m.
Weer op Neerlands dierbren grond
Hartelijke ontvangst
Noorwegen capituleert
Nederlandsche krijgsgevangenen terug
in het Vaderland
I
DE BAROMETER
De krijgsgevangenen uit Duitschland
enthousiast begroet
Verduistering
Nieuwe Zaligverklaring
in den Sint Pieter
Grensregeling in het
Verre Oosten bereikt
Geallieerde troepen
trekken zich terug
Koning en regeering
verlaten het land
„SINT PETRUS"
WARE GASTVRIJHEID VAN
DE BURGERIJ
VANAVOND BELANGRIJKE
REDE VAN ROOSEVELT
BRANDERIGE VOETEN o
a
VOOR SLECHTS 1m CENT
HERSTEL van Uw HAARGROEI
VEREENIGDE katholieke pers
MAANDAG 10 JUNI 1940 - AVONDBLAD
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE. UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
N.V. VERZEKERING MAATSCHAPPIJ
Levensverzekering - Studieverzekering
Lijfrente
Collectieve Pensioenverzekering
De trein komt!
Overweldigend enthousiasme
Niets ontbreekt hun!
In Enschede
Gronau gepasseerd!
Stockholm, 9 Juni. (D.N.B.)
Het Zweedsche Telegraafagent-
schap verspreidt het volgende uit
Tromsö ontvangen bericht van het
Noorsche Telegraafagentschap
,,Het Noorsche Opperbevel deelt
mede: Het Noorsche Opperbevel
heeft bevel gegeven, dat de vijande
lijkheden Zondagnacht om 24 uur
gestaakt moeten worden. Onder
handelaars zijn onderweg.'1.
Een verklaring van Koht
WmÊ
J l
i f! 1
•tfes
64STE JAARGANG No. 22432
ORTHOPEDARIUM
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
MALIEBAAN SO ÜTRECHT
Westervoort, Zondagmorgen
Weer lacht de zon over het IJsseldorp,
Veer klatert het licht van den zomerdag
over den rustigen eenvoud van het dorps
leven. Zondag. De kerkdeuren staan wa-
gewijd open en nooden het vrome volk
binnen de omarmende muren van het
Godshuis. Mannen en vrouwen in Zondag-
Sche kleedij gaan midden over straat ter
vroegmis. Boven de huisjes klept de klok;
zingt de feestzang van den blijden dag.
Want een vreugdedag gaat het worden van
daag. Dat niet alleen om den glans van de
zon of de blijheid van den zomer; neen bo
venal omdat onze „jongens" vandaag zul
len terugkeeren uit krijgsgevangenschap.
Daar hangt weliswaar geen vlag en er
staat geen eerepoort met groen en slin
gers, maar de innig-blijde gezichten van
de menschen vormen de mooist-denkbare
leestentourage. Sedert Dinsdag hebben wij
ze willen verwelkomen; telkens blij, telkens
Weer teleurgesteld, maar steeds hoopvol:
ze komen
Zaterdagmorgen vóór half zeven waren we
si op het Westervoortsche station present,
^achten was het parool; wachten bleef het
Parool. Tegen kwart na elf kwam toen een der
dienstdoende Nederlandsche kapiteins met de
Mededeeling, dat het transport vier en twintig
Uur vertraging ondervond. En zoo zijn wij dan
vandaag andermaal in Westervoort, terwijl de
Rirenwijzers kwart voor zeven wijzen.
Alles heeft nu meer een officieel karakter,
daaruit we graag opmaken, dat dit keer de
Sankomst der krijgsgevangenen werkelijkheid
2al worden. Rond zeven uur rijdt een Duitsche
Sfagen het dorpsperronnetje op. Er stapt een
Rental manschappen van de Feldpolizei uit- De
sankomst dezer mannen geeft hoop. Allengs
komen de Roode Kruis-helpers en -helpsters
^eer opdagen en zij maken hun voorzorgen.
Range tafels worden klaar gezet; reepen cho
colade, koeken, cigaretten, tabak en meer der-
olijke versnaperingen staan gereed om straks
aan de soldaten te worden gegeven.
