De verbinding Noord-Zuid
Impressies van de Jaarbeurs te Utrecht
Grutterswaren
Breda verlost zich uit
dreigend isolement
Het hart van den
handel klopt er
Tarwebloem op bon 71
Officieele Duitsche
stemmen
Chris de Vos 70 jaar
IF lit
m»
Bit
dóet schoenen langer meegaan
Kerkelijk Leven
RECLASSEERINGSWERK
ZATERDAG 14 SEPT.1940
Het begon op een
bruiloft
VRIJDAG 6 SEPTEMBER 1940
Groote verkeersweg
,,JI Mfl ara
HHHH
H. Wijding
Gouden kloosterfeest
Audiëntie
Pater Theodardus O.M.G.
Herdenking gesneuvelden
3e Reg. Inf.
Schutterijveteraan in Brabant
NATIONALE RECLASSE ERINCSDAG
VAN DE INSTELLINGEN VAN
ALLE GEZINDTEN
GEDENKT HET
Ruim 2200 artikelen
Af deeling uitvindingen
DOODELIJK MIJNONGELUK
Oorlogsmonument van Kropholler
Fusie mijnwerkersbonden
Diefstal in oorlogsnood
Bonnen voor de nieuwe distri-
butie-periode aangewezen
BROODDISTRIBUTIE
DISTRIBUTIE BRANDSTOF-
FEN IN DE VECHTSTREEK
Over de Utrechtsche Jaarbeurs
Het redden van verongelukte
vliegers
Groote brand in Kobe
(Van onzen Breddschen correspondent)
De laatste jaren is een streven kenbaar ge
worden, om de verbindingen .tusschen Noord
en Zuid-Nederland en verder nog met België te
Verbeteren. Talrijke snelverkeerswegen door
kruisten het Hollar.-dsche landschap doch liepen
ten laatste dood aan de Maas. De machtige
Moerdijkbrug bracht ten slotte de Noordelijke
en Zuidelijke provincies dichter bij elkander. En
dit had de beste gevolgen op allerlei gebied, doch
bijzonder voor het toeristische verkeer, waar.'p
Brabant en Limburg wel niet aangewezen zijn,
tnaar waarop zij, terecht, aanspraak maken.
Door de vele vereenigin.gen voor vreemdelin
genverkeer, in een Brabantsche federatie samen
gebundeld, mocht dan ook worden geconstateerd,
dat het toeristisch verkeer sterk is toegenomen,
dit oorlogsjaar daarbij buiten beschouwing ge
laten.
De Moerdijkbrug kwam er echter niet alleen,
om het toerisme te bevorderen maar vooral ook.
om betere handelsverbindingen tot stand te
brengen tusschen Nederland en België. Dit stel
de nieuwe eischen aan de verkeerswegen in Bra
bant, want het begrip autosnelwegen was in het
Brabantsche nog maar bekend van „hooren zeg-
Een." De bestaande, ofschoon zeer fraaie wegen
Voldeden hier niet meer aan de eischen van het
snelverkeer. De aansluiting HollandBelgië, die
door West-Brabant loopt, is zeer gebrekkig
Vanaf de Moerdijkbrug tot daar ging het
van een leien dakje komt men op een sterk
kronkelenden asfaltweg, die wel de gevaarlijkste
trajecten heeft in het kerkdorp Zevenbergen en
het straatdorp Terheijden en door Breda leiden
dan de wegen naar TilburgEindhoven en Ant
werpen. Het algemeen streven, om het snelver
keer buiten de steden om te leiden, deed het
Rijk besluiten, via een rondweg om de stad
Breda het verkeer AntwerpenTilburg te lei
den. Twee jaren geleden werd met dit werk een
aanvang gemaakt. Door den bouw van de Cein
tuurbaan hield de agglomereerende gemeente
Ginneken reeds rekening met de totstandkoming
Van een dergelijken verkeersweg.
Hierop aansluitende kwam enkele maanden
geleden een fraaie autobaan gereed, die loopt
vanaf den Rijsbergschenweg tot aan de bekende
Baronielaan in Breda, waar thans een brug
over de Mark gebouwd wordt, die over weinige
maanden voltooid zal zijn. De rondweg is dan
voor tweederde voltooid, zoodat nog rest het
stuk, dat de verbinding moet vormen van Gin-
heken naar een punt op den Tilburgschen weg
dat nog niet nauwkeurig is vastgesteld.
