ST.WILLIBRORDUS BERICHT Goede betrekkingen en samenwerking Onder Duitsch militair bestuur 0E GOEDE HOUDING Het telefoon verkeer Roosevelt vraagt credieten Oproep aan de bevolking van Nederland Benzine-verbruik beperkt CONTROLE OP DE PERS IN ROEMENIË N.V NEDERL.VERZ.Mü. VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS VRIJDAG 17 MEI 1940 AVONDBLAD DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE. UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAAR1EM CATHARIJNESINGEL4ÖUTRECHT De bladen, behoorende tot de Nederlandsche dagbladpers, zullen tijdens den duur der bezetting door de militaire autoriteiten verschijnen, zonder dat op deze bladen een voor-censuur wordt uitgeoefend. Deze tegemoetkomende houding veronderstelt natuurlijk een absoluut loyale houding van uitgevers en redacteuren. Betoogingen in Italië Tegen den druk der Fransch- Britsche controle ter zee Tatarescoe wijst op het Roemeen- sche streven naar neutraliteit Fransche regeering blijft in Parijs Roemeensche Minister raad bijeen Zweedsch-Russïsche Besprekingen Japanners veroveren Siangning Amerikanen evacueeren naar Ierland District van Parijs bij het „legergebied" Persverordening ïn Joego-Slavië De Duitsche commandant van de bezettingstroepen voor het Amsterdamschc stadhuis in gesprek De strijd in België Commentaren in de Italiaan- sche pers Evacuatie van kinderen uit Londen Ontspanning aan de Zwitsersche grens Minister Arita brengt verslag uit Opbouw van den vredes- arbeid begonnen Opvoering van den vliegtuigbouw Londen antwoordt op het Zweedsche protest Het door de Duitsche troepen bezette Nederlandsche gebied Wordt onder het Duitsche militair bestuur geplaatst. De legerbevelhebbers zullen de maatregelen, noodig voor de veiligheid der troepen cn voor de bestendiging van rust en orde, uitvaardigen. De troepen zijn gehouden, de bevolking, voorzooverre zij zich vreedzaam betoont, onder alle opzichten te ontzien en haar eigen dom te eerbiedigen. In geval van loyale samenwerking met de Duitsche overheden zullen de openbare besturen op bun post gelaten worden. Van bet gezond verstand en bet inzicht der bevolking verwacht ik, dat zij alle onbezonnen handelingen, eiken aard van sabotage, van lijd- zamen of daadwerkelijken weerstand aan de Duitsche weermacht zal nalaten. Alle verordeningen van het Duitsche militair bestuur zijn stipt en onvoorwaardelijk te volgen. Het zou de Duitsche weermacht spijten, indien zij zich, gedwongen door vijandelijke handelingen van onverantwoordelijke elementen der burgerbevolking, tot scherpe maatregelen tegen de gansche burgerbevolking moest genood zaakt zien. Dat ieder aan zijn arbeid cn op zijn post blijve, dan dient hij niet alleen zijn eigenbelang, maar de belangen van zijn volk en van zijn vaderland. De Opperbevelhebber van het Duitsche leger. Alleen toegestaan bij uiterste noodzaak Bommen op Keulen Guldensnoteering in Spanje gestaakt Nederlandsche credie ten in Amerika NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT VERZEKERINGEN TOT EIK BEDRAG j Vertegenwoordigers gevraagd HUISHOUD-JAM r. Dc Duitsche troepen, die hun va derland boven alles liefhebben en zich daarvoor ontzaglijke offers getroosten, zullen begrijpen, wat er in het hart van het oprechte Nederland sche volk is omgegaan, toen de Opper bevelhebber van Land- en Zeemacht de ook volgens officieel Duitsch oordeel met zooveel moed en dapperheid gevoer de wapens moest doen neerleggen om ten gevolge van de overmacht noo- deloos en nutteloos geworden verder bloedvergieten te voorkomen. De Opper bevelhebber van Land- en Zeemacht heeft een ontzaglijke