Loederdag!
Mm
fm
De eerste schooldag
TIEN
GEBÓDEN
msmm
k
r
voor de goede
voeding
otten en
pannen
Kaasboter,
iets voor de boterham
ÏSpi
De overgangsmantel kan ver in den herfst dóór
gedragen worden
Ken de gaven van Uw moestuin
Wat maakt ge van Uw
ontbijt en twaalfuurtje
Mogelijkheden met ruiten....
en met den najaarsmantel
Dames en Meisjes,
maakt nu zelf Uw kleeding!
DE VROUW EN HAAR TIJD
-W
Zoo zou men het féést van vandaag kun
nen noemen. De verjaardag van ons aller
Moeder. Een echt volksfeest in verheven zin,
omdat hier de geleerde bespiegeling over
Goddelijke geheimen achteruit treedt, om
ruimte te laten aan de eerbiedige vreugde
en fantasie van een katholiek volk, dat
géén gebeurtenis uit Maria's leven wil ver
geten.
Dat moet voor niet-geloofsgenooten wel iets
wonder'üks zijn: de viering van een gebeuren,
waarover de H. Schrift ons niets, maar dan
ook niets mededeelt. En deze zullen zich soms
afvragen, of de devoties der Kerk van Rome
nog wel op een gezonden grondslag berusten.
Het is immers niet veel, wat de Bijbel over
Maria's leven verhaalt, en over haar jonge ja
ren weten wij heelemaal niets.
En toch heeft het christenvolk van oude tij
den af zich graag beziggehouden met een over
wegen en feestelijk vieren van allerlei gebeur
tenissen uit den levensloop der Heilige Maagd.
Het liet daarbii vaak aan de verbeelding vrij
spel, getuige mirakelspelen en schilderingen uit
de middeleeuwen. Maar ook bleef het binnen
de perken der redelijkheid. Want hier sprak een
groote, zuivere liefde, en wie daardoor gedreven
wordt zal niet licht dwalen. Zeker niet als al
les gebeurt ter verheerlijking van het schoon
ste kleinood, dat Gods scheppende handen maar
wisten te vormen.
De Maria-vereering. zooals zij zich in den
loop der eeuwen heeft ontwikkeld, is dan ook
alleszins redelijk. Alléén: het is geen redelijk
heid van het nuchtere verstand en anders niet.
maar zij ontleent haar hoogere, diepere, ster
kere kracht aan het beminnende hart. En dit
weet en begrijpt steeds velerlei zaken, die voor
koele berekening altijd als een gesloten boek
zullen blijven. Daarom ook staan wij allen in
blijde bewondering om de wieg van dit Jood-
sche meisje, dat zich uiterlijk nog in niets van
anderen onderscheidt. Want wij weten dat alle
aartsvaders en profeten, alle heilige mannen en
vrouwen uit Gods volk, alle nobele geesten ook
uit vroeger eeuwen zich met ons om deze wieg
verdringen en zich verheugen brj het ontbloeien
van deze schoonste bloem, om wier zoeten geur
geheel ons geslacht het geluk mocht terugvin
den
Zulke overwegingen zijn op dezen dag alles
zins gerechtvaardigd, want zij vormen niet meer
dan een vanzelfsprekend gevolg van reeds be
kende geloofsgeheimen. En ook mogen wij ons
dan zulk een gebeuren zoo levendig en kleur
rijk mogelijk voorstellen. Het gold immers de
geboorte van een erfdochter in het gezin van
een algemeen geachten Jood, in wiens huis dus
zeker buren, bloedverwanten en vrienden de
vreugde kwamen deelen. En dat gebeurde in 'n
Oostersch-kleurige omgeving: tevens in die sfeer
van opgewekten godsdienstzin, die ook nu het
voorrecht van een waarlijk godvreezend gezin
mag worden genoemd.
Is het daarnaast verantwoord zoo zou men
verder kunnen vragen nog verder te gaan
en zich zulk een gebeuren voor te stellen alsof
het in een ons bekende omgeving plaats vond?
Men denkt hier aan verhalen van Felix Tim
mermans, aan schilderingen van Italiaansche
primitieven, zooals Giotto, aan Dürer's Ma-
rienleben. waarin de geboorte der heilige Maagd
wordt uitgebeeld op een huiselijke wijze, en
zóó. alsof de woning van Joachim en Anna ge
heel was ingericht zooals de huizen in den tijd,
toen de schilder leefde.
