Engeland verwacht binnenkort
aanzienlijke hulp van Amerika
Duitsche Weermacht beleedigd
Ruim vijf ton oorlogs
schade te Tilburg
Verduistering
Grieksche reservisten
opgeroepen
Kard. Goma y Tomast
Maandag beginnen de
besprekingen van de
defensic-comm issie
Oude en nieuwe Boekhandel H. de Vries
Zitting Krijgsgerecht
te Arnhem
r
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
KERKNIEUWS
H. HOGE LAND Zv
Brand in Atheensche militaire
depots
Politieagent verspreidde
onware geruchten
Svlikan
ZATERDAG 24 AUGUSTUS 1940 - AVONDBLAD
Kerkwaskaaïsen en Wierook
ROEBMONO
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE. UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
KAPITALE BOERDERIJ
AFGEBRAND
v
Franco roemt de verdiensten van
den overleden kerkvorst
De filmtentoonstelling te Venetië
Roosevelt over de eischen
der defensie
l 'J- -
lil;
BW SCHOOLBOEKEN BIT VOORRMB LEVERBAAR
'W
/O
Rotterdamsche kinderen
weer naar huis
Vacantie in Gelderland
doorgebracht
Haven van Drontheim
wordt vergroot
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG 22563
Hotel Restaurant Chateau Bleu
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Papier en kleeding uit
aardappelloof
Volgens denkbeeld van den Fiilirer
Knoeierijen met deviezen
in Engeland
Tal van schepen in Engel-
s'clie havens
iÜ
t
Ontruiming van Dover?
Vertrekt Tsjang Kai Sjek
uit Tsjoengking?
KOUDE EN SNEEUW
IN BOSNIë
kunnen in elk kwantum geleverd worden,
ook op contract voor latere levering.
Bestellingen uitsluitend aan fabrikant.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ALGEMEENS FMESCHE
LEVENSVERZEKERING-MIJ.
Leeuwarden Burmaniahuis
GROOT-NOORDHOLLANDSCHE
VAN 1845
Amsterdam Van Brienenhuis
Beider garantie voor aUe verzekerden
De laatste controle voor den start. Ilcinkel He 114 vlier/booten worden ge
ïnspecteerd, voordat ze te water gelaten worden, om op te stijgen voor hun
verkenningsvluchten boven de Noordzee (foto weitbiid)
De commissies tot schatting van de oorlogs
schade in Tilburg hebben hun rapporten uitge
bracht aan B. en W. In totaal zijn 3400 panden
dcor het oorlogsgeweld beschadigd. De totale
schade wordt geraamd op f 520.000, als volgt ge
specificeerd: Eigendommen f 263.000, inboedels
en inventarissen f 130.000, voorraden f 30.000 en
bedrijfsschade f 90.000.
Vrijdagavond om kwart voor 7 brak, waar
schijnlijk door hooibroei, brand uit in den hooi
berg van den landbouwer A. C. Spithoven te
Werkhoven. De berg stond in een oogwenk in
lichter laaie. De met riet gedekte kapitale boer
derij, die op korten afstand van den hooiberg
staat, vatte na korten tijd vlam en ging met den
geheelen voorraad hooi en hoven verloren. Van
den inboedel kon een groot gedeelte worden ge
red.
■n
Zonsondergang Z4 Augustus 20.47
Zonsopgang 25 Augustus 6.38
Zonsondergang 25 Augustus 20.45
ATHENE, 24 Aug. (.D.N-B.) Heden zijn
reservisten, die tot verschillende catego
rieën van bijzondere wapens behooren, op
geroepen om een maand lang manoeuvres
mee te maken.
MADRID, 24 Aug. (D.N.B.). Generaal
Franco heeft gisteren bij het overlijden van
Kardinaal Goma y Tomas, primaat van
Spanje, een regeeringsdecreet geteekend,
waarin de verdiensten van den kerkvorst
vooral tijdens den Spaanschen burgeroorlog
worden erkend. Het decreet bepaalt, dat
den doode bij zijn begrafenis militaire eer
zal worden bewezen, welke verschuldigd is
aan een militair van den rang van gene-
raal-veldmaarschalk.
ATHENE, 24 Aug. (D.N.B.) Gisteravond is
brand ontstaan in de oude militaire depots. De
oorzaak is onbekend. Stoffen en dekens ter
waarde van tien millioen drachmen zijn ver
brand. Er is een commissie benoemd om een
onderzoek naar de ramp in te stellen.