verantwoordelijk heid gedragen en draagt die nog en de wijze, waarop hij die gedragen heeft en hog draagt, geeft hem ten volle aan spraak op den grootsten eerbied, ontzag en dankbaarheid van het Nederlandsche volk. Het Nederlandsche volk kan vooral die erkentlijkheid niet sterker tot uit drukking brengen dan door met strikte nauwgezetheid al zijn bevelen en aan wijzingen op te volgen. Hij heeft het recht dit te verlangen en wij hebben den onafwijsbaren plicht daaraan te voldoen^ Het Nederlandsche volk heeft dan ook de Duitsche bezetting met waardigheid, zelfbeheersching en rust ontvangen en het moet volmondig erkend worden, dat de Duitsche bezettingstroepen door hun tegemoetkomende en van ver trouwen getuigende houding dat in sterke mate hebben bevorderd. De Nederlandsche burgerlijke bestuurs organen zijn ingeschakeld gebleven. Dc deprimeerende invloed van de voerloopig nog noodzakelijke verduis- teringsmaatregelen is door de snelle invoering van den Duitschen zomertijd zoo spoedig mogelijk tot een minimum beperkt en het herstel van de bewe gingsvrijheid in de avonduren en de op heffing van het tapverbod zullen er toe bijdragen, dat voor zoover mogelijk het normale leven kan worden hervat. De correctheid tusschen Duitsche be zettingstroepen, Nederlandsche autoritei ten en de Nederlandsche bevolking over en weer biedt de beste waarborgen voor een onder de heerschende omstandig heden zoo goed mogelijk functionneeren van het burgerlijk en maatschappelijk leven, dat voor allen zonder uitzonde ring van het allergrootste belang is. Moge het zoo blijven en mogen al len zonder uitzondering er loyaal aan medewerken om het zoo te houden. Alle handen zullen ineenge slagen moeten worden om te helpen en te herstellen, thans niet in den vreemde, maar in het eigen land. Het Nederlandsche volk is altijd groot geweest in hulpvaardigheid. Het heeft thans gelegenheid te over om in eigen land deze nobele traditie hoog te hou den. De hulpverleening van allen kant aan het zoo zwaar getroffen Rotterdam doet vertrouwen, dat ook in dit opzicht ons volk zich van zijn beste en edelste zijde zal blijven toonen. ROME, 16 Mei (Stefani) Uit alle steden van Italië komen berichten over betoogingen, die heden zijn gehouden door studenten tegen bet misbruik van de Fransch-Britsche vloot- contróle. Donderdag improviseerden indruk wekkende stoeten jeugdige fascisten, legiona rissen en een massa volk overal nieuwe pro- test'oetoogingen tegen den druk van de vloot- contröle der Geallieerden. Er werd gejuicht voor den Duce en hem werden vurige telegram men toegezonden, waarin men verklaarde ieder oogenblik gereed te zijn de bevelen van den Duce op te volgen. De betoogingen eindig den met optochten door de voornaamste met vlaggen versierde straten der verschillende ste den onder het zingen van liederen. ment verblijven ruim 7000 onderdanen der Vereenigde Staten in Engeland en Noord-Ier- land. De Amerikaansche ambassadeur in Lon den, Kennedy, heeft den terugkeer der Ameri kanen uit Ierland naar de Vereenigde Staten voorgesteld met liet oog op de toenemende moeilijkheden van het passagiersverkeer van Engeland cn Frankrijk. BOEKAREST, 17 Mei. (D.N.BDe Roemeen - sche ministeries van Binnenlandsche Zaken en van Propaganda hebben gemeenschappelijk een commissie ingesteld, welke tot 1 Juni een nauw keurig onderzoek zal instellen naar alle perio dieken, welke in Roemenië verschijnen, zooals kranten, tijdschriften, e.d. Minister-president Tatarescoe heeft gister avond in den ministeiraad verslag uitgebracht over den internationalen toestand en legde er den nadruk op, dat Roemenië