Met de grootste voortvarendheid wordt nu
gewerkt aan een groote verkeersweg vanaf
de Moerdijkbrug naar het Liesbosch, even
buiten de kom der gemeente Princenhage
Aan dit ontzaglijke werk is men reeds
enkele jaren bezig en het zal nog wel even
duren voordat men ermee gereed is. Deze
weg eischt namelijk een zeer groot aantal
kunstwerken, o.m. vier spoorwegviaducten
en een hooge brug over de Mark onder Lan-
geweg. En het materialen vraagstuk zou hier
wel eens een spaak in het wiel kunnen ste
ken. Het tracé van dezen weg is echter zoo
goed als gereed. De ecnige plaats, die door
kruist wordt, is het kerkdorp Beek, dat tot
de gemeente Princenhage behoort Hier is
men nog doende, de baan op de juiste
hoogte te brengen.
In de toekomst wordt dan de weg Moerdijk—
Tilburg aangelegd maar, ofschoon het project
reeds klaar ligt, dit blijft nog wel even toekomst
muziek.
Intusschen is Breda en daaronder vallen dan
ook de randgemeenten Ginneken en Princen
hage. door deze wegenomlegging voor problemen
geplaatst. Breda als historische stad met haar
vele bezienswaardigheden, en Ginneken en Prin
cenhage met hun natuurschoon, stellen zeer
veel prijs op het bezoek van toeristen.
Het gevaar ontstaat nu. dat men door de
nieuwe wegen genoemde plaatsen gepasseerd za'
zijn, voordat men er erg in heeft. In het drukke
verkeer HollandBelgië was Breda bovendien
een geliefde pleisterplaats
In Breda' heeft men echter niet stilgeze
ten. Onder leiding van burgemeester Van
Slobbe heeft het Bredasche gemeentebestuur
onmiddellijk maatregelen getroffen om het
gevaar, dat de Baroniesiad in de toekomst
„gepasseerd" zal worden, zoo goed mogelijk
te bezweren. Na vlotte onderhandelingen met
het'Rijk is een rechtstreeksche verbindings
weg van de autosnelbaan MoerdijkAntwer
pen naar Breda ontworpen. Deze zal vanat
Beek recht naar de stad leiden, zoodat Breda
voor het doorgaand verkeer zeer gemakke
lijk en slechts met een geringen omweg te
bereiken zal zijn, terwUI de hoofdstad der
Baronie zelf het voordeel krijgt van een
uiterst snelle verbinding met den hoofdver
keersweg.
Deze toekomstige verbinding, waarmede te
Beek intusschen reeds begonnen is, eischte ech
ter ook in de stad Breda zelf een herziening van
het vërkeersstelsel. Deze brengt groote werken
mede. Zoo wordt momenteel een groote traverse
NoordZuid door de stad aangelegd, waarvoor
het o.m. noodig was de groote machinefabriek
der firma v/h Backer en Rueb af te breken, om
elders een nieuwe te bouwen. Voor deze traverse
is het ook noodig, de fraaie Haven, waaraan
o.m. de Kathedrale Kerk is gelegen, te dempen.
Een groote, 14 meter breede verkeersbrug wordt
thans over de Mark gebouwd naast twee andere
nieuwe bruggen, waarvan er een reeds gereed
is gekomen. Het schouwburggebouw Thalia zal
in den komenden herfst gesloopt moeten worden
om plaats te maken voor den verbindingsweg
met Beek.
Zoo stelt Breda en met haar Ginneken en
Princenhage, alles in het werk, om zich uit een
isolement te verlossen en de stad zelf betere
verbindingen te schenken.
Natuurlijk vraagt dit voor velen groote offers.
Zoo zijn er boeren, die de nieuwe wegen dwars
door hun akkers zien gelegd, waardoor heele
lappen grond practisch waardeloos voor hen
worden.
Maar het algemeen belang eischt opofferingen
van den enkeling.
En ten laatste zal het geheele gewest er wei
bij gaan varen, wanneer het wegennet aan de
eischen des tijds is aangepast.
