Frankrijk moet ook de wapens neerleggen Ook Metz heeft zich overgegeven Groningen eert zijn gesneuvelden Mussolini vertrekt voor ontmoeting met Hitier Berlijn juicht over de capitulatie Julianakanaal weer bevaarbaar Rede van Turkschen premier uitgesteld DE BAROMETER Graaf Ciano en maarschalk Badoglio vergezellen den Duce Verdere samenstelling van Fransch kabinet HITLER ZAL DEN DUCE ONTMOETEN VEREENIGDE katholieke pers Roosevelt verneemt jongste gebeurtenissen in Frankrijk Opruimingswerk met grooten spoed uitgevoerd Eerste bijeenkomst onder president Lebrun Japanners bezetten Itsjang bur. VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetalingjvoor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal 3.25. Bij onze Agenten 27y2 ct. per week, per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM DINSDAG 18 JUNI 1940 - OCHTENDBLAD VIER EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 22446 HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 17 Juni. (D.N.B.) De Minister-president der nieuw gevormde Fransche re geering. maarschalk Pétain, heeft in een radio-toespraak tot het Fransche volk verklaard, dat Frankrijk thans de wapens moet neer leggen. Maarschalk Pétain wees daarbij op een door hem reeds onder nomen stap, om de Rijksregeering van dit besluit in kennis te stellen en de voorwaarden te vernemen, waaronder het Duitsche Rijk be reid is te voldoen aan de Fransche wenschen. De Führer zal een ontmoeting hebben met den Italiaanschen minister-president, Benito Mussolini, voor een gedachtenwisseling, waarin de houding der beide staten zal worden vastgesteld. Onverwacht einde van vacantiereizen te Besancon Engelsch legerbericht De laatste dagen in Frankrijk l urksch commentaar op fransche kabinetswisseling A Gayda's oordeel Tsjoengking weer gebombardeerd BROODDISTRIBUTIE Gewijzigde voorschriften voor hotels, cafes, restaurants, etc. Sadak over de moeilijke positie van Ankara RUSSEN TE RIGA Nieuwe Litausche regeering officieel bekend gemaakt Litausche regeering bijeen EGYPTISCHE GEZANT UIT ROME VERTROKKEN Aardbevingen in Turkije k NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor prijzen der „Omroepers" zie de rubriek de 20 HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 17 Juni. (D.N.B.) De vesting- Metz heeft zich hedenmiddag aan een Duitsche afdeeling overgegeven. BERLIJN, 17 Juni (D.N.B.). Het frontbe- richt van het D.N.B. luidt als volgt; De Fransche legers verkeereft volkomen in Ontbinding. Van ordelijken tegenstand onder centrale leiding kan geen sprake meer zijn. Wel is waar hebben afzonderlijke troepen- deelen van den tegenstander ook gisteren hog wanhopig verzet geboden, maar het gaat hierbij slechts om gedeeltelijke acties Zonder eenig verband, die het stormachtige oprukken van het Duitsche Westelijke leger niet kunnen stuiten. Het strategisch belangrijkste succes van den hebben de uit de Champagne over het Wateau van Langres oprukkende snelle troepen ^bnnen boeken. Het gelukte hun bij Besancon "e Zwitsersche grens te bereiken, zoodat thans 4e in dg Maginot-linie, aan den Boven-Rijn en bi de vestingsystemen-daarachter liggende Fran sche troepen zich de laatste mogelijkheid tot terugtrekken definitief zien ontnomen. Langs den geheelen Boven-Rijn, over het oaarfront tot in het gebied van Verdun, wordt geweldige ring gesloten, waaruit voor de *7-anschen geen ontkomen meer mogelijk is. Verder meldt D.N.B.: Op hetzelfde oogen- hlik dat een Duitsche pantserdivisie het sta tion van Besangon bezette, reed daar, vol gens de dienstregeling, een D-trein uit Mar seille