m
Een zorglijke verjaardag
Viermaal luchtalarm
in een
nacht
VERDUISTERINGS
VOORSCHRIFTEN
MEISJE VERMOORD
Hongaarsch-Roemeensche grens-
commissie reeds aan het werk
Felle luchtgevechten
boven Engeland
De reis van Kobayasji
naar Batavia
Verduistering
mm
Demonstraties te
Boekarest
Convooi gebombardeerd
nivr
Nieuwe regeering in
Argentinië
„SINT PETRUS"
r
VEERTIEN BOMMEN BIJ
BERKEL
M
WANDGEDIERTE
Amerikaansche staatsmilitie
opgeroepen
Fa. H. v. LOON Tel. 23037
Luchtalarm in Berlijn
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
MAANDAG 2 SEPTEMBER 1940 - AVONDBLAD
N.V. VERZEKERING MAATSCHAPPIJ
Levensverzekering - Studieverzekering
Lijfrente
Collectieve Pensioenverzekering
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE. UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
De hoofdstad dreunde onder het
luchtafweergeschut
Britsche vliegers boven
Zwitsersch gebied
.J
Van 2 t/m 15 September speciaal
toezicht op de naleving
Lijk te Roden gevonden
7%
„Rouwbetoon' verboden
Telegramwisseling Ciano en
von Ribbentrop
Ital. weermachtsbericht
64STE JAARCANC No. 22577
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN
Duitsch weermachtsbericht
133 Britsche vliegtuigen
vernield
Twaalf burgers te Berlijn
gedood
Russische manoeuvres in het
Westen geëindigd
MALIEBAAN 50 ÜTRECHT
NIEUWE HAARLEMSCKE COURANT
Op den len September viel een zorg
lijke verjaardag, die niet met
feestbetoon werd gevierd, maar
ook in ons land begeleid werd van het
het luchtruim vervullend daverend ge
weld der moderne strijdtechniek. Het
was de eerste verjaardag van den oor
log, die thans woedt tusschen het mari
tieme wereldrijk van Groot-Brittannië
en de Europeesche continentale groot
macht van het uit de Versailliaansche
verdrukking overweldigend opgerezen
nationaal-socialistische Derde Rijk van
Adolf Hitler. Na acht maanden van
slechts schijnbaar werkeloos afwachten
kwam de na den Poolschen veldtocht
met ervaring versterkte Duitsche weer
macht plotseling weer in vulcanische
beweging en de grauwe heerscharen
overstroomden onbedwingbaar Scandi
navië, de Lage Landen aan de zee. en
Frankrijk.
De zwakke neutraliteitsbarrières tus
schen de machtige strijdenden stortten
omver, Engeland verloor zijn bond-
genooten en Duitschland zag zich ver
sterkt met de actieve oorlogshulp van
den Italiaanschen asgenoot. Zoo is thans
de titanenstrijd in zijn laatste en be
slissende stadium getreden. Hoe lang hij
nog zal duren, wij weten het niet, maar
wij hopen en bidden God vurig, dat deze
eerste verjaardag van den oorlog tevens
öe laatste zal blijken te zijn. Immers
zoolang het vernietigend geweld Euro
pa nog teistert, kan de noodzakelijke
opbouw in vrede en rechtvaardigheid
niet goed op gang komen. Die opbouw
heet het doel van dezen oorlog en dit
doel zal moeten worden bereikt, wil hij
niet als de onzalige krijg van 1914
1918 nieuwe kiemen leggen voor een
nieuwe worsteling in bloed en ellende.
