Nieuwe Haarlemsche Courant | 1940 | 16 juli 1940 | pagina 3

Distributie van boter en vet

Het blad

JfpiER

Drie slachtoffers van
de zee

Schade-enquête
commissies

Een nadere toelichting

DINSDAG 16 JULI 1940

Vragenlijst

Blijvende ordening in het
bloembollenbedrij f

GESLIPT IN HET MULLE
ZAND

Jeugdige fietser doodelijk gewond

Weermachtsbonnen voor
Duitsche soldaten

Export Tuinbouwartikelen

Nieuwe minimumprijzen

Kwaliteitseischen

Nieuwe exportregeling

REDDERS BELOOND

Zij bevrijdden drie personen uit
een onder water gelegen auto

Noodbeurs te Maastricht

Den eersten dag een succes

Zusters Franciscanessen
te Nijmegen

Kerkelijke gelden verduisterd

Standplaatsen en rayons

Mgr. Mutsaersoord

door
Waniek

In aansluiting op hetgeen reeds gemeld is,
laten wij hieronder nog volgen een nadere
toelichting op de distributie van boter en
Vet, welke toelichting gegeven is op de da-
gelijksche persconferentie in de persafdee-
ling van het rijkscommissariaat door dr. ir.
Bchoenbeck, landbouwdeskundige van 't rijks
commissariaat, dr. ir. P. N. Boekei, regee-
ringscommissaris voor de zuivel, en den heer
S. de Hoo, den dagelijkschen leider van het
centrale distributiekantoor.

De heer Boekei deelde mede, dat de rantsoe
nering is ingevoerd op tweeërlei grond. In de
eerste plaats dient met nadruk te worden vast
gesteld, dat er op dit moment geenszins sprakë
is van een nijpend tekort. W'js beleid eischt
echter met het oog op de toekomst, dat de vet-
verbruikers tot spaarzaamheid worden ge
bracht. Met ingang van Maandag is dan ook
be rantsoeneering van boter en vet in werking
gesteld. Een tweede reden, om de rantsoenee
ring in te voeren, is gelegen in de overproductie
v'an boter. Nederland is een sterk zuivel produ
cerend land, dat sinds jaren moeilijkheden
beeft bij het aan de markt brengen van zijn
boteroverschot. In de laatste crisisjaren had
'ben den onprettigen toestand, dat de boter-
Cverschotten in Engeland tegen afbraakprijzen
bioesten worden verkocht. Nu ook deze markt
'hans verdwenen is, zal de zuivelpositie op an
dere basis moeten worden gesteld, hetgeen mis
schien niet al te zeer te betreuren is.

De export van boter naar het vasteland van
Europa ondervindt groote moeilijkheden. Wel
iswaar is Duitschland als afnemer gebleven
ja zélfs neemt dit land iets meer af dan vroeger
doch dit neemt niet weg. dat ons land met
groote hoeveelheden boter zal blijven zitten. Het
|s daarom onvermijdelijk dat wordt overgegaan
'°t maatregelen, welke wijziging brengen in het
verbruik van vetten hier te lande. De marga-
vine-eters zullen voor het grootste deel op boter
'boeten overgaan. Dit kan alleen bereikt worden
door de invoering van een rantsoeneering. In
de naaste toekomst zal naar ruwe raming on
geveer de helft van het margarineverbruik moe
ien worden overgeschakeld op boterverbruik.

Dit zal in dezen vorm geschieden: de
consumenten van een lager inkomenklasse
zullen distributiekaarten krijgen, waarop zij
margarine kunnen koopen, de consumenten
van een hoogere inkomenklasse zullen op
hun kaarten alleen boter kunnen bekomen.
Bovendien zal een toeslagregeling worden
Ingevoerd waardoor de houders van mar-
garine kaar ten een reductie van 40 cent per
kilogram zullen kunnen verkrijgen op de
boter, welke zjj op hun bons koopen.

Op die manier zal een groot deel van het
boteroverschot kunnen worden weggewei*t.
Doch er resteert dan nog een gedeelte der boter-
Productie, welke in koelhuizen zal worden opge
slagen. De hoeveelheid, welke aldus zal worden
geconserveerd, is te ramen op 10.000.000 kilo
gram. Wellicht vindt daarmede nog niet 'het
Seheele overschot onderdak, de eventueele rest
Sal in den vorm van uitgesmolten botervet in
distributie worden gebracht.

De regeling, welke voor de eerstkomende
twee weken reeds is afgekondigd, is dus een
Voorloopige, welke is afgekondigd om den
Overgangstijd te overbruggen.

Naast den gewonen consument is ook reke
ning gehouden met het hotel- en restaurant
bedrijf. Dit zal geheel op boter en olie wor
den aangewezen en zal geen margarine meer
verkrijgen. Ook de banketbakkers zullen
geheel met boter moeten werken.

Op deze wijze hoopt men door de moeilijke
Periode van overproductie van boter heen te
■tomen. De heer Boekei zeide daarna nog ter
verklaring van den achtergrond dezer maatrege-
eh, dat de veehouderij in ons land een typisch
Cizoenbedrijf is en zijn grootste productie heeft
|b de weideperiode. In dit verband is vooral
opslag in de koelhuizen een maatregel van
?root nut; immers daardoor wordt mogelijk, dat
1,1 de winterperiode, wanneer de melk- en boter-
Productie sterk zal zijn afgenomen, de koelhuis-
vocrraden in omloop worden gebracht. Daardoor
*ordt een zeker evenwicht verkregen, waardoor
b®t mogelijk is de exportrelaties met name met
Duitschland, te behouden.

