Vreugde in het Derde Rijk wordt getemperd Sterke golfslag op den Donau aDEÊIEiniïiïl aniniimrïïiii® -rn ii in in li lifimr PINKSTERWEEKEND VANAF f.12 - NOORDWIJK AAN ZEE VOLLEDIG PENSION REEDS VANAF f4- V.RAAGT INLICHTINGEN BIJ „DE VIJF VAN NOORDWIJK" ZELFDE DIRECTIE „GROOT BADHUIS" ZANDVOORT GEN. DIR. L. VAN STERKENBURG Buitenlandsch Overzicht Aller oogen gericht op Middellandsche Zee en den Balkan ZATERDAG 4 MEI 1940 ib-wtwttufil PAL ACE HOTEL IM WEISSEN'RÖSSL' ORANJE-HOTEL CASINO DANCING LA PERGOLA Attlee over eischen der Labour-partij Fonds voor Econo mische verdediging Regeering kent haar bevoegdheid en verantwoordelijkheid De vreemdelingen in Bulgarije Jaarvergadering van ,,St. Chris tof fel" Openingsrede van den voorzitter Kosten van levensonderhoud Tegen te ruime loons- verhoogingen „Ikdoe altijd erop Een inwoonster van Goes in haar Zeeuwsche kleederdracht biedt den nieuwen burgemeester der gemeente, m.r. W. C. ten Kate, die Vrijdag in rijn junctie werd geïnstalleerd, haar gelukwenschen aan tftWPdMl CORNER OPENLUCHT-RESTAUR AN T De Britten toonen plotseling zóó'n haast bii het ontruimen van de weinige Noorsche havens, V/aar zij in den loop der laatste veertien dagen kans gezien hadden troepen aan land te zetten gisteren zijn de Geallieerden ook uit het door de Duitsche bommenwerpers totaal ver- Woeste Namsos vertrokken dat het zelfs den Duitschers wat verdacht voorkomt en hun Vreugde over de klinkende militaire successen in Noorwegen behaald, tempert. De En- gelschen mogen dan op zijn minst een moreel échec geleden hebben en ook hun pres tige bij sommige niet-oorlogvoerenden en neu tralen moge een geduchte deuk gekregen hebben, het is toch zeker nog te vroeg om thans reeds als vaststaande te verklaren, dat de expe ditie der Geallieerden mislukt is. En dat weet Berlijn ook. -Wat immers was het doel van het Duit sche irivasie in Noorwegen en wilt trachtten de Geallieerden met het zenden van een expedi- tieleger te voorkomen? Het doel der Duitschers was het verzekeren van de Zweedsche ijzerertstransporten via Narvik naar de Duitsche havens. Hebben zij dit thans bereikt? Neen. De Britten mogen dan uit Zuid en Midden-Noorwegen vrijwillig of gedwongen Zijn vertrokken, in het Noorden, in de haven en omgeving van Narvik tot aan de Zweedsche grens toe hebben zij zich steviger dan waar elders ook genesteld. En het lijkt ons niet on waarschijnlijk, dat heel wat troepen uit Drontheim en Namsos naar het veel Noorde lijker gelegen Narvik zijn verhuisd om daar het laatste verzet der Duitschers te breken. Maar, zal men misschien tegenwerpen, de Duitschers kunnen toch in den zomer gebruik maken van de Zweedsche ertshaven Lulea en zoo via de Oostzee het zoo noodige ijzererts naar Duitsch- land vervoeren. En inderdaad bestaat deze mo gelijkheid; Lulea is op het oogenblik echter nog steeds niet ijsvrij, dat kan nog een paar weken duren en in die paar weken kan nog heel wat gebeuren, waardoor het den Duitschers zeer moeilijk zou kunnen zijn ongehinderd het Zweedsche erts te vervoeren Misschien is het ook niet oninteressant even den Belgischen militairen deskundige, kol. Re- quette, aan het woord te laten, die dezer da gen in de „Libre Belgique" een beschouwing Wijdde aan de resultaten die de Geallieerden reeds bereikt hebben. „Een belangrijk gedeelte van de Duitsche vloot ligt op den bodem dei Zee en eiken dag worden transporten tot zin ken gebracht. De blokkade van de Noordzee is voltooid, het vervoer van ijzererts via Narvik is gestaakt en Duitschland heeft de laatste- weken meer van zijn hulpbron nen gevergd dan het in de zes maanden sedert het einde van den oorlog in Polen heeft kun nen verwerven." Tegenover het moreele échec en het prestige verlies kunnen de Geallieerden dus deze voor deden