L
BEVljlpVlJK
LAATSTE NIEUWS
Het bevaren van de
Rijnmondingen
Het land aan den overkant
Overeenstemming te
Havanna bereikt
f
Bedevaart naar Heiloo
HONDERDJARIGE
TE HAARLEM
TAN AH SABRANG"
Mannus Franken filmde
in Indië
Zondag Augustus
MARIA'S GENADEOORD
Argentinië verzet zich niet
tegen mandaatkwestie
ZONDAG 28 JULI 1940
TE HEILOO
op Zondag tt Aug. a^s.
„GOD EN HET WERELD-
GEBEUREN"
Tweede spreekbeurt door
H. de Greeve
ONGEVAL OP DEN RIJKS
STRAATWEG
Oude man lette niet op het verkeer
Radio-centrale
Mej. S. C. Gever ding
FRANS HALSMUSEUM
Meer dan 1800 bezoekers der ten
toonstelling van werken van
Haarlemsche kunstenaars
INSTITUUT FRIS, Leidschevaart 54
BEVERWIJK HELPT!
Vocaal en instrumentaal concert
IJMUIDBN
Jaarvergadering O.LV.
Verordening legt beperking op
Avontuurlijke ontsnapping
ufo Engeland
DE BOMAANVAL OP
AMERSFOORT
Begrafenis der slachtoffers
INVOER REICHSKREDIT-
KASSENSCHEINE UIT BE
ZET BELGISCH GEBIED
VERBODEN
Het bezoek van Craigie
aan Matsoeoka
Mulo-examen Mariaschool
Op alle door Cordell Huil genoem
de punten is men tot een
accoord gekomen
De gevluchte Vlaamsche
professoren
De toestand in Letland
STAD
De commissie voor de geestelijke belangen
kondigt haar uitgestelde bedevaart nu aan op
Zondag 11 Augustus as. Nu de bedevaarten
tiaar Kevelaer en Den Briel vanuit Haarlem dit
jaar door omstandigheden niet plaats vinden,
stelt de commissie alles in het werk om de deel
name zoo groot en luisterrijk mogelijk te doen
zijn.
Wy gaan door deze bedevaart Maria te
Heiloo een bijzondere hulde en eer brengen, om
door Haar voorspraak den vrede voor de wereld
af te smeeken en ieder heeft voor zichzelf nog
veel te vragen. En waar kuijnen wij beter
bidden en Haar voorspraak afsmeeken dan in
Kaar Genadeoord te Heiloo. Wij zijn er van
overtuigd, dat vele honderden naar Heiloo zullen
optrekken en daarom heeft de commissie het
aangedurfd een extra-trein te laten rijden,
Waarvan de kosten slechts 0.75 per persoon
zijn, kinderkaartjes 0.60 en voor de bruidjes
f 0.35 plus 10 cent voor progamma van gezangen
en kruiswegoefening.
De kaartjes zijn reeds verkrijgbaar bij den
heer G. Scholte, gebouw St. Bavo en de com
missieleden, de heeren B. Reijnders, Zomer-
vaart 134; Th. Uiterdijk, Leidschestraat 24 zwart;
F. A. Puts Nassaustraat 12 rood; J. Gortzak.
Bantamstraat 64; M. G. Doek, Voorduinstraat 40;
A. van Rijn, Nachtegaalstraat 52; G. Stevens,
Merovingerstraat 64.
Zij, die per rijwiel deze bedevaart willen ma
ken, doen dit onder leiding van een der com
missieleden en voorzien zich eerst van een pro
grammaboekje en misgebeden.
Voor verdere gegevens zie de raambiljetten in
de kerkportalen en bij de commissieleden.
Dit jaar gaat gU niet naar Kevelaer
of Den Briel; maar trekt nu op naar
om Maria een grootsche en luister,
rijke hulde te brengen. Onder gees
telijke leiding van den WelEerw.
Heer P. POPPEN en uitgaande van
de Commissie voor de geestelijke
belangen. Men gaat per extra-trein
met sterk gereduceerde prijzen
of per rijwiel. Voor verdere mede-
deelingen zie raambiljetten en arti
kel In dit blad.
DE COMMISSIE VOOR DE
GEESTELIJKE BELANGEN
De spreekbeurt, welke de zeereerw. heer H.
de Greeve Vrijdagavond jl. in de St. Janparo
chie aan de Amsterdamstraat heeft gehouden
over het onderwerp „God en het wereldgebeu
ren," heeft van de zijde der parochianen zoo-
Veel belangstelling ondervonden, dat niet allen
in de gelegenheid waren deze bij te wonen.
Daarom zal Dinsdagavond as. in de St. Jan
aan de Amsterdamstraat door den zeereerw.
heer H. de Greeve deze spreekbeurt nogmaals
gehouden worden, zoodat iedereen dan in de ge
legenheid zal zijn dit belangwekkende onder-
Werp te hooren.