.De heer Boekei maakte nog eenige opmer-
b'ngen over de veevoedervoorziening. In ver
end met de moeilijkheden met den aanvoer
^'ah veevoeder zal het gebrek aan veevoeder in
c wintermaanden groot zijn. In zekéren zin
s daarvan het gevolg niet onwelkom: de melk
productie zal dan meteen het karakter van
^erproductie verliezen. De heer Boekei ried den
b°eren aan zooveel mogelijk op eigen erf vee-
L°eder te verbouwen, al ware het maar door
C vaker maaien en inkuilen van gras.

De heer Boekei was tevens van meening,
dat het in het belang van de veehouderij
Zou zijn, indien een gedeelte van het sterk
overbevolkte weidebedrijf in akkerbouw
Werd omgezet en de veestapel in verband
daarmede tot kleinere proporties terugge
bracht.

De dagelijksche leider van het Centrale
Distributiekantoor, de heer De Hoo, heeft
baarna eenige toelichtingen gegeven over de
•Chnische uitvoering van de distributie. Een
Nieuwigheid bij de rantsoeneering van boter en
Ct iS| dat den consument niet meer de vrije
£eüze van het aangekochte artikel zal worden
platen. Daartoe was een distributie op de
Summers van het algemeene distributieboekje
Piet mogelijk, omdat men werkelijk ook een

bepaalde klasse zou moeten kunnen dwingen
boter te koopen. Weliswaar geschiedt nu twee

weken lang de distributie op het algemeene
distributieboekje, maar dat is slechts een over
gangstijd. Er was natuurlijk een zekere over
gang noodig, omdat men onmogelijk alle i con
sumenten te voren over de voor de deur staan
de maatregelen kon inlichten door het rond
zenden van kaarten met vragenlijsten. Er was

dan een hamsterperiode ontstaan, die onge
twijfeld tot moeilijkheden zou hebben geleid.

De twee overgangsweken zullen worden
gebruikt voor het rondzenden van boter of
gebruikt aan de hand van vragenlijsten.
Deze vragenlijsten dienen om te doen
uitmaken welke kaart, die voor boter of die
voor vet, de consument krijgen zal.

In deze twee weken mag geen olie worden
verstrekt, wel boter, margarine of vet. Degenen
echter, die over een paar weken geen marga
rine meer zullen kunnen krijgen, moeten thans
niet denken een run op de winkels te kunnen
ondernemen om margarine in te slaan. De de
taillisten immers kunnen slechts nieuwe voor
raden krijgen op de basis van het normale
verbruik.

In de komende veertien dagen zullen dus
vragenlijsten worden rondgestuurd om te trach
ten informaties te krijgen over het inkomen
van eiken consument.

De inkomengrens, waarboven alleen bo
ter kan worden gekocht, ligt voor een nor
maal gezin, waaronder verstaan wordt
man, vrouw en drie kinderen, op 1400.—.
Voor ieder kind minder dan drie wordt de
grens 100.lager gesteld, een gezin van
man, vrouw en een kind, met een inkomen
van 1201.moet dus een boterkaart en
geen vetkaart krijgen. Daarentegen wordt
de grens voor ieder kind méér met 100.
naar boven verlegd.

Nu is het niet noodig, dat consumen
ten, wier inkomen in ieder geval ver boven
of ver beneden de genoemde grens ligt,
nauwkeurig hun inkomen opgeven. Zij kun
nen op de vragenlijst eenvoudig invullen,
dat zij slechts in aanmerking kunnen komen
voor de boterkaart, resp. margarinekaart.

De rantsoenen zijn vastgesteld op 250 gram
per persoon per week. Kinderen, die hun vierde
levensjaar nog niet voltooid hebben, krijgen
een rantsoen van 125 gram per week. Arbei
ders die zwaren arbeid verrichten krijgen 375
gram toegewezen en die zeer zwaren arbeid
verrichten 750 gram.

Zooals reeds gezegd, zullen twee soorten
kaarten worden ingevoerd: Vetkaarten voor
inkomens beneden 1400 gulden en boterkaarten
voor inkomens daarboven. Op de vetkaarten
zal tevens op nader aan te kondigen wijze re
ductie te verkrijgen zijn voor den aankoop van
boter. Deze reductie is vastgesteld op 40 cent
per kilogram.

De levering aan den tusschenhandel ge
schiedt op de gewone manier. De detaillisten
gaan met de deze week ontvangen bonnetjes
naar het distributiekantoor, krijgen dan groo-
tere coupures en kunnen daarmee gaan wer
ken.

Het is van belang er op te wijzen dat plaat
selijk zal worden bekend gemaakt op welke
wijze de vragenlijsten zullen worden rondge
stuurd. Een publicatie over distributieaangele
genheden in de krant heeft altijd ten gevolge
dat er vele zorgzame huismoeders zijn, die den
ken te zullen worden vergeten en die zich in
de haast bij de distributiekantoren gaan mel
den. Dit is volstrekt ennoodig, men houdt
daarmee de kantoren maar Op en de organi
satie der distributie lijdt ervan. Wat de sla
olie betreft, daarvoor zullen geen afzonderlijke
bons worden aangegeven.

Op den boter- of vetbon zal desgewenscht
sla-olie verkrijgbaar zijn.

De hotels en restaurants zullen vanaf heden
toewijzingen krijgen op de basis van 75 pCt.
van een normaal verbruik in de gelijke periode
van verleden jaar. Deze inrichtingen moeten
zich tot de plaatselijke distributiediensten
wenden.

