Engelsch officier verhaalt over
„hel van Duinkerken''
„Wrange vruchten
van Versailles''
NIJMEGEN IS VERLOST UIT
ZIJN ISOLEMENT
Wanneer verschijnt
het spoorboekje?
Cripps naar Moskou
doorgereisd
De vischaanvoeren
Zandvoort
Aanhoudende regen
Van bommen en
granaten
m
Fransche communisten
ter dood veroordeeld
Evacuatie, die een vlucht
werd.
Sblikan
ARITA ZIET GROOTE
WIJZIGINGEN KOMEN
VEREEMIGDE KATHOLIEKE PERS
m
Scheepvaart door de Waal
is weer moge
Tegen 10 Juni kan de
Verschijning tegemoet
worden gezien
Verwachtingen t. a. V. de
snoekbaars hoog
gespannen
De ideale badplaats
PENSION
ZATERDAG 1 JUNI 1940 - AVONDBLAD
aigjmeene fkeesche
EEVEïSVERZEK£RING-MU.
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22418
-
TaZe faëJTc/c,
SOVJET-GEZANT BIJ
TSWETKOWITSJ
BELGISCH JOURNALIST
GEARRESTEERD
Bredasche overheid treft geen blaam
Vleeschlooze dagen
in Boekarest
ALFIERI BIJ HITLER
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Rustig en vrij strand
y y y Alle inrichtingen geopend
Tei.2262 Spoor- en tramverbindingen
DOMBURG
SCHEVENINGEN
Leeuwaden Burmaniahuis
GROO!.N@@RMOUaNDSGHE
VAN 1845
Amsfedam Van Brienenhuis
Beidr garantie voor alle verzekerden
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
prijzen der „Omroepers" zie de rubriek
Zolderschuiten bewijzen c/oede diensten op de Nederlandsche rivieren, waar de
bruggen bij de nadering der Duitsche troepen werden vernield
ROME, 1 Juni (DNB). Een uit Vlaan
deren ontsnapte Engelsche officier verhaal
de, naar Stefani uit Londen meldt, het
volgende over zijn ervaringen in „de hel
van Duinkerken"
„Voor mijn inscheping heb ik van 72 uur
er slechts zes kunnen slapen. Terwijl de
bombardementen op hun hevigst waren,
heb ik urenlang op den bodem gelegen met
de tanden op elkaar, de ooren toegestopt
en het hoofd in de struiken, om het oor-
verdoovende lawaai der kanonnen en der
bommen, die om mij heen ontploften, niet
te hooren. Vier dagen hebben wij onder
v oortdurende vliegtuigaanvalién gemar-
cheerd om de zee te bereiken en de sche
pen, die ons aan boord namen." Behalve
mÜn uniform zoo besloot de officier zijn
verhaal heb ik niets kunnen redden.
Öo^riTeVVP Uit Brussel bericht, hebben
bende vluchtelingen den burgemeester
n het Belgische grensplaatsje Bourardries
Un lijdensgeschiedenis verhaald.
rJï b°er René DuPrète vertelde; „Ten Z-uid-
v„n?fn V1 RlJssel hebben zich verbitterde ge
ef» ^P5011611 Fransche en Duitsche troepen
wfP6Üd0Hler waren ook de in Frankrijk
noemde Senegaieesche tirailleurs in, den strijd
geworpen. Op bnzen terugtocht naar hier zou-
en wij een nacht in Attaches doorbrengen.
A?1 doorzoeken van het ons toegewezen
uis deden wij, die toch aan gruwelen en ver-
oestingen gewend waren, echter zulk een af
schuwelijke ontdekking, dat wij, door ontzet
ting aangegrepen, gevlucht zijn, Xn den kelder
gen xyel twaalf tot veertien Duitsche solda
ten met afgesneden keel. Het kan niet anders
geweest z™^ Sene^1'neg€rs aa* het werk
„Een politiek échec"
De Italiaansche pers blijft uitvoerig commen-
aar op de gebeurtenissen in het Westen le
uren. Ete diplomatieke medewerker van ste
fani schrijft:
.■Het door den Franschen minister-pre
sident bevolen onderzoek heeft het échec
oey geallieerde legers in het Noorden toe
geschreven aan de den Franschen soldaten
bgebrachte opvatting, dat de oorlog zon-
r veldslagen kon worden gewonnen, aan
onvoldoende oorlogsvoorbereiding en aan
onbekwaamheid van het opperbevel. De-
dafC°nclusies ziJn al hhect onvolledig, om-
nien daarbij de politieke oorzaken vol-
omen buiten beschouwing laat. wie an-
®*s_ dan juist de politieke leiders en de
"eieuze pers hebben bij den Franschen sol-
dp. ,5e iIlusie 8'ewekt van een oorlog zon-
i bloedvergieten en een overwinning door
blokkade?"
