnen, heel het Zuiden en Midden van net
land in handen juist dat gedeelte, dus waar de
meeste menschen wonen, de grootste steden
liggen en zich de belangrijkste spoorlijnen
bevinden De eerste phase van den strijd
in hét Noorden is voorbijzij is geëindigd in
BERLIJN, 2 Mei Het Duitsche Nieuws
bureau meldt: „Een sterk Britsch vlooteskader,
waartoe o.a. vliegtuigmoederschepen behoorden,
naderde op 1 Mei de Noorsche Westkust. On
middellijk na ontvangst van dit bericht is een
escadrille jachtvliegtuigen van de basis in
Noorwegen opgestegen, om een aanval te on
dernemen. Ondanks het krachtige verzet van
de vijandelijke jachtvliegtuigen en het gecon
centreerde vuren der luchtdoelkanonnen van
alle oorlogsschepen, voerden de Duitschers on
versaagd hun opdracht uit, waarbij zij twee
vijandelijke jachtvliegtuigen neergeschoten heb
ben. Op het' voorschip van een vliegtuigmoe
derschip is een bom van middelmatig kaliber
terechtgekomen. Vlammen en rook waren het
resultaat van die goed gemikte bom. Ook een
ander vliegtuigmoederschip werd met bommen
bestookt. De uitwerking kon echter niet nauw
keurig waargenomen worden, als gevolg van
een mistbank. Verder is een bom van middel
matig kaliber op het achterschip van een
torpedojager gevallen, waardoor het schip on
middellijk moest stoppen.
Door deze aanvallen is het vijandelijk eska
der uiteengedreven. De meeste oorlogsschepen
zijn na het einde van den strijd in groote
vaart in tegengestelde richting, naar het Wes
ten, gevaren. Een DuitSch vliegtuig is van die
vlucht niet teruggekeerd."
Uit deze cijfers blijkt, dat de kracht en
doeltreffendheid van onze vloot weinig of
niet aangetast zijn, terwijl de schade van de
Duitsche vloot zoo groot is, dat de verhou
ding tusschen de beide vloten geheel gewij
zigd wordt en wij tot een belangrijke nieu
we verdeeling van de hoofdvloot der geal
lieerden konden overgaan. In dit verband
kan ik nu mededeelen, dat het mogelijk was
over te gaan tot een normaler verdeeling
der schepen in de Middellandsche Zee, wel
ke ecnigen tijd beïnvloed was door onze be
hoeften in de Noordzee.
Een Britsch cn een Fransch slagschip met
kruisers en andere marinevaartuigen bevin-
LONDEN. 3 Mei. (Reuter). De luchtvaart-
correspondent van de „Times" schrijft: Noor
wegen was een toetssteen van de luchtmacht,
waarin de Geallieerden tot dusver in gebreke
zijn gebleven. Het zou verkeerd zijn dat feit te
miskennen. De overheersching in de lucht kon
In de eerste perioden van de campagne niet