Tenslotte heeft Landwirtschaftsrat dr. ir.
Schoenbeck een samenvattende toelichting doen
volgen. Hij zeide dat alle maatregelen, welke
thans zijn aangekondigd, in kameraadschap
pelijke bespreking tusschen de Duitsche en
Nederlandsche instanties zijn voorbereid. Over
elk detail is diepgaand overleg gevoerd. Het
voorbeeld van het Duitsche rijk is daarbij zeker
niet in alle opzichten gevolgd: De Nederland
sche winkelier kan zich gelukkig prijzen dat
hij niet als zijn Duitsche collega verplicht is
te rekenen met rantsoenen, uitgedrukt in tien-
deelige breuken. De rantsoenen zijn hier tot
ronde getallen afgerond.

Men moet deze en andere distributiemaat
regelen zien in nauw verband met de instal
latierede van den Rijkscommissaris, waarin deze
gezegd heeft dat hij er voor zorg zou dragen
dat het Nederlandsche volk niet tot ongun
stiger levensvoorwaarden vervalt dan het ge
meenschappelijke lot met Duitschland en de
vernietigingswil der vijanden het noodig zou
den maken.

De rantsoenen zijn zoo gesteld dat een vol
wassen mensch er genoeg aan heeft. In Ne
derland bestaan trouwens voldoende mogelijk
heden om met andere voedingsmiddelen de
schade in te halen: spreker noemde volle melk
en kaas, die zeer waardevolle bestanddeelen
voor de voeding bevatten. Het Nederlandsche
volk is er met deze distributie heusch niet zoo
kwaad aan toe. Dat de rantsoenen veel krap

per zullen worden, is niet te vreezen, aange
zien de distributie niet voortvloeit uit oogen-
blikkelijken nood, doch is ingegeven door wijze
voorzichtigheid met het oog op de tijden die
komen. Het is inderdaad niet fraai dat men
zijn toevlucht heeft moeten nemen tot een
splitsing van het volk in inkomensklassen,
doch er stond geen andere weg open.

Spr. noemde het illustratief voor den
noodtoestand van het Nederlandsche volk,
dat vier millioen menschen vallen bene
den de inkomensgrens, waarvoor de vet
kaarten zullen worden uitgereikt. De helft
van de bevolking zal tot de houders van
de vetkaarten gaan behooren.

Het verkoopverbod van room is daaruit te
verklaren, dat het ongewenscht is geacht dat
de meer vermogenden zich schadeloos zouden
stellen met slagroom en dergelijke. Dit zou ten
eerste de distributiemaatregelen dwarsboomen
en in de tweede plaats zou de kleine man niet
begrijpen, waarom den meervermogende op de
ze wijze een uitweg wordt gelaten. De ver
koop van room is daarom stopgezet.

De regeling voor de hotels is niet alleen in
het belang der reizigers getroffen, doch vooral
ten behoeve van deze inrichtingen zelf. De
autoriteiten hebben zoo lang mogelijk het bon-
nenstelsei willen vermijden. Het is nu de plicht
van de hotels en restaurants om spaarzaam te
zijn en in dezen hun taak ten opzichte van de
gemeenschap te verstaan.

De heer Schoenbeck bracht lof aan den Ne-
derlandschen winkelier, die tot nu toe als uit
voerder der distributieregelingen voorbeeldig
heeft gewerkt. Hij verdient dat dit in het open
baar gezegd wordt. Spreker hoopte, dat het
publiek den winkeliers onredelijke verwijten
zou sparen, evenals hij verwachtte, dat tfezen
op hun beurt de huisvrouwen over de détails
der distributieregelingen zouden voorlichten.

Niet meer als crisis-aangelegenheid, doch op
definitieven grondslag zal het bloembollenbe-
drijf zich door eendrachtige samenwerking „een
geheel geordend bedrijfsleven" moeten scheppen,
zoo lezen wij o.a. in het „Kweekersblad". De tüd
is voorbij, dat de organisaties slechts voor bij
zondere nooden elkaar voor samenwerking duld
den, om dan daarna zoo spoedig mogelijk b.v. di
rect na het inhalen van een of ander geslaagd
steunplan, elkaar weer een „beentje te draaien".

De bedrijven, welke zelfstandig initiatief ne
men en met reëel bedrijfsoverleg de moeilijkhe
den aanpakken, zullen het eerst en in de sterkst?
conditie weer op de wereldmarkt komen.

Wij bloembollenkweekers met ons wereldpro
duct zullen niet alleen ons uiterste best moeten
doen om een zoo belangrijk mogelijk kwantum
bloembollen te blijven produceeren doch wij zul
len ook nu vol-actief moeten blijven inzake de
afzetmogelijkheden.

Het is geen overdreven optimisme, indien men
meent, dat er voor ons bedrijf, juist ook door een

nieuwen wereldtoestand, nog groote perspectieven
mogelijk zijn. Het zal echter voor dit seizoen
goed zijn met daden niet te wachten op gunsti
ger tijden, want wij zullen moeten trachten te
blijven leven, tot dat die gunstiger tijden aan
breken. Laat men daarom vrijwel elke kans van
exporteeren voor seizoen 1940 accepteeren, opdat
daardoor de gelegenheid het grootst worde om
zooveel mogelijk bollen aan onze afnemers te
verzenden.

Er is momenteel een kans op officieele mede
werking in dezen en men late die in geen geval
voorbij gaan.

Het bloembollenbedrijf is nationaal van vol
doende belang om geheel zelfstandig als „één
krachtig lichaam" uit den hoek te komen en dit
is momenteel noodzakelijk, omdat wij anders de
kans nemen, dat ons bedrijf te veel wordt aam
gezien voor: „voorloopig goed genoeg voor bruine
boonen".

Uitsluitend één centraal, doch geheel nieuw
orgaan zal met erkenning van alle bedrijfsbe
langen en een algemeene vertegenwoordiging,
voldoende krachtig kunnen optreden inzake onze
bedrijfsproblemen.