streeft naar neu traliteit en onafhankelijkheid. De minister van Binnenlandsche Zaken bracht verslag uit over de jongste maatregelen ter con trole van de buitenlanders en tegen alarmee- rende geruchten. Tenslotte heeft de ministerraad het program ma voor de nationale betooging welke zal wor den gehouden van 6 tot 8 Juni ter gelegenheid van het tienjarig regeeringsjubileum van koning Carol, vastgesteld. PARIJS, 16 Mei (D.N.B.) Minister-president Reynaud heeft Donderdagavond een radio redevoering gehouden. Hij ontkende daarin al lereerst, dat de Fransche regeering overweegt uit Parijs te vertrekken. De regeering, zoo zcidc hij, is en blijft in Parijs. BOEKAREST, 16 Mei (Stefani) Donder dagavond is de Roemeensche ministerraad bij eengekomen. Volgens een uitgegeven, officieel communiqué heeft de premier een uitvoerige uiteenzetting- gegeven over den internationalen toestand, waarbij hij den nadruk legde op de hechtheid en continuïteit der Roemeensche politiek, welker doel is neutraliteit en waak zaamheid. MOSKOU, 17 Mei (D.N.B.) De voorzitter van den raad van volkscommissarissen, Molo- tof, heeft gisteren den voorzitter van de Zweed- sche economische delegatie, den Zweedschen minister van Economische Zaken, Erikson, ontvangen. De bespreking werd bijgewoond door den Zweedschen gezant te Moskou, As- sarsson. TAIJOEN, 17 Mei (Domei) De Japansche troepen hebben Siangning, in het Zuid-Westen van de provincie Sjansi, bezet. De Chineesche strijdmacht onder generaal Li, ter sterkte van ongeveer 20.000 man, werd teruggeslagen. Generaal Tsjang Tsjoen Tsjoeng, comman dant van de Chineesche rechterkolonne in dc provincie Honan en Hoepeh is nabij Tsjang- kiatsi in de provincie Hoepeh gesneuveld. Zijn lichaam is door de Japansche troepen gevonden. WASHINGTON, 17 Mei (D.N.B.) Het Staatsdepartement der V. S. heeft Donderdag v°lgens de Associated Press de Amerikaansche burgers in Engeland opgeroepen om met het °°g op dreigende Duitsche massa-luchtaanval len zich naar Ierland te begeven om van daar naar het vaderland terug te keeren. Het Staatsdepartement deelt mede, dat het de mo gelijkheid zal overwegen van het vervoer der Amerikanen uit Ierland met een Amerikaansch ^ip. Volgens opgaven van het Staatsdeparte- FRANSCH-ZWITSERSCHE GRENS, 17 Mei. (D.N.B.) In de Fransche staatscourant Is een decreet gepubliceerd, waarin wordt verklaard, dat het militaire district van Parijs wordt in gedeeld bij het zoogenaamde „leger-gebied". Tot nu toe strekte dit gebied zich als een breede gordel uit langs de Oostgrens van het Noorden naar het Zuiden. In dit legergebied heerschen veel strengere maatregelen dan in het overige deel des lands. In Fransche militaire kringen wordt dit gemotiveerd met de huidige militaire operaties. BELGRADO, 17 Mei (DUB.) In de gis teren gehouden zitting van het Joego-Slavische kabinet is een verordening aangenomen tot het handhaven van de neutraliteit in de pers. Deze verordening omvat zeven artikelen. Artikel 1. Verbiedt in kranten of andere drukwerken be richten of artikelen te publiceeren, welke on tevredenheid of haat tegen een der oorlogvoe renden verwekken, of welke aansporen tot vijandelijke handelingen tegen een der oorlog- MÊm Sfl - voerenden en een der oorlogvoerenden beleedi- gen. Ook is verboden onware berichten te pu bliceeren welke de goede betrekkingen tusschen Joego-Slavië en een andere mogendheid bena- deelen. Artikel 2. bepaalt, dat de voorschriften van artikel 1. ook betrekking hebben op teekenin- gen, caricaturen, foto's, films e. d. De straffen op overtreding beloopen tot 2 .jaar gevangenisstraf of 100.000 dinar. De