Duitsche troepen rukken Brussel binnen Antwerpen ernstig, uit het Noorden bedreigd Het forceeren der Maginot-linie De geweldige veldslag in België en Frankrijk Wett ige betaalmiddelen De schade van den oorlog Dyle-stelling op verschillende punten gebroken; Mechelen en Leuven gevallen Kustbescherming paraat Het Roode Kruis in de Maasstad Cijfers over doofjen en gewonden te Rotterdam Gegevens over militairen Alle melk moet gekookt worden Ongerustheid te Londen COMMENTAREN OP DE DUITSCHE SUCCESSEN VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS Alle gewonde burgers verzorgd Opdracht aan commandanten ZATERDAG 18 MEI 1940 - OCHTENDBLAD BUR. VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetalingjvoor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal f 3.25. Bij onze Agenten 27^ ct. per week, per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22393 BERLIJN, 17 Mei. (D.N.B.). Het opperbevel van de weer macht maakt bekend „Na de ineenstorting van de zuidelijk van Leuven gelegen Britsch-Fransche stelling zijn de Duitsche troepen heden tegen den avond in Brussel binnengetrokken.'' Verder wordt medegedeeld, dat Duitsche troepen na zware gevechten door de Dyle-stelling tert noorden van Leuven gebroken zijn en Mechelen hebben ingenomen. Eveneens wordt bericht dat na een aanval op groote schaal de stad Leuven heden is gevallen. Tenslotte zijn de Duitsche troepen bij hun opmarsch bij Ant werpen het noordfront dezer vesting genaderd. De resultaten van een week strijden Niet meer bevreesd voor Engelschen aanval Het forceeren van Maasover gangen met Duitsche tanks Inlichtingen omtrent het wegverkeer Geallieerde strategie heeft gefaald Duitsche rijksbankbiljetten vallen er niet onder Italiaansch commentaar Van Duitsche militaire zijde heeft men thans reeds eenige voorloopige cijfers kunnen pubheeeren omtrent de schade, welke door den oorlog in ons land is aangericht. Met uitsluiting van de bruggen en kunstwerken staat vast, dat het geheele ge bied ten Oosten van de Grebbehme onbeschadigd is gebleven. Van deze linie zelf is ook het geheele Noordelijke deel nog intact. De Vesting Holland, de eigenlijke waterlinie, heeft op de plaatsen waar niet gevochten is, niets te lijden gehad. Bra bant en Zuid-Holland verkeeren eveneens nog in geheel onbe- schadigden toestand, met uitzondering van een gedeelte van de Peel en een stuk in de nabijheid van Breda. Omtrent Rotter dam deelde men ons mede, dat de cijfers aan dooden en ge wonden ver liggen beneden de ramingen, die de volksmond heeft gemaakt. Het aantal dooden wordt geschat op ten hoog ste 300, terwijl het aantal gewonden, dat men in de zieken huizen heeft opgenomen, om en nabij de 365 bedraagt. Het aantal personen dat de wijk heeft genomen en elders toevlucht zocht raamt men op 6000. Te Parijs zijn openbare verkeers middelen sinds Donderdag bijna geheel stopgezet „Zware tijden wachten NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor prijzen der „Omroepers" zie de rubriek Het fromtberieht van het D. N. B. ver meldt nog- het volgende: De Dyle-stelling, waar Belgen, Britten en Franschen rich voor tegenstand hadden in gericht, is, zooals gemeld, bij Wavre, ten Zuid-Oosten van Brussel, doorbroken. Hier mede is de laatste weerstandslinie van de Belgische hoofdstad ingedrukt. Sneller dan de tegenstanders dachten heeft de Duit sche weermacht ook in dit verdedigings stelsel een bres geslagen. Zoo werd de laat ste dagen de eene stelling' na de andere opgerold. Vergeleken met deze gebeurtenis treden de gevechtshandelingen, die tot zuivering van de Nederlandsche eilanden dienen en goede vorderingen maken, op den achter grond. Opzienbarend zijn evenwel de successen der Duitsche troepen ten Zuiden van Mau- beuge tot Carignan, ten Zuid-Oosten