Och, een beetje „Dichtung" kan hier geen
kwaad, en is zelfs goed wanneer zij onze ge
voelens van liefdevolle aandacht weet aan te
wakkeren. Als men er zich maar bewust van
blijft, dat de uiterlijke aankleeding niet meer
dan hulpmiddel is en slechts dienen mag om
onze devotie te versterken. Dan ontkomt men
ook vanzelf aan het gevaar eener ongebreidel
de verbeelding, die licht de waarheid aan een
zekere nieuwsgierigheid opoffert. Want om de
ze „Wahrheit" is het toch steeds te doen: om
den echten, diepen zin der gebeurtenissen, die
zoo schoon en belangrijk waren dat het was,
of Gods engelen daarbij in eerbiedvolle huive
ring den adem hebben ingehouden.
Met behulp van deze inzichten kan men
bijvoorbeeld ook komen tot een juiste waar
deering der werken van Anna Catharina Em
merich, die meer dan een eeuw geleden in een
Rijnlandsch klooster haar „Leven der H. Maagd
Maria" (Holl. uitgave van Romen en zonen) op
schrift liet stellen. Haar levendige, kleurrijke
beschrijvingen, die vaak aan schilderijen van
middeleeuwsche primitieven herinneren, kunnen
ons nu nog zeer wel helpen in inniger contact
met de heiligen uit den Bijbel te leven ook
al gevoelt men wel eens twijfel opkomen aan
gaande de historische juistheid der voorgestel
de tafereelen. Een goed begrijpende lezer zal
zeker steeds de waardevolle kern weten te
waardeeren. die in deze bladzijden aanwezig
blijkt te zijn.
Wij veroorloven ons hier een gedeelte over te
nemen uit het hoofdstuk, waarin de geboorte
der Heilige Maagd wordt beschreven.
„Ik zag, dat Joachim, daags vóór de beval
ling van Anna, zijn talrijke dienstknechten
naar zijn kudden heenzond en ook van Anna's
dienstmaagden slechts de noodigsten in huis
hield. Ook hij zelf trok zich naar zijn dichtst
bijgelegen weiden terug.
Ik zag de drie vrouwen, bloedverwanten van
Anna tegen den avond haar woning binnen
gaan. Zij begaven zich naar haar woonkamer
achter de haardstede en omhelsden haar. Toen
Anna haar gezegd had, dat de bevalling nabij
was, hief zij staande met haar een psalm aan.
Anna was als in vervoering; ik zag haar als
van een lichtgloed doordrongen. Ik zag het ver
trek, waarin zij zich bevond, vol van licht en
daarboven vertoonde zich de ladder van Jacob.
Ook de drie vrouwen waren van verbazing en
blijdschap vervuld en ik geloof, dat zij ook de
verschijning zagen.
Eerst na deze blijde ontboezeming werd den
aangekomen vrouwen een kleine maaltijd, be
staande uit brood vruchten en water met bal
sem, aangeboden. Zij aten en dronken staande
en legden zich neer om te rusten van de reis.
Anna bleef op om te bidden en wekte de vrou
wen te middernacht om met haar te bidden.
Anna opende de deuren van een kleine muur
kast, waarin zich een doos bevond, die een hei
ligdom bevatte. Aan beide zijden stonden lich
ten. Men schoof ze uit een koker omhoog en
stak er spaanders onder, opdat zij niet zouden
afzakken. De lichten werden ontstoken. Een
voetbankje met kussens stond aan den voet
van dit soort altaartje. Anna knielde voor het
kastje neder. Zij sprak weer een psalm. Ik zag
nu, hoe een bovennatuurlijk licht het vertrek
vervulde, rondom Anna zweefde en voller werd.
De vrouwen vielen als verdoofd op haar aange
zicht. De lichtgloed nam rondom Anna geheel
den vorm aan als het brandende braambosch
van Mozes, zoodat zij voor mij geheel onzicht
baar werd. De stralen der vlam verspreidden
zich naar de binnenzijde en opeens zag ik, dat
Anna haar van licht omgeven kind op de han
den droeg, het in haar mantel wikkelde, aan
het hart drukte en het dan op het voet
bankje neerlegde en verder bad. Ik hoorde het
kind weenen en zag, dat Anna onder den lan
gen sluier, waarin zij gehuld was, doeken te
voorschijn haalde."
Een mooie gedachte uit dit hoofdstuk, die
vooral vandaag verdient te worden overwogen,
moge hier tenslotte nog worden weergegeven.
