Waar ieder belang in stelt
HET VERMINDERDE
BENZINEVERBRUIK
Het verkeersrecht in
Duitschland
rouw die in het
donker kwam
Voor bedrijf en gezin
Federatie ziekenhuis-
vereenigingen
Werkloozen en brandstof -
voorziening
DONDERDAG 12 SEPTEMBER 1940
De Jaarbeurs
Ondanks donkere tijds
omstandigheden toch
veel „licht" te zien
DE KINDEREN IN DE
OOSTMARK
PLUNDERAARS VOOR
DEN KRIJGSRAAD
Voor den donkeren winter
Een buizen-pasteur en
een rooimachine
Om te verpakkente reinigen
en te ontsmetten
CRIMINEELE STATISTIEK
Cijfers over het jaar 1938
Hermann Stehr overleden
Ongeveer de helft der pompen
langs de wegen gesloten
DE NEDERLANDSCHE UNIE
Brand in een houtzagerij
te Delft
Aansluiting van Nederland
Bezoek van Nederlandsche
journalisten
Zij stalen rijwielonderdeelen
te Woudenberg
JONGETJE VERDRONKEN
Onder vrachtauto gedood
Reeds thans kan kolenbon
worden verstrekt
Ir. F. van der Goot overleden
UIT DE STAATSCOURANT
Eervol ontslag
P.T.T.
Dep. van Financiën
Departement van Justitie
DOOR SYDNEY HORLER
Nu heden ook deze Jaarbeurs te Utrecht
weder „geschiedenis" wordt, moeten wij
toch nog aandacht vragen voor enkele ap
paraten en producten, waarvan wij mogen
aannemen, dat zij zeker wel algemeene
belangstelling verdienen en genieten.
Onder de vermelding Telefunken-Kwali-,
teits-kwartet toont de Nederl. Siemens Maat
schappij n.l. de nieuwe Telefunken-serie, welke,
zooals de naam aangeeft, uit een viertal appa
raten bestaat.
Dat bij een radio-apparaat niet alleen de
weergave een rol speelt, doch ook het uiterlijk
een der kenmerkende factoren vormt, ziet men
met één oogopslag, want opnieuw wist Tele-
funken weer kasten te ontwerpen, die door rus
tige en voorname lijn een sieraad voor menig
interieur zullen zijn.
Ook de Telefunken-traditie: vóór alles kwali
teitsproducten te ontwikkelen, wordt hoogge
houden. Om een uitstekende, natuurgetrouwe
weergave te bereiken, maakte Telefunken voor
alle apparaten gebruik van de tegenkoppelings-
schakeling, waardoor tevens het voordeel van
bas- en hooge tonen-versterking verkregen kon
Worden.
In de serie trekt het apparaat uit de laagste
prijsklasse de aandacht door, kleine afmetin
gen. Voor velen, die het een bezwaar vinden,
dat een radio-apparaat omvangrijke proporties
aanneemt, is dit een uitkomst.
Iets, dat bij dit sierlijke apparaatje niet over
het hoofd gezien mag worden en het thans
dubbel aantrekkelijk maakt, is zijn laag stroom
verbruik.
Als technische verfijning in enkele der Tele-
funkenapparaten verdient ook de fading-com-
pensatie met voorwaartsregeling onze belang
stelling.
Betreffende het grootste Telefunken-appa-
raat, dat beschikt over alles, wat de radiotech
niek slechts kan bieden ten gerieve van den
verwenden luisteraar, meenen wij in het bijzon
der te moeten vermelden, dat hierbij gebruik
gemaakt is van geheel automatisch werkende
stoordooving door middel van een elastisch
toonspectrum. Als totaal-indruk van het ten
toongestelde kunnen wij vaststellen, dat Tele
funken met een prachtige serie apparaten te
voorschijn komt, welke zeker weer haar weg
zal vinden.
Ook was op deze Beurs weer een gedeelte van
de Siemens-stand gereserveerd voor de Smal-
filmafdeeling. Deze bekende apparaten werden
in verschillende uitvoeringen getoond.
