New-Y orksche Beurs
i
Minister Günther over
Zwedens politiek
DINSDAG VERKLARING
VAN CHURCHILL
„ULTIMATUM" VAN
LONDEN AAN CAIRO?
Spanning tusschen Thailand
en Fransch Indo-China
Britsche censuur verscherpt
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1940
a
Toestand in Europa niet zonder
gevaren voor het land
DE TORPEDEERING
VAN DE „HELLE"
Wederzijdsche beschuldigingen
van Rome en Londen
Geen troepenbewegingen
in Albanië
Opgewonden tooneelen tijdens
Lagerhuisdebatten
Londen heeft weinig hoop op
Britsch Somaliland
Britsch tankschip op den
Oceaan getorpedeerd
Geïnterneerde Duitschers
gevlucht
In de haven van Port Elizabeth
maakten zij zich van een
schip meester
Konoje bij den Keizer
Drastische Britsche maatregelen
zouden zijn aangekondigd
Joden verlaten Egypte
Redenaar uit Hydepark
veroordeeld
Vervalschte foto in Britsche pers
Amerikaansche waarnemers
in Londen aangekomen
Baudoin over blokkade
tegen Frankrijk
Stemming flauw
Noorsche kroonprinses
naar Amerika
Von Papen bij president Inonoe
Spoorwegongeluk in Noord-Italië
DE BERLIJNSCHE UNI
VERSITEITSSTAD
Modellen van gevels
Parüs
Berlün
5.05+
5.05+
5.05+
9.25+
9.25+
9.25+
Montreal
Omzet: 310.000
7?
i
WISSELKOERSEN
AMERIKAANSCHE
GOEDERENMARKT
De Tsjechische Nationale
Gemeenschap
KERKINZEGENING
TE GOIRLE
Ook de huiseigenaren streven
naar eenheid
AT H LET IE K
CLUBKAMPIOENSCHAP
VOOR JUNIORES
NEDERLANDSCH
CLEARINGINSTITUUT
Stand per 15 Augustus 1940
Clearingkoersen
Examen hoofdacte
STOCKHOLM16 Aug. (DNB) De minis
ter van Buitenlandsche Zaken, Günther,
heeft er in een verklaring voor Eerste en
Tweede Kamer op aangedrongen, dat de
verdediging sterk en paraat blijft. Hij zeide,
dat de toestand van het oogenblik uiterst
levendig is en factoren inhoudt, die aan
leiding tot bezorgdheid kunnen geven.
Ten aanzien van het Duitsch-Zweedsche
transito-accDord verklaarde hij, dat voor den
doorvoer van oorlogsmateriaal een bijzondere
vergunning gevraagd moet worden. Tot dus
verre zijn echter geen vergunningen aange
vraagd.
Günther deelde verder mede, dat de Volken
bond naar Zweedsche opvatting zijn arbeid
blijkbaar heeft opgegeven, zoodat geen nieuwe
Zweedsche vertegenwoordiger te Genève be
noemd wordt en er geen aanleiding bestaat
voor de betaling der bijdragen voor 1940. Naar
aanleiding van de kwestie der in Italië ge
kochte en een tijdlang door de Engelschen
vastgehouden Zweedsche torpedobootjagers zei-
de de minister, dat dit incident eerst als ge
sloten beschouwd kan worden, wanneer Enge
land schadevergoeding betaalt.
De minister hield zich uitvoerig bezig met-
de vraagstukken van een handel, waarbij hij
uiting gaf aan de hoop, dat de onderhandelin
gen met Moskou tot een positief resultaat zul
len leiden, en zeide er voldaan over te zijn,
dat het handelsverkeer met het Oostzeegebied
is uitgebreid en versterkt door de Duitsch-
Zweedsche handelsovereenkomst. De Zweed
sche buitenlandsche politiek blijft onveranderd:
Sweden wil aan zijn neutraliteit vasthouden.
Een klein land als Zweden mag het contact
met de rest van de wereld niet verbreken.
Europa verkeert ongetwijfeld in reorganisatie
en daarom zou het onverstandig zijn van te
voren aan te nemen, dat Zweden met de ge
beurtenissen niets aanstaande zal hebben. Even
als vroeger is het ook thans van het grootste
belang voor Zweden, wat het lot van het Noor
den en van de noordelijke buren zal zijn.
De rede van Günther werd, naar verder
wordt vernomen, zonder betuigingen van bijval
aangehoord.
ATHENE, 16 Aug. (ANP) Het Grieksche
staatssecretariaat voor pers en toerisme
heeft Donderdagmiddag om 1 uur aan de
buitenlandsche persvertegenwoordigers het
volgende medegedeeld:
Op de reede van Tinos, het voornaam
ste eiland der Cycladen, werd Donderdag
morgen om 8.30 uur de Grieksche kruiser
„Helle", die zich daar ophield voor het
vieren van den belangrijken Griekschen
feestdag van de Heilige Maagd van Tinos,
door een duikboot van ontkende nationa
liteit getorpedeerd. Twee torpedo's misten
het schip en troffen de kade. Een torpedo
trof het schip midscheeps, veroorzaakte
ketelontploffingen en brand in de olietanks.
Van de bemanning werd een lid gedood en
29 gewond. De kruiser zonk om 9.45 uur.