De zieneres zegt, dat Joachim en Anna zich in
groote overgave aan Gods wil op Maria's ge
boorte hebben voorbereid, en besluit dan met
er op te wijzen:
„dat de reinheid, kuischheid en onthou
ding der ouders en hun strijd tegen al wat
onrein is, een onmetelijken invloed uitoefe
nen op de heiligheid der kinderen."
Mogen wij heilig zijn, opdat onze kinderen
een lente van hooger leven aan de wereld zul
len brengen!
M. B.
In het algemeen kan het vetgehalte van de
voeding gunstig worden beïnvloed onder meei
door het gebruik van de vette kaassoorten, van
volle melk, van vette visch en van vet vleesch.
Men kan voornamelijk van melk, boter en
kaas zelf een uitnemende smakelijke broodbe
legging samenstellen. Zij is dan zóó smeuïg, dat
zij goed kan worden uitgesmeerd en vooral in
dezen tijd bij vele huisvrouwen in den smaak
zal vallen. Wanneer men immers het recept van
zoo'n lekker .smeerseltje" heeft, zullen niet al
leen het ontbijt en de koffietafel, doch ook de
namiddag- of avondboterham er wèl bij varen.
Deze belegging, waarvan het recept hier volgt,
behoeft zeker niet onder te doen voor een van
vóór-den-oorlog en heeft bovendien de goede
eigenschap, een schat aan voedingswaarden te
bezitten. Men heeft het volgende er voor noo-
dig:
3 ons boter, 11/4 ons bloem, 1 ei, 1/2 liter
melk, 2 ons vette kaas in geraspten vorm, zout
naar smaak, wat peper, mosterd en aroma.
Doe 11/4 ons van de boter in een pan, voeg
hieraan de droge bloem toe en verwarm a)
roerende tot een gelijkmatige massa is gevormd.
Voeg de melk toe en laat alles al roerende bin
den en ongeveer vier minuten doorkoken.
Voeg de rest van de boter toe. Laat, nog
steeds roerende, de massa afkoelen; hierna
worden het ei en het zout er door gewerkt,
evenals de kaas peper, mosterd en aroma.
Hoewel deze kaasboter geen verdere beleg
ging vraagt, smaakt bijvoorbeeld tomaat er uit
stekend bij. De te gebruiken kaas kan jong, be
legen of oud zijn. Het mengsel kan niet lang
worden bewaard, in den zomer twee a drie da
gen, doch een restant kan men gebruiken bij
het stoven van groenten of in soepen; voor
bakken en braden doet men beter onvermengde
ingrediënten te gebruiken.
Het springen van een steek met als
gevolg de onvermijdelijke ladder, be-
teekent een ramp, sinds we voor een
paar kousen vijf punten moeten af
staan, tenzij we ons de luxe permit-
teeren de ragfijne puurzijden kous te
dragen. Maar ook dan is de gespron
gen steek ons een doorn in het oog,
want het kost ons een reparatie
zoo niet een paar nieuwe kousen
en als het ongeluk ons overkomt ter
wijl we van huis zijn en we dus de
gehavende beenbekleeding niet kun
nen ruilen voor een gave, is dat een
ergernis te meer.
Een stukje toiletzeep, waarvan we
een hoekje even bevochtigen om er
vervolgens mee langs begin- en eind-
steek van de ladder te wrijven, stopt
het onheil voor korten tijd. Een drupje
nagellak, dat men tijd geeft om te
stollen, remt den lossen steek op meer
afdoende wijze; heeft men noch zeep
noch nagellak bij de hand, dan kan
men met speeksel hetzelfde resultaat
bereiken.
Thuisgekomen, moet 't eerste werk
zijn, de kous uit te trekken, door
het water te halen, te laten drogen
en daarna te repareeren.
(Foto's Delia)
Als u de reparatie zelf opknapt, of
wel uit zuinigheidsoverwegingen of
omdat u niet kunt wachten tot de re-
paratie-af deeling in uw kousen- (of
schoenen-) zaak de kous weer onzicht
baar geheeld aan u aflevert, moet u
wat geduld, een fijne haakpen plus
een fijne naald ter hand nemen en
zorgen voor zeer goed licht.
Zijn er twee steken naast elkaar
gevallen, dan bewerkt men eerst de
eene ladder, daarna de andere. Men
neemt de steken telkens op, zooals
men een gevallen steek in een brei
werk opneemt. Is de dwarsdraad,
waarover de steek gewipt moet wor
den, stuk getrokken, dan spant men
een nieuwen draad. Hiertoe dient de
fijne naald, voorzien van een draad
zijde precies in de kleur.