d$*°matieke medewerker wijst er dan op
bloest11 v! 5,t0en DuitEC.b1^d aan twee fronten
fcaiiaen^»,f^nknjk tengevolge van de
voo, 8 neutrahteitsverklaring al zijn legers
ten. a£.verdediging van Parijs kon concentree-
andersom VerV?ëLI:i-,''T<hawS is de toestand juist
Jn het w' ?mdat Du^EChland al zijn krachten
zijn ïeo-CTn 1 kaU "F6**"*!"® en Frankrijk
deelen er verschillende plaatsen moet ver-
keeiw^8 verantwoordelijkheid voor Reze om-
de nnilf; sltuatie is van politieken aard en
hen hü leiders der Derde Republiek kun-
Ven ai n °P bet militaire commando schui
ne verantwoordelijkheid ligt bij Clemen-
Ceau en bij het verdrag van Versailles, maar
Z1J strekt zich ook uit tot een twintigjarige
Verkeerde politiek en tot degenen, die de
sancties tegen Italië tot stand brachten, en
ba de pogingen tot omsingeling van Duitsch-
aLcl en Italië hun toevlucht namen tot de
blükkacJe.
schriff* aanleiding van de Belgische capitulatie
gisc-i de ',Relazi°ne inteniazionali": „pe Bei
der n KoninS bad het recht en den plicht, ver
en p edvei'gieten te verhinderen. Te Londen
re ariJs spreekt men thans van een nominale
pa'enng, die den Koning desavoueerde. In
hiaaS 6n Londen verzamelt men sedert eenige
Al uden deze nieuwe types van „regeeringen".
a bet op deze wijze doorgaat, is het zeer waar-
en p da^ ook de re§eeringen van Londen
Vera arf1''S binnenkort in „nominale" regeeringen
beleren, doordat zij haar zetei vestigen in een
of ander land, dat niet tot Europa behoort, om
dat in Europa voor haar geen plaats meer is."
Geallieerde verliezen
De „Popoio di Roma" merkt op. dat de
Fransch-Britsche strijdkrachten, die in den sec
tor Duinkerken zijn opgesloten, tot ongeveer
80.000 man zouden zijn geslonken. De geallieer
de legers in het Noorden bedroegen ongeveer
700.000 man,waarvan zich 200.000 in veiligheid
zouden hebben kunnen brengen. Zonder de
troepen te rekenen, die in Duinkerken zijn op
gesloten, zouden de verliezen dus ongeveer een
half millioen man bedragen aan dooden, gewon
den, gevangenen en vermisten.
Daarbij komen de duizenden kanonnen, ge
vechtswagens, vrachtauto's en geweldige hoe
veelheden oorlogsmateriaal van allerlei soort.
Teneinde het spoonvegverkeer met Duitschland zoo spoedig mogelijk te herstellen,
worden de boven de spoorlijnen vernielde bruggen door Duitsche militairen ver
wijderd. De werkzaamheden op een 'Ier Hjnen in het Oosten des lands
Na Vrijdag 10 Mei, toen Nijmegen als de
eerste Nederlandsche stad van beteekenis
onder Duitsche bezetting kwam, is er van
begin af aan door de burgerlijke autoritei
ten, in samenwerking met de leiders van
het sociaal-economische leven alles op
gezet, om in overleg met den toenmaligen
Ortskommandant Wentzel het openbare
leven naar best vermogen in normale banen
te leiden. Hierbij was het een gelukkig
verschijnsel, dat de Duitsche overheid te
genover de bevolking', welke van het eerste
uur af een zeer rustige houding had aan
genomen, welwillend optrad. De Ortskom-
mandantur gaf al dadelijk bekend, er prijs
op te stellen in onderling' goed begrip van
wederzijdsche verhoudingen de burgerij in
staat te stellen, haar gewone werk en plicht
te doen.
