Parijs door de Duitschers bezet Ook Le Havre bezet DUITSCHERS IN PARIJS Verduistering Isolationisten blijven zich roeren Dagorder voor Duitsche luchtmacht en marine Petroleumdistributie SRUND HOTEL Fransche troepen trekken terug Nog 50.000 dakloozen in Rotterdam VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS VRIJDAG 14 JUNI 1940 - AVONDBLAD Historische herinneringen Twee liter op den met periode 1gemerkten zegel ZflMDVPbIT V DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM VIER EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 22441 Lindbergh niet bevreesd voor een luchtaanval Bij het einde der krijgsverrich tingen in Noorwegen HOOGERHUIS BESPREEKT LONDENS DEFENSIE ESTLANDSCHE EILANDEN WORDEN ONTRUIMD DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADZIJDEN GROOTERE BEDRIJVIG HEID A/D BOVEN-RIJN Waarom nog elders ergernis wanneer „de Roemer" prima is HET HOTEL MET DE BESTE SERVICE'! PRINSES JULIANA IN CANADA Jorig geleerd, oud gedaan. Dit aardige tafereeltje kan men dagelijks in de Graten van Hoorn zien. Als moeder uit den stal wordt gehaald om het dagelijksche werk te doen, gaat de kleine mee Naar de „Deutsche Zeitung" volgens een Reutertelegram uit Londen verneemt, is H.K.H Prinses Juliana met haar dochtertjes in Canada aangekomen. HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 14 Juni (D.N.B.) Het opperbevel van de weermacht deelt mede: De volledige ineenstorting van het geheele Fransche front tus- schen het Kanaal en de Maginot- linie bij Montmédy heeft de Fran sche leiding ertoe gebracht, haar oorspronkelijke voornemen, de hoofdstad van Frankrijk te ver dedigen, te laten varen. Parijs is derhalve tot open stad verklaard. Zooeven zijn de zege vierende Duitsche troepen Parijs binnengerukt. BERLIJN, 14 Juni (DNB) Van welingelichte zijde wordt medege deeld, dat Le Havre door de Duit sche troepen is bezet. BNGELSCH DéMENTI OVER LANDING OP JAVA oordvoerder te Tokio bespreekt berichten uit Ned.-Indië Het meerendeel moet worden j geëvacueerd; ook gedwongen inkwartiering noodig Vrees voor evacuatie Kinderuitzending •:7 NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voot prijzen der „Omroepers" zie de rubriek NEW YORK, 14 Juni (DNB) De republi- keinsche candidaat voer het president schap Dewey, heeft geëischt, dat het Con gres voor den duur van den oorlog in Europa permanent zitting zal houden. Als motief voerde Dewey aan, dat een overijld of Onbezonnen optreden van een over- ijverigen regeeringschef anders een natio nale ramp zou kunnen ontketenen. Voglens „Associated Press" worden Onder leiding van den democratischen senator Clark, pogingen in het werk gesteld om een blok van Congresleden te vormen, dat zich wil verzetten tegen iedere directe regeeringshulp voor Enge land en Frankrijk, zooals het ter beschikking stellen van oude torpedoboot jagers aan Enge land. Op een conferentie, waaraan vooral werd deelgenomen door isolationistische leden van het Congres, heeft kolonel Lindbergh als luchtvaartdeskundige gesproken over de beteekenis van den Europeeschen oorlog voor de Vereenigde Staten. Zonsondergang 14 Juni 32.04 Het opperbevel van de Duitsche Weer macht deelt mede, dat de Duitsche troepen hedenmiddag de Fransche hoofdstad zijn binnengerukt. Zooals men weet, hadden de Fransche militaire autoriteiten reeds gisteren beslo ten, dat Parijs niet verdedigd zou worden. Als de steenen konden spreken, zouden zij in Parijs heel wat weten te vertellen van opstand en burgeroorlog, strijdgewoel en krijgsroem. Er is bijna geen enkele andere hoofdstad in Euro pa aan te wijzen, die zoo vaak in het teeken van Mars heeft gestaan, als