De klok draait door en slaat acht uur. Een
jange legerwagen met standaard schuift voor
"et stationnetje en daaruit stapt de Territori
aal Bevelhebber in Gelderland en Overijssel,
kolonel J. Dwars, met diens adjudant, luitenant
berkhout. Met den burgemeester van Wester-
*°ort en de reeds genoemde autoriteiten zijn
Pan reeds op het perron de kapiteins G. Jur-
Rssen, hoofd van den etappe-dienst der Ne
derlandsche Spoorwegen en J. J. Zomer, die 't
Wansport naar Arnhem zal begeleiden.
Plotseling rinkelt ergens in de seinwachters-
kamer een bel. Stilte
Wars van alle officieel gedoe, steekt de
seinwachter zijn hoofd door een raampje
en roept: „Ze zijn Duiven al gepasseerd.-"
Blijdschap en spanning maken zich van de
Wachtenden meester. De kolonel is tusschen
de rails gaan staan en tuurt, met zijn han
den ais een verrekijker boven zijn oogen,
in de verte. Dan'n rookwolkje, flauw
tjes eerst, maar langzaamaan sterker, dui
delijker wordend. Even daarna duikelt, wa
zig nog, in de verte het silhouet van de
locomotief, naderend, naderend. De stip
Wordt een vlek, de vlek krijgt vorm, duide
lijker, nog duidelijker en dan.... dan den
dert ons de groote logge machine kner
send en stampend voorbij. Schril geluid van
Aangezette remmen, gekraak van bumpers
tusschen de stoppende wagens. Maar boven
dit alles de hoera's en vreugdezangen van
dnze jongens, die hoewel als Morianen zoo
zwart, niettemin als onze landverdedigers
°hs zoo dierbaar zijn. De kolonel T. B. O.
zwaait met zijn kepi en lacht; wij juichen
Pree, spontaan en echt blij. De jongens
stappen uit; gezond zien ze er uit, ook al
hebben de meesten een baard van dagen
staan.
De Duitsche Oberleutnant Klüge stelt zich
j.°or aan kolonel Dwars en de overige of-
bcieren en deelt hun mede, dat zeventienhon
derd en twintig man, waaronder 200 onderof-
icieren, in goeden welstand zijn gearriveerd,
ibtusschen is ook de majoor J. M. M. v. d.
pift, die het transport uit Emmerik ophaalde,
^gelijk met den officier van gezondheid Dr. J.
Tehupeioy, uitgestapt. Deze laatste vertelt
bs, dat de lichamelijke toestand van de jon
gens niets te wenschen overlaat. Slechts één
as een weinig door de warmte bevangen.
Een sergeant, die bij den Oberleutnant
Als tolk gefungeerd had tijdens den tocht,
vertelt ons, dat de behandeling in het
krijgsgevangenenkamp goed was. De jongens
bi och ten o.a. vrij in de bosschen wande
len. Een der officieren zegt lachend:
»Dat waren dus drie vacantie-weken om
hit te rusten".
ïntusschen hebben de jongens koffie gedron
gen en zich voorzien van alle. straks ge
hemde, voorradige ingrediënten. Op den Sta
dsweg wordt een lange stoet geformeerd om
l^ar Arnhem te wandelen. Reeds in Westervoort,
ebben zich velen in dichte rijen langs den weg
gehaard om den krijgsgevangenen een har-
'Üke ontvangst te bereiden. Kwart over negen
vangt voor de 1700, van wie slechts een hon
derdtal in drie autobussen vervoerd wordt, de
tocht aan, die een zegetocht zou worden. Overal
juicht de bevolking de kranige kerels toe. De
meesten van hen toch hebben actief deelge
nomen aan den korten, maar hevigen strijd
en de Duitschers spreken nog met ontzag en
eerbied over de wijze, waarop deze Nederlan
ders hun vaderlandschen grond hebben verde
digd. Vriend en tegenstander hebben in dezen
kamp elkaar in dapperheid niets toegegeven.
Zingend de soldaten, juichend de toe
gestroomde menigte, zóó wordt Arnhem
bereikt, waar het enthousiasme welhaast
ten top stijgt. Vooral in de omgeving van
Musis Sacrum hebben vele honderden zich
verzameld, die maar niet moe kunnen wor
den, als zij onzen helden het welkom mogen
toeroepen. Letterlijk: aan niets zal het den
jongens ontbreken.