De Shetlandsche pony „-Judy of Overa ores" werd winnaar van het concours
Shetlandsche pony's eenspannen, tijdens het concours hippique op de veemarkt
terreinen te Utrecht (foto Pax-Holland)
i
Dinsdag 10 September zal Z.H.Exc. Mgr. Hop
mans de tonsuur of kruinschering toedienen
aan drie Fraters van de Congregatie der H. Fa
milie te Oudenbosch: Rob Hollak, Dion. Djana,
Ger. Klarenbeek.
In huize Padua te Boekei heeft Broeder Se-
rafinus (de heer A. van der Kaa) zijn gouden
kloosterfeest gevierd. De 75-jarige nog steeds
krasse jubilaris mocht veel belangstelling op
zijn feestgetij ondervinden.
X*'
Z.H.Exc. de Aartsbisschop van Utrecht zal
de volgende week alleen Maandag en Woens
dag audiëntie verleenen.
Z.H.Exc. de Bisschop van Haarlem zal a.s.
Dinsdag geen audiëntie verleenen.
Z H.Exc. de Bisschop van Breda zal Zater
dag van deze week en Zondag en Woensdag
van de volgende week geen audiëntie verleenen.
Pater Theodardus Daamen. Conventueel, pre
fect van het College Christus Koning te Wij-
nandsrade, is benoemd tot novicenmeester in
het noviciaat der Minderbroeders Conventueelen
te Urmond.
Naar de luitenant-kolonel op non activiteit
F. D. M. H. A. van Aelst, ons mededeelt, zal
deze maand ter herdenking en voor de zielerust
van de gesneuvelde militairen, afkomstig van
het 3e Reg. Inf., dus behoord hebbende tot 3
R.I., 27 R.I., 3 G.B. of 3 Dep. Bat., een gods
dienstoefening worden gehouden. Ten einde
zooveel fnogelijk een ieder in de gelegenheid te
stellen deze bij te wonen zal dit geschieden op
Bondag en wel te Roosendaal op Zondag 8 Sep
tember om 10 uur in de Corneliuskerk aan den
Wouwschen Weg, te Bergen op Zoom op Zon
dag 15 September om 11.30 uur in de R. K.
kerk op de Groote Markt, te Dordrecht op
Zondag 15 September om 16 uur (vier uur) in
de Wilhelminakerk, Bleekersdijk 27.
Te Roosendaal en Bergen op Zoom zal de
gewezen hulpaalmoezenier van 3 R.I., kapelaan
Hops, de gesneuvelden in een toespraak herden
ken. Daarna zal hij een plechtige H. Mis op
dragen voor de zielerust van alle gesneuvelden.
Het zal zeer op prijs worden gesteld, wanneer
ook niet-katholieken deze H. Mis bijwonen. In
Dordrecht staat de godsdienstoefening onder
leiding van den gewezen reserve-veldprediker,
ds. M. Gravendijk te Dordrecht.
Na afloop van iedere herdenking zal op ver
toon van het veldzakboekje een draagmedaille,
ter herinnering aan de gesneuvelden, worden
uitgereikt en wel te Roosendaal in de Land
bouwschool tegenover de Corneliuskerk, te Ber
gen op Zoom bij Coppenolle in de Potterstraat,
te Dordrecht in het kerkgebouw.
Onder groote belangstelling heeft te
Veghel de president van de handboogschut
terij „Amicitia", de heer H. van der Heijden,
zijn 70-jarig lidmaatschap van genoemde schut,
terij gevierd. Ter eere van den jubilaris-vete
raan werd een schietwedstrijd gehouden.
HU WAS VERLOREN EN IS GEVONDEN
De zon geeft deze najaarbeurs een bijzonderen
gouden glans en het is er prettig een middag
te verwijlen en buiten op het terras van het
café-restaurant een koel glas bier te drinken,
dat grijs aanslaat en zijn sinds eeuwen ver
worven reputatie van verfrisschenden drank
bjj uitnemendheid hooghoudt.
Het anders zoo waardige en rustige Vree
burgplein biedt een bijzonder „panorama" van
schuttingen, huisjes, motoren, karren, ploegen
en die gereedschappen, die verder des landbou
wers zijn.
Tusschen al deze levenlooze voorwerpen loopt
de mensch, met koffer, actentasch, wegwijzend
programma of niet gewapend, eenzaam of in
groepen, druk pratend of zwijgend en inge
togen, doch vastbesloten de beurs „te doen",
van den beganen grond tot en met de vijfde
verdieping.