Men heeft naald en haakpen tege
lijkertijd bij het werk en gebruikt een
van beide naar gelang noodig is. Is
ook naast de ladder versterking ge-
wenscht, dan stopt men met een rag
fijnen draad door. Dit werkje verrich
te men niet op een maasbal maar op
de hand.
Er is maar één bezwaar aan het bezit van
een ruiten manteldat men er nog een an
deren mantel bij moet hebben. Want om zich-
zelve dag na dag in hetzelfde brutale patroon
(een blok is nooit bescheiden) te zien, gaat
op den duur op z'n zachtst gezegd, schromelijk
vervelen. Ook k'unnen er dagen zijn, dat men
zich ten eenenmale niet gestemd voelt om met
een zoo opvallend patroon als de licht en don
kere ruit te loopen, want bent u het niet met
me eens, dat een ruit pittig gedragen moet
worden om z'n volle bekoring te hebben en dat
„de pit" bij degenen, die den mantel aan heeft
een houding van „ik heb plezier in mijn leven
en ik zou wel tot het einde van de wereld wil
len gaan" veronderstelt? Zoo ongeveer, als de
mannequin, die dezen Amerikaanschen reisman
tel demonstreert.
De goede kant van de ruit is echter, dat de
ruit zichzelf garneert. Door de stof schuin te
nemen en dwars te verwerken met het rechte
blok, wordt een alleszins bevredigend effect
verkregen. Ziet u maar eens, hoe aardig het
schuine pand. waar de zak aan vastzit, op de
rechte voorbaan het doet bij den hier gerepro-
duceerden mantel. Weet u ook, dat de ruit,
schuin genomen, slanker maakt? Een tweebaans
rokje, van onderen wijd uitloopend, waarbij de
opgaande lijnen van het schuin genomen ruiten
patroon in het midden naar elkaar toe loo
pen, doet den omvang minder schijnen.
Dat een gedeeltelijk versleten of om andere
redenen afgedankt ruiten kleedingstuk zich uit
stekend laat combineeren met effen stof, mag
misschien nog wel eens herhaald worden in de
zen tijd, waarin we allemaal of we er ple
zier in hebben of- niet voor de noodzaak ge
zet worden, van oud nieuw of tenminste nieuw-
lijkend te maken.
Een van de eerste zorgen, bij den overgang
van dit seizoen naar het volgende, pleegt den
najaarsmantel te gelden. Deze is warmer en
van meer sluiting voorzien dan de zomerman
tel, maar van losser materiaal dan de mantel
jas. Een zomermantel zou men desnoods kun
nen missen, maar zonder tusschenmantel kan
men het in dit weinig geprononceerde klimaat
moeilijk doen. En nu wij zullen moeten gaan
roeien met de riemen, die we hebben, zullen we
verstandig doen, de mogelijkheid onder deoogen
te zien, dat de najaarsmantel, we veronderstel
len dat u dien bezit van.'t voorjaar, voor win
termantel zal moeten spelen. Het kan immers
zoo met ons gesteld zijn, dat we een, misschien
zelfs twee wintermantels bezitten, die hun bes
ten tijd gehad hebben, en die desnoods nog mee
kunnen voor „de donkere dagen vóór Kerstmis",
maar die toch „voor netjes" niet meer geschikt
VRAAGT
UW WINKELIER OF DROGIST
11 CT. P. ZAKJE6ÈLIJK AAN l'POND SUIKER
Zendt bon en 25 nent aan postzegels
bü voorkeur van 3 cent
en U ontvangt een mooi boek met ruim ïüO
maten en modellen en tevens een gratis
apparaat om U te laten zien hoe gemakke
lijk onze methode is om THUIS alle klee-
dir
ding te leeren maken en vermaken.
BON a»» INSTITUUT E.N.S.A.I.D,
Tolsteegsingel 54 Utrecht
Naam:
Adres;
Als het met de vacantie, waar je als „juf
frouw" even hard naar verlangd hebt als de
kinderen, gedaan is, valt het niet mee na zoo
lang luieren weer serieus te beginnen. Maar
met een reuzenzwaai van je lange beenen spring
je den bewusten morgen uit je bed en probeert
je gedachten te concentreeren op de taak, die
je weer wacht
't Is nog vroeg als je aan de school arriveert.
