m f
Nieuw stadscentrum
van Rotterdam
Na de capitulatie
van Parijs
DE UITBREIDING VAN
AMERIKA'S DEFENSIE
Een vreemde vischvansst
Rotterdam heeft veel
glas noodig
CREDIETVERLEENING BIJ
OORLOGSSCHADE
ZATERDAG 15 JUNI 1940
Distributie in Griekenland
nieuwe luchtaan
vallen OP MALTA
Moskou beloofde geen
PUINRUIMERS STALEN
150 RIJKSDAALDERS
Als wij weer gaan
autorijden
Kerkdijk Leven
De reactie in de Ver. Staten
De Britsche pers
Republikeinen prijzen vredelievend
heid der eigen partij
NIEUWE REGEERING
IN LITAUEN
In verband met de besprekingen
met Moskou
Italianen vallen ook steden in
den Soedan aan
cairo, 15 Juni. (Reuter). Gemeld wordt,
A 'h den loop van "Vrijdag voortdurend lucht-
^hvaiien op Malta zijn ondernomen. Twee
Jtsche soldaten zijn gedood en een werd ge-
w°hd.
HULP AAN ZWEDEN
MAANDAG VERKLARING
DOOR TURKSCHEN
PREMIER
MADRID CONTROLEERT
BUITENLANDSCHE PERS
AMBASSADEURS BIJ
MOLOTOV
UITSTEL VOOR BETALING
DER FINSCHE SCHULDEN
Beperkt stroomverbruik
in Argentinië
Roosevelt over Reynauds
verzoek om hulp
Geen Bulgaarsche schepen
op Middellandsche Zee
VISSCHEN OP HET
IJSSELMEER
De Ortskommandanturen
opgeheven
T elefoon-automatiseering
te Venray e. o.
Reeds 40 pet. van de gebroken
ruiten vernieuwd
BOTSING TUSSCHEN DRIE
MOTORRIJWIELEN
„Polyahtha" bloeit weer op
Zoolang het plan-W itteveen
nog niet gepubliceerd is,
een open vraag
KRIJGSGEVANGENEN
OP DOORTOCHT
Geen manifestaties
Centrale-verwarmings
industrie
Precaire situatie, doch spoe
dige omslag ten gunste
verwacht
Opheffing van commissies
Gevluchte Catechisten
van Bouvigne
Gouden doctoraten
Onderzoek bij gemeentebesturen
en institutioneele beleggers
MAATSCHAPPIJ DER NED.
LETTERKUNDE
Het gouden jubileum van
„Eudokia"
PASTOOR E. A. RUSSEL f
PASTOOR F. BLOEMEN t
NEW-YORK, 14 Juni. (D.N.B.). De ineenstor-
van het Fransche Noordelijke front en de
^aPitulatie van Parijs hebben in de Vereenigde
Staten een zeer diepen indruk gemaakt. In het
arnp der voorstanders van Amerikaansche tus
senkomst, waar nog slechts enkele onverstoor-
^ren in de mogelijkheid van een succesvolle
teddingsactie gelooven, hebben de laatste be
tichten uit Europa zeer tot nadenken gestemd.
"e isolationisten beschouwen de gebeurtenissen
5's een bewijs voor de juistheid van hun stand
punt. Zelfs de vurigste voorstanders van tus
senkomst beginnen er aan te twijfelen, of
Welneming van de Vereenigde Staten aan den
5°rlog thans nog zin heeft. De meening heerscht
ook, dat na deze nieuwe Duitsche over
winning het lot van Frankrijk zoo goed als be
leid is.
Volgens United Press wordt te Washington
JPcnlijk toegegeven, dat Amerika datgene, wat
frankrijk het meeste noodig heeft, n.l. zwermen
J'iegtuigen en tanks, niet bezit. In regeerings-
«ingen heerscht een gevoel van algemeene hul
peloosheid, dat culmineert in de conclusie, dat
"et thans te laat is om Frankrijk te helpen.
De Engelsche bladen maken met reusachtige
kippen melding van den intocht der Duitsche
'roepen in Parijs. De „Evening Standard"
Schrijft, dat thans in Frankrijk de grootste slag
Uit de wereldgeschiedenis woedt. De aanhangers
!jer democratische beginselen leven daarbij mee.
<4j weten, dat hun eigen lot er mede verbonden
s- Amerika waakt en Engeland waakt. Maar de
democratie zal den slag niet alleen met waken
Winnen. Reynaud's beroep op de Vereenigde
"-tuten kan door Engeland slechts ondersteund
Wbrden. Het blad dringt er bij het ministerie
Van Oorlog op aan, dat in sneller tempo meer
toepen op de been worden gebracht. Als de uit
rusting daarvoor nog niet gereed is, moet zelfs
tonder uitrusting met hun opleiding begonnen
Worden. Engeland moet zoo spoedig mogelijk
don volk in wapenen blijven, zooals Frankrijk
flUt is.
