Cyprus, voorraadschuur van de
Engelsche vloot
Nederland eet aardbeien
Geert vliegtuigbasis
De geheime stukken
Vreugde Van korten
duur?
New-Y orksche Beurs
INDISCHE OBLIGATIES
DONDERDAG 4 JULI 1940
Gevolgen van den vrede
van Moskou
Een luchtaanval op Bakoe....
De Zwarte Zee
WAAROM BOEKAREST
HEEFT TOEGEGEVEN
„Giornale d'Italia" over het op
zeggen der garantie van
Londen en Parijs
KATHOLIEKE SOCIALE EN
CULTUREELE ARBEID
Tentoonstelling op de H. Land
stichting te Nijmegen
Ir. A. Bijl overleden
Rente en aflossing lijken
verzekerd
NA HET BOMBARDEMENT
OP ARNHEM
Teraardebestelling van
sergeant Hendriks
Geen steen des aanstoots!
30.000 R.M. lag er onder
verborgen
Drukte aan de Beverwijksche
veilingen
PUINRUIMER GEDOOD
Vet en margarine verduisterd
WISSELKOERSEN
4o!o5+
AMERIKAANSCHE
GOEDERENMARKT
3.90
3.97
4.09.
4.24
3.86+.
3.93+-
4.07+-
4.22+.
5.77+.
5.89+
6.09
ATHLETIEK
Baumgarten wint de 200 M.
Kampioenschappen van de Haag
sche Athletiek Commissie
Glearingkoersen
Academische examens
Examen L.O.
Examens akte L.O.
Apothekers-assistent
Nuttige handwerken
9
Naast den strijd van Duitschland tegen
Engeland in het Westen, vraagt de situatie
in het Oostelijk deel van de Middellandsche
Zee. waar Engeland in bedwang wordt ge
houden door de Italiaansche vloot en lucht
macht, de algemeene aandacht. Tot de tot
dusver minder genoemde, maar daarom toch
niet minder belangrijke steunpunten, waar
over Engeland hier beschikt, behoort Cyprus,
dat wellicht in dezen oorlog nog een ge
wichtige rol zal hebben te vervullen.
Eenigen tijd geleden wisten de bladen in h£t
Nabije Oosten te melden, dat het grootste deel
der Engelsche vloot bij Cyprus voor anker was
gegaan. De schepen waren deels uit Haifa, deels
uit Beiroet en Alexandrië gekomen. Aangezien
Cyprus niet beschikt over een haven, die zelfs
ook maar in de verte te vergelijken zou zijn met
een van de bovenstaande, zag de vloot zich wel
genoodzaakt, op de open reede het anker uit
te werpen. Hierdoor werd het eiland Cyprus
plotseling in de algemeene belangstelling be
trokken.
De eenige eigenlijke haven met een golfbreker
en een pier is 't kleine stadje Famagoesta, aan
de Oostkust gelegen en dat ternauwernood
10.000 inwoners telt. Het haventje heeft echter
een zoo bescheiden omvang, dat er slechts twee
of drie schepen van een paar duizend ton tege
lijkertijd plaats kunnen vinden! Lamaca en
Limassol aan de Zuidkust hebben het nog niet
verder gebracht dan een aanlegsteiger voor zeil
schepen en motorbooten. Paphos aan de West
en Kyrenia aan de Noordkust missen ook zelfs
een dergelijken landingssteiger.
In weerwil van dit gebrek aan een geoutilleerde
haven vormt het eiland voor de Britsche vloot
een steunpunt van groot gewicht, daar het in
het Noorden de kust van Turkije die men
met het bloote oog kan zien liggen beheerscht,
in het Noordoosten de belangrijke baai van
Alexandrette en in het Oosten de uitgestrekte
kust van het Fransche mandaatgebied Syrië en
Libanon, afsluit. Cyprus is voorts een stapel
plaats van voorraden voor de vloot.
Nog nauwelijks tien jaar geleden werd het
Engelsche gezag op het eiland vertegenwoor
digd door een paar dozijn Engelsche soldaten en
politiebeambten; doch sedert 1931 is daarin een
groote verandering gekomen, tengevolge van
den in dat jaar uitgebroken opstand.
Hoe komt Engeland aan het bezit van dit
eiland? In 1878 werd het door Turkije aan En
geland verpacht, of liever tijdelijk als rente af
gestaan voor een denkbeeldige leening, hierin
bestaande, dat Engeland zich verbond Turkije
bij te staan in een eventueelen oorlog tegen
Rusland. Naderhand weigerde Engeland toen
eenvoudig, het weder aan den rechtmatigen
eigenaar terug te geven. In 1914 werd het hij
Engeland ingelijfd en in 1925 tot kroonkolonie
verklaard. De bevolking die in deze transactie
in het geheel niet werd gekend bestaat voor
4,5 deel uit Grieken en voor 1/5 deel uit Turken.
De Grieken hebben, steeds gestreefd naar aan
sluiting bij Griekenland. De banden met dit
land dagteekenen reeds uit den tijd van Home
rus, die in zijn Ilias de schepen, welke deelnamen
aan den Trojaanschen oorlog, ,,Grieksch"
noemt.
