ARBEIDSPLICHT
NEDERLAND BOUWT WEGEN
1 90 OOO gezinnen I
WERKT U MEDE AAN DEN OPBOUW?
Wasscherij „KLEVERPAKK
.ALFIT'
FOTO-ENGEL
ZONDAG 4 AUGUSTUS 1940
Naar het oordeel Dan Sint
Thomas Van Aquino
Doet Uw voordeel en....
koopt NU radio
bij „TRAVIATA"
Dagbladreclame is
niet te vervangen
noteert voor het LANGE JASSEN 20 et.
WASSCHEN en en
STRIJKEN van KORTE JASSEN 15 et.
SCHRIFTVERBETERING
INST. RE1BER-NAN
Joh. van Wunnik
„Moderne Kunst"
ALLEEN
KL. HOUTSTRAAT 25 - TEL. 14828 - HAARLEM
PHILIPS' BOUWBEDRIJF
55 ASBEST-CEMENT
„z mm PRODUCTEN
F. C. MISSET JR. houthandel
INSTITUUT FRIS, Leidschevaart 54
Van twijgen wordt een reusachtig raamwerk ge
vlochten, dat het wegdek zal dragen van de nieuwe
verkeersbaan, welke nabij de Maasstad wordt gebouwd
en waarvoor de werkzaamheden in vollen gang zijn
VOOR CHEMISCH REINIGEN KIEST MEN
VLUG EN ALS NIEUW TERUG
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
De arbeidsplicht is een actueele zaak in
dezen tijd. HU is uitvloeisel ook van de katho
lieke opvatting omtrent den arbeid, meer in
het bijzonder gehuldigd door den H. Thomas
van Aquino.
Deze heilige leeraar neemt het begrip han
denarbeid zeer ruim Hij verstaat er onder:
allen arbeid, door den mensch verricht om in
zijn onderhoud te kunnen voorzien. Dat is
p >eid. die gedaan wordt om geld te verdienen,
dus niet alleen handenarbeid in den strikten
zin, maar elka lichamelijke arbeid en zelfs
arbeid van vrUe beroepen, in zoover deze wor
den uitgeoefend om wille van het levensonder
houd
Vraagt men, wat het doel is van den
menschelUken arbeid, dan antwoordt St.
Thomas, dat. evenals van elke menschelijke
handeling, ook van den arbeid het laatste
doel moet zUn de verheerhjking van God.
Evenwel, het is niet het laatste, doch het
naaste doel. dat van elke handeling de
eigen, specifieke moraliteit bepaalt. De
vraag is dus: wat is het naaste doel van
den menschelUken arbeid? Volgens St
Thomas is dit viervoudig
Het eerste en voornaamste doel ls te voor
zien in het levensonderhoud van zich zelf en
van zijn gezin Daar echter de hulpbehoevend
heid van de menschelijke natuur het samen
leven in een maatschappij noodzakelijk maakt
tengevolge waarvan de arbeid van den een ook
ten goede komt aan den ander en ieder op zijn
beurt partU trekt van den arbeid van anderen,
draagt de arbeid van eenieder bovendien bij
tot het welzijn van de geheele samenleving.
De arbeid heeft dus allereerst een economische
en tevens een sociale waarde.
Het tweede doel van den arbeid is het ver
mijden der ledigheid Het boek Ecclesiasticus
zegt: „Zendt uwen dienaar naar het werk.
opdat hu niet leeg loope. want de ledigheid is
de leermeesteres van veel kwaad." Dat is de
zedelijke waarde van den arbeid.
Het derde doel is het intoomen van de be
geerlijkheid, waaronder moet worden verstaan
de drang naar zingenot. Arbeid houdt de zin
nen in bedwang, bezit dus ook een paedago-
gische en ascetische waarde.
Ten vierde is het doel van den arbeid aal
moezen te kunnen geven, wijl hij den mensch
de middelen verschaft om de noodlijdenden te
helpen. De arbeid heeft dus ook een liefdadige
de menschen onderling helpende waarde.