Parijs, die zoo dik wijls belegeringen heeft doorstaan en de*, vijand binnen haar muren heeft gezien. Reeds in het jaar 52 voor onze jaartelling namen de Parijzenaars deel aan den opstand onder Ver- cingetorix; na hardnekkigen strijd werd de ge- heele stad verwoest; doch Caesar liet ze weder opbouwen en versterken. In de 9e eeuw had Parijs zwaar te lijden onder de strooptochten van de Vikingen. In 885/86 werd de stad 13 maanden lang door de Noormannen belegerd. Ook van dén honderdjarigen oorlog met Enge land en de daarmede gepaard gaande troebelen had de stad ernstig te lijden. Tijdens de ver volging van de Hugenoten namen de Parijze naars bovendien nog deel aan de geloofsvervol gingen. Bij gelegenheid van de „Bloedbruiloft van Parijs", op 24 Agustus 1572, werden 2000 Hugenoten omgebracht. De stad werd vervol gens bezocht door belegering, pest en hongers nood en capituleeerde eerst in 1593, toen reeds 13.000 inwoners den hongerdood waren gestor ven. Ook tijdens de Fransche omwenteling speelde Parijs, dat destijds reeds een half millioen in woners telde, een groote rol. Door de bestor ming van de Bastille op den 14den Juli 1789 kwam het Parijsche gepeupel in het bezit van de macht en volgde het schrikbewind, dat on telbare offers heeft geëischt. Ook de oorlog der verbondenen tegen Napoleon in 1814 eindigde eerst, toen dezen op 30 Maart van dat jaar de door Marmont en Mortier hardnekkig verdedig de hoogten van Romainville en Montmartre stormenderhand innamen en den dsg daarna hun zegevierenden intocht in Parijs hielden. Aan het hoofd van hun garden reden de ko ning van Pruisen en de Tsaar van Rusland onder de tonen van een marsch, die sedert de „Parijsche Intochtsmarsch" heet, onder de Porte St. Martin door naar de Chainps Eiysées, toegejuicht door de bevolking, welke den oorlog moede was. Doch reeds den 20sten Maart 1815 keerde Napoleon naar Parijs terug waar het herstel var. het Keizerrijk werd gevierd met een schitte rend feest op het Champ de Mars. Na den slag bij Waterloo door zijn aanhangers in den steek gelaten, verliet de geweldenaar op 25 Juni van dat jaar voorgoed de hoofdstad. Den 7den Juli d.a.v. hielden de verbondenen daarop voor de tweede maal hun intocht in Parijs. Bliicher liet de Pruisische troepen in Parijs zelf inkwartie ren, tot groote verbittering van de bevolking. Ook droeg hij zorg, dat de door de Franscnen geroofde kunstschatten in beslag werden ge nomen en naar de plaats van herkomst terug gezonden. In later jaren braken telkens bloedige onlusten en revolutionnaire troebelen uit, die voor een deel met wapengeweld werden onder drukt. In den oorlog van 1870/'71 speelde Parijs op nieuw een groote rol. Op 19 September werd de stad geheel door de Duitsche troepen in gesloten. de langdurige belegering nam een aanvang. In weerwil van verschillende uitval len was het noodlot niet te keeren. Hoewel men tijdig de noodige maatregelen had getroffen om de stad in voldoende mate te voorzien van kolen en levensmiddelen, heerschte spoedig groote schaarschte op dit gebied. De bevolking voedde zich met paardevleesch en ratten; zelfs de wilde dieren uit den Dierentuin werden ge slacht. In Januari 1871 werden eindelijk tus- schen Bismarck en Favre onderhandelingen aangeknoopt te Versailles, met het gevolg, dat een wapenstilstand van drie weken werd ge sloten. Reeds den daaropvolgenden dag werden de forten van de buitenste linie bezet en le vensmiddelen voor de uitgehongerde stad aan gevoerd. Den lsten Maart vond de intocht in Parijs plaats, doch reeds drie dagen later werd de stad weder ontruimd, daar de Nationale Vergade ring zich haastte, de