Toch staan er al een stuk of wat moeders met
hun spruiten aan de schoolpoort, 't Schijnt een
gewoonte te zijn, ze den eersten dag zelf te ko
men brengen. Geduldig wachten ze tot de zus
ters komen om de poort open te maken. Ze be
ginnen onmiddellijk een praatje met elkaar,
hoewel ze vóór vandaag elkander waarschijnlijk
nog nooit gezien hebben. Als het wat lang duurt
zijn ze volkomen op de hoogte van elkanders
familie-aangelegenheden
Vijf zwarte gedaanten verschijnen om den
hoek en de vrouwen zuchten verlicht. Er komt
een stille spanning op haar gezicht, terwijl ze
afwachten, wie het eerst haar zuster zal aan
klampen.
Zusters, met vrouwen naast zich, de kinderen
er achter aan dribbelend, trekken de speelplaats
op en blijven, als ze daar een geschikt plaatsje
hebben gevonden, redeneerend staan. De kin
deren zoeken elkaar op. Groote-menschenpraat
interesseert hen niet. Ze gaan een spelletje .be
ginnen
De moeders staan daar met haar zuster (die
het moeilijk dochtertje in de klas heeft) te
praten tot alle bezwaren haar van het hart zijn,
óf dat de zuster er een eind aan maakt; er zijn
van die vrouwen, die van geen ophouden we
ten, als ze eenmaal op dreef zijn geraakt.
Langzaam aan trekken de diverse moeders
weg, tevreden of maar half voldaan, naar ge
lang het succes van hun gebabbel. De speel
plaats is Intusschen één geroezemoes van kin-
Ook het Buitengewoon Lager On
derwijs herneemt zijn gewonen gang
derstemmen geworden. Ze zijn blij dat de school
weer gaat beginnen, ze gingen zich vervelen.
Kinderen, vooral deze moeilijke om niet te zeg
gen achterlijke stumperds, moeten bezig worden
gehouden en daar heeft moeder in haar drukke
huishouden dikwijls geen tijd voor.
Zoo gauw de kinders je in de gaten krijgen
komen ze je omsingelen, geven handjes en be
ginnen allemaal tegelijk met hun fantastische
vacantieverhalen. Je luistert er naar met ple
zier. Maar dan wordt het tijd om binnen eens
een kijkje te nemen.
In de gang staat het hoofd der school met
twee moeders. Vriendelijke dorpsvrouwtjes zijn
het, 'n tikje verlegen, een beetje onbehouwen.
Maar ze meenen het zx> goed! Met den bus zijn
ze van hun kleine dorpje heelemaal hierheen
gekomen om de zusters tóch nog eens te vra
gen of ze goed voor Mientje en Trientje willen
zorgen! Nu ze er zijn. blijft de vraag echter
onuitgesproken, maar een tasch met extra voor
de gelegenheid uitgezochte mooie, groote eieren
hebben ze meegebracht, en dét zal de zuster wel
zeggen wat de beide vrouwtjes denken en zoo
graag hadden willen vragen als ze maar ge
durfd hadden.
De zuster hééft 't begrepen, want terwijl je
langs het groepje heengaat en met een half oog
naar de twee tasschen kijkt, zegt ze:
„We zullen tóch wel goed zijn voor de kin
deren, ook zonder dat de moeders wat voor ons
meebrengen, nietwaar juffrouw?" En glim
lachend wijst ze naar de dingen in haar hand,
waar ze blijkbaar niet goed raad mee weet.
De moedertjes hebben zich omgedraaid en
kijken je zoo goedig en vol vertrouwen aan, dat
t je als een flits door je hoofd schiet: „lande
lijke onschuld".
En je zegt met de volste overtuiging en harte
lijk: „Natuurlijk zullen we goed voor uw kin
deren zijn, hoor!" Met de gedachte aan de
stomme bede in hun lieve oogen ga je den eer
sten dag met tweehonderd procent energie het
niéuwe trimester beginnenja, er is je heel
wat toevertrouwd.
C. S.
De huisvrouw, die de beste soorten groenten
van de minderwaardige wil kunnen onderschei
den, dient het volgende te weten:
Sla en andijvie moeten een krop hebben en
geel van kleur zijn. De groene smaakt eenigs-
zins bitter.
Bieten moeten donkerrood zijn, anders zijn ze
smakeloos. De middelmatig-groote zijn de beste.
Eveneens van knollen.
Koolraap van middelmatige dikte verdient de
voorkeur. Inwendig moet zij blank zijn en niet
houterig. Als zij hoekig, droog of gevlekt is,
deugt zij niet.
Wortelen (roode of gele) zijn een zeer gezond
voedsel. De Hollandsche helderroode zijn de bes
te; de gele laten zich beter bewaren voor den
winter.
