H. F. TILLEMA 70 JAAR
Stichter van nieuw
Semarang
SPaTOGEN
TOONTJE VAN TEUTEN
Duitsche divisies 20 K.M. van
Parijs
Laatste Nieuws
Distributie van
textielgoederen
Haarlem, 12 Juni
I
Pionier der volks
gezondheid in
Indië
De houding van Turkije
oY/V
WOENSDAG 12 JUNI 1940
F. H. SMIT
En de armen
J. J. BEIJNES N.Y.
Winst 13.587 (65.562);
Rouaan en Reims in
Duitsche handen
Valt heden de beslissing
Nadere voorschriften ter
beperking van de
aflevering
AGENDA
STADSNIEUWS
c.
;;n;»
De grondlegger van Nieuw-
Semarang
Werk voor heel Indië
TERAARDEBESTELLING
F. H. SMIT
BURGERLIJKE STAND
dividend gepasseerd
Examen L. O.
Duitscli legerbericht
Afgifte van bonnen
Bioscope*1
Apotheekdiensten
i'v
i«i - 9 jq
IV'I O AM
NlElM TjANO
e* v nv«i>ii
letNAt
v—- v -
Als we tegenover den heer H. F. Tilletna
in zijn werkkamer aan den Parkweg te
Bloemendaal zitten wijst de thermometer
bijna tachtig graden. We vinden het warm,
maar de temperatuur zorgt uitermate voor
een tropische sfeer, nu we met den pionier
der volksgezondheid in Indië een praatje
maken. Er is reden voor, want deze Neder
lander, die in de laatste 40 jaren zoo be
langrijk bijdroeg tot den modernen opgang
van onze Oost en zooveel baanbrekend werk
verrichtte met opoffering van groote privé-
kapitalen wordt op 5 Juli zeventig jaar.
Men kan met den heer Tillema dagen praten
en ge zult u niet vervelen. Hij bereisde Indië,
hij kent Indië beter dan wie ook en nu hij in
den herfst van zijn leven is gekomen, mag hij
terugzieni op een ontzaglijk werk, waarvan
vele geslachten de vruchten zullen plukken. De
regeering benoemde hem reeds in 1914 tot Of
ficier in de orde van Oranje Nassau en in 1939
tot Ridder in de orde van den Ned. Leeuw. Hij
is de stichter geweest van het nieuwe Semarang,
waar een plein naar hem genoemd is en een
monumentale herinneringsbank verleden jaar
onthuld is. Hij is de schrijver van talrijke wer
ken op sanitair-volkenkundig gebied, hij maak
te twee groote films over Borneo en is nog
iedere week de onbaatzuchtige propagandist
voor Indië in tijdschriften en kranten.
De heer Tillema is in 1870 in Friesland ge
boren. Na zijn studiejaren werd hij in 1894
apotheker en twee jaar later vestigde hij zich
in de apotheek van R. Klaasesz Co. te Sema
rang, waarvan hij een bloeiend pharmaceutisch
technisch bedrijf maakte. In 1910 werd hij lid
van den gemeenteraad, in welke functie hij
zich vooral wierp op het waterleiding- en wo
ningvraagstuk. In 1914 repatrieerde hij, maar
in 1924-'25, 1927-'28 en 1931-'33 bereisde hij den
oneindig grooten Indonesischen archipel. De
resultaten van deze reizen (o.a. duizenden fo
to's) hebben historische waarde en zullen t.z.t.
in het Kon. Instituut en in de archieven onzer
Hooge Scholen een plaats vinden.
Toen de heer Tillema zijn strijd voor een ge
zond Semarang begon, werd hij bijgestaan door
dr. W. Th. de Vogel, stadsgeneesheer en het
Javaansche raadslid Soenaryo.