Van de talrijke bedevaartgangers die gis
teren uit geheel Griekenland in Tinos zijn
aangekomen en zich op de kade bevonden
werden er eenige gewond. De duikboot kwam
niet boven en haar nationaliteit kon nog
niet worden vastgesteld.
Vtolgens Stefani verklaart men naar aanleiding
van de torpedeering van den Griekschen kruiser
„Helle" in verantwoordelijke Romeinsche krin
gen, dat het na de tendentieuze insinuaties van
de Britsche pers, welke ook door een Ameri-
kaansch blad gepubliceerd zijn, gemakkelijk is,
de perverse en laffe manoeuvre te reconstruee-
ren, wederom op touw gezet door hen, die er
belang bij hebben, alles te doen om den brand
te steken in het kruitvat van den Balkan.
De torpedeering van de „Helle" is een nieuw
bewijs van het cynisme, waarmede de Engelsche
kliek onder leiding van Churchill den oorlog
voert. De pogingen, andere volken ertoe te
brengen zich voor Engeland op te offeren, zijn
mislukt en de overwinningen van de wapenen
der as hebben de plannen, die beoogden de
onrechtvaardigheden van Versailles voor altijd
voort te laten bestaan, 'verijdeld. Daarom
neemt Engeland zün toevlucht tot alle mid
delen, zelfs de wanhopigste, in de hoop het
vuur aan te wakkeren en den internationalen
toestand te verergeren.
Londen heeft zich overigens gehaast, gister
avond te veklaren, dat zich in de nabijheid
van de haven Tinos geen enkele Eritsche duik
boot bevond en dat daarentegen wel Italiaan-
sche duikbooten in dat gebied varen. Dit vormt
het bewijs, dat de Britsche admiraliteit ge
tracht heeft een voorsprong te krijgen, ten
einde de verdenkingen, die na het precedent
van het mailschip „Athenia" licht ten nadeele
van Engeland zouden kunnen rijzen, af te
wenden.
Naar DNB bericht, spreekt men van be
voegde Italiaansche zijde te Rome de En
gelsche bewering, als zou in Albanië de
staat van beleg zijn afgekondigd, tegen.
Ook vinden geen bijzondere troepenbewe
gingen plaats.
Naar aanleiding van het tot zinken brengen
van den 17.000 ton grooten Britschen hulpkruiser
„Transsylvania" wordt te Berlijn vernomen,
dat de aanval van de Duitsche duikboot bij
stikdonkeren nacht en zware zee werd gedaan.
Van de ongeveer 350 opvarenden kon een deel
worden gered. Na door de torpedo getroffen te
zijn bleef het schip nog geruimen tijd drijven,
doch moest bij het aanbreken van den dag
worden opgegeven.
STOCKHOLM, 16 Aug. (A.N.P.) Minister
president Churchill heeft volgens berichten
uit Londen in de gisteren gehouden zitting
van het Lagerhuis medegedeeld, dat hij a.s.
Dinsdag een verklaring zal afleggen over
den oorlogstoestand. De vroege publicatie
van dezen datum heeft in welingelichte
kringen in zooverre verbazing gewekt, daar
men hierin een bewijs moet zien voor de
zeer groote nervositeit in Engeland als ge
volg van de ononderbroken Duitsche lucht
aanvallen. In aansluiting op de rede van
Churchill zullen openbare debatten worden
gehouden.
Donderdag 22 Augustus gaat het Lagerhuis
tot 5 September op reces.
Verder wordt bericht, dat tijdens de gisteren
gehouden debatten in het Lagerhuis het her
haaldelijk tot opgewonden tooneelen is geko
men, vooral in verband met de bedrijvigheid
van de zoo gevreesde „vijfde colonne".
In verband met de taken van het Swinton-
comité tot afweer van deze bedrijvigheid ver
klaarde Churchill, dat in deze uren van nood
groote beteekenis moet worden gehecht aan
deze zijde van de nationale verdediging. De
afweer van de vijfde colonne verloopt nog lang
niet vlot. Een aantal regeeringsambtenaren hou
den geen voeling met elkaar.
Vele kwesties worden in het geheel niet, an
dere weer dubbel behandeld. Hierom heeft hij
lord Swinton verzocht de coördinatie van deze
taken op zich te nemen. Ondanks alle kritiek
kan worden vastgesteld dat bij den afweer van
deze vijandelijke bedrijvigheid in Engeland
groote successen zijn behaald. Hij persoonlijk is
altijd van meening geweest, dat dit werk der
„vijfde colonne" voornamelijk wat Engeland
betreft aanzienlijk overschat is. Het land kan
thans kalm zijn, want de oplossing van dit
vraagstuk ligt in de deskundige handen der
regeering, die met beproefden ijver spoedig het
gevaar geheel overwonnen zal hebben. „Ik acht
het noodzakelijk, steeds en steeds meer op dit
gevaar te wijzen, want het gevaar van een in
vasie is nog niet voorbij. Steeds weer hooren
wij van Duitsche kringen in het buitenland, dat
het gordijn spoedig zal opgaan en dat de voor
stelling op het punt staat te beginnen."
Toen Churchill zijn misnoegen er over uit
sprak, dat de leden van het Lagerhuis lastige
vragen over het Swinton-comité wilden stellen,
stond de onafhankelijke afgevaardigde Hopkin-
son op en vroeg of de regeering de macht en
het recht heeft dergelijke vragen te verbieden.
