m. Weer op Neerlands dierbren grond Hartelijke ontvangst Noorwegen capituleert Nederlandsche krijgsgevangenen terug in het Vaderland I DE BAROMETER De krijgsgevangenen uit Duitschland enthousiast begroet Verduistering Nieuwe Zaligverklaring in den Sint Pieter Grensregeling in het Verre Oosten bereikt Geallieerde troepen trekken zich terug Koning en regeering verlaten het land „SINT PETRUS" WARE GASTVRIJHEID VAN DE BURGERIJ VANAVOND BELANGRIJKE REDE VAN ROOSEVELT BRANDERIGE VOETEN o a VOOR SLECHTS 1m CENT HERSTEL van Uw HAARGROEI VEREENIGDE katholieke pers MAANDAG 10 JUNI 1940 - AVONDBLAD DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE. UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM N.V. VERZEKERING MAATSCHAPPIJ Levensverzekering - Studieverzekering Lijfrente Collectieve Pensioenverzekering De trein komt! Overweldigend enthousiasme Niets ontbreekt hun! In Enschede Gronau gepasseerd! Stockholm, 9 Juni. (D.N.B.) Het Zweedsche Telegraafagent- schap verspreidt het volgende uit Tromsö ontvangen bericht van het Noorsche Telegraafagentschap ,,Het Noorsche Opperbevel deelt mede: Het Noorsche Opperbevel heeft bevel gegeven, dat de vijande lijkheden Zondagnacht om 24 uur gestaakt moeten worden. Onder handelaars zijn onderweg.'1. Een verklaring van Koht WmÊ J l i f! 1 •tfes 64STE JAARGANG No. 22432 ORTHOPEDARIUM DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADZIJDEN NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT MALIEBAAN SO ÜTRECHT Westervoort, Zondagmorgen Weer lacht de zon over het IJsseldorp, Veer klatert het licht van den zomerdag over den rustigen eenvoud van het dorps leven. Zondag. De kerkdeuren staan wa- gewijd open en nooden het vrome volk binnen de omarmende muren van het Godshuis. Mannen en vrouwen in Zondag- Sche kleedij gaan midden over straat ter vroegmis. Boven de huisjes klept de klok; zingt de feestzang van den blijden dag. Want een vreugdedag gaat het worden van daag. Dat niet alleen om den glans van de zon of de blijheid van den zomer; neen bo venal omdat onze „jongens" vandaag zul len terugkeeren uit krijgsgevangenschap. Daar hangt weliswaar geen vlag en er staat geen eerepoort met groen en slin gers, maar de innig-blijde gezichten van de menschen vormen de mooist-denkbare leestentourage. Sedert Dinsdag hebben wij ze willen verwelkomen; telkens blij, telkens Weer teleurgesteld, maar steeds hoopvol: ze komen Zaterdagmorgen vóór half zeven waren we si op het Westervoortsche station present, ^achten was het parool; wachten bleef het Parool. Tegen kwart na elf kwam toen een der dienstdoende Nederlandsche kapiteins met de Mededeeling, dat het transport vier en twintig Uur vertraging ondervond. En zoo zijn wij dan vandaag andermaal in Westervoort, terwijl de Rirenwijzers kwart voor zeven wijzen. Alles heeft nu meer een officieel karakter, daaruit we graag opmaken, dat dit keer de Sankomst der krijgsgevangenen werkelijkheid 2al worden. Rond zeven uur rijdt een Duitsche Sfagen het dorpsperronnetje op. Er stapt een Rental manschappen van de Feldpolizei uit- De sankomst dezer mannen geeft hoop. Allengs komen de Roode Kruis-helpers en -helpsters ^eer opdagen en zij maken hun voorzorgen. Range tafels worden klaar gezet; reepen cho colade, koeken, cigaretten, tabak en meer der- olijke versnaperingen staan gereed om straks aan de soldaten te worden gegeven. De klok draait door en slaat acht uur. Een jange legerwagen met standaard schuift voor "et stationnetje en daaruit stapt de Territori aal Bevelhebber in Gelderland en Overijssel, kolonel J. Dwars, met diens adjudant, luitenant berkhout. Met den burgemeester van Wester- *°ort en de reeds genoemde autoriteiten zijn Pan reeds op het perron de kapiteins G. Jur- Rssen, hoofd van den etappe-dienst der Ne derlandsche Spoorwegen en J. J. Zomer, die 't Wansport naar Arnhem zal begeleiden. Plotseling rinkelt ergens in de seinwachters- kamer een bel. Stilte Wars van alle officieel gedoe, steekt de seinwachter zijn hoofd door een raampje en roept: „Ze zijn Duiven al gepasseerd.