Slechts geringe meerderheid voor Chamberlain Oppositie begroet den uitslag met het geroep: „Weggaan! Weggaan!" 1 Halifax verdedigt zich tegen de critiek der Lords Zes marine-treilers gezonken Churchill wijst op de Duitsche superioriteit in de lucht Het verloop der debatten Reconstructie van het kabinet? Het nieuws van heden Gibraltar Na twee dagen van felle Lagerhuisdebatten Engeland moet het hoofd bieden aan de gevaarlijkste uitdaging in heel zijn geschiedenis DEBATTEN ZONDER STEMMING GESLOTEN GARANTIE AANGEBODEN AAN JOEGOSLAVIË? Londen meldt: VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS DONDERDAG 9 MEI 1940 - OCHTENDBLAD BUR. VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TEL 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal t 3.25. Bij onze Agenten 27^ ct. per week, per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No 22380 De debatten in bet Lagerhuis over het beleid der regeering bij het voeren van den oorlog werden Woensdagavond laat besloten met de stemming over de regeeringsmotie tot verdaging der zitting. De motie werd aangenomen met 281 tegen 200 stemmen, dus met de slechts geringe meerderheid voor de regeering van 81 stemmen. De Bilt meldt: FRANSCHE MINISTERRAAD VANMIDDAG BIJEEN Kinderlijk en kinderachtig 99 Bij de ontruiming van het gebied van Drontheim Fransche Alpenjagers terug uit Noorwegen Vreemde vliegtuigen boven België 99 Een blokkade van Italië zou een hachelijke onderneming beteekenen Artikel van Gayda in de Giornale d'Italia NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et., Ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 55 cent per regei. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces „Omroepers" z<e de mts riek Deze meerderheid der regeering was geringer dan de critici der regee ring hadden verwacht. Zoodra de cijfers bekend werden gemaakt, weerklon ken verraste en opgetogen kreten van de oppositiebanken en van eenige banken der regeeringsaanhangers, gepaard gaande met het roepen van „af treden". Eenige minuten lang heerschte er een intense opwinding en daarop begon de oppositie in spreekkoor te roepen „weggaan, weggaan", aan het adres van de regeering. Aangezien de zaken van den dag afgehandeld waren, stonden de minis ters onder leiding van Chamberlain op en verlieten langzaam het Lagerhuis, onder herhaald roepen der oppositie: „weggaan", terwijl tevens geloei weer klonk en van aanhangers der regeering gejuich daar tegenin. Aangezien de regeering in de meerderheid is gebleven, zij het ook een grootelijks vermin derde meerderheid, deed zich voor de oppositie niet de gelegenheid voor om te vragen naar de voornemens der regeering, zooals dat gebeurt, wanneer de regeering in feite verslagen is. Het is duidelijk, dat ,op dit oogenblik de voor nemens van den premier niet bekend kunnen zijn. Toen de Labourparty tijdens het verloop der debatten bij monde. van Morrison mededeelde, dat de oppositie een stemming zou vragen, sprong Chamberlain terstond overeind en verklaarde, dat de regeering niet zou aar- Zelen de aansprakelijkheid te aanvaarden. Lloyd George verweet de regeering in scherpe bewoordingen haar ge brek aan actie. De debatten werden besloten met een rede van Churchill, waarin deze nog eens uitvoerig het verloop der operaties in Noorwegen schetste en het échec der Geallieerden weet aan de superioriteit der Duitsche luchtmacht. LONDEN, 8 Mei. In het Engelsche La gerhuis werden de debatten over de oorlog voering voortgezet met een rede van den Labourleidcr Morrison. Hij zcide, dat hij niet den indruk had ge kregen, dat de minister van Oorlog Stanley vertrouwen had in zijn eigen werk. De