Op de film tentoonstelling in Venetië zullen
behalve Duitschland en Italië met speelfilms
en documentaire films, ook Zwitserland en
Hongarije met een speelfilm, Zweden en het
protectoraat Bohcmcn cn Moravië en eveneens
Roemenië met een documentaire film vertegen
woordigd zijn.
WASHINGTON, 24 Aug. (D.NJB.). De
„Daily Mail" meldt, zoo wordt uit Londen
vernomen, dat Engeland binnenkort verdere
zeer aanzienlijke hulp van president Roose
velt zal krijgen.
Men verkeert hier echter in absolute onzeker
heid over de plannen van Roosevelt te dien aan
zien. Roosevelt heeft herhaaldelijk met stellig
heid verklaard, dat dc levering van torpedo
jagers aan Engeland niets met het Engelsche
aanbod van steunpunten ,iu de Engelsche be
zittingen op het westelijk halfrond te maken
heeft.
In de gisteren gehouden persconferentie heeft
de president verklaard niets over deze steun
punten of de levering van torpedojagers te kun
nen mededeelen. De bladen vermoeden daarom,
dat Engeland alleen dan de steunpunten wil ver
pachten, indien de torpedojagers geleverd wor
den, docht dat Roosevelt wegens de sterke op
positie in het congres aarzelt op het aanbod
in te gaan.
De Britsche ambassadeur lorei Lothian heeft
een langdurig onderhoud met admiraal Stark
gehad, daar deze onlangs officieel verklaard
heeft, dat hij het afstaan van torpedojagers on
mogelijk achtte, omdat dan gedeelten van de
Stille-Oceaanvloot in den Atlantischen Oceaan
dienst zouden moeten doen, waardoor de Stille
Oceaanvloot op ongewenschte wijze verzwakt
zou worden.
Dc Senaat heeft heden aan het Witte Huis
een wet ter ónderteekening voorgelegd, waarbij
president Roosevelt gemachtigd wordt de natio
nale garde en de legerreserves voor twaalf maan
den in werkelijken dienst op te roepen.
WASHINGTON, 23 Aug. (D.N.B.). President
Roosevelt heeft zich op de persconferentie uit
gesproken tegen het uitstel van den militairen
dienstplicht tot het volgend jaar. Hij wees
er op dat het leger nog 800.000 man noodig
heeft om de moderne legereenheden te kunnen
organiseeren en oefenen. De jongste manoeuvres
hebben getoond, dat de leden der nationale
garde lichamelijk niet voldoende zijn geoefend
en marschen van 25 K.M. als een te groote in
spanning beschouwen, terwijl legers in Europa
dagelijks 50 K.M. kunnen marcher ren. Voor het
begin van het volgend jaar zal ook een deel der
gemechaniseerde uitrusting gereed zijn, om te
worden afgeleverd en dan zal men weliswaar
de uitrusting hebben, maar er zullen niet genoeg
manschappen ter beschikking staan. Een modern
leger eischt een intensievere technische oefe
ning.
Maandag zal de Amerikaansch-Canadeesche
commissie voor de beraadslagingen over de ge
meenschappelijke verdediging haar besprekingen
beginnen, aldus deelde Roosevelt gisteren mede.
In politieke kringen te Washington neemt men
aan, dat Laguardia tot lid der commissie is be
noemd, omdat de democraten hopen, daardoor
de stad New York bij de verkiezingen aan hun
zijde te krijgen. Eveneens heeft,, naar de
„Evening Star" meldt, president Roosevelt den
uitgever Roy Howard dringend verzocht in de
commissie zitting te nemen, omdat Howard
eigenaar is van veertien belangrijke en in het
geheele land gelezen kranten en omdat hij als
lid der commissie zijn isolationistische houding
waarschijnlijk wat zou moeten tempelen. Dat
Howard het verzoek van de hand heeft gewezen,
heeft Roosevelt zoo geërgerd, dat hij den uitge
ver door zijn medewerkers liet brandmerken als
iemand, die zijn vaderlandschen plicht veron
achtzaamt.
Oogsttijd in den Wicringermecr. Tien jaar geleden ontstond Neerlands twaalfde
provincie. Thans neemt het landbouwbedrijt er de voornaamste, plaats in
(foto Pax-Holland)
JACOBIJNESTRAAT no. 3
GED. OUDE GRACHT 27—27 A
BLOKKADE-TONE
v>
De Duitsche regeering heeft de totale blokkade van het Britsche eilandenrijk
afgekondigd. De kaart geeft in een zwart gedeelte deze blokkade-zóne weer;
neutrale schepen, die zich binnen deze gevaarlijke zónes begeven, stellen zich
bloot aan het gevaar te worden vernietigd
In de zaal van het gerechtshof te Arnhem
vond Vrijdagmorgen een zitting plaats van het
Duitsche krijgsgerecht onder praesidium van
dr. Lehmann. Voor den aanvang dezer zitting
werden de hecren rechters beëedigd. Het col
lege bestond uit dr. Lehmann, praesident, ma
joor v. Slicht en Obergcfrciter Schuck, raads-
heeren.. Mejuffrouw de Maar van de Kom-
mandantur fungeerde als tolk.