Laten nu daarom alle organisaties, welke
werkzaam zijn op bloembollengebied, een definf
tief exportplan maken voor uitvoering 1940 en
zonder uitstel de concurrentie tusschen de orga
nisaties overboord gooien. In ons bloembollenbe
drijf hebben wij bij de behartiging onzer be
drijfsbelangen elkaar te hard noodig en kunnen
wij ons niet langer de concurrentie tusschen de
organisaties permitteeren. Daarom geef ik elke
organisatie in overweging: geen oude „geheim-
doenerij of kiekeboe" tegenover elkaar, doch
door reëele samenwerking eensgezind aanpakken
om de resultaten zoo spoedig mogelijk aan de
vakgenooten te kunnen publiceeren, want uit
sluitend daarmee is het bedrijf te dienen.

Op den Deelenscheweg te Ede fietste de fa
milie R. uit Arnhem in de richting Arnhem.
Het tienjarige zoontje, dat voorop reed, kwam
met zijn fiets in den muilen zandberm terecht,
slipte en zwenkte toen weer den rijweg op.
Juist kwam uit de richting Hoenderlo een auto,
bestuurd door den heer J. uit Arnhem, aan.
Deze kon niet tijdig stoppen zoodat de jongen
gegrepen werd en onder den wagen terecht
kwam. Ernstig gewond werd hij naar het diaco-
nessenhuis te Arnhem vervoerd, waar hij kort
na aankomst overleed.

Naar wij vernemen, zijn voor die leden van
de Duitsche weermacht, die buiten de menage

Met ingang van 15 Juli zijn voor verschillende
producten wederom nieuwe minimumprijzen
vastgesteld voor voor export geschikte artikelen.

Zooals reeds gemeld, wordt de minimumprijs
voor de vroege aardappelen van f 4.40 per 100 kg.
tot f4.— verlaagd.

De minimumprijzen voor tomaten, welke de
vorige week f18.per 100 kg. waren voor A,
B en C zijn nu f 16.— per 100 kg. Voor het eerst
in dit seizoen zijn ook de CC tomaten toege
laten voor export naar Duitschland, waarvoor
in het midden van de vorige week een mini
mumprijs van f 14.50 per 100 kg. werd vast
gesteld. Deze is thans teruggebracht tot f 13.
per 100 kg.

Voor de bloemkool zijn de minimumprijzen op
het oude peil gehandhaafd. Voor kaskomkom-
mers en platglaskomkommers zijn ze verlaagd
met f 030 a f0.70 per 100 stuks.

De bospeen is verlaagd van f5.tot f4.50
per 100 bos, de breek- en waschpeen van f5.
tot f4.50 per 100 kg. Spitskool van f4.20 tot
f3.80, en de roode kool van f4.50 tot f4.per
100 kg. Voor savoyekool is voor het eerst een
minimumprijs vastgesteld en wel van f4.per
100 kg. Die van de witte kool is verlaagd van
f3.50 tot f3.— per 100 kg. en van tuinboonen
van f4.tot f3.50. Stamboonen hebben nu
f 12.als minimumprijs, tegen f 14.gedurende
de afgeloopen week. Stokboonen hebben f 14.
als minimumprijs gekregen. Voor augurken zijn
de minimumprijzen niet veranderd.

De veilingen hebben van de Nederl. Groenten-
en Fruit-Centrale een circulaire ontvangen t.a.v.
de handhaving van de kwaliteitseischen. Ook in
verband met de thans voor de producten vast
gestelde exportprijzen wordt er nog eens uit
drukkelijk de aandacht op gevestigd, dat het
noodzakelijk is, de voor groenten en fruit ge
stelde kwaliteitseischen te handhaven.

Ten aanzien van de komkommers is niet al
leen het gewicht, maar in de eerste plaats de
kwaliteit van belang bij de klassificatie in de
sorteeringen en kwaliteiten.

Bij de boonen moet vooral worden gelet op de
kwaliteit. Zoowel de stam- stok-, snij-, pronk-,
als princesseboonen moeten volledig aan de ge
stelde eischen voldoen om als goed, voor export
geschikt, geveild te worden. Boonen, die te hard
zijn en derhalve niet meer voldoende vleezig,
moeten of voor afwijkend geveild worden of
worden afgekeurd. Afwijkende en afgekeurde
boonen mogen niet als stek worden geveild. On
der stek worden alleen die boonen verstaan,
die wel vleezig en goed van kleur zijn, maar te
klein van stuk, bijv. afkomstig van schoonpluk.

Roode kool moet ingaande 15 Juli worden

aangeboden in twee sorteeringen: A-kool tot ten
hoogste 3 kg. per stuk; B-kool van meer dan
3 kg. per stuk.

In verband met den export, waarvoor In
hoofdzaak netmeloenen in aanmerking komen,
zijn voor de meloenen twee groepen vastgesteld
A-gemiddeld 1.7 kg. per stuk 6 stuks per
pootjesbak en B-gemiddeld 1.3 kg. per stuk 8
stuks per pootjesbak.

De nieuwe exportregeling voor Duitschland
heeft, zooals gemeld, tot principe, het recht-
streeksch contact tusschen importeur en expor
teur te herstellen. Iedere exporteur zal op eigen
naam kunnen verzenden. Er is echter een con-
tingenteering van den export ingesteld op basis
van den export van 1939. Deze contingenteering
is gebaseerd op een puntenverdeeling op grond
van den waarde-omzet. oor elke duizend gulden
uitvoerwaarde is 1 punt gesteld. Hierbij worden
de aldus verkregen punten door export naar
Duitschland voor vol aangerekend, terwijl t.a.v.
de punten, verkregen door export naar andere
landen, een herleiding plaats vindt teneinde te
bereiken, dat de export naar Duitschland in de
eerste plaats in handen blijft van de gevestigde
exporteurs op Duitschland en aan de andere
exporten een rechtvaardig, nochtans t-ot juistere
proporties teruggebracht aandeel wordt gege
ven. Bij deze verdeeling is een sterke progressie
in de kortingen aangebracht, in dien zin, dat
hoe grooter de omzet is, hoe grooter de korting
wordt. De kleine en kleinste bedragen zijn wei
nig of in 't geheel niet gekort.