binnen. Vele vacantiegangers, onder Me talrijke hooge Fransche officieren, waren °P het verschijnen van de Duitsche troepen Mo weinig voorbereid, dat zij de Duitschers Mor Engelschen aanzagen. Zij werden ge hangen genomen. Eveneens wordt gemeld, dat het in een van afgeloopen dagen aan een infanteriedivisie gelukt is, bij een vertwijfelden, door pantser- brachten ondernomen Franschen tegenaanval, 7an <je 20 aanvallende pantserwagens er 15 te Vernietigen. Verder wordt bericht, dat bij Sens, ten Zuid- Posten van Parijs, 7 spoorwegkanonnen buit gemaakt. Het Britsche legerbericht meldt kort, dat de j Normandië strijdende Britsche troependee- ®h in voortdurend contact staan met de Fran se. Bijzonderheden over de vordering van bze troepen, zoo voegt het hieraan toe, zijn °g niet ontvangen. Home, 17 Juni. (D. N. B.) De bijzondere cor- \C«pondcnt van Stefani meldt uit Bazel over c chaotische toestanden in Frankrijk, dat reeds ®r dagen lang vooraanstaande politieke groe- Pen de Fransche regeering hadden verzocht om cgens de zware verliezen, wegens het hope- ^°Cee van den toestand, wegens de desorganisa- der legeraanvoeren, wegens de wanorde, wel- ontstaan was als gevolg van de vlucht der ^Miking en wegens teekenen van ontevreden- J**d in bepaalde eenheden van het leger, de °S'elijkheid van een opgeven van den strijd j^der het oog te zien. Alle desbetreffende stap- kwamen echter bij den minister-president doovemansooren. Reynaud stond ten slotte oter alleen en zelfs maarschalk Pétain en ge maal Weyg-and lieten hem in den steek. De JpP der gebeurtenissen heeft onder de Fran- t, be openbare meening den indruk versterkt, Jp het land door Engeland in een oorlog ge- v^hch is, waaraan Engeland practisch niet ^Mft deelgenomen. Engeland heeft de laatste 10 dagen een geweldigen druk uitgeoefend om ontwikkeling, die thans openbaar geworden to verhinderen. ÏSTANBOEL, 17 Juni (D.N.B.) De Turk- jhc ochtendbladen ruimen heden aan de be- chten over de kabinetswisseling in Frankrijk el Plaats in en hrengen het aftreden van Reynaud als de sensatie van den dag. Over de herhaalde mutaties in de regeering en in de legerleiding schrijft het blad „Cumhuryet": „Frankrijk heeft zich tot dusver tevergeefs moeite gegeven een tweeden Napoleon te vin den. De hulproep van Reynaud aan Amerika heeft getoond, dat Frankrijk zich op een dwaal spoor bevindt. Frankrijk heeft geen tanks of vliegtuigen noodig, maar een werkelijken poli- tieken en militairen leider, die het land zijn zelfvertrouwen teruggeeft. Tanks en vliegtuigen kan elk land fabriceeren, groote mannen echter niet." In de Maandagavond gehouden raadsvergade ring van Groningen heeft de burgemeester, mr. P. W. J. H. Cort van der Linden, in een toe spraak eenige woorden gewijd aan hen, die hun leven voor het vaderland hebben gelaten. Het ligt aan ons te toonen, aldus de burgemeester, door onze liefde voor ons land en door onzen onvermoeiden arbeid voor onze bevolking, dat wij dit offer waardig zijn. De gemeente Groningen zag twee harer ver dienstelijke ambtenaren niet wederkeeren. Het zijn de ingenieur van gemeentewerken J. A. Lodewijks en de administrateur van het hoofd bureau van politie, de heer K. Brouwer. Het college van B. en W. heeft besloten, dat hun namen als eerste zullen worden vermeld in het gouden boek der stad en dat aan hun weduwen de bronzen legpenning zal worden uitgereikt, terwijl aan deze namen die van alle gesneuvelde stadgenooten zullen worden toegevoegd. NEW YORK, 17 Juni. (Reuter) Naar de „New York Herald Tribune" meldt, is president Roo sevelt, toen hij van zijn reis