Gistermorgen om kwart over negen fietste
een 78-jarige heer uit Santpoort over den Rijks
straatweg naar Haarlem. Toen de wielrijder by
de Minahassastraat van rechts naar links wilde
oversteken, zonder dat hij echter een teeken
gaf of ook maar op het verkeer lette, kwam hij
Plotseling in botsing met een in dezelfde rich
ting rijdenden bestelauto, welke werd bestuurd
door den 38-jarigen B. uit Haarlem.
De oude man kwam te vallen en werd aan
het hoofd en den linkerarm gewond.
Nadat door den Ongevallendienst de eerste
hulp was verleend, is de oude heer met den
ziekenauto van Mathot naar het Diaconessen-
Ziekenhuis overgebracht. Naar wij nader verne
men is de toestand van den 78-jarige niet ern
stig.
Het programma van het gramofoonplaten-
Concert der Haarlemsche Radio-Centrale 7— 8
Uur op Maandag 29 Juli luidt:
1 Hup Holland, Harmonie-orkest.
2. Het meisje met de blauwe hoed, W. Derby.
3. In Volendam, Avro's Kinderkoor,
4. Bieble-Bonze-Eiland, August de Laat.
5. Sarah de dochter v. d. Sergeant Majoor
The Ramblers
6. Als je verliefd bent, Lou Bandy.
7. Joseph Joseph, Johnny and Jones.
8. Walspotpourri, Draaiorgel.
9. By moeders pappot, Kinderkoor Bel Canto,
10. Breng eens een zonnetje, Kees Pruis.
U. Wanneer je alles had, Willy Derby.
*2. Jarig Jetje, Avro's kinderkoor.
13. In je oogen staat geschreven, A. de Laat.
14. Mina de rumba-koningin, The Ramblers.
15. Stop even, Lou Bandy.
16 Penny Serenade, Johnny and Jones.
17 Ruim baan, Kinderkoor Bel Canto.
18. Koning Voetbal, Harmonie-orkest.
Honderd jaar wordt déze dame,
't Is mejuffrouw Geverding,
Die eenvoudig, regelmatig,
Door 't tochtig leven ging.
Ruim een kwart van al die jaren
Is zij Haarlems burgeres,
En zij leest aan menig kniesoor
Door haar humor nog de les.
Van een bril wil ze niet weten,
Zelfs als ze den bijbel spelt,
Of voor 't raam van 't „huis" gezeten
Zooveel steken feilloos telt.
Kijk, zij zag den auto komen,
Fokker op z'n eerste vlucht.
De eerste fiets en 't „stoommirakel"
En de muziek, zóó uit de lucht.
Eén ding kan zü niet begrijpen,
Dat de mensch ten oorlog gaat;
Moest 't zóóver heusch wel komen?
Is daarvoor zooveel gepraat?
Maandag wordt ze honderd jaren,
't Is wel kras zoo kras ze is,
Godsvertrouwen gaf dit leven
'n Diepere beteekenis!
Bij de wenschen van de menschen
Willen wij de onze biên:
Moge zij nog in gezondheid
Nieuwe voorspoed, vrede zien!!
v. W.
De tentoonstelling van werken van de Haar
lemsche schilders en beeldhouwers, welke nog
voor onbepaalden tijd werd verlengd, mag zich
in een toenemend bezoek verheugen. Reeds meer
;fian 1800 personen bezichtigden het tentoonge
stelde.
Zooals bekend is, zullen vanaf Maandag a.s.
in de groote expositiezaal van het Museum da
gelijks concerten worden gegeven, waarby tevens
gelegenheid zal bestaan tot bezichtiging der ten
toonstelling. Deze concerten hebben op Maan
dag Donderdag, Zaterdag en Zondag des na
middags plaats van half drie tot vier uur en op
Dinsdag, Woensdag en Vrydag des avonds van
half acht tot negen uur. (Ingang Klein Heilig
land 62rood).
Een 13-tal der geëxposeerde werken werd tot
op heden verkocht, te weten:
Cat. No. 52 „Ingang Kasteel Colonster", schil
derij door Theo Groeneveld.
Cat. No. 55 „Vlinders en bloemen", schilderij
door A. J. Grootens.
Cat. No. 57 „Kolkje te Amsterdam", ets door
D. Harting.
TYPEN, STENO in de moderne TALEN,
HANDSCHRIFTVERB., CORRESPOND.
Cat. No. 58 „Nieuwe Kerk te Haarlem", ets
door D, Harting.
Cat. No. 106 .Tulpenveld", schilderij door J.
Pander.
Cat. No. 114 „Duizendschoon", schilderij door
W. K. Roos.
Cat. No. 127 „Rustende jongen met geit", schil
derij door Jhr. N. E. de Savornin Lohman.