Toen de Engelschen omstreeks 1930 de teugels
te strak aanhaalden, brak in 1931 een opstand
uit onder de Grieken, onder aanvoering van de
Grieksche geestelijkheid. Dit oproer werd bloedig
onderdrukt door de Engelschen, die een aantal
van de deelnemers verbanden naar Malta en
andere deelen van hun koloniaal gebied. De
binnenlandsch-politieke toestand verbeterde
daardoor echter niet. De Cyprioten zijn evenwel
een lankmoedig volkje, zoodat de onlusten zich
niet herhaalden; maar zoodra het Engelsche
riik ook slechts één teeken van zwakte vertoont,
loopt zijn gezag op het eiland weder ernstig
gevaar.
Aan deze vijandige gezindheid van de Cy
prioten is het ongetwijfeld ook toe te schrijven
dat er tot het uitbreken van den oorlog op
Cyprus geen vliegvelden of steunpunten voor
de militaire vliegers zijn aangelegd. Hiertoe zou
Engeland een garnizoen op het eiland hebben
moeten leggen, om dergelijke inrichtingen te
beschermen en daarvoor had Engeland geen
soldaten genoeg. Aldus is het te verklaren, dat
men voor den oorlog naliet om op dit bij uitstek
geschikte punt een groote vliegtuigbasis aan te
leggen. Eerst in September 1939 werd daaraan
met groote haast begonne.n. Het gevolg is, dat
men er niets anders tot stand heeft kunnen bren
gen dan een hulpbasis. Het voornaamste steun
punt van de Royal Air Force ligt niet op
Cyprus, doch op het vasteland in Voor-Azië,
bij Amman, de hoofdstad van Transjordanië.
De zich op Cyprus bevindende Engelsche troe
penmacht is slechts gering, zelfs thans nog. Het
gros van de Engelsche troepen bevindt zich in
Egypte. De uitvoer van bepaalde goederen, voor
Cyprus een levensvoorwaarde, is bijna geheel
gestremd, zoodat de werkloosheid sterk is toe
genomen. Een deel van deze menschen hebben
de Britten gedwongen om dienst te nemen. Doch
Cyprus heeft voor Engeland weinig te betee-
kenen wat de land- of luchtmacht betreft. Het
moet alleen dienen voor de vloot, die er kan
ankeren en de voorraden aanvullen. Daarom
verlaat Engeland zich ook uitsluitend op zijn
vloot om het eiland te beschermen, dat op zijn
beurt geen andere taak te vervullen heeft dan
de verdediging van de drie voornaamste steun
punten van de vloot in de Middellandsche Zee;
de kust van Egypte en van Palestina, alsmede
het Suezkanaal.
(Vervolg van pag. 1
De vrede van Moskou zal zeker de voorzich
tigheid van Turkije nog doen toenemen. Tege
lijkertijd echter blijft men hier bij de overtui
ging, dat het roode leger uit den oorlog in het
Noorden zeer verzwakt is teruggekomen, het
geen wederom compenseerend werkt. In ieder
geval kan ik geen toenaderingspoging tot de
Sovjet-Unie opmerken. Integendeel men
went zich langzamerhand aan de gedachte, op
haar vijandschap te moeten rekenen, hetgeen
echter niet wil zeggen, dat de Turksche leiders
van plan zijn zich in een avontuur met een
onzekeren uitslag te storten. Wij moeten ons
inderdaad rekenschap geven van het feit, dat,
indien de regeering van Ankara van nu af aan
de overtuiging heeft, dat Duitschland de wes
telijke mogendheden niet zal overwinnen, toch
vele menschen in Turkije neit ervan overtuigd
zijn, dat de westelijke mogendheden definitief
zullen overwinnen. Dan zou men natuurlijs
hier erover moeten nadenken wat de toekonfst
kan brengen voor het geval, dat, wanneer bij
een toekomstigen vrede de volken van Frank
rijk en Engeland in een toestand van ontevre
denheid en ontmoediging zouden verkeeren,
Turkije alleen tegenover een Rusland zou ko
men te staan, dat de lessen uit den oorlog tegen
Finland ter harte heeft genomen om zijn mili
taire macht te vérsterken.
De regeering kan dezen geestestoestand
niet geheel en al negeeren. Daaruit spruit
ook voor een groot gedeelte haar voorzich
tigheid van het oogenbhk voort. Hetzij dat
wij morgen tot beslissende resultaten komen
in een zij het ook beperkte actie aan het
Westelijk front, hetzij dat "n grootscheepsch
Duitsch offensief tegen onze verdediging te
land of in de lucht ineenstort, steeds zul
len wij de Turken moediger en ondernemen
der vinden. Men moet den moed hebben te
erkennen, dat de Turken op het oogenblik
niet overtuigd zijn van onze onweerstaan
bare superioriteit, hoe groot hun sympathie
voor ons ook moge zijn.
