Middelburgs trotsche abdij
door den oorlog verwoest
goede diensten
Parachutisten bewezen zeer
Voor onbezorgd
Ook Nijmegen
helpt Rotterdam
TO OP'S OPENLUCHTBAD
Ook het stadhuis is
zwaar beschadigd
GEEN VERDUISTERING
MEER IN ZWEDEN
BERMUDA, TRINIDAD EN
JAMAICA AAN DE VS.
BIJ DEN VERJAARDAG
VAN EEN OORLOG
STORMTROEPEN UIT
DE LUCHT
DE BAROMETER
Franschen stichtten brand
om hun aftocht te dekken
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 24 MEI 1940 - AVONDBLAD
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE. UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
1=1 SCHIEDAM
Verkrijging dezer eilanden zou sa
men met oorlogsschulden be
sproken kunnen worden
Franschen vreezen een
hongersnood
Intrekken der landbouwverloven
brengt ernstige moeilijk
heden mee
Geen mobilisatie tegen
Hongarije in Slowakije
GEOPEND VANAF ZATERDAG 25 MEI
64sfe JAARGANG No. 22404
Wat er over bleef van een der bruggen die door de Belgische genietroepen tijdens
den strijd w.erd ppgeMdsen, Een, locomotief kon nog juist passeeren
Ontstemming in Italië over houding
der vroegere bondgenooten
Scheepvaart wordt
hersteld
In de omgeving
De Keizerstad zelf krijgt weer haar
oude, levendige uiterlijk
Studenten in Italië
betoogen weer
Scheepvaart
Britsch-Fransche hegemonie te
Turijn begraven
Dr. Landwehr te Sofia
gereed gekomen
Zweedsch-Russische
handelsbesprekingen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN
Waarom nog elders ergernis
wanneer „d e R o e m e t" prima is
maar goed ver
zorgd logeeren:
HILVERSUM, TEL. 7941
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
DISTILLATEUR ISTE KL.
LANGE HAVEN 74-/76
TEL. 68068
Te Bloemendaal trok een bruidspaar per fiets het „huwelijksbootje" in. De stoet op
weg naar het stadhuis
Wie oog heeft voor de schoon
heid van een antiek gebouw, een
antieke stad, zal met angst en
vreeze het verloop van den strijd op
de Zeeuwsche eilanden hebben ge
volgd. Angst en vreeze om de be
koorlijke stad Middelburg met haar
prachtige abdij, haar stadhuis en
zoovele andere aantrekkelijkheden
waarvan een oude stad als de
hoofdstad van Zeeland het mono
polie heeft. Nu de vloedgolf van
den oorlog van ons land is wegge
spoeld en men de balans kan opma
ken van wat er in onze steden en
dorpen is geschied, hebben we he
laas moeten vaststellen, dat dit Mid
delburg de gevolgen van den oorlog
wel in zeer sterke mate heeft on
dervonden.
Want niet de havenplaats Vlissingen of
eenige andere stad op Walcheren, maar juist
de prövincie-hoofdstad heeft het ergste de
verschrikkingen van den oorlog, welke op de
Zeeuwsche eilanden heeft gewoed, moeten
ondervinden.
Merkwaardigerwijze is de verwoesting van
Middelburg niet in hoofdzaak het werk van
den tegenstander geweest, daar in de eerste
phase van den strijd de gevechtshandelingen
zich voornamelijk rond de stad afspeelden.
Later echter toen de Franschen zich in den
strijd kwamen mengen veranderde het beeld
volkomen. Deze hulptroepen vestigden zich in
de Abdij en in andere historische gebouwen,
terwijl op het prachtige marktplein de mitrail
leurs stonden opgesteld. Vanzelfsprekend ston
den deze versterkingen aan een bombardement
bloot en zoo is- het ook te verklaren dat de
schitterende gebouwen, waaraan de stad rijk
is, een prooi van de oorlogsverfchrikkingen
zijn geworden. Nog was misschien alles niet
onherstelbaar verloren geweest, ware het niet
dat de Franschen, na een hardnekkigen strijd
teruggeslagen, om hun aftocht te dekken de
stad op verschillende punten in brand staken.