terugkeerde, be groet door Cordell Hull en Sumner Welles, die hem de jongste gebeurtenissen in Frankrijk meedeelden. Van het strijdtooneel in Frankrijk. Vernietigde pantserstrijdwagens tusschen de ruines van een door de Duitschers veroverd Fransch plaatsje ROME, 17 Juni (DNB) Mus solini is Maandagavond om 20 uur 30 uit Rome vertrokken voor de nieuwe ontmoeting met den Führer en Rijkskanselier, waarover, in ver band met de Fransche capitulatie, In een bewonderenswaardig tempo heeft de Rijkswaterstaat de opruimingswerk zaamheden aan het Julianakanaal cn de gekanaliseerde Maas volbracht. Geheel klaar is men nog niet, maar men verwacht dat Woensdag de vaart op het belangrijkste deel van den waterweg weer kan worden hervat. Het belangrijkste deel is op het oogenblik het traject van Grave naar Born en Stein, omdat zich hier de groote kolenhavens met overslag inrichtingen bevinden, die sinds het uitbreken van den oorlog in het Westen niet in bedrijf zijn geweest. Intusschen hebben de mijnen, zij het dan op halve kracht, doorgewerkt, terwijl elke kolen- afvoermogelijkheid ontbrak. Het gevolg hiervan was, dat de opslagplaatsen overvuld raakten en dat de directies verzuimdiensten moesten inleggen om de productie te beperken. Wel zijn er in de laatste dagen enkele kolentreinen ver trokken, maar hun aantal was te gering om eenige verlichting te brengen in den zich op stapelenden voorraad. Vandaar ook dat hier in de Limburgsche mijnstreek met vreugde zal vernomen worden, zoo schrijft het Limburgsch Dagblad, dat het kolenvervoer op groote schaal weer zal kunnen worden hervat. In het Julianakanaal waren het vooral de twee panden Bom-Roosteren en Roosteren- Maasbracht die ernstig geleden hadden. Ver schillende bruggen, die onklaar waren ge maakt, versperden de doorvaart en het pand Roosteren-Maasbracht was tengevolge van het, defect aan een der deuren van de sluis in laatstgenoemde plaats zelfs geheel leeg geloo- pen. Ook in de gekanaliseerde Maas tusschen Maasbracht en Grave waren de verschillende kunstwerken ernstig beschadigd. 22 Mei is de Rijkswaterstaat met groot ma terieel aan den opbouw van het kanaal be gonnen. Twee bokken zjjn toen te Grave aan het werk gegaan om de resten te lichten. In tusschen heeft men met behulp van personeel van Staats- en particuliere mijnen in Lim burg de brugresten laten springen en gepre pareerd voor het voorspoedig afwerken van het bergingswerk. Al deze instanties hebben onder leiding van den Rijkswaterstaat zoo volledig samengewerkt, dat reeds de laatste brug van het Julianakanaal kon worden gelicht en dat alleen de bruggen (spoor- en verkeersbrug) te Roermond als laatste obstakel overblijven. Als alles volgens verwachting gaat, is deze gigantische opruimingsarbeid binnen de vier weken voltooid. Intusschen is nu het Julianakanaal al weer bevaarbaar. De sluis te Maasbracht functionneert weer normaal. Het leegge- loopen kanaalpand is in den nacht van Donderdag op Vrijdag weer volgeloopen en ai de brugresten liggen ter zijde van het kanaal. De scheepvaart tot Stein is dus weer mogelijk. Op het traject Stein- Maastricht moeten nog enkele brugresten worden opgeruimd, maar ook hier hoopt men in een week klaar te zijn, zoodat men gerust mag aannemen, dat, binnen zeer afzienbaren tijd de scheepvaart weer vrij normaal zal kunnen worden afgewerkt van Rotterdam tot Maastricht. Een tweede werk, dat wacht, is dan het herstel van de verwoeste bruggen, waarmee ook zoo spoedig mogelijk een aanvang zal worden gemaakt. Uiteraard is dit werk vooral voor de oeverbewoners van groot belang. Maar het