Ondanks den wil om zich buiten
het krijgsgewoel te houden en de
moeite, die het zich daarvoor ge
geven heeft, is ons land meegesleurd in
den typhoon van oorlogsgeweld en zoo
zijn in dit eerste oorlogsjaar vijf korte,
maar felle dagen voor ons land en ons
volk van een geweldige beteekenis ge
worden. Het bloedoffer, dat zoovele man
nen in de kracht van hun leven gebracht
hebben voor de eer van het vaderland.
dc stoffelijke en geestelijke catastrophe,
die deeien van de burgerbevolking teis
terde, zij hebben het nationale saam-
hoorigheidsgevoel en zelfbewustzijn
doen opveeren uit de horizontale rust,
waarin zij goeddeels schenen ingeslui
merd. Wat de ernstige waarschuwingen
van verstandige en inzichtrijke vader
landlievende en vaderlandgetrouwe
mannen niet vermochten, vermocht de
overrompelende nood, die zich reeds zoo
vaak bij loos schijnend alarm had aan
gekondigd, dat men door zijn werke
lijke komst toch nog smartelijk werd
verrast Sindsdien leven wij onder de be
zetting van een nog steeds oorlogvoe
rende mogendheid, zoodat wij de gevol
gen van den oorlog, zij het ook niet
rneer in die mate als gedurende den
vijfdaagschen veldtocht, aan den lijve en
in den geest blijven ondervinden. Deze
oorlog is niet slechts een strijd tusschen
grootmachten, maar ook een geweldige
revolutie op sociaal, economisch en gees
telijk gebied, de krampachtige overgang
naar een nieuwen tijd, zooals de wereld
historie er meer heeft gekend. Wie zich
ciaarvan ernstig rekenschap geeft, zal
den moed en de kracht vinden noodig
om actief aan de voorbereiding van den
nieuwen tijd mede te werken en die
actieve medewerking verleenen als het
vervullen van een onaf wij sbaren plicht
tegenover zichzelf, zijn gezin, zijn fami
lie, de gemeenschap, land en volk.
Voor ons, Katholieken, die weten, dat
God kracht naar kruis schenkt, die de
betrekkelijkheden en de vergankelijk
heden dezer wereld hebben leeren zien
in het licht van de eeuwigheid, en die
naar rechtvaardigheid voor allen heb
ben te streven overeenkomstig de richt
lijnen, reeds jaren geleden, gegeven door
de door den H. Geest verlichte Herders
der Christenheid in de Eeuwige Stad,
moet dat gemakkelijker zijn dan voor
lien, die stuur- en richtingloos in den
maalstroom der gebeurtenissen worden
meegevoerd en geen grond meer onder
de voeten voelen.
De toekomst van ons land en ons volk
zal, indien rechtvaardigheid betracht
wordt, zijn zooals wij zelf zijn. Moge zij
zóó zijn, dat wij ons zelf naar eer en ge
weten nimmer iets zullen hebben te ver
wijten.
Te Amsterdam is Zaterdagavond en in den
loop van den nacht viermaal luchtalarm ge
maakt. Omstreeks kwart over tien kwam plot
seling het luchtafweergeschut in werking, dat
met ongekende hevigheid het vuur op vijande
lijke toestellen opende. Het zware gedreun
der kanonnen en het ontploffen der granaten
van groot kaliber in de lucht deed den wan
delaar ijlings schuilplaatsen tegen neerkomen
de scherven opzoeken. Even later klonk voor
het eerst sedert 15 Mei het luchtalarm. Vele
menschen, vooral in de buitenwijken, waren
echter zoo onvoorzichtig> buiten te gaan kij
ken. Hun moest de luchtbeschermingsdienst
bevelen, in de huizen te gaan. Voor twaalf uur
is er nog tweemaal luchtalarm geweest.
Het bleef dien nacht echter niet rustig, want
tegen half een werden de slapende hoofdstede
lingen opnieuw door het luchtalarm gewekt.
De luchtdoelartillerie vuurde zeer hevig; rond
om de stad zag men op veel plaatsen het lich
ten der kanonnen.
Om kwart over vier probeerden Engelsche
vliegtuigen, die zeer hoog vlogen en welke men
nauwelijks kon hooren, voor het laatst de
hoofdstad te naderen. Drie kwartier lang
dreunde en knalde het bijna onafgebrogen bo
ven de huizen. De Engelsche vliegtuigen slaag
den er echter niet in, boven de stad te komen.
Het geschut dwong de toestellen, op zeer groo-
te hoogte blijven en tenslotte terug te keeren.
Er zijn geen bommen op de stad uitgewor
pen.