Vriendelijke dames van de V.V.H., bijgestaan
door burgerwachters, deelen gesmeerde brood
jes uit en sigaretten.
In groepen van 25, onder leiding van een
sergeant, betreden ze Musis. Een vijftigtal
kappers heeft dezen schoonen Zondagmorgen
gaarne geofferd en zich aanstonds disponi
bel gesteld, om de krijgsgevangenen van baard
en al te weelderigen haardos te ontdoen. En
spoedig zien we al enkelen meer toonbaar uit de
„kapsalons" verschijnen. Ziehier een treffend
staaltje van burgerzin.
Helpsters en helpers van het Roode Kruis
bieden, waar noodig of gewenscht, hun hulp
aan. Doktoren houden alom een oogje in het
zeil. Allemaal voorzorgen, doch gelukkig vrij
wel overbodig.
In een hoek van het podium is een tele
graafkantoor geïmproviseerd; onze jongens
kunnen hier hun berichten naar huis verzen
den; een speciale besteller zorgt voor de expe
ditie.
ïntusschen heeft een kop sterke koffie de
laatste sporen van vermoeienis verjaagd en de
eerste groepen begeven zich naar het sport-
fondsenbad, waar zij zich in het frissche water
kunnen onderdompelen en van schoon lijfgoed
worden voorzien. Hier ook geschiedt het ge
neeskundig onderzoek.
Als dit een gunstig resultaat heeft uitgewezen,
wordt weer teruggemarcheerd naar Musis voor
de laatste formaliteiten. Allereerst wordt hier
thans zorg gedragen voor de registratie van
alle manschappen. Leerlingen van de Amhem-
sche H.B.S. A. hebben zich bij dezen arbeid
zeer verdienstelijk gemaakt. Verlofpassen worden
uitgereikt, terwijl een aantal bovendien in het
bezit wordt gesteld .van een inkwartieringsbil
jet. Dat waren n.l. degenen, die Zondag niet
meer hun haardsteden konden bereiken.
Maar niemand verliet Musis, zonder zich te
goed te hebben gedaan aan een stevig maal,
bestaande uit groentesoep en hutspot. Of dit
goed smaakte? Het waren heel andere men
schen, die Musis verlieten, dan die er gekomen
waren. De Hollandsche lucht en de Holland-
sche kost hadden in weinig tijds een wonder
verricht.
De Geldersche bevolking heeft den dapperen
Hollandschen jongens een ontvangst bereid,
waarop zij recht hadden. Inderdaad. Maar de
hartelijkheid, bij deze gelegenheid betoond, was
moeilijk te overtreffen.
Onze redacteur te Enschede meldt ons d.d.
Zondagmorgen:
In de prille Zondagachtend-uren rijn
de eerste groepen van het zoo lang ver
wachte transport Nederlandsche krijgsge
vangenen bij Enschede op vaderlandscheji
bodem aangekomen.
Reeds in den laten avond van Zaterdag
wezen verschillende voorbereidingen en be
richten erop dat de soldaten over enkele
Bij aankomst werden den terugkeeren
den versnaperingen en sigaretten aan
geboden
uren zouden arrivecren, al kon men zich
uiteraard ook toen nog niet aan pertinente
beweringen wagen. Maatregelen waren ech
ter getroffen om op elke onverwachte komst
voorbereid te zijn en toen Zondagmorgen te
plm. drie uur de mededeeling kwam dat een
trein met Nederlandsche krijgsgevangenen
naar Enschede onderweg was, kon een ieder
vroegtijdig zijn post betrekken om aankomst
en ontvangst van onze jongens zoo vlot mo
gelijk te doen verloopen.
In de stad is het nog stil. Hel schijnt de mor
genzon over de nog verlaten straten en in de
huizen heerscht overal nog diepe rust. Alleen in
de omgeving van het Volkspark, waar de man
nen dezen eersten dag voorloopig zullen worden
ondergebracht en van waaruit alles wordt ge
organiseerd, heerscht eenige bedrijvigheid.
Ook aan hét station is nog niet veel te be
merken.
De stationschef komt ons vertellen dat de
trein Gronau is gepasseerd. Dat wil dus zeg
gen dat we hem elk oogenblik kunnen verwach
ten.