Duitsche vredesvoorwaar den aan te nemen. Daarop volgde het schrik bewind van de Commune, waardoor de stad maanden lang niet tot rust kwam. In den wereldoorlog is het niet tot belege ring en nog minder tot inneming gekomen. Slechts af en toe had de stad te lijden van Duitsche vliegeraanvallen, terwijl zij ook be schoten werd door het groote kanon, dat op 120 kilometer afstand stond opgesteld. Gedurende onze generatie, aldus verklaarde nij volgens Associated Press, kunnen de Ver eenigde Staten niet met succes worden aan gevallen. Lindbergh, die indertijd op Groenland naar geschikte landingsterreinen voor een verkeersluchtdienst op Europa heeft gezocht, zeide dat de omstandigheden voor de lucht vaart daar zóó ongunstig zijn, dat het onnoo- zei is te verwachten dat een land, hetwelk een inval in de Vereenigde Staten zou willen doen, op Groenland bases zou kur.nen inrichten. Wat een inval in Zuid-Amerika betreft, een even- tueele vijand zou daar niet alleen luchtbases, maar ook werkplaatsen en fabrieken noodig hebben. Zaterdag zal Lindbergh opnieuw een radio# rede over „onze weg tegen den borlog" houden. In den Senaat heeft de democraat Downey medegedeeld, dat de Amerikaansche am bassadeurs te Londen en Parijs het vorige jaar een oorlog van korten duur met spoe dige capitulatie van Engeland en Frank rijk voorspeld hadden. Ook Roosevelt heeft Downey indertijd gezegd, dat de overwel digende militaire macht van Duitschland 'n Duitsche overwinning vrijwel waarborgde. Waarom dan, aldus zeide Downey, al deze hysterie? Het verloop van den oorlog is slechts In overeenstemming met de voor spellingen van alle militaire experts. BERLIJN, 14 Juni. (D.N.B.). De opper bevelhebber van het luchtwapen, generaal- veldmaarschalk Goering, heeft bij het einde van de krijgsverrichtingen in Noorwegen een dagorder aan het luchtwapen uitge vaardigd, welke als volgt luidt: „Soldaten van het luchtwapen, kameraden. Geen vijandelijke afweer en geen tegenwerking van het weer konden u weerhouden voor de zen even dapperen als genialen veldtocht de poort tot het succes te openen, den vijand hardnekkig op de hielen te zitten en tenslotte de overwinning ook in het Hooge Noorden mo gelijk te maken. Ik gedenk in het bijzonder de bemanningen van de transportvliegtuigen, die in onbaatzuchtige bescheidenheid en met nooit tanende energie de voorwaarde voor het ge lukken der onderneming hebben geschapen. Weg is de stralenkrans van Brittannië's vloot, Elke bom van ons luchtwaoen op Engelsche schepen aan de kust van Noorwegen was een slag tegen de vermeende beheersching der zeeën van de plutocratische oorlogsophitsers aan de Theems. De strijd gaat voort. Ge hebt thans stellingen betrokken waaruit de stooten in het hart van den vijand opgaan. De leuze van het Duitsche luchtwapen is en blijft: „over winning." Ook de opperbevelhebber der oorlogs marine, grootadmiraal Raeder, heeft bij het einde van de krijgsverrichtingen in Noor wegen een dagorder uitgevaardigd. Daarin wijst hij op de voorbeeldige samenwer king der oorlogsmarine met de andere deelen der weermacht. De oorlogsmarine heeft door de groote energie van de geheele vloot de bezet ting van de vóórnaamste Noorsche steunpun ten mogelijk gemaakt en daarmede den grond slag gelegd voor de operaties van het leger en het luchtwapen. Zij heeft met de verzorging en beveiliging van aanvullende troepen en materiaal beslissend tot de verovering van Noorwegen bij gedragen. De dagorder sluit: „Soldaten van de oorlogs marine. Ik ben trotsch op u, op uw krachtig op treden tegenover een numeriek sterkeren vijand, op uw dapperheid, op uw vasthoudendheid en op