Door granaatscherven liepen echer drie per
sonen lichte verwondingen op. Zij werden door
den G. G. en G. D. verbonden.
De brandweer rukte eenmaal uit en wel naar
de Jacob van Lennepkade 109, waar een vader
en zijn zoon door granaatscherven waren ge
troffen. Beiden waren licht gewond en werden
ter plaatse verbonden.
TOKIO, 2 Sept. (Domei) De Japansche
minister van Handel en Nijverheid, Kobayasji,
die vandaag van Moji naar Batavia vertrekt,
heeft, naar Soema, de woordvoerder van het
ministerie van Buitenlandsche Zaken in ant
woord op een vraag van een buitenlandschen
journalist heeft verklaard, geen in een program
ma vastgelegde taak, zooals het onderhandelen
over een douaneverdrag of handelsaccoord met
Nederlandsch-Indië. Soema zeide, dat alles zal
afhangen van de houding der Nederlandsch-
Indische autoriteiten en de vorderingen, die lij
de onderhandelingen worden gemaakt.
De status van Kobayasji is, naar Soema zei-
de, die van bijzonder ambassadeur, tevens mi
nister van Handel en Nijverheid, waarbij hij als
minister van de kroon verantwoordelijk is voor
het beleid van het ministerie van Handel en
Nijverheid, doch tevens bevoegd is. zijn stem te
laten hooren in andere staatszaken.
GENèVE, 2 Sept. (D. N. B.) In den nacht
van Zondag op Maandag hebben Britsche vlieg
tuigen opnieuw boven Zwitsersch gebied ge
vlogen. Te Genève werd driemaal luchtalarm
gemaakt, de eerste maal kort voor middernacht,
de tweede maal om 1 uur 24 en de derde maal
om 2 uur 03. Ook in Lausanne is luchtalarm
gemaakt.
Zonsondergang2 Sept. 20.27
Zonsopgang 3 Sept. 6.53
Zonsondergang 3 Sept. 20.25
Maanopkomst 4.32; ondergang 19.40
Ter verzekering van een goede naleving
der verduisteringsvoorschriften zal blijkens
een buitengewoon politieblad in de periode
van 2 t.m. 15 September de Duitsche Ord-
nungspolizei in samenwerking met de Ne-
derlandsche politie scherp controle uitoefe
nen op de naleving van het rijverbod voor
motorrijtuigen tusschen 22 uur en 4 uur, van
het verbod om het strand te betreden en van
de verduisteringsvoorschriften.
In een weiland achter een bosch nabij
Roden (Drente) heeft een voorbijganger
Maandagochtend vroeg een vreeselijke ont
dekking gedaan. Hij vond daar het lijk van
het 22-jarige meisje E. M. uit Roderwolde,
dat naar alle'waarschijnlijkheid het slacht
offer van een moordaanslag is geworden. De
dader is voortvluchtig.
Zondagmiddag zijn in den Boezempolder
te Berkel (Z.H.) uit een Engelsch vliegtuig
veertien bommen neergeworpen, welke in
een weiland terecht kwamen, waarbij twee
koeien werden gewond. Overigens werd geen
schade aangericht. De politie heeft de om
geving afgezet. In den omtrek zijn geen
militaire doelen.
NEW-YORK, 2 Sept. (D.N.B.) President
Roosevelt heeft 60.000 man van de staats
militie voor een diensttijd van een jaar per
16 September opgeroepen.
De oproeping van 60.000 man staatsmilitie voor
een diensttijd van een jaar omvat, naar verluidt,
vier volledige divisies der militie met uitzonde
ring van de pantserafdeelingen. Voorts komen
daar nog bij zeven eenheden van het luchtdoel
geschut, drie afdeelingen kustartillerie en vier
eskaders verkenningsvliegtuigen.