Hij sprak in dit verband van de geheimzinnig
heid, die de werkzaamheden van het Swinton-
comité omgeeft.
Voor het beantwoorden van deze vraag stond
Churchill op en verweet het lid, dat hij zijn
opbouwende kritiek niet met dezelfde oplettend
heid volgde, die hij wel toonde wanneer het
hem er om te doen was de bedrijvigheid der
regeering te kritiseeren. Hopkinson is een
van diegenen geweest, die op zün (Churchill's)
pogingen om de verdediging van Engeland reeds
vóór den oorlog te versterken, voortdurend kri
tiek heeft uitgeoefend. Bü dezen aanval sprong
Hopkinson op en eischte de hulp van den spea
ker tegen deze berisping, die te zeer in de lijn
van Churchill's bekende agressiviteit ligt, dan
dat het noodig zou zijn zich hiertegen te ver
zetten.
Toen van de banken werd geroepen, dat
hij deze beleediging moest terugnemen, ver
klaarde Churchill krijgshaftig dat hij er
niet aan dacht deze beleediging terug te
nemen, doch dat hü streng tegen Hopkinson
zou optreden, die het gewaagd heeft hem
in dezen moeilijken tijd tegen te werken.
LONDEN, 16 Aug. (D.N3.) In welingelichte
kringen te Londen, aldus meldt Reuter, acht
men den toestand in Somaliland thans „aan
zienlijk ernstiger". Het heeft er allen schijn
van dat de Britsche strijdkrachten zich tot op
Berbera zullen moeten terugtrekken. Met het
oog op den toestand, die thans voor Engeland in
Afrika bestaat, is de mogelijkheid van het zen
den van versterkingen naar Britsch Somaliland
zeer beperkt. De operaties duren weliswaar voort,
doch de berichten daarover worden steeds spaar
zamer.
LISSABON, 16 Aug (DNB) Op het eiland
St. Miguel, dat deel uitmaakt van de
Azoren, zijn gisteren 15 opvarenden van
het Engelsche tankschip „Brit'ish Fame"
(8406 br. reg. ton) aangekomen. Volgens
verklaring van deze zeelieden is het schip
verleden week Maandag op 2000 mijl ten
Zuiden van St. Miguel door een duikboot
getorpedeerd. De kapitein van het schip is
aan boord van de duikboot genomen. Voorts
zün 35 man, die eveneens poogden in red
dingsbooten land te bereiken, tot nu toe
nog niet aangekomen.
LISSABON, 16 Aug. (D.NE.) Volgens berich
ten uit Mozambique heeft de vlucht van 120 ge-
interneerde Duitsche burgers met het schip
„Queen Ann" uit de haven van Port Elizabeth
tot gevolg gehad, dat de Engelsche marinesta
tions in geheel Zuid-Afrika in een toestand van
groot alarm verkeeren.
De 120 Duitschers, waaronder zich leden der
bemanningen van Duitsche koopvaardijschepen
bevonden, die bü het uitbreken van den oorlog
in Afrikaansche havens waren gearresteerd, zijn
maandenlang in een kamp in Uptington geïn
terneerd.
Ongeveer drie weken geleden werden zij naar
Port Elizabeth gebracht, waar zij moesten hel
pen laden en lossen. Donderdagmorgen was de
Queen Ann, 'een oud type vrachtschip van 800
ton, die koloniale waren naar Engeland zou
brengen, van de reede van Port Elizabeth ver
dwenen. Pas ln de middaguren werd ontdekt,
dat van de Duitsche gevangenen die in de op
slagplaatsen waren ondergebracht, er 120 ent
braken en dat de wacht gekneveld op den grend
lag.
Naar alle waarschünlükheid is het den Duit
schers gelukt de scheepswacht te overmeesteren
en het schip uit de haven te krijgen.
Alle oorlogsschepen, die in ae Zuid-Afrikaan-
sche wateren kruisen, zün radiotelegrafisch van
het gebeurde op de hoogte gesteld. Het marine
station in Kaapstad heeft onmiddellijk een tor
pedojager en twee torpedobooten uitgezonden
om aan de jacht op de Queen Ann deel te ne
men. Bovendien worden door het Zuid-Afrikaan
sche luchtwapen verkenningsvluchten langs de
kust gemaakt. Zaterdagmorgen berichtte de be
manning van een vischkotter, dat zij Vrijdag
omstreeks drie uur in den middag ter hoogte van
Durban werd ingehaald door een schip, van het
type der Queen Ann. Daar echter het schip de
Britsche vlag voerde en de bemanning unifor
men der Engelsche kooDvaarriij droeg, koesterde
zij geen enkele verdenking. Men neemt aan
dat de Duitschers zullen probeereti Madagascar
of Italiaansch-Somaliland te bereiken.
TOKIO, 16 Augustus (D.N.B.). Nadat in
de conferenties tusschen den Japanschen mi
nister-president Konoje, de weermacht en het
ministerie van Buitenlandsche Zaken over alle
met de nieuwe oriënteering der buitenlandsche
politiek verband houdende kwesties overeen
stemming was bereikt, heeft minister-president
Konoje zich, naar Domei meldt, vandaag naar
den keizer in diens zomerresidentie begeven.