Een goede watervoorziening, rioleering en
het woningvraagstuk waren belangrijke facto
ren in dit vraagstuk. Het eerst noodige was een
goede waterleiding, niet alleen voor de welge-
stelden, maar vooral ook ter voorziening in de
behoefte aan bad-, wasch-, huishoud- en drink
water voor de arme en weinig ontwikkelde be
volking. Het tweede onderwerp werd het wo
ningvraagstuk. Semarang was gebouwd op de
lage, modderige kuststrook, met uiterst nauwe
straten en stegen, waaraan tallooze dicht op
elkaar gebouwde krotwoningen, waarin een dich
te bevolking huisde. Van behoorlijken afvoer van
water en faecaliën was geen sprake. In de
dichtbevolkte kampongs en Chineesche woon
wijk heerschten, evenals in andere Indische
steden in die tijden onbeschrijfelijke toestan
den.
Dr. de Vogel had op hygiënische gronden ge
adviseerd de stad uit te breiden in de richting
van het naburige, onbewoonde heuvelterrein,
waardoor goede waterafvoer mogelijk zou zijn,
zon en frissche lucht konden binnentreden en
in de oude stad ruimte beschikbaar kwam om
tot verbetering te komen.
Het kwam er nu op aan, de bewoners van
Semarang en vooral den Gemeenteraad te over
tuigen van de noodzakelijkheid van deze plan
nen en het is de heer Tillema, die dit vraag
stuk ter hand nam en met buitengewoon talent
tot oplossing bracht. Met foto's van de ellen
dige woontoestanden, met de in kaart gebrachte
sterftestatistieken van dr. de Vogel, waarvan
ook de bewoners der betere woonbuurten schrok
ken, met tal van artikels in de „Locomotief"
en met behulp van moderne propaganda-tech-
niek lukte het hem de burgerij te overtuigen
van de noodzakelijkheid dezer plannen.
Zijn werk „Van Wonen en Bewonen", in 1913
verschenen, geeft ook nu nog een uitnemend
inzicht in den moeilijken pioniersarbeidi. En
Semarangs nieuwe woonwijk werd gevestigd in
het heuvelterrein van Nieuw-Tjandi.
In 1914 gerepatrieerd begon de onvermoeide
strijder den berg van gegevens, welke hij in
Indië verzameld had, te verwerken, ten einde
geheel indië te doen profiteeren van den te
De bank op het Tillemaplein te Semarang,
die in 1939 onthuld is, en gewijd aan de
drie pioniers van Nieuw-Tjandi: dr. I.
de Vogel, H. F. Tillema en den Javaan
Soenaryo (exclusieve teekening kapitein
J. G. Sinia)
Semarang begonnen en met zooveel succes be
kroonden arbeid.
Ten einde in Nederland de aandacht voor
Insulinde te vragen, plaatste hij kostbare
advertenties in tal van Nederlanasche bladen,
waarin hij mededeelingen deed over „Kampong
wee" in Indië. Tegelijkertijd zette hij een
grootsch boekwerk op stapel, „Kromoblanda"
getiteld, waarin hij in zeven dikke en rijk ge-
illustreerde deelen, een duidelijk beeld gaf van
het wonen in „Kromo's" groote land. Dit werk
werd niet in den handel verkocht, doch op ruime
schaal en op onbekrompen wijze gratis ver
strekt aan allen in Nederland en in Indië, die
hun invloed konden doen gelden op de verbe
tering der volksgezondheid.
Om ook de uitgestrekte Buitengewesten per
soonlijk te leeren kennen, trok de heer Tillema
opnieuw naar Indië, bezocht Sumatra, Java, de
Kleine Soenda-eilanden, Nieuw-Guinea en
Celebes, terwijl een tweede reisi de binnenlan
den van het zoo geweldig groote Borneo ten
doel had. Op die reis werd o.a. de bekende
Bomeo-film opgenomen, die de heer Tillema
op tal van plaatsen vertoonde, terwijl boven
dien materiaal verzameld werd voor het vorig
jaar verschenen prachtwerk over het afgelegen
gebied der Apo Kajan.