-" Blijdschap en spanning maken zich van de Wachtenden meester. De kolonel is tusschen de rails gaan staan en tuurt, met zijn han den ais een verrekijker boven zijn oogen, in de verte. Dan'n rookwolkje, flauw tjes eerst, maar langzaamaan sterker, dui delijker wordend. Even daarna duikelt, wa zig nog, in de verte het silhouet van de locomotief, naderend, naderend. De stip Wordt een vlek, de vlek krijgt vorm, duide lijker, nog duidelijker en dan.... dan den dert ons de groote logge machine kner send en stampend voorbij. Schril geluid van Aangezette remmen, gekraak van bumpers tusschen de stoppende wagens. Maar boven dit alles de hoera's en vreugdezangen van dnze jongens, die hoewel als Morianen zoo zwart, niettemin als onze landverdedigers °hs zoo dierbaar zijn. De kolonel T. B. O. zwaait met zijn kepi en lacht; wij juichen Pree, spontaan en echt blij. De jongens stappen uit; gezond zien ze er uit, ook al hebben de meesten een baard van dagen staan. De Duitsche Oberleutnant Klüge stelt zich j.°or aan kolonel Dwars en de overige of- bcieren en deelt hun mede, dat zeventienhon derd en twintig man, waaronder 200 onderof- icieren, in goeden welstand zijn gearriveerd, ibtusschen is ook de majoor J. M. M. v. d. pift, die het transport uit Emmerik ophaalde, ^gelijk met den officier van gezondheid Dr. J. Tehupeioy, uitgestapt. Deze laatste vertelt bs, dat de lichamelijke toestand van de jon gens niets te wenschen overlaat. Slechts één as een weinig door de warmte bevangen. Een sergeant, die bij den Oberleutnant Als tolk gefungeerd had tijdens den tocht, vertelt ons, dat de behandeling in het krijgsgevangenenkamp goed was. De jongens bi och ten o.a. vrij in de bosschen wande len. Een der officieren zegt lachend: »Dat waren dus drie vacantie-weken om hit te rusten". ïntusschen hebben de jongens koffie gedron gen en zich voorzien van alle. straks ge hemde, voorradige ingrediënten. Op den Sta dsweg wordt een lange stoet geformeerd om l^ar Arnhem te wandelen. Reeds in Westervoort, ebben zich velen in dichte rijen langs den weg gehaard om den krijgsgevangenen een har- 'Üke ontvangst te bereiden. Kwart over negen vangt voor de 1700, van wie slechts een hon derdtal in drie autobussen vervoerd wordt, de tocht aan, die een zegetocht zou worden. Overal juicht de bevolking de kranige kerels toe. De meesten van hen toch hebben actief deelge nomen aan den korten, maar hevigen strijd en de Duitschers spreken nog met ontzag en eerbied over de wijze, waarop deze Nederlan ders hun vaderlandschen grond hebben verde digd. Vriend en tegenstander hebben in dezen kamp elkaar in dapperheid niets toegegeven. Zingend de soldaten, juichend de toe gestroomde menigte, zóó wordt Arnhem bereikt, waar het enthousiasme welhaast ten top stijgt. Vooral in de omgeving van Musis Sacrum hebben vele honderden zich verzameld, die maar niet moe kunnen wor den, als zij onzen helden het welkom mogen toeroepen. Letterlijk: aan niets zal het den jongens ontbreken. Vriendelijke dames van de V.V.H., bijgestaan door burgerwachters, deelen gesmeerde brood jes uit en sigaretten. In groepen van 25, onder leiding van een sergeant, betreden ze Musis. Een