En was daar bij wijlen niet in de blauwge-
koepelde lucht het ronken van jagers en bom
bardementsvliegtuigen, men zou zich op een
jaarbeurs in vredestijd wanen, want het hart
van den Nederlandschen handel klopt nog
krachtig, al schept de oorlog moeilijkheden.
Betreden wij evenwel de jaarbeurshallen zelf
en dwalen wij door de enorme ruimte, waar
honderden stands zich aaueenscharen, met hun
wonderlijke variatie van artikelen en kwalitei
ten, hun uitzonderlijke technische prestaties en
een keur van architectonische vindingen. Con
currenten staan broederlijk naast elkaar, elkan
der vriendelijk „goeden morgen" wenscher.d,
samen koffiedrinkend, doch op hun hoede als
waakzame terriers, wanneer er een order in
de lucht hangt.
In de wijde vestibule, die zich aan de toe
gangsdeuren aansluit, doen eenige personen hun
best, dikke boekwerken te verkoopen, behel
zende de namen der firma's, die vertegenwoor
digd zijn en na zulk een opsomming onder den
arm genomen te hebben, kan men geacht wor
den, de jaarbeurs met kennis van zaken te
kunnen bezoeken.
Hetgeen men doet door linksaf te slaan en
positie te kiezen tusschen eenige tientallen
haarden, kachels en fornuizen, al dan niet met
gas gestookt, terwijl aan den linkerkant Philips
lampen en radio's ten toon stelt en demonstreert
en naar voren lange gangen gapen, waarin weer
andere firma's hun artikelen ten toon stellen.
Aan deze begane-grond af deeling sluit nog de
Beatrix-hal aan, waar dreunen en denderen de
enorme motoren, welke de lucht doen zoemen.
Langs een trap ingewijden doen het per
lift bereikt men de eerste verdieping, waar
wederom de eene stand zich aan de andere rijt
en men zich verbaasd begint af te vragen,
hoeveel soorten goederen in het geheele gebouw
wei liggen opgestapeld.
Hier geeft het in de vestibule gekochte
boekwerk bescheid en de ljjst van artikelen
natellend komt men tot de conclusie dat er
ruim 2200 verschillende artikelen een plaats
je vinden in de 1091 stands. Rekent men
gemiddeld 10 stuks van ieder artikel, dan
komt men tot het fabelachtig getal van
22000 stuks en misschien is het gemiddelde
van 10 nog veel te laag genomen.
Voor hem, die geen zaken komt doen, doch
als toeschouwer bij demonstraties, gangvulier
cn entréebetaler een zeer belangrijk aandeel
in het al of niet slagen van de Beurs heeft,
is, na de verschillende koffie-enzoovoorts ge
legenheden de afdeeling uitvindingen wel het
meest interessant.
Eenieder heeft nu eenmaal een zwak voor
uitvindingen, waarvan men een bewijs kan vin
den in het succes der boeken van Jules Verne.
Op de afdeeling uitvindingen kan iedere beurs
zijn hart ophalen aan de meest wonderlijke
vindingen, die volgens de uitvinders een alge-
heelen ommekeer te weeg zullen brengen.
Zoo heeft men nu: de fiets met het af
neembare stuur, het apparaat, dat zonder
bukken de dynamo op de fiets aanzet, het
ideale afschermplaatje, den opvouwbaren
stoel en nog veel meer.
Uit dit alles blijkt wel, dat het „doen" van
de jaarbeurs de moeite zeer zeker waard is
en men een middag heerlijk kan genieten en
veel wetenswaardigheden opdoen.
In de mijn „Willem Sophia" te Spekholzer-
heide is de mijnwerker H. M. uit Bocholtz even
vóór hét beëindigen van den dienst onder af
vallend gesteente bedolven en gedood.
Op het graf van de gesneuvelden der ge
meente Boxmeer zal een monument verrijzen.
Architect Kropholler heeft zich bereid ver
klaard belangeloos een ontwerp te maken.
Tusschen de Centrale van Werknemers in het
Mijnbedrijf en den Algemeenen Nederland
schen (socialistischen) Mijnwerkersbond is een
fusie tot stand gekomen.