Voordat ik voldoe aan den eisch van uwe
excellentie, mijn waarnemingen over de belang
rijke projecten mede te deelen, waarvan de
richtlijnen mij door de telegrammen 540 tot 41
zijn aangegoten, schijnt het mij noodzakelijk
dezen belangrijken gedachtengang in herinne
ring te brengen. Hij verklaart bij voorbaat eenige
der voorbehouden, die ik moest maken, of eenige
voorzorgsmaatregelen, waarop ik met nadruk
moest wijzen. Een luchtactie tegen Bakoe en
een actie ter zee op de Zwarte Zee staan vol
gens de Turksche meening op zeer verschillend
plan. zoowel op technisch als op politiek gebied
Een luchtaanval op Bakoe vanuit Djezireh
brengt met zich mede dat Turksch gebied over
een afstand van nog geen 200 kilometer over
vlogen moet worden. En wel moet in dat geval
over het bergmassief tusschen het Van-meer
en het Ourmiah-meer worden gevlogen, d.w.z.
over Koerdistan, dat zeer ontvolkt is tenge
volge van de zeer rigoureuze politie-actie, die
het Turksche leger daar twee of drie jaar ge
leden ten uitvoer heeft gelegd. Men zou over
geen enkele belangrijke nederzetting vliegen en
de vliegtuigen zouden zeer goed ongemerkt kun
nen passeeren. Zouden zij opgemerkt worden
dan zou dat hoogstens door afgezonderde politie-
of gendarmerieposten kunnen gebeuren.
Bovendien zou door een zwenking naar het
westen en een vlucht dwars over het noordelijk
gedeelte van Iran het vliegen boven Turksch
gebied geheel vermeden worden en dat nog ster
ker, wanneer men niet in Djezireh maar in Irak
zou opstijgen.
Wanneer ik dezen feitelijken toestand
vergelijk met de opmerking van Saradjogloe,
die in mijn telegram nummer 529 (document
nummer 4) is vervat, kom ik tot de slotsom,
dat een van tevoren in kennis stellen der
Turksche regeering en een verzoek om haar
toestemming althans om haar moreele
toestemming voor het vliegen over haar
gebied haar onnoodig in verlegenheid zou
den brengen. Men moet haar, zoo niet voor
een voldongen feit, dan toch voor een ge
beurtenis stellen, die op hetzelfde oogenblik
intreedt en het tijdstip, om haar te verwit
tigen van hetgeen er geschiedt, afwachten.
Ik bedoel daarmede haar officieele verwit
tiging, want de vertrouwelijke betrekkingen, die
wij met haar en met het opperbevel onderhou
den, zouden immers niet toelaten, dat zij geheel
in onwetendheid bleef. De operatie moet reeds
in uitvoering zijn, terwijl men zich van tevoren
verontschuldigt, voor het geval, dat vliegtuigen
van de Turksche luchtruimte gebruik moeten
maken. Verre van de Turksche regeering te
kwetsen, zal onze gereserveerdheid haar taak
juist kunnen verlichten. Indien de Sovjet-regee
ring een protest zou indienen is het van belang,
dat Ankara kan verklaren met de aangelegen
heid niets uitstaande gehad te hebben. Wanneer
over Turksch gebied gevlogen zou zijn, zou het
zelfs niet erg zijn, wanneer bij ons een beschei
den protest zou worden ingediend. Zou de toe
stand ernstiger worden en de Sovjet-regeering
daarop reageeren door oorlogshandelingen, dan
zou het inderdaad noodig zijn, dat de Turksche
regeering in staat is voor het parlement te ver
klaren, dat het initiatief voor den aanval op
rekening van Moskou komt.
In dit geval moet de overeenstemming van
de openbare meening en van het land met de
Turksche regeering gewaarborgd zijn. Doch
juist omdat een reactie van de Sovjets te ver
wachten is, moeten wij erop bedacht zijn geen
enkele operatie van dezen aard te ontketenen
zonder ons rekenschap te geven van haar even-
tueele gevolgen voor Turkije en ook een juiste
voorstelling te hebben van de situatie, waar
voor dit land zich geplaatst zou zien. Het staat
niet aan mij persoonlijk hierover een meening
te uiten. Ik moet echter opmerken, dat het
vereischte vliegterrein nog niet gevonden en
ingericht kon worden. Bovendien moet ik op
merken, dat, voor zoover ik weet, de afweer
tegen luchtaanvallen op het steenkodlbekken
van Zongoeldak en de mijnen van Karabuk nog
niet in orde is. doordat het daarvoor noodige
Engelsche materiaal nog niet geleverd is. Naar
mijn meening zou het zeer onvoorzichtig zijn
twee punten, die voor het Turksche bedrijfs
leven van zoo groot gewicht zijn, onder deze
omstandigheden aan een luchtaanval van Se-
bastopol uit bloot te stellen. Het zou mij zeer
verwonderen, indien de militaire experts niet
een termijn van verscheidene weken voor de
allerbelangrijkste voorbereidingen zouden ver
langen.
Mijn aandacht wordt verder bezig gehouden
door de kwestie van de Zwarte Zee en de faci
liteiten, die de scheepvaart in die wateren bij
de verborgen medewerking van Sovjet-Rusland
biedt voor de voorziening van Duitschland.
Helaas moet men toegeven, dat een oplossing
van dit probleem niet gemakkelijk te vinden is.