van Montmedy, waar, zooals reeds elders ge weid, de Maginot-linie over een front van 100 kilometer breedte werd doorbroken. Hiermede is de verdedigingsgordel uit staal en beton, waarin Frankrijk zijn Oostelijke grens heeft gelegd, tot springen gebracht. In totaal werden in dit deel van het front 12.000 gevangenen gemaakt, waaronder twee generaals. Reeds begint te blijken, dat de tegenstander verkeerd is ingelicht over de verdeeling van de Öuitsche strijdkrachten. De zware slagen, die de Franscihe legers over het geheele Maas front van de Duitschers hebben moeten ineas- seeren, i^ginnen reeds uit te werken. De Führer heeft aan het Duitsche luchtwa- Pen bevolen alleen militaire objecten aan te vallen. Het heeft zich aan dit bevel gehouden. Wanneer desondanks In de gebieden, waar rich gevechtshandelingen afspelen, ook burgers het slachtoffer van bomaanvallen worden, dan komt <3at doordat onnoodig vluchtende vrouwen en kinderen zich aansluiten bij militaire marsch- e°lonnes. De ervaringen in Noorwegen, Neder land en België hebben getoond, dat de bevol king er goed aan doet, in haar woningen te blijven en zich niet te laten aansteken door de akemeene vluoht-psychose. In een overzicht van den toestand aan het Westfront schrijft het D. N. B., dat de re sultaten van het Duitsche offensief sedert In aansluiting op hetgeen in een perscon ferentie van de Duitsche autoriteiten en de Nederlandsche pers is medegedeeld, heeft de heer Janke nog vermeld, dat 850 Duitsche krijgsgevangenen naar Engeland zijn over gebracht. Tenslotte verklaarde de heer Janke, dat de oorlog voor ons land niet alleen formeel, doch ook de facto als afgeloopen kan worden beschouwd, nu de kustbescherming, waaraan door de Duitsche troepen hard is gewerkt, reeds paraat staat. Geen succes belovende Engelsehe aanval «al na meer gevreesd behoeven te worden. 10 Mei, dus sinds een week, als volgt kunnen worden samengevat le. Luxemburg werd in een enkelen dag door de Duitsche weermacht gepasseerd en bezet. 2e. Nederland kon ondanks hardnekkig verzet in vijf dagen tot de capitulatie gedwon gen worden. 3e. In België werden in de eerste 7 da gen de sterkste Belgische grensversterkingen genomen en vervolgens de doorbraak door het Belgisch-Fransche hoofdfront aande Dyle-linie geforceerd. 4e. In Frankrijk werd aan het einde van de vorige week de verlenging van de Maginot- linie aan de versterkte Maas op een zeer breed front doorbroken. De' terugtrekkende vijand wordt aldaar door onze troepen ach tervolgd. 5e. Het groote gebruik van Onze lucht macht heeft sterke onderdeden van het vijan delijke luchtwapen, in totaal ruim 1500 vlieg tuigen, vernield en de bodemorganisatie van den vijand beschadigd. De Duitsche superio riteit in de lucht blijkt verder uit de vernie ling van vijandelijke wegen en spoorlijnen, uit het opblazen van marschcOlonnes, troe penconcentraties en troepentransporten van den, vijand. 6e. De oorlog werd gebracht tot vlak vOor de deur van Engeland. De vijandelijke zee strijdkrachten, vooral de Engelsehe, liepen daarbij de zwaarste slagen op. Hieruit blijkt de ernst van den toestand voor de Geallieerden. Nederland heeft den strijd gestaakt. België heeft geen belang meer bij de rol van vborpost voor Engeland,- en kan nog slechts wenschen, dat Brussel en het achterland voor verwoesting bespaard blijven. Ook voor Frankrijk is de kwestie der be scherming van Parijs en van het Fransche iand dringender geworden dan een strijd om de Belgische kust. Alleen Engeland heeft de kust aan het Kanaal dringend noodig en zai vermoedelijk het uiterste doen om zijn bond- gerooten te houden op dit slagveld voor zijn eigen bescherming. België zal binnenkort het lot deelen van Polen, Noorwegen en Neder land. H-et volgende slachtoffer van Engeland