Vandaag is de heer F. H. Smit begraven. Hij
is 79 jaar oud geworden en de laatste jaren
hoorde men niet veel meer van hem. Misschien
kent de jongere Haariemsche generatie hem
zelfs nauwelijks meer. Maar in zijn tijd was hij
een in Haarlem zeer gezien man, een werkzaam
iemand en een zijn tijd typeerend Haarlemsch
burger. Wij hebben hem reeds gehuldigd als
ras-echten middenstander en als de leidende
kracht in de mede door hem gestichte Haar
iemsche Handelsvereeniging, maar gememo
reerd mag nog wel eens worden, hoe de heer
Smit zich als goed Haarlemsch winkelier ook
bemoeide met de armen. Er is door de Haar
iemsche middenstanders altijd veel gegeven en
voor een groot deel is de beoefening der lief
dadigheid tot vóór eenige jaren in handen der
middenstanders geweest. Het burgerlijk Armbe
stuur en tal van besturen van particuliere lief-
dadigheidsvereenigingen bestonden uit midden
standers. De heer Smit was lid van het B. A.
en daarvan jarenlang vice-voorzitter en secreta
ris-boekhouder. Dat lidmaatschap van het B. A.
was geen sinecure. Als er een aanvrage om
steun inkwam, werd op den aanvrager een con
troleur afgestuurd om een rapport op te maken.
Met dat rapport gewapend gingen de leden van
het B. A. daarna op huisbezoek en van den
uitslag van dat huisbezoek hing het af of de
steun werd verleend. Want wel viel de beslis
sing over een aanvrage in een vergadering van
alle leden van het B. A., maar het advies van
den huisbezoeker was gewoonlijk van doorslag-
gevenden invloed. De huisbezoekers hielden zich
ook later op de hoogte van de ondersteunde
gezinnen en op die manier ontstond een con
tact, dat een arme niet zelden opbeurde en tot
steun werd in zijn pogingen om er weer bovenop
te komen. Het B. A. had toen slechts te maken
met ouden van dagen, zieken enz., maar sinds
dien is het aantal ondersteunden zeer uitge
breid en is er een aparte gemeentelijke dienst
voor ingesteld. De Armenzorg zou het nu zon
der Maatschappelijk Hulpbetoon niet meer kun
nen stellen. Er zijn teveel „gevallen" en zij zijn
te ingewikkeld, doch de bureaucratische afdoe
ning steekt wel schril af tegen de vaderlijk-
opbeurende raadgevingen van de vroegere
„armenbezoekers". In menschkundig opzicht is er
stellig een achteruitgang geboekt.
Tot de taak van de leden van het Armbestuur
behoorde ook de zorg voor de kinderen, die in
het Armhuis moesten worden opgenomen. Toen
het B. A. er toe overging die kinderen niet
meer in het Armhuis te laten verblijven, doch
ze uit te besteden, waarvoor niet alleen ge
stichten in aanmerking, kwamen, maar ook par
ticuliere gezinnen in Gelderland en Brabant,
Met Sanatogen ^o ^^verrnoe'^
vanaf fl. 1.
Het zenuwsterkend voedsel
A. WULF1NG Co'. CHEMISCHE PRODUCTEN N.Y. «-GRAVENHAGE
waar ze gevoed en opgevoed werden, kreeg de
heer Smit tot taak deze kinderen te gaan be
zoeken en er rapporten over uit te brengen. Om
de drie maanden trok hij er op uit, soms alleen,
soms met nog een lid van het B. A. Hij deed
dat met veel zorg en de kinderen beschouwden
hem als hun tweeden vader. Den koning te rijk
was hij, als hij weer eens een goed resultaat
met een of anderen jongen had kunnen boeken.
Omdat de kinderen dikwijls nog jong bij hun
pleegouders kwamen, hechtten dezen zich niet
zelden aan hen en wilden soms zelfs geen ver
goeding meer hebben voor de verpleging. Zij
werden geheel in het huisgezin opgenomen.
In onzen zakelijken tijd gaat deze gemoede
lijkheid hoe langer hoe meer teloor. Wij spreken
tegenwoordig nog maar hoofdzakelijk van rech
ten en plichten; niet meer van naastenliefde en
opofferingsgezindheid. Het valt niet tegen te
spreken, dat de huidige maatschappelijke toe
standen en verhoudingen er anders uitzien dan
die van een dertig, veertig jaar geleden. Het
Haarlem van 1940 is niet meer het Haarlem van
1900. Van dat Haarlem was de heer Smit een
typisch vertegenwoordiger.