Volgens de bepalingen van de zeeëngten-
conventie hebben de Geallieerden als oorlog
voerenden slechts het recht oorlogsschepen in
de Zwarte Zee te zenden, wanneer er sprake is
van het tenuitvoerleggen van een Volkenbonds-
besluit of van het nakomen van een bijstands
verdrag, dat in het kader van het Volkenbonds
pact gesloten is, te Genève geregistreerd is en
Turkije bindt, of wanneer Turkije zelf als oor
logvoerende mogendheid of, zich door oorlogs
gevaar bedreigd achtend, tot de Geallieerden
een verzoek om hulp richt. Op dit oogenblik is
nog aan geen enkele van deze voorwaarden
voldaan. Ons binnendringen in de Zwarte Zee
kan dus bijgevolg, zoohls uwe excellentie op
merkt, slechts op grond van een welwillende
beslissing van Turkije volgen, dat, moeten wij
beseffen, in strijd zou zijn met de door Turkije
aangegane verplichtingen en daardoor een pro
test van een mogendheid, die de conventie
heeft onderteekend, of van de landen, die tot
de conventie zijn toegetreden, zooals b.v. de
Sovjet-Unie of Italië, zou uitlokken.
De laatstgenoemde mogendheden zouden in
dit geval zeer wel in de kaart van Duitschland
spelen. Bovendien zou de Sovjet-Unie zelfs in
liet geval, dat geeneriei oorlogshandelingen te
gen haar land of haar oorlogs- of koopvaardij
schepen zijn gericht, bij de opening der zee
engten een vijandige manifestatie tegen de krui
sers der geallieerden kunnen aankondigen en
zelfs tegenmaatregelen nemen. De mogelijkheid
van het uitbreken van vijandelijkheden als een
gevolg van ons initiatief zou dus in geen geval
zijn uitgesloten en deze omstandigheid zou ons
verplichten ons bezig te houden met de reacties,
die het voorgenomen initiatief van het stand
punt der Turksche verdediging zou kunnen heb
ben. Dit zou dus dezelfde voorzorgsmaatregelen
en ternyjnen noodzakelijkerwijze tot gevolg heb
ben, die de operaties tegen Bakoe met zich
medebrengen. Hoe zou overigens de contróle-
actie op de Zwarte Zee moeten geschieden? Het
zal er voornamelijk om gr%n, de Russische, Ros-
meensche, Bulgaarsche of Italiaansche schepen
te controleeren en te onderwerpen aan een con
trolebezoek, alsmede onder dezelfde voorwaarden
de Russische en de Italiaansche petreleumtank-
schepen aan te houden en aan' een scheeps-
contróle të onderwerpen, die varen tusschen de
Kaukasische havens en de mondingen van den
Donau of langs de Bulgaarsche kust heen en
weer varen. Dit zijn alle operaties, die nu niet
juist op volle zee met succes ten uitvoer kunnen
worden gelegd.
BOEKAREST, 3 Juli. (Reuter) De minis
ter van Buitenlandsche Zaken, Argetoianoe,
heeft in een rede uiteengezet, waarom Roe
menië de Russische eischen heeft ingewil
ligd. Hij zeide: „Na lange besprekingen is de
Kroonraad tot de slotsom gekomen, dat
tegenstand onzer troepen zonder eenige hulp
onmogelijk was en dat wij derhalve de Rus
sische eischen niet konden afwijzen."
Verder meldt Reuter, dat zeer binnenkort een
reorganisatie van het Roemeensche kabinet ver
wacht wordt. Vooral de houding ten aanzien van
Duitschland is hierbij van belang.
Het opzeggen door de Roemeensche re
geering van de Engelsch-Fransche garantie
wordt door het semi-officieele Romeinsche
orgaan „Giornale d'Italia" genoemd de
„laatste slag voor het prestige van het
Britsche wereldrijk en zijn omsingelings-
politiek.
Het openlijk afstand doen van de Engelsche
garantie geschiedde in de overtuiging, dat een
Britsche interventie, zelfs indien ze mogelijk
was, voor de nationale Roemeensche belangen
niet alleen van geen waarde, doch juist gevaar
lijk zou zijn. Roemenië kan niet het tragische
lot van al die landen veronachtzamen, die zich
vol vertrouwen op de Engelsche hulp hebben
verlaten. In Boekarest Jieeft men duidelijk in
gezien, dat de Britsche hulp aan Roemenië nog
grootere verliezen zou hebben gekost dan de
thans vrijwillig geleden verliezen. Wat de moge
lijkheid van een Britsche hulp betreft, zoo zijn
thans alle strijdkrachten van Engeland in het
oostelijk deel van de Middellandsche Zee door
de Italiaansche gewapende macht geblokkeerd.
Na het afzien van Roemenië, waarbij thans ook
de afwijzing van de Iersche regeering komt, die
eveneens geen Engelsche garantie wenscht, staat
Engeland in Europa meer dan ooit geïsoleerd.'
Zooals gemeld zal in Augustus in de Basillica
van de H. Landstichting 'n tentoonstelling wor
den gehouden voor Katholieken Socialen en Cul.
tureelen Arbeid. De expositie beoogt een totaal
beeld te geven van de algemeene ontwikkeling,
gedurende de laatste 40 jaar van katholieke
zijde tot stand gebracht.
Op deze tentoonstelling zullen aanwezig zjin
cultureele instellingen, opvoeding, onderwijs,
missie^ religieuze instellingen, bonden, organi
saties, sport, enz.
Verder de Katholieke Pers: dag- en weekbla
den, periodieken, boeken, brochures.
Ten slotte; zakelijke inzendingen, welke in
rechtstreeksch verband staan tot den opzet der
tentoonstelling.
Te 's Gravcnhage is in 62-jarigen ouderdom
overleden ir. A. Bijl, oud-hoofd-ingenieur af-
deelingschef van de duinwaterleiding te 'sGra-
venhage.