vijftigtal kappers heeft dezen schoonen Zondagmorgen gaarne geofferd en zich aanstonds disponi bel gesteld, om de krijgsgevangenen van baard en al te weelderigen haardos te ontdoen. En spoedig zien we al enkelen meer toonbaar uit de „kapsalons" verschijnen. Ziehier een treffend staaltje van burgerzin. Helpsters en helpers van het Roode Kruis bieden, waar noodig of gewenscht, hun hulp aan. Doktoren houden alom een oogje in het zeil. Allemaal voorzorgen, doch gelukkig vrij wel overbodig. In een hoek van het podium is een tele graafkantoor geïmproviseerd; onze jongens kunnen hier hun berichten naar huis verzen den; een speciale besteller zorgt voor de expe ditie. ïntusschen heeft een kop sterke koffie de laatste sporen van vermoeienis verjaagd en de eerste groepen begeven zich naar het sport- fondsenbad, waar zij zich in het frissche water kunnen onderdompelen en van schoon lijfgoed worden voorzien. Hier ook geschiedt het ge neeskundig onderzoek. Als dit een gunstig resultaat heeft uitgewezen, wordt weer teruggemarcheerd naar Musis voor de laatste formaliteiten. Allereerst wordt hier thans zorg gedragen voor de registratie van alle manschappen. Leerlingen van de Amhem- sche H.B.S. A. hebben zich bij dezen arbeid zeer verdienstelijk gemaakt. Verlofpassen worden uitgereikt, terwijl een aantal bovendien in het bezit wordt gesteld .van een inkwartieringsbil jet. Dat waren n.l. degenen, die Zondag niet meer hun haardsteden konden bereiken. Maar niemand verliet Musis, zonder zich te goed te hebben gedaan aan een stevig maal, bestaande uit groentesoep en hutspot. Of dit goed smaakte? Het waren heel andere men schen, die Musis verlieten, dan die er gekomen waren. De Hollandsche lucht en de Holland- sche kost hadden in weinig tijds een wonder verricht. De Geldersche bevolking heeft den dapperen Hollandschen jongens een ontvangst bereid, waarop zij recht hadden. Inderdaad. Maar de hartelijkheid, bij deze gelegenheid betoond, was moeilijk te overtreffen. Onze redacteur te Enschede meldt ons d.d. Zondagmorgen: In de prille Zondagachtend-uren rijn de eerste groepen van het zoo lang ver wachte transport Nederlandsche krijgsge vangenen bij Enschede op vaderlandscheji bodem aangekomen. Reeds in den laten avond van Zaterdag wezen verschillende voorbereidingen en be richten erop dat de soldaten over enkele Bij aankomst werden den terugkeeren den versnaperingen en sigaretten aan geboden uren zouden arrivecren, al kon men zich uiteraard ook toen nog niet aan pertinente beweringen wagen. Maatregelen waren ech ter getroffen om op elke onverwachte komst voorbereid te zijn en toen Zondagmorgen te plm. drie uur de mededeeling kwam dat een trein met Nederlandsche krijgsgevangenen naar Enschede onderweg was, kon een ieder vroegtijdig zijn post betrekken om aankomst en ontvangst van onze jongens zoo vlot mo gelijk te doen verloopen. In de stad is het nog stil. Hel schijnt de mor genzon over de nog verlaten straten en in de huizen heerscht overal nog diepe rust. Alleen in de omgeving van het Volkspark, waar de man nen dezen eersten dag voorloopig zullen worden ondergebracht en van waaruit alles wordt ge organiseerd, heerscht eenige bedrijvigheid. Ook aan hét station is nog niet veel te be merken. De stationschef komt ons vertellen dat de trein Gronau is gepasseerd. Dat wil dus zeg gen dat we hem elk oogenblik kunnen verwach ten. Dan opeens gaan de afsluitboomen van den overweg in de verte naar beneden en heel, heel ginds maakt zich een stip los die steeds dichterbij komt. De trein! Onze jon gens! De jongens, die voor ons gevochten hebben, zijn weer in