Uien om te bewaren, daarvoor zijn de zilver
witte of helderroode aangewezen. De dikke,
peervormige uien bederven spoedig.
Tuinboonen moeten fijn van schil en goed
ontwikkeld zijn.
Bij bladgroente moet men er vooral op letten,
dat de groente frisch, niet slap of verwelkt is
en er geen onkruid tusschen zit.
Koolsoorten moeten vast en zwaar zijn, bloem
kool helder wit met gesloten bloem.
Bij de jonge peulvruchten en doperwten mo
gen geen wormstekige zijn, sla- en snijboonen
moeten niet dik zijn en mogen geen vlekken
op de schillen vertoonen. Ze moeten versch ge
plukt, jong en groen zijn.
(Fotobur. „Mundi")
zijn. De overgangsmantel daarentegen is pas
aangeschaft, nieuw van snit en nieuw van stof.
Ook al is dan de kleur dan wat licht, welk be
zwaar is er tegen om zoo'n mantel dóór te dra
gen? Met het offer van eenige punten kunt u
wattine in de voering laten zetten, wat de be
schermende capaciteit van den mantel aanmer
kelijk verhoogt. Een bontkraag, misschien wat
bont langs de zakken, doet stilzwijgend de rest.
Het is maar een raad.... dien u niet hoeft op
te volgen. Of u van den winter dan een mantel
zult hebben, waarin u misschien wel eens hui
vert, of dat ge in uw oude afgedankte winter
jas zult loopen, daarin zal uw gevoeligheid of
uw ijdelheid het beslissende woord spreken.
Wanneer ge een pot verrukkelijke versche
thee had gezet en iemand zou tot u zeggen:
„Laat die thee nu voortaan maar door den
gootsteen verdwijnen en eet alleen de blade
ren". dan zoudt ge ongetwijfeld geen al te hoo-
gen dunk krijgen van diens geestvermogens.
En tóchhebt ge er wel eens ernstig over
nagedacht, dat nog altijd de meeste huisvrou
wen en misschien ook gijzelf iederen dag op
nieuw tegen de beginselen der hedendaagsche
voedingsleer zondigt door groenten en aardap
pelen „af te gieten" en daarmede een schat
van .voedingswaarden weg te werpen, terwijl al
leen het afgetrokken, uitgekookte product op
tafel wordt gebracht, ter „versterking" van het
gezin?
Neen heusch, wanneer ge deskundigen raad
wilt volgen, dan moet ge zeker in dezen tijd
het voedingsvraagstuk terdege onder het oog
zien, want nu, meer dan ooit. is het immers
zaak niet alleen dié etenswaren te 4coopen die
werkelijk van waarde zijn voor de gezondheid
van het lichaam, doch bovendien van deze wa
ren niets verloren te laten gaan door een fou
tieve bereidingswijze.
Eerst door den nieuwen toestand en den daar
uit voortvloeienden maatregel tot rantsoenee
ring der levensmiddelen is er in ons land ook
in breedere kringen meer belangstelling ont
staan voor een zoo economisch en tevens zoo
goed mogelijke voeding. Dat deze belangstelling
vroeger nooit bijzonder groot was is des te op
merkelijker, waar toch een goede voeding een
der belangrijkste factoren is voor onze gezond
heid, terwijl de moderne mensch over het al
gemeen wèl interesse toont voor alle andere
mogelijkheden om „fit" te blijven, zooals het
beoefenen van sport, baden en zwemmen, ge
nieten van zon en licht en lucht, verzorgen der
huid, betrachten der hygiëne op allerlei gebied,
slapen met open ramen; wat niet al.
En zoo heeft dan de oorlog, deze donkerste
aller donkere wolken, ook al weer een zilveren
randje: de groeiende belangstelling voor een
goede, harmonische en volwaardige voeding, die
niet alleen de groote bouwstoffen koolhydra
ten, eiwitten en vetten bevat, doch ook de
stoffen, die slechts in zeer geringe hoeveelheden
in ons lichaam worden opgenomen, zooals de
vitamines, voedingszouten en mineralen. Véél
valt er op dit gebied nog te bestudeeren, dik
wijls ook verschillen de meeningen der deskun
digen onderling, doch de groote richtlijnen zijn
wel aan te geven.
De volgende „tien geboden" zijn door de
Commissie voor de Voorlichting uit den Voe
dingsraad samengesteld en verdienen dus zeer
zeker de bijzondere aandacht:
le. In den regel is het gebruik van bruin
brood te verkiezen boven dat van wittebrood.