ver ordening treedt met de afkondiging in werking. Van officieele Duitsche zijde wordt ons medegedeeld: In den geest van dezen opbouw wordt thans door de Duitsche militaire autoriteiten in samenwerking met de P.T.T. het uiterste gedaan om het geheele Nederlandsche tele foonverkeer zoo spoedig mogelijk te her stellen. Men kan dan ook verwachten, dat binnen den kortst mogelijken tijd het tele foonverkeer als in vredestijd weer in zijn gehcelen omvang normaal zal function neeren. ROME, 17 Mei (Stefani). De Italiaansche bladen berichten, dat enkele millioenen men- schen betrokken zijn in den geweldigen veldslag, welke wordt gestreden, tusschen Antwerpen en Sedan en welke zijn einde nadert. Men wijst op de wanhopige pogingen van de Geallieerden om den opmarsch van de Duitsche pantser-afdee- lingen over de Maas tegen te houden en op de ernstige bedreiging voor den Oostelijken vleu gel van het Belgische front door de troepen, welke uit Nederland komen. De Popoio di Horna schrijft, dat de Duitschers nog steeds hun initiatief bewaren en hun su perioriteit in de lucht handhaven. De Popoio d'Italia is van meening, dat het Duitsche of fensief in België thans heel anders verloopt dan in 1914, want Duitschland heeft thans in het Westen zijn geheele macht verzameld, ter wijl door het DuitschItaliaansche verdrag de Geallieerden gedwongen zijn ongeveer een mil- lioen man te bewaren aan liet front van de Alpen en op andere punten aan de Middelland- sche Zee. Het blad wijst verder op de mogelijkheid voor Duitschland om dank zij zijn ontegenzeglijke superioriteit naar het hart van Frankrijk op te rukken en tegelijkertijd Engeland te slaan. Het blad trekt de conclusie, dat Duitschland thans vele vruchten plukt van de ernstige fout van de Geallieerden om de neutrale mogendheden in den oorlog te betrekken. LONDEN, 17 Mei. (Stefani) De Engelsche mi nister van Opvoeding heeft besloten dat alle schoolkinderen, die uit Londen zijn geëvacueerd en zijn ondergebracht in de steden in het Oosten van Engeland, moeten worden overgebracht naar Wales en Cornwales. BERN, 17 Mei (DNB) De Zwitsersche radio heeft gisteren krachtig de geruchten tegenge sproken, wslke van Engelsche zijde zijn ver spreid. De „National 2eitung" herhaalt thans dit démenti en schrijft, dat door de gebeur tenissen in het Westen een ontspanning is ingetreden aan de Zwitsersche grens. De Britsche radio heeft in de uitzendingen in de Duitsche taal gesproken van een van uur tot uur toenemende bedreiging tegen Zwitserland, alsmede van de mogelijkheid van een Duit sche doorbraak naar den rechtervleugel van het Fransche leger en landingspogingen aan het Meer van KOnstanz. Deze geruchten zijn evenwel volkomen valsch. TOKIO, 17 Mei. (DKB.) In de vandaag ge houden bijeenkomst van het kabinet heeft de Japansche minister van Buitenlandscbe Zaken, Arita, verslag uitgebracht over de ontwikkeling der gebeurtenissen in Europa en over het vraag stuk van den status quo van Nederlandsch Indië. In een audiëntie bij den Keizer, welke vandaag werd gehouden, heeft de minister van Marine verslag uitgebracht over vlootaangelegenhsden. Door een betreurenswaardig misverstand is hier en daar de opvatting ontstaan, dat de omgang tusschen Duitsche militaire personen en het Nederlandsche publiek on- gewenscht of zelfs verboden is. Daartegen over moet worden vastgesteld, dat voor een dcrgclijken maatregel niet dc geringste reden aanwezig is. Veeleer kan met voldoening worden geconstateerd, dat onmiddellijk na het staken der vijandelijkheden normale en veelal vriendschappelijke betrekkingen tusschen de Duitsche militairen cn de bur gerbevolking zijn tot stand gekomen. Even verheugend is de samenwerking tusschen de Duitsche militaire diensten eenerzijds cn de Nederlandsche. militaire en burgerlijke overheid andctzjjds bü den oogcnblikkclijk begonnen opbouw van den vredesarbeid. WASHINGTON. 