De Zutfensche rechtbank heeft den 23-jari-
gen chauffeur J. D. uit Rhenen, die op 11 Mei
in samenwerking met zijn patroon te Olbur-
gen (gemeente Steenderen) een auto met ma
nufacturen had weggenomen, welken een ver
tegenwoordiger van een Twentsche textielfa
briek daar had laten staan, toen hij bevreesd
voor oorlogsgeweld de vlucht nam, veroordeeld
tot drie maanden gevangenisstraf met aftrek
van de preventieve hechtenis. De eisch was een
half jaar gevangenisstraf geweest.
Gedurende het tijdvak van 7 September
tot en met 4 October a.s. zal bon 71 van
het algemeen distributiebonboekje recht ge
ven op het koopen van 2'A ons tarwebloem
of tarwemeel of roggebloem of roggemeel of
zelfrijzend bakmeel of boekweitmeel.
Gedurende het tijdvak van 7 September tot
en met 4 October a.s. geeft de met 41 genum
merde bon van het algemeen distributiebon
boekje recht op het koopen van 250 gram
rijst of rijstemeel of rijstebloem.
Voorts geeft gedurende bovengenoemd tijd
vak de met 54 genummerde bon van het al
gemeen distributiebonboekje recht op het koo
pen van 250 gram havermout of havervlokken
of gort of grutten.
In een gedeelte van de pers is gepubliceerd,
dat de geldigheidsduur van de met 105 en 110
genummerde bonnen -van het algemeen dis
tributiebonboekje; welke onderscheidennlijk
recht geven op het koopen van maïzena, gries-
nieel, puddingpoeder of puddingsauspoeder en
van vermecelli, spaghetti of macaroni zal
loopen tot en met 11 September. De aandacht
wordt er op gevestigd, dat genoemde bonnen
evenwel slechts tot en met Zondag 8 Septem
ber geldig zijn. Voor de nieuwe distributiepe
riode worden onderscheidenlijk de met 28 en
15 genummerde bonnen aangewezen.
Gedurende het tijdvak van 9 September tot
en met 1 November a.s. geeft de met 15 ge
nummerde bon van het algemeen distributie
bonboekje recht op het koopen van 100 gram
vermicelli of macaroni of spaghetti.
De met 28 genummerde bon van het alge
meen distributiebonboekje geeft gedurende het
tijdvak van 9 September tot en met 1 Novem
ber a.s. recht op het koopen van 100 gram
griesmeel of 100 gram maizena of een hoe
veelheid puddingpoeder of puddingsauspoeder,
welke 100 gram zetmeel bevat. De hoeveelheid
puddingpoeders mag verdeeld zijn over twee
pakjes, waarvan elk ten hoogste 50 gram zet
meel bevat, dan wel drie pakjes, waarvan elk
ten hoogste 33 gram zetmeel Bevat. De hoe
veelheid puddingsauspoeder, welke op een bon
wordt gekocht, mag ongeacht de samenstel
ling over niet meer dan zes pakjes verdeeld
zijn.
Ten slotte wordt er op gewezen, dat op twee
bonnen een pakje maizena van 225 gram kan
worden gekocht, doch slechts in verpakkingen
welke vóór 22 Juli 1940 zijn vervaardigd.
Van 9 September tot en met 15 Septem
ber as. geven de met „5" genummerde
bonnen van het broodbonboekje tezamen
recht op het koopen van 2500 gram rogge
brood of 2000 gram ander brood. Elk der
bonnen geeft derhalve recht op het koopen
van 125 gram roggebrood of 100 gram an
der brood.
De bonnen, welke de consumenten 15 Sep
tember nog niet gebruikt hebben, zullen
niet zooals tot dusverre het geval was
nog vier dagep geldig zijn, doch slechts
twee dagen en wel tot en met Dinsdag 17
September as. De detaillisten kunnen deze
bonnen vervolgens nog tot en met Donder
dag 19 September as. ter inwisseling tegen
toewijzingen inleveren bij de plaatselijke
distributiediensten
Door den Gewestelijk Adviseur van het Rijks-
kolenbureau voor de Provincie Utrecht werd
ten kantore van het Gasbedrijf te Maarssen, de
Brandstoffencommissie voor de Vechtstreek ge
ïnstalleerd.
Deze commissie bestaat uit de heeren D. Fa-
ber te Maarssen, voorzitter, tclef. 227, Maars
sen; E. Zindel te Maarssen, secretaris-penning
meester, telefoon 276; C. de Jager te Maarssen;
M. Tober, Loenen aan de Vecht en J. v. d.
Vlugt, Mijdrecht.