rc- fecring leek zich vrijwel te bepalen tot het afweren van critiek. Morrison beschuldigde vervolgens de Britsche diplomatie van zwak optreden en drong er op aah, dat de regeering het Huis zou inlichten °ver de berichten, die zij voor de Duitsche in vasie uit Noorwegen had ontvangen. Hij zeide, diet te kunnen aannemen, dat Scandinavië's houding jegens Engeland zoo „onvolkomen be ledigend" was geweest. Morrison zeide verder, dat Engeland blijkbaar diet over een behoorlijk overzicht van de ter- feingesteldheid in Noorwegen beschikte met het op den aanleg van vliegvelden of met het op de methoden, waarop de Duitsche ver bindingen ter zee konden worden bemoeilijkt, pit niets blijkt, dat de zaak behoorlijk was voor bereid. Hij vroeg verder of de Duitschers te Narvik dfer een vliegveld beschikten en zoo ja, waarom bat dan niet door de Engelschen veroverd wordt Gebruikt ds regeerin^ aldus ging Morrison Hort soms Churchill als een soort schild? Wanneer zij in moeilijkheden verkeert en bloot ataat aan critiek. dan wordt de minister van Marine in de étalage gezet en men meent, dat 5*aarmede de critiek voldoende beantwoord is. Morrison noemde het unfair Churchill de aan sprakelijkheid te laten dragen voor een politiek, - hij met geen mogelijkheid voeren kan. De j»eheele geestesgesteldheid en het temperament pp ministers noemde de woordvoerder van La- 5°ur volkomen verkeerd en ondoeltreffend. Hij ^'de hierbij speciaal te doelen op Chamberlain. Simon en Hoare. Deze ministers, zoo zeide Morrison, missen moed, initiatief, fantasie, psychologisch be- Srip, levendigheid van geest en zelfrespect bij de leiding der buitenlandsche politiek. H ben in alle oprechtheid van oordeel, dat als die mannen en anderen aan het be-' w*nd blijven, groot gevaar loopen, dezen oorlog te verliezen. Morrison deelde daarop mede, dat Labour aan het eind van den avond om een stemming zou vragen, welke vermoedelijk door de regeering als een ver- frouwensstemming zal worden beschouwd. Chamberlain sprong terstond overeind toen aiorrison die woorden gesproken had. Hij ver- ^arde, dat hij en zijn collega's in de regeering Winston Churchill geen oogenblik zouden aarzelen hun aansprake lijkheid te aanvaarden voor de daden der re geering. „Dit is een tijd," aldus Chamberlain, „dat het land in gevaar verkeert. Wij staan te genover een genadeloozen vijand, die bevochten moet worden door een eendrachtige actie van ons land." Chamberlain vervolgde: „Wij zullen zien wie tegen en wie met ons is. Geen regeering kan op doeltreffende wijze oorlog voeren zonder den steun van de openbare meening en het parle ment. De situatie is ernstig. Dit is geen per soonlijke overweging, maar vloeit voort uit de bedreiging van de nationaal-socialisten. Nie mand van ons zou ook maar een oogenblik langer aan het bewind willen blijven, wanneer hij het vertrouwen van het Huis niet meer heeft. Hoare over het optreden der luchtmacht Vervolgens sprak minister Sir Samuel Hoare over het optreden van de luchtmacht. De lucht macht werd in haar werk gehinderd doordat de toestellen heen en terug over zee moesten vlie gen, terwijl de vijand zijn bases ter plaatse had Dag aan dag en nacht aan nacht werden onder de moeilijkste weersomstandigheden de Brit sche bombardementen voortgezet. Hierbij wer den aan de Duitsche luchtmacht drie keer zoo veel verliezen toegebracht als de Britsche zelf heeft geleden. Uit persoonlijke gesprekken met de Britsche vliegers is gebleken, dat het Brit sche materieel niet onder doet voor het Duit sche. De Britsche luchtmacht beschikte in Noorwegen slechts over de bevroren meren als vliegvelden en door den invallenden dooi was het