16 Mei (D.N.B.) In een speciale boodschap aan het Congres heeft presi dent Roosevelt verklaard, dat het beslist nood zakelijk is de bewapening van de Vereenigde Staten op passende hoogte en kwaliteit te bren gen. Dit mag niet geschieden ten koste van de vliegtuigleveranttis aan vreemde naties, maar moet door grootsche uitbreiding van de vlieg- tuigfabricatie tot minstens 50.000 vliegtuigen per jaar, benevens door vier-en-twintig-uursploegen bij alle leveranties voor het leger en de Marine worden bereikt. Dc president vroeg derhalve onmiddellijke inwilliging van een crediet van 896 millioen dollar, waarvan 546 millioen voor 't leger, 250 millioen voor de vloot en marine-infan- terie benevens nog 100 millioen tot zijn persoonlijke beschikking. Bovendien wenscht Roosevelt nog 286 mil lioen dollar voor het afsluiten van leveranties in het begrootingsjaar na het volgende, waar van 186 millioen tot eigen beschikking. De tweehonderd millioen dollar tot eigen beschik king van den president zouden hoofdzakelijk voor bemoeiingen tot verhooging va,n de vlieg tuigproductie, voor de vervaardiging van lucht afweergeschut en voor de opleiding van aan vullend personeel voor deze beide wapens ge bruikt worden. Tenslotte zette Roosevelt uiteen, dat de Ver eenigde Staten onkwetsbaar moeten zijn wat zij heden niet zijn. Het ideaal en doel der Ver eenigde Staten is nog steeds de vrede. Kort nadat Roosevelt zijn boodschap betref fende militaire credieten in het Congres had voorgelezen, diende de voorzitter van de com missie voor militaire aangelegenheden van het Huis van afgevaardigden een voorstel in, dat 726 millioen dollar voor het uitbreidingspro gramma vraagt. Dit program omvat de volgen de punten: aankoop van verder luchtafweer geschut, moderniseering van de gevechtsvlieg tuigen, opleiding van 15.000 man nieuwe troe pen, verbetering van de defensie-installaties In de Panamakanaalzöne, inrichting van een luchthaven in Anchorage (Alaska), benevens opvoering van de munitieproductie. STOCKHOLM, 17 Mei (D.N.B.) Het Zweedsche telegraafagentschap bericht, dat het Zweedsche gezantschap te Londen heeft ge protesteerd tegen het werpen van bommen in het gebied van Riksgraensen. Het gezantschap heeft thans aan het Zweedsche ministerie var Buitenlandsche .Zaken het antwoord van de Britsche regeering medegedeeld. De Britschc- regeering verklaart hierin het werpen van bommen te betreuren. Dit is per vergissing ge beurd en alle maatregelen zullen worden geno men om herhaling te voorkomen. De Opperbevelhebber van het Duitsche leger en de Opperbevel hebber van de legergroep in Nederland hebben een aantal verordeningen uitgegeven, waaraan de bevolking der bezette gebieden van Nederland, België cn Luxemburg zich stipt moeten houden. Het departement van Handel, Nijverheid en Verkeer maakt het volgende bekend' 1. Het is verboden motorbrandstof, waar onder te verstaan benzine, molorbcnzol, als mede gasohe voor snelle dieselmotoren af te leveren of te verbruiken. 2. Van het verbod bedoeld onder 1 is uitge zonderd het afleveren aan of het verbruiken door militairen, Duitsche militaire attaché's. le den van het Duitsche gezantschap en van de Duitsche consulaten, artsen, veeartsen, verlos kundigen, verplegers, verpleegsters, destructor- bedrijven, brandweer, politie en post, zoomede het vervoer van goederen, dat door de Duit sche bezettingsautoriteiten is gelast. 