Dan opeens gaan de afsluitboomen van
den overweg in de verte naar beneden en
heel, heel ginds maakt zich een stip los die
steeds dichterbij komt. De trein! Onze jon
gens! De jongens, die voor ons gevochten
hebben, zijn weer in Holland, zijn weer
thuis.
„Meneer, ik kreeg een brok in de keel toen
ik vanuit den trein opeens een wegwijzer met
Hollandsche namen zag staan en winkels met
Nederlandsche opschriften. We begrepen, we za
gen dat we weer in Nederland waren en we
hebben geschreeuwd en gezongen van blijd
schap," zoo vertelde ons naderhand een van de
jongens en wij begrepen.
De trein dendert binnen, 'n Groote, zware
locomotief en daarachter rollen in lange
ry de Duitsche goederenwagens waaruit
het juicht en zingt. Voor de vensterluikjes
verdringen zich tientallen koppen, met ruige
zwarte baarden en lange haren. Ze schreeu
wen en juichen en zwaaien met de armen,
welke enthousiaste begroetingen door nie
mand op het perron onbeantwoord wordt
gelaten.
De wijzers van de stationsklok wijzen 5.08
Zonsondergang 10 Juni 22.01
Zonsopgang 11 Juni 5.17
Zonsondergang 11 Juni 22.02
uur, onze jongens zijn weer thuis. Zater
dagmorgen om tien uur heeft de trein zich
in Liickenwalde een plaatsje ten Westen
van Berlijn in beweging gezet en nu dc
1800 Nederlandsche soldaten veilig en wel
op vaderlandsch gebied deen aanlanden.
Commando's klinken, Duitsche en Holland
sche. De militairen, die de aankomst van den
trein afgewacht hebben stellen zich op om de
„ontscheping" zoo vlot mogelijk te doen ge
schieden. En ondertusschen verwisselen onze
cigaretten en die van andere collega's van
eigenaar.
Ik heb in vier weken geen cigaret gehad,
zegt er een en met zichtbaar genot zuigt-ie de
eerste rookwolken naar binnen. Onderwijl is
ook de burgemeester van Enschede, de heer
J. J. G. E. Rückert met zijn echtgenoote ge
arriveerd, die zich beiden met de zoo juist
aangekomen soldaten onderhouden.
(Zie vervolg elders in dit blad)
VATICAANSTAD, io Juni. (Stefani). Zon
dagmorgen heeft in de basiliek van St. Pie
ter de plechtige zaligverklaring plaatsgevonden
van de eerbiedwaardige Emilie de Rodat, stich
teres van de Congregatie der H. Familie.
In den middag heeft Z. H. de Paus in de ba
siliek hulde gebracht aan de nieuwe gelukza
lige. De H. Vader werd, gezeten op de seda
gestatoria en voorafgegaan door een luister
rijken stoet, onder het gejuich van de geloc-
vigen, door den tempel gedragen.
MOSKOU, 10 Juni (D.N.B.) Tusschen de
Sovjet-Russische en de Japansche regeeringen
is, naar Tass meldt, in de strijdvraag over het
verloop van de grens in het gebied der Chal-
kin-Gol tusschen Mandsjoerije en Buiten-
Mongolië overeenstemming bereikt. Deze strijd
vraag heeft, naar bekend is, verleden jaar tot
verbitterde botsingen geleid tusschen Russi
sche en Japansche troepen. Ook op de confe
rentie der gemengde commissie, welke begin
1940 te Tsjita en te Charbin bijeen kwam, kon
den de vraagstukken, welke hiermede samen
hingen, niet worden opgelost. De thans bereik
te overeenstemming is het resultaat van bespre
kingen, die den laatsten tijd tusschen volks
commissaris Molotof en den Japanschen am
bassadeur Togo zijn gevoerd.
WASHINGTON, 10 Juni (D.N.B.) De
secretaris van het Witte Huis, Early, heeft
aangekondigd, dat president Roosevelt
hedenavond tegen middernacht, Duitschen
tijd, bij een toespraak in de Virginia-uni-
versiteit een „uiterst belangrijke verklaring"
over den internationalen toestand zal af
leggen. De rede wordt door alle internatio
nale zenders verspreid.