Wij lezen in het Vaderland:
Dat de deviezenregeling in practijk nog tot
vele vragen aanleiding zal geven, behoeft niet
te worden betwijfeld. Wie zich evenwel aan den
tekst der bepalingen houdt en zich niet naar
aanleiding van elk afzonderlijk geval de vraag
stelt, onder welke artikelen zoo'n geval moge
lijkerwijs zou kunnen worden gebracht, zal zich
niet in een warnet van vragen behoeven te ver
strikken.
Zoo is het b.v. ook met de Nederlandsch-In-
dische leeningen. Zullen daarop, evenals op Ne-
derlandsche staatsleeningen, de rente en aflos
sing gewoon worden voldaan? Wij meenen.dat de
garantie van den Nederlandschen staat in dezer
alle onzekerheid wegneemt.
Toch blijken er houders te zijn, die juist naar
aanleiding van de deviezenregeling twijfel in
zich voelen opkomen. Zij redeneeren, zooals ons
gebleken is, dat de deviezenrestrictie o.a. tot doel
heeft om de Nederlandsche betalingsbelans te
beschermen. Wanneer het Indische gouverne
ment rente en aflossingen betaalt, dan zal daar
voor in Nederland op precies dezelfde wijze dek
king moeten worden gezocht, als b.v. zou ge
schieden in het geval een andere buitenlandsche
debiteur hier betalingen zou verrichten. Inder
daad heeft men dit in het verleden ook steeds
kunnen waarnemen. Bij de Javasche Bank zal
men dit bijv. aan veranderingen in de goud
positie hebben kunnen merken. Indien nu, in
verband met den tegenwoordigen toestand, elk
betalingsverkeer met Indië is gestaakt en er der
halve voor het betalen van rente of aflossing
ook niet voor de benoodigde dekking hier te
lande kan worden zorggedragen, zal de Neder
landsche betalingsbalans nadeelig worden ge
ïnfluenceerd, indien de bedoelde uitbetaling
toch plaats zou vinden.
Leest men nu evenwel de desbetreffende arti
kelen van de deviezenverordening, dan zal rr.en
daarin geen enkele aanwijzing vinden, dat vor
deringen op het buitenland niet mogen worden
overgedragen. Daarop komt het echter neer,
wanneer een zoodanige vordering van een borg
tocht, gelijk in het geval van de Nederlandsch-
Indische leeningen, is voorzien.
Wanneer de Nederlandsche staat krachtens
deze garantie de coupons en aflossingen betaalt,
dan heeft er dus eigenlijk in het binnenland een
overdracht plaats van een vordering, die op
zichzelf niet gehonoreerd kan worden. Van een
zoodanige overdracht kan de Nederlandsche be
talingsbalans evenwel geen nadeel ondervinden
zooals dat ook niet het geval is. wanneer Ne
derlandsche ingezetenen in onderling verkeer
buitenlandsche effecten verhandelen. Houders
van Nederlandsch-Indische obligaties zullen
zich daarom naar het ons voorkomt, geen zor
gen behoeven te maken, dat rente en aflossing
niet worden betaald.
Dinsdagmiddag is te Doesburg de bij het
bombardement te Arnhem zoo tragisch om het
leven gekomen sergeant Hendriks ter aarde be
steld.
Nadat het stoffelijk overschot in de groeve
was neergelaten, sprak allereerst de waarn.
voorz. van den E.N.B.v.O.O., afd. Arnhem, daar
na de le Luit. Schluter, die als vertegenwoor
diger van Luit.-Kolonel Hennink, Commandant
van het voormalig 8 R.I., enkele woorden sprak
en in het kort memoreerde wat Hendriks voor
het 8 R.I. is geweest.
Enkele anderen spraken nog eenige woorden,
waarna een predikant aan den overledene een
laatsten groet bracht na in gevoelvolle woorden
het tragisch ongeval geschetst te hebben.
Een zwager dankte de aanwezigen voor de
blijken van belangstelling.
Uit Pijnacker meldt men aan „Het Volk", dat
een zoon van den landbouwer R. op weg naar
de hofstede van zijn vader een steen zóó zag
liggen, dat het er veel op leek of deze er spe
ciaal was neergelegd om de aandacht te trek
ken. En inderdaad bleek de steen een nadere
beschouwing overwaard. De jonge R. schoof
hem van zijn plaats en zag, dat de steen een
bedrag van 30.000 Rijksmark bedekt had.
De eerlijke vinder stelde het geld den burge
meester ter hand, die een uitgebreid onderzoek
instelde, dat tot dusver nog geen resultaat heeft
opgeleverd.
De aardbeiencampagne is in vollen gang.
In de veilinggebouwen van Beverwijk rate
len de electrische weegapparaten en draaien
de groote wijzers van de mijntoestellen in
rusteloozen gang langs de cijfers,
Tienduizenden kilogrammen sappige roode
vruchten gaan langs de handelaren voorbij.
Een druk op den knop, ergens in de koo-
persbanken, de wijzer stopt abrupt, een
lichtje flitst aanen een partij aard
beien is verkocht. Dat gaat zoo vaak, zoo
lang het seizoen duurt en middelerwijl zor
gen de Nederlanders ervoor, dat van al het
goede, hetwelk van onze aardbeien verteld
is, niets verloren gaat.