Uit het feit, dat een gezaghebbend man als
St. Thomas het bovengeschetste viervoudige
doel als het doel van den handenarbeid be
schouwt, blijkt, dat de beteekenis van den
arbeid volgens de katholieke levensbeschou
wing een zeer voorname is
Er bestaat helaas een misvatting, welke de
beteekenis van den arbeid overschat, door aan
ieder afzonderlijk de verplichting te willen op
leggen, handenarbeid te verrichten, op straffe
van anders niet te mogen eten („Wie met
werken wil, moet ook niet eten." aldus St
Paul"s aan de inwoners van Thessalonical
Geldt die arbeidsplicht voor ieder afzonder
lijk? Is het doel niet noodzakelijk, dan zal ook
het middel niet verplichtend zijn: en is het
doel wel noodzakelijk, dan zal het middel al
leen dan verplichtend zijn, wanneer er geen
ander bestaat.
St. Thomas, dit princiep toepassende op den
handenarbeid, komt tot de volgende conclusies.
Wat het tweede en derde doel van den arbeid
betreft, namelijk het vermijden der ledigheid
en het "intoomen der begeerlijkheid. zonder
twijfel zijn die beide noodzakelijk voor den
mensch. Evenwel het vermUden der ledigheio
kan ook door andere middelen geschieden dan
door handenarbeid Hetzelfde geldt van het
intoomen der begeerlijkheid: en zelfs zijn daar
voor andere middelen nog beter dan het ver
richten van arbeid, bijvoorbeeld nachtwaken,
vasten, enz.
In betrekking tot die beide doeleinden kan
de arbeid dus niet als een absolute plicht
worden beschouwd
Rest het vierde doel van den arbeid, name
lijk het geven van aalmoezen Daar dit niet
in absoluten zin verplichtend is. doch alleen
is opgelegd in sommige gevallen, kan dit doeJ
evenmin volstaan om een algemeene verplich
ting tot handenarbeid te rechtvaardigen.
Volgt misschien uit het eerste en voornaam
ste doel van den arbeid, namelijk het voorzien
in levensonderhoud, een absolute arbeidsplicht?
Ongetwijfeld is de mensch streng ver
plicht zijn leven te onderhouden. Wij heb
ben hier dus te doen met een doel, dat
noodzakelijk moet worden bereikt. Welnu,
in het algemeen kan dit doel niet bereikt
worden dan door het verrichten van
arbeid En daarom is zeker in het alge
meen de arbeid in betrekking tot dit doel
voor den mensch een plicht. Evenwel kan
die plicht niet gelden voor degenen, die
dat doel kunnen bereiken op andere wijze.
Wie dus reeds genoeg bezit, om zijn leven
te kunnen onderhouden, is niet verplicht
handenarbeid te verrichten. Immers, wat
dient tot het bereiken van een doel,
is niet meer noodzakelijk dan het doel zelf,
is slechts noodig in zoover het doel zonder
dat middel niet zou kunnen bereikt
worden.
Zoo is bijvoorbeeld dè mensch krachtens het
zelfde doel. namelijk, dat hij zijn leven moet
onderhouden, verplicht te eten. Zou iemand
echter kunnen leven zonder te eten, dan zou
voor hem het gebod om te eten niet gelden en
dan zou hij bijgevolg ook niet verplicht zijn
te arbeiden, ten einde zich voedsel te ver
dienen. Dan immers zou er geen sprake zijn
van het „noodige" voedsel.
Zóó moet men verstaan de woorden van St.
Paulus: „Wie niet werken wil, moet ook niet
eten."
De uitoefening van den arbeidsplicht kan in-
tusschen geschieden, niet alleen door handen
arbeid, doch ook door elke andere nuttige be
zigheid, zooals door studie, geestesarbeid
charitatieve actie, enz. En niet alleen om wille
van zich zelf is men tot nuttige bezigheid ver
plicht, maar ook om wille van de samenleving,
dus krachtens de sociale rechtvaardigheid. Want
eenieder, die van God een talent ontvangen
heeft, moet het besteden, niet alleen voor zich
zelf, maar ook voor anderen Daar bestaat dus
ongetwijfeld een strenge ethische plicht,
zijn leven niet door te brengen in nietsdoen of
in bezigheden, waaraan niemand iets heeft
Doch die ethische verplichting heeft met de
strikte rechtvaardigheid niets te maken.