3. Van het verbod bedoeld onder 1 is even eens uitgezonderd het afleveren aan of het ver bruiken door autoriteiten, welke door den di recteur-generaal van Handel en Nijverheid of door den directeur van het Rijksbureau voor aardolieproducten met machtiging van den di recteur-generaal van Handel en Nijverheid wor den aangewezen. 4. Van het verbod, bedoeld onder 1, is even eens uitgezonderd het afleveren aan of het ver bruiken ten behoeve van zieken vervoer, lijken- vervoer en evacuatie 5. Van het verbod, bedoeld onder 1, is even eens uitgezonderd het afleveren aan of het ver bruiken door hen, die voorzien zijn van een schriftelijke vergunning van den burgemeester. 6. De burgemeesters zullen een vergunning als onder 5 bedoeld slechts afgeven bij uiterste nood zaak ten behoeve van het vervoer van levens middelen, genees- en verbandmiddelen en even tueel andere goederen, waarvan het onmiddellijk vervoer geboden is, en ten behoeve van begrafe nissen. reparaties aan gas, waterleiding, elec.- triciteit, telefoon en telegraaf en ten behoeve van het afleveren aan één bepaalden pomphou der in gemeenten in welke geen groote opslag plaats van motorbrandstof is gevestigd. Het bovenstaande heeft ten doel, dat motorbrandstof als bovenbedoeld slechts wordt gebruikt bij uiterste noodzaak, zoo dat artsen, veeartsen, verloskundigen, ver plegers en verpleegsters zooveel mogelijk van andere vervoermiddelen gebruik die nen te maken en'oordeelkundige wijkindee- ling noodzakelijk is. Hetzelfde geldt voor het goederenvervoer als bovenbedoeld. Het vervoer en de aflevering van alle goe deren aan particulieren per motorrijtuig is dan ook ten eenenmale verboden. De voorraad motorbrandstof aanwezig in de tanks van motorrijtuigen, waarvan de houders niet onder de bovengenoemde uitzondering worden vermeld, alsmede de zich elders bevin dende voorraad motorbrandstof voor zoover niet dienende tot aflevering aan verbruikers, aan wie volgens bovenstaande regeling mag wor den afgeleverd, zal ter beschikking moeten worden gehouden. Er zijn maatregelen in voorbereiding om dezen voorraad te vorderen. Deze vordering wordt per radio afgekondigd en treedt onmiddellijk in werking. KEULEN, 17 Mei. (D.N.B.) De Keulsche kranten deelen mede, dat in den nacht van 15 op 16 Mei vijandelijke vliegtuigen boven Keulen zijn verschenen en bommen omlaag hebben geworpen. Een bom kwam neer in de onmiddellijke om geving van een boerderij. Hierbij werd een man gedood en een ander gewond. Enkele huizen werden beschadigd. De meeste bommen kwamen buiten de stad in het vrije veld terecht, de ma- terieele schade is gering. Door onmiddellijk op treden van de luchtdoelartillerie werden de toe stellen verdreven. MADRID, 16 Mei. (D.N.B.) Blijkens het Staatsblad is de handel in Belgische francs en Nederlandsche guldens, evenals in Noorcche en Deensche kronen, gestaakt. In het deviezen- verkeer worden alleen clearingponden en clea- ringfrancs genoteerd. De Amerikaansche minister van financiën, Morgentheau, heeft medegedeeld, dat de alge- meene toestemming, welke onlangs aan de Ne derlandsche regeering werd verleend, haar door de bepaling van president Roosevelt „bevroren credieten" in de Vereenigde Staten op te nemen, is teruggetrokken. Overeenkomstig de nieuwe bepaling moet de Nederlandsche regeering of haar vertegenwoordigers voor iedere transactie toestemming hebben van het Ministerie van Financiën. (D. N. B.) Stand op Vrijdag 1 uur n.ni. 7674.6 Vorige stand 763.4

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1940 | | pagina 1