Een blijde tijding
Fransch Indo-China
„De smaad van 1918
uitgewischt"
i
I
li
■WH7 pan
In het Bosch van Compiègne
Sint Jansprocessie
Int. Maria-Congres
uitgesteld
Leffgering
..NOORD-BRABAND"
November 1918-
Juni 1940
STOOMEN en VERVEN
Restaurant „LIDO"
Verduistering
?3PI; L&t rf
I MM
lElpfe-
vereenigde katholieke pers
De kabinetswijziging
in Amerika
Regeeringsverklaring
van Letland
m
Maandag a.s. te Laren
Shlihan
P. A.M. KAT
PENSION
ZATERDAG 22 JUNI 1940 - AVONDBLAD
LEVENSVERZEKERING
1843 WAALWIJK 1843
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERI3 DE SPAARNESTAD, HAARLEM
Ongeveer duizend geëvacueerden
zullen binnenkort te Breda en
omgeving terugkeeren
Het Japansche leger heeft zijn
voorbereidingen voltooid
Japansche actie ten Noorden
van Hongkong
Duitsche perscommentaren
De restauratiewerkzaamheden aan het stadhuis te Middelburg. Een der
zijgevels van het fraaie histor ische bouwwerk wordt gestut
Italiaanse he commentaren
Ontploffing in Duitsch
consulaat te New York
Engelschen onderzoeken post
van den clipper
ZWITSERLD
P^GEN
LYON
GBENOBLE
Sus a
TORINO
ITALIE
N1MES
NICE
TOULON
MARSEILLE
MIDDEL LANDS CHE
Bovenstaand kaartje geeft een duidelijk beeld van den Duitschen opmarsch van
Lyon naar de Middéllandsche Zee. Nadat de Duitsche troepen Lyon bezet hebben,
rukken zij in twee richtingen langs de Loire en Rhone Zuid-Oost-Frankrijk
binnen. De zwarte pijlen pp de kaart geven deze richtingen weer
De plaats in het bosch van Compiègne,
waar de Fransche en Duitsche gevol
machtigden elkander den llden Novem
ber 1918 ontmoetten. In een restauratie
rijtuig, dat als salonwagen voor
Maarschalk Foch was ingericht onder
teekenden de Duitschers de harde voor
waarden der Geallieerden voor den
wapenstilstand. Vrijdag 21 Juni 1940
ontving Hitler in denzelfden salonwagen
de Fransche gedelegeerden om hun de
Duitsche voorwaarden voor den wapen
stilstand te overhandigen
Politie te New-York versterkt
UW CADEAU t 12.50
ACCOUNTANT, lid ned. unie v. acc.
VAN UW KLEEDING
TELgjl'
HAARLEM
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
m
mim
Over het kanaal van Charleroi te Brussel is ten behoeve van de voetgangers een
noodbrug aangelegd
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22455
Advertentieprijzen-. Per lossen regel 30 ct.f Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
prijzen der „Omroepers" zie de rubriek
Een van de vele uit Breda geëvacueerden,
die Vrijdagavond per auto uit Frankrijk
terugkeerde, heeft bij het comité tot re
gistratie en hulpverleening aan geëvacu
eerden te Ginneken de blijde tijding ge
bracht, dat van de nog uit Breda en de
randgemeenten vermiste burgers een groot
deel ongeveer een duizendtal binnen
enkele weken kan worden terugverwacht^
Behoudens een klein aantal van de vluchte
lingen, dat via Calais en Le Havre naar En
geland is overgestoken, bevindt zich naar
uit de mededeelingen van den uit Bordeaux
teruggekeerden stadgenoot blijkt ongeveer
de helft in de omgeving van Angers en Nan
tes en het overige gedeelte zich in de Landes,
Charente Inférieure, Dordogne en Deux-Sèvres.
In Ginneken zijn maatregelen in voorberei
ding, om de vluchtelingen uit deze gemeente
zoo spoedig mogelijk naar Nederland te doen
terugkeeren.