Onder deze commissie ressorteeren de navol
gende gemeenten: Abcoude-Baambrugge, Ab
coude-Proostdij, Breukelen-Njjenrode, Breuke-
len-Sb. Pieters. Kamerik, Kockengen, Laag-
nieuwkoop, Loenen a. d. Vecht, Loencrsloot,
Loosdrecht, Maarssen, Maarsseveen, Mijdrecht,
Nigtevegt, Ruwiel. Tienhoven. Vinkeveen-Wa-
verveen Vreeland. Wilnis en Zegveld.
Het kantoor van de Brandstoffen-Commissie
is gevestigd: Kerkweg 26 (Gasbedrijf) Maars
sen. Telefoon 227,
De „Deutsche Zeitung in den Niederlanden'
verscheen gisterenavond met een bijgevoegd
extra-nummer, gewijd aan de Utrechtsche
Jaarbeurs. Dit nummer opent met de twee
onderstaande verklaringen van den „Reicns-
kommissar" Seyss Inquart en van den „Reichs-
wirtschaftsminister" Dr. W. Funk.
De Utrechtsche Jaarbeurs vindt thans plaats
onder tijdsomstandigheden, welke den handel
wel niet doen vergeten, maar hem noodzakelijk
in het publieke bewustzijn achter de groote
gebeurtenissen van den dag eenigszins laat te
rugtreden. Wanneer men desondanks er toe
gekomen is, nadat het oorlogsgebeuren ook de
Nederlanden heeft aangegrepen, de Jaarbeurs
te organiseeren, dan getuigt dit besluit van een
verheugende energie, zoowel aan Hollandsche
als aan Duitsche zijde. Vele bezoekers, die zich
vroeger geregeld in Utrecht lieten zien, zullen
ontbreken. Maar men zal ook kunnen consta-
teeren, dat oude vrienden van dit instituut
trouw zijn gebleven en zich moeite geven om
op de basis van de veranderingen, die hebben
plaats gevonden, nieuwe persoonlijke contacten
met de Utrechtsche Jaarbeurs en de daar aan
wezige handelskringen tot ontwikkeling te bren-
gen.
Jarenlang hebben de Nederlanders zich in
menig opzicht ver gehouden van een objectieve
beoordeeling van Duitschland en het nieuwe
rijk. Thans heeft de vlucht der feiten bewerk
stelligd, dat ook de Nederlandsche handel weer
ervaart', hoe zeer de beide buurvolkeren,
de Duitschers en de Nederlanders, bij elkaar
behooren. Wij begroeten alles, wat er zich toe
leent die samenwerking te verdiepen en de
kennis van elkander te vergrooten. Zoo be
schouwd heeft de Utrechtsche Jaarbeurs een
hoogere roeping te vervullen, welke boven de
meer enge handelsbelangen uitgaat, en het is
in dezen zin, dat men haar met bijzondere
klem een succesvol verloop kan wenschen.
De vormen van een nieuw Europa teekenen
zich reeds af. Deze ruimte als een groot ge
heel in te schakelen in een verstandig gevoer-
den wereldhandel, moet in de komende weken en
maanden het streven zijn van allen, die ver
antwoordelijkheidsgevoel bezitten.
Reichsminister SEYSS INQUART.
Reichskommissar für die besetzten
Niederiandischen Gebiete.
„De geschiedkundige veranderingen van het
laatste jaar hebben het begrip van een nieuw
Europa op den voorgrond van hét openbare
bewustzijn gebracht. De erkenning van dit
ontstaan beteekent tegelijkertijd de mobilisee
ring van nieuwe economische krachten. De be
langstelling voor deze dingen is brandend ge
worden. Men zou graag op alle concrete vra
gen concreet antwoorden: maar het moet een
keer gezegd worden, dat de tijd hiervoor nog
te vroeg is. Nog spreken de wapens! Dit eene
is vanzelfsprekend: Het nieuwe Europa wordt
niet volgens dogmatische eischen opgebouwd.
Geweldig veelzijdig zijn de op te lossen vraag
stukken, die een diepgaand beraad en onder
zoek noodig maken. Werk genoeg voor de po
litici en de economen! Het doel staat echter
reeds vast en vast staat ook wat bij de vraag
naar de middelen principieel is.