ROME, 16 Aug. (D.N.B.). De Britsche ambas
sadeur te Cairo, sir Miles Lampson, heeft vol
gens de „Messaggero" na een bewogen onder
houd met koning Faroek van Egypte aan dezen
een „ultimatum" Zaten overhandigen, dat in
geval van verderen tegenstand tegen de Engel
sche wenschen voorziet in de volgende maat
regelen
le. Afzetting van den Egyptischen koning.
2e. De vroegere Egyptische minister-presi
dent Ali Maher Pasja en andere leden der
vroegere Egyptische regeering, die zich ver
zet hebben tegen den Engelschen eisch tot
deelname aan den oorlog, zullen voor een
krijgsraad worden gedaagd.
3e. De vroegere chef van den Egyptischen
generalen staf, Aziz el-Masri Pasja, wiens
anti-Engelsche gezindheid bekend is en die
eens den leider van de Britsche militaire
delegatie generaal Mac Ready wegens den
slechten toestand van het Egyptische oor
logsmateriaal verwijten maakte, zal eveneens
voor een krijgsraad worden gedaagd.
4e. Den opperbevelhebber der Britsche
strijdkrachten in het Nabije Oosten, generaal
Wavell, zullen souvereine bestuursrechten
worden verleend.
Verder wordt uit Rome gemeld dat de Joden
Egypte beginnen te verlaten. De „Messaggero"
maakt melding van het aanstaande vertrek van
den leider der „Société Oriëntale de Publicité",
Oswald Finney naar Canada. Eigendom van deze
maatschappü is het Joodsche blad te Cairo.
Bourse Egyptienne", welks hoofdredacteur, Jean
Lugol, al eenigen tüd geleden naar Syrië is
gegaan. Finney heeft zün vermogen van 3 mil-
lioen pond sterling reeds naar Canada over
gemaakt. In zün gezelschap zal de bedrijfsleider
van de maatschappij, Henri Haim, reizen. Tal
rijke andere Joden staan op het punt Egypte
te verlaten.
LONDEN, 16 Aug. (D.N.B.) De „Evening Stan
dard" meldt, dat iemand in Hydepark te Londen
een toespraak tot het publiek heeft gehouden,
waarin hü zeide: „De Engelschen zijn geen goede
krügslieden. Als ik zoons had, zou ik hen niet
voor dit land laten vechten." Deze redenaar is
tot vijf pond sterling boete veroordeeld.
Een aantal Engelsche bladen heeft een foto
gepubliceerd, waarop vijf vallende vliegtuigen te
zien waren. In het onderschrift werd gezegd,
dat hier het gelijktüdig neerschieten van vijf
Duitsche vliegtuigen was vastgelegd. De „Yorks
hire Post" publiceert nu een communiqué van
den volgenden inhoud: „Het ministerie van
Luchtvaart vestigt er de aandacht op, dat de
Vrüdag en Zaterdag in de kranten verschenen
foto, welke het neerschieten van vijf vüandelijke
vliegtuigen gedurende hun aanval op een con-
vooi scheen te laten zien, geen officieele publi
catie was."
Naar aanleiding hiervan schrüft de „News
Chronicle", dat de foto geretoucheerd was en
dat het geheel bedrog beteekende. De bladen,
die de foto publiceerden, hebben de pers en ook
het publiek een slechten dienst bewezen. De ver
valschte foto's zijn slecht voor de moraal en
voor de pers, want het volk zal thans ook be
trouwbare foto's sceptisch bezien.
LONDEN, 16 Aug. (D.N.B.) Naar de Engel
sche radio bekend maakt zijn drie militaire
waarnemers uit de Vereenigde Staten hier aan
gekomen.
NEW-YORK, 16 Aug. (D.N.B.). In een Inter
view met de „New York Times" heeft de Fran-
sche minister van Buitenlandsche Zaken, Bau
doin, gezegd te hopen, dat Engeland de blok
kade tegen Frankrük zal verzachten. Deze blok
kade zal voor het Fransche volk ernstige ge
volgen hebben doch kan Duitschland' nauwelijks
NEW-YORK, 16 Aug. De stemming op de
New-Yorksche effectenbeurs was heden flauw,
terwül er tevens weinig omging. Weliswaar wa
ren de berichten omtrent handel en industrie
van een gunstigen inhoud, doch de Duitsche
luchtaanvallen op Engeland waren oorzaak, dat
men een sterke terughoudendheid betrachtte. De
meeste noteeringen brokkelden af en voor ver
schillende fondsen ging het verlies tijdens den
Verderen duur van den handel 2 tot 4 punten
bedragen tengevolge van liquidaties, die bü een
tamelijk nerveuze stemming plaats vonden.
Vooral staalwaarden en automobielfondsen wa
ren flauw gestemd. Luchtvaartaandeelen, che
mische waarden, koperfondsen en public Uti
lities hadden van aanbod te lijden. Ook spoor
wegen waren aan den flauwen kant, hoewel men
verwacht, dat de inkomsten der spoorwegmaat
schappijen als gevolg van het bewapenings
programma zullen toenemen. Fondsen van han
delshuizen wisten geen voordeel te tr.ekken uit
de meer dan gebruikelijke stijging der omzetten
in den kleinhandel.