Het tijdstip wanneer en de wijze waarop de
ze terugkeer zal geschieden, is echter afhanke
lijk van de beslissing der Duitsche autoritei
ten. Wat den toestand van de geëvacueerden
betreft, deelde de teruggekeerde geëvacueerde
mede, dat hun, die zich in Zuid-Frankrijk op
hielden, aldaar een goede behandeling ten deel
Viel, in tegenstelling met Noord-Frankrijk.
Enkelen trachtten loopende de Spaansche
grens te overschrijden, doch zij slaagden hier
in niet. Anderen, die het voornemen hadden
naar Italië te gaan, moesten hun plannen la
ten varen, daar het hun niet mogelijk was door
de Fransche stellingen te komen, omdat alle
toegangswegen waren afgesloten.
TOKIO, 22 Juni. (Domei). Bevoegde Ja
pansche waarnemers verklaren, dat de kwes
tie van Fransch Indo-China niet geregeld is
met de overhandiging van de Fransche nota
aan het Japansche departement van Buiten-
landsche Zaken, waarin een verbod beloofd
Wordt op het vervoer van oorlogsmateriaal naar
China en waarin het Japansche verzoek tot
het zenden van inspecteurs die ter plaatse het
Vervoer controleeren aanvaard wordt. Men
Wijst er op, dat de toekomstige ontwikkeling
geheel er van afhangt of Frankrijk zijn be
lofte getrouw nakomt en met de Japansche
Inspecteurs samenwerkt. De Asahi Sjimboen
Verneemt, dat eenige dagen geleden in 'n be
spreking van ambtenaren der Japansche de
partementen van Buitenlandsche Zaken, Oor
log en Marine, tot de samenstelling besloten is
van het gezelschap Japansche inspecteurs die
haar Hanoi, Haiphong, Laokai, Liangsjan en
andere plaatsen gestuurd zullen worden. Het
blad voorspelt, dat Japan tot optreden ge
noopt zal worden, indien Frankrijk nalaat zijn
oprechtheid aan den dag te leggen. Met betrek
king tot deze aangelegenheid verklaarde het
opperbevel van het Japansche expeditieleger
in China, dat alle voorbereidingen voltooid
zijn om op doeltreffende wijze met alle toe
komstige mogelijkheden rekening te houden.
Deze mededeeling werd gedaan in het weke-
lijksche overzicht van den oorlogstoestand in
China, waaraan werd toegevoegd, dat het Ja
pansche leger op 12 en 18 Juni waarschuwin
gen aan Frankrijk heeft gericht inzake het
vervoer van wapenen uit Indo-China naar
Tsjoengking. Het Japansche leger wacht thans
de ontwikkeling af van deze aangelegenheid,
die thans in diplomatieke behandeling is.
CANTON, 22 Juni. (Domei). Het opper
bevel van het Japansche expeditieleger in
Zuid-China deelde vandaag het volgende me
de:
Japansche strijdkrachten zijn heden met
militaire operaties begonnen in het gebied
ten Noorden van Hongkong. Zes Japan
sche detachementen zijn vanmorgen vroeg
geland te Paoan aan de monding van de
Paarlrivicr en trekken thans op naar het
gebied ten Noorden van de Britschc kolo
nie.
BERLIJN, 22 Juni (D.N.B.) De smaad van
B>18 in Compiègne uitgewischt. Onder dit en
dergelijke opschriften vermeldt de geheele Duit
sche Zaterdagochtendpers in grooten opmaak
bet overhandigen van de Duitsche wapenstil
standsvoorwaarden. De bladen wijzen op de
^'aardige behandeling van den eervol verslagen
viJand alsmede op het feit, dat Hitier de Fran
sche delegatie ontving.
De Berliner Bórsenzeitung wijst op het ver-
Schil tusschen Compiègne 1918 en Compiègne
D40. in Compiegne en Versailles heerschte de
*il, de atmosfeer tusschen de beide volkeren te
Verpesten, den vijand machteloos achter te la-
teh en zijn leven .voor altijd met kerkermuren
omringen. De handeling van gisteren te Com
piègne toont de Duitsche houding in zulk een
bestand: de Führer overwint den vijand, neemt
op harde wijze het negatieve weg maar zijn han
deling is opbouwend. De gedwongen gang naar
Compiègne toont den Franschen, dat zij de ge-
v°lgen van de oorlogsmisdaad te dragen hebben,
hfaar uit de formuleering van het doel der Duit
sche eischen blijkt, dat de Führer, overeen
komstig zijn manier van denken en handelen,
biet het negatieve tot element van de toekomst
blaakt, maar door het herstel van het onrecht,
door het uitroeien van wat onnatuurlijk is, de
^oorwaarden schept om iets beters tot stand te
brengen. De oude wereld van het onrecht, van
dé onderdrukking, die zooveel leed over de vol-
keren gebracht heeft, stort ineen. Een nieuwe
ontstaat.