De Middelburgers die het gevaar voor alge-
heele vernietiging hunner stad zagen, deden
wat mogelijk was om het vuur te bestrijden,
maar veel helpen kon zulks niet. De vlammen
voltooiden de verwoesting van de prachtige
stadsgedeelten, waarmede de bombardementen
een aanvang hadden gemaakt.
De prachtige abdij, waarop iedere Mid
delburger en iedere Zeeuw terecht zoo
trotsch was, bestaat eenvoudig niet meer.
Het is een volkomen ruïne, een geblakerde
puinhoop, waaruit met den besten wil van
de wereld het prachtige gebouw van voor
eenige weken niet meer te herkennen is.
De lange Jan, die het stadsbeeld be-
heerschte en ook ver buiten de stad zicht
baar was, is half afgebrand; van de pitto
reske straatjes en stadsgedeelten is even
eens nog maar heel weinig over. Geheele
straten zijn verwoest dooi den Onbarm-
hartigen strijd en het zal lang duren al
eer de trotsche hoofdstad van Zeeland weer
is herrezen uit deze trieste en troostelooze
ravage van vernielde en verbrande ge
bouwen.
Men heeft nog niet kunnen vaststellen hbe-
veel slachtoffers er onder de burgerbevolking
zijn gevallen. Gelukkig was het grootste deel
van Middelburgs inwoners tijdig geëvacueerd.
Behalve Middelburg hebben ook verschillen
de andere steden groote verliezen geleden. Zoo
is er ook in Breskens veel vernield. In Vlis
singen daarentegen is, zooals reeds gemeld, de
materieele schade betrekkelijk gering, terwijl
andere plaatsen volkomen ongehavend uit der.
strijd te voorschijn zijn gekomen. Wel zijn alle
kleinere plaatsen eenigen tijd door het groote
aantal vluchtelingen Overbevolkt geweest. Nu
de oorlogsbrand eenmaal voorbij is, trekken
Het laat-gothische stadhuis te Middel
burg, dat ten gevolge van de krijgsver
richtingen zwaar beschadigd is
velen echter weer direct naar huis terug, waar
zij evenwel in vele gevallen weinig of niets van
hun bezittingen terugvinden.
WASHINGTON, 24 Mei (D.N.B.). De
gouverneur van Portorico, admiraal Leahy,
die vandaag de gast is van president
Roosevelt, heeft volgens „Associated Press"
in een interview verklaard, dat een op
vriendschappelijke manier verkrijgen van
de Britsche eilanden Bermuda, Trinidad en
Jamaica door de Vereenigde Staten het
verdedidingssysteem zoowel van Noord- als
van Zuid-Amerika zeer zou versterken.
Over het verkrijgen van de drie eilanden zou
tegelijkertijd met de regeling van de oorlogs
schulden onderhandeld kunnen worden, waar
bij men Engeland nog aanzienlijke aanvullende
credieten zou kunnen verleenen.
FRANSCHE GRENS, 24 Mei (D.N.B.) In ver
band met den door den Franschen minister van
Oorlog bevolen terugkeer van met landbouwver-
lof zijnde soldaten naar hun troepenonderdeelen,
verlangen de Fransche bladen, zooals bijvoor
beeld „Le Petit Provencal" te Marseille, dat
men landarbeidersbataljons vormt uit de Noord-
Afrikaansche inboorlingen en zelfs uit Indo-
China. Wordt hier niet terstond ingegrepen, dan
zullen volk en leger voor een geweldigen hongers-
nod komen te staan.
BELGRADO, 24 Mei (D.N.B.) Het gezant
schap van Slowakije te Belgrado spreekt met
stelligheid de berichten tegen over een tegen
Hongarije gerichte mobilisatie aan de Slo-
waaksch—Hongaarsche grens.