Cat. No. 131 „Mont-Blanc-groepen", schilderij
door J. Spaling.
Cat. No. 133 ,,'t Spaarne bij sneeuw", schilderij
door W. Steyn.
Cat. No. 143 „Geraniums" schilderij door F.
A. van Velsen.
Cat. No. 145 „Dooi (stadssingel)", schilderij
door E. Verboog.
Cat. No. 153 „St. Bavo-interieur", teekening
door J. Visser.
Cat. No. 173 „Stadsgezicht, Haarlem", schil
ders door J. Wigersma.
De dames en heeren, die zich verdienstelijk
maken met de inzameling voor de geteisterde
gebieden in ons land, vertellen van hun erva
ringen het volgende:
„Het is wonderiyk hoeveel er, na de eerst
kcrt geleden gehouden inzameling voor dit goeds
doel, nog te voorschijn komt. Goede kleeding
en dekking en diverse soorten huisraad. Ook
gebeurt het ons, dat een dame, niets hebbende
om weg te geven, komt aandragen met een
stapeltje linnengoed uit de eigen linnenkast.
Kinderen komen blijmoedig aan onzen wagen
speelgoed afdragen, want moeder vertelde im
mers van die kindertjes, die alles kwijt zijn.
Wij kregen de meest uiteenloopende dingen, ja
zelfs een goed bespeelbaar orgel, een radio,
een beste naaimachine en een eikenhouten vi
trine voor een banketbakkerszaak. Maar hoe
zou een tocht ook mislukken, als je bij het be
gin hoort: „Mevrouw, aan rommel hebt U ook
niets, ik heb daarom een nieuw ontbytservies
gekocht en laat het bij U thuis bezorgen." Of
als een jónge vrouw na haar gave nog komt
aandragen met een nieuwgekochte damesjumper,
ze weet immers zelf hoe graag een vrouw iets
moojs aan heeft?
In sommige straten kwamen de bewoners
naar buiten, reikten ons den boel aari en wij
konden dan weer vlug voort. We kregen kleine
bijdragen voor de transportkosten, goede raad
gevingen, bemoedigende woorden en voort trok
ken we weer in het dankbare besef een steen;je
by te dragen in het lenigen van den grooten
nood onzer zwaarst getroffen landgenooten.
Werkeiyk, Beverwijk helpt opnieuw!
A.s. Woensdagavond geven het mannenkoor
„Zanglust" en de Beverwijksche Harmonie
kapel een gecombineerd concert in de muziek
tent op het C. H. Moensplein.
De R. K. Sportvereeniging O. I. V. kwam in
het Patronaatsgebouw in vergadering bijeen.
Na goedkeuring van de notulen volgde het
jaarverslag van den secretaris.
Na een moeiiyk begin, herstelde het vereeni-
gingsleven zich uitstekend, totdat In Augustus
1939 de mobilisatie werd uitgeroepen. Dit heeft
niet nagelaten zyn steihpel op O. I. V. te druk
ken. Ter nagedachtenis van de gevallen leden
van zusterorganisaties verhieven allen zich van
hun zetel en namen één minuut stilte in acht.
Evenals andere vereenigingen heeft O. I. V.
ook met financieele moeilijkheden te kampen.
Het verslag moest derhalve met een groot na-
deelig saldo gesloten worden. De begrooting
voor 1941 werd daarna goedgekeurd.
Het volgende punt van de agenda was de
bestuursverkiezing. De 'aftredende leden wer
den bij acclamatie herkozen.
Na de rondvraag volgde sluiting.
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
Het Zaterdag verschenen Verordeningen
blad bevat een verordening van den Rijks
commissaris voor het bezette Nederlandsche
gebied, houdend beperking ten aanzien van
het bevaren van het gebied der Rynmon-
dingen.
Het bebied, waarvoor de beperking in den
zin van deze verordening geldt, omvat de
Nieuw Maas, gerekend stroomafwaarts van
af de Oostelijke grens van het Rotterdam-
sche havengebied bij Kralingsche Veer, de
havenbekkens van Rotterdam, Schiedam,
Vlaardingen en Pernis, den Nieuwen Water
weg tot waar deze in zee uitmondt, de
Noordgeul, de Westgeul, de Oude Maas ge
rekend stroomafwaarts vanaf de Hefbrug bij
Hoogvliet, de Botlek en de Brielsche Maas
tot waar deze in zee uitmondt.
De verordening bepaalt verder:
1. Vaartuigen mogen het gebied, waarvoor de
beperking geldt, niet bevaren, wanneer het va
ren uitsluitend of overwegend bedoeld Is als
sport of genoegen of voor het maken van uit
stapjes dient.