De Deutsche Allgemeine Zeitung schrijft: Drie
doelen zijn aangegeven voor de Duitsche eischen,
die Frankrijk vervullen moet. Elke Franschman
zal bij het onderzoeken van deze eischen moe
ten begrijpen, dat van het feit moet worden
uitgegaan, dat de oorlog tegen Engeland door
gaat. Onze eischen moeten vooreerst een her
vatting van den strijd door Frankrijk verhinde
ren. Dat is de vanzelfsprekende beteekenis van
elke wapenstilstands-voorwaarde en alleen dit
punt komt op de rekening van Frankrijk alleen.
Het tweede punt moet Frankrijk alleen wegens
Engeland dragen. Het zijn de beveiligingen, die
wij voor de opgedrongen voortzetting van den
oorlog tegen Engeland en Frankrijk noodig ach
ten, al heeft Frankrijk voorloopig alleen deze
lasten te dragen. Dit deel van onze eischen moet
de voorwaarden voor den nieuwen vrede schep
pen, waarvan de essentieele inhoud het herstel
van het ons met geweld aangedane onrecht zal
zijn. Onze overwinning van Frankrijk, zoo be
sluit het blad, is met de wapens verkregen, en
ook de nederlaag van Engeland zal een overwin
ning van onze wapens zijn.
MILAAN, 22 Juni (D.N.B.) Twintig jaar
lang heeft Frankrijk zijn vrede en zijn politiek
den anderen willen opdringen. Deze vrede en
deze politiek, waaraan blindelings werd vastge
houden, hebben tot de ineenstorting van
Frankrijk geleid. Verantwoordelijk daarvoor zijn
alle Fransche politici zonder uitzondering.
Met deze woorden kenschetst de Relazioni
Internazionali den huidigen toestand. Wanneer
het Fransche vraagstuk is opgelost, zoo ver
volgt het orgaan, dan zal de Engelsche machts
positie door het Duitsche en het Italiaansche
volk verslagen worden. Voor het nog in zijn ver
metelheid levende eiland heeft het uur gesla
gen. Voor de as Rome—Berlijn is dit niet meer
een kwestie van tijd, maar uitsluitend een kwes
tie van methode. Italië en Duitschland hebben
twee revoluties en twee leiders gemeenzaam. Zij
hebben een ideaal en een enkelen wil. Daarin
ligt de hechte grondslag van hun succes.
WASHINGTON, 22 Juni (D. N. B.) De
wijziging in het kabinet der Ver. Staten heeft
gisteren tot een politiek debat in het Congres
geleid.
In den Senaat stelde de republikein Nye
voor, dat Roosevelt zou aftreden en zijn ambt
zou overdragen aan vice-president Garner.
Slechts onder Gamer, zoo zeide Nye, kan de
nationale eenheid hersteld en een zuiver Ame-
rikaansche politiek gevoerd worden, die den
Ver. Staten het vertrouwen van Europa zou
teruggeven. Een voortzetting van de huidige
buitenlandsche politiek onder leiding van Roo
sevelt brengt 'den Ver. Staten ongeluk. De re
publikein Vandenberg verlangde een dagvaar
ding van den afgetreden minister van Oorlog
Woodring, teneinde vast te stellen, of inder
daad een „groep internationale financiers t
aftreden van Woodring gewenscht heeft. De
voorzitter van de marinecommissie, Walsh,
pleitte voor Amerika's afzijdigheid van het
Europeesche conflict. Hij zeide liever af te tre
den dan in te stemmen met Amerika's toetre
ding tot den oorlog. Wanneer hij met dit te
constateeren verraad pleegt, dan neemt hij
gaarne de verantwoording op zich. De Senaat
besloot daarop, alvorens de benoemingen te
bevestigen, de nieuwe ministers Stimson en
Knox in de bevoegde commissies nauwgezet te
verhooren
Ook in het Huis van Afgevaardigden ont
stond een debat over het afzetten van Wood
ring. De republikein Carlson eischte een par
lementair onderzoek van het geval en stelde
tevens een onderzoek voor naar den verkoop
van Amerikaansch oorlogsmateriaal aan bui
tenlandsche regeeringen.