Washington, 15 Juni. (d.n.b.). De mi
eter van Oorlog, Woodring heeft medegedeeld,
öut het plan tot uitbreiding der luchtmacht
J'Un bet leger voorziet in de opleiding van
'0.600 man, van wie 7000 vliegtuigbestuurders,
"6r jaar.
President Roosevelt heeft gisteren het
Wetsvoorstel voor defensiezaken, omvattende
öe gewone begrooting van het departement
van Oorlog onderteekend, ten bedrage van
'495 millioen dollar. Hiervan zal 105 millioen
dollar besteed worden voor 2556 nieuwe
Vliegtuigen en 189 millioen dollar voor de
aanschaffing van strategisch belangrijk
materiaal voor een mogelijke mobilisatie
van een leger van een millioen m»n.
Op den republikeinschen partijdag van den
6taat Illinois en in Springfield hebben ver
scheidene sprekers de Republikeinsche partij
ootiteld als de partij van den vrede en de demo
craten als de partij van het internationalisme
eh van den oorlog. Zij eischten, dat de Vereenig-
"e Staten buiten den Europeeschen oorlog zou-
acn blijven. Deze verklaringen werden met
kfoote instemming ontvangen.
KAUNAS, 15 Juni (D.N.B.) De Litau-
Uche minister-president Merkys is vannacht
Wet zijn geheele kabinet afgetreden. De
Vroegere Litausche opperbevelhebber gene
raal Rastikis is met de vorming van een
Weuwe regeering op breedcren grondslag
'•oiast.
'li
Oeneraal Rastikis was juist dezer dagen weet
vl actieven dienst getreden en tot- directeur
an de militaire hoogeschool benoemd.
D® kabinetswijziging hangt evenals het daar
in voorafgegane aftreden van den minister
ah Binnenlandsche Zaken met de verscherpte
'tUatie samen, zooals deze ontstaan is sinds
j. Mei na de overhandiging van de Sovjet-
jWssisehe nota aan Litauen. Over de vermoede-
Ae samenstelling van de nieuwe regeering
€r'uidt, dat men de benoeming van den vroe-
~®fen. gouverneur van Memel, Kubilius, tot nieu-
minister van Binnenlandsche Zaken ver
kucht. Urbsys zou minister van Buitenlandsche
uken blijven. Als minister van Oorlog wordt
l®hoemd de huidige opperbevelhebber generaal
"tkauskas.
ATHENE, 15 Juni (D.N.B.) De minister-
resident Metaxa-s heeft bekend gemaakt dat
1 regeering zich genoodzaakt ziet wegens den
'eUwen toestand kaarten voor levensmiddelen
'e voeren, en wel voor brood, suiker, koffie,
rijst en gedroogde groente. Ook het ge
(rhik van vleesch zal worden beperkt. Licht-
.e'arnes worden verboden en het spoorweg-
Akeer, alsmede scheepvaart en autobusver-
eer zullen worden ingekrompen.
brhik
Van°orbs v''orc" gemeld, dat de Italianen aan-
en hebben ondernomen op twee kleine ste-
in den Soedan.
^OSKOu, 15 Juni (D.N.B.) Het Russische Te-
j 2faafag<jntschap Tass maakt het volgende of-
'cele démenti bekend:
Uar het Amerikaansche persbureau United
Press heeft bericht zou in Skandinavische krin
gen zijn verklaard, dat de Sovjet-Unie in geval
van een aanval Zweden te hulp zal komen. Tass
is gerechtigd te verklaren, dat aan deze ge
ruchten elke grondslag ontbreekt. Verantwoorde
lijke Sovjet-kringen wijzen erop, dat Moskou
zich niet ophoudt met het uitdeelen van beloften
tot hulp.
ISTANBOEL, 15 Juni. (D.N.B.) Naar ver
luidt zal de verklaring van den Turkschen pre
mier over de buitenlandsche politiek voor de Na
tionale Vergadering eerst Maandag plaats vin
den.
MADRID, 14 Juni. (D.N.B.). Het ministerie
van Binnenlandsche Zaken zal vandaag een ver
ordening uitvaardigen volgens welke het den
zoogenaamden persbureaux der oorlogvoerende
mogendheden verboden zal zijn, gedrukte stuk
ken, brochures, nieuwsbulletins en andere pro-
pagandalectuur te vervaardigen en uit te geven.
Tevens worden alle lokalen, die door deze
mogendheden onder den naam van leeszaal of
bibliotheek in gebruik zijn genomen doch uit
sluitend dienden vcor propaganda, gesloten.