Hedenmiddag had op de Algemeene Begraaf
plaats aan de Kleverlaan de teraardebestelling
plaats van den bekenden Haarlemschen Mid
denstandspionier, den heer F. H. Smit, die
Maandag op 79-jarigen leeftijd te Haarlem is
overleden.
De Haariemsche Handelsvereeniging was
vertegenwoordigd door de heeren B. W. Las-
schuit, directeur, A. J. Spaargaren en A. Ph.
Romeyn. Verder bevonden zich onder de aan
wezigen de heer Joh. M. Schmidt, oud-secre
taris der H.H.V., de heer Th. S. J. Hooy, voor-_
zitter der R.K. Middenstandsvereeniging, mr.
J. N. J. E. Heerkens Thijssen, oud-wethouder,
H. J. Bouman, oud-armenopzichter, G. G.
de Koning, penningmeester van de Haariem
sche Burgerwacht, K. Meinema, waarnemend
commandant van de Burgerwacht, J. C. van
der Broek, commandant van de Brandweer,
de secretaris van den Armenraad, mr. P. E.
Barbas en de heer v. d. Brug, oud-lid van de
Kamer van Koophandel.
Aan de groeve, die met een rijke keur van
bloemen was gesierd, sprak mr. J. N. J. E.
Heerkens Thijssen, die op de groote edelmoe
digheid van den ontslapene wees. Met volle
kracht en liefde gaf hij zich aan zijn arbeid.
Als een der eersten bij de oprichting van de
Haariemsche Burgerwacht, heeft hij zich, zoo
lang zijn gezondheid dit toeliet, voor deze ver-
eeniging verdienstelijk weten te maken. Ook de
ouden van dagen en het Kindertehuis stonden
in de volle belangstelling van zijn vaderlijk
hart. Hij was een stille werker, die met liefde en
toewijding zich aan zijn taak wijdde.
Hierna sprak de voorzitter van de H.H.V., de
heer B. W. Lasschuit woorden van erkentelijk
heid over den ontslapene, die zich steeds als
een eerlijk en oprecht mensch heeft doen ken
nen.
Verder schilderde Ds. D. v. d. Most van Spijt
den overledene als een zeer geacht en geëerd
man, die door zijn velen arbeid en liefderijk
heid een voorbeeld voor allen is geweest.
De heer J. W. van Santé dankte de sprekers
namens de familie.
Geboren: 10 Juni: G. Schaap—Langenbach z:
M. BurgersLeliveld d. 11 Juni: J. M. W. van
Waard—Pohl d; M. J. T. Brave—den Boer d;
A. A. M. der KinderenSmit d; M1. Bor—Rou-
kema d; L. Heuperman—Spijkstra d. 10 Juni:
J. M. Vaarsvan Vuuren d. 8 Juni: A. G. Vink
Verhage d. 11 Juni: M. C. J. Sneek—Noorder-
meer d; M. C. A. Kors—Hogervorst z. 12 Juni:
C J. van ZeggerenSeijffert z; A. Smits—
Domin z.
Overleden. 9 Juni: C. W. H. van der Munnik-
Smit, 51 j., A'darnschevaart; 11 Juni: A. M.
Willémsevan Rijn, 64 j„ Kamperlaan.
Ondertrouwd 12 Juni: N. Sweers en A. M.
Passchier, A. J. v. d. Bosch en J. M. Hoeben,
C. de Vries en M. Roose, W. J. P. Swart en J.
Nuiver, H. Kuiper en E. H. Rijs, W. van Waard
en R. G. Fluijter, J. Hooft en L. J. v. d. Weij-
den, J. Vrenegoor en M. Wipprecht, J. D. Flink
en C. A. Reemer, F. J. v. d. Werff en W. M.
Kater. J. Vuijst en C. Besseling, C. P. Koster
en J. H. Smit, A. Herweijer en M'. Verbeek, I. A.