uw succes, dat geen voorbeeld in de ge schiedenis van den oorlog ter zee kent. Steeds voorwaarts met God voor Führer en vaderland.' De secretaris-generaal, waarne mend hoofd van het departement van Handel, Nijverheid en Scheep vaart, maakt bekend, dat de met periode 1" gemerkte petroleum- zegel gedurende het tijdvak van Maandag 1 7 Juni tot en met Zondag 30 Juni recht geeft op het koopen van twee liter petroleum. LONDEN, 14 Juni. (Reuter). Het Engel sche Hoogerhuis heeft gisteren in geheime zitting vergaderd om de verdediging van de hoofdstad te bespreken. Verder is het verboden in Engeland de klokken van kerken of kapellen te luiden, tenzij om de landing van valschermtroe pen aan te kondigen. Ook heeft de Board of Trade een decreet uitgevaardigd, waarbij de export van alle goe deren naar Bulgarije, Griekenland, Hongarije, Liechtenstein, Roemenië, Zwitserland, Joego slavië en de Russische havens aan de Zwart« Zee afhankelijk gesteld wordt van een spe ciale vergunning. Deze maatregelen zijn een gevolg van Italië's deelneming aan den oorlog. STOCKHOLM, 14 Juni. (D.N.B.). In de gis teren gehouden geheime zitting van den Zweedschen Rijksdag heeft de minister van Buitenlandsche Zaken, Günther, verklaard dat de Zweedsche bewoners van het voor de kust van Estland gelegen eiland Odinsholm binnen kort naar Wormsö, een eiland gelegen tegen over Hapsal, zullen worden overgebracht. Ook de bewoners van de Ragö-eilanden, ten getale van 450, zullen naar andere deelen van Estland overgebracht worden. BERLIJN, 14 Juni (D.N.B.). Ook aan het tot dusver betrekkelijk rustige deel van het Duit sche front wordt de gevechtsactie heviger. Naar van den Boven-Rijn en uit het gebied aan de grens van Zwitserland gemeld wordt, heeft de vijandelijke artillerie enkele plaatsen beschoten zonder militaire schade aan te richten. Het vuur werd daarop van Duitsche zijde beantwoord. HEILIGE WEG S9-45 - A'DAM A. J. v,d MADE LOGIES M ONTBIJT 2.— Prima Holl keuken SPECIALITEIT INDISCHE RIJSTTAFEL TEL. 3503 3564 Onmiddellijk aan zee PENSION vanaf Fl. 5.SO p. d. Zooals de woordvoerder van het Fransche ministerie van Oorlog had verklaard, liet het opperbevel niet toe, dat er in Parijs gestreden zou worden. Daarom waren de troepen verplicht zich verder in, de omgeving van de hoofdstad terug te trekken. De troepen zouden zich ten Noorden van Parijs verde digen en zich later in stellingen achter Parijs terugtrekken. Alle noodige maatre gelen zijn reeds genomen. Naar Stefani bericht zijn vanmorgen vroeg de Duitsche voorhoeden Parijs door de Porte Saint Dénis binnengekomen. De Amerikaansche ambassadeur Bullitt heeft aan het departement van Buitenlandsche Zaken te Washington medegedeeld, dat het Duitsche leger zich binnen de poorten van Parijs bevindt. Bullitt heeft bovenstaand bericht telefonisch doorgegeven aan den Amerikaanschen ambassa deur bij de Poolsche regeering, Biddle, die zich °P het oogenblik te Tours bevindt. Deze stelde daarop terstond Washington hiervan in kennis. Het bericht luidt o.a.: „De stad is rustig." Bullitt, die zich te Parijs bevindt, verstuurde het bericht om middernacht (Greenwich-tijd) 'haar het was bijna 6 uur toen het in het de partement aankwam. Builitt blijft met de militaire en marine- attachés en zes secretarissen als vertegenwoor digers van het diplomatieke corps te Parijs. Hij heeft zich bereid verklaard er voor te zorgen, dat de overdracht van het bestuur der stad zon der verlies aan mensehenlevens geschiedt. Tokio, 14 Juni. (D.N.B.) Inzake den reeds £®melden aanval van een Nederlandsch-In- disch vliegtuig op een Japansche visschersboot, heeft de woordvoerder van