stellen: de blokkade die aan de Noor- Eche Westkust groote lekken vertoonde, kan veel straffer uitgevoerd worden en ijzenertsver- Voer via Narvik naar Duitschland is voortaan Uitgesloten. Het zou ons niet verwonderen als Chamberlain en Churchill Dinsdag as. dit het Lagerhuis zullen voorhouden en zoo den cri tici den mond zullen snoeren. Er is nog iets gebeurd, dat de Geallieerden in dezen oorlog steeds hebben trachten te bereiken en de Duit schers poogden te voorkomen: uitbreiding der fronten. Lr de betonmassa aan het Westfront is toch geen beweging te krijgen en Duitsch land voelde zich veilig achter zijn Westwall. Thans heeft het een zwak front van duizenden kilometers te verdedigen, dat voortdurend aan luchtaanvallen van de Geallieerden blootstaat en blijft blootstaan. Wij schreven hierboven, dat het optreden der Geallieerden in Noorwegen Berlijn verdacht Voorkomt en zelfs hun vreugde tempert. Kan een der redenen hiervoor misschien zün het forsche, demonstratieve optreden van de Brit- sche en Fransche vloot in de Middellandsche Zee, hetgeen immers tevens kan beteekenen, dat de Balkan en het Nabije Oosten in bewe ging komen? Italië moge dan wellicht met zijn campagne tegen Engeland bereikt hebben, dat Zuid- en Midden-Noorwegen thans volkomen in Duitsche handen is, het ziet thans de tien tallen dreigende oorlogsschepen in de omge ving van zijn eigen, zeer kwetsbare kus ten. Wie kaatst moet nu eenmaal den bal verwachten. Dat het den Geallieerden thans ernst is blijkt wel uit de sterke vlootkrachten, welke op het oogenblik in de omgeving van Alexandrië worden samen getrokken. Het kan misschien niet meer be teekenen dan een dreigen, zooals mogelijk ook de Italiaansche campagne niet meer beteekend heeft dan een dreigen, zonder evenwel de bedoeling te hebben tot daden over te gaan. Maar het kan thans ook bittere ernst worden, vooral als de spil van plan zou zijn in den Bal kan iets te ondernemen. Is het niet opvallend, dat zoowel Turkije als Roemenië hun voldoe ning uiten over de jongste Britsche maatrege len? Men weet, dat de Donau op het oogenblik de bijzondere belangstelling der Duitschers en Geallieerden geniet. Het is den laatsten tijd dan ook herhaaldelijk tot daden van sabotage gekomen. Zoo werden er herhaaldelijk schepen tot zin ken gebracht, die het scheepvaartverkeer ern stig belemmerden, maar van de daders geen spoor. Het éénige, dat men wist, was, dat in de Donaulanden een heele schare „toeristen" was neergestreken. De Donaulanden zaten intus- schen niet stil en eenige weken geleden beslo ten Hongarije, Joego-Slavië, Bulgarije en Roe menië elk voor zich de controle op de scheep vaart in het eigen gebied op zich te nemen om sabotagedaden te voorkomen en ook Duitsch land verzette zich oogenschijnlijk niet tegen dit plan. Alles scheen geregeld, toen Hongarije, blijk baar onder drang van Duitschland, met een ge heel nieuw voorstel kwam: de controle op den Donau zou overal door alle Donaulanden wor den uitgeoefend. Duitsche kanonneerbooten zou den dus bijv. de Donau-delta aan de Zwarte Zee kunnen controleeren! Natuurlijk rees van alle kanten verzet ook van de zijde der Geallieer den. Zoo ziet men, dat het „An der schonen blauen Donau" allemaal niet zoo mooi is als Strauss wel wil doen gelooven. Er schuilen hier vele gevaren. Daarom is de vloot der Geallieerden hier zoo op haar hoede, daarom ook bevindt zich in het Nabije Oosten het leger van den „zwar ten duivel", generaal Weygand. LONDEN, 3 Mei (Reuter). In een rede te Lon den heeft de Labourleider Attlee gezegd: „Ik geloof, dat het volk zal staan op een moedige, vastbesloten en doeltreffende leiding, die ons door de crisis moet helpen. De arbei dersbeweging zal haar deel bijdragen. Het volk is, naar ik geloof, bereid groote offers te bren