2. Het verbod van lid 1 geldt niet voor vaartui
gen, die hun toegewezen vaste ligplaats in ge
noemd gebied hebben, wanneer deze zich vanaf
deze ligplaats naar een water, waarop het va
ren niet beperkt is, met uitzondering van de zee,
of van daaruit naar hun ligplaats begeven en
daarbij zooveel mogelijk den uitersten rand van
het vaarwater houden.
3. Gedurende den tijd tusschen zonsondergang
en zonsopgang is elke beweging van vaartuigen
in het gebied, waarvoor de beperking geldt, ver
boden.
4. De bevelhebber der Duitsche marine in Ne
derland of de door hem daartoe aangewezen
nstantie kan de ingevolge lid 2 toegestane uit
zondering algemeen of voor een bepaald geval
opheffen of beperken.
Voorts is bepaald:
Komen in het gebied, waarvoor de beperking
eldt varende vaartuigen, die de Duitsche oor-
ogsviag voeren, in zicht, dan moet elk ander
varend vaartuig terstond zoover mogelijk naar
den uitersten rand van het vaarwater gaan.
De bevelhebber der Duitsche marine In Ne
derland of de door hem daartoe aangewezen
nstantie kan uitzonderingen op deze voorschrif
ten toelaten, waaraan voorwaarden kunnen
worden verbonden.
Op overtreding is een hechtenfcstraf van ten
hoogs'te zes weken gesteld of/en een geldboete
van ten hoogste 5000 RM.
By recidive kan het varen in het bedoelde
gebied voor een jaar worden verboden, op welk
verbod gevangenisstraf of tuchthuisstraf naar
Duitsch recht als sanctie is gesteld.
BERLIJN, 27 Juli (D.N.B.) Een Duitsche
burgeriyke gevangene is er na een avontuur-
lyke vlucht uit Engeland in geslaagd zyn va
derland te bereiken. De 24-jarige Hans Brandt,
van beroep kellner, was door de Engelschen
eerst in een groot interneeringskamp bij Lon
den ondergebracht. Hij werd daarop tezamen
met eenige zijner lotgenooten naar het kolen-
gebied van Cardiff vervoerd, waar hij maan
denlang in de mijnen moest werken. Toen het
gebrek aan havenarbeiders in de havens van
de Britsche Zuid- en Westkust zich voortdurend
sterker deed gevoelen, werkte hy in de havens
van Liverpool, Bristol en laatstelijk in Ply
mouth.
Hier slaagde hy er op een avond in, onge
merkt aan boord te komen van een klein
havenbootje, dat van een primitief zeiltuig
voorzien was Hiermede wist hy de haven te
verlaten en daar de wind gunstig was, kon hij
zich in enkele uren tijds van de kust verwij
deren. Toen volgde echter voor Brandt, die
slechts een flesch mineraalwater en een half
brood mee had -kunnen nemen, een lijdens
periode. Na drie dagen werd hij eindelijk mid
den in.het Kanaal uit zijn hachelijke positie
verlost. Hij zag een Duitsche motortorpedo
boot en zwaaide vertwijfeld om de aandacht
te trekken. Enkele uren latei bevond hij zich
reeds veilig onder de hoede van de Duitsche
weermacht in een Fransche haven.
Te Amersfoort zijn op de algemeene begraaf
plaats aan den Soesterweg Zaterdagmiddag on
der groote belangstelling vier slachtoffers van
den Lngelschen bomaanval, die in de afgeloopen
week geschiedde, ter aarde besteld.
Het was de familie Donkel, bestaande uit
man, vrouw en twee kinderen.
Op de begraafplaats waren aanwezig de heer
P. J. de Groot, chef van den burgerlijken stand,
namens den burgemeester; afgevaardigden van
den Alg. Ned. Sigarenmakers- en Tabaksbewer-
kersbond. Tevens waren vertegenwoordigd de
directies van de sigarenfabriek Oenen en Mans-
sen te Hilversum en de Erdalfabriek te Amers
foort. Ook de personeelen van deze fabrieken
waren aanwezig, alsmede een aantal schoolkin
deren van de school, waar Jan Donkel leer
ling was.
Nadat de kisten in een gemeenschappelijk
graf waren neergelaten, werd namens den bur
gemeester van Amersfoort het woord gevoerd
door den heer P. J. de Groot. Vervolgens spra
ken de heer Voorn namens de sigarenmakers-
organisaties, de heer Dijken namens de directie
van de sigarenfabriek en de heer Vetter namens
de Erdalfabrieken.
In het Zaterdag verschenen Verordeningenblad
is de invoer van Reichskreditkassenscheine uit
iet Belgische bezette gebfed zonder toestem
ming van het deviezen-instituut verboden.
Naar wij vernemen houdt deze maatregel
verband met het feit, dat Belgische kooplieden
un inkoopen hier te lande op uitgebreide
schaal met in België geldende Reichskredit
kassenscheine plachten te betalen.