M. Jocker en A. Krommenhoek, W. Nijdam en
E. Wieman, F. Witkamp en J. J. M. Hulsebosch,
W van Wanrooij en C. Oosterbaan, W. van de
Polder en J. den Boer, c. van Eek en M. Huis
man, J. H. van Straten en A. E. v. d. Klugt,
A. van Varik en M. A. Scheelings, H. Boogaard
en H. C. Stolvoort, A. v. d. Stelt en W. J. v. d.
v. d. Stelt, P. J. Steijaart en F. Venekamp, P.
Kolderie en J. M. Passchier, H. v. Nimwegen en
P. J. G. v. Veldhuijzen.
Gehuwd, 12 Juni: A. W. Hofkamp en R.
Groen, P. J. Schaefer en H. L. v. d. Weerdt,
J. G. Havelaar en F. Bosscher, J. C. Portegies
en E. C. J. Klabou, H. v. Dijkhorst en G. Mei
boom, H. Groot en M. M. F. A. Randoe, J. H.
Bulters en P. M. van Gijzen, B. E. Verkooij en
M. J. Jongejans, J. de Winter en J. S. Müsse,
P. Zut en H. J. Hermsen, J. H. Lippus en B. M.
v. d. Geest, W. J. Meerveld en A. M. Hoedt, T.
H. Mulder en F. de Jong, D. M. Blokker en M.
Hijkoop, M. G. Baarda en G. Groot, P. A. Gi
vers en A. Wensing, R. van Veen en G. J. Ch.
Scheffer, T. H. de Lange en A. Sijmons.
Aan het verslag der Koninklijke Fabriek var.
Rijtuigen en Spoorwagens J. J. Beijnes N.V.
te Haarlem ontleenen wij het volgende:
Onze Vennootschap leed in dit verslagjaar
het verlies van onzen Commissaris, den heer
J. W. A. Beijnes.
De bezetting van onze bedrijven was weer
vrij onregelmatig. Wij begonnen het jaar met
236 arbeiders; aan het einu was dit aantal ge
stegen tot 446.
Afgeleverd werd voor een totaalbedrag van
f 635.594. Zeer ruim van werk voorzien ginger.
wij het nieuwe jaar in. Onderhanden waren 36
rijtuigen voor de Nederlandsche Spoorwegen en
11 rijtuigen voor Indië, terwijl aan het einde
van het jaar nog een bestelling van 75 rij
tuigen voor electrische vijfwagentreinstellen
van de Nederlandsche Spoorwegen werd ont
vangen.
De algemeene vergadering van aandeelhou
ders, gehouden op 27 Juni. heeft den heer dr.
L. G. Kortenhorst als Commissaris herkozen,
terwijl in de vacature van den heer J. W. A.
Beijnes de heer ir. J. J. F. Beijnes gekozen
werd.
Na vermindering met de wenschelijk geachte
afschrijvingen bedraagt de winst f 13.587 (vorig
jaar bedroeg de winst na afschrijving op ge
bouwen, gronden en machines na dotatie van
f 50.000 aan de Algemeene Reserve en na re
serveering van de verschuldigde dividendbe
lasting f 65.562). Wij stellen U voor, deze
winst op de nieuwe rekening over te brengen
(vorig jaar dividend preferente aandeelen A
6 pCt„ dividend preferente aandeelen B 5 pCt.,
dividend gewone aandeelen 4 pCt.). Ter voor
ziening in de eventueele winstbelasting is on
der Crediteuren in de Balans reeds voldoende
voorziening getroffen.
De verkorte balans per 31 December 1939 ver
meldt als Activa:
Gronden 535.000.
(466.000)
Gebouwen 1.
(onv.)
Machines, Electrische Installatie
en Gereedschappen 46.372.
(59.171)
Teekeningen en Meubilair 1.
(onv.)
Kas en Bankiers i 34.127.
(722.470)
Effecten 96.443.
(101.758)
Debiteuren 185.862.
(505.024)
Onderhanden werken 740.268.
(59.904)
VOorraad Grondstoffen 295.375
(57.684)
Inkomsten, vervallende in 1940.. 1.775.