Holland, zijn weer thuis. „Meneer, ik kreeg een brok in de keel toen ik vanuit den trein opeens een wegwijzer met Hollandsche namen zag staan en winkels met Nederlandsche opschriften. We begrepen, we za gen dat we weer in Nederland waren en we hebben geschreeuwd en gezongen van blijd schap," zoo vertelde ons naderhand een van de jongens en wij begrepen. De trein dendert binnen, 'n Groote, zware locomotief en daarachter rollen in lange ry de Duitsche goederenwagens waaruit het juicht en zingt. Voor de vensterluikjes verdringen zich tientallen koppen, met ruige zwarte baarden en lange haren. Ze schreeu wen en juichen en zwaaien met de armen, welke enthousiaste begroetingen door nie mand op het perron onbeantwoord wordt gelaten. De wijzers van de stationsklok wijzen 5.08 Zonsondergang 10 Juni 22.01 Zonsopgang 11 Juni 5.17 Zonsondergang 11 Juni 22.02 uur, onze jongens zijn weer thuis. Zater dagmorgen om tien uur heeft de trein zich in Liickenwalde een plaatsje ten Westen van Berlijn in beweging gezet en nu dc 1800 Nederlandsche soldaten veilig en wel op vaderlandsch gebied deen aanlanden. Commando's klinken, Duitsche en Holland sche. De militairen, die de aankomst van den trein afgewacht hebben stellen zich op om de „ontscheping" zoo vlot mogelijk te doen ge schieden. En ondertusschen verwisselen onze cigaretten en die van andere collega's van eigenaar. Ik heb in vier weken geen cigaret gehad, zegt er een en met zichtbaar genot zuigt-ie de eerste rookwolken naar binnen. Onderwijl is ook de burgemeester van Enschede, de heer J. J. G. E. Rückert met zijn echtgenoote ge arriveerd, die zich beiden met de zoo juist aangekomen soldaten onderhouden. (Zie vervolg elders in dit blad) VATICAANSTAD, io Juni. (Stefani). Zon dagmorgen heeft in de basiliek van St. Pie ter de plechtige zaligverklaring plaatsgevonden van de eerbiedwaardige Emilie de Rodat, stich teres van de Congregatie der H. Familie. In den middag heeft Z. H. de Paus in de ba siliek hulde gebracht aan de nieuwe gelukza lige. De H. Vader werd, gezeten op de seda gestatoria en voorafgegaan door een luister rijken stoet, onder het gejuich van de geloc- vigen, door den tempel gedragen. MOSKOU, 10 Juni (D.N.B.) Tusschen de Sovjet-Russische en de Japansche regeeringen is, naar Tass meldt, in de strijdvraag over het verloop van de grens in het gebied der Chal- kin-Gol tusschen Mandsjoerije en Buiten- Mongolië overeenstemming bereikt. Deze strijd vraag heeft, naar bekend is, verleden jaar tot verbitterde botsingen geleid tusschen Russi sche en Japansche troepen. Ook op de confe rentie der gemengde commissie, welke begin 1940 te Tsjita en te Charbin bijeen kwam, kon den de vraagstukken, welke hiermede samen hingen, niet worden opgelost. De thans bereik te overeenstemming is het resultaat van bespre kingen, die den laatsten tijd tusschen volks commissaris Molotof en den Japanschen am bassadeur Togo zijn gevoerd. WASHINGTON, 10 Juni (D.N.B.) De secretaris van het Witte Huis, Early, heeft aangekondigd, dat president Roosevelt hedenavond tegen middernacht, Duitschen tijd, bij een toespraak in de Virginia-uni- versiteit een „uiterst belangrijke verklaring" over den internationalen toestand zal af leggen. De rede wordt door alle internatio nale zenders verspreid. Verder werd de volgende mededeeling van het Noorsche Telegraafagentschap uit Tromsö gepubliceerd: „De Koning, de Kroonprins en de regeo- ring verklaren in een proclamatie dat de harde noodzakelijkheid van den oorlog de geallieerde regeeringen ertoe gedwongen heeft al haar krachten op andere fronten te concentreeren, waar alle menschen