niet mogelijk te zeggen hoe lang dit. new mogelijk zou zijn. Alleen in het nauwe Romsdal werd een vlieg veld aangelegd en een escadrille Gladiator-ge vechtsvliegtuigen werd hier gestationneerd. De toestellen kwamen aan in een sneeuwstorm na te zijn opgestegen van een vliegtuigmoederschip Den volgenden dag werden de Britsche toe stellen aangevallen door 80 bommenwerpers. Bij de hierop volgende gevechten werden verschei dene Duitsche toestellen vernield. De leider van Reuter meent te weten, dat mi- nister-president Chamberlain zijn ambt zal blijven waarnemen, doch dat een reconstructie der regeering in overeenstemming met de stemming' van vanavond zeer waarschijnlijk is. Het is mogelijk, dat de oppositie op nieuw zal worden aangezocht bij deze reconstructie haar medewerking te verleenen. Omtrent de stemming kan nog worden gemeld, dat meer dan 40 re geeringsaanhangers zich bij deze stemming voegden bij de oppositie. Honderddertig regeeringsaanhan gers brachten hun stem niet uit: 30 hunner waren ziek, enkele waren in dienst en andere waren om verschil lende redenen afwezig. het Britsche escadrille is van meening, dat der tig Duitsche vliegtuigen buiten gevecht werden gesteld. Luchtdoelartillerie stond niet opgesteld aangezien dit onmogelijk was gemaakt door het tot zinken brengen van schepen. Twee lessen kunnen worden getrokken en Kroonprins Umberto van Italië en de Kroonprinses Marie-José brachten Maandag, na de audiëntie bij den H. Vader, ook een bezoek aan den Sint Pieter. De schitte rende stoet verlaat de basiliek wel op de eerste plaats, dat de Duitsche lucht macht niet onoverwinnelijk is. De laatste acht maanden hebben aangetoond, dat de Britsche gevechtsvliegtuigen superieur zijn aan de Duit sche bombardementsvliegtuigen. Dit bewijst, dat een sterke luchtmacht een nog sterker luchtmacht tegenover zich moet vinden, De tweede les is, dat de kracht van de Britsche luchtmacht zeer groet is. De kwaliteit en de kwantiteit van de Britsche luchtmacht zijn on overtroffen. Ds productie is reeds zeer greo' en men moet in het buiterland niet gering hierover denken, doch de productie moet nog verder worden opgevoerd. (Zie vervolg pagina 2) Lord Halifax sche plannen en militaire maatregelen. Spr. herinnerde aan het dringende beroep, dat de Noorsche regeering gedaan had ten behoeve van een herovering van Drontheim. Hoe groot de moeilijkheden ook leken, zij schenen niet on overkomelijk volgens de inlichtingen, die toen ter beschikking stonden. Mogelijk heeft de re geering de uitwerking overschat van de Engel- sche duikbooten, mijnen en vliegtuigen op de Duitsche verbindingen. In Noorwegen leek ver der het terrein zich te leenen voor doeltreffende LONDEN 8 Mei Bijzonder groot was Woensdagmiddag de opkomst van de Hoo- gcrhuisleden en ook de publieke tribune was goed gevuld, toen de debatten over de oor logvoering een aanvang namen. Na hulde te hebben gebracht aan de Britsche troepen in Noorwegen, verklaarde Lord Stra bolgi (Labour-oppositie)„Er is groote onge rustheid over het beleid van de regeering en nog mèer over de kans, dat zij haar handelwijze niet zal verbeteren. Zelfs wanneer men aan neemt, dat de regeering gelijk heeft en dat de Noorsche campagne, vergeleken met den we- reldstrijd, van ondergeschikt belang is, dan nog moet men constateeren, dat deze actie zeer slecht is uitgevoerd. De Noorsche operaties zijn een symptoom van de ziekte, die snel behan deld moet worden, of anders wordt zij chro nisch. Deze ziekte is, dat er zoowel gebreken in de methoden als in de samenstelling van de regeering zijn. Strabolgi sprak zijn afkeuring uit over de neiging, die bestaat, om den Noren