(1.367)
Vooruitbetaalde kosten 33.720.
(6.382)
en als Passiva:
Geplaatst Kapitaal 1.261.250.—
(onv.)
Algemeene reserve 100.000.—
(onv.)
Bouwfonds 125.000.
(onv.)
Reserve voor koersverschillen
Effecten 14.430.
(19.745)
Crediteuren 300.895.
(235.432)
Personeelfondsen 18.350.
(37.042)
Reserve voor Pensioenfonds 134.941.
(onv.)
Dividendsaldo pprichtersbe wij
zen vorige jaren 490.
(onv.)
Winst over 1939 13.587.
(65.562)
De verkorte verlies- en winstrekening over
1939 staat Debet voor:
Afschrijvingen 109.977.
(60.048)
Algemeene Reserve
(50.000)
Dividehdbel. en ter afronding
(11.179)
Winst over 1939 13.587.—
(65.562)
en Credit voor:
Winstsaldo Ao. Po
(1.121)
Fabricagerekening 123.564.
(185.669)
HAARLEM, 14 Juni. (Rijkskweekschool). Ge
ëxamineerd 6 candidaten. Geslaagd de heeren
H. v. Schie en W. Zalm en de dames M. Boon-
acker en L. M. Duvosel.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FUEHRER.
12 Juni (D.N.B.) Het opperbevel van de
Weermacht maakt bekend:
De nieuwe operaties, welke op 5 Juni tus-
schen het Kanaal en het gebied ten Zui
den van Laon begonnen zijn, hebben een
volledig succes opgeleverd. Nadat de Wcy-
gand-zone ten Zuiden van de Somme was
ingenomen, werd de vluchtende vijand op
verscheidene plaatsen bestookt en werd de
rest met zeer zware verliezen over de Bene-
den-Seine teruggeworpen.
Rouaan is sinds eenige dagen in Duitsche
handen. De Seine stroomafwaarts van Pa
rijs is op verscheidene plaatsen reeds doet
onze troepen gepasseerd.
Een verstrooide vijandelijke afdeeling is bij
St. Valery aan de kust omsingeld.
Ten Noordwesten van den hoofdstad staan
onze divisies aan de Oise twintig kilometer voor
Parijs en voor de aan weerszijden van Senlis
uitloopende verdedigingsstelling van Parijs.
Compiegne, het tooneel van het smadelijke dic-
taat van den wapenstilstand van het jaar 19l8>
en Villers-Cotterets zijn in onze handen. Ter,
Oosten van de Ourcq is de Marne over een
breed front met sterke strijdkrachten bereikt.
In het verloop van de nieuwe krijgsverrich
tingen leed de vijand zeer zware bloedige ver
liezen, werd een groot aantal gevangenen Se'
maakt, en werden wapens en oorlogsmateriaal
van allerlei soort buitgemaakt. Ook een voorlo°'
pige telling hiervan was tot dusver niet m°'
gelijk
Het luchtwapen, dat door zijn voortdu
rend optreden aanzienlijk tot de groote sue- -
cessen van 't leger sinds den 5en Juni heeft
bijgedragen, heeft gisteren het landleger
opnieuw krachtdadig gesteund en met suc
ces aanvallen ondernomen op de haven
inrichtingen van Le Havre, alsmede op
vijandelijke transportschepen aan de West
kust van het Kanaal. Hierbij werden zeven
Transportschepen, waarvan een vaartuig
van 5000 ton, tot zinken gebracht, toen an
deren, waarvan drie tuschen 10.000 en 15.000
ton, door bomtreffers beschadigd. Op ver
scheidene schepen braken zware branden
uit.
Gedeeltelijk gecorrigeerd)
ANKARA, 12 Juni (Reuter)Men verwacht,
dat de beslissing van Turkije ten aanzien
van de houding, welke het naar aanleiding
van Italië's intrede in den oorlog zal aan
nemen, hedenavond bekend zal worden.
President Inonoe is gisteravond in de
hoofdstad Ankara teruggekeerd. De toe
stand wordt vandaag bestudeerd in een ver
gadering van den ministerraad en van de
Volkspartij.