2e. De aardappel vooral gekookt in de
schil is een voedingswaarde van buitenge
wone waarde, die in alle kringen dagelijks be
hoort te worden genuttigd en heeft dan tot op
zekere hoogte, wat vitamine C betreft, een zelf
de beteekenis voor onze voeding als fruit.
3e. Vooral in de eerste maanden van het jaar
is het gebruik van versch fruit geen luxe; zoo
dit niet mogelijk is, kunnen radijs, ramenas en
rauwe wortel fruit gedeeltelijk vervangen.
4e. Een dagelijksch gebruik van 21/2 ons
groente is voor een volwassene gewenscht.
5e. Men koope voornamelijk die groente, die
het seizoen oplevert, en gebruike bij voorkeur
een gedeelte van de groente rauw.
6e. Aardappelen en groente behooren zoo kort
mogelijk te worden gekookt en met zóó weinig
water, dat vrijwel niets behoeft te worden af
gegoten.
7e. Melk is niet alleen een belangrijk bestand
deel van de kindervoeding. Het is allerminst
kinderachtig, wanneer een volwassene dagelijks
melk of karnemelk bij den broodmaaltijd ge
bruikt. Een hoeveelheid van 1 a 3 bekers per
dag is. ook voor den volwassene, uit een voe-
~,;"°.=ro"'mmt allerminst een luxe.
8e. Uiteraard kan men de melk ook in de kof
fie, in pap, in toespijs, in soep of in stamppot
Bloemkool-fricadellen om een
restje bloemkool op te maken.
Een flinke bloemkool, drie a vier aardappelen,
vier beschuiten, een ei, 25 gram boter, peper,
zout, nootmuskaat.
De gekookte bloemkool met de aardappelen
fijnmaken en vermengen met het geklopte ei,
de boter en de gestampte beschuit. Peper en
zout naar smaak toevoegen. Van de massa ron
de platte koekjes vormen, die gepaneerd wor
den en daarna in boter of olie aan beide kan
ten goudbruin worden gebakken.
Tomatenboter van een restje
tomatenpuree.
Een ons versche boter, twee theelepels dikke
tomatenpurée, een half theelepeltje paprika,
twee volle theelepels fijngehakte peterselie.
Roer de boter tot ze zalfachtig is; meng er
eerst de paprika door, daarna de tomatenpurée
en de peterselie.
Gebruik voor sandwiches of boterhammen
deze boter op zichzelf, of leg op de twee snee
tjes brood eerst een laagje dunne komkommer
schijfjes.
Broodgehakt van de laatste
sneetjes oud brood.
Vier sneden oud bruin brood weken in melk.
Een uitje fijn hakken met wat peterselie en dat
bruin fruiten met een stukje boter. Het brood
goed uitknijpen, den ui en peterselie er door
heen roeren en het op smaak afmaken met
maggi of soja. Dan van het deeg mooie platte
koekjes vormen, ze door paneermeel rollen en
aan beide zijden in de koekenpan bruin bakken.
Aardappelkoek van een restje
aardappelen.
Ongeveer een kilo gekookte aardappelen.
Eén of twee eieren.
Twee ons geraspte, belegen kaas.
Ongeveer een kwart liter melk.
Zout, nootmuskaat, boter, peterselie.
Maak de aardappelen fijn (dit gaat het beste
als ze nog warm zijn) en vermeng ze met de
andere ingrediënten tot niet te droge purée. Laat
een lepel boter in de koekenpan bruin worden.
Bak hierin de helft van de purée tot een groote
koek, die met behulp van een deksel wordt om
gekeerd. Bak de rest van de purée op dezelfde
wijze.
tot zich nemen; ook karnemelk verdient in dit
verband de volle aandacht.
9e. Kaas en eieren doen aan volledigheid van
samenstelling nauwelijks voor melk onder. Het
dagelijksch gebruik hiervan kan daardoor in
vele gevallen een belangrijke voedingsverbete
ring beteekenen.
10e. Vleesch wissele men af met visch- en
kaasgerechten.
Als men bovendien nog de volgende punten
in gedachte houdt:
het is raadzaam het heele jaar door zooveel
mogelijk versche groenten te eten, hetgeen met
een beetje overleg voor velen doenlijk is;
de producten van onzen bodem in eenvoudi-
gen vorm, zooals groenten, fruit, melk, boter,
kaas en ongebuild meel, hebben in den regel
veel meer waarde dan de z.g.n. „veredelde pro
ducten", zooals b.v. witte suiker en bloem;
het weinige vocht, dat overblijft, wanneer
men groenten op moderne wijze kookt, kan in
den vorm van een sausje worden gebruikt;
eten, dat lekker smaakt, wordt in vele ge
vallen beter verteerd dan eten, dat met tegen
zin of onverschilligheid wordt genuttigd;
dan zal niet alleen uw eigen gezin, doch de ge-
heele bevolking daar wèl bij varen!