Het was voor B. en W. van Nijmegen vooral
in de eerste dagen een zware taak, om oogen-
biikkelijk orde te scheppen In de met ontred
dering bedreigde bedrijven. En terwijl aan de
overzijde van de Waal de Nederlandsche solda
ten aan de Duitschers den overgang van de
rivier betwistten, en voortdurend kanongebul
der en mitrailleurgeknetter over de stad klonk,
vergaderden op het gemeentehuis 's morgens,
's middags en dikwijls ook 's avonds de burge
meester met zijn wethouders, secretaris, hoofd
ambtenaren en leiders van groote bedrijven ter
bespreking' van maatregelen om het economi
sche leven in gang te houden. De burgemeester
hield voortdurend contact met overste Wentzel,
die ook weer zijn decreten in de stad liet be
kend maken en voortdurend aanspoorde tot
orde en rust. De burgerij reageerde hierop in
den besten zin van het woord.
De agent van de Ned. Bank, de heer de Goede
en ook de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken deden van hun kant alle mogelijke moeite
om ook het economische leven nieuwe kracht
in te blazen, vooral ook door de zorg, dat vol
doende geld onder het volk kon circuleeren.
Slechts even was de geldcirculatie gestag
neerd, maar na een dag was men ook over deze
moeilijkheden heen en reeds Zaterdags kon
Maatschappelijk Hulpbetoon een begin maken
met de uitkeeringen aan werkloozen, armlas
tigen en degenen, die door de gewijzigde tijds
omstandigheden in financieele moeilijkheden
waren geraakt. En ook hier toonde de Duit
sche overheid een welwillend medeleven en gaf
bemoedigende medewerking, zoodat de verhou
ding tusschen stad en bezetting steeds beter
werd.
Alleen eersten Pinksterdag, toen angstwek
kende geruchten over mogelijke Engelsche aan
vallen over de stad verspreid waren, was er een
onaangename stemming al bleek ook de tijding,
dat er in de benedenstad zou gescheten zijn,
onjuist.
Na overste Wentzel kwam overste Hoffmann,
die met zijn staf de Nijmegenaars nog meer ge
rust stelde, veler sympathie door zijn gemoede
lijk optreden wist te winnen en aan Nijmegen
vrijwel het normale beeld van de rustige stad
aan de Waal wist te hergeven.
Ook in deze omstandigheden kan een modus
vivendi gevonden worden tusschen de plaatse
lijke overheid, het gemeentebestuur en de so
ciale vereeoigingen,' waaronder ook die van de
katholieken. De deken van Nijmegen, dr. Teu-
lings, en de burgemeester van Nijmegen, de heer
J. H. Steinwdg, mogen hier wel apart gerele
veerd worden voor hun beleid- en tactvol op
treden in het algemeen belang van de stad.
En de laatste week werd vooral gebouwd,
om Nijmegen, dat ligt in het land van de
rivieren en door de vernieling van de over
gangen over Rijn, Maas en Waal en het
Maas en Waalkanaal totaal geïsoleerd lag,
weer in te schakelen in het groote verkeer
Dat was niet alleen noodzakelijk voor vol
doenden aanvoer van levensmiddelen, doch
ook voor het contact van de Nijmegenaren
met overig Nederland.
Spoedig werden de autobusdiensten van de
M.B.S., de G.T.M. en andere naar Noord, Zuid
en West hersteld. Gelukkig was er in die eerste
dagen geen gebrek aan benzine, waarvan de
voorraad op het einde der week weer zioo ge
slonken was, dat er zeer economisch mee moest
worden omgesprongen en d'e vervoerscommissie
van de K. van K. en F. leiding moest geven bij
het verbruik van den brandstoffenvoorraad. De
Nederlandsche Spoorwegen hebben aan Nijme
gen den grooten dienst bewezen de spoorlijn
Kesteren, Geldermalsen, Utrecht weer te restau-
reeren en het station Lent aan de overzijde van
de Waal te promoveeren tot: station Nijmegen.