MOSKOU, 14 Juni (D.N.B.). De volkscom
missaris van Buitenlandsche Zaken, Molotov,
heeft vandaag, naar Tass meldt, den Fransehen
ambassadeur, Labonne, en later den Engel-
schen ambassadeur, Cripps, ontvangen.
WASHINGTON, 15 Juni. (DNB). Een reso
lutie, waarbij aan Finland uitstel voor de vol
doening van den heden vervallenden termijn
der oorlogsschulden wordt verleend, is door
den Senaat eenstemmig aangenomen.
BUENOS AIRES, 14 Juni (DNB). Ter beper
king van het stroomverbruik wordt de klok
vanaf 1 Juli een uur vooruitgezet. Schouwbur
gen en bioscopen moeten uiterlijk een half uur
na middernacht sluiten. Lichtreclames moeten
reeds om 10 uur gedoofd worden en de straat
verlichting wordt tot het allernoodzakelijkste
beperkt. In openbare en particuliere bedrijven
mag het werk niet vOor 7 uur 's morgens be
ginnen.
WASHINGTON. 14 Juni. (D.N.B). In ant
woord op een in de persconferentie gestelde
vraag of het in het voornemen lag op het ver
zoek om hulp van Rcynaud te antwoorden, heeft
president Roosevelt verklaard, dat Amerika op
het oogenblik alles doet wat in zijn vermogen
ligt.
Roosevelt antwoordde voorts ontkennend op
de vraag, of een tweede rechtstreeksche oproep
van Reynaud voor „wolken van vliegtuigen'' ont
vangen was.
SOFIA, 15 Juni. (D. N. B.) De scheep
vaartautoriteiten hebben den Bulgaarschen
schepen het bevaren van de Middellandsche
Zee verboden.
De jeugd van Spakenburg, die Vrijdag ter
vischvangst was getogen, heeft zeer goede
vangsten gemaakt, al waren deze dan niet van
de gebruikelijke soort.
Een der jongens kreeg in de Binnengracht
beet en trok uit alle macht. Het slachtoffer on
der het water bleek echter zoo zwaar te zijn
dat het slechts met vereende krachten en ste
viger materiaal dan de hengel aan de opper
vlakte kon worden gebracht.
Het bleek een motorfiets te zijn. Verder vis-
schen had tot resultaat, dat eenige flesschen
wijn en kisten met munitie op den wal konden
worden gebracht. Naar de herkomst van deze
voorwerpen wordt een onderzoek ingesteld.
De burgemeester der gemeente Bunschoten
brengt ter kennis van de IJsselmeervisschers
le. Dat volgens een mededeeling van de vis-
scherij-inspectie te Hoorn binnen de lijn niet
gevischt mag worden.
2e. Dat op het visschen zonder vergunning
van genoemde visscherij-inspectie scherp zal
worden toegezien.
Krachtens de bestuursorganisatie, welke door
Rijkscommissaris, Rijksminister Seyss-Inquart
is ingesteld, berust het Duitsche burgerlijke ge
zag in de provincies thans bij de provinciale
gevolmachtigden, die ingevolge de verordening
hun zetel hebben in dezelfde plaats als de Com
missaris der Koningin.
Deze gevolmachtigden houden voeling met den
Commissaris der Koningin en een gevolg van
deze regeling is, dat alle burgemeesters weer
zooals vroeger onder den Commissaris staan.
Het civiele gezag is hierdoor gecentraliseerd in
de hoofdsteden der provincies en in verband
hiermee zijn de Ortscommandanturen opge
heven.
Op Dinsdag 18 Juni te 13 uur zullen de
automatische telefooncentrales te Venray,
Maashees, Merselo, Overloon, Vierlingsbeek,
Wanssum en Well, welke aanvankelijk in de
tweede helft van Mei zouden zijn geopend, in
dienst worden gesteld.
Teelijkertijd zal het net Geysteren worden
opgeheven. De aangeslotenen op dit net zullen
worden, overgebracht naar het net Wanssum.
Voor de vernieuwing van venster- en spiegel
ruiten heeft Rotterdam niet minder dan 75.000
vierkante meter glas noodig, volgens de ruwe
schatting van vakmenschen, die daarbij nog
buiten beschouwing hebben gelaten, wat in de
binnenstad verloren is gegaan.