De eerste zaak betrof 't lid van den opbouw-
dienst L. H. uit Vlissingen, tijdelijk wonende
in Ede. Deze oud-soldaat had op 14 Juli op
den openbaren weg zich bcleedigend uitgelaten
tegenover enkele Nederlandsche meisjes enten
opzichte van de Duitsche Weermacht Ver
dachte gaf het ten laste gelegde toe. Tegen
twee meisjes had hij op den 14en Juli gezegd:
„Als jullie nog langer met die Duitschers om
gaan, gaat jullie kop er af. Wij hebben al die
meisjes in een boek staan. En mettertijd doen
we dat met al die „Moffen." pf,j informatie
van dr. Lehmann bleek, dat de term „moffen"
geen kwade of scheldbedoelingcn heeft in Ne
derland. Op een vraag van den president welke
bedoelingen H, had bij zijn uitlatingen, ant
woordde verdachte: „Ik heb geen enkele kwade
bedoeling gehad en wat die hoofden-afsnijderij
betreft: dat zou ik heelemaal niet durven."
Overigens verklaarde H. zijn schuld in te zien
en spijt te hebben van zijn loslippigheid.
Als eerste getuige werd gehoord een der
meisjes, de 21-jarige H. H. uit Ede. Zij ver
klaarde: Ik had verkeering met een Duitschen
soldaat en ging hem ophalen. H. stond aan den
anderen kant van den weg samen met den oud
soldaat F. Verdachte riep toen: „Jullie koppen
gaan er af. Dat doen we mettertijd ook met al
die „Moffen." Deze getuige wilde de betiteling
„Moffen" vergelijken met het Duitsche „kaas
koppen."
Verdachte merkte op niet over den weg ge
schreeuwd te hebben.
Het andere meisje, G. R. uit Ede, zcide even
eens verkeering te hebben met een Duitschen
soldaat. Zij vroeg aan H. en F. of de Duit
schers niet uit dc kazerne mochten. Toen ant
woordde H.: „Als dc oorlog voorbij is, gaan
jullie koppen eraf!"
Voorts getuigde nog een ijsco-ventcr, die bij
het gebeurde aanwezig was, de 41-jarige v. M..
eveneens uit Ede. De getuigde legde voor wat
dé uitlatingen van H. en F. betrof eensluiden
de verklaringen af en zeide verder zich niet
met de zaak te willen bemoeien, want hij zat
„iederen dag midden tusschen de Duitsche sol
daten."
Na dit getuigen-verhoor nam dc aanklager
het woord. Een lid van deii opbouwdienst heeft
zich op ergerlijke wijze misdragen. Er werd bij
het krijgsgerecht een aanklacht ingediend en
zoo dient thans deze zaak. Verdachte beleedig
de de weermacht. Wij, Duitschers, verlangen
geen vriendschap van een oud-Nederlandsch
soldaat, maar wij kunnen niet toestaan, dat
het uniform van den opbouwdienst misbruikt
wordt voor manifestaties tegen onze weer
macht. Verdachte heeft Hollandsche meisjes
bedreigd op een manier, die krenkend is voor
de weermacht. Op deze wijze saboteert hij den
vrede in Nederland en dat moet. gestraft wor
den. Om een bijzonderen haat jegens de Duit
schers te hebben had verdachte geen reden; hij
heeft den strijd niet meegemaakt en geen per
soonlijk leed geleden. Al deze omstandigheden
in aanmerking nemend eischte spreker een
hechtenisstraf van acht maanden.
Verdachte H. betuigde nogmaals zijn berouw
over het gebeurde en vroeg om clementie. Hier
op ging het krijgsgerecht in raadkamer.
Bij de heropening der zitting werd de zaak
behandeld tegen F., die het gesprek van H. met
de meisjes bijwoonde. Tegen hem vroeg de aan
klager een hechtenis van twee maanden.