het departement ^ah Buitenlandsche Zaken verklaard, dat aan hdQ Japanschen consul-generaal te Batavia 0th een uitvoerig rapport is verzocht. Men kan 'ckenen, aldus de woordvoerder, op een Ja- fansch protest. Inzake de berichten over beweerde Brit- sche troepenlandingen op Java heeft de Bngelsche regeering haar standpunt in To kio nog niet bepaald. Alleen heeft de En- Belsche ambassade te Tokio een tegen- sPraak gegeven. Zonsopgang 15 Juni 5.16 Zonsondergang 15 Juni 22.04 Rotterdam telt thans nog vijftig duizend personen, die geen woning hebben, van wie een gedeelte bij familie, vrienden of kennissen wordt verzorgd ofwel in de noodtf>}iuizen, die overal in de stad zijn opgericht, tijdelijk werden ondergebracht. Het meerendeel hunner moet naar an dere plaatsen worden geëvacueerd, waar zij beter dan in Rotterdam kunnen worden verzorgd. Aldus luidde de mededeeling op een pers conferentie in het Centraal Evacuatie Bu reau aan den Stadhoudersweg in de Maas stad, dat onder leiding staat van den heer H. van Dijk, waarbij Ook de wethouder voor Onderwijs en Volksontwikkeling, de heer L. de Groot, tegenwoordig was. Deze gaf een beknopt overzicht van hetgeen onmiddellijk na de ramp door vrijwillige hel pers was gedaan. Reeds op Woensdag 15 Mei begon men met het evacueeren van diegenen die dakloos wa ren en den vorigen nacht onder den blooten hemel ofwel in kelders hadden doorgebracht. De leiding hierbij berustte bij den heer P. de Bruin te Schiedam, lid van Ged. Staten, die contact zocht met gemeentebesturen van om liggende plaatsen. Van alle kanten verleende men medewerking, zoodat de eerste vluchtelin gen in Schiedam, Delft, Vlaardingen en nog eenige andere gemeenten onderdak vonden. Niet zoodra was de eerste schrik verdwe nen of de stroom van vluchtelingen slonk. Blijkbaar verkoos men een bekrompen en onmogelijk verblijf te midden van de puin- hoopen boven een behoorlijke huisvesting elders. Ook waren er, die hij de eerstvol gende gelegenheid weer terugkeerden om te trachten, bij familie of vrienden onderdak te vinden. De heer De Groot bracht hulde aan de vrij willigers, die ongeveer gedurende drie weken zooveel tot verlichting van den nood hebben bijgedragen. Toen evenwel bleek, dat ret hier geen zaak van korten duur gold, is men van gemeentewege overgegaan tot het instellen van een Evacuatiedienst onder leiding van den heer Van Dijk. Na een goede telling kwam men tot de slotsom, dat er nog meer dan 50.000 per sonen dakloos waren, te wier behoeve maatregelen moesten worden genomen. De heer De Groot zeide, er van overtuigd te zijn, dat binnen een half jaar het pro bleem der dakloozen zal zijn opgelost, zoo dat men den winter met vertrouwen kan tegemoet gaan. De heer Van Dijk kon thans nog geen offi cieel schema van evacuatie voorleggen. Ook hij zeide, getroffen te zijn door de snelle hulp, door particulieren, blokleiders en wijkcomité's ge boden. In korten tijd waren overal scholen en leegstaande lokalen ingericht en werd er voor kleeding, dekking en voedsel gezorgd, vele eigenaren van automobielen stelden hun voer tuig ter beschikking en men werd getroffen door zooveel blijken van menschlievendheid. Gedurende de eerste weken werden 20.000 per sonen geëvacueerd, aanvankelijk in wilde vlucht: later volgden duizendtallen in een geregelde organisatie, waaraan evenwel nog gebreken kleefden. Men heeft daarop contact gezocht met het bureau „Afvoer Burgerbevolking" in Den Haag. De evacuatie gaat met groote moeilijkheden gepaard, mede omdat de achtergeblevenen, die voor evacuatie in aanmerking komen, eerst moe- Panorama van Parijs, waar de Duitschers thans zijn binnengerukt