zal Frankrijk zijn. De te Lyon verschijnende „Nouvelliste" geeft in een commentaar op de krijgsgebeurtenissen in het Westen toe, dat een deel der Duitsche pantserkrachten overgangen der Maas wist te forceeren. De Duitsche pantsereenheden druk ken aldus het Fransche blad met kracht geïsoleerde spitsen in westelijke richting door. Intusschen doet de tegenwoordigheid van zware Duitsche tanks van 30 ton, zooals de berichten luiden, op den linker Maasoever moeilijk te be antwoorden vragen rijzen. Men vraagt zich af hoe het den vijand gelukken kon zulke zware tanks over de Maas te brengen, aangezien de daar aanwezige bruggen zonder versterkt te zijn zulk een gewicht niet kunnen houden. Schip bruggen zijn nog veel minder in staat zoo zware lasten te dragen. Volgens bericht uit Bazel aan het D.N.B. heb ben Vrijdagmorgen de Franschen het. brugge- hoofd van de spoorbrug, die van Hueningen over den Rijn naar Weii voerde en reeds voor den oorlog was gedemonteerd, in de lucht laten springen, In de buurt van Hueningen hebben de Franschen nog andere objecten laten sprin gen. De ontploffingen waren" in Bazel en om geving zeer duidelijk te hooren. De A.N.W.B. deelt mede, dat de voor het pu bliek toegankelijke afdeelingen van het hoofd kantoor te Den Haag normaal geopend zijn. De A.N.W.B. stelt zijn inlichtingendiensten gaai re beschikbaar voor leden en niet-leden. zoodat men zich tot het hoofdkantoor van den Bond te Den Haag kan wenden tot het verkrijgen van inlichtingen omtrent den toestand van wegen en verkeer. De persdienst van het Neder landsche Roode Kruis deelt mede: De geneeskundige hulpverleening ten behoeve van de burgerbevol king van Rotterdam is door de maatregelen van het hoofdbestuur van het Nederlandsche Roode Kruis en het buitengewoon actieve optre den van de directeuren der zie kenhuizen, alsmede van doctoren enz. te Rotterdam, dusdanig gun stig verloopen, dat de gewonden en zieken allen verzorgd zijn. De ver schillende afdeelingen en ook de afdeeling 's-Gravenhage van het Roode Kruis zijn plaatselijk werk zaam gebleven en hebben met deze hulpverleening in Rotterdam geen verdere bemoeienis. De burgemeester van Rotterdam verzoekt dringend toezending van matrassen, dekens en kleeding aan het centraal depot voor dekking en kleeding, Erasmiaansch gymnasium, Wijt erna weg 25, Rotterdam West. Gemeentebesturen die helpen kun nen, worden verzocht met spoed een regeling van inzameling en ver zending te treffen. r Kapitein Frank van den Duitschen mili tairen kring te Den Haag gaf gisteren een commentaar op het Duitsche legerbericht van Vrijdag en bracht daarbij drie punten naar voren. Ten eerste stelde de heer Frank vast, dat de Maginotlinie thans over een lengte van 100 kilometer is doorbroken. De Franschen hebben deze linie altijd als de ruggegraat van hun verdedigingsstelsel beschouwd, waarop zij zich volledig meenden te kunnen verlaten, terwijl daarin een onmetelijk ver mogen werd gestoken. De Duitsche weer macht, die in Polen zeer snel haar doel vol- In opdracht van het commando van de Duit sche legergroep wordt het volgende bekend ge maakt „Op aanwijzing van de officieele Nederland sche instanties zijn de plaatselijk aanwezige voorraden betalingsmiddelen in groote hoeveel heid centraal naar Den Haag teruggetrokken. Door dezen maatregel is een aanzienlijk gebrek aan betalingsmiddelen in het bezette gebied ontstaan, dat het economische leven in gevaar brengt. De in Nederland bevelvoerende legergroep heeft vanaf den eersten dag alle van haar af hankelijke maatregelen genomen om het beta lingsverkeer weer op gang te brengen en het voor de bevolking ontstane gebrek te vermin deren. Tot dit doel heeft zij tot nu toe reeds op verzoek van het Haagsche gemeentebestuur betalingsmiddelen (Reichskreditkassenscheine) als leening ter beschikking gesteld. De legergroep verwacht, dat de bevolking de in haar belang genomen maatregelen op elke wijze ondersteunt. Elk hamsteren van betalingsmiddelen zal opnieuw stremmingen in het betalingsverkeer met zich medebren gen en is daarom onder alle omstandighe den te vermijden. Daar aan de Nederland sche autoriteiten principieel het beheer over de openbare financiën wordt gelaten, wordt van hen verwacht, dat zij de aanwezige be talingsmiddelen via de banken of op andere wijze aanstonds in omloop zullen brengen. De banken moeten hunnerzijds de op hen tot dusverre rustende functies op het ge bied van het betalingsverkeer aanstonds we der op zich nemen. De legergroep wijst er verder op, dat naast den gulden alleen de Reichskreditkassenscheine wettelijk betaalmiddel in den zin vai\ de ver ordening van den Opperbevelhebber van hét leger van 10 Mei 1940 is. Slechts voor de Reichs kreditkassenscheine geldt de door deze veror dening vastgestelde valuta-verhouding 1 gulden R.M. 1.50. De bevolking wordt gewaarschuwd andere betalingsmiddelen, in het bijzonder Reichs mark-biljetten, n'et aan te nemen. Het inwisselen van Reichsmark-biljetten in Reichskreditkassenscheine is voor de be volking van het bezette gebied verboden. Een zoodanige inwisseling geschiedt ook niet door de commando's te velde en de plaat selijke commando's. Volgens de voorloopige deviezenverordening van 10 Mei 1940 is het o. a. verboden Reichs- mark-geldsoorten uit het bezette gebied naar het Reichsgebied of naar het buitenland mede te nemen of te verzenden. Dit geldt in de eer ste plaats ook voor Reichskreditkassenscheine. Voor zoover het in een enkel geval aan perso nen bij uitzondering wordt toegestaan, geld bedragen naar het Reichsgebied mede te ne men, moeten deze personen Reichskreditkassen scheine bij de Duitsche douane-grenskantoren tegen Reichsmark-biljetten inwisselen. De legergroep wijst er opnieuw op, dat troe- penonderdeelen en afzonderlijke tot de weer macht behoorende personen geen Reichsmark- biljetten naar het bezette gebied en geen Reichskreditkassenscheine bij 't vertrek uit het bezette gebied mogen medenemen. Aanwezige bedragen moeten bij de Duitsche douane-grens kantoren tegen de toegelaten geldsoorten wor den ingewisseld. Aan de Post- en Belastingkantoren wordt medegedeeld, dat naast de Nederlandsche munten, zilver bons en bankbiljetten alleen de Duitsche Reichskreditkassenschei ne wettig betaalmiddel zijn. Voor de laat ste bedraagt de koers als bekend Reichs- mark 1.50 is 1 gulden. Het voorgaande houdt in, dat Duitsche Rijksbankbiljetten geen wettig betaalmiddel zijn en mitsdien door niemand als betaalmiddel in ontvangst behoeven te worden genomen. Post- en belastingkantoren zullen deze Rijksbankbiljetten van heden af niet meer in betaling of ter inwisseling aannemen. komen wist te bereiken en in de afgeloopen dagen in Nederland van haar kracht heeft doen blijken, heeft de Fransche troepen thans gedwongen in het open veld hun te genstanders tegemoet te tredqn. Zij benutte daarbij de vroeger opgedane ervaringen en de resultaten hiervan zijn in hoogst belang rijke mate den Duitschers ten goede geko men In de tweede plaats is ook in België, en Frankrijk de geweldige kracht van het Duitsche tuchtwapen opnieuw aangetoond. Zonder dit wapen zou het niet mogelijk zijn geweest in zoo korten tijd en met zoo geringe verliezen van menschenlevens de vijandelijke stellingen te doorboren. In de naaste toekomst zal zijn be- teekenis opnieuw blijken. Ten derde heeft de zeeheerschappij van En geland, dat in vertrouwen hierop den oorlog is ingegaan, geweldige klappen gekregen. De En gelsehe zeemacht heeft op de Noordzee reeds het onderspit moeten delven en begint nu ook in het