Verder werd de volgende mededeeling
van het Noorsche Telegraafagentschap uit
Tromsö gepubliceerd:
„De Koning, de Kroonprins en de regeo-
ring verklaren in een proclamatie dat de
harde noodzakelijkheid van den oorlog de
geallieerde regeeringen ertoe gedwongen
heeft al haar krachten op andere fronten
te concentreeren, waar alle menschen en al
het materiaal noodig zijn. De Noorsche
troepen, die in een strijd van twee maan
den moed en dapperheid hebben getoond,
bezitten niet voldoende munitie en jacht
vliegtuigen en kunnen den strijd tegen de
Duitsche overmacht niet voortzetten. Maar
de Noren nemen aan den strijd op andere
fronten deel.
Om een verdere verwoesting der nog onge
schonden gebleven landsdeelen te verhinderen,
hebben de Koning en de regeering besloten,
den raad van het opperbevel te volgen en voor
loopig den strijd in het land op te geven en
dezen naar buiten het land te verplaatsen. Te
vens zal de arbeid voor het herstel van de vrij
heid en de rechten van het land worden voort
gezet.
„De oorlog in het Noorden van Europa is ge-
eindigt." Dit bericht heeft volgens D. N. B. in
politieke kringen te Stockholm geweldig opzien
gebaard en tevens onmiskenbare voldoening ge
wekt.
Men is hier van meening, dat het besluit
van het Noorsche Opperbevel vooral Is ingege
ven door het besef, dat zelfs wanneer men
plaatselijke successen in den sector van Narvik
had kunnen behalen, dit op het verloop der
operatie in haar geheel geen invloed zou heb
ben gehad. De overwinningen der Duitsche
troepen aan het Westfront spreken een te dui
delijke taal, dan dat men thans in de Scandi
navische landen op een uiteindelijk succes der
Westelijke mogendheden zou kunnen rekenen.
Dit is waarschijnlijk van beslissenden invloed
geweest op de besluiten van de Noord-Noorsche
legerleiding.
Omtrent de verblijfplaats van den Noor-
schen Koning en zijn regeering doen de
meest verschillende geruchten de ronde.
Het waarschijnlijkst acht men het, dat zü
zich met Engelsche schepen naar Enge
land hebben begeven. Hier en daar hoort
men de meening verkondigen, dat Koning
Haakon en zijn regeering zich wellicht naar
Finland hebben begeven. Tot dusver zijn
hierover echter in Noorsche kringen alhier
geen nauwkeurige mededeelingen te ver
krijgen.
De vroegere Noorsche minister van Buiten-
landsche Zaken, Koht, heeft gisteren via den
zender van Tromsö een verklaring afgelegd,
waarin hij o.m. het volgende zeide:
„Het Storting heeft in de laatste vergadering
van 9 Juni besloten, dat de Noorsche regeering
den militairen tegenstand moet opgeven. Op 7
Juni werd besloten, dat de Koning en de regee
ring hun zetel buiten de grenzen van Noorwegen
zouden kiezen."
Zooals Koht verder nog mededeelde hebbbn
Koning en regeering den wensch tot uiting ge
bracht, dat generaal Ruge. de opperbevelhebber
van het leger in het Noorden van Noorwegen,
met hen te zamen buitenslands zou gaan. Ge
neraal Ruge heeft dit echter geweigerd. Hij
voert thans de onderhandelingen met den Duit
schen commandant. Generaal Fleischer volgt
den Koning en de regeering naar het buiten
land,
WWm
<r f -f
«n
De aankomst van een trein met gerepatrieerden te Westervoort. Een onge
woon gezicht. Nederlandsche soldaten met baarden. Ze hadden vergeten hun
scheergerei mee te nemen in krijgsgevangenschap. Van Westervoort moest
naar Arnhem geloopen worden. De manschappen trekken over de noodbrug bij
Westervoort. Lichtgewonden, die moeilijk konden loopen. werden per autobus
van Westervoort naar Arnhem gebracht
noodig om deze annonce uitgeknipt in open
envelop als drukwerk aan ons op te zenden,
ontvangt U uitvoerige brochures over het
Vermeldt Uw naam en adres op de achterzijde
(V.K.P.) der enveloppe en adresseert aan:
Pr. H.N.inning's Pharm. Fabr. N.V., Den Haag
Speciale inrichting voor Voetbehandeling
ROKIN 101 A'DAM TEL. 42802
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 760.7
Vorige stand: 780.9