De eerste 30 punten tellen vol mee, de punten
van 31 tm. 60 voor 50 pCt., die van 60 t.m. 90
voor 1/3, van 91 t.m. 150 voor 1/4 en die boven
150 voor 1/5. Een exporteur, die voor f300.009
naar andere landen exporteerde, zal dus voor
100 punten in den export naar Duitschland
kunnen deelnemen.

Alle bestellingen moeten worden geleid over
een centraal punt, het bureau van den Ned.
bond voor de veilingen. Deze bestellingen wor
den in de eerste plaats doorgegeven aan de nor
male relatie van den klant. Indien de exporteur
niet beschikt over voldoende contingent, dan
wordt deze bestelling toegewezen aan andere
exporteurs, te beoordeelen door de werkcom-
missie van den bond, waarbij rekening wordt
gehouden met het prestatievermogen van den
aan te wijzen exporteur én met de veiling, waar
het artikel verladen moet worden.

Het kwaliteitsrisico en de verantwoordelijk
heid voor het goed liggen bij den exporteur.
Voor de betaling is een regeling met de Ned.
Groenten- en Fruit-Centrale getroffen, waardoor
de financiering voor den exporteur beperkt
wordt tot de verpakkingskosten en de winst.

De brutowinst voor den exporteur is bepaald
op 12 pCt. van het op de veiling bestede bedrag.
Voor den uitvoer zijn wederom uitvoermachti-
gingen noodig.

zijn en dus in eigen onderhoud moeten voor
zien, bonnen uitgegeven, waarop zij gedistri
bueerde goederen bij den detailhandel zullen
kunnen verkrijgen. De bonnen varieeren van
kl?ur naar gelang het daarop verkrijgbaar ge
stelde artikel.

Winkeliers, die deze bonnen krijgen aange
boden, moeten dus niet zeggen, dat zij ze niet
kennen, want zij hebben kracht van gewone
distributiebonnen en de levering op vertoon van
deze bonnen is verplicht. Dezer dagen zullen
uiterlijk en gelding dezer bonnen in bijzonder
heden officieel worden gepubliceerd.

Bij het baden in zee zijn Maandag te Nes
(Ameland) drie personen verdronken, t.w.
het echtpaar Bijlsma uit Steen wijk en mej.
Jo Bakker uit Maassluis. De slachtoffers
waren bij oostenwind, welke een sterken
stroom veroorzaakt, te ver in zee gegaan.

Op 13 Maart van dit jaar gebeurde in het
Goudsteenwater te Maassluis een auto-ongeluk,
waarbij een bestelwagen met drie personen te
water reed. Door moedig optreden van een drie
tal personen werden de inzittenden uit den
reeds onder water verdwenen auto gered. Niet
temin overleed een 34-jarige Rotterdammer en
kele uren na het ongeval.

De Maatschappij tot Redding van Drenkelin
gen heeft aan deze personen, resp. J. A. Hey-
mans, agent van politie, M. v. d. Lee en J. Vijf
winkel, leden van de E.H.B.O., op het politie
bureau van Maassluis de bronzen reddingsme
daille met getuigschrift uitgereikt.

De uitreiking geschiedde door dr. W. H. A. de
Wilde, correspondent van genoemde maatschap-
Pij, en door mr. P. A. Schwartz, burgemeester
van Maassluis. De intieme plechtigheid ging
met enkele toepasselijke woorden gepaard.

De heer Heyrnans beantwoordde de korte
toespraken en dankte voor het fraaie bewijs van
onderscheiding.

In tegenwoordigheid van den Commissaris der
Koningin in de provincie Limburg, mr. dr. W.
G. A. van Sonsbeeck, den burgemeester van
Maastricht, jhr. mr. W. Michlels van Kessenich,
den directeur van het E.T.IL., prof. dr. ir. H.
C. J. H. Gelissen, en vele andere autoriteiten,
is Maandag in de Redoutezalen te Maastricht
de eerste noodbeurs in Limburg geopend.

De burgemeester, die eere-voorzitter is, schets
te in het kort de bedoeling der beurs, waarna
de Commissaris der Koningin er op wees, dat
elke daad tot ontplooiing en opleving op han
dels- en verkeersgebied in dezen tijd waardee
ring verdient.

De heer Jules Schaepkens van Riempst, voor
zitter der Kamer van Koophandel, en de heer
J. A. M. van Pelt, voorzitter van het beursbe-
stuur, voerden nog het woord.

Tenslotte maakten de autoriteiten een rond
gang over de beurs, welke reeds voor de eerste
maal een groot succes was.

Vandaag viert de algemeene Overste der Con
gregatie der Zusters Franciscanessen van de H.
Familie te Nijmegen, de eerwaarde Moeder Spe-
randa, haar zilveren kloosterfeest. De zusters
Franciscanessen, die zich bijzonder wijden aan
de ziekenverpleging, staan in Nijmegen en wijde
omgeving zeer hoog aangeschreven als dienst
vaardige helpsters van allen, die in geestelijken
en lichamelijken nood verkeeren. Zij staan bij
menschen van allerlei denkrichting hoog in aan
zien en worden beschouwd als toonbeelden van
de christelijke charitas. Zuster Speranda
stichtte in Nijmegen een uitgebreid Moederhuis
en richtte in andere plaatsen des lands succur
sale huizen op voor liefdezusters.