Onmiddellijk na 14 Mei hebben de Rotterdam-
sche glashandelaren en de schilders-glazenma
kers alles in het werk gesteld om in deze ge
weldige behoefte te kunnen voorzien. Daarbij is
niet alles van een leien dakje gegaan, omdat de
voorraden van de handelaars, op een enkele uit
zondering na, of verbrand of anderszins on
bruikbaar waren geworden, zoodat zij de hulp
vaardigheid van de randgemeenten en de om
liggende steden, zooals Delft, Den Haag, Gouda
en Dordrecht moesten aanspreken
Teneinde in het bezit te komen van het
onmisbare glas wendde men zich voorts tot de
glashandelaren, die verder in het land hun za
ken hebben gevestigd en die over voldoende
voorraden bleken te beschikken. Zoo kreeg Rot
terdam toch nog, wat het noodig had, ondanks
het feit, dat het vervoer van glas door bepaalde
door den oorlog geteisterde gebieden was ver
boden.
Thans is ongeveer 40 procent van alle gebro
ken ruiten vernieuwd, d.w.z. een kleine 30.000
vierkante meter glas is bij particulieren en
winkeliers weer ingezet. Het zal vermoedelijk
echter nog twee a drie maanden duren, alvo
rens alle woon- en winkelpanden van nieuwe
ruiten zijn voorzien.
De oorzaak van deze, voor velen uiterst on
prettige, vertraging' moet worden gezocht in het
feit, dat Nederland geen enkele glasfabriek
heeft. De ook in het buitenland befaamde glas
fabriek te Leerdam levert slechts sier- en kunst-
nijverheidsvoorwerpen. Voor den oorlog waren
Duitschland, België en Engeland onze belang
rijkste leveranciers. Engeland levert thans uiter
aard niet meer, België heeft op het oogenblik
zelf zoo groote hoeveelheden glas noodig, dat wij
van dat. land niet veel mogen verwachten
Duitschland zal binnen 4 a 5 weken weer glas
aan ons leveren. Onverhoopte moeilijkheden met
het vervoer uiteraard voorbehouden.
Tusschen Veenendaal en De Klomp zijn Vrij
dagmiddag drie motoren met elkaar in botsing
gekomen, waarbij een sergeant van den motor-
dienst ernstig werd gewond. Omstreeks drie uur
passeerde deze met zijn motor met ledige zij
span den spoorwegovergang tusschen deze twee
plaatsen. Van de andere zijde naderden twee
motorrijders, die vermoedelijk omdat de sergeant
te weinig naar rechts uitweek achtereenvolgens
met de zijspan in botsing kwamen.
De drie bestuurders werden tegen den grond
geslingerd, waarbij de sergeant zoo ongelukkig
neerkwam, dat hij, vermoedelijk met een sche
delbreuk, bleef liggen. In ernstigen toestand is
hij naar' het militaire hospitaal te Utrecht ver
voerd. De verwondingen van de andere twee
slachtoffers waren niet van ernstigen aard.
De motor, die het eerste met den motor met
zijspan in botsing kwam, werd, evenals deze
laatste, ernstig beschadigd.
In het bureau Hoflaan te Rotterdam zijn vijf
puinruimers, onder wie een voorman ingesloten
wegens plundering. Een ploeg van 50 man was
in een der straten in Kralingen aan het rui
men, toen een der werklieden een geldkistje
vond, waarin zich 150 rijksdaalders bleken te
bevinden. Na overleg met den voorman besloten
de mannen het geld onderling' te verdeelen
zoodat ieder der werklieden drie rijksdaalders
ontving. De zaak kwam evenwel uit en de po-
iltie arresteerde vijf werklieden, n.l. den 37-ja-
rigen voorman H. v. d. N.. den 23-jarigen F. J.
S., den 25-jarigen C. H. H. S., den 41-jarigen F
C. M. V. en den 39-jarigen P. H. D.
Naar de andere werklieden, die mededeelden
in den bult. wordt een onderzoek ingesteld.
Het ergerlijkste van het geval is, dat de vroe
gere bewoner van het pand aan de Lusthof
straat reeds dagen van te voren de mannen op
merkzaam had gemaakt op de eventueele aan
wezigheid van het kistje. Reeds in het begin
van de vorige week kwam deze, een oude man,
bij zijn verbrand h.uis en informeerde naar zijn
geldkistje, dat. naar de ruimers zeiden, helaas
nog niet gevonden bleek. De oude man herhaalde
iederen dag zijn bezoek, maar hij kreeg steeds
ten antwoord, dat er niets was gevonden
Het uitvoerend comité van de bloemen
tentoonstelling' „Polyantha" te Schiedam
heeft in zijn laatste vergadering besloten de
tentoonstelling in haar volle glorie te her
stellen. i
De buitenterreinen werden reeds onderhanden
genomen. De tulpen hebben plaats gemaakt voor
dahlia's en deze zullen binnenkort de groote
attractie van het tweede hoatfdterrein zijn. Ook
rozenbloei op en naast het terras langs het eer
ste hoofdterrein is dezer dagen te verwachten.