Het spreekt van zelf. dat ook degenen, die
door ziekte of lichaamsgebreken belemmerd
v/orden, niet verplicht zijn te arbeiden.
Bovendien geldt de plicht om handenarbeid
te verrichten evenmin voor hen, die bezigheden
verrichten, welke noodig of nuttig zijn voor de
gemeenschap en voor hen, die geestelijk werk
verrichten, zooals priesters en kloosterlingen
Sint Thomas' gedachten over het vraagstuk
van den handenarbeid mogen ook verder wor
den verbreid v. O.
EUEC. STEENHOUWERIJ. JUDITH LEYSTERSTR.
19—21—54 --
A Apt1"
O EEN MET ZORG
GEKOZEN MONUMENT
BEZOEKT TOONKAMEKS
VAN VERTROUWDE ZAAK
TOONKAMER:
KI.EVERLAAN 58
t o St Kweektuin
Telefoon 10298
Haarleni^^^
dit bespaart U Geld en... Teleurstelling
C. A. SWAALF
Wij hebben nog een groote sor-
feering in TELEFUNKEN, PHILIPS en
RADIOBELL-apparaten.
Haarlem-Santpoort doet het ook!
VRAAGT PRIJSOPGAVE VOOR ALLE BOUW-, VER
BOUW- EN HERSTEL WERKEN: TWIJNDERSLAAN !i
HAARLEM TELEFOON 16902
Samipoortcrstrnat 41
Speciale methode. Op eiken leeftijd te leeren.
Verbeter Uw handschrift, het is goud waard.
Dag- en Avondlessen. Privé- en Clublessen
Vraagt inlichtingen. Succes verzekerd,
Kleine Houtweg 8 Tel. 17655 Haarlem
zijn concurreerend. De platen zijn mooi van
kleur en zuiver haaksch op de 4 kanten
SCHALKWIJKERSTRAAT 1 - TEL. 10241
TYPEN, STENO in de moderne TALEN,
HANDSCHRIFTVERB., CORRESPOND.
SPAARNWOUDERSTR. 63
KLEVERPARKWEC 7
Ontwikkelen Afdrukken
Vergrooten
Camera's v.a. ƒ2.50
SPECIAAL
ADRES voor MATRASSEN en BEDDEN
SCHAGCHELSTRAAT 13 - TEL. 10286
Repareeren en Bijvullen van Bedden
en Matrassen, in één dag retour.
Wij maken veerenbedden 3-dee'lia
nui ICTCBJ van l!w PLATEN en FOTO'S
UmLIUOIC.il VOORDEELIGST ADRES:
GIERSTRAAT 53 HAARLEM
STAAF- EN ORNAMENTLIJSTEN
ENCADREUR REPARATEUR
*if+>«hm»8»
m I, I ir r •rr^iTrTADiiiihi.rt.i.*
ln de nieuwe diergaarde van den Blijdorppolder te In afzienbare rijen liggen de steenen in de groote Nederlandsche In een der kas-straten van het groote fruitcentrum te Bun-
Rotterdam heeft de apenrots reeds heel wat bewoners steenfabrieken gereed, om getransporteerd te worden nik, waar de pluk en verzending aan velen arbeid verschaft
De molen „De Drie Korenbloemen" te Schiedam als dankbaar onderwerp voor
'n werkloos Rotterdamsch kunstschilderDe jeugd ziet belangstellend toe
De viervoeters, welke
zulk een belangrijk
aandeel hebben in het
opbouwwerk, verdie
nen een goede verzor
ging. Leden van den
Opbouwdienst tijdens
het paardenpoetsen
Het tweede voor rekening van het Artis Reddingcomité in
Artis te Amsterdamgebomvde nieuwe hoej dier en-verblijf