Adr Stoopl. 23 Overveen
van 's morgens 7 uur tot 's avonds één uur voor donker. ZONDAG van 8 uur 's morgens
tot 5 uur 's middags
STOCKHOLM, 24 Mei. (D. N. B.) De
totale verduistering in Zweden, welke op
12 Mei was ingevoerd, wordt hedenmiddag
3 uur beëindigd. Men kan hierin een tee-
ken zien van ontspanning in den politie-
ken toestand om de Oostzee.
Stand op Vrijdag 1 uur n.m.: 762.1
Vorige standi: 751.1
Ook Nijmegen heeft zich ge
schaard in de rij der Nederlandsche
gemeenten, die een steunactie voor
de getroffen Maasstad organiseer
den. Nijmegen is een der eerste
steden, die een Duitsche bezetting
kreeg. Het is geruimen tijd volko
men afgesloten geweest van de rest
van Nederland maar niet zoodra
bestond er weer contact met Hol
land en vernam men hetgeen er in
Rotterdam was gebeurd of spon
taan kwamen de giften los, zoowel
aan geld als aan goederen, zoodat
men al spoedig een flinke hoeveel
heid van allerlei artikelen naar
Rotterdam kon zenden en een groo
te som overmaken.
Dat kon des te gemakkelijker en spontaner
nu Nijmegen Opgeveerd is uit den toestand
der laatste dagen en het normale leven her
steld is. De trams rijden weer hun gewonen
dienst menig Nijmegenaar zal blij zijn, dat
ze destijds niet opgeheven zijn! en de auto
bussen verbinden de stad weer met Arnhem
en andere omliggende plaatsen. Dat laatste
is van groot belang omdat Nijmegen van ouds
her het middelpunt van de streek is, welker
bewoners in de Keizer Karelstad hun inkoo-
pen komen doen en zich van hetgeen zij noo-
dig hebben, voorzien. Nijmegen is weer markt
stad! Dat bewees wel overduidelijk de z.g.
„lapjesmarkt" op Mariënburg, die talrijke be
zoekers en bezoeksters trok en een levendige
drukte aan de stad gaf omdat de marktbezoe-
kers zich uiteraard niet uitsluitend bepalen tot
de markt zelf maar zich in het centrum men
gen met de inwoners zelf, die daar naarstig
in de winkels hun inkoopen doen. De winkels
hebben het ook in Nijmegen drukker dan ge
woonlijk, waartoe de Duitsche soldaten mede
bijdragen. De veemarkt had te lijden van de
beperkende bepalingen voor den aanvoer van
vee en de soms nog aanwezige bezwaren om
de stad te kunnen bereiken, maar de groen
ten- en fruitmarkt had niet over geringen aan
voer te klagen. Integendeel!
De Duitsche autoriteiten dragen er alles toe
bü opdat het bedrijfsleven zoo spoedig moge
lijk weer genormaliseerd is. De Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor het Land van
Maas en Waal pleegt voortdurend overleg met
den Duitschen commandant, Hauptman Hoff
mann, over de maatregelen, die het bedrijfsle
ven kunnen stimuleeren. De Duitsche consul te
Nijmegen, de heer H. Weibeler, houdt voorloo-
Pig tweemaal in de week zitting in het kan
toor van de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken, waar men met hem besprekingen kan voe
ren over kwesties op economisch gebied.
Het gemeentebestuur is thans doende om
te bei-eiken dat de groote werken, welke
werden uitgevoerd, kunnen worden voort
gezet, zooals de uitbreiding en restauratie
van het stadhuis. De werkverschaffing
wordt overeenkomstig den oproep, dezer da
gen in de bladen verschenen, door de Ne
derlandsche Heidemaatschappij, weer voort
gezet. Er zijn weer arbeiders aan het werk
bij de Maaswerken en de ontginningen in
de Peel en Noord-Limburg. Vanzelfspre
kend is dit van groote beteekenis voor de
bestrijding der werkloosheid en bovendien
stimuleert het andere opdrachtgevers om
ook hun opdrachten te laten uitvoeren of
de uitvoering ervan, voor zoover dat over
eenkomstig de nieuwe bepalingen mogelijk
is, voort te laten zetten. Het leven gaat
verder.