De bladen te Washington schrijven, dat de
benoeming van Stimson en Knox niet betee-
kent, dat Roosevelt thans een coalitieregeering
gevormd heeft. Algemeen wordt in de bladen
geconstateerd, dat Woodring tegen zijn wensch
uit het kabinet verwijderd werd, omdat hij zich
er tegen verzette om op kosten van de Ver
Staten het oorlogsmateriaal van het Ameri-
kaansche leger aan Engeland te leveren.
De volgorde van plechtigheden op den
dag der St. Jansprocessie te Laren, namelijk
op Maandag 24 Juni a.s., is aldus:
9 uur Hoogmis in de Sint Jansbasiliek.
10.45 uur aanvang der processie vanaf het
Kerkplein (omstreeks 12 uur aankomst op
het St. Janekerkhof, waar pastoor A. H. El-
schot uit Hilversum de predicatie zal hou
den).
4 uur plechtig Lof in de St. Jansbasiliek.
Laren en het St. Janskerkhof zijn van het
station Hilversum te bereiken met autobussen
van de Gooische tram.
NEW-YORK, 21 Juni (Reuter). In het
gebouw, waar het Duitsche consulaat in
New-York is gevestigd, heeft zich een ont
ploffing voorgedaan.
NEW YORK, 21 Juni (D.N.B.)Volgens
Journal American hebben de Engelschen van den
Yankee-clipper, die den luchtdienst onderhoudt
tusschen Europa en Amerika, en die gisteren
van de Azoren naar de Ver. Staten was vertrok
ken, bij een noodlanding op de Bermuda-Eilan
den 817 pond post van boord genomen. De nood
landing was veroorzaakt door tegenwinden.
In het Bosch van Compiègne, op precies
dezelfde plaats en in denzelfden restaura
tiewagen waarin in November 1918 de Duit
sche onderhandelaars de Fransche voor
waarden voor een wapenstilstand ontvingen,
heeft gisteren de Führer de Fransche on
derhandelaars ontvangen en hen van de
Duitsche wapenstilstandsvoorwaarden in ken
nis gesteld. November 1918 herleefde, maar
welk een verschil!
Toen Maandag 17 Juni j.l. de grijze maar
schalk Pétain als minister-president van de
Fransche regeering aan het Fransche volk
mededeelde, dat het leger de wapens moest
neerleggen en dat reeds een stap was onderno
men om de voorwaarden van het Duitsche Rijk
te vernemen, ging er een schok door heel de
wereld, zooals er in de eerste dagen van No
vember 1918 een schok door heel de wereld
ging, toen Duitschland eenzelfden stap deed. De
geschiedenis herhaalt zich weliswaar, maar toch
vrijwel nooit op dezelfde wijze. Naast veel over
eenkomstigheden, zien wij ook vele verschillen.
Niet alleen is het thans Frankrijk dat, in tegen
stelling tot 1918, de superioriteit der Duitsche
wapenen moet erkennen, maar ook de tijdruimte,
waarin het gedwongen wordt dit te doen, staat
In geen verhouding tot den vorigen oorlog. Toen
duurde het ruim vier jaar eer Duitschland, dat
tenslotte vrijwel alléén tegen heel de wereld
streed, moest capituleeren, thans is Frankrijk
gedwongen de wapens neer te leggen, ruim een
maand, nadat het groote Duitsche offensief te
gen het Westen is begonnen. Maar laten wij
nog eens terugbladeren in de geschiedenis tot
de dagen van November 1918 en Juni 1919, den
28sten van die maand, den dag, waarop in de
historische Spiegelzaal van Versailles het voor
Duitschland zoo vernederende dictaat werd ge-
teekend, het dictaat, dat als een roode draad
21 jaar lang door het politieke wereldgebeuren
liep en nu zijn uitgangspunt weer bereikt heeft
om voorgoed te worden afgesneden.