Tot het einde van den beurshandel bleef een
deren. Baudoin verklaarde Engeland duidelijke
toezeggingen te hebben gedaan, dat de door
gelaten levensmiddelen slechts de Fransche
bevolking ten goede komen. Het Engelsche
standpunt achtte hü noch juist noch juridisch
te verdedigen. De productie der Fransche ko
loniën is voldoende voor Frankrüks behoeften
en zou uitsluitend met Fransche schepen ver
voerd kunnen worden.
TOKIO, 16 Aug. (DNB) Domei meldt, dat
volgens berichten uit Chineesche brond de toe
stand aan de grens tusschen Thailand (Siaml
en Fransch Indo-China den laatsten tüd ge
spannen is geworden, sedert vijf Siameesche
divisies in dit gebied druk patrouiüee.-en. Men
i? van meening, aldus Domei, dat de concen
tratie der Siameesche troepen verband houdt
met het sterker wordende nationale verlangen
in Thailand, dat het gebied, hetwelk vroeger
aan Fransch Indo-China is afgestaan, tot het
land mbge terugkeeren.
NEW YORK, 16 Aug. (DNB) Volgens be
richten uit Londen, welke zooeven zijn ontvan
gen, is de Engelsche perscensuur verscherpt op
een tot dusver ongekende wüze. De autoriteiten
der censuur weigeren het zeer groote aantal
Amerikaansche perstelegrammen door te
zenden.
STOCKHOLM, 16 Aug. (D.NE.). Kroon
prinses Martha van Noorwegen is naar Stock-
holms Tidningen meldt, Donderdag te Petsamo
aangekomen, waar zü zich heelt ingescheept
op het Amerikaansche troepentransportschip
American Legion, dat met 897 Amerikanen uit
Europa naar de Vereenigde Staten zal ver
trekken. De kroonprinses komt- op uitnoodiging
van den Amerikaanschen president naar New-
York. Zü heeft haar drie kinderen, prins Harald
en de prinsessen Astrid en Ragnhild bü zich.
ANKARA, 16 Aug. (D.NE.) De Duitsche am
bassadeur, Von Papen, is gisteren door den
Turkschen president, Inonoe, ontvangen. Het
onderhoud duurde een uur. Tevoren had Von
Papen een bespreking gehad met den minister
van Buitenlandsche Zaken Saradjogloe.
MILAAN, 16 Aug. (D.N.B.) Op de lijn Va-
reseLuino zün gisteravond twee treinen in
een bocht met elkaar in botsing gekomen. De
belde electrische locomotieven schoven in el
kaar. Van de ongéveer 300 reizigers werd een
vüftigtal gewond; van tien hunner is de toe
stand ernstig.
Men schrijft ons uit Berlijn:
Zooals men weet, wordt in het Grünewald een
reusachtige universiteitsstad gebouwd. Daar, om
streeks 10 K.M. ten Westen van het Berlünsche
midden, zullen de voordrachtszalen, instituten
laboratoria, ziekenhuizen, enz., der Berlünsche
Universiteit, der Technische Hoogeschool en der
andere in Berlijn gevestigde hoogescholen, ook
die der kunsten, worden gebouwd, terwijl er
eveneens voor zal worden gezorgd, dat tiendui
zenden studenten in deze lommerrüke tuinstad
herberg zullen vinden. Met de voorbereiding
van den bouw is men reeds een paar jaar bezig.
Zü is zoo „gründlich", als wü ons in ons lieve.
Vaderland nauwelijks kunnen voorstellen. Zoo
heeft men, om reeds van te voren een indruk
van de te bouwen universiteitsstad te krügen,
van gebouwen, die, zooals de stedebouwers dat
noemen, een accent zullen vormen, op ware
grooten uit hout, soms ook uit steen bestaande
looze gevels opgericht, die mede bestemd zijn,
om den ontwerpers van de stad nieuwe bouwkun
dige denkbeelden te geven en hun verbeelding te
verlevendigen.
Deze werkwüze is overigens niet nieuw. De
Oude Frits liet haar o.m. bij den aanleg van
zijn lustpark „Sanssouci" te Potsdam toepassen,
en nog heden ten dage kan men in Potsdam een
loos stuk gevel van het „Neue Palais" in oogen-
schouw nemen.
Bü wijze van merkwaardigheid heeft men het
voor het nageslacht bewaard.
Gedurende den oorlog staat de bouw der uni
versiteitsstad niet stil. Maar het bouwtempo is
vertraagd. Ook zün er in het oorspronkelük
plan eenige wijzigingen gekomen. Men wil thans,
wanneer wü gfted ingelicht zün, het eerst de ge
bouwen der z.g. „Wehrwissenschaftliche Fakui-
tat" optrekken. Onder „weer-wetenschap" wordt
alles verstaan, wat de veiligheid des lands ten
goede kan komen.
Men is thans in hoofdzaak met het aanleggen
der wegen bezig. Verder worden loodsen en
hulpgebouwen opgetrokken, tevwül men ook veel
graaft en de grondslagen van de universi.eits-
stad legt. De gebouwen ten behoeve der weer-
wetenschap schieten intusschen al aardig op.
Het zal natuurlijk nog geruimen tijd duren,
voor het heele plan verwerkelükt is. Dit is een
reusachtig karwei, want het aantal universi-
teits- en hoogeschoolgebouwen, thans door de
heele stad verspreid, loopt in de honderden. De
gebouwen te Dalilem, waar verschillende proef
stations en laboratoria liggen, zijn omstreeks 15
K.M. van de oude universiteitsstad verwijderd,
zoodat een üverig student vele uren per week
in omnibus of ondergrondschen spoorweg moet
zitten. Ook de academische ziekenhuizen liggen
heel verspreid; het oorspronkelijke academische
ziekenhuis, de „Universitats Charité", is veel te
klein.