en al het materiaal noodig zijn. De Noorsche troepen, die in een strijd van twee maan den moed en dapperheid hebben getoond, bezitten niet voldoende munitie en jacht vliegtuigen en kunnen den strijd tegen de Duitsche overmacht niet voortzetten. Maar de Noren nemen aan den strijd op andere fronten deel. Om een verdere verwoesting der nog onge schonden gebleven landsdeelen te verhinderen, hebben de Koning en de regeering besloten, den raad van het opperbevel te volgen en voor loopig den strijd in het land op te geven en dezen naar buiten het land te verplaatsen. Te vens zal de arbeid voor het herstel van de vrij heid en de rechten van het land worden voort gezet. „De oorlog in het Noorden van Europa is ge- eindigt." Dit bericht heeft volgens D. N. B. in politieke kringen te Stockholm geweldig opzien gebaard en tevens onmiskenbare voldoening ge wekt. Men is hier van meening, dat het besluit van het Noorsche Opperbevel vooral Is ingege ven door het besef, dat zelfs wanneer men plaatselijke successen in den sector van Narvik had kunnen behalen, dit op het verloop der operatie in haar geheel geen invloed zou heb ben gehad. De overwinningen der Duitsche troepen aan het Westfront spreken een te dui delijke taal, dan dat men thans in de Scandi navische landen op een uiteindelijk succes der Westelijke mogendheden zou kunnen rekenen. Dit is waarschijnlijk van beslissenden invloed geweest op de besluiten van de Noord-Noorsche legerleiding. Omtrent de verblijfplaats van den Noor- schen Koning en zijn regeering doen de meest verschillende geruchten de ronde. Het waarschijnlijkst acht men het, dat zü zich met Engelsche schepen naar Enge land hebben begeven. Hier en daar hoort men de meening verkondigen, dat Koning Haakon en zijn regeering zich wellicht naar Finland hebben begeven. Tot dusver zijn hierover echter in Noorsche kringen alhier geen nauwkeurige mededeelingen te ver krijgen. De vroegere Noorsche minister van Buiten- landsche Zaken, Koht, heeft gisteren via den zender van Tromsö een verklaring afgelegd, waarin hij o.m. het volgende zeide: „Het Storting heeft in de laatste vergadering van 9 Juni besloten, dat de Noorsche regeering den militairen tegenstand moet opgeven. Op 7 Juni werd besloten, dat de Koning en de regee ring hun zetel buiten de grenzen van Noorwegen zouden kiezen." Zooals Koht verder nog mededeelde hebbbn Koning en regeering den wensch tot uiting ge bracht, dat generaal Ruge. de opperbevelhebber van het leger in het Noorden van Noorwegen, met hen te zamen buitenslands zou gaan. Ge neraal Ruge heeft dit echter geweigerd. Hij voert thans de onderhandelingen met den Duit schen commandant. Generaal Fleischer volgt den Koning en de regeering naar het buiten land, WWm <r f -f «n De aankomst van een trein met gerepatrieerden te Westervoort. Een onge woon gezicht. Nederlandsche soldaten met baarden. Ze hadden vergeten hun scheergerei mee te nemen in krijgsgevangenschap. Van Westervoort moest naar Arnhem geloopen worden. De manschappen trekken over de noodbrug bij Westervoort. Lichtgewonden, die moeilijk konden loopen. werden per autobus van Westervoort naar Arnhem gebracht noodig om deze annonce uitgeknipt in open envelop als drukwerk aan ons op te zenden, ontvangt U uitvoerige brochures over het Vermeldt Uw naam en adres op de achterzijde (V.K.P.) der enveloppe en adresseert aan: Pr. H.N.inning's Pharm. Fabr. N.V., Den Haag Speciale inrichting voor Voetbehandeling ROKIN 101 A'DAM TEL. 42802 Stand op Maandag 1 uur n.m.: 760.7 Vorige stand: 780.9

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1940 | | pagina 1