Naast de bekende Telefunkenapparaten
bracht de Ned. Siemens Mij. N.V. ook een groo-
te verscheidenheid van zwakstroommateriaal.
Onze aandacht werd vooral getroffen door de
nieuwe Siemenstafelhuistelefoon, welke ge
schikt is, om met 5 andere toestellen te
worden ingeschakeld, waardoor het op eenvou
dige wijze mogelijk is, meerdere ruimten op ge
makkelijke wijze met elkaar te verbinden.
Voorts zag men het electrische scheerappa-
raat „Sirama", een veiligheidsscheerapparaat,
dat door een electrisch motortje wordt aange
dreven en dat door een Siemens zaklantaarn-
batterij wordt gevoed.
Wij wijzen ook nog op de uitgebreide serie
gramofooncassettes, die, zooals bekend, dienen
om op een radio-apparaat te worden aangeslo
ten. Daarnaast verdienen de Telefunkenkoffer-
gramofoons natuurlijk alle aandacht.
Ook „Erres" bracht weder een geheel nieuwe
serie apparaten. Aan de hand van de ervaring
zijn wederom nieuwe verbeteringen ingevoerd.
Sommige van deze verfijningen zijn voor den
leek niet direct waarneembaar, andere zijn ech
ter voor den toekomstigen Erres-toestelbezitter
van zóóveel belang, dat de firma een uitvoe
rige hoeveelheid technische gegevens disponi
bel stelde voor ieder geïnteresseerde.
Bijzondere aandacht is besteed aan: de druk-
trek-bedieningsknoppen, den golflengteschake
laar met stationskiezer, de staiionsschaal met
groote slaglengte en den spaarschakelaar.
Wü mogen nog wel eens vermelden, dat alle
Erres-toestellen zijn voorzien van een aanslui
ting voor een extra-luidspreker.
Het zal iedereen opvallen, dat zelfs het aller
goedkoopste Erres-toestel gebouwd is in een
fraai, geheel houten kastje, hetgeen de muziek-
Weergave zeer ten goede komt.
Voor wie slechts een bescheiden bedrag be
steden wil, zijn ook uitermate geschikte „Erres".
apparaten beschikbaar.
De tijdsomstandigheden leenen zich wel bij
zonder veel aandacht te besteden aan verlich
tingsartikelen, want, indien wij inderdaad den
winter „verduisterd" door moeten, dan is het
wel vanzelfsprekend, dat men zorgt voor een
Warme prettige verlichting thuis, teneinde het
contrast tusschen het gezellig-verlichte binnen
huis en de duistere wereld daarbuiten zoo groot
mogelijk te maken.
In dit verband trokken natuurlijk ook de
aandacht de stands van Heybroek's Groothan
del N.V. te Amsterdam, op de le etage.
De stands No. 1104 en 1105 van Heybroek's
Groothandel N.V., reeds van verre te herken
nen door de fleurige verlichting, welke den be
zoeker tegenstraalt uit het groote aantal aan
trekkelijke en fraaie ornamenten, voet- en
schemerlampen. Zoowel uit de inrichting van
deze stands als uit de collectie geëtaleerde ar
tikelen spreekt duidelijk, dat men daar, on
danks de donkere tijdsomstandigheden, werkt
onder het motto „Met volle kracht vooruit".
Op verlichtingsgebied brengt deze firma veel
nieuwe en aantrekkelijke artikelen, welke in
het komende verlichtings-seizoen zeker goed
zullen „doen".
Een voor de electro-technische branche steeds
belangrijker wordend artikel is het „Marklin"-
electrische speelgoed, hetwelk door het publiek
liever bij den electro-technischen vakman, dan
bij den bazar gekocht wordt, omdat men in gaat
zien, dat eventueel gewenschte service slechts
op bevredigende wijze door den vakman ge
geven kan worden.