ten worden overtuigd van de noodzakelijkheid, onder de huidige omstandigheden niet in de stad te blijven. Daarom heeft men ook den Ge meentelijken Woningdienst in het plan inge schakeld. Zij, die nog rbaeid of een redelijke kans daarop hebben, kunnen in Rotterdam blij ven en voor hen wordt voor een onderkomen in minder dichtbevolkte wijken gezorgd. Hoewel er reeds aanbiedingen voor huis vesting van medeburgers inkwamen, is het aantal bij lange na niet voldoende om in de behoefte te voorzien, zoodat men waar schijnlijk binnenkort tot gedwongen inkwar tiering zal moeten overgaan, zooals reeds op verschillende plaatsen m de omgeving is geschied. Er bestaan plannen tot het bouwen van een aantal noodwoningen, terwijl met de militaire autoriteiten onderhandelingen worden gevoerd over het afstaan van eenige barakken, welke tot kampen zullen worden ingericht. Ook bij het inrichten der noodtehuizen zag men zich vaak voor moeilijkheden geplaatst zoowel met betrekking tot de inrichting als met het personeel. Velen, die in de eerste da gen zich hiermede hadden belast, moesten weer tot hun normalen arbeid terugkeeren, zoodat men menschen tekort kwam. Langzamerhand konden deze moeilijkheden worden opgelost en kon de voedselvoorziening worden geregeld. Mr. H. Wlllemse, een bekende figuur uit het Rot- terdamsche scheepvaart-bedrijf, belastte zich met het toezicht. De leiding berust bij een aan tal gymnastiekonderwijzers. De geneeskundige verzorging geschiedt door verpleegsters van het voormalige ziekenhuis aan den Cools in gel onder leiding van dr. J. H. E. van Dijk. Ook de kinderuitzending staat onder leiding van het Evacuatiebureau. De eerste groep ver trok reeds naar het Bio-Vacantieoord te Bergen aan Zee onder leiding van den heer C. J. van der Waals, secretaris van „Kinabu". Ook kin deren uit niet-getroffen gezinnen zullen zoo noodig worden uitgezonden. Van alle kanten kwamen uitnoodigingen binnen, welke getuigden van groote kinderliefde en hulpvaardigheid. De heer S. Pronk, die als controleur verschei dene plaatsen waar vluchtelingen verblijven bezocht, deed mededeeling van zijn ervaringen, waaruit bleek, dat de eerste vluchtelingen er minder goed aan toe waren. Thans is alles veel beter georganiseerd. Bij deze vluchtelingen be hoeft dus geen vrees voor nieuwe evacuatie te bestaan. Het comité is in staat, met behulp van het rijk aan volwassenen een klein zakgeld toe te kennen. Voor voldoende afleiding wordt gezorgd en ook op dit gebied is er veel medewerking o.a. van den radiodistri- butiedienst. theaterdirecteuren en de bevol king, die voor boeken en couranten voor ouderen en voor speelgoed ten behoeve van kinderen zorg draagt. Reeds hebben vluchtelingen in hun nieuwe verblijfplaats werk gevonden. De vluchteflingencomité's zorgen naar best vermogen, dat ook de familieband gehandhaafd blijft. De hulpactie onder de burgerij vindt voort gang; toch komt er nog steeds veel aan klee ding en meubilair te kort. Er is vooral gebrek aan mannen-onder- en bovenkleedlng. Tenslotte heeft men een overzicht gekregen van de organisatie van het vluchtelingenwerk in onderscheidene gemeenten en er was slechts één roep over de goede verzorging. Uit alles blijkt, dat ondanks den doorstanen angst en het geleden verlies de vluchtelingen nog ongebroken menschen zijn en zij, die alsnog evacueeren, kunnen profiteeren van een goed georganiseerden dienst, die het hun mogelijk zal maken, zoo spoedig mogelijk weer mede te werken aan den verderenopbouw van Rotter dam, met welke stad zij zich zoo nauw ver bonden gevoelen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1940 | | pagina 1