de schuld te geven. Toen zij zich van den schok hadden hersteld, deden zij prachtig werk, en de daden van sommige Noorsche oorlogsschepen zouden, welke marine ter wereld ook, tot eer strekken. Er bestaat geen twijfel over, aldus vervolg de Strabolgi, dat er plannen in Berlijn zijn voor aanvallen in elke richting, maar wij had den voorbereid moeten zijn op de meest, waar schijnlijke. Waarom is geen doeltreffender actie tegen Oslo en Drontheim ondernomen, vroeg spr. De verdediging van de Drontheim-fjord bestond uit twee batterijen oude kanonnen, die uit de lucht en door vuur uit zee vernietigd hadden kunnen worden. Hij deed verder het idee aan de hand. dat er een commissie van onderzoek naar de Noorsche campagne ge vormd moest worden. Een lid van de regeering gaf hierop ten ant woord. dat men in het algemeen niet kan af gaan op uitlatingen van officieren, die niet meer actief zijn, hoe belangrijk hun staat, van dienst ook moge zijn. Zij zijn immers niet op de hoogte van de omstandigheden van het oogenblik. Na Lord Strabolgi sprak de leider van de liberale oppositie in 't Hoogerhuis. Lord Crewe. Hij vroeg of de Britsche regeering niet in staat was geweest, zonder de internationale wet te schenden, aan de Noorsche regeering duidelijk te maken, welke gevaren van een Duitschen inval dreigden Ook vroeg hij. of het niet, mo gelijk was geweest de controle op de Noorsche havens te behouden, met toestemming van de Noorsche regeering. Minister Hankey antwoordt De minister zonder portefeuille, Lord Hankey. heeft den sprekers namens'de regeering geant woord. Hij zeide. dat de door de regeering ge nomen besluiten beoordeeld moeten worden vol gens de inlichtingen, die tot haar beschikking stonden en volgens den toestand, zooals die be stond, en niet volgens de gebeurtenissen, die daarop waren gevolgd, Spr. wees er op, dat de Engëlsche regeering niet in gebreke was geble ven de Noorsche te waarschuwen .voor het ge vaar, dat dreigde. De houding der Noorsche regeering heeft de Engelsche leiding ernstig in het nadeel geplaatst. Zonder voorafgaande be sprekingen konden geen plannen ontworpen worden ter voorkomine van de soort agressie, die de Duitschers ten uitvoer legden. Engeland was niet voldoende op de hoogte van de Noor- vernielingen op groote schaal door de Noren. Wanneer die vernielingen mogelijk waren ge weest, zouden zij een zeer groot verschil hebben beteekend bij het belemmeren van den Duit schen opmarsch. Wat de kwestie van vlootaan- vallen op Drontheim en Oslo betreft, zeide spr., dat hij niet wist, of dergelijke aanvallen in de gedachten waren gekomen, toen de vloot druk doende was met het zuiveren van de Noordzee Admiraal Keye, die in het Lagerhuis ge sproken heeft, kan geen kennis dragen van alle omstandigheden zooals de admiraliteit. Marine-theoretici verschillen overigens van opvatting over een dergelijke operatie, die bovendien uitvoerige voorbereidingen zou behoeven en een groot aantal detailkwesties opwerpt. Er waren ook nog andere over wegingen. „Mijn meening is, dat het niet noodig of raadzaam is, dat ik mededeelingen zou doen over de nauwkeurige redenen, waarom in de omstan digheden, zooals die heerschten op dat oogen blik, geen vlootbombardement was ondernomen in het geval van Drontheim. Er zouden een massa bijzonderheden bij te pas komen en bo vendien zou dit nuttig zijn voor den vijand." Sprekende over den luchtafweer, zeide Hankey. dat op 20 April een in convooi varend schip, geladen met luchtafweergeschut en ander waar devol materiaal getorpedeerd en gezonken was. Dat was het eenige transportschip, dat tijdens de geheele campagne was gezonken. (Zie vervolg