Thans kan men binnen goed twee uur van Nij
megen naar het Westen van het land komen.
De reis over Arnhem was bezwaarlijk, wijl men
daarvoor eenst per pont over de Waal moest,
dan per G.T.M.-bus door de Betuwe, om ver
volgens op den Rijn te stranden waar opnieuw
overgezet moest worden.
De gemeente Nijmegen heeft gelukkig tijdig
maatregelen getroffen om den pontdienst te
normaliseeren. Zoo kocht ons gemeentebestuur
een groote pont aan van de gemeente Gorin-
chem, welke van Zaterdag' af in dienst is, en
met welke stoompont tusschen Nijmegen en
Oosterhout ook auto's en karren naast passa
giers kunnen worden overgezet. Het gemeente
bestuur hoopt spoedig de vakken voor de stad
zQp uitgebreid te hebben, dat deze stoompont
kan varen tusschen Nijmegen en Lent, waar in-
Een der bruggen in de verbinding tusschen het Noorden en Zuiden van ons land
stortte bij het opblazen door de Nederlandsche weermacht in zooverre ineen,
dat thans het verkeer erover nog mogelijk is, zij het dan „op eigen risico"
tusschen lichtere ponten voor overzetten van
passagiers in dienst zijn.
De rivier de Waal was onbevaarbaar ge
worden door het springen van de beroemde
Waalbrug. Dank zij Waterstaat, in samen
werking met de Duitsche autoriteiten, is
men sinds ruim een week aan het baggeren
voor een breede en diepe vaargeul onder den
Noorderboog van de Waalbrug door. Vrijdag
had men reeds een vaargeul gereed, waar
door schepen met een diepgang van 1.40 M.
konden varen. Men hoopt binnenkort een
vaargeul te hebben voor schepen met diep
gang van 1.80 M. en dan zullen makkelijk
de Rijnaken, beladen met grind en steenen
van de groote steenovens langs Waal en
Rijn over Nijmegen naar het Westen kun
nen varen, mede ten gerieve van Rotter
dam. In de nieuwe haven werden intus-
schen groote booten met groente uit het
Westland overgeladen in spoorwegwagons
naar Duitschland.
Intusschen gaat ook het werk normaal zijn
gang en zijn weer honderden werkloozen in de
werkverschaffing geplaatst aan de Maaswerken
bij Grave, in de landbouwbedrijven in het land
van Cleve en kunnen honderden vakarbeiders
werk vinden in de Duitsche gebieden. In Nij
megen zelf gaat men voort met den bouw van
arbeiderswoningen en met den nieuwbouw van
't stadhuis. Intusschen deed Nijmegen ook aan
liefdadigheid en vormde met Arnhem een groot
burgerij-comité tot steun en opbouw van Wa-
geningen. De katholieke jeugdbeweging gaat
normaal door, het sportleven gaat weer bloeien,
en op dit gebied zoeken neutrale en prin-
cipieele organisaties onderling contact tot tech
nische samenwerking.
Zoo gaat Nijmegen geleidelijk weer tot nor
male toestanden over.
Zooals de reeds verschenen dienstrege
lingen bewijzen, is bij de spoorwegen onmid
dellijk na de capitulatie alles in het frerk
gesteld om binnen den kortst mogelijken
tijd weer tot een zoo normaal mogelijken
treinenloop te kunnen komen. Men onder
vond daarbij alle medewerking van de Duit
sche autoriteiten, die duidelijk inzagen, welk
een groot aandeel de Nederlandsche Spoor
wegen in het economisch leven van ons
land hebben. Het was een nationaal belang,
dat het spoorwegverkeer zich spoedig her
stelde.
Met onverdroten ijver heeft men aan den
wederopbouw van het spoorwegverkeer gewerkt
en reeds op 16 Mei verscheen de eerste beperkte
dienstregeling, welke sindsdien practisch eiken
dag verbetering' en uitbreiding heeft ondergaan.
Zoo heeft men bereikt, dat men bijna overal
weer kan komen, al bieden vooral Limburg en
Zeeland nog moeilijkheden en al moet men hier
en daar met overvaren en overstappen genoegen
nemen.