Bij de bezichtiging van de enorme collectie
electro-technisch-materiaal, valt het telkens op,
hoe schier volmaakt de collectie Hagee-een-
heidsmateriaal wel is. Zonder Overdrijving mag
gezegd worden, dat deze collectie voor elk voor
komend geval een oplossing biedt.
De collectie electrische klokken toont, hoe
het dikwijls met bescheiden middelen en ook
tegen bescheiden prijzen, mogelijk is, fraaie en
aparte modellen te brengen.
Op het gebied van radio-centrale-materiaal
stelt deze firma weder haar uitgebreide col
lectie, waarvan de producten een zeer goeden
roep genieten, ten toon.
Gebr. Stork en Co.'s Apparatenfabriek N.V.
te A'dam bracht een buizenpasteur: een appa
raat van de allernieuwste constructie, dat voor-
deelen voor de pasteurisatie bezit, welke men
volgens de ons verstrekte inlichtingen
vergeefs bij de bestaande apparaten zoekt.
De melk komt in dezen pasteur uitsluitend met
roestvrij staal in aanraking; dit is zóóver door
gevoerd, dat de koppelingen voor aansluitin
gen eveneens van roestvrij staal zijn. Daar de
melk in het geheel niet met rubber of ande'
pakking-materiaal in aanraking komt. kan
deze Stork-pasteur zonder meer chemisch ge
reinigd worden. Nadat de melk verwerkt is.
worden n.l. enkele kranen omgezet en het ap
paraat wordt met gepaste chemicaliën door-
gepompt.
De steeds hooger wordende eischen, weike in
de laatste tientallen jaren aan het productie
vermogen van den landbouw worden gesteld,
hebben als vanzelfsprekend tot gevolg gehad,
dat men de hulp der machines heeft ingeroe
pen om dit productievermogen op te voeren.
Bij het rooien van ons hoofdvoedselDe
aardappel, hield de handenarbeid nog het langst
stand. Met meer of minder succes heeft de
industrie wel getracht een machine te bouwen,
welke den handenarbeid, geheel of gedeeltelijk,
over kon nemen, maar aan de te dien opzichte
gestelde eischen bleken de industrievoortbreng
selen niet te kunnen voldoen.
Gezien de goede resultaten door de N.V. Kloos
met haar dorschmachines bereikt, ligt het voor
de hand, dat zy, toen de heer J. P. Venhuizen,
die een aardappelselectiebedrijf te Uithuizen
heeft, met een plan voor een aardappelrooi-
machine kwam, hem een gewillig oor leende en
besloot, nadat door haar alle mogelijkheden
nauwkeurig waren nagegaan, de constructie van
de Aardappelrooimachine ter hand te nemen.
De machine, die zij op de Jaarbeurs tentoon
stelt, heeft in de practljk bewezen dat zij aan
de eischen voldoet.
De machine wordt door twee paarden of een
tractor getrokken en heeft voor aandrijving der
transportladders een afzonderlijke, kleine ben
zine- of petroleummotor.
Proeven, welke met de machine genomen
zijn, hebben aangetoond, dat zij een belangrijk
bedrag van rooikosten bespaart, dat het verlies
aan aardappelen geringer, en beschadiging van
de vrucht belangrijker kleiner is dan bij hand
werk.
Interessant was ongetwijfeld de expositie door
de N.V. Industrieele en Handels Mij. L. Reijners
van diverse tractor-werktuigen van de Duitsche
Landbouwwerktuigenfabriek „Rabewerk", geves
tigd te Linne bij Osnabrück.
Deze N.V. heeft de laatste jaren alom in den
lande een steeds grooter wordende bekendheid
onder de landbouwers verworven ais Impor-
trice van de populair geworden Arr.erikaansche
„Allis-Chalmers" rups- én wieltractoren; zij
treedt op 'als alleenvertegenwoordigster voor
geheel Nederland van de „Klausing" landbouw
werktuigen.
In verband met het belangrijke aandeel, dat
de Agrarische afdeeling op deze Beurs verte
genwoordigt, mocht deze selectie van uitmun
tende moderne landbouw-tractor werktuigen
niet onvermeld blijven.