pagina 2) lllllUlllllllllllllllllllimillU; VERWACHTING: H Tijdelijk zonnig, droog weer, iets war- mer dan gisteren, zwakke tot matige H Noordelijke tol Oostelijke wind. 1 OVERZICHT: Het maximum, dat zich over de Brit- sche eilanden en de Noordzee moet be- vinden, schijnt zich in de richting van het EE Oostzeegebied uit te breiden. In het Mid- dellandsche Zeegebied is de luchtdruk iete lager geworden. illllllllllillllllllllllilillllllllllillilllllllllllilllllllllllillliillillllllllllH^ Regeeringsmotie in het Lagerhuis aange nomen met 281 tegen 200 stemmen. Voortzetting van de debatten over de oorlogvoering in het Lagerhuis. Lord Halifax en Lord Hankey antwoor den op de kritiek van de Hoogerhuis- oppositie. Zes treilers der Britsche marine zijn bij de terugtrekking der troepen uit het ge bied van Drontheim tot zinken gebracht. De Sovjet-ambassadeur te Londen Maisky bracht opnieuw een bezoek aan Lord Halifax. Voorloopig verslag der Tweede Kamer over de voorgestelde verbetering der haven van Delfzijl. Beurs van New York: Koersen liepen iets op, doch brokkelden tegen slot weer af. BERLIJN, 8 Mei. (D.N.B.) Het Duitsche blad Lokal-Anzeiger meldt uit Volkenbonds kringen te Genève, dat de Fransche en de Engelsche regeeringen jegens de Joego slavische regeering het aanbod hebben ge daan voor een garantie van de onafhanke lijkheid en de souvereiniteit van Joego slavië. De Engelsche en Fransche gezant in Belgrado zouden in een diplomatiek onderhoud met den Joego-Slavischen minister van Buitenlandsche Zaken gepoogd hebben de Joego-Slavische re geering een zelfde aanbod te doen als zij des tijds gedaan hebben aan Roemenië en Grieken land. Men betwijfelt echter ir. Volkenbondskrin gen, zoo voegt het Duitsche blad hieraan toe, of de Jopgo-Slavische regeering een garantie- verklaring van Engeland en Frankrijk wensclit. PARIJS, 8 Mei (Havas) De Fransche mi nisterraad zal Donderdagmiddag om 17 uur een zitting houden. Blijf kind, maar wees nooit kinder achtig. In dagen van spanning moet men dezen gulden regel vooral be trachten. Wie niet de levendigheid van geest, van hart, van gemoed, des kinds behoudt, krijgt het in moeilijke dagen vooral zwaar te verantwoorden. We moeten de jeugdkracht in ons brandend houden en met onbevan genheid den loop der dingenkunnen bezien. Onze jantasie moet frisch, onze ziel ontvankelijk blijven voor het goede in den nieuwen tijd. Maar we dienen ons te hoeden niet kinderach tig te worden, niet aan vreesachtig heid te gaan toegeven, niet ons met beuzelachtigheden in te laten, wan neer er zooveel ernstigs gedaan moet worden. Zit niet kinderachtig te pie keren over kleinigheden of over mo gelijkheden waaraan je toch niets veranderen kunt. Blijf kinderdijk een voudig en houd u ver van dé kinder achtige ijdelheid, die sommige lieden ten toon spreiden. Het kind mag nooit in ons afsterven, maar het kinder achtige moeten we reeds vroeg ban nen en er nooit, nooit meer voet aan geven. LONDEN. 8 Mei (Reuter) Het Britsche ministerie van Marine deelt mede: „De admiraliteit betreurt te moeten be richten, dat de volgende marinctreilers ver loren zijn gegaan gedurende de operaties voor de Noorsche kust by het ontruimen van het gebied van Drontheim: Z. M. trei- ler ,,Warwick-shire" en Z. M. treilcr „Cape Chelyuskin" werden beschadigd door aan vallen uit de lucht en zjjn gezonken. Z. M. treilers „Jardine", „Saint Goran", „Gaul" en „Aston Viilla" werden door aanvallen uit de lucht zoo zwaar beschadigd dat het niet wcnschcljjk scheen te pogen hiermede de Noordzee over te steken. Zij werden der halve door de eigen bemanning tot zinken gebracht. De hierbij geleden verliezen aan man