TOKIO, 27'Juli. (DN.B.). Naar aanleiding
van het 'bezoek, dat de Britsche ambassadeur
Craigie Zaterdag aan dén Japanscheii minister
van Buitenlandsche Zaken Matsoeoka heeft ge
bracht, heeft het ministerie van Buitenlandsche
Zaken een verklaring gepubliceerd. Volgens
deze verklaring zeide Craigie, dat de Britsch-
Japansche betrekkingen, ondanks alles wat hij
de laatste drie jaren gepoogd heeft, voortdurend
slechter geworden zyn. De regeling van het Bir-
ma-vraagstuk vormt een bewijs voor den Brit-
schen wensch, de betrekkingen met Japan te
verbeteren. Met verwyzing naar Japans betrek
kingen tot de asmogendheden, verzocht Craigie
den minister van Buitenlandsche Zaken hem te
laten weten of onder de tegenwoordige omstan
digheden Engeland de onderhandelingen met
Japan In denzelfden zin als tot dusver kon
voortzetten. Minister Matsoeoka heeft geant
woord, dat juist op dit oogenblik dé buitenland
sche politiek van Japan zorgvuldig overwogen
wordt en dat hy tot zyn spijt geen onmiddellük
antwoord kon geven.
De volgende leerlingen slaagden voor het
^ulo-examen aan de Mariaschool in de Koning
straat: Willy Barmentlo, Theetje de Beer,
jTuusje Bonarius, Pietje Bremmers, Jopie v. d.
®osch, Rietje Bosdriesz, Rietje v. Dam, Truus
^eurts, Diny Holleboom, Betsy Hollink, Thea
foreman, Wiesje Klijn, Adrienne Luyben, Nel
Midden, Truusje Nuyens, Willy v. Oploo,
nhnie Peperkamp, Annie Rap, Tootje Rijken-
rg, Rietje de Rooy, Claartje Roozen, Lenie
be
j^oozen, Rientje Schnitger, Rie Schous, Ria
.beet, Nel Suidgeest, Hannie Sweerts, Hannie
£aconis, Rietje v. d. Veen, Nikie de Voogt, Riek
Wolff.
Het toeval heeft gewild, dat juist in deze da
gen de film Tanah Sabrang (Het land aan den
overkant) aan de orde is gekomen. Terwijl men
van verschillende zijden een concentratie van
Nederlandsche filmkrachten tot stand tracht te
brengen, terwijl meer dan ooit het begrip voor
de Nederlandsche film wordt aangewakkerd,
verschijnt de jongste film van Mannus Franken
met een onderwerp als de kolonisatie in Indië.
Actueeler kan het nauweiyks.
Reeds het vorige jaar is de film, even na den
maker zelf, uit Indië in het vaderland aange
komen/doch eerst binnenkort zal zy in ver
tooning komen. In Indië is Tanah Sabrang reeds
vele maken vertoond, zoowel by officieele ge
legenheden als uitsluitend voor inlanders. Het
succes is blijkens de persberichten zeer groot
geweest, ook bij de inlanders, die tegenover de
film natuurlyk gereserveerder staan dan wij
noorderlingen, met de film opgegroeid en door
de film verwend.
Het spreekt vanzelf, dat' Franken minder goed
door de bewoners van de Oost zou verstaan
zyn, indien hij zich niet in hun eigen styl tot
hen had gericht. Doch de versie, die voor het
moederland bestemd was, heeft de noodige wy-
zigingen ondergaan, hetgeen geleid heeft tot een
kortere editie, die inmiddels toch nog ruim een
uur in beslag neemt.
Het Kolonisatie Bulletin, in Indië uitgegeven,
gewaagt meer dan eens van Tanah Sabrang,
het land aan den overkant, waar de Javanen,
aangemoedigd door de regeering, heen trekken
om er een nieuw en goed bestaan te vinden.
In nummer 4 van genoemd Kolonisatie Bulle
tin schrijft Franken zelf over den inhoud van
zyn film, dien hy objectief vertelt, zonder
uiteraard in een beoordeeling van zyn eigen
werk te treden.
Het is in den vroegen ochtend. Sakrama en
zijn zoontje zijn op weg naar de kaloerahan om
inlichtingen te vragen, wanneer de selectiever
gadering voor hen, die wenschen te verhuizen
naar de Tanah Sabrang, zal plaats vinden, ver
leden jaar heeft het Gouvernement hem in de
gelegenheid gesteld een kykje te nemen op de
kolonisatieterreinen en na wat hy daar gezien
heeft, staat zijn besluit vast.
Hier op Java is bijna geen toekomst meer en
als straks zyn zoon Pardi groot zal zijn, ziet hy
geen kans hem aan een goed bestaan te helpen.