Nu onder de huidige omstandigheden zuinig
heid geboden is met glas en blik, is het een ver
heugend feit, dat de N.V. Hollandsche Kleef-
machinefabriek te Rotterdam de „Perga"-Ver-
pakking ter beschikking stelt, welke de flacons,
flesschen en busjes niet alleen met succes ver
vangt, doch bovendien de voorkeur verdient. De
statiegeld-misère bijv., verbonden aan het ge
bruik van glazen flesschen, komt hierdoor ge
heel te vervallen, alsmede het ophalen van het
leege goed en het flesschen spoelen, daar de
„Perga"-flesch slechts éénmaal wordt gebruikt.
Deze verpakking is geschikt voor een reeks
artikelen van den meest uiteenloopende aard
hoofdzakelijk voor levensmiddelen, welke vroe
ger uitsluitend in flesschen, flacons, blikken
busjes en doosjes e.d. werden verkocht.
De verpakking is mooi van vorm en voorzien
van een smaakvollen opdruk. De gepatenteerde
sluiting maakt het mogelijk, naast vaste pro
ducten, ook vloeibare en half-vaste artikelen
te verpakken.
Het bekende reinigings- en ohtvettingsmid-
del P3, dat in verschillende samenstellingen in
den handel wordt gebracht, wordt in de praktijk
getoond door het „Fersil-Huis" te Ad'am.
De eenvoudige gebruiksmethode, de benzine
besparing, de snelle werking, de economische toe
passing, de onbrandbaarheid, de veiligheid voor
de arbeiders en het materiaal van P3 hebben
er toe geleid, dat deze reinigings- en ontvet-
tingsmiddelen een eerste plaats op de markt zijn
gaan innemen.
De reinigings- en ontvettingsmiddelen P3
kunnen gebruikt worden in fabrieken, werk
plaatsen, garages, scheepswerven, scheepvaart-,
luchtvaart-, spoor-, tramweg- en automobiel be
drijven; verder in de galvanotechniek, de drank
en levensmiddelenindustrie, zuivelbedrijven,
apotheken enz.
Tenslotte zij vermeld, dat P3 gefabriceerd
wordt in de fabrieken der Ned. Persil-Maat-
schappij N.V. te Jutphaas en dus van Neder-
landsch fabrikaat is.
Omtrent den stand en de beweging der crimi
naliteit in ons land geven regelmatig de drie-
maandelyksche officieele gegevens van het Cen
traal bureau voor de statistiek waardevolle aan-
wijzmgen. Uitvoeriger wordt de gerechtelijk ge
constateerde crimmaliteit belicht in de jaar
lijks door genoemd bureau samengestelde cri-
mineele statistiek.
De zoo juist by de Algemeene Landsdrukkerij
verschenen criiiuneele statistiek over 1938 tin
een publicatie met de gevangenis- en kinderwet-
tenstatistiek) leert, dat in genoemd jaar voor
het eerst na vele jaren de totaalcijfers betref-
ïende de onherroepelijke veroordeelingen en
veroordeelden wegens rechtbankzaken daalden.
Het aa'ntal veroordeelingen, zonder die wegens
belastingovertredingen, van 16.285 in 1929 geste
gen tot 23.444 in 1937, liep in 1938 terug tot
22.529. Per 1000 inwoners bedroeg het aantal
veroordeelingen in 1938 25.9 tegen 27.3 in 1937.
Tot de daling van het totaalcijfer droeg in
de eerste plaats bij de vermindering van de
aantallen onherroepelijke veroordeelingen we
gens eenvoudigen en gequalificeerden diefstal.
Naar verhouding was de vermindering ten aan
zien van gequalificeerden diefstal (1937 2.503,
1938 1.959) sterker dan ten aanzien van een
voudigen diefstal (resp. 5040 en 4595). Wat de
agressieve delicten betreft, is weinig verande
ring te constateeren; de in vergelijking met
vroegere jaren gunstige stand bleef gehand
haafd.