schappen zijn gering, de nagelaten betrek kingen hebben bericht ontvangen". LONDEN, 8 Mei (Reuter) Tijdens de de batten in het Lagerhuis heeft de Britsch: mi nister van Luchtvaart, Hoare, verklaard, dat de verliezen der Duitsche luchtmacht in de laatste maand in Scandinavië drie keer zoo groot waxen als de Britsche, Het Duitsche Nieuwsbureau verneemt daar entegen van welingelichte zijde, dat de verliezen aan neergeschoten en vermiste Duitsche vliegtui gen sinds het begin van de actie in Noorwegen het aantal 33 niet overschrijden. Vergeleken mei de zware verliezen, aldus het D.N.B.welke Duitsche vliegers bij dag en nacht den vijande lijken zeestrijdkrachten en vooral het vijande lijke luchtwapen hebben toegebracht, zijn cl' Duitsche verliezen gering. Het van Engelsche zijde afkomstige bericht, dat het 27.288 bruto ton metende Duitsche mo torschip „Robert Ley" in het Skagerrak tot zinken is gebracht, wordt van welingelichte Duitsche zijde tegengesproken. De Fransche Alpenjagers, die uit Namsos zijn teruggetrokken, zijn Woensdag aangekomen in een stad in Noord-Engeland, waar zij namens generaal Gamelin verwelkomd werden door generaal Mittelhauser. Het Fransche legerbericht van Woensdag avond luidt: De vijand poogde ten Oosten van de Nieri een overval te doen, welke werd afge slagen door het vuur van den aangevallen post en van de artillerie. Onmiddellijk kwam een reservegroep te hulp. BRUSSEL, 8 Mei (Belga) De persdienst van het ministerie van Defensie deelt mede: Op 7 Mei, tegen 18 uur, hebben twee buitenlandsche vliegtuigen, welker nationaliteit niet werd her kend en waarvan het eene jacht maakte op het andere, op zeer groote hoogte gevlogen over de provincie Luxemburg en het Zuiden der provincie Namen. Het luchtafweergeschut open- opende het vuur. ROME, 8 Mei. (Stefani) In een artikel, getiteld „Gibraltar", betoogt Gayda in de Giornale d'Italia, dat Parijs en Londen zich aan een nieuwe fatale illusie overgeven, wanneer zij dreigen Italië economisch te isoleeren en onmachtig te maken enkel en alleen door het afsluiten van de Straat van Gibraltar. Eerst moet worden vastgesteld, aldus Gayda, dat er geen blokkade mogelijk is tegen een groot en krachtig bewapend iarid, dat vastbesloten is te strijden, zonder dat .de landen, die de blokkade toepassen, zich storten in een hachelijke onderneming, zooals de gebeurtenissen in Noorwegen aan- toonen. Verder moe. erop woruen gewezen, dat een blokkade van Gibraltar in het geheel niet een werkelijk economische belegering van Italië zou beteekenen. In 1939 kwamen in Italiaansche havens uit landen voorbij Gibraltar aan 12.300.000 ion goederen. Dit is een imposant getal, maar het groots ie deel van die goederen bestond uit steenkool en cokes (60 procent), mi nerale oliën en parafine (20 procent). Welnu, steenkool en cokes bereiken Italië tegenwoordig via land uit Duitschland, terwijl minerale oliën en parafine kunnen worden ingevoerd uit Alba nië en andere landen van Zuidoost-Europa. De overige ingevoerde producten kunnen verkregen worden uit Albanië, Italiaansch Noord-Afrika en de Balkanlanden, waarmede Italië wil samen werken en in vr«'" icon Het ligt uus «ooi „o liuiid, zoo oesiuit het blad, dat een blokkade van Gibraltar niet de uitwerking kan hebben, waarop Londen en Pa- rijs rekenen Gibraltar, evenals Suez en andere door Frankrijk en Engeland gemaakte stelsels in de Middellandsche Zee, blijven in ieder geval getuigenis geven van een onverdragelijke hege monie, welke niet te vereenigen is met een Euro- peesche orde van gerechtigheid en vrijheid voor alle volkeren.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1940 | | pagina 1