De Asser rechtbank behandelde de zaak tegen
Albert G. uit Roswinkel, die terecht moest staan
wegens verduistering van gelden ten nadeele van
de Ned. Herv. Kerk te Roswinkel, waarvan hij
administreerend kerkvoogd was.

Men zal zich herinneren, dat dezelfde ver
dachte geruimen tijd geleden terecht stond in
verband met de opzienbarende verduisteringen
in zijn kwaliteit van kassier van de Boeren
leenbank te Roswinkel.

Ten laste was gelegd de verduistering van
gelden tot een totaal van ƒ3000, althans ƒ2300.

Verdachte kon wegens ziekte niet verschijnen.

De officier van justitie wilde met den zeer
slechten gezondheidstoestand van G. rekening
houden en mede gelet op het uitgebrachte
reclasseeringsrapport eischte hij een jaar voor
waardelijke gevangenisstraf met drie jaar proef
tijd en onder toezicht stelling van een reclas-
seeringsvereeniging.

De wnd. secretaris-generaal, wnd, hoofd van
het departement van Financiën, heeft met in
gang van 17 Juli de standplaatsen en rayons
van schade-enquête-commissies, voor zoover be
treft de provincies Friesland, Drente, Overijssel,
Noordhollend, Noordbrabant en Limburg, als
volgt vastgesteld:

Harlingen (briefadres: Havenplaats 2, Zeekan
toor), omvattende alle gemeenten in de pro
vincie Friesland.

Emmen (briefadres Alee no. 1), omvattende
Emmen, Schoonebeek, Coevorden, Dalen, Odooro,
Sleen, Zweeloo.

Meppel (briefadres: Stationsweg 38), omvatten
de Ruinen, Ruinerwold, Steenwijk, Wanneper-
veen, de Wijk, Zwartsluis, Meppel, Nijeveen,
Diever, Dwingeloo, Havelte. Vledder, Steenwijker-
wold, Oldemarkt, Blankenham, Giethoorn,,
Kuinre.

Assen (briefadres: Wilhelminastraat 12): om
vattende de overige gemeenten in de provincie
Drente, alsmede de gemeente Avereest.

Almelo (briefadres: Wierdenschestraat 28)om
vattende alle gemeenten in de provincie Over
ijssel, met uitzondering van die, genoemd bij
de schade-enquête-commissies te Meppel en
Assen.

Amsterdam (briefadres: Ni. Voorburgwal 226,
Geld- en Telefoonbedrijf), omvattende Amster
dam, Hilversum, Ankeveen, Blaricum, 'sGrave-
land, Huizen, Kortenhoef, Laren, Bussum, Naar-
den, Diemen, Muiden, Nederhorst den Berg,
Weesp, Weespercarspel, Aalsmeer, Haarlemmer
meer, Nieuwer-Amstel, Ouder-Amstel, Uithoorn,
Haarlem, Bennebroek, Bloemendaal, Heemstede,
Haarlemmerliede, Zandvoort, Beverwijk, Heems
kerk, Velsen, Zaandam, Koog a. d. Zaan, Oost-
zaan, Westzaan, Wormerveer, Assendelft, Krom
menie, Wormer, Zaandijk, Beemster, Broek in
Waterland, Edam, Graft, Ilpendam, Jisp, Kat-
woude, Landsmeer, Marken, Monnikendam, Pur-
merend, Rijp, Wijdewormer.

Den Helder (briefadres: Koningsplein 4), om
vattende de overige gemeenten in de provincie
Noordholland.

Zevenbergen (briefadres: Stationstraat 52)»
omvattende Zevenbergen, Klundert, Ouden
bosch, Oud- en Nieuw-Gastel, Standdaarbuiten,
Hoeven, Willemstad, Fijnaart.

Roosendaal (briefadres: Ludwigs*raat no.
40-44), omvattende Roosendaal, Ruckphen, Ber
gen op Zoom, Halsteren, Wouw, Ossendrecht,
Woensdrecht, Huijbergen, Putte, Steenbergen,
Dinteloord, Nieuw-Vosmeer.

Breda (briefadres Voorin. N'utsschool, CaHiari-
nastraal 26), omvattende Breda, Chaam, Don
gen, Etten en Leur, Gilze-Rtjen, Ginneken,
'sGravemoer, Oosterhout, Terheijden, Teterin-
gen, Zwaluwe, Princenhage, Rijsbergen, Zundert.

Tilburg (briefadres: Nieuwlandstraat 40), om
vattende Tilburg, Alphen en Riel, Baarle-
Nassau, Hilvarenbeek, Diessen, Goirle, Oister-
wijk, Berkel, Haaren, Moergestel, Best. Boxtel,
Liempde, Oirschot, Oost-, West- en Middelbeers.

Helmond (briefadres: Kanaaldijk 33), omvat
tende Helmond, Aarle-Rixtel, Bakel, Mierlo,
Stiphout, Asten, Deurne, Someren, Gemert, Beek
en Donk, Boekei, Erp, Lieshout, Bergeijk, Bladel,
Budel, Eersel, Eindhoven, Hooge en Lage Mierde,
Hoogeloon, Leende, Luijksgestel, Maarheeze,
Reusel, Riethoven, Son c.a., Valkenswaard. Vte-
sem, Waalre, Westerhoven, Geldrop, Heeze,
Nuenen, Veldhoven.

's Hertogenbosch (briefadres: Wolvenhoek 7),
omvattend de overige gemeenten in de provincie
Noordbrabant, met uitzondering van Boxmeer,
Cuijk, Oeffeit, Haps, Mill en St. Hubert, Linden,
Sambeek, Oploo, Wanxoy, Beugen, Maashees en
Vierlingsbeek.