gen, mits gelijkheid verzekerd is. Ik ben er niet geheel van overtuigd, dat wij op het oogenblik een volledig gebruik van onze menschelijke en materieele hulpbronnen maken." Attlee zeide verder, dat het bericht van het terugtrekken der Britsche troepen uit Zuid- Noorwegen voor velen een schok is geweest, in 't bijzonder voor hen, die hun verwachtingen te hoog hadden gespannen en de omstandigheden der onderneming niet kenden. De arbeidersfrac tie zou Dinsdag volledige inlichtingen van de regeering vragen. Een nieuwe tegenslag brengt geen verandering in haar stellig voornemen het Hitlerisme te verslaan. Aan de Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer inzake de wetsontwerpen In stelling van een fonds voor de economische verdediging, Wijziging van de Landbouw- Crisiswet 1933 en intrekking van de wet van 30 September 1938, zoomede vaststelling van de begrooting van het Fonds voor de Econo mische Verdediging voor het eerste dienstjaar van 1 September 1939 tot en met 31 December 1940, is het volgende ontleend: Verscheidene leden blijken niet alleen van meening te zijn, dat zich door de instelling van het fonds als het ware een mistgordijn zal vormen, waarachter de daden der regeering schuil zullen gaan, doch bovendien dat daar door in handen van den minister van Econo mische Zaken zeer groote bevoegdheden en een even groote verantwoordelijkheid zouden wor den gelegd, waaruit een soort van economische dictatuur zou ontstaan. Deze zienswijze, welke op een geheel onjuist inzicht in de beteekenis en draagwijdte van het fonds moet berusten, wijzen de ministers volledig af. Het is geheel misplaatst om in het voorstel tot instelling van het fonds een poging der regeering te zien een mist gordijn voor haar gestie te vormen. Veeleer is er aanleiding te spreken van een poging der regeering om de vorming van zulk een mistgordijn te voorkomen. Immers indien het Landbouwcrisisfonds, waaruit de maatregelen voor de voedselvoorziening nu eenmaal volgens de bestaande bepalingen niet kunnen worden bestreden, in stand zou gehouden worden en daarnaast alle andere maatregelen op het ge bied der economische defensie gefinancierd zouden moeten worden met tal van verschil lende afzonderlijke kredieten, dan zou men eerst recht kunnen spreken van een onover zichtelijke en verwarde methode van finan ciering, welke voor de regeering de grootste moeilijkheden zou opleveren en ten aanzien waarvan de Staten-Generaal hun controlee rende taak wel zeer onvoldoende zouden kun nen uitoefenen. Het is ongetwijfeld juist, dat de voorgestelde Begrootingswet voor het Fonds voor de Economische Verdediging een totaal aan uitgaven van ongeveer 380 miliioen aan wijst. Zulks heeft echter met de aan de regee ring toegekende bevoegdheden en door haar te dragen verantwoordelijkheid niets uit te staan. Deze bevoegdheden ontleent de regeering niet aan een of ander nieuw fonds ook onder het Landbouw-Crisisfonds immers be schikt de regeering over vergaande bevoegd heden maar aan de door de Staten-Gene raal .goedgekeurde machtigingswetten, waar onder in de eerste plaats de Landbouw-Crisis- wet 1933 en voorts de verschillende in 1939 tot stand gekomen noodwetten op het gebied der economische verdediging. Deze wetten zijn alle tot stand gekomen in tijden van nood, toen alom werd ingezien, dat vergaande bevoegd heden voor de regeering onontbeerlijk waren, wilde deze aan de plotseling opkomende en zidh telkenmale wijzigende omstandigheden krachtig het hoofd kunnen bieden. Het was den ministers een teleurstelling thans, nu de moeilijkheden zich bij den dag- verscherpen, van. een deel der Kamer te moe ten vernemen, dat naar een inperking van de aan de regeering gegeven bevoegdheden en verantwoordelijkheid moet worden gestreefd. Dat zulks