Vakk. reparatie van alle merken stofzuigers
Toontje, die de eenige was, die het grappig vond, raapte de
politiepet op en ging ermee naar het politiebureaua. Daar was
alleen een inspecteur aanwezig, die het het beste vond om een
politiehond aan de pet te laten ruiken.
Deze hond was eigendom van een rechercheur, hij had hem
met veel zorg opgevoed. „Fik,,'' zei de rechercheur, nadat het
hondje goed aan de pet had geroken, „doe nu je best en zorg
dat je baas zich niet over je behoeft te schamen."
(Van onzen Haagschen redacteur)
Naar wij vernemen zal binnenkort
de distributie van textielgoederen
worden afgekondigd.
De verkoop van textielgoederen, welke in de
afgeloopen weken aan zekere beperkende be
palingen was onderworpen, heeft nog zulke pro
porties aangenomen, dat een ingrijpende wijzi
ging noodzakelijk bleek.
Men heeft getracht een omschrijving te vin
den van wat de kleinst mogelijke hoeveelheid
was, doch die omschrijving is op geheel ver
schillende manieren geïnterpreteerd, zoodat uit
eindelijk toch niet de zoo gewenschte beperking
werd verkregen.
Het nadeel, dat zich sterk deed gevoelen, was
vooral van socialen aard. Zij die nog over eenige
reserve beschikten, konden zich inkoopen ver
oorloven, die anderen, op hun beperkte midde
len aangewezen, niet konden verrichten. Op die
manier ontstond een ongewenschte sociale on
gelijkheid. Bovendien zouden de voorraden, welke
toch zeker beperkt zijn, al te spoedig zijn inge
teerd. Niet dat men zou moeten veronderstellen,
dat deze voorraden door Duitschland zijn opge
vorderd, neen geenszins, zooiets is niet het ge
val, zooals reeds herhaaldelijk werd verzekerd.
Doch onze eigen voorraden moeten voor langeren
tijd beschikbaar blijven.
Het is dus billijk, dat alle landgenooten op
gelijken voet zullen kunnen putten uit den
nationalen voorraad.
De secretaris-generaal, wnd. hoofd van het
departement van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart maakt nog het volgende bekend:
De aandacht wordt er nogmaals op gevestigd,
dat alle handelaren in textielproducten, onge
acht hun functie, zich moeten doen inschrijven
bij het rijksbureau voor de distributie van tex
tielproducten door den handel, teneinde een ver
gunning te kunnen verkrijgen voor de uitoefe
ning van hun bedrijf.
Het zal binnenkort verboden zijn handel
in textielproducten te drijven, zonder in het
bezit te zijn van een vergunning.
Bepaalde, nader bekend te maken artike
len vallen niet onder de onderstaande alge
meene voorschriften ter beperking van de
aflevering van textielproducten. In het alge
meen vallen onder deze voorschriften wel
alle weefsels en andere afgewerkte textiel
producten, welke noodzakelijk zijn voor klee
ding, dekking en verzorging van den mensch.
Voor het afleveren van o.a. woninginrichtingen
is een speciale vergunning van den plaatselijken
distributiedienst noodzakelijk. De beschikbare
voorraad van deze goederen moet toch in de
eerste plaats gebruikt worden voor onze mede
burgers, wier huisraad en inboedel in de laatste
crisis verloren is gegaan.
De onderstaande voorschriften vereischen in
de eerste plaats de afgifte van bonnen door de
winkeliers voor elke aflevering van textielpro
ducten, welke slechts in beperkte mate betrokken
kunnen worden. Uitdrukkelijk wordt er de aan
dacht op gevestigd, dat deze bonnen bewaard
moeten worden, aangezien te zijner tijd de koo-
per opgave zal moeten doen van zijn aankoopen,
Gebouw St. Bavo: Mulo-examen 9 uur, c°"
mité Herwonnen Levenskracht 8 uur, Bestuur
Bouwvakbond, 8 uur, Proza en Poëzie, 8 UUT<
Dameskoor St. Oaecilia 8 uur.