De lanen, welke de beide hoofdterreinen ver
binden, zullen binnen twee a drie weken ook
een weelde van bloemen te zien geven. Ten slotte
worden ernstige pogingen in het werk gesteld
om ook de hal weer gevuld te krijgen, pogingen,
welke op het oogenblik een goede kans van
slagen hebben.
In verband met de omstandigheid, dat de
treinverbindingen met Schiedam thans vrijwel
normaal zijn, is het te verwachten, dat ook van
verder gelegen plaatsen het bezoek in de eerst
komende weken belangrijk zal toenemen.
Ochtendzon over een der mooiste vlekjes van Oud-Amsterdam, op de kruising van
Heerengracht en Leidschegracht
Hoe het nieuwe Rotterdam er zal uitzien is
voor ieder nog een groote vraag. Het plan voor
den wederopbouw, zooals ir. Witteveen dat ont
worpen heeft, is slechts aan enkelen bekend en
wat men er zoo nu en dan over verneemt, zijn
dan ook veelal niet meer dan gissingen. Daar
bij zijn er, die op goede gronden steunen, ter
wijl andere meer verraden, dat de fantasie een
koene vlucht genomen heeft. Tot deze laatste
behooren ongetwijfeld die, welke willen doen
gelooven, dat men van de grondige opruiming
van het stadscentrum gebruik zal maken tot
het scheppen van een ultra-moderne stad. Wij
hadden reeds eerder gelegenheid er op te wij
zen, dat door het behoud van de groote ge
bouwen aan den Coolsingel, deze boulevard ze
ker het uitgangspunt zal hebben gevormd voor
het ontwerp, terwijl anderzijds de aanwezigheid
van het spoorwegviaduct van het station D.P.
naar Feyenoord, aan den ontwerper zekere be
perkingen oplegt. Er zijn echter nog meer ban
den, die hem aan het verleden binden, want zelfs
de zoo grondige vernieling van het stadscen
trum, als wij op 14 Mei beleefd hebben, blijkt
meer schijn dan wezen. Men moet wel bedenken,
dat aan den rand van het geteisterde gebied, het
verleden van de stad ongerept gebleven is.
Hier liggen de hoofdverkeerswegen, die zich
ongetwijfeld in het nieuw te scheppen centrum
moeten voortzetten en die dus onveranderlijk
vast liggen. Slechts kan men aannemen, dat
in het ontwerp gestreefd zal zijn naar een lo
gisch vervolg van de wegen die uit vastgelegde
verbindingspunten en hierbij zal men zich on
getwijfeld de wenschelijkheden herinneren,
welke in de historische ontwikkeling van de
stad zijn opgedoken en die toen niet of slechts
gebrekkig oplossing verkregen hebben, door
dat men te veel rekening heeft moeten houden
met hetgeen technisch mogelijk en economisch
verantwoord was.
Veel voorspellenden geest behoeft men niet te
bezitten om te beweren, dat zoowel het Hofplein
als het Calandplein, het Beursplein en het
Oostplein ook in het ontwerp zullen voorko
men, als even belangrijke verkeersknooppunten
als ze in de oude stad waren, al kan het zijn,
dat de vorm van die pleinen wat zal verschil
len van die, welke zij in de oude stad hadden
of, wat het Hofplein betreft, gekregen zou heb
ben. Coolsingel en Goudsche singel zullen even
eens behouden blijven, terwijl men er zeker
van kan zijn, dat er een breede verbinding tus
schen Calandplein en Oostplein, via het Beurs
plein, tot stand zal komen, waarbij dan aan een
wensch zal zijn voldaan, welke in het verleden
met groote kracht is opgekomen.
Een andere wensch, welke in het verleden ge
leefd heeft, doch die toen niet in vervulling is
gegaan, was de rechte verbinding tusschen
Willemsbrug en Beursplein. Ook voor de ver
vulling' daarvan bestaat nu een goede kans,
terwijl men dan tevens, hieraan aansluitend,
een breede verbinding HofpleinBeursplein
zou kunnen maken.
Al deze oude idealen zullen opnieuw hun
kracht doen gelden en hun verwezenlijking
thans heeft misschien een grooter kans van
slagen dan in den tijd, dat ze als revolution-
naire nieuwigheden werden beschouwd.
Men kan er ook van overtuigd zijn, dat de
plannen, zooals deze nog slechts korten tijd ge
leden gemaakt zijn voor de bebouwing van het
oude Diergaardeterrein met de aansluiting aan
het Hofplein om de nieuwe verbinding' van het
westelijk stadsdeel met dat plein, van hun ac
tualiteit niets verloren hebben en in het nieu
we ontwerp geheel zullen worden overgeno
men.