Maastricht (briefadres: Kapoenstraat 2), om
vattende de gemeenten Maasbracht, Stevens-
weert, Ohé en Laak, Echt en alle gemeenten
bezuiden deze gemeenten.

Gennep (briefadres: Gemeentehuis Gennep),
omvattende Haps, Linden, Maashees, Mill, Oef
feit, Oploo, Sambeek, Vierlingsbeek, Wanroy,
Gennep, Bergen, Mook en Middelaar, Ottersum,
Venray, Meerlo, Wanssum, Boxmeer, Beugen,
Cuijk.

Roermond (briefadres: Begijnhofstraat 18-28),

omvattende de overige gemeenten in de pro
vincie Limburg.

Belanghebbenden kunnen formulieren, waarop
zij opgave kunnen doen van door oorlogsgeweld
geleden schade op de hierboven genoemde adres
sen van 25 Juli 1940 af aanvragen.

Met ingang van 19 Juli 1940 zijn de stand
plaatsen en de rayons van de Schade-Enquête
commissies in de provincie Groningen als volgt
vastgesteld:

Winschoten (briefadres „De Harmonie", Vis-

schersdijk 49), omvattende de gemeenten Beer-
ta, Bellingwolde, Midwolda, Nieuwe Pekela,
Nieuwe Schans, Oude Pekela, Wedde en Win
schoten, Finsterwolde, Scheemda, Meeden,
Vlagtwedde, Muntendam, Veendam, Wilder-
vank, Onstwedde.

Groningen (briefadres: voorin. Zeevaart
school Hofstede, De Grootkade 12) omvattende
de overige gemeenten in de provincie Gronin
gen.

Belanghebbenden kunnen van 26 Juli 1940 af
bij de bovengenoemde Schade-Enquêtecommis
sie formulieren tot het opgeven van schade
tengevolge van oorlogsgeweld aanvragen.

Op 1 Augustus as. zal het Mgr. Mutsaersoord
te Venlo, het herstellingsoord, dat gesticht werd
door den R.K. Bond van Spoor- en Tramweg
personeel St. Raphael, tien jaar bestaan.

In verband met de tijdsomstandigheden zal
dit feit in intiemen kring worden herdacht.

lo

Nadruk verboden

j.lri diep gepeins verzonken, begon hij op en
j^er te wandelen. In het drama was nu een*
®Uwe figuur verschenen: Fred Meingast,
aarschijnlijk een Duitsch-Amerikaan en neef
,n een fabelachtig rijken oom te New York.
L e weg wordt langer, mijn waarde Dr. Kron
e's, dacht hij. Naar ik hoop bent u middeler-
yi te Weenen op gezondere gedachten gekomen
tel .■he'3t u nu seen lust meer om een hersen-

him na te zwemmen naar Amerika.
jOe tweede passagier van het stoomschip uit
tweern, Giuseppe Filossi, stond aan 't hoofd
^her bekende firma in uitheemsche vruchten,
j^ar was zelf een allesbehalve net en aange-
q afti persoon. Hü herinnerde zich de mooie
en den Jongen Amerikaan, maar had er
4 °'t aan gedacht met die passagiers kennis

P te knoopen.
ga die verklaring mocht de detective heen-
c ah. Hij begaf zich nog eens naar het politie-
hhnissariaat, om te weten te komen, of Mein-
Ij. zijn intrek had genomen in een hotel. Niet
«ft reven' Had hij met Jonathan Holder
etls onder een valschen naam gelogeerd, of

had hij nog dien avond zijn reis voortgezet?

In ieder geval zal ik mij te Weenen onver
wijld inlichtingen over die heeren verschaffen;
maar eerst zal ik nog even naar New York tele-
grafeeren, om te vragen, of er in die stad een
fabrikant met name Fred Meingast bestaat.

Toen de nacht zijn sluier over de schoone
Golf van Triëst had geworpen, toog de zware
locomotief van den sneltrein weer moeizaam
aan het werk. De lichten der stad, die als
gloeiende vonken in zee dreven, werden aldoor
kleiner, en weldra bewoog zich de trein met
donderend geraas tusschen hooge rotsmuren.

In zijn reisdeken gehuld, droomde Roch aller
lei grillige, wilde droomen

VII

Dr. Robert Kronberg was dus braaf en gedwee
naar Lene Barbisch gegaan, om zijn moreel
evenwicht terug te vinden.

Zoolang hij met den rector, Lene's vader,
over zijn biologisch werk sprak, bleef zijn aan
dacht geheel op dat thema gevestigd; maar
toen Lene hem kwam halen en meenam naar
de kamer, waar haar moeder en twee vriendin
nen thee dronken en de daarbij behoorende
versnaperingen verorberden, begonnen zijn ge
dachten zuidwaarts te zweven en wijlden bij
zekeren Karl Roch.

Tengevolge van die verstrooidheid goot hij
de helft van zijn kop thee over zijn broek
wat hij als een welverdiende straf beschouwde..

En nu deed hij zijn uiterste best om een on
berispelijke houding aan te nemen en de dames
aangenaam bezig te houden. Eigenlijk behoefde
hij zich die inspanning niet te getroosten; want
bij een vermogend vrijgezel wordt veel door de
vingers gezien. Vooral de dames, die gaarne een
dochter zouden uithuwelijken, kijken in zulke
gevallen niet zoo heel nauw....

Maar, helaas! Dr. Robert Kronberg viel van
het eene uiterste in het ander. Wanhopig trach
tende, Karl Roch's geheimzinnige zending te
vergeten, maakte hij Lene zoo flink 't hof, dat
haar lieve moeder zich reeds in gedachten met
de Verlovingskaarten bezighield.