De bedoeling zit voor, dat de universiteitsstad
een stad óp zich zelf zal worden. Het zal inder
daad een stad en geen dorp zijn. Op den duur,
misschien al na 25 jaar, zal deze universiteits
stad zelfs „grootstad" kunnen worden, d.w.z.
een bevolking van meer dan honderdduizend
inwoners kunnen hebben. Dan zal echter eerst
een zeer groot aantal boomen geveld moeten
worden. Voor vrienden van het mooie Grüne
wald Is dit geen aangenaam vooruitzicht.
Haast voor de uitvoering van het heele plan
is er intusschen niet. De „oude" gebouwen
van de Technische Hoogeschool te Charlot-
tenburg, om slechts één voorbeeld te noe
men, zün geheel „nieuw". Onder het tegen
woordig bewind werden de meeste opgeleverd.
De kunsthoogescholen zün ook alle betrekkelijk
nieuw. De universiteitsgebouwen „Unter den
Linden" maken ook een nieuwen indruk, al zün
zü van vóór den wereldoorlog afkomstig.
Doch men weet te Berlün uit ervaring, hoe
snel een stad zich kan uitbreiden. Als straks de
oorlog gewonnen is, zegt men hier, zal Duitsch
land tienduizenden academisch gevormden voor
zijn nüverheid, landbouw, handel, verkeer en
openbaar beheer van noode hebben. Het streven
bestaat voorts, dat èen aantal kleine Duitsche
universiteiten geleidelijk zal uitsterven, en men
kan verwachten, dat de student zich na den
oorlog tot Berlijn, wier universiteit en hooge
scholen dan ongetwüfeld aan de spits zullen
staan, büzonder aangetrokken zal voelen. Boven
dien rekent men op een buitengewoon grooten
toeloop van studenten uit andere landen.
Thans graaft en bouwt en metselt en timmert
men in het Grünewald, alsof er geen oorlog was.
Er zün nu ook een vijftigtal arbeiders uit Noord-
Brabant aangekomen, om hier een handje te
helpen. Met een loon van 1.08 R.M. per uur zün
zij in hun schik. Zü zün ondergebracht in een
barak aan de Heerstrasse ten Westen van den
Adolf Hitler Platz, waar zich ook een vüftigtal
Noord-Brabanders bevinden, die in de buurt van
station „Warschauer Brücke" aan den slag zün
gegaan.
sterke nervositeit merkbaar; toch konden de
noteeringen nog iets boven den laagsten stand
van den dag uitkomen. In de meeste gevallen
bedroeg het verlies omstreeks 1 punt, al waren
er ook enkele fondsen, die 2 tot 4 punten in
koers gedaald waren. De beurs sloot flauw.
Van de 588 fondsen, die vandaag werden ver
handeld, leden er 374 een koersverlies. 141 an
dere sloten op hetzelfde peil als Donderdag, ter
wijl 73 tegen hoogere koersen werden afgedaan.
Londen
4.02}
4.02}
4.02}
Amsterdam
1
40.00
40.00
40.00
Brussel
I
Rome
Madrid
Zwitserland
22.79
22.80
22.80
Weenen
-
Stockholm
2385
23.86
23^86
86.625
86.625
86.62d
B. Aires Papiei
29.78
29.7ö
29.7e
3Aires Markt
22.75
22.55
22.60
Yokohama
23.4b
23.48
/3.1Ö
Aug.
16
15
14
Air Reduction
38}
38}
38}
Allied Chemical
149}
150
149
American Can Co.
93
94
93}
American Radiator
5
6
6
Am. Rolling Mills
10
10}
10}
Am. Smelt Ref.
33}
34
34}
Am. Sugar Refining
12
13
12}
Am. Tel. Tel.
157}
1:9}
159}
Am. Tobacco B.
72
73}
73}
Am. Waterworks
8}
8}
8}
Anaconda Copper
18}
19}
19
Atchison Topeke
14}
14}
.4}
Baldwin Locomotive
13}
14}
14
Baltimore Ohio
3}
3}
3}
Bethlehem Steel
73}
74}
74
Canadian Pacific
2}
2}
2}
Comm. Invest. Trust
37
36}
36}
J. 1. Case Company
48
48
48
Ches. Ohio
35}
36
35}
Chicago Rock lsl.
1
Chrysler Motor
68}
70}
69}
Consolid. Edison Co
27}
27}
27}
Coty Incorporated
4}
4}
4}
Deleware Huds
10
10}
10
Detroit Edison C
ill
111
111
Dupont de Nem.
(58}
161
160}
Eastman Koda
.23}
125}
123}
General Electric
31
32}
32}
General Foods
39?
40
39}
Generaj Motors
44
45
44}
Good Year
14
14}
14
Hudson Motor
31
3}
3}
Intern. Harvester
4.
41
41
Intern. NickeJ
22}
23}
22}
International Papei
14}
14}
14}
Intern. Tel. en Tel
2}
2}
2}
Kennecott Copper
25}
25}
25?
Mack T rucks 1 ncorp.
20
21
20}
Missouri Pac pref.