Zyn desagenooten zien Sakrama niet graag ver
trekken, want behalve dat hy een goed landbou
wer is, is hij ook als mensch zeer geacht. Maar
zij moeten zijn besluit billijken. Java biedt voor
al zijn menschen te weinig bestaansmogelijkhe
den.
In de kaloerahan komt natuurlijk het gesprek
op de kolonisatie. Kario, het type van den voor-
zichtigen en eenigszins achterdochtigen tani,
vertrouwt al die mooie verhalen van Sakrama
en den loerah niet heelemaal. Het valt hem niet
gemakkelyk te geïooven in iets, dat hij nog niet
gezien heeft. Maar de loerah weet raad. Dien
zelfden avond zal er in de kaloerahan een wa
jang koelit vertoond worden. Semar petroek
en Gareng, de drie bekende figuren uit de wa
jang, zullen ook aanwezig zyn en de loerah zal
Semar vragen, of deze zyn wonderwajang wil
vertoonen. Deze wonderwajang stelt de men
schen in staat te zien, wat er met hen in de
toekomst zal gebeuren en zoo heeft dan Kario
meteen de gelegenheid zichzelf te zien in de
Tanah Sabrang.
Inderdaad verschynt dien avond Semar met
zyn beide zoons. Ieder is in gespannen ver
wachting als de loerah na hun grappen en
grollen vraagt met de wonderwajang te willen
beginnen. Semar stemt toe; hy gaat voor de
kelir zitten en als plotseling een gongslag klinkt
is de wonderwajang begonnen.
Wel 300 gezinnen zijn hier bijeen in de hoop
als kolonist naar de Tanah Sabrang te mogen
vertrekken. Niet iedereen wordt aangenomen.
Een man, kennelijk geen tani doch een ex-con
tractant, informeert, of hij geen voorschot kan
krijgen. Het antwoord is zoo afdoende, dat de
man merkt hier niet thuis te hooren en af
druipt.
Een tweede voorval. Een oudere man, juist
uit de Tanah Sabrang teruggekomen, wil zyn
familieleden over laten komen. Hij heeft het
geld 150 gulden voor den overtocht by
zich, maaar misschien zouden de familieleden
met een transport kunnen meegaan. Dit wordt
toegestaan, als hy ook nog anderen kolonisten
een onderdak kan geven. Djajasentika blykt
vroeger kamitoea in een kleine desa in Mid-
den-Java te zijn, geweest. Voor de toekomst
van zyn kinderen bezorgd, heeft hij zijn plaats
en zijn sawah's aan zyn oudsten zoon doen ge
ven. Zijn tweede zoon is mantri-politie gewor
den en voor den derden zoon is hij naar de
Tanah Sabrang gegaan, en hy heeft er nooit
spijt van gehad.
De selectievergadering gaat verder. Sakrama
en Kario zijn beiden aangenomen en de rijen
adspirant-kolonisten beginnen merkbaar te
dunnen. Dan verschijnen plotseling Semar,
Petroek en Gareng. Ook zij willen naar de Ta
nah Sabrang. Maar Petroek en Gareng zijn
niet getrouwd en komen als kolonist niet in
aanmerking. Er wordt een uitweg gevonden,
door hen mee te laten gaan als propagandis
ten.
Uiterlijk onbewogen neemt Sakrama afscheid
van zijn ouders, alleen het dochtertje huilt, om
dat de poes, die zij wou meenemen naar den
overwal, weggeloopen is.
Op de pasar worden de kolonisten verzameld
en in groote groepen trekken ze naar het sta
tion, waar de trein gereed staat. Ook Semar,
Petroek en Gareng weten op het nippertje den
trein te halen en de reis begint.
Op de kade heerscht groote drukte. Er zyn
veel kolonisten, die nog nooit een schip hebben
gezien en op de gezichten ligt dan ook eenige
onrust. De inscheping' verloopt echter vlot en
een stevig maal geeft nieuwen moed. Wanneer
het schip vertrekken wil, blijken harten en ge
dachten nog te zeer aan Java te hangen, zoo
dat Semar een handje moet helpen, om het
schip van den wal af te duwen.
Op de Tanah Sabrang is alles voor de ont
vangst gereed; een ieder krijgt een gastheer toe
gewezen, bij wien hy met het helpen tijdens
den padioogst zooveel bawon of snijloon kan
verdienen, dat zijn naaste toekomst verzorgd is
Groot is de verbazing der gasten, wanneer ze
den volgenden ochtend de volle ry staren zien.
Zoo'n rijkdom kent men op Java niet; zelfs
de meegebrachte ani-ani's blijken soms niet
sterk genoeg om de dikke halmen te snyden.
Ook de verdiende bawon is overvloedig en geeft
vertrouwen in de toekomst. Langs den weg
zitten een oud moedertje en haar kleinzoon
Haar verdienste van dien dag is zoo groot, dat
ze deze amper dragen kan en groot is haar
vreugde als een jonge sterke kolonist een ge
deelte van den zwaren last overneemt.