Ze dat wil zeggen; de aardbeien wor
den met smaak en in groote hoeveelheden ge
consumeerd. Dit bleek ons uit een informatie,
welke wij uit de betrokken kringen ontvingen.
De te Beverwijk aangevoerde aardbeien gaan
voor ongeveer 80 pCt. naar den binnenland-
schen consument, terwijl de rest voor de jam-
fabrieken bestemd is. Deze verhouding is wel
eens anders geweest.
Thans evenwel is het vooral de binnenland-
sche markt voor de versche consumptie, die
het leeuwenaandeel van de productie uit Ken-
nemerland opneemt. Vooral de soort Moulin
Rouge, blijkt onder het publiek zeer gewild
te zijn.
Dagelijks, zoo deelde men ons mede, vin
den 100.000 kg. Beverwijksche aardbeien hun
weg naar de buitenlandsche consumenten. De
groote steden nemen hierbij natuurlijk eer.
voorname plaats in. Maar ze gaan overal heen,
met uitzondering van de plaatsen, die niet snel
genoeg te bereiken zijn. Hierbij speelt de kwes
tie van het vervoer een rol. Aardbeien, des
middags geveild, moeten den anderen morgen
op de plaats van bestemming aan de markt
zijn en dat is voor verafgelegen plaatsen, in het
Zuiden b.v., niet altijd mogelijk. Vandaar dat
aanvragen uit die plaatsen om Beverwijksche
aardbeien, door den handel meestal, zij het
dan noode, terzijde moeten worden gelegd.
Voor het vervoer van aardbeien over groote
afstanden, had men anders 'n ideale oplossing
gevonden in den thans overal bekenden
nieuwen vorm van emballage, de z.g. kratten,
waarmede de vruchten ook over de grootste
afstanden, zonder schade vervoerd kunnen
worden.
Merkwaardig is het overigens, dat de suiker-
schaarschte, waarvan men eerst vreesde, dat zij
den afzet van aardbeien voor versche consump
tie zou belemmeren, blijkbaar geen invloed op
het verbruik heeft.
Wat nu den oogst betreft, deze zal, naar alle
waarschijnlijkheid, beneden de verwachting blij
ven. Er zullen niet zooveel aardbeien komen,
als verwacht werd en derhalve zal het seizoen
en daarmede de vreungde van niet zoo
langen duur zijn, als in goede oogstjaren het
geval placht te zijn.
Aan den anderen kant blijven de prijzen zich
op een redelijk peil handhaven.
Woensdagmorgen ongeveer 11.30 is te Rot
terdam op de Scheepmakershaven een ernstig
ongeval gebeurd, dat aan den 32-jarigen puin
ruimer A. v. d. Pol, gewoond hebbende in de
Davidstraat het leven heeft gekóst. Het slacht
offer zat op een puinauto, die wegreed, sprong
er af, maar kwam onder de zware wielen van
den oplegger terecht en bleek op slag dood te
zijn. Eigen onvoorzichtigheid is hier de oorzaak.
Den chauffeur treft geen schuld.
Bij de verstrekking van goedkoop vet en
margarine, welke van gemeentewege in Rot
terdam geschiedt aan werkloozen en armlasti
gen, die in het bezit zijn van de hiervoor in
gestelde kaarten, hebben eenige kantoorbedien
den, die in een lokaal in het Westelijk stadsdeel
met deze distributie belast zijn. onregelmatig
heden gepleegd. Zonder daartoe gerechtigd te
zijn, kochten zij zelf pakken vet en margarine,
zoodat zij deze artikelen zeer goedkoop in hun
bezit kregen. Vier mannen zijn geverbaliseerd
wegens verduistering en overtreding van de
Hamsterwet.
Juli
3
2
1
Air Reduction
39 i
39
39
Allied ChemicaJ
147
147
148
American Can Co.
94 J-
94
95}
American Radiator
6}
5}
6
Am. Smelt Ref.
35}
35}
36}
Am. Tel. Tel.
159}
159}
159}
Am. Tobacco B.
76}
76}
76}
Am. Waterworks
8}
9
8}
Anaconda Conner
19}
19}
19}
Atchison Topeke
15}
15}
15}
Baltimore Ohio
3}
3}
3}
Bethlehem Steel
94
74}
74
Canadian Pacific
2}
2}
2}
Ches. Ohio
36}
36}
Chicago Rock lsl.
Chrysler Motor
62}
61
62
Dupont de Nem.
157}
157
157
General Electric
20}
30}
31
General Foods
40}
41
10}
General Motors
42 f
42}
42}
Good Year
14
14}
14
Hudson Motor
3 i
3
3}
Intern. Nickel
23
22}
22}
Intern. Tel. en Tel
2 u
2}
2
Kennecott Copper
25
25
25}
Missouri Pac pret
3
"16
3
IT
iV
Montgomery Ward
38}
38}
38}
New York Central
1 1'}
11
ll
Norfolk Westeri
201
200
200
North Am. Comp.
20}
20}
20}
Northern Pacific
3}
5}
5}
Packard
3}
3}
3}
Pennsylvania
9}
19}
19}
Proctor Chambh
62
61
62
Radio Corporation
4 8
4 j
4}
kep. Steel
16}
16}
16 1
Sears Roebuck
72
72}
72}
Shell Union Oil
8
8}
8}
Southern Pacific
Si
8}
8}
Sotthern Railway
ll i
10}
10}
Standard Brands
6
6
6
Stand. Oil of N.-J.