Nadat het krijgsgerecht andermaal in raad
kamer geweest was, las de president dr. Leh
mann staande namens het Duitsche volk het
vonnis voor. H. werd veroordeeld tot een ge
vangenisstraf van zes maanden; F. werd vrij
gesproken. In duidelijke woorden gaf de presi
dent de gronden aan, die tot uitspreken van dit
vonnis aanleiding gaven. De houding van ver
dachte H. kan uit een begrijpelijk nationaliteits
gevoel verklaard worden. Het gaat echter niet
aan, dat de drager van het Nederlandsche mi
litaire uniform dc Duitsche weermacht bclce-
digt. Iedere soldaat, ook de Nederlandsche sol
daat, heeft zijn eer; wie die eer aangrijpt is
strafbaar. Wij, Duitschers, willen in goede ver
standhouding leven met dc bevolking en dat
gebeurt, God zij dank, dan ook. De Nederland
sche bevolking gedraagt zich correct, maar dan
moet een lid van den opbouwdienst, ook al is
hij nog jong, niet de Weermacht der Duitschers
beleedigen.
De generaal moet nu het uitgesproken von
nis nog bekrachtigen. Voor den verdachte is
hoogcr beroep niet mogelijk.
De tweede zaak was die tegen den Arnhem-
schen politie-agent A. G., die op den llen Juli
valsche geruchten verspreid heeft door te ver
tellen aan A. B. uit Vaassen, dat de spanning
ieder uur groeide; dat de Duitschers er uit ge
gooid zouden worden; dat er in Frankrijk 30.000
dienstweigeraars zouden zijn en dat in Arnhem
reeds een trein met 500 dienstweigeraars ge
passeerd was. Nadat de aanklager deze feiten
had voorgelezen, vertelde de politieman zijn
wedervaren. Hij had dienst op den Apeldoorn-
scheweg nabij Moscowa, toen een heer hem
aanhield die eerst naar een bepaald adres cn
even later naar den toestand informeerde. „Ik
zei tegen dien man: ik weet 't niet, maar ze
zeggenDaarna volgde dan hetgeen in de
aanklacht stond.
Getuige A. B. uit Vaassen legde eensluidende
verklaringen af. Sturmführer Baijer zeide van
den commissaris der politie gehoord te hebben,
dat C. een eerlijke „tüchtige" politieman is
maar.,., hij praat te veel.
De aanklager hield een zeer fel requisitoir,
waarin hij het gedrag van den politie-agent als
representant van den Staat en van het gezag
laakte. Als een agent 'van politie iets zegt, is
het voor het publiek vaak als een dogma. Deze
ambtenaar heeft iets autoritairs over zich. Wat
betreft de geruchten zelf zeide spreker: „Posi
tief kunnen wij zeggen, dat er in liet leger van
Adolf Hitler niet één dienstweigeraar is. De
Duitsche soldaat beschouwt het als een eer
voor zijn Fiilirer te mogen vechten. Ook in Ne
derland zullen geen dienstweigeraars gevonden
worden; zijn ze er wel, dan schaadt dat het
aanzien van cijii leger. Wij hebben eerbied voor
de Hollanders en hun leger; wij eischen respect
voor onze Weermacht! Derhalve kunnen wü
ons dc grief, dienstweigeraars in ons midden te
hebben, niet laten welgevallen. Voor de Neder
landsche politie in het algemeen hebben wij
lof. Deze man echter heeft door zijn domme
daad zijn corps in een verkeerd daglicht ge
steld. Al deze gronden dringen mij tot een
zware straf. Wettelijk kan het gepleegde ver
grijp gestraft worden met een gevangenisstraf
van 1 dag tot 2 jaar. Tegen A. G. eisch ik een
hechtenis van een jaar." De rechters gingen
hierna in raadkamer. Staande werd na de her
opening het vonnis voorgelezen. A. G. werd
wegens verbreiding van onware geruchten ver
oordeeld tot zes maanden hechtenis, zulks met
aftrek van zes weken voorarrest. Uitvoerig zette
dr. Lehmann dê aanleiding tot dit vonnis uit
een, waarna i de zitting gesloten werd.
Vrijdag zijn plusminus 1500 Rotterdamsche
kinderen, die een vacantie van ruim '3% week
in Gelderland hebben doorgebracht, naar de
stad van hun inwoning teruggekeerd.
O.m. vertrok Vrijdagmiddag een cxtra-trcln
met 550 kinderen uit Arnhem en uit Den Ach
terhoek naar de Maasstad.
De Arnhemsche Vrouwelijke Vrijwillige Hulp
(V.V.H.) had een en ander georganiseerd. Tal
van pleegouders vergezelden de kinderen, die
er allen goed uitzagen, naar den trein.
Er werd op hartelijke wijze afscheid genomen
en een luid gejuich steeg op, toen de trein zich
in beweging zette.
De burgemeester van Arnhem, de lieer H. P. J.