Vele interessante bijzonderheden worden me
degedeeld o.a. omtrent de strafoplegging. Het
percentage, dat het aantal voorwaardelijke ver
oordeelingen vormde van het totaal veroordee
lingen, waarbjj v.v. kon worden uitgesproken,
bedraagt voor de jaren 1936 t.m. 1938 resp. 16,
17 en 16.5.
Verder worden behandeld de kantongerechts-
criminaliteit, de criminaliteit der militairen en
de gerechtelijk geconstateerde zelfmoorden.
De - «k auteur Hermann Stehr is Woens
dagochtend in Oberschreiberhau aan een be
roerte overleden
Met ingang van 11 September is een groot
aantal benzine- en dieseloliepompen naar
schatting 40 a 50 procent gesloten.
In een circulaire aan de betrokkenen zetten
de autoriteiten uiteen, volgens „De Telegraaf",
dat deze maatregel door de omstandigheden ge
boden is. Er zijn veel minder automobilisten op
den weg, er wordt slechts een fractie verbruikt
van den normalen omzet aan benzine en het
wordt derhalve ondoenlijk geacht om het ge-
heele op normale tijden ingestelde verkoops
apparaat (depots, tankinrichtingen en -wagens,
aftapinstallaties enz.) op peil te hoiiden.
Bij de beoordeeling, welke pompen alsnog
geopend zullen mógen zijn, zal worden uit
gegaan van drie overwegingen: ten eerste
of de betreffende pompinstallatie een z.g.
Wehrmachttankstelle is; ten tweede of de
pomp gelegen is aan een grooten verkeers
weg, en ten derde of de verkoop van motor
brandstof voor het betreffende bedrijf van
vitaal belang geacht mag worden.
Zooveel mogelijk zal ook rekening gehouden
worden met de belangen van de leveranciers,
met dien verstande, dat van de verschillende
maatschappijen een evenredig aantal pompen
buiten gebruik zal worden gesteld.
De pomphouders zijn verplicht, direct na ont
vangst van een desbetreffend bericht een plak
kaat op hun installatie te plakken met het
woord „Gesloten". Dit biljet wordt hun tegelijk
met de circulaire toegestuurd.
Het centraal secretariaat van de Nederland-
schc' Unie ontvangt regelmatig brieven, waarin
leden van de Unie hun verrassing, soms ook
hun lichte ontstemming te kennen geven over
het feit, dat de Nederlandsche Unie reeds een
paar keer een „Unie"-weekblad heeft uitge
geven zonder dat zij er een proefnummer van
ontvingen.
Het secretariaat deelt naar aanleiding hier
van mede, dat het om technische en admini
stratieve rei nen onmogelijk was, uitvoering te
geven aan het plan van het centraal secreta
riaat ieder lid een proefnummer te sturen of
anderszins persoonlijk te attendeeren op het
Unie-weekblad.
Men kan zich abonneeren bij een der gewes
telijke secretariaten of bij het centraal secreta
riaat te Den Haag.
De colportage op straat en langs de huizen
neemt van week tot week grooter omvang aan,
maar zal nochtans niet oiöniddellijk overal kun
nen geschieden.
In de houtzagerij van de firma Vreeburg te
Delft is in den nacht een hevige brand uitge
broken. Het vuur werd ontdekt door Duitsche
militairen, die den in de nabijheid wonenden
boekhouder van de firma waarschuwden. Men
trachtte met emmers water het vuur te blus-
schen. Weldra verscheen de brandweer en met
acht stralen werd het vuur aangepakt. Om-
Vele verkeersorgandsaties, automobielclubs
e. d. in Europa hebben, zoo schrijft dr. Muller
Scholtes in de Deutsche Zeitung in den Nie-
derlanden, nu de voortschrijdende algemeene
ontwikkeling er toe leidt, dat landen en sta
ten, welker betrekkingen op alle gebied een
vergaande samenwerking met Duitschland
meebrengen, zich ondergeschikt maken aan
gemeenschappelijke verkeersvoorschriften, het
belang van een verbetering van de verkeers-
discipline bepleit ter zoo groot mogelijke ver
mindering van de ongevallencijfers.