Als men thans een dienstregeling van de
spoorwegen koopt, krijgt men die van 16 Mei
met de drie inmiddels verschenen aanvullingen.
De spoorwegen waren er zich van bewust, dat
deze vier bladen voor het publiek een weinig
overzichtelijk geheel vormen, doch om techni
sche redenen zou het publiek zeker vier a vijf
dagen van een dienstregeling verstoken zijn ge
bleven als men een en ander in een duidelijker
vorm had willen gieten.
Thans is men zoo ver, dat met kracht aan
de verschijning van een spoorboekje ge
werkt wordt met de dienstregeling', zooals
die op dat oogenblik van verschijning zal
zijn en die dan weer verschillende verbete
ringen teweeg zal brengen. Wij hoorden als
mogelijken datum 10 Juni noemen.
En ook daarna zal men niet stilzitten, want
de dienstregeling blijft voorloopig om uitbreiding
en verbetering, waar mogelijk, vragen.
UW CADEAU f12.50
ATHENE, T Juni. (D.N.B.). Sir Stafford
Cripps is na- een oponthoud van twee dagen
te Athene in zijn nieuwe functie van gevol
machtigd ambassadeur en opvolger van
Seeds, die tot nu toe ambassadeur bij de
Sovet-Unie was, naar Moskou doorgereisd.
STOCKHOLM. 1 Juni. (D.N.B.) „Stockholms
Tidningen" meldt uit Parijs, dat daar gisteren
elf communisten ter dood en 22 tot dwangar
beid veroordeeld zijn. Zij waren beschuldigd
van landverraad.
TOKIO, 1 Juni. (D.N.B.) Er bestaat geen
twijfel aan, dat de kaart van Europa na den
oorlog er niet alleen anders zal uitzien, doch
dat er ook een groote wijziging komt in het
economische en politieke bestel van de we
reld, verklaarde de Japansche minister van
Buitenlandsche Zaken Arita in een radio
rede, op den „Dag voor Oost-Azië".
De wereld, zoo vervolgde hij, maakt thans een
geschiedkundig keerpunt door. Wie de Japan
sche geschiedenis kent weet, dat het lot der
Japansche natie niet te scheiden is van het
continent, vooral van China. Opbouw en nieuwe
ordening van Oost-Azië is thans de taak van
het Japansche volk. Het nationaal-socialistische
Duitschland kon zulk een sterke eenheid schep
pen thans in den oorlog zulke successen behalen,
omdat het geheele volk dag en nacht in gemeen-
schappelijken arbeid staat onder het denkbeeld:
„(Eén volk, één land, één Fuh'rer." Japan heeft
niets te vreezen, wanneer het volk zich eendrach
tig van zijn taak bewust is.
BELGRADO, 31 Mei. (D.N.B.) De Sovjet-
Russische gezant te Sofia, Lawrentjew, heeft
vanmorgen een bezoek gebracht aan den mi
nister-president Tswetkowitsj. Voorts heeft de
gezant een onderhoud gehad met den plaats-
vervangenden premier, dr. Matsjek, en den mi
nister van Handel, dr. Andres.
PARIJS, 31 Mei (D.N.B.)De bekende Bel
gische journalist Paul Colin, leider van het
weekblad „Cassandre", is op bevel van den mi
nister van Binnenlandsche Zaken in Poitiers
gearresteerd.
De aanvoer van vertche visch uit zee stond
deze week geheel stop. De aanvoer op de markt
te Scheveningen bestond afgeloopen week
hoofdzakelijk uit visch afkomstig uit de koel
huizen, benevens eenige kleine partijtjes leven
de bot, die voor zeer hooge prijzen van de hand
gingen. Voorts was van den Moerdijk een ge
regelde aanvoer van finten.
Men hoopt dat de snoekbaarsvisscherij op
het IJsselmeer, die 1 Juni weder hervat wordt,
in de behoefte aan visch zal kunnen voorzien.
Gezien de vangst van 1939, die ruim 2.000.000
K.G. bedroeg, is de verwachting voor deze vis-
scherij hoog gespannen.