in de huidige omstandigheden vol komen ongewenscht zou zijn, erkennen, tot voldoening van den minister, vele andere leden. Deze leden merken niet alleen terecht op, dat het nieuwe fonds alleen dienst om de finan ciering van maatregelen, welke ook thans kunnen worden genomen, op andere wijze te regelen, doch zij zijn er evenzeer van over tuigd, dat het toekennen van ingrijpende be voegdheden aan de regeering in dezen tijd on vermijdelijk is. De regeering is zich volkomen bewust van de vergaande bevoegdheden, welke haar zijn verleend, en van de zware verant woordelijkheid, welke daarmede op haar schou ders is gelegd. De algemeene omstandigheden bij het uit breken van den oorlog en de bestaande on- .WAT'EEN Z„EN UVa/EN MOET eOO'N PILOOT HEBBEN ACH WAT, DIE ROOKT* IEDE' REN DAC, FI FTy - Fl FTy ,5 I GA f^E-TTEN SOFIA, 4 Mei (Havas) De Bulgaarsche minister van Binnenlandsche Zaken Gabrowski heeft in de Kamer gesproken over de beweging der vreemdelingen in Bulgarije. Hij heeft daar bij verklaard: evenals in andere landen zijn in Bulgarije maatregelen genomen, welke een doel matiger controle op vreemdelingen beoogen. Ik kan zeggen, dat zoowel in wat het aantal als de beweging der vreemdelingen in dit land aan gaat, niets abnormaals schuilt. In de laatste drie maanden zijn in het geheel 3.484 vreemdelingen het land binnengekomen en 3.265 vertrokken. Aan de rede, waarmede de voorzitter van de Ver. van R. K. Handelsreizigers St. Christoffel de jaarvergadering vandaag te Utrecht geopend heeft, ontleenen we het volgende: Spr. gaf allereerst een beschouwing over de prijspolitiek en zeide dan, dat, als er in „St. Christoffel" ooit een periode is geweest dat „er werk aan den winkel was", dat zéér stellig ook te zeggen is van het voorbije vereenigingsjaar. Uit het jaarverslag van den secretaris is ge bleken, dat het eerste kwartaal van 1939 79 nieuwe leden bracht, het tweede kwartaal 67 nieuwe leden. Het dirde en vierde kwartaal on derging den terugslag van den mobilisatie toestand, met als teleurstellend en helaas niet te keeren gevolg, een vrij aanzienlijken terug gang in de ledenwerving, namelijk over het derde en vierde kwartaal samen een ledenwinst van 58 nieuwe leden. Nu de situatie in den mobili satie-toestand een min of meer stabiel karakter heeft aangenomen, komt het het hoofdbestuur gewenscht voor, een woord van krachtige aan moediging te doen hooren aan de afdeelings- besturen en haar staf van propaganda-commis- sies, de propaganda voor ledenwerving door huisbezoek, wederom zoo intensief mogelijk ter hand te nemen. Gaarne hebben wij, aldus spr., onze zorgen besteed aan die leden, die dóór de mobilisatie en haar economische gevolgen hun vaste bron van inkomsten verloren zagen gaan, of zonder werkkring kwamen. Een hoogst belangrijk advies gewerd ons, hoe te handelen en welke bijzondere maatregelen te treffen in geval van dreigend oorlogsgevaar, met de bezittingen van de vereeniging, aan welk advies op het daarvoor noodzakelijke moment, ongetwijfeld uitvoering zal worden gegeven. Het instituut „Arbeidsbemiddeling" heeft dit jaar zijn bestaansrecht wederom afdoende be wezen. 5544 advertenties werden uitgestuurd aan werkzoekende leden; 374 werden doorgezonden. Van 19 leden mochten wij bericht ontvangen, dat zij door bemiddeling van St. Christoffel met een behoorlijke betrekking waren geslaagd. De vakopleiding voor handelsreizigers en -agenten is een feit geworden, dank zij de Stich ting van de Federatie op 21 October 1939. Het begin van een wettelijke bescherming van ons beroep is hiermede bereikt. Met groote voldoening vermeldde spr. de stich ting van de Soc. Econ. Studieclub, in St. Chris toffel, met als verblijdend resultaat, dat op heden in 30 afdeelingen een studieclub is op gericht. De