32}
32}
32}
Union Pacific
79
78
77}
United Aircraft
32
32}
33
United Corp
2
2
2
U. S. Rubber
19}
18}
19
U. S. Steel
50}
50}
50}
Woolworth Building
31
31
31 i
Omzet 380.000.
ex dividend
- ex coupon.
nieuwe andeelen.
gedaan en laten t bieden.
NEW YORK. 3 Juli
Slotkoersen Juli 2
2
I
Amsterdam
Londen
3.82
3^80
3,80}
Parijs
1"™"
Berlijn
40.05+
40.05+
Brussel
Rome
5.05+
5.05+
5.05+
Madrid
9.25+
9.25+
9.25+
Zwitserland
22.67
22.65
22.64
Weenen
t
Stockholm
23,89
23.87
23.89
Montreal
84.125
83.680
83.180
B. Aires Papier
29.78
29.78
29.78
B.Aires Markt
21,35
21.10
21.35
Yokohama
23.48
23.48
23.48
3 Juli
(Rio - Nieuw contract)
Koffie
NEW YORK,
2 Juli 3 Juli
3 Juli
2 Juli
(Santos)
Juli
Sept
Dec
Sept.
Mrt.
Mei
Suiker
Juli
Sept. ï.oi
Dec. 1.04+
Mrt. 1.05}
Katoen
Nieuw contract
Juli 10,37
Juli
Sept.
Dec
Mrt.
Mei
6.23+-
6.33+.
5,73
5.88-+
6.09
6.22.+
6.32.+
1.00
1.03
04
Mei t.07
Juli i ic+
Sept. 1.12+
1.05}
1.08+
1.10+
10.30-- Jan. 9,15
Oct. 9.39
9.29
Mrt.
9.01-02 8.86--
Dec. 9.23
9.12"
Mei
8.85.
8.70--
Rubber
Standaard
Juli 20.50
21.15
Jan.
17.84
17.95
Sept 18.82
19.15
Mrt.
17.65
17.75
Oct. 18.51
18.74
Mei
17.58
17.68
Dec. 18.C0
18.20
Tin
Loco 52.00
52.25
Termijn 50.75
50.75
90 dagen 50.12} 50 25
CHICAGO,
3 Juli
3
Juli 2. Juli
3 Juli
2 Juli
Tarwe
Havel
Juli 78
75
Juli
32}
31 -
Sept 78
75}
Sept
29
29 -
Dec 79
76}
Dec.
30}
29 -
Maïs
Kogge
Juli 61
60} --
Juli
43 •-
41 --
Sept 58}--
57 --
Sept.
44
42 -
Dec 55
54
Dec
47
45 •-
Reuzel
Juli 6 0C+
5.85
Oct.
6.27}
6.15+
Sept 6.20*
6C5t
Dec
6.42
6.32
WINNIPEG
3 Juli
3
Juli 2
Juli
3 Juli
2 Juli
Tarwe
Gerst
Juli 71
711 .-
- Juli
33} -
32}
Oct 73
73} - Oct
34}
33
Dec 74
74 -
- Dec.
35} -
34}
Rogge
Lijnzaad
Juli 13 -
41
Juli
1.27
126
Oct 43-
40}
Oct
1.32
129}
Dec 13
41
Met
Haver
Juli 32
30}
Dec,
27}
26}
Pet 28
27}
Op de sintelbaan van de sportterreinen aan
de Laan van Pbot in Den Haag, werden
Woensdagavond de kampioenswedstrijden voort
gezet van de Haagsche Athletiekcommissie.
Verleden week won Osendarp hier de 100 M.
voor H. Baumgarten in 11.3 sec, terwijl de 400
M. toen gewonnen werd door Noordhoek.
Woensdagavond werd geloopen over 200, 800
en 5000 M. en 4x100 M. estafette.
Jammer was het, dat Osendarp verstek liet
gaan. Hierdoor kreeg H. Baumgarten het zeker
makkelijker en bovendien kwam dit niet aan
de spanning ten goede.
Een tweede factor was het slechte weer. Er
stond een harde, koude wind °ver de lengte
van het veld, waardoor de loopers danig ge
handicapt werden. Bijzondere tijden werden
dan ook niet genoteerd.
De 200 M. werd onbedreigd gewonnen door
H. Baumgarten van de Trekvogels.
Bij de 800 M. nam Nauta van Trekvogels de
leiding en behield deze langen tijd. Tegen het
einde kwam Heringa echter onweerstaanbaar
naar voren en ging als eerste over de streep.
De uitslagen luiden:
200 M. le serie:
1. H. Baumgarten (Trekvogels 24.4; 2. Mulder
(Vlug en Lenig) 24.9.
2e serie:
1. NOordhoek (Vlug en Lenig) 25.2; 2. H.
Hendriks (Trekvogels), 25.6.
3e serie:
1. Mahieu (Vlug en Lenig) 24.6; 2. W. Roest
(Trekvogels) 24.7.
Finale 200 M.: 1. H. Baumgarten (Trekvo
gels) 23.3; 2. Mahieu (Vlug en Lenig) 23.7; 3.
Noordhoek (Vlug en Lenig) 23.7.