Kanaal haar macht te verliezen op een wijze als nog nimmer in de geschiedenis is voor gekomen. De strijd wordt hier iederen dag meer spannend. De Duitsche legers trekken met vol vertrou wen voorwaarts en zij hebben alle hoop ook in dit offensief de overwinning te behalen. De Duitsche bladen brengen met vette letters het legerbericht van het Duitsche opperbevel van Vrijdag over den veldslag in België en Frankrijk, waarmede de sluier wordt gelicht van de geweldige gebeurtenis tusschen Antwerpen en Sedan, en waaruit reeds valt op te maken, in welken geest hier de beslissing tusschen de strijdende partijen valt. In het bijzonder wordt ge wezen op het belang der mededeeling van heden, dat de Maginotlinie over een breedte van 100 kilometer doorbroken is. Ten aanzien van deze successen herinneren de bladen er nogmaals aan, dat deze oorlog niet door Duitschland is uitgelokt, doch door zijn tegenstanders. De „Deutsche Allgemeine Zeitung" schrijft, dat de gevechten op de Zeeuwsche eilanden spoedig zullen zijn afgeloopen. Het blad ver-, moedt, dat de militaire inzichten van Enge land eenerzijds en België en Frankrijk ander zijds thans uiteenloopen, daar Engeland andere strategische doeleinden najaagt dan België en Prankrfjk. Den Franschen ligt de bescherming van hun hoofdstad uiteraard nauwer aan het hart dan de verdediging van kusten in het belang van Engeland. De militaire medewerker van de „Gior- nale d'Italia" merkt op, dat de gebeurtenis sen der laatste dagen opnieuw aantoonen, welke vergissingen de Geallieerden begaan hebben bij de opvatting en het voeren van den oorlog. Londen en Parijs hadden gemeend dat de economische blokkade den val van Duitschland zou teweegbrengen en dat het, in afwachting van de uitwerking hiervan, voldoende geweest zou zijn op militair gebied, in defensieve hou ding achter de Maginot-linie te blijven. Doch Duitschland «nam, na Polen geliquideerd te hebben, beveiligd door de Siegfriedlinie, het initiatief in het Westen door een zeer stout moedige campagne in Noorwegen, en vervol gens door zijn actie in Nederland en België. Na de capitulatie van Nederland en de komen de liquidatie van België, zullen de kusten van die beide landen gebruikt kunnen worden door Duitschland om Engeland rechtstreeks aan te vallen, vooral door de lucht. Voorts hebben de Duitschers de Maginotlinie weten te doorbre ken, waarmede zij thans rechtstreeks Parijs bedreigen. Men meldt ons, d.d. 17 Mei: De Opperbevelhebber van Land en Zeemacht maakt, in overleg met den Duitschen opperbevelhebber in Nederland mede langs dezen weg het volgende bekend: Ten einde zoo spoedig mogelijk over gegevens te beschikken betref fende het personeel van de land macht, zullen alle commandanten enz., die personeel onder hun be velen hebben, nog heden aan het centraal registratiebureau, Alexan- derplein 10, 's-Gravenhage inzen den een opgave ingevolge leger order 1939, no. 340, punt 9, van het personeel, dat zich onder hun bevelen bevindt, ongeacht of dit personeel tot hun onderdeden be hoort. In die opgave moeten zijn ver meld: vredesregiment, korps, enz. geslachtsnaam, voorletters, rang, lichting, lotingsnummer of nummer van het alphabetisch register, ge meente van inlijving en geboorte datum. Voor zoover niet over controle lijsten wordt beschikt, moet het oorlogszakboekje worden geraad pleegd. De opgave moet worden samen gesteld naar den toestand van h e- d e n. Het behoeft wel geen betoog, dat ten aanzien van het inzenden van genoemde opgave groote nauwkeurigheid moet worden be tracht en dat groote spoed geboden is, teneinde de bevolking te kunnen inlichten. Bovendien moet een ieder, wien zulks aangaat, er op opmerkzaam worden gemaakt, dat de kaarten betreffende het sneuvelen of gewond geraken van militairen, welke