herstel van de scheepvaart prevaleert. reeds eerder door ons is bericht. Zijn vertrek geschiedde in parti culieren vorm van een neven station in Rome. De Duce wordt begeleid door den minister van Buitenlandsche Zaken, graaf Ciano, door zijn kabinetschef Segastianini, en door den plaatsvervangenden chef van den generalen staf, gene raal Rotta. Voorts verluidt, dat tijdens de reis nog verdere persoon lijkheden, onder wie voornamelijk ook de chef van den generalen staf der geheele Italiaansche weermacht, maarschalk Badoglio, in den trein zullen stappen. Onmiddellijk na het bekend worden van de laatste berichten uit Frankrijk, zijn de Italiaansche minister van Buitenlandsche Zaken, graaf Ciano en de minister voor de volksopvoeding, Pavolini, per vliegtuig naar Rome teruggekeerd. Maandagavond bevon den zij zich in een bespreking met den Duce in het Palazzo Venezia. Ook is de chef van den generalen staf der Italiaansche Weermacht, maarschalk Badoglio. Maandagmiddag door den Duce voor een lang durige bespreking over den militairen toestand ontvangen. Het bericht, dat Frankrijk als gevolg van de ongeloofelijke Duitsche militaire succes sen de wapens heeft moeten neerleggen, verspreidde zich in de middaguren in Ber lijn als een loopend vuur. Even voor vijf uur werd door de radio aan gekondigd, dat een speciaal bericht van vér strekkende politieke en militaire beteekenis uit het hoofdkwartier van den Führer te verwach ten was. In een oogwenk kwam daarop voor de openbare luidsprekers en radio-maatschap pijen een dichte menschenmenigte bijeen en wachtte vol spanning op het sensationeele be licht. Arbeiders en bedienden, die op den thuisweg waren, sprongen van tram en auto bussen af en renden naar de luidsprekers. De openbare telefooncellen werden compleet be stormd, ieder wilde zijn familieleden zoo snel mogelijk op de gebeurtenissen opmerkzaam maken. Toen de radiospreker met het bericht uit het hoofdkwartier van den Führer begon, heersch- te er êen ademlooze spanning. Spontaan wer den de nationale hymnen door de bijeenge komen menigte meegezongen, die na het be richt door de radio werden gespeeld. Nadat de eerste verbazing, die de menschen beving, door de yoor hen bijna niet te gelooven ineenstor ting van Frankrijk was geweken, brak een ge weldig gejubel los, dat in geestdriftige betoo gingen voor den Führer en de weermacht tot uiting kwam. Kort na de verspreiding van het speciale bericht door de radio verschenen reeds de eer ste extra-edities der groote Berlijnsche bladen, die den verkoopers letterlijk uit de handen werden gegrist. „Frankrijk legt de wapens neer", „Frankrijk capituleert", „De nieuwe Fransche regeering verzoekt om een wapenstilstand". Deze en der gelijke opschriften plaatsen de Romeinsche avondbladen over de geheele breedte van hun edities, waarin de aankondiging van maar schalk Pétain voor de Fransche radio wordt gepubliceerd. Frankrijk, zoo schrijft de „Giornale d'Italia", ziet tegenover den totalen oorlog, dien de beide verbonden spilmogendheden in koenen strijd voeren, zijn algeheele politieke en militaire systeem ineenstorten. Dit systeem was ge grondvest op vier hoekpijlers: De Maginotlinie. waardoor de spilmogendheden tot een lang- durigen oorlog moesten worden gedwongen, de ontzaglijke imperiale en financieele reserves, het bondgenootschap met Engeland en ten slotte de politieke en militaire bondgenootschappen met de mogendheden in het Oosten en Zuid oosten van Europa. Deze bondgenootschappen, aldus Gayda verder, zijn de onmiddellijke aan leiding er toe geweest, dat Frankrijk in den