Bloemers, woonde het vertrek bij.
Volgens berichten in de Noorsche bladen zal
de.haven van Drontheim worden vergroot. Daar
mee zullen oude plannen worden verwezenlijkt,
die reeds sedert 1932 hebben bestaan, zonder
dat men het eens was geworden over de ver-
Rrootingent welke in de liaven noodzakelijk wa
ren.
UW CADEAU f 12.50
Le rendez-vous du monde distingue
Haagschc Bosch
TELEFOON 772060 (6 Itfnen) - DEN HA \U
EERLIJN, 23 Aug. (D.NJ3.) Het nieuwe num
mer van het tijdschrift „Vierjahresplan" is, vol
gens een daarin voorkomende advertentie van
de uitgeversfirma, voor honderd procent uit
aardappelloof vervaardigd.
Naar de gouwleider van Thüringen, Fritz Sau-
ckel, in een artikel medeelt, is het denkbeeld
om aardappelloof voor de vervaardiging van
cellulose te gebruiken, afkomstig van den
Fiilirer zelf. Op zijn initiatief zijn in Thürin
gen de eerste proeven genomen, die succes ble
ken te hebben.
Niet slechts papier kan uit de zoo gewonnen
cellulose worden vervaardigd, doch eveneens
sloffen voor dames- en heerenkleeding die ge
deeltelijk, reeds sedert twee jaren den toets der
praktijk hebben doorstaan. Daar Groot-Duitscii-
land de grootste met aardappelen beplante op
pervlakte ter wereld bezit, heeft liet Duitsche
bedrijfsleven er een nieuwe belangrijke grond
stofbron- bij gekregen.
Volgens verdere medcdeelingen in het fijc.-
schrift worden bedrijfsproeven genomen otn voor
aardappelloof en andere afvalproducten nog
meer gebruiksmgelijkheden te vinden. Bij een
juiste organisatie kan in Duitschland een hoe
veelheid van drie millioen ton aardappelloof
voor verwerking in aanmerking komen. Als
hiervan slechts 30 procent gebruikt wordt, is
ontlasting van den Duitschen boschbouw met
ongeveer 675.000 ton cellulose mogelijk.
STOCKHOLM, 24 Aug. (D. N. B.) De „Daily
Mirror" onthult groote knoeierijen, waaraan
zich fabrikanten voornamelijk uit Lancesters-
hire en Yorkshire hebben schuldig gemaakt.
De fabrikanten hadden exporten naar Amerika,
welke deviezen opleveren tot een minimalen
prijs in rekening gebracht, doch het in de mil-
lioenen loopende verschil van de werkelijke
verkoopswaarde in een tegoed aan dollars op
Amerikaansche banken laten zetten. Daarna
verzochten zij de negeering om een visum voor
een dringende zakenreis naar de Vereenigde
Staten, waar zij hun deposito opnamen en niet
meer naar Engeland terugkeerden. De „Daily
Mirror" constateert, dat een dergelijke handel
wijze nu Engeland elke penny aan deviezen
noodig heeft, met landverraad gelijk is te stel
len.
NEW YORK, 24 Aug. (D. N. B.) „Associated
Press" meldt uit Dover dat hoewel de ontrui
ming van de stad nog niet officieel verordend
Is, reeds tal Van wagens hoogbeladen met huls-
raad uit de stad wegtrekken.
Duitsche verkenners hebben medegedeeld,
dat er in de westelijke Engelsche havens een
zeer groot aantal schepen ligt. Aan de kaden
liggen vrachtschepen van allerlei grootte. Het
scheepvaartverkeer op de Iersche Zee is de laat,
stc dagen steeds minder geworden hetgeen
met het leggen van Duitsche mijnen verband
houdt. Een groot aantal mijnenvegers is in dit
gebied onderweg. Eenige daarvan zijn tot doel
gemaakt van Duitsche aanvallen. De werven
liggen vol. Een opvallendgroot aantal kleinere
oorlogsschepen vooral torpedojagers, ligt voor
reparatie gereed.
TOKIO, 24 Aug. (D. N. B.) Volgens berich
ten uit Hongkong zou Tsjang Kai Sjek wegens
de veelvuldige bombardementen van Tsjoeng
king door Japansche vliegtuigen besloten heb
ben den zetel naar Yaen in het Westelijke Chi-
neeschc achterland van de provincie Sjetsjoeau
te verplaatsen.
In Bosnië is i>a de regens van de laatste da
gen koude en sneeuw gekomen. Een 12-jarige
boerenknaap, die om hout te hakken de bergen
ingegaan was bij Serajewo, is doodgevroren.