De distributiedienst voor levensmiddelen is
thans uitgebreid over verschillende gemeenten
in het Land van Maas en Waal en het Rijk
van Nijmegen, en zijn paraatheid wordt zoo
hoog mogelijk opgevoerd, daar de omstandig
heden veel van den dienst zullen vergen. Ook
de Keuringsdienst is weer gereed om zijn nut
tigen en noodzakelijken arbeid voort te zetten.
De controle is geheel hersteld en zal als vanouds
intensief worden toegepast.
De R. K. Universiteit heeft, zooals al gemeld,
haar colleges hervat en het lager en middel
baar onderwijs is allang weer aan den gang.
Wat de omgeving van Nijmegen betreft, zijn
gelukkig de geruchten over vele verwoestingen
in de Over-Betuwe niet waar gebleken. Wel
zijn er talrijke ruiten van de kassen gespron-
ROME, 23 Mei (Stefani). De diplomatieke
medewerker van Stefani herinnert er aan, dat
het 24 Mei 25 jaar geleden is, dat Italië ging
deelnemen aan den wereldoorlog. Het Italiaan-
sche volk kan zich slechts herinneren, dat het
gedurende dezen tijd steeds op vijandigheid is
gestuit van zijn vroegere bondgenooten, welke
besloten hadden, zich te verzetten tegen de ont
wikkeling van de macht van Italië. De vraag
stukken, welke zich thans aan het politiek ge
weten van de Italianen voordoen, vloeien voort
uit de smartelijke ervaring van dezen tijd. De
wereldoorlog is een der etappes van de Italiaan-
sche eenheid geweest, doch nog andere beslis
sende etappes moeten worden doorgemaakt en
dit ook tengevolge van het verraad van de vroe
gere bondgenooten van Italië.
Men kan niet aan den 24sten Mei 1915 den
ken, zonder te herinneren aan de onrechtvaar
digheid van Versailles in 1919, aan de sancties
van 1935/'36, aan het „Jamais" van 1938, aan
het anti-Italiaansche en anti-Duitsche omsin
gelingsplan van 1939 en aan de thans nog aan
den gang zijnde zeeroovery. Ruim twintig jaar
hebben de Italianen op hun weg altijd dezelfde
vijanden aangetroffen.
UR een beschouwing, welke het DNB van
bevoegde militaire zijde ontvangen, heeft,
blijkt, welk groot en beslissend aandeel de
valschermtroepen en landingsafdeelingen
uit de lucht en het bliksemsnel opdringen
van de Duitsche troepen in Nederland en
België hebben gehad.
Wij laten hieronder deze beschouwing van
Duitsche zijde in haar geheel volgen:
Op 10 Mei, vier weken na het begin van de
actie in Noorwegen toen de vijand via België
en Nederland het Duitsche rijksgebied dreigde
binnen te vallen, ging het er om Nederland
snel in bezit te nemen en door de Belgische
vestinglinies heen te breken. Volgens program
en bliksemsnel gelukte het, deze taak in den
kortst mogelijken tijd uit te voeren.
gen, meerendeels door het opblazen der brug
gen over het Maas-Waalkanaal en de Waal.
Overigens is de bevolking druk bezig met het
opruimen van hetgeen er vernield is. In Mid
den Betuwe, waar een sterke stelling lag, is
dat nog het ergste geweest. De inundatie is
opgeheven en de landerijen en boomgaarden
worden weer bewerkt.
Het land van Maas en Waal is vrijwel ge
heel vrij gebleven van schade. Verschillende
dorpen zijn geëvacueerd, maar de landelijke
rust is weer hersteld nu de bevolking terug
gekeerd is en het inundatiewater wegvloeit.