Monumentenzorg. De muren van de Ridderzaal te Den Haag worden schoon
gemaakt. Vuil en stof worden van de oude baksteenen verwijderd en de steenen
sponningen van de glas-in-loodramen afgekrabd ((foto scuimmeipenningn)
Tijdens den Duitschen luchtaanval op de Engelsche haven Portsmouth. Rook
ontwikkelingen duiden de plaatsen aan, waar voltreffers neerkwamen (Weltbiid)
.BOEDAPEST. 1 Sept. (D. N. B.) De
Hongaarsch-Roemeensche commissie, welke
belast is met de vasttelling van het juiste
grensverloop tusschen beide landen, is
Zondagmiddag te Nagyvarad met haar werk
zaamheden begonnen. De vraagstukken, die
voortvloeien uit den gebiedsafstand door
Roemenië zullen tevens door de commissie
worden geregeld.
In Boekarest is het Zondag tot demonstraties
gekomen tegen de aanvaarding van de scheids-
rechterjjke uitspraak van Weenen. De politie
zag zich genoodzaakt met pantserwagens op te
treden. De menigte werd tenslotte met gummi
stokken uiteengeslagen. Hierbij moesten enkele
arrestaties worden verricht. Het groote plein
voor het paleis was gedurende verscheidene
uren geheel afgesloten. In wijden omtrek moest
het slot door gendarmerie-afdeelingen worden
bewaakt, terwijl patrouilles door de geheele
stad trokken.
In een radiorede heeft de Roemeensche mi
nister van Buitenlandsche Zaken, Manoilescoe,
Zaterdagavond uitdrukking gegeven aan den
smart van alle Roemenen over de scheidsrech
terlijke uitspraak in Weenen. Hij noemde
evenwel de door de Asmogendheden gegeven
garantie voor Roemenië's grenzen van essen
tieel belang en voor Europa van de grootste
beteekenis. Deze garantie, die zonder voor
behoud is gege'ven en allesomvattend is. is
tegen niemand gericht, zoo zeide de minister,
maar zij dient slechts tot het behoud van den
vrede en de integriteit van Roemenië: In
tegenstelling met andere garanties, welker
waarde Roemenië intusschen heeft leeren ken
nen, is deze garantie van onmiddellijke en
de krach* igste waarde, daar zij door twee mach
tige staten is gegeven. Zij vormt de basis waar
naar Roemenië zijn toekomst kan richten.
Roemenië zal zich in de toekomst nauwer aan
sluiten bij de Asmogendheden en op haar ga
rantie steunen, zoo besloot de minister zrjn
rede.
In de Zaterdag te Berlijn gehouden confe
rentie voor de buitenlandsche pers, aldus het
A.N.P., is de vraag gesteld, wat men onder de
garantie der Asmogendheden aan Roemenië
moet verstaan. Van Duitsche zijde werd ge
antwoord, dat niet veel kan worden toe
gevoegd aan hetgeen men uit de garantiever
klaring kan lezen. Geen enkele staat heeft
verdere territoriale eischen aan Roemenië ge
steld. Men weet, dat Rusland na den afstand
van Bessarabië en de Noordelijke Boekowina
verklaard heeft geen territoriale eischen meer
te zullen stellen. Hetzelfde geldt voor Bulga
rije, dat uitdrukkelijk neeft gezegd, met den
terugkeer van de Zuidelijke Dobroedsa te
vreden gesteld te zijn, en voor Hongarije, dat
met zooveel woorden de uitspraak van Wee
nen als bindend heeft erkend.
Men kan zeggen, dat de garantie zich te
gen een onbekende richt. Pas als iemand buiten
het kader van de richtlijnen, die door de drie
genoemde staten erkend zijn, eischen van den
een of anderen aard zou stellen, zou dit onder
de garantie vallen. Ten aanzien van de drie
nabuurstaten van Roemenië is de toestand dui
delijk. De garantie kan slechts betrekking heb
ben op aanspraken, die buiten de sfeer dezer
staten vallen en die aanspraken zouden dan
natuurlijk worden afgewezen.
Naar aanleiding van den Engelschen com
mentaar, dat Roemenië is teruggebracht tot
den toestand van 1918, merkt men in Duitsche
kringen op, dat Roemenië meer dan de helft
van het te Trianon toegewezen gebied heeft
behouden en wel dat deel dat in economisch
opzicht het belangrijkst is. Hongarije heeft
nog niet de helft van het vroeger aan Roeme
nië afgestane gebied teruggekregen, n.l. 47.000
van de 193.000 vierkante kilometer.