Dat die zaak nog even diep als Kronberg's
gedroomd ideaal verdoken lag in een meer dan
twijfelachtig verschiet, wist noch zij, noch haar
charmante dochter.

Lene was evenwel voorzichtiger in haar ver
wachtingen. Zoolang Kronberg haar niet alles
omtrent zijn merkwaardig avontuur vertelde,
was voor Lene die geheimzinnige gebeurtenis
een donker, gevaarlijk punt in haar liefdesper
spectief. En Lene was even opgeruimd van aard
als slim; zij zag niet in, waarom zij haar leven,
dat zij prettig en gezellig vond, zou laten be
derven door een ongelukkige liefde voor dien
wispelturigen dokter.

Hij houdt van je! zei mama, toen Kron
berg vertrokken was.

Afwachten!.... antwoordde de slimme
dochter.

En zij nam heur hartje vastberaden en ste
vig in de hand.

Eigenlijk zou hij morgen om je hand moe
ten vragen....

Lene lachte.

Maar, lieve mama, zoo ging het in uw tijd!
Vergeet niet, dat we 1936 schrijven. In onzen
tijd is het veel moeilijker dan vroeger, aan een
man te komen.

Dat heb ik mijn moeder ook eenmaal ge
zegd, zuchtte de vrouw van den rector.

Ziet u wel alles herhaalt zich, al is
het ook onder een anderen vorm.

Je bent al te verstandig, Lene.

Gelukkig! riep het dappere meisje uit.

Toch kon Lene niet verhinderen, dat zij den

heelen nacht van Robert Kronberg droomde..

Wat den jongen geleerde betreft die werd
óók door droomen bezocht; hij kreeg „visioe
nen," van een geheimzinnige, wönderschoone
vrouwenfiguur, in vergelijking waarbij de
mooie en aardige Lene Barbisch niets meer te
beteekenen had.

Dr. Kronberg's helfdhaftig streven van dien
dag was dus vruchteloos gebleven; zijn ziel had
niet willen luisteren naar de ernstige vertoogen
van zijn wil. Alles bleef bij het oude....

Geen wonder dus, dat, voor Roch te Wee
nen terugkeerde, Kronberg hem reeds driemaal
in koortsige spanning had opgebeld. En nauwe
lijks was hem de aankomst van den detective
bericht, of hij ijlde naar diens woning.

En wat hij vernam was, tot Roch's leedwe
zen, al zeer weinig geschikt om zijn verhitte
verbeelding af te koelen. Integendeel! Fred

Meingast, wien het geluk was beschoren ge
weest, datgen lang in haar nabijheid te vertoe
ven, was misschien een ernstig mededinger
altijd in de veronderstelling, dat hij geen scha
vuit was....

Doktor, u raakt hoe langer hoe meer van
streek! riep de detective uit. Ik geloof, dat ik
heel de zaak in den steek zal laten. Ik wil niet,
dat u zich ongelukkig maakt, en zelf heb ik
geen lust om in zoo'n liefdeshistorie een be
lachelijke rol te spelen.

Kronberg werd bleek.

U stelt mij in een bespottelijk daglicht!
protesteerde hij.

Om u tot rede te brengen.

Goed, dan zal ik een ander de zaak toe
vertrouwen. Ik laat niet los voordat alles is op
gehelderd en ik dat meisje.

Dood of levend voor mij zie, vulde de de
tective aan. Ik begrijp, dat er met u niets meer
is aan te vangen, U wilt u met een vreemde
bemoeien, al wordt daardoor uw eigen geluk in
groot gevaar gebracht.

Zoo is het!

Dit zei Kronberg op een toon, die van een
onverzettelijken wil getuigde. Roch hield met
een oprechte belangstelling en medelijden het
oog op den jongen geleerde gevestigd.

Ik leg de wapens neer, verklaarde hij een
voudig.

Kronberg greep de handen van den detec
tive.

Dank u! sprak hij. Alleen in u stel ik on
beperkt vertrouwen.

Er werd aan de deur van Roch's studeerka

mer geklopt. Zyn agent Sichel trad binnen;
men kon 't hem aanzien, dat hij neerslachtig
was.

Goed, dat u weer hier is, mijnheer Roch,
maar....

Wat is er gebeurd?

De Strellers zijn mij ontsnapt!

Niet mogelijk!

Sichel plukte wanhopig aan zijn knevel.

O! ik zou mijzelven een klap in 't gezicht
kunnen geven! Zoo'n stommiteit! Ik deug voor
niets! Ik ga een ander beroep zoeken!

Kom, Sichel, 't is dwaas, je zoo verschrik
kelijk op te winden. Wat jou is overkomen, kan
iedereen gebeuren. Laat hooren, hoe de zaak in
elkaar zit.

Kronberg schoof den agent een stoel toe, en

zei:

Vertel, alsjeblieft.

Gistermorgen tegen 7 uur zag ik, dat
Streller zijn woning verliet, in alle richtingen
scherp uitkeek en, niets verdachts bespeurende,
met een reistasch in de hand snel naar de halte
van de electrische tram ging, die recht naar
den Westbahnhof rijdt. Hij nam plaats in de
tram en ik bleef op het balcon staan. Bij den
Westbahnhof aangekomen, stapte hy uit en
nam een kaartje derde klasse naar Salzburg, t
Gelukte mij, in hetzelfde rytuig, waar hy zich
bevond, een plaats by het portier in te nemen;
zoo kon ik al zyn bewegingen volgen. Te Unz
stapte hij uit, nog altyd met de tasch in de
hand, liet door een beambte zyn kaartje af tee
kenen en ging langzaam naar den uitgang.

(Wordt vervolgd.)