Verderop in Noord-Brabant zijn evenzoo
verscheidene dorpen ongedeerd gebleven. An
dere, b.v. Mill, waarom een hevige strijd is ge
voerd, toonen duidelijk, daj. de Duitschers hier
niet zonder meer konden' oprukken bij hun
omtrekkende beweging over de zwaar ver
sterkte Peellinie heen.
Het herstel van de scheepvaart vormt nog
een probleem op zichzelf, aan de oplossing
waarvan echter hard gewerkt wordt. De ver
sperringen in kanalen en rivieren en in de
binnenwateren worden zoo snel mogelijk opge
ruimd, maar het zal nog wel eenigen tijd du
ren voor de Maas en het Maas-Waalkanaal
weer bevaarbaar zullen zijn. De pas gebouwde
schutsluis St. Andries is echter intact geble
ven, zoodat de route over het Julianakanaal
bevaren kan blijven.
Wat de Waal zelf betreft, zal het wel gerui
men tijd duren voor de ingestorte verkeersbrug
hersteld is. Men heeft daarom besloten een
vaargeul te baggeren onder den Noordelijken
doorgang. De pijlers van de brug zijn niet be
schadigd, zoodat ook het groote scheepvaart
verkeer weer een kans kan krijgen.
De Nijmeegsche Stoombootmaatschappij
heeft de vaart op Rotterdam hervat en de
scheepvaart op Duitschland zal ook wel spoe
dig hersteld zijn.
'n Duitsch anti-tankkanon in stelling tijdens de gevechten in 'n Belgisch plaatsje
Zooals graaf Ciano onlangs in Milaan
verklaarde, wil Italië zijn rechten als sou-
vereine staat te land, in de lucht en op het
water verdedigen en zijn natuurlijke aspi
raties verwezenlijken, die rechtvaardig en
onontbeerlijk zijn voor het nationale leven.
Italië wil zijn prestige als werkzame, strijd
bare en fascistische groote mogendheid zui
ver bewaren en aan zijn verplichtingen en
zijn lot getrouw blijven.
Hoe werden zulke snelle successen behaald?
De in Noord-Frankrijk optrekkende Fransche
en Belgische legers waren toch in het geheel
niet als zwak of laf te beschouwen In alle
stilte, maar met de grootste energie, richtte
generaal-veldmaarschalk Göring een afdeeling
op, bestaande uit de élite van de Duitsche
jeugd, die strijders werden van een heel bijzon
der soort: het corps „valschermjagers", soldaten
die uit de lucht neerkomen, soldaten die er zich
van bewust zijn, dat zij alleen door hun volle
persoonlijkheid te gebruiken, zouden kunnen bij
dragen tot het welslagen van een operatie sol
daten die er trotsch op zijn, op rechtstreeksch
bevel van hun opperbevelhebber in het vijan
delijke achterland, zonder acht te slaan op veel
vuldig verzet, een taak te vervullen, welke voor
het eerst in de oorlogsgeschiedenis genoemd
wordt,
TURIJN, 24 Mei (Stefani). Donderdagavond
hebben studenten van verschillende Italiaan-
sche universiteiten, die in Turijn bijeen waren
ter gelegenheid van nationale wedstrijden, in
de hoofdstraten der stad een betooging gehou
den, voorstellende de begrafenis der Britsch-
Fransche hegemonie. De betoogers poogden
door te dringen tot de consulaten van Enge
land en Frankrijk, doch werden hierin door de
politie verhinderd.
Met de modernste strijdmiddelen uitge
rust-, stormen deze troepen rechtstreeks
uit de lucht op het hart van den
vijand af. Strategisch zeer belangrijke pun
ten vormen hun doelwit. Om hun taak te
vervullen hebben zij noodig een groote
stoutmoedigheid, de grootste offervaardig
heid en ijzeren zenuwen. Op zichzelf aan
gewezen, midden in het vijandelijke land,
moeten zij niet alleen strijden, doch ook
andere belangrijke gevechtshandelingen
verrichten, zooals bijv. de beveiliging van
overgangen, de handhaving van verbindin
gen, enz.