Zoo ziet men, dat veel in den bestaanden
toestand verscholen ligt, dat het nieuwe stads
plan voor een grooter gedeelte bepalen moet,
dan men oorspronkelijk geneigd zou zijn te
veronderstellen. Wanneer aan redelijke ver-
keerseischen zal zijn voldaan, mag men zich
al gelukkig prijzen, want per slot van reke
ning moet men toch een plan hebben, dat eco
nomisch te verwezenlijken is.
Van bijzonder belang bij den herbouw van
de binnenstad zal zijn het scheppen van een
winkelwijk, die voor het publiek aantrekkelijk
is. Breede verkeerswegen, groote gelijkvormige
huizenblokken geven niet de gezellige sfeer,
die voor het winkelen noodig is. Een goede
winkelstand moet speciale eigenschappen be
zitten en in elk geval buiten het drukke snel
verkeer liggen. Al zal men zeker niet komen
tot de typisch smalle straten, die elke oude
stad heeft en die toch altijd nog maar overal
de beste verkoopsgelegenheid geven. Er zal
voor onze winkeliers een behoorlijke oplossing
moeten worden gevonden, wil men er waarlijk
van kunnen spreken, dat Rotterdam een nieuw
stadscentrum heeft gekregen.
Dezer dagen iverd tn onze hladen
een foto gepubliceerd van een
auto, die op lichtgas rijdt. Boven
op den wagen is een groote gas-
zak gemonteerd, die ons aan een
divan doet denken. Het is een heele
stellage, maar het schijnt te vol
doen.
Als na de regenperiode, die wij
op het oogenblik doormaken, siraks
het zonnetje gaat schijnen en de
autoliefhebbers er weer met hun
karretjes op uittrekken, zullen wij
misschien nog leuke tooneeltjes
kunnen beleven, want met een
beetje overleg is er voor menschen,
die nogal gemakzuchtig zijn uitge
vallen, een ideaal ligplaatsje in te
richten op het dak van den wagen.
Wat zullen zij het heerlijk vinden
op die manier door God's vrije na-
tuur te worden gereden!! Met het
stijgen van het aantal kilometers
zal echter het ligplaatsje wel zak
ken vanwege het gasverbruik en als
de gemakzuchtige op zijn zacht-
veerend bedje ingedommeld is, zal
hij dan ivel in zijn dutje gestoord
worden. De wagen begint te suk
kelen, er is haast geen gas meer en
eindelijk wordt degene, die zich
aan het „dolce far niente" over
gaf, wakker door een pijnlijk ge
voel in de lendenen, aangezien hij
inmiddels op de onderlagen van
zijn geïmproviseerd bed is aan
geland.
En dan op zoek naar een gasfa
briek. voor nieuwe vulling
De burgemeester der gemeente Heerlen heeft
een waarschuwing tot de bevolking gericht, dat
de op het vervoer der krijgsgevangenen toezicht
houdende Duitsche commandant heeft laten
weten, niet meer te zullen dulden, dat bij het
voorbijtrekken dier krijgsgevangenen op eeni-
gerlei wijze wordt gemanifesteerd.
Tegen iedere manifestatie zal door hem op
krachtige wijze worden opgetreden. De burge
meester beveelt daarom, dat iedere manifestatie,
met het oog op het belang van de stad en hare
bevolking achterwege moet blijven.
Samenscholingen en het zonder noodzaak stil
staan zijn tijdens het passeeren der krijgsge
vangenen verboden.
Intusschen is het Roode Kruis ingeschakeld
voor de uitdeeling aan de krijgsgevangenen van
de door de bevolking beschikbaar gestelde
levensmiddelen en versnaperingen.
Van welingelichte zijde vernemen wij:
De situatie van de centrale-verwarmingsin
dustrie is precair. In doorsnee zal de capaciteit
slechts voor 20 pet. bezet zijn. Dit heeft fu
neste gevolgen voor dezen uitgebreiden bedrijfs
tak, die werkgelegenheid geeft aan vele dui
zenden in de fabrieken van ketels, radiatoren
en appendages en in de installatiebedrijven.
Men zit daar echter niet stil, afwachtend, dat
de wederopbouw op een groot deel van de in
dustrie beslag zal leggen. Het bureau van de
Unie van verwarming-installateurs-vereenigin-
gen te Amersfoort, de niet-cci.nmercieele lande
lijke federatieve organisatie van de cen
trale verwarmings-industrie, heeft opdracht
ontvangen, zich volledig over de huidige en
over de te verwachten situatie te oriënteeren.
Reeds kan worden gezegd, dat deze deskundige
instantie een spoedigen omslag ten gunste ver
wacht.