7 November 1918: de Duitsche parlementa
riërs arriveeren per auto, waarop een witte vlag
wappert, aan het Fransche front. Den volgen
den dag, des morgens te 9 uur gaan zij naar het
bosch van Compiègne, waar een restauratie
wagen staat, welke als bureau dienst doet van
maarschalk Foch, den Opperbevelhebber. Om
ringd door Engelsche en Amerikaansche offi
cieren ontving Foch de Duitsche gedelegeerden,
waarvan minister Erzberger de leider was.
Een oogenblik van stilzwijgen. Dan zegt Erz
berger, dat hij de voorstellen van de Geallieer
de mogendheden in ontvangst komt nemen.
Voorstellen?, antwoordt Foch, waarop een der
Duitsche afgevaardigden verbetert: voorwaar
den. Maarschalk Foch dicteert dan de voor
waarden, die door hun hardheid practisch een
einde maken aan het Duitsche leger. Hier
spreekt slechts de overwinnaar. De afgevaar
digden krijgen drie dagen den tijd om de voor
waarden te accepteeren of te verwerpen. Een
afschrift wordt per vliegtuig overgebracht naar
het Duitsche hoofdkwartier te Spa. Den llen
November, 's ochtends om 5 uur werd de over
eenkomst van den wapenstilstand ondertee
kendOp militair gebied werd Duitschland
lamgeslagen, op economisch gebied zou het toch
reeds zoo uitgeputte land verder worden uit
gemergeld. Duitschlands lijdensweg was be
gonnen.
28 Juni 1919, de onderteekening van het
vredesverdrag in de Spiegelzaal van het
oude koningsslot van Versailles, dezelfde
zaal, waarin in 1871 na den Fransch-Duit-
schen oorlog de Duitschers den koning van
Pruisen tot Duitschen keizer uitriepen.
De Duitsche regeering had den ministers
Müller en Bell de zware taak opgedragen het
dictaat te onderteekenen.
MACON
BOURG
Nantua
fcOANNE
Bonneville
ANNECY
jChannonix
Rhone
Aosta
Albert vule
•Bourgoin-
ST ETIEMNE
Vienne
CHAMBERY
5 TJean de
Maunenne1
LE PUY
Guillgstre
Barcetonnette
V
Breit y
Valence
Brian$on
Privas
vMontelimar
*Nyons
Largentiere
Argenterd
Cuneo
(gDIGNE
Fórcatquier
AVIGNON
Apt
Orgon
Doan^*
Sospet
MONTPE
Artes
DRAGUIGNA
SO KM
In de weidsche Spiegelzaal waren 28 Juni
1919 alle overwinnaars, militairen, diplomaten,
politici en verder „tout Paris" tegenwoordig.
Een uitgelezen mondain publiek verdrong zich
op stoelen en tafels achter de overwinnaars
om zich aan het wreede kijkspel te verlustigen.
Aan de hoofd taf el zaten de kopstukken: Cle-
menceau, Wilson, Lloyd George en al die an
deren, die met elkander één land nauwelijks
hadden kunnen neerwerpen.
Clemenceau opende de vergadering, waarop
de onderteekening begon. De overwinnaars tee
kenden eerst met gouden pennen. Toen kwamen
de Duitschers aan de beurtHet prachtig
gebonden, op perkament gedrukte exemplaar
van het Vredesverdrag lag op een groote mar
meren tafel. Maar geven wij hier het woord
aan den Duitschen onderteekenaar Hermann
Müller. „Bij de tafel gekomen nam ik mijn
vulpenhouder en schreef mijn handteekening
naast het onder aan het blad aangebrachte
zegel. Drie handteekeningen moesten geplaatst
worden: voor het eigenlijke vredesverdrag; het
Rijnlandverdrag en een aanhangsel. Na mij
teekende dr. Bell. Terug naar onze plaats. Het
was voorbij
Na de onderteekening heerschte er onrust in
de zaal. Enkele gedelegeerden kwamen op het
denkbeeld, handteekeningen als persoonlijk aan
denken te verzamelen. Eerst durfden zij zich
niet tot ons te wenden, maar tenslotte waagde
de afgevaardigde van Bolivia den stap. Op hem
volgden nog eenige anderen. Ten slotte stond
Clemenceau op. „De onderteekening is afge-
loopen," zei hij. „Ik verzoek den gedelegeerden
in de zaal te blijven tot de Duitschers zich
hebben verwijderd." Wij stonden op en vier
kolonels brachten ons naar ons hotelHet
verschrikkelijk kijkspel was ten einde."