Wanneer de kolonisten op het nieuwe kolo
nisatie-terrein hun eigenlijke woonplaats
aankomen, hebben zij een voorraad ryst ver
diend, die voldoende zal zyn voor zeven maan
den. De gereedschappen en kookpotten door
het Gouvernement verstrekt vallen in den
smaak en al dadelyk worden in de woonlood-
sen of bedengs voorbereidingen getroffen om
den stry'd tegen het oerwoud te kunnen begin
nen.
Als een ondoordringbare muur staat hiei
boom naast boom. Maar met eiken vallenden
woudreus vermeerdert het grondbezit van Sa
krama en al heel gauw heeft hij een kleine
ruimte opengekapt. waarop zyn eerste huisje
wordt gebouwd. Kario heeft van de kolonisten
het moeilijkste terrein getroffen. Maar anderen
komen hem helpen.
Zoo is op een morgen ook Sakrama op het
erf van Kario, als plotseling Semar, Petroek
en Gareng verschijnen. Zij willen teruggaan
naar Java en komen vragen of de kolonisten
tevreden zyn. Sakrama en Kario beamen dit
ten volle, maar dan ziet Kario een laatste rij
zware boomen, die nog gekapt moet worden
Verlegen vraagt hy Semar, Qf deze er geen
raad op weet. Deze belooft hem te zullen hel
pen en met behulp van de magische kracht
van zyn djimat worden de woudreuzen geveld.
Als Kario hem dan bedankt en de opmerking
maakt, dat zoo'n djimat den kolonist wel zeer
te pas zou komen, antwoordt Semar hierop,
dat de tani deze djimat niet noodig heeft. Zij
bezitten er een, die zeer zeker even krachtig is:
het vertrouwen, dat de kolonist hier heeft in
eigen toekomst.
In korte scènes vertelt de film verder van
den voorspoed der kolonisten. Nog is er ryst,
als de tweede gewassen reeds de eerste vruch
ten afwerpen. De oogst op eigen bodem is
buitengewoon voorspoedig en het eerste huisje
wordt vervangen door een grooter en mooier.
Na twee jaar wordt er een geit gekocht, de kin
deren worden naar school gestuurd, er kom*.
voorspoed in de woning van Sakrama.
En nog eenige jaren later doet de karbouw
zijn intrede. Waterwerken zyn gebouwd en al
spoedig zullen de akkers van Sakrama bevloeid
zijn. Dan moet de karbouw hem helpen met
eggen en ploegen. Zoo staat Sakrama op een
ochtend in zijn sawahs, als zyn dochtertje
Siti hem komt vertellen, dat hij dadelyk thuis
moet komen. Er wordt een kindje verwacht en
met groote passen gaat Sakrama naar huis om
hier tot zijn vreugde te hooren, dat hem een
zoon geboren is.
Dan komt een groot oogenblik in het leven
van Sakrama. Het is namelijk opgevallen, dat
hij, behalve een goed tani, ook een uitstekend
voorbeeld voor anderen is geweest en om dit
te beloonen, wordt Sakrama benoemd tot loerah
ever zijn desa.
Op een vroegen ochtend zit de jonge loerah
met zyn vrouw voor zijn huis. Voor hem liggen
de groote sawahs, met ryst beplant. Op zijn
erf loopen kippen en eenden, in zijn schuur
ligt de padi hoog opgestapeld en naast hem
ligt op den schoot van zyn vrouw de jongste
zoon. Dankbaar kijkt Sakrama rond. Hij her
innert zich, hoe hy hier kwam, arm en zonder
zekerheid, hij herinnert zich de eerste moeilijke
jaren. Dan buigt Sakrama zich naar zijn vrouw
en op het kleintje wyzend zegt hij met eenigen
nadruk: „We zullen het kind „Begdja" (Voor
spoed) noemen."
Dit is het einde van de wonderwajang. Een
gongslag klinkt en Semar zet de goenoengan
in het midden van de kelir. Dan draait hij zich
om en vraagt aan de menschen in de kaloe
rahan, of zij thans overtuigd zyn van de goede
toekomst, die hun in de Tanah Sabrang te
wachten staat. Met een eenparig „Inggih" be
sluit deze film.
HAVANNA, 27 Juli. (D.N.B.) De situatie
op de conferentie te Havanna is, naar de
„Havannapost" meldt, eensklaps aanzienlijk ge-
wyzigd. Argentinië heeft zyn verzet tegen het
plan tot invoering van een mandaat opgegeven
en zich tot een compromis bereid verklaard. Na
dat blijkbaar rechtstreeks invloed was uitge
oefend op den Argentynschen minister van
Buitenlandsche Zaken, Cantilo, gaf deze den
delegatieleider Melo instructie, tot de onder lei
ding van Huil staande commissie, waarmede
Argentinië tot dusver niets te maken had wil
len hebben, toe te treden en op de voorstellen
van Hull in te gaan.