Niet lang geleden schreef dr. van Schelven
zijn populaire boek: „Wat maakt ge van uw le
ven?" en met een kleine variatie hierop zouden
we thans een weliswaar ietwat prozaïscher, doch
stellig niet minder actueel vraagstuk kunnen
aanroeren en wel: „Wat maakt ge van uw
maaltijden?". Ja wanneer ge tot die lieden
behoort, die hun zeven sneden oorlogsbrood
verdeelen over ontbijt, twaalfuurtje en mogelijk
nog het „hapje voor 's avonds laat" en wanneer
ge dan daarbij hardnekkig de steeds slapper
wordende thee en koffie drinkt, dan is 't waar
lijk geen wonder, dat ge zoekt naar wat afwis
seling. En dus.... waarom zoudt ge niet eens
ondernemend zijn, eens van het oude afstappen
en kennis maken met wat minder bekende, maar
dikwijls uiterst waardevolle en smakelijke pro
ducten van onzen bodem, die ontbijt en twaalf
uurtje kunnen maken tot maaltijden, die zélfs
afwisselender, voedzamer en lekkerder zijn dan
die van vroeger, waar ge zoo aan vasthoudt?
Een der grootste attracties van uw buiten-
landsche reizen was stellig hef. nieuwe, zoo ge
heel andere voedsel, dan ge tliuis gewend was.
Welnu hoewel ge thans niet kunt reizen, be
hoeft ge u toch die eene aardige zijde van het
vroegere vacantie-uitstapje niet te ontzeggen,
want ook thuis kunt ge andere, origineele en
smakelijke gerechten maken, die 'de dagelijksche
sleur onderbreken. Het is immers niet anders
dan een zekere laksheid, steeds een zeker deel
onzer producten te gebruiken en een ander,
even lekker en even waardevol deel, te negeeren!
Er bestaan ontbijtgerechten als: gort met karne
melk, gortebrij, hangop, havermout met vruchten
en havermoutpap, kastanjepap en boekweite-
grutten met karnemelk. Maak er dus eens ge
bruik van! Melk is het meest waardevolle voed
sel en in combinatie met dc een of andere
graansoort vormt ze zelfs een uit voedingsoog
punt volmaakt geheel!
Ook voor het twaalfuurtje levert onze eigen
bodem alle mogelijke producten. We kunnen b.v.
voor het middagmaal meer groenten en aard
appelen koken dan gewoonlijk en het restje om
twaalf uur verwerken tot een smakkelijke salade
s zomers) of tot een warm hapje 's winters)
Voor het slaatje voegen we er wat rauwe groen
ten als: kropsalade, andijvie, geraspte wortel,
tomaat, ramenas, radijs en als slasaus hangop,
yoghurt of botcrmayonnaise bij, daar resten in
voedingswaarde achterstaan bij versche pro
ducten. Voor het warme hapje maken we ge
bruik van wat geraspte winterwortel, geraspte
kool, fijngesneden rauw lof, een scheutje warme
melk en wat geraspte kaas. Op deze wijze wor
den ontbijt en twaalfuurtje niet alleen waarde
voller dan vroeger, doch bovendien zorgen we er
zoodoende voor, dat er evenwicht ontstaat tus
schen hetgeen de Nederlandsche bodem op
brengt en hetgeen wij gebruiken voor onze
voeding.
Ten slotte nog een recept ,voor een buiten
gewoon smakelijk twaalfuurhapje:
Tuinder spannekoek
Rest aardappelen, rest groente, 1 of 2 eieren,
zout en nootmuskaat, wat melk, 2 afgestreken
eetlepels boter of vet, een uitje, geraspte kool
of derg.
Wrijf de aardappelen fijn en vermeng ze met
de fijngesneden groente, het geklopte ei en wat
peper en zout. Voeg zoo noodig wat melk toe,
maar zorg dat de massa niet te nat wordt.
Laat de boter in de koekenpan heet worden.
Doe er de massa in en spreid deze zooveel mo
gelijk uit. Bak de massa als één koek aan weers
kanten bruin (omkeeren met behulp van éen
deksel).