De overweging, dat de benoodigde materialen
thans nog en dat tegen de oude voor-oor-
logsche prijzen ter keuze beschikbaar zijn,
geeft aanleiding tot een gunstige prognose. Dit
geldt in het bijzonder voor de verbetering van
bestaande huizen, waarbij de centrale-verwar
mingsindustrie onafhankelijk is van de voor
ziening met bouwmaterialen.
De Staatscourant van Vrijdagavond bevat een
beschikking van den secretaris-generaal, waar
nemend hoofd van het departement van Handel,
Nijverheid en Scheepvaart, waarbij wordt op
geheven de commissie, welke van advies heeft
gediend over vraagstukken, verband houdende
met de uitvoering van de contingenteering van
manufacturen, stoffen en weefsels van wol en
halfwol, ingesteld door den minister van Eco
nomische Zaken in 1935.
Krachtens een andere beschikking van den
secretaris-generaal, waarnemend hoofd van het
departement van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart, is opgeheven de commissie voor het be
handelen van vraagstukken, samenhangende
met de uitvoering van de invoerbeperking van
onderscheidene kolensoorten, inzonderheid met
betrekking tot de prijzen der kolen, welke com
missie eveneens door den minister van Econo
mische Zaken in 1935 was ingesteld.
Geruimen tijd heeft men in onzekerheid ver
keerd over het lot van acht catechisten van
„Bouvigne", die met 80 meisjes die op het
kasteel een dienstbodencursus volgden te za-
men met de Bredasche bevolking naar het Zui
den waren getrokken.
Naar het dagblad „De Grondwet" thans ver
neemt, heeft mgr. Frencken te Breda van haar
een telegram ontvangen, waaruit blijkt, dat de
meisjes in Parijs vertoefden en dat zij het plan
hadden, door te reizen naar Barcelona.
Of zij aan dit plan uitvoering hebben kun
nen geven is nog onbekend.
Dinsdag 18 Juni zal het vijftig jaar geleden
zijn, dat dr. J. M. Dutilh, arts te Rotterdam,
aan de Leidsche universiteit promoveerde tot
doctor in de geneeskunde.
Voorts zal het dien dag vijftig jaar geleden
zijn, dat mr. L. van Praag, advocaat te 's-Gra-
venhage en wonende aldaar, aan de Leidsche
universiteit promoveerde tot doctor in de
rechtsgeleerdheid,
Teneinde een juist inzicht te vestigen in
hetgeen er gedaan wordt met betrekking
tot het opnemen van geleden materieele
oorlogsschade en het weer op gang brengen
van het bedrijfsleven door middel van cre-
dieten, heeft het A. N. P. een onderhoud
gehad met den secretaris der Commissie
Oorlogsschade, prof. mr. P. Lieftinck.
Prof. Lieftinck zeide, dat goed moet worden
onderscheiden tusschen de eventueele tege
moetkomingen in geleden materieele oorlogs
schade en tijdelijke voorzieningen, welke ten
doel hebben, de meest getroffen deelen van 't
bedrijfsleven weder op gang te helpen.
Over de wijze van tegemoetkoming in de
oorlogsschade wacht de regeering het advies
af van de daartoe ingestelde Commissie Oor
logsschade. Ten einde zich spoedig een over
zicht te verschaffen van den omvang van voor
noemde schade, heeft de commissie zich ge
wend tot de commissarissen der Koningin met
het verzoek van de onder hen ressorteerende
gemeentebesturen opgave te vragen van:
le. De voorloopig getaxeerde schade, toege
bracht door oorlogsgeweld aan perceelen, met
vermelding van de ligging en de bestemming.
2e. De voorloopig getaxeerde schade, toege
bracht aan inboedels, resp. inventarissen en
voorraden in de bedoelde perceelen. met ver
melding of deze schade veroorzaakt is door
vernieling of plundering.
Van de meeste gemeentebesturen heeft de
commissie reeds een voorloopig overzicht ont
vangen.
Tevens heeft de commissie, ten einde in
zicht te krijgen in den mogelijken terugslag der
schade op het credietwezen, een voorloopige
opgave verzocht aan zoogenaamde institutio
neele beleggers (hypotheekbanken, levensverze
keringmaatschappijen, fondsen, e.d.) alsmede
aan notarissen, nopens den omvang der scha
de aan verhypothecairde onroerende goede
ren. Ook deze gegevens zijn inmiddels grooten-
deels ontvangen.
Binnenkort zullen nadere aanwijzingen wor
den gegeven inzake volledige registratie van de
oorlogsgeweldschade, zoowel aan roerende als
aan onroerende goederen toegebracht.