De Italiaansche minister van Buitenlandsche
Zaken, Graaf Ciano, is vandaag om 11 uur uit
Weenen per vliegtuig te Rome aangekomen. Met
hetzelfde toestel is ook de Duitsche ambassa
deur, Von Mackensen, weer in Rome gearriveerd.
De Roemeensche bladen publiceeren een ver
klaring van den minister van Binnenlandsche
Zaken, volgens welke het tot dusver gedulde
openbare „rouwbetoon" wegens het afstaan van
Roemeensche gebieden terstond verboden wordt,
omdat het wegens deelneming van onverant
woordelijke elementen dreigt te ontaarden. Over
tredingen van het verbod worden streng gestraft.
Op de terugreis uit Weenen heeft de Italiaan
sche minister van Buitenlandsche Zaken graaf
'Ciano bij het passeeren van de Rijksgrens het
volgende telegram gezonden aan den Rijksminis
ter van Buitenlandsche Zaken Von Ribbentrop:
„Nu ik naar Italië terugkeer is het mij een be
hoefte u met mijn kameraadschappelijke groeten
mijn hartelijksten dank voor uw gastvrijheid over
te brengen. Ik verzoek u jegens den Fuehrer mijn
erkentelijkheid tot uiting te willen brengen. Het
was mij een genoegen, in eenstemmigheid van
opvattingen en inzichten, met u aan de verwe
zenlijking van een werk der gerechtigheid en
kalmeering te kunnen samenwerken, waarmede
opnieuw de hooge taak bewezen is, welke de as
mogendheden uitoefenen tot het scheppen van
die nieuwe orde, welke de Fuehrer en de Duce
Europa zullen geven."
Rijksminister Von Ribbentrop heeft met het
volgende telegram geantwoord:
„Ik dank u voor de kameraadschappelijke
groeten, die u mij bij uw terugkeer naar Italië
gezonden hebt. Ook ik deel uw vreugde en vol
doening, dat wij te Weenen gemeenschappelijk
een belangrijke Europeesche aangelegenheid kon
den oplossen. De as heeft daarmede een defini
tieve rust in het Donaubekken tot stand ge
bracht en door de scheidsrechterlijke uitspraak
van Weenen de wereld opnieuw doen zien door
welk een hoog verantwoordelijksbesef de be
slissingen van den Duce en van den Fuehrer bij
de nieuwe ordening van Europa gedragen worden.
Ik verzoek u mijn meest oprechte gevoelens aan
den Duce te willen overbrengen."
ERGENS IN ITALIë, 1 Sept. (Stefani).
Het Italiaansche weermachtsbericht no. 86
luidt als volgt:
In het Oosten van de Middellandsche Zee
is een vijandelijk convooi gebombardeerd
door een van onze formaties vliegtuigen.
Een stoomschip werd getroffen en ernstig
beschadigd.
Onze koloniale troepen hebben Buna be
zet, een belangrijk karavaancentrum in
Kenya, op 90 K.M. van Moyale.
De vijand heeft luchtaanvallen ondernomen
op verscheidene plaatsjes in Cyrenaica, waar
in totaal zeven dooden en acht gewonden vielen,
en op Oost-Afrika, waar drie dooden en vijf
gewonden, Italianen en inboorlingen, te be
treuren zijn.
Bij een vijandelijken aanval op het vliegveld
Cagliari werd een hoek geraakt van het com
mandantsgebouw, dat beschadigd werd, even
als twee op den grond staande toestellen. Er
vielen dooden noch gewonden.
TANDPASTA
op wetenschoppelijke basis met natuurlijk*
aetherische oliën bereid, reinigt, desin*
fecteert en polijst het gebit zonder het
glazuur of te slijpen, door zij geen ccherpe
of horde bestanddeelen bevat
Het schuim dringt in alle spleetjes en
doodt de schadelijke bacteriën.
Kinderen gebruiken NIVA ook gaarne
vanwege den aongenamen pepermunt-
smaok. Verkrijgbaar bij apothekers en
drogisten in tuben 6 25 en 60 cents.