aansluiting van St. Christoffel bij de Vak centrale van het R.K.W.V., die per 1 Januari van dit jaar een feit werd, heeft, alhoewel deze aansluiting nauwelijks 4 maanden oud is, reeds effectieve resultaten voor St. Christoffel opge leverd. Spr. memoreerde voorts de alleszins bevredi gende oplossing van het geschil, hetwelk ont staan was tusschen het hoofdbestuur en enkele afdeelingen. In de meeste der afdeelingen is het vereeni- gingswerk krachtiger dan ooit ter hand geno men. Een enorme hoeveelheid arbeid moet echter nog worden verricht in het belang der organi satie, in het directe belang der leden. Hoe is dit op de meest succesvolle wijze te bereiken? Door eenheid, door eendrachtige saamhoorig- heid door een collectieven wil tot samenwerken zal de ernstige wil om te slagen worden gesti muleerd en de bereiking van het gestelde doel steeds dichter worden benaderd. zekerheid maakten het alleszins gewenscht, dat de noodige maatregelen werden getroffen, ten einde een evenredige verdeeling van de beschikbare hoeveelheden kunstmeststoffen te verzekeren, opdat een evenwichtige bemesting van den Nederlandschen cultuurgrond bij eventueele tekorten niet al te zeer zou worden verstoord. De ministers zijn gaarne bereid om na te gaan in hoeverre ten aanzien van den aan voer van binnen- en buiteladsche producten, in de bestaande werkwijze een wijziging kan worden gebracht ten aanzien van den aanvoer van binnen- en buitenlandsche producten, welke meerdere inschakeling van de normale handelskanalen ten gevolge kan hebben. Be sprekingen met de bij den import van Indi sche producten belanghebbenden zijn daartoe reeds aangevangen. De Regeering heeft niet het voornemen tot een snelle uitbreiding van haar be moeiingen op het gebied der industrieele productie over te gaan. Inderdaad zullen deze bemoeiingen tot het strikt noodzake lijke worden beperkt. De regeejring is niet voornemens thans mededeelingen te doen omtrent de prijzen, welke zij in de naaste toekomst voor de land bouwproducten denkt vast te stellen. De pu blicatie van de overige richtprijzen voor den oogst 1940 zal echter, zoodra dat mogelijk is, geschieden. Het maakt bij de regeering een punt- van overweging uit, op welke wijze een beperking van invoer van niet-essentieele goederen kan worden bereikt. De politiek van de regeering is er op gericht, de productie en het verbruik van die goederen, die voor een groot deel uit Nederlandsche grondstoffen en met Neder landschen arbeid worden gefabriceerd, te stimuleeren en de werkgelegenheid in het binnenland uit te breiden. Daarnaast zal ook door 'n krachtige bevordering van den export eenerzijds en door beperking van onnoodigen invoer anderzijds getracht wor den een ongunstige ontwikkeling van de betalingsbalans zooveel mogelijk tegen te gaan. Op deze wijze hoopt de regeering de vermindering der volkswelvaart en het interen op reserves in het buitenland tot het onvermijdelijke te kunnen beperken. Dat hierbij ook aan een nauwe samenwer king met Indië volle aandacht zal worden besteed, behoeft geen betoog. De ministers verwachten dat de oprichting van het instituut voor Nederlandsche econo mische belangen in Nederlandsch-Indië daar toe krachtig zal bijdragen. Het streven de kosten van levensonderhoud zoo laag mogelijk te houden vormt een onder deel van de algemeene finaneieele en econo mische politiek der regeering, die zij met be trekking tot de prijzen en loonen voert. De regeering stelt zich als realiteit voor oogen, dat tengevolge van verschillende oor zaken priisverhoogingen op verschillend ge bied zullen moeten plaats vinden en ook reeds plaats gevonden hebben. Zij acht het de meest aangewezen politiek tegenover de omstandig heden, welke een prijsverhoogende werking hebben, maatregelen te stellen, welke een rem- menden invloed op de prijsstijging uitoefenen. Als zoodanige maatregelen komen in aanmer king: 1. Schaarschte voorkomen of verminderen door eenerzijds den aanvoer van voor ons land onontbeerlijke buitenlandsche producten, grond stoffen en halffabrikaten te bevorderen, ander zijds de productie van binnenlandsche goederen, waarvan een tekort ontstaat of kan ontstaan, zooveel mogelijk op te voeren. 