800 M.: 1. Heringa (Shot) 2.15.5; 2. Grootes
(Vlug en Lenig) 2.15.8; 3. Nauta (Trekvogels)
2.16.
5000 M.: 1. P. van Rijn (Trekvogels) 17.5; 2.
Verloop (Trekvogels) 18.2.8; 3. Van Houtert
(Vlug en Lenig) 18.11.5.
4 x 100 M. estafette: gewonnen door Vlug en
Lenig-junioren 45.5 (bestaande uit Spree, Poe-
tiray, Koomen en Verhulstdonk)2. Trekvogels
I.45.8; 3. Vlug en Lenig 1.45.9.
Discuswerpen: 1. A. de Bruyn (Vlug en Le
nig) 42.02 M.; 2. H. Houtzager (Vlug en Lenig)
34.45; 3. G. Appel (Trekvogels) 33.23; 4. Tim
mer (Vlug en Lenig) 31.61.
Hoogspringen: 1. Geursen (Trekvogels) 1.75
M.; 2. J. Krijgsman (Vlug en Lenig) 1.60 M.;
3. Nelissen (Vlug en Lenig) 1.50 M.
Verspringen: 1. W. Roest (Trekvogels) 6.37;
2. Van Es (Vlug en Lenig) 5.98 M.; 3. Poetiray
(Vlug en Lenig) 5.75.
Koersen voor stortingen op 4 Juli 1940 tegen
verplichtingen luidende in:
Reichsmarken 75.43;
Lires 9.55;
Deensche kronen 36.40;
Noorsche kronen 42.80.
TILBURG. (Kath. Econ. Hoogeschool)Ge
slaagd voor het doctoraal examen in de econo
mische wetenschappen de heeren G. J. W. Kin
kelder, Arnhem, M, F. J. van der Vaart, 's-Her-
togenbosch.
LEIDEN. Geslaagd voor het doctoraal exa
men Indisch recht: de heer H. M. J. M. Haase,
Lisse; Vrij doctoraal examen rechten: mr. P.
Schierbeek, Den Haag; Candidaats-examen
rechten: de heer A. J. van Reeuwijk. Zoeter-
sneer; Doctoraal examen rechten: mej. R. Be-
dak, Den Haag.
AMSTERDAM. Bevorderd tot doctor in de
wis- en natuurkunde op proefschrift getiteld:
„Over den aard der stikstofbasen die in de
krakingsproducten van aardolie aanwezig zijn",
de heer J. Th. Hackmann, geb. te Hoorn (cum
laude), en op proefschrift getiteld: „Ionisatie-
metingen in gassen van hoogen druk", de heer
M. Kwieser, geb. te Amsterdam.
Geslaagd voor het candidaatsexamen wis- en
natuurkunde: mej. G. Nijenhuis, mej. A. Dries-
sen en dd heeren: H. J. Jonker en R. A. Alten-
pohl.
Voor het doctoraal examen scheikunde: de
heer J. F. Suyver. natuurkunde de heer J. Hoog-
schagen en geologie de heer L. van der Waals.
Geslaagd voor het candidaatsexamen econo
mie: de heer M. P. van Heynsbergen.
UTRECHT. Geslaagd voor het taalkundig
candidaats-examen indologie: H. J. J. M. Leyten
(met lof), E. van Tongeren.
Candidaatsexamen philosophic: mej. G. Nolst
Trenité.
LEIDEN. Geslaagd doctoraal examen rechten
de dames A. E. E. Meyer, C. C. W. Ebbeink en
de heer C. Luiten, allen te Den Haag.
MOOK. (R.K Kdeekschool Maria Immacu
late). Geëx. 6 eandidaten, geslaagd: de dames
B. Ansems, Den Haag; C. Baars, Groningen; M-
Baggen, Schinveld; N. Derks, Nijmegen; J. van
Dongen, Nijmegen; G. Droog, Maastricht.
AMSTERDAM (R. K. Kweekschool „de
Voorzienigheid") Geslaagd de dames: C. H.
B. Scheltinga, H. A. M. Smeets, M. M. E. J.
Snijders, A. Stolwijk en C. A. J. de Vries.
TILBURG (Kweekschhool St. Stanislaus)
Geëxamineerd 6 eandidaten. Geslaagd de hee
ren: A. P. M. Essers, Beers; 'V. P. F. Ghijssen,
Cuijk; A. A. van Ginneke, Zevenbergschehoek;
C. J. van Gorp, Tilburg; A. S. Groenen, Luijks-
gestel.
MOOK. (R. K. Kweekschool „Maria Imma-
culata"). Geëxamineerd 6 eandidaten. Geslaagd
de dames: A. Dybiona, Brunssum; P. T. Geut
jes, Nijmegen; A. M. P. Hupkens, Heemstede;
S. F. M. Hupkens, Heemstede; M. F. Jacobs,
Utrecht en A. M. Kamphuis, Oldenzaal.
AMSTERDAM. Geslaagd voor het examen
apothekers-assistent de dames A. J. van Don
gen te Leerdam en J. Grunstra te Zeist.
AMERSFOORT (Kweekschool O. L. Vrouw ter
Eem). Geslaagd voor diploma Nuttige hand
werken de dames: T. de Graaf, Bussum; H. E.
J. Grol, Musselkanaal; G. A. Heinink, Olden
zaal; M. J. W. de Jong, Utrecht, en M. Jongen,
Aalten.