oorlog werd meegesleurd. Hetzelfde kan men zeggen van het bondgenootschap met Groot- Brittannië. Te Boedapest heeft zien een delegatie der regeeringspartij Maandagmiddag^ naar den Duitschen gezant, von Erdmannsdorff, begeven om haar vreugde tot uitdrukking te brengen over de geweldige wapensucces sen der Duitsche weermacht, die voor Hon garije hun bekroning vinden in de bezet ting van het kasteel van Versailles en het Trianon, waar de bekende verdragen wer den gesloten. De woordvoerder der delegatie, afgevaardigde Barczy, herinnerde er aan, dat de overleden premier, Julius Gömbös, in zekeren zin als po litiek testament verzorging van de traditioneele vriendschappelijke betrekkingen met Duifcsch- land had vastgelegd. Ten slotte verzocht de spreker den Duitschen gezant den Führer de hulde der regeeringspartij te doen geworden. Het militair verslagen Frankrijk heeft, volgens de opvatting van politieke kringen te Rome, na zich losgemaakt te hebben van Reynaud, den weg naar zich zelf terugge vonden. Maarschalk Pétain, de soldaat, heeft in het realistische inzicht van den toestand het eenig mogelijke besluit geno men om, evenals koning Leopold, nauwe lijks drie weken geleden, een zinneloos bloedbad te vermijden. Zijn woorden, dat het „een misdaad zou zijn nog een enkelen Franschen soldaat te laten sterven" worden in Rome opgevat als een, zij het ook niet openlijk uitgesproken, weigering aan Enge land, dat Frankrijk, evenals tevoren Polen, Noorwegen, Nederland en Bélgië, op het be slissende oogenblik in den steek laat. GENÈVE, 17 Juni (D.N.B.) De gemelde lijst van het nieuwe Fransche kabinet wordt door de volgende namen aangevuld: Koloniën: Rivière; Onderwijs: Rigueaud; Openbare Werken: Frossard; Landbouw en voedselvoorziening: Chichery; Arbeid: Février; Pensioenen: Ybarnegaray. Terstond na zijn samenstelling kwam het kabinet Pétain in eer ste zitting bijeen, om den militairen en diplo- matieken toestand te bespreken. President Lebrun had de leiding van de vergadering. TOKIO, 17 Juni (Reuter). Volgens een Domei-bericht hebben Japansche troepen de stad Itsjang bezet. Het betreft hier een Chineesche haven aan den Jangtse, halver wege tusschen Hankau en Tsjoengking. De Japansche luchtmacht der marine heeft, volgens een telegram der strijdkrachten te velde, Zondag voor de twaalfde maal dit jaar een luchtaanval ondernomen op Tsjoengking. Drie Japansche luchteenheden bombardeerden op felle wijze verschülende belangrijke mili taire inrichtingen in en rondom Tsjoengking, waarbij groote schade werd veroorzaakt. Alle vliegtuigen keerden veilig naar hun basis terug De secretaris-generaal, waarnemend hoofd van het departement van Landbouw en Vis- scherij, maakt bekend, dat in afwijking van hetgeen betreffende de brood-distributie reeds is gepubliceerd de hotels, café's, restaurants enz. tot en met Zondag 23 Juni nog brood aan hun gasten kunnen verstrekken zonder daarbij bonnen in ontvangst te nemen. Zij zijn derhalve eerst met ingang van Maandag 24 Juni verplicht bij het verstrekken van broodmaaltijden de noo- dige bonnen in ontvangst te nemen. Bij wijze van overgangsmaatregel zullen voorts de hotels, café's enz. van Maandag 24 Juni tot en met Donderdag 27 Juni het brood nog bij hun leverancier (bakker) kunnen betrekken zonder dat zij hiervoor bonnen behoeven af te geven. ÏSTANBOEL, 17 Juni (D.N.B.) De aange kondigde regeeringsverklaring over de bui tenlandsche politiek voor het parlement, af te leggen door den minister-president, wordt tegen de verwachting in uitgesteld. Blijk baar hebben de gebeurtenissen in Frankrijk