De verwezenlijking van dit doel zal aan 't mis
bruik en de onderlinge concurrentie van de
Europeesche economische krachten defini
tief een einde maken. Alle productieve krach
ten van de Europeesche ruimte zullen ontwik
keld worden voor zoover zij noodig zijn om de
zekerheid en den sociaal-economischen opbloei
van deze ruimte te bereiken.
Duitschland wenscht als sociaal hoog-ontwik-
kelde staat tusschen sociaal hoog-ontwikkelde
buurstaten te leven en onder dit parool ver
binden zich de Duitsche belangen zonder meer
met de belangen van geheel Europa. Om dit
doel te bereiken, kan men niet eenvoudigweg
volgens een theoretisch vastgesteld staathuis
houdkundig plan te werk gaan, maar men zal
moeten trachten, met inachtneming van de bij
zondere kenmerken van elk land, datgene wat
reeds bereikt is, verder te ontwikkelen en door
nauwkeurige besprekingen en zuiver afwegen,
nieuwe mogelijkheden te doen ontstaan. Het ge
heel zal voor een belangrijk deel een organisa
tie-probleem zijn. Maatregelen ter organisatie
zullen zich niet slechts van staat tot staat,
maar ook, in overleg met den leidenden staat,
van practische economie tot practische econo
mie moeten uitstrekken. Zoo zal de levende
economie van het eene volk samen moeten
gaan met die van het andere volk, steeds vol
gens de richtlijnen, door de staatkundige wijs
heid van de leiding gegeven.
Vooropgesteld moet worden dat er een Euro-
peesch gemeenschapsgevoel aanwezig is, dat op
het geheele uitgestrekte gebied van de practi
sche economie ontwikkeld moet worden. De sa
menwerking in de practische economie zal als
het ware de grondstof vormen voor de basis,
waarop als staathuishoudkundige bekroning
dingen als organisatie van het buitenlandsch
verkeer, betaalverkeer, verrekening, creditee
ring, kapitaalsinvestatie, prijspolitiek en tolover-
eenkomsten, georganiseerd opgebouwd zullen
worden. Daarmee zal de productieve kracht van
Europa als een machtige wereld-economische
factor tegen iedere crisis opgewassen zijn. De
wereld zal op den duur niet meer buiten de
productie- en verbruikkracht van een bevredigd
Europa kunnen en zoo eindelijk moeten terug-
keeren tot verstandige methoden in de wereld
economie. Wat verstandig is, is ook juist en wat
juist is, is ook goed! Dit eenvoudige inzicht, op
grond waarvan in het nationaal-socialistische
Duitschland met succes gewerkt wordt, moet en
zal langzaam aan niet alleen in Europa, maar
ook over de geheele wereld doorbreken.
REICHSWIRTSCHAFTSMINISTER
FUNK"
Chris de Vos, in tijden, waarin het de opera
beter ging dan thans een der populairste opera
zangers van ons land, wordt op 16 September
70 jaar, terugblikkend op een loopbaan, waar
om menige jonge artist, die zich thans in ons
land bekwaamt en droomt van een schoonc
opera-carrière, hem mag benijden Chris de
Vos was vele jaren een van onze beste opera
tenoren en een goed artist, die door zijn pu
bliek op de handen eedragen werd Een prach
tige carrière heeft hij achter den rug, carrière,
die hij maakte in binnen- en buitenland. Hoe
kwam Chris de Vos tot die carrière?
Het begon voor hem als vierentwintigjarige
jonge man op een bruiloft en de bruiloft zelf
was eigenlijk niet het criterium. Wellicht zou
hij nooit meer zijn geworden dan het familie-
zangwonder, die b(j bruiloften en andere fees
ten placht te worden uitgenoodigd om een
nummertje te komen zingen, omdat hij zoon
verdraaid mooie stem had, misschien zou hij
hoogstens bereikt hebben, dat hij vanwege die
stem wat vaker op bruiloften werd uitgenoo
digd dan menschen-zonder-stem, indien op die
eene bruiloft Fred. Roeske ook niet toevallig
bruiloftsgast was geweest. Chris de Vos ont
roerde dus de gasten in de argeloosheid van
zijn gemoed en deed tegelijkertijd Fred. Roeske
de ooren spitsen. Toentertijd was Roeske ook
nog maar 26 jaar.... Maar Roeske wist toen
al even goed wat hij wilde als hij dit nu nog
weet, en hy stapte op Chris de Vos af en
sprak met hem over zingen en les nemen cn
een zangersloopbaan en het gevolg was. dat
van deze bruiloft naar goed gebruik een nieuwe
bruiloft kwam: Chris de Vos huwde met de
muze en Roeske geleidde hem"naar het altaar.