kaarten achter in het oorlogszakboekje zijn opgeno men, ten spoedigste moe ten worden opgezonden aan het Nederlandsche Roode Kruis. De bevolking wordt verzocht, militaire commandanten met het omroepen van dit besluit in kennis te stellen en hun gelegenheid te ge ven aan hun toestel van den inhoud daarvan kennis te nemen. Het Rijksbureau voor de Voedselvoorziening iu oorlogstijd deelt in aansluiting aan de gege ven waarschuwing omtrent het koken van melk nog mede, dat nader de noodzaak is gebleken om ook alle z.g. gepasteuriseerde en gesteriliseer de melk in flesschen voor het gebruik te koken De aanwijzing luidt dus thans, dat teneinde gevaar voor typhus te voorkomen alle melk. zoowel flesschenmelk als losse melk, voor het gebruik dient te worden gekookt. Geen praatjes maar daad! In deze dagen leveren de, praat jesmakers'een ergernis en een moeilijkheid op. De kapper, die niet uit z'n salon is weg geweest, weet er van alles te vertellen en drie „oog getuigen" verhalen u precies het te gengestelde. Dit is ons overkomen. De melkboer bazuint een verschrikking van elders rond en als men alles zelf controleert, is er niets van aan. Wat hebben de menschen er toch aan, los se geruchten, ivaarvan ze zelf niets roeten, en fantasieën rond te vertel len!?! Ze maken het er voor ons volk hetwelk zich zóó voorbeeldig heeft ge dragen, dat het erom door de overwin naars wordt gerespecteerd en geëerd maar te moeilijker om! De werkelijkheid hebben we te aan vaarden en met gezond verstand en beleid het beste ervan te maken wat er van te maken is. Durft te leven! Een nieuwe dag is aangebroken en de zon staat over de 'velden. De aan on ze verantwoording toevertrouwden vragen onze kracht en ons beleid. Wij hebben dit leven te aanvaarden en voor allen schoon te maken en goed. Durft te leven. MILAAN, 17 Mei. (D.N.B.) De „Gazette del Popoio" meldt uit Londen: Hoezeer men in officieele Engelsehe krin gen den toestand voor ernstig acht, blijkt uit de voorzorgsmaatregelen welke in Londen getroffen zijn, zooals de plaatsing van een twee meter hooge omheining en het graven van een vijf meter diepen greppel rondom het gebouw van de admiraliteit, alsmede het opstellen van versperringen van zandzak ken met plaats voor machinegeweren op verschillende belangrijke punten der stad. De zenuwachtige stemming blijkt ook uit het feit, dat de controle over de in het land wonende vreemdelingen steeds strenger wordt. Naar volgens D.N.B. uit Parijs gemeld wordt, zijn de openbare verkeersmiddelen als autobussen enz. met uitzondering van den ondergrondschen spoorweg sinds 16 Mei stopgezet. Slechts enkele lijnen in de bui tenwijken worden gehandhaafd. De Parijsche correspondent van de „Gazette de Lausanne" maakt melding van den einde- loozen vloed Belgische vluchtelingen, die door Parijs komen. De stroom uit België kent geen einde. Tallooze Belgische auto's zijn naar Parijs gekomen. Daaronder bevonden zich de modern ste wagens van rijke lieden, die naar de Rivièra rijden, en ook heel armzalige oude voertuigen, beladen met matrassen en koffers. Het Engelsehe publiek is opnieuw aange maand, op zware tijden bedacht te zijn, al dus meldt „Nya Dagligt Allehanda" uit Lon den. Men geeft daar thans openlijk toe, dat de Geallieerden sterk de minderen van Duitschland zijn in de lucht. De autoriteiten hebben thans bevel gegeven elkeen neer te schieten, die niet op het eerste bevel ant woordt. In het graafschap Buckinghamshire is op deze wijze reeds een persoon doodgescho ten. Verscheidene afdeelingen in de regee- ringswijk Whitehall hebben alle toebereidse len gemaakt om op den eersten wenk te ver trekken. In Londen zijn de eerste transporten met zwaargewonden aangekomen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1940 | | pagina 1