Op basis der door haar ontvangen gegevens
zoo zeide prof. Lieftinck zal de commissie
haar advies over de beginselen, volgens welke
een tegemoetkoming in de geleden schade zou
kunnen worden verleend, alsmede over de wijze
van financiering, aan het landsbestuur uit
brengen.
In afwachting van een officieele beslissing
in zake de wijze waarop en de mate waarin te
gemoetgekomen zal worden in de geleden oor
logsgeweldschade is het gewenscht in de ge
teisterde plaatsen het bedrijfsleven weer op
gang te brengen. Daartoe zijn in de door den
oorlog meest geteisterde provincies door de com
missarissen der Koningin stichtingen in het
leven geroepen, welke ten doel hebben perso
nen, wier economisch bestaan door het oor
logsgeweld geheel of ten deele vernietigd is,
met behulp van credietverleening den terug
keer in het economisch proces mogelijk te ma
ken. Voor Rotterdam is een afzonderlijke
stichting opgericht. Uit 's Rijks kas aan deze
stichtingen te verstrekken geldmiddelen zullen
volgens door het departement van Financiën
vastgestelde richtlijnen o.a. kunnen worden
aangewend tot credietverleening ten behoeve
van bedrijfskapitaal en herstel van woningen,
winkels en bedrijfsgebouwen.
De Staringherdenking, die ter gelegenheid
van de jaarvergadering' van de Maatschappij
der Nederlandsche Letterkunde te Zutphen
zou plaats hebben, zal in verband met de tijds
omstandigheden en de beperkte verkeersmid
delen niet kunnen doorgaan.
De jaarvergadering, die steeds in den voor
zomer plaats vindt, wordt voorloopig uitge
steld. De verkiezing der nieuwe leden wordt
echter niet uitgesteld.
Indertijd is melding gemaakt van het feit dat
in Juli a.s. het ziekenhuis „Eudokia" aan den
Bergweg te Rotterdam zijn 50-jarig bestaan zal
herdenken. De plannen, die het bestuur van
„Eudokia" en de commissie tot voorbereiding
van het jubileum in verband hiermede hadden
gemaakt, werden daarbij uiteengezet.
Het bestuur van „Eudokia" ziet zich evenwel
genoodzaakt van een feestelijke herdenking af
te zïen en de commissie tot voorbereiding van het
jubileum heeft gemeend aan haar plannen tot
vorming van een ..Uitbouwfonds" geen verdere
uitvoering te mogen geven.
De ontwrichting van het maatschappelijke
leven te Rotterdam, tengevolge van den oor
logstoestand, heeft niet nagelaten een zeer na-
deeligen invloed uit te oefenen op de exploita
tie-uitkomsten van „Eudokia". Groote bedragen
moesten o.a. worden ten koste gelegd aan be
veiligingsmaatregelen voor het ziekenhuis en de
aanschaffing van velerlei verplegingsartikelen
om daardoor de opneming van gewone militai
ren en burgers mogelijk te maken. Door een
geringer aantal patiënten op de klasse-afdee-
lingen en mede door evacuatie van een groot
aantal patiënten in de eerste oorlogsdagen zijn
bovendien de inkomsten sterk teruggeloopen.
De commissie heeft daarom niet geschroomd
de circulaire, die reeds ter verzending gereed
lag toen ons vaderland ih den oorlog betrok
ken werd. en waarbij de steun gevraagd wordt
van allen, van wie kan worden verwacht, dat
zij de instandhouding van „Eudokia" willen hel
pen bevorderen, toch te verzenden en, met ver
wijzing naar de buitengewoon moeilijke om
standigheden waarin „Eudokia" thans verkeert,
een beroep te doen op aller medewerking.
Giften voor dit doel kunnen worden gestort
op:
1. De rekening „Uitbouwfonds Eudokia" bij
de heeren R. Mees en Zoonen te Rotterdam,
resp. op de girorekening no. 6400 van genoemde
bankiers ten behoeve van het „Uitbouwfonds
Eudokia".
2. Op de rekening „Uitbouwfonds Eudokia"
bfj de Rotterdamsche Boazbank N.V., Rotter
dam. resp. op de girorekening no. 29565 van
genoemde bank ten behoeve van het „Uitbouw-
fonds Eudokia".
Op 54-jarige.i leeftijd is overleden de Zeer-
eerw. heer Eduard A. Russel, pastoor van de
parochie Mesen. De overledene was voorheen
kapelaan te Heerlen en te Maastricht.
Op het kerkhof te Maasbree is ter aarde be-
teld het stoffelijk overschot van den Zeer-
eerw. heer F. Bloemen, oud-pastoor van Maas
bree en rustend te Blerick. Dinsdag 18 Juni
vindt in de kerk van de H. Aldegondis een
plechtige uitvaartdienst plaats.