2. Indien van eenig product schaarschte dreigt te ontstaan, onmiddellijk tot distributie over te gaan. 3. Het instellen en uitoefenen van prijscon trole. Ten aanzien van de landbouwproducten heeüt de regeering de prijsbeweging reeds in de hand. Voor de industrieele producten doen zich ver» schillende mogelijkheden voor. Tot het tegen gaan van prijsopdrijving biedt de prijsopdrij- vings- en hamsterwet 1939 aan de regeering de noodige bevoegdheden. Binnen het kader van deze wet is de regeering doende, met het be drijfsleven regelingen te treffen om er voor te zorgen, dat de prijzen binnen zekere door de regeering af te bakenen grenzen worden ge houden. 4. Den omvang van de stijging van vracht en assurantiekosten te beperken door bemoeiin gen van de regeering te dien aanzien. 5. Het laag houden van prijzen hier te lande, doordat de regeering producten hetzij in het buitenland, hetzij in het binnenland aankoopt en deze wederom verkoopt tegen lagere prijzen dan waarvoor zij de producten heeft aangekocht. 6. Het eventueel zooveel mogelijk voorkomen, dat te ruime loonsverhoogingen worden toege past. Met name zal bezwaar gemaakt moeten voor een satijn zachte en gave huid. In tuben ven 45 ct. In doozen van 60 cent en 30 cent. worden tegen het systeem van de z.g. glijdende loonschaal, waarbij de loonen op gezette tijden met het indexcijfer van de kosten van levens onderhoud in overeenstemming worden gebracht. Dit systeem moet ongewenscht worden geacht, niet alleen omdat dit de werking van de meer genoemde spiraalbeweging sterk in de hand zou werken zeer ten nadeele van die groepen onzer bevolking, zooals b.v. kleine zelfstandigen, rentetrekkers, die hun inkomsten niet op deze wijze vermeerderd zien doch ook omdat bij deze methode van loonsbepaling aan 'n zoo be langrijken factor als den bedrijfstoestand geen beteekenis wordt toegekend. Voorts geldt ten aanzien van de toepassing van de glijdende loonschaal ook nog dit bezwaar, dat onder de huidige omstandigheden een niet voortdurend gecorrigeerd indexcijfer een minder juisten grondslag voor zoodanige methode van loons bepaling vormt. Immers daarin komt b.v. het door prijsstijgingen veelal anders gerichte wer kelijke verbruik niet tot uiting. Doordat groote tegenslagen uitbleven, heeft, mede dank zij de genomen maatregelen, de ont wikkeling van de economische positie in de af- geloopen maanden een niet onbevredigend ver loop gehad. De regeering is er zich echter van be wust, dat daarin ieder oogenblik 'n wijziging ten ongunste kan treden en dat ook in den bestaan- den toestand gevaren schuilen. De toenemende uitgaven voor de defensie, de teruggang van den export en de mede in verband daarmede on gunstige positie van onze handelsbalans, dit alles zijn factoren, welke het economische leven in Nederland bedreigen. De regeering ontveinst zich niet, dat, in dien de omstandigheden nijpender worden, ingrijpende maatregelen niet zullen kunnen uitblijven. Hoewel haar gedachten in een bepaalde richting gaan en zij mede de uit werking van de verschillende in het buiten land genomen economische en finaneieele maatregelen met nauwlettende aandacht volgt, acht z(j echter nog niet den tijd ge komen, zich uit te spreken, van welken aard de door haar zoo noodig te nemen maat regelen zuilen zijn.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1940 | | pagina 9