Hij ging de Vos inwijden in de geheimen der
muziek en hij geleidde hem verder naar Cato
Esser, die hem zangonderricht gaf. Na eenigen
tijd kreeg de Vos een plaatsje in het opera
koor van Kees v. d. Linden en hij kreeg in
die practische leerschool ook kleine partijtjes
te zingen. Alles ging goed en in het jaar 1896
viel dan het debuut van den jongen tenor bij
de opera van v. d. Linden: Walther von der
Vogelweide in „Tannhauser". De Vos kreeg nu
een engagement als solist bij v. d. Linden. Zijn
tweede rol was Fenton in Nicolai's „De vroo-
lijke vrouwtjes van Windsor". En zoo groeide
hij in het repertoire: Faust, Lohengrin, den
Tannhausser zelf, Hoffmann werden zijn rollen
en het bleef daar natuurlijk niet bij. Het ge
heele opera-repertoire kwam in de Vos' macht.
In 1904 bereikte hem door Peter Raabe het
verzoek of hij wilde voorzingen voor Gustav
Mahler aan de Staatsopera in Weenen. De Vos
ging naar Weenen, zong voor en reisde door naar
Amerika met een lucratief engagement bij de
Savage Parsifal Co., een reizenden opera-troep.
Daar maakte hij een stagione mee en reisde
door 33 steden en ook nog eenige plaatsen van
Canada. Een jaar later kwam hy terug voor
zijn vertrek in 1904 had hij ook met Engelen,
Loman en Raabe het bij velen nog bekende
Lyrische Tooneel opgericht en in 1906 raakte
hij verbonden aan de Vlaamsche Opera te
Antwerpen, onder directie van Judels en Fon
taine. In de negen jaar, dat hij daar eerste
tenor was, maakte hij gastreizen naar verschil
lende Duitsche steden en naar Parijs, waar bil
in het Theatre des Champs Elysées Siegtnund
en Siegfried zong want op zijn Amerikaansche
tournée had de Vos zich bijzonder gespeciali
seerd in Wagnerrollen.
De oorlog bracht een stagnatie in de Vos*
carrière, maar nadien zien we hem terug als
eerste tenor aan de Nationale Opera van Koop
man, waar hij ook muzikaal adviseur was. Zoo
lang er in Nederland een opera bestaan heeft,
was Chris de Vos daarvan een van de sterren,
maar men kent het gesukkel, dat allengs in
zette met onze opera-instellingen en zoo is
het dan ook gebeurd, dat de Vos zich van
lieverlede van het opera-tooneel heeft terug
getrokken, al was hij daarmede nog volstrekt
niet verdwenen van het concertpodium. Ten
slotte is de Vos directeur geweest van Carré
in Amsterdam, hij was zes jaar programma
leider van de AVRO en nu leeft hij stil buiten.
Hij heeft het verdiend en zijn bewonderaars
van weleer zullen hem op zijn zeventigsten ver
jaardag niet vergeten.
BERLIJN, 6 Sept. (D.N.B.) De Duitsche
zeenooddienst heeft in de periode van 4 tot 31
Augustus 127 officieren) onderofficieren cn
manschappen van het Duitsche luchtwapen, die
op zee in nood verkeerden, gered. Bovendien
werden in dezelfde periode door den zeenood
dienst zeven dooden geborgen.
TOKIO, 6 Sept. (D.N.B.). In de havenstad
Kobe ontploften hedenochtend vroeg verschil
lende olietanks. Dc brand greep met razende
snelheid om zich been, waardoor nieuwe ont
ploffingen ontstonden. Een in de omgeving
liggend fabrieksgebouw werd geheel in deasch
gelegd. Over de oorzaken van deze ramp, waar
van de gevolgen nog niet zijn te overzien, is
voorloopig nog niets bekend. Bij dezen brand
zijn geen personen om het leven gekomén.