GEGARANDEERD TOTALE UITROEIING
MARNIXSTRAAT No. 116 - HAARLEM
Zuiveraars v. Rijks- en Gemeentegebouwen
BERLIJN, 1 Sept. (D. N. B.) Het opperbevel
van de weermacht maakt bekend:
Een duikboot heeft den modernen Britscnen
hulpkruiser „Dunvegan Castle", groot 15.000 br.
reg. ton, tot zinken gebracht. Dit succes mee
gerekend heeft het Duitsche duikbootwapen
binnen drie dagen ruim 100.000 br. reg. tem in
den grond geboord.
Op 31 Augustus en in den nacht van 31
Augustus op 1 September hebben onze ge
vecht.s- en jachtvliegtuigen verrassende aan
vallen op de Britsche eilanden ondernomen.
Vliegvelden in de graafschappen Kent en
Essex, haveninstallaties en dokken aan de
monding van de Theems en te Liverpool en
vliegtuigfabrieken in Midden-Engeland wer
den met bommen bestookt. Talrijke branden
toonden de groote uitwerking der aan val-
len. Hierbij ontwikkelden zich felle luchtge
vechten, in den loop waarvan 116 vijande
lijke vliegtuigen werden neergeschoten.
Het leggen van mijnen voor Britsche ha
vens werd voortgezet.
's Nachts vlogen Britsche toestellen boven het
Roer-gebied en naar Berlijn. Zij wierpen op
verscheidene plaatsen bommen, die echter
slechts heel geringe materieele schade aanricht
ten. Militaire doelen zijn nergens getroffen. Het
vuur van ons luchtafweergeschut verhinderde
den vijandelijken vliegtuigen bij den aanval op
Berlijn bommen te werpen boven het stadsge
bied. Eenige bommen vielen buiten de stad op
het vrije veld.
De totale verliezen van den vijand bedroegen
gisteren: 133 vliegtuigen, waarvan 116 tijdens
luchtgevechten,, drie des nachts door afweerge
schut en 14 op den grond vernield werden. Het
gelukte verder 74 versperringsballons te vernie
len; 32 eigen vliegtuigen worden vermist.
BERLIJN, 2 Sept. (D.N.B.) In den nacht van
Zondag op Maandag is van kwart voor een tot
1 uur 32 luchtalarm gemaakt. Eenige vijande
lijke vliegtuigen probeerden een aanval op Ber
lijn te doen. maar werden door de luchtdoel
artillerie genoodzaakt terug te keeren. In het
gebied van Groot Berlijn werden geen bommen
geworpen.
Het aantal dooden als gevolg van den En
gelschen luchtaanval op Berlijn in den nacht
van 28 op 29 Augustus, is, naar de bladen mel
den, tot twaalf gestegen. De door de Engel
schen gedoode burgers der Rijkshoofdstad wor
den heden resp. morgenmiddag 3 uur plechtig
begraven. Naar achteraf bekend wordt, zijn
gisteren in den dierentuin verscheidene bom-
trechters gevonden. Daar nog niet is vastge
steld, of daar niet-ontplofte granaten liggen,
zijn eenige straten voor het verkeer gesloten.
BUENOS AIRES. 2 Sept. (D.N3.) De vice-
president der republiek, Castillo, heeft de vol
gende nieuwe regeering gevormd:
Buitenlandsche Zaken: Larreta; Binnenland
sche Zaken: Culacciatti; Financiën: Pinedo;
Landbouw: Amadeo y Videla; Justitie en On
derwijs: Rothe; Openbare Werken: Oria: Oor
log: generaal Tonazzi; Marine: vice-admiraal
Fincati. De nieuwe ministers zullen morgen den
eed afleggen.
MOSKOU, 1 Sept. (DNB) De biaden melden,
dat de troepenoefeningen in het „speciale Wes
telijke militaire district", die in aanwezigheid
van den volkscommissaris van oorlog, maar
schalk Timosjsnko en van den chef van d°n
generalen staf van het roode leger, Merezkov.
zün gehouden, geëindigd zijn.