In de kringen der Noord-Amerikaansche
delegatie bevestigt men, dat op alle punten,
die Hull in zijn Maandag gehouden nede
heeft genoemd, overeenstemming is bereikt.
De commissies werken thans aan de defi
nitieve formuleering van de afspraken, die
Maandag aan de voltallige conferentie ter
onderteekening zullen worden voorgelegd.
Dinsdag wordt dan de plechtige slotzitting
gehouden, waarna de Noord-Amerikaansche
delegatie weer zal vertrekken.
Ofschoon de definitieve accoorden nog niet"
vastgelegd zyn, is bekend geworden, dat alle
economische vraagstukken verwezen zyn naar
de inter-Amerikaansche commissie, welke per-,
manent te Washington zetelt. Alle kwesties be
treffende de neutraliteit zullen aan de juristen
commissie te Rio qe Janeiro worden voorgelegd.
Met de door deze commissie uitgewerkte voor
stellen is in beginsel Instemming betuigd. De
definitieve besluiten zyn echter nog onbekend.
Washington heeft alles, waarop het by-
zonder prys stelde, doorgezet. In de eerste
plaats het instellen van een commissie van
vyf naties, die moet nagaan, of de souve-
reiniteit van een der EuropeesChe bezittin
gen in gevaar is gebracht. Is dit het geval,
dan zal een uit vertegenwoordigers van drie
naties bestaande mandaatcommissie het be
stuur over de „in gevaar verkeerende" ko
lonie overnemen.
Ten tweede werd overeengekomen, dat. elke
natie maatregelen zal nemen om misbruik van
diplomatieke en consulaire immuniteit voor
propagandistische doeleinden te verhinderen.
Wanneer Washington deze eischen heeft kun
nen doorzetten, komt dit alleen hierdoor, dat
alle Spaansch-Amerikaansche staten tengevol
ge van de belemmeringen in den afzet in ern
stige economische en financieele moeilykheden
verkeeren en Washington bereid was, deze
moeilykheden met gebruikmaking van vele
honderden millioenen dollars weg te nemen of
hen althans door de moeilykste overgangstij
den heen te helpen.
BRUSSEL, 27 Juli. (D.N3.). De Vlaamsche
hoogleeraren van de universiteit van Gent heb
ben een motie aangenomen, waarby diegenen
van hun collega's, die naar Frankrijk zyn ge
vlucht en daar de regeering-Pierlot hebben ge
steund, niet meer gerechtigd zullen zyn ooile
ges te geven. „Volk en Staat" deelt in dit ver
band mede, dat tegen den onlangs teruggekeer
den professor Van Oye door de studenten een
betooging is georganiseerd, waarby zyn verwij
dering van de universiteit werd geëischt
RIGA, 27 Juli (D.N.B.). De minister-pre
sident van Letland, die thans tevens als presi
dent der republiek fungeert, heeft den Let-
landschen gezant te Londen, Sarin, van zyn
functie ontheven.
De grondwetscommissie van het Letlandsche
parlement heeft hedenavond de nieuwe grond
wet der Sovjetrepubliek Letland in eerste lezing
aangenomen.
In het leger zyn reeds 73 politieke commis
sarissen werkzaam. Zy worden volgens de plan
nen door een commissaris van het Sovjet-Rus
sische leger geschoold.
De plaatsvervangende Russische minister
president Wisjinski, die kort nadat de Russi
sche troepen Letland waren binnengerukt te
Riga was aangekomen, is weer naar Moskou
vertrokken.
Hiermede vervullen wij den
treurigen plicht, U in ken
nis te stellen met het zeer
plotseling overlijden, voor
zien van het H. Oliesel,
van -onzen geliefden en
zorgzamen Echtgenoot, Va--
der, Behuwd- en Grootva
der, den Heer
JOANNES BAARS
Lid v. h. R.K. Kerkbestuur
v. d. H. Franc, van Sales,
Lid van den Raad van Toe
zicht der R.K. Boerenleen
bank te Lijnden, Vijfhuizen,
in den ouderdom van 67
jaar.
Uit aller naam:
Wed. A. M. BAARS—
Koersveld
Badhoevedorp, 26 Juli 1940
Hoofdweg 32
De plechtige Uitvaartdienst
zal plaats hebben op Dins
dag 30 Juli a.s., v.m. 10 u.
(n.t.) in de Parochiekerk
van den H. Franciscus van
Sales te Lijnden, waarna
bijzetting in het familie
graf op het R.K. Kerkhof
aldaar.
Overtuigd van Uwe deelne
ming, bevelen wij den over
ledene in Uwe godvruch
tige gebeden aan.