-jV
Montgomery Ward
38}
39
39
National Biscuit Co.
18
19}
19
Nat. City Bank
22}
22}
22}
New York Central
10}
11
10}
Nortolk Westen
2.0}
209}
209
Nord. Ainer n.a.
18}
18}
18}
Northern Pacific
5}
6
6
Packard
3}
3}
3}
Pennsylvania
19}
19}
19}
Proctor Chambh
62
62}
61
Publ. Serv. N. J.
34
34
34}
Pullman Incorporat.
18}
18}
18?
Pure Oil Company
7}
7}
7}
Radio Corporation
4}
4}
4}
Reading Company
12}
12}
12}
Rep. Stee'
,6
16}
16}
Reynolds Tobacco B.
33
33}
33}
Sears Roebuck
74}
75}
75
8
Shell Union Oi)
8
8
Socony Vacuum
8}
8}
8}
Southern Pacific
7}
7}
Sotthern Railway
10}
10}
10}
Standard Brands
6
6
6
Stand. Oil of N.-J.
33
33}
33}
Texas Gulf Sulphur
30}
30}
30}
Twent. C. Fox Film
5}
5}
5}
Union Carb, Carb.
66}
76
68
Union Oil of Calif.
'2
12}
12}
Union Pacific
81
81
82
United Aircraft
34
35
34}
United Corp A.
1
1
United Fruit Com p.
60
61
61}
U. S. Ind. Alcohol
17}
>7}
17}
U. S. Rubber
17}
18
18
U. S. Steel
50}
51
31
U. S. Steel prcf.
115}
ilb
116
Western Union
16}
17}
17
Westingh. Electric
93}
96
95
•Voolworth Building
3i
31
31 f
- ex dividend
ex coupon.
-F nieuwe aandeelen.
Slotkoersen Aug.
NEW YORK, 16 Aug.
16 15 14
NEW YORK, 16 Aug.
16 Aug. 15 Aug.
3.71
3.76+-
3.81-
0.65
0.70
075
Sept.
Deo
Mrt
Mei
Juli
16 Aug. 15 Aug
Koffie
(Rio - Nieuw contract)
Sept. 3.70-
Sept 3.75
Dec. 3.80.
Mrt.
Mei
Juli
Suiker
Sept. 0.63 i
Deo 0.70
Mrt. 0.75
Rubber
Stcndaard
Juil 19.54 19.65
Sept 19.29 19.40
Oct 19.20 19.23
Dec 19.1a 19.17
Katoen
Oct 9.22.23 9.29- Mrt.
Dec 9,18- 9.26 Mei
Jan 9.09 9.15 Juli
Tin
Loco 50.75 50.75
90 dagen
(Santos)
5,11.
5.30-
5.49-+
3,57.+
5.65,+
5.20+
5.39
5 58+
5.c6+
5.7 t-j-
Mel
Juli
Sept.
0.77
0.79}
0.82
Jan
Mrt
Mei
19.03
i 8.86
18.66
9.07- 08
8.89
8,70
0,77
0 80
0.82
19.00
18.80
18.60
9.14
8.94
8.75
50.62
16 Aug.
.Tarwe
Sept 68
70 i i
71
Termijn 50.50
50 30 50.30
CHICAGO, 16 Aug
15 Aug. 16 Aug. 15 Aug.
Dec
MeJ
Mais
Sept
Dec
Met
60 i •-
54 i ■-
55
Haver
71 72 Sept 27}
73 Dec. 27
74 Mel 28
27}
27}
29
Rogge
60 Sept. 37}._
55}Dec 40}
56}.- Mel 43}
39?
12}
45}
Reuzel
Sept 4.57
Oct 4.67 j
4.671
4.57
Dec
in
4 85*
4 93
16 Aug.
Tarwe
Juh
Oct 73 f
Dec 74 i
Rogge
Oct 401
Der ^1 j
Mei
riavei
Oct
Dec,
15 Aug.
4.87}
4.97
WINNIPEG, 16 Aug.
16 Aug. 15 Aug.
Gersi
j. Jul!
73 Oct
74 I Dec.
27}
25 i
42}
43|
28}
26
JUll
Oct
Mei
31 32 •-
30} 31}
Lfjnzaad
I32~? i'.33 i
PRAAG, 16 Aug. (D.N.B.) In Tsjechische re-
geeringskringen wordt medegedeeld, dat de
voorbereidingen voor de reorganisatie van het
comité der Tsjechische Nationale Gemeenschap
voltooid zijn en dat de benoeming van het nieu
we comité zeer binnenkort verwacht kan wor
den. De nieuwe mannen zullen tot taak hebben
verder te werken aan de opvoeding van het Tsje
chische volk volgens de bedoelingen van presi
dent Hacha. Dat doel zal bereikt worden wan
neer het geheele Tsjechische volk, eendrachtig
en in vrijwillige discipline, onwrikbaar achter
zijn president staat.
Op den feestdag van Onze Lieve Vrouw ten
Hemelopneming is in Goirie bij Tilburg op
plechtige wüze de nieuwe kerk aan den Tilburg-
scheweg, toegewijd aan Maria Boodschap, in
gebruik genomen.
Met speciale toestemming van de autoritei
ten mocht de nationale driekleur worden uit
gestoken en spontaan hadden alle Goirlenaren
aan den oproep der geestelijke overheid gevolg
gegeven.