Wie van de toenmalige overwinnaars zou toen
gedacht hebben, dat 21 jaar later in datzelfde
Versailles de Duitschers als overwinnaars zou
den verschijnen, om op hun beurt de kwitantie
aan te bieden?
Het bestuur van het Congres en het Uit
voerend Comité hebben besloten het Inter
nationaal Maria-Congres voorloopig uit te
stellen om het bij gunstiger tijden in nog
grootseher vorm te laten plaats hebben. De
bekende affiche blijft overal hangen, om
het idee van het congres levendig te houden
en te herinneren aan het gebed voor het
welslagen.
NEW YORK, 22 Juni. (D. N. B.) Daar ano
nieme telefonische waarschuwingen ontvangen
zijn over voornemens om twee hangbruggen in
New-York op te blazen, heeft de politie ter
bescherming van deze bruggen, alsmede van
schepen, kaden en buitenlandsche gebouwen
op de Wereldtentoonstelling, versterkingen op
geroepen.
OOSTERPARK 19 AMSTERDAM - TEL. 53931
Hotel Restaurant Chateau Bleu
Le rendez-vous du monde distinguê
Haagsche Bosch
TELEFOON 772060 (6 lijnen) - DEN HAAG
BADHUISWEG 232 nabij Wittebrug. Scheveningen
Telefoon 555651
van allereersten rang,
alle comfort, telefoon m
alle kamers.
Mooie suite disponibel
Reel. 3688 6
REVAL, 22 Juni. (D.N.B.) Vrijdagavond is
een nieuwe regeering in Estland gevormd. Mi
nister-president is de schrijver en arts dr. Johan
nes Vares, plaatsvervangend minister-president
prof. Hans Kruus, minister van Buitenlandsche
Zaken Nigol Andresen.
RIGA, 21 Juni. (D. N. B.) De regeeringsver
klaring van het nieuwe Letlandsche kabinet is
Vrijdagavond voor de radio voorgelezen.
De verklaring begint met er op te wijzen, dat
de oude regeering de belangen van 't volk niet
begreep en het met de Sovjet-Unie gesloten
pact van wederzijdschen bijstand niet eerlijk
nakwam.
Als haar eerste taak beschouwt de nieuwe re
geering derhalve het verwezenlijken van een
nauw bondgenootschap tusschen Letland en de
Sovjet-Unie op grond van dit verdrag en het
verhinderen met alle middelen van alles wat
deze belangrijke staatstaak belemmert.
Het is de vaste overtuiging der regeering, dat
de hechte vriendschap der volken van de Sovjet-
Unie en van Letland ook in de toekomst een
reëele kracht zal zijn, die de onafhankelijkheid
van den Letlandschen staat, de wederzijdsche
veiligheid en de vruchtdragende samenwerking
der beide staten zal waarborgen. Overigens is
het beginsel der regeering de waarborging van
vreedzame en vriendschappelijke betrekkinger»
met alle staten. In binnenlandsch-politiek op
zicht zal de regeering er voor zorgen, dat de
grondwet in overeenstemming met den werke-
lijken wil van het volk ten volle wordt uitge
voerd.
Tenslotte kondigt de regeeringsverklaring am
nestie af voor de politieke gevangenen van het
oude regime.
lederen ZATERDAG- en ZONDAGAVOND
DANSEN in COSY-CORNER.
MUZIEK: THE HARLEM KINGS.
Zonsondergang 22 Juni 22.07
Zonsopgang 23 Juni 5.17
Zonsondergang 23 Juni 22.07