Huis van Looy, Kleine Houtweg 103: Bezien'
tiging van schilderijen en teekeningen 7®
10—12 en van 2.30—5 uur.
De Bois, Kruisweg: Expositie van Europee
sche grafiek en origineele teekeningen der F*
en 20e eeuw, 105 uur.
Rembrandt: „Alleen engelen hebben vleug®'
len", 18 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur.
Cinema Palace: „Terugkeer van den gehenn
zinnigen, dokter X", 18 j„ 2, 7 en 9.15 uur.
Luxor: „Broadway Serenade", voor volwas
senen, 2.30, 7 en 9 uur. -
Frans Hals: „Vadertje Langbeen", goed, 2.^
7 en 9.15 uur.
Spaarne: „Steeds in gevaar" en „Onschuld®
veroordeeld", volw.
De Zondag- en avonddiensten der apotheken
zullen tot en met Vrijdagavond worden waar
genomen door de volgende apotheken: Fa. DUJ^
en Keur, Keizerstraat 6, tel. 10378; Fa. Beg
mann en Sneltjes, Kruisweg 30, tel. 10043; Ma£
nixapotheek, Mamixstraat 65, tel. 23525; ap®
theek Schotsman, Binnenweg 206, Heemsten
tel 28320 Na Zonsondergang zijn mede g®
opend: Parkapotheek, Kleverparkweg 13
11793; Teylerapotheek, Teylerplein 79, tel. 179
terwijl de verkooper aan het publiek vólge.
nader a^in te wijzen groepen en sorteering z J
bonnen bij eveneens later te noemen instant
zal moeten inleveren.
Er wordt in eigen belang een beroep op
algemeene medewerking van de verkoopers e
van het koopende publiek gedaan.
Door de hierboven vermelde te zijner tijd
te stellen scherpe controle en uitwisseling val
de op deze wijze van twee kanten te verkrijg®
gegevens, zal blijken in hoeverre voldaan
aan de gegeven voorschriften.
Met name de z.g. groote artikelen, welke
hieronder gespecificeerd staan, zullen, indict
zij in grootere hoeveelheden eafgeleverd cA-
ontvangen zijn, in mindering worden gebrcah^
van in de toekomst te verleenen rechten va®
aanschaffing.
D zg. „greooe" tartikelen zijn o.a.:
Wollen dekens, costuums voor mannen etl
jongens, mantelcostuums, wollen japonnen»
wollen dames- en kindermantels, overjassen
voor mannen en jongens, regenjassen en r®'
genmantels, bedstellen, matrassen, stoffen, b®'
stemd voor de vervaardiging van deze goederen'
De bestaande regelingen en vooi-schriften
hebben een tijdelijk karakter. Zij dienen
overgangsmaatregel tot een verbeterde en
nitieve regeling, welke zal worden ingesteld
zoodra ht rijksbureau voor de distributie va»
textielproducten dooi- den handel de gegeven®
verzameld heeft, welke noodzakelijk zijn oi®
deze definitieve voorschriften zoo juist mog®'
lijk te doen zijn en de organisatie gereed is.
Al de maatregelen, welke genomen zijn
en genomen zullen worden op het gebied
van de verdeeling van textielgoederen,
hebben ten doel te voorkomen, dat een
klein gedeelte van de volksgemeenschap zich
thans voorziet van extra-voorraden, ter
wijl dan door den slechten aanvoer van
grondstoffen de groote rest der bevolking
reeds binnenkort niet goed zou kunnen
warden voorzien van datgene, wat voor
dagelijksch leven en werken noodzakelijk is.
Het adres van het Rijksbureau voor de dis
tributie van textielproducten door den hande'
is: Banstraat 1 te 's-Gravenhage, telefoonnum'
mer 394930.
De volledige regeling is van 13 Juni af voor
iederen handelaar in textielproducten verkrijg'
baar bij de plaatselijke distributiediensten te
gen betaling avn 2'/2 cent per exemplaar. Geen
enkele handelaar zal zich derhalve op onbe
kendheid met dzee regeling kunnen beroepen
'iaa
«ft t
tor
kei
kin