Wat de haringvisscherij en de trawlervis-
scherij met groote schepen betreft, verkeert
men nog in het onzekere.
Een partij exportharing zal binnenkort voor
de reeds bestaande geldende prijzen naar
Duitschland worden verzonden. Met het pak
ken der haring is reeds een aanvang gemaakt.
De officier van Justitie bij de arrondissements
rechtbank te Breda heeft zich met een zeer
ernstige waarschuwing tot de bevolking van
Breda en omgeving moeten richten tegen laster
over overheidspersonen en over velen, die zich in
de dagen, die achter ons liggen, hebben verdien
stelijk gemaakt. Het is jammer dat zulks moest
gebeuren. Maar het was dringend noodig, zoo
meldt het Dagblad van Noordbrabant en Zee
land, en dit vat tenslotte de ernstige woorden in
de volgende passages samen:
Breda behoefde volgens de stellige en herhaal
delijk gedane mededeelingen der legerautoritei-
ten niet op een evacuatie te worden voorbe
reid. Niettegenstaande dat werd toch een ge
westelijk verspreidingsplan voorbereid.
Door het Fransche opperbevel werden de
Bredasche autoriteiten plotseling voor het vol
dongen feit van een evacuatie gesteld.
Het inderhaast volgens de aanwijzingen der
Fransche legerautoriteiten opgemaakte evacua
tie-plan kon niet ten volle worden uitgevoerd
door den verrassend snellen opmarsch der Duit
schers en de onjuiste opvatting en onvolledige
inlichtingen der Franschen. Nog minder was het
mogelijk het eigen plan ten uitvoer te brengen.
Het werd den Bredaschen autoriteiten door
deze omstandigheden onmogelijk gemaakt, de in
een vlucht overgeslagen evacuatie geheel in de
hand te houden. Zij kunnen daarvoor niet ver
antwoordelijk gesteld worden.
Er is door vrijwel alle met de leiding' be
laste personen en door vele anderen, vaak met
wegcijfering van eigen en gezinsbelangen, al
het mogelijke gedaan, de vlucht nog zoo ordelijk
mogelijk te laten verloopen, het leed van velen
te verzachten en zoo snel mogelijk normale om
standigheden in het leven te roepen.
Daarin is men in vele gevallen geslaagd.
De praatjes die anders willen kan men slechts
als vuigen laster bestempelen.
BOEKAREST, 31 Mei (D.N.B.) De burge
meester heeft een nieuwen vleeschloozen dag
voor de stad aangekondigd, zoodat Boekarest
thans drie vleeschlooze dagen per week heeft,
te weten Woensdag, Donderdag en Vrijdag.
Op deze dagen is de verkoop en het ver
bruik van gevogelte, wild, visch en worstwaren
echter toegestaan.
IN HET WESTEN. 31 Mei (D.N.B.). De
Fuehrer heeft heden in tegenwoordigheid van
den Rijksminister van Buitenlandsche Zaken,
Von Ribbentrop, den Italiaanschen ambassa
deur, Dino Alfieri, ontvangen.
Hofel Restaurant Chateau Bleu
Le rendez-vous du monde distingué
Haagsche Bosch
TELEFOON 772060 (6 lynen) - DEN HAAG
HOTEL DE L'EUROPE, tel. no. 1, doorverb. st.
k. w water op alle kamers. Badkamers. Voors.
v/a ƒ4.50. Hoofds. v/a 5.50 Ger. keuken.
Eig.A MEYER. Cuisinier
BADHUISWEG 232 naby Wittebrug, Scheveningen
van allereersten rang.
alle comfort, telefoon in
alle kamers.
Mooie suite disponibel.
Tglefoon 555651 Reel 3688 6
PENSION VVAEDA, Zeekant 56, Boulevard
t.o. Zeebad. Zomer- en Winterverblijf. Centr.
verw. Modern comfort. Pension van 3.50
5.per dag. Telefoon 552083.
lp. l \VT\ TITTTI TTTT7~rT - 7-7-7 7 4 S/O
Stand op Zaterdag 1 uur n.m. 768.7
Vorige Stand 768.3
Zon op 5.23 Onder 21.53 Licht op 22.23