SOFIA, 24 Mei (D.N.B.). De onderhande
lingen tusschen de Duitsche economische dele
gatie onder leiding van dr. Landwehr en de
Bulgaarsche delegatie onder leiding van den
directeur der economische afdeeling in het Bul
gaarsche ministerie van Buitenlandsche Zaken,
Petzeff, zijn, naar het Bulgaarsche telegraaf-
agentschap meldt, door een aanvullende over
eenkomst op het BulgaarschDuitsche handels-
en scheepvaartverdrag van 1932 beëindigd. De
onderhandelingen werden op vriendschappelijke
wijze gevoerd en toonden een voor beide landen
bevredigend resultaat. De Duitsche delegatie
zal Zaterdag Sofia verlaten.
Deze troep was het, die, onderverdeeld in
talrijke afzonderlijke stoottroepen, bij het och
tendgloren van den lOden Mei vertrok, onder
leiding van den generaal der vliegers, Student.
Gebruik makend van het oogenblik der ver
rassing, openden deze stormafdeelingen van het
luchtwapen door hun krachtig optreden voor
het Duitsche leger de poorten tot de vesting
werken in Nederland en België.
Geland in den rug van den vijand, bezetten
zij de voornaamste Maasbruggen, verhinderden
hier het opblazen door den vijand en namen
de beveiliging op zich van de bruggen tot de
aankomst van de eerste legeronderdeelen. Blik
semsnel bezetten zij den Ardennenweg en
maakten zoo alles gereed voor den soepelen
opmarsch. Zij drongen in het fort Eben-Emael,
dat, als de krachtigste hoeksteen van de ves
ting Luik, alle overgangen over de Maas be-
heerscht.
Op dezelfde wijze namen zij bezit van de
voornaamste vliegvelden in Nederland en
maakten zij het mogelijk, dat reeds op den
ochtend van den 12den Mei Duitsche vlieg
tuigen in Nederland konden landen. In
nauwe samenwerking met troependeelen
onder leiding van luitenant-generaal graaf
Sponeck, voortreffelijk gesteund door Duit
sche gevechtsvliegtuigen, behielden de
parachute- en landingstroepen hun veroverde
stellingen. Alleen zoo was het mogelijk ge
worden, dat Nederland in den kortst mo
gelijken tijd de capitulatie aanbood en dat
het Duitsche leger door het Belgische ver
dedigingsstelsel kon heenbreken.
Deze in haar soort en uitvoering eenige oor
logshandeling zal met gouden letters in het
boek der oorlogsgeschiedenis worden geschre
ven. Het Duitsche luchtwapen heeft door het
dappere gebruik van alle ter beschikking staan
de strijdmiddelen aangetoond, dat het niet al
leen uit de lucht door bommen en machine
geweren den vijand dood en verderf kan bren
gen, doch dat het ook bliksemsnel gebieden
kan bezetten, welke binnen het bereik van zijn
langen arm liggen. De Duitsche luchtmacht be
schikt aldus over voldoende middelen om het
verloop van den oorlog op beslissende wijze te
beïnvloeden.
STOCKHOLM, 24 Mei. (D.N.B.) Van wel
ingelichte Zweedsche zijde wordt ten aanzien
van de ZweedschRussische economische be
sprekingen medegedeeld, dat de onderhande
lingen over een verruiming der uitwisseling van
goederen tusschen beide landen goeden voort
gang maken. Zü zullen evenwel nog geruimen
tijd in beslag nemen.
Donderdag is de Zweedsche delegatie uit
Moskou naar Stockholm teruggekeerd.
HEILIGEWEG 39-45 - A DAM A. i, VIA MADE
LOGIES M. ONTBIJT 2.—. Prima Holl. keuken
SPECIALITEIT INDISCHE RIJSTTAFEL