Voor den aanvang der plechtigheid werden
de Deken van Tilburg, mgr. J. F. M. Sanders,
de nieuwbenoemde pastoor der parochie, de
zeereerw. heer L. W. J. M. Pessers en de as-
sisteerende geestelijkheid door bruidjes en
schildknapen afgehaald en begeleid naar de
kerk, die van binnen feestelijk met groen en
bloemen was versierd. De kerk was geheel met
belangstellende geloovigen gevuld. Op de ge
reserveerde plaatsen hadden plaats genomen
de burgemeester van Goirie, de heer Henri van
Ginneken met de overige leden van het ge
meentebestuur, alsmede de familieleden van
den pastoor, afgevaardigden van vereenigingen,
enz.
Deken Mgr. Sanders verrichtte allereerst de
inzegening van het nieuwe kerkgebouw. Daarna
vond de installatie van den nieuwen pastoor
plaats. Deze plechtigheid' werd verricht door
Deken mgr. Sanders, terwül als getuigen fun
geerden pastoor Wassenberg uit Goirie en pas
toor Goossens uit Uden. Na afloop der instal
latie hield Deken Sanders de gebruikelijke pre-
dicatie.
Vervolgens droeg de pas geïnstalleerde pas
toor, de zeereerw. heer Pessers, een solemneele
Hoogmis op, met assistentie van de kapelaans
Eügenraam en Remi, uit Goirie.
Na het H. Evangelie hield pastoor Pessers
een predicatie, waarbij hü de gebruikelüke
dankwoorden sprak. Na de H. Mis werd pastoor
Pessers op het kerkplein namens de gemeente
verwelkomd door burgemeester Van Ginneken
en namens de parochianen door den heer mr.
F. van der Ven, lid van het Kerkbestuur.
Des namiddags celebreerde pastoor Pessefs
een plechtig Lof, na afloop waarvan hem een
serenade werd gebracht door de harmonie
„Oefening en Ontspanning."
In het bondskantoor van den Nederlandschen
Bond van Huis- en Grondeigenaren en Bouw
ondernemers te 's Gravenhage is een vergade
ring gehouden, waaraan deelnamen afgevaar
digden van dien bond, alsmede van den Bond
van Vereenigingen van Huiseigenaren in Neder
land. den Zuid-Nederlandschen Bond van Huis
eigenaren en den Nederlandschen Bond van
Bouwondernemers.
In deze vergadering is in principe besloten
tot oprichting eener Federatie van Huis-
eigenarenbonden in Nederland, waarvan deel
uit zullen maken de drie eerstgenoemde bon
den, terwijl deze Federatie met den Nederland
schen Bond van Bouwondernemers een nauw
contact zal onderhouden bij voorkomende vraag
stukken, de belangen van huiseigenaren en
bouwondernemers rakend.
In een 28 Augustus te houden vergadering zal
een concept-overeenkomst voor de werkwijze
der federatie worden vastgesteld.
Op Zondag 25 Aug. zal voor de eerste maal
een nationaal kampioenschap voor juniores
worden gehouden. Hiermede krijgen de jongere
athleten hun kans om te bewijzen, welke waarde
zij hebben voor de toekomst hunner vereeniging.
De wedstrijd wordt op ongeveer dezelfde wüze
gehouden als die om het clubkampioenschap
vcor senioren.
De volgende nummers staan op het program:
100 M„ 300 M., 800 M. hoogspringen, versprin
gen, kogelstooten, discuswerpen, speerwerpen en
4 x 100 M. estafette.
Voorts zullen tijdens deze wedstrü'den esta
fettes om den Herman van Leeuwen-beker ge
organiseerd worden over de afstanden 4 x 100
M., 4 x 400 M. en g 800-400-200 wpp. Ook een
200 M. hordenloop en 10.000 M. om het kam
pioenschap van Nederland staan op het pro
gramma. De organisatie der wedstrijden is in
handen van de Amsterdamsche Athletiek Club.
Mal 26
27
15
Opgave laatst uitbetaalde nummers per
Augustus 1940:
Clearing met Duitschland: laatst uitbetaald
nummer: tegen guldensvorderingen 890.080, tegen
Reichsmarkvorderingen 21.871/210.807.
Clearing met Chili: laatst uitbetaald nummer
1661.
Clearing met Turkije: laatst uitbetaald num
mer: algemeene clearingrekening 4740, trijzondere
clearingrekening 2431a.
Cle'aring met Italië: laatst uitbetaald nummer
2194.
Koersen voor stortingen op 17 Augustus 194°
tegen verplichtingen luidende in: Reichsmarken
75.36; belga's 30.14; Zwitsersche francs 42.77'
lires 9.55; Deensche kronen 36.40; Noorsche kro
nen 42.80; Zweedsche kronen 44.85; Tsjechisch3
kronen (oude schulden) 6.42; Tsjechische kronen
(nieuwe schulden) 7.54; dinar (oude schulden'
3.43; dinar (nieuwe schulden) 4.23; Turkscn
ponden 1.45K-
HAARLEM. Geslaagd voor het geheele e**'
men: mej. N. Brons te Overveen. P. Brouwer o
Koning te Heerhugowaard, C. A. J. Lenglet^
Amsterdam. Voor gedeelte B: H. Braam te An1
stelveen en mej. M. H. Moud te Umuiden.