hierop haar invloed uitgeoefend, daar men zich hier geplaatst ziet voor een geheelen nieuwen toestand. In het blad „Aksjam" heeft vandaag de af gevaardigde Sadak. die nauwe betrekkingen met de regeering onderhoudt, een hoofdartikel ge wijd aan de betrekkingen van de Westelijke mogendheden met Turkije. Turkije houdt trouw en ongeschokt vast aan den geest en aan de letter van het verdrag van Ankara. In een oogenblik, waarop de Westelijke mogendheden zware uren doormaken, is het plicht de gevoe lens van verbondenheid tot uitdrukking te bren gen. Nimmer is Turkije vaster besloten geweest zijn verplichtingen trouw te blijven en vast te houden aan de belangen, die het met zijn bond- genooten gemeen heeft. Vervolgens zegt de schrijver: „Wat zal Turkije thans echter doen, zijn aardrijkskundige ligging in aanmerking ge nomen? Tengevolge van de aardrijkskundige en politieke eigenaardigheden van Turkije zou geen actie, die Turkije ten gunste van de Westelijke mogendheden zou ondernemen, dezen eenig voordeel brengen." Volgens Sadak zou het eenige resultaat een uitbreiding van den oorlog zijn tot den Balkan en het Nabije Oosten. Dit zou den Westelijken mogendheden nieuwe en groo- tere lasten opleggen. Voor elke actie zou Tur kije op den steun van zijn bondgenooten aan gewezen zijn. Hoewel Turkije trouw blijft aan zijn houding van niet-oorlogvoerende, mag nie mand er over in twijfel verkeeren. dat het. ge heel volgens zijn traditie, zijn verplichtingen toch trouw blijft en zijn oorlogsvoorbereidingen nog verder zal voortzetten. RIGA, 17 Juni (D.N.B.). Maandagmiddag tusschen een en twee uur zijn, nadat de Let- landsche regeering aan de eischen van de Sovjet-Russische regeering gevolg had ge geven, de eerste Russische troepen, tanks en pantserwagens Riga binnengerukt. Zij heb ben de groote bruggen over de Duna, de stations, de radiomasten, het postkantoor en ook de oevers van de Duna bezet. Voor de Letlandsche regeeringsgebouwen en voor het ministerie van Oorlog zijn geen Russischp pantserwagens te zien. Uit Kaunas wordt officieel bevestigd, dat de bekende publicist Justas Palecki met de vor ming van de nieuwe Litausche regeering is be last. Automatisch wordt Palecki als minister president bij het tot stand komen van het ministerie ook president der republiek. Verder zijn officieel benoemd: als vice-minis ter-president en minister van Buitenlandsche Zaken: Kreve-Mickevius. Voor Landbouw Mickis, die tevens Binnenlandsche Zaken beheert; Jus titie: Bakarklis; voor Oorlog en als opperbevel hebber: generaal Vitkauskas; voor Gezondheid: dr. Kogan. Volgens Reuter komen te Kaunas nog steeds Russische troepen en groote lucht strijdkrachten aan. De afgetreden minister president, Merkys, heeft de bevolking de ver zekering gegeven, dat voor het binnenland geen wijzigingen zullen intreden. De nieuwe regeering van Litauen is he denavond in haar eerste kabinetszitting te Kaunas bijeengekomen. Naar verluidt werd beraadslaagd over de regeeringsverklaring. ROME, 17 Juni. (D.N.B.) De Egyptische gezant, die zijn regeering herhaaldelijk had aangeraden buiten den strijd tegen Italië ta blijven, daar hij anders zou aftreden, is naar Zwitserland vertrokken. ÏSTANBOEL, 17 Juni (D.N.B.). Gedurende de afgeloopen dagen zijn uit verschillende dee- len in Midden-Anatolië weer nieuwe aardbevin gen gemeld. In de stad Amasiya is door een nieuwe aardbeving eenige matereele schade aangericht. Stand on Dinsdag 1 uur v.m. 760. Vorige stand 761. Zon op 5.16 onder 22.06. Licht op 22.26,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1940 | | pagina 1