De voorwaarde voor een modem en elas
tisch wegverkeer, dat ook aan de vergaande
ontwikkeling recht belooft te doen, kan vol
gens den schrijver slechts een uniform weg-
verkeersrecht vormen. Dit recht moet in de
eerste plaats den grondslag vormen voor de
echte gemeenschap van alle deelnemers aan
het verkeer, met inbegrip van de voetgangers.
Het moet zonder rekening te houden met den
telkens intredenden afloop alle feiten straf
baar stellen, welke naar de ervaring leert an
dere deelnemers aan het verkeer in gevaar
kunnen brengen. De hoofdregels voor het weg
verkeer moeten tegelijkertijd de rechtsgronden
voor een optreden in alle niet in bijzonderhe
den geregelde gevallen opleveren, doordat zij
ieder optreden strafbaar stellen, waardoor het
verkeer in gevaar gebracht kan worden of
een ander benadeeld of onvermijdelijk gehin
derd of lastig gevallen wordt. Niet de klein
zielige toepassing van de verkeersvoorschriften
in ieder geval, maar een aan het doel beant
woordende handhaving zal de ware gemeen
schap van alle deelnemers aan het verkeer on
der elkaar en met de voor de orde, veiligheid
en vlotheid van het wegverkeer verantwoorde
lijke autoriteiten en hun beambten bevorde
ren.
In het besef, dat in de Europeesché ver
keersruimte een uniform verkeersrecht gelden
moet, wordt er voortaan naar gestreefd ook
het Nederlandnsche wegverkeersrecht den weg
naar de Europeesche verkeersruimte te effenen
en het aan te passen bij het Duitsche ver
keersrecht.
Terwijl men er naar streefde, met de alge
meene toeneming van het automobielverkeer
rekening te houden in een grcotsch opgezet
Rijks wegen plan, kon men er nimmer toe be
sluiten de verbinding met het algemeene Eu
ropeesche verkeerswezen tot stand te bren
gen. En toch werd reeds lang voor den oorlog,
speciaal na de invoering van de wegverkeers-
verordening in Duitschland, ook in toonaan
gevende kringen in Nederland steeds meer de
wensch geuit tot aansluiting bij het Duitsche
wegverkeersrecht. Nadat nu de yan personeel
afhankelijke moeilijkheden uit den weg ge
ruimd zijn, is opnieuw van toonaangevende Ne
derlandsche zijde deze wensch geuit.
Dienovereenkomstig heeft het Bureau Be
stuur en Recht bij den Bevelhebber van de
Ordnungspolizei in het bezette Nederlandsche
gebied van den commissaris-generaal voor het
veiligheidswezen en den hoogeren SB. en po
litieleider opdracht gekregen, in overeenstem
ming met den Rijkscommissaris, met het minis
terie van Waterstaat, alsook met de bevoegde
verkeerskrin'gen van Nederland onverwijld het
verkeersvraagstuk in juridisch opzicht als een
dringende opgave tot oplossing te brengen. Er
kan mee gerekend worden, dat de reorganisatie
in betrekkelijk korten tijd volgt en dat Neder
land ten spoedigste de aansluiting aan het mo
derne wegverkeersrecht van Europa zal vinden.
Het voorbereidende werk voor de schepping van
een nieuw uniform wegverkeersrecht voor het
geheele bezette Nederlandsche gebied is reeds
aan den gang.
streeks half vijf waren de vlammen gedoofd en
bleven enkele brandweerlieden voor de nablus-
sching achter. Het voornaamste gedeelte van
het bedrijf, een houten gebouw, waarin de ma
chines zich bevinden, werd totaal verwoest, ter
wijl in het aangrenzende ketelhuis belangrijke
schade werd aangericht. De schade, die zeer
aanzienlijk is, wordt niet door verzekering ge
dekt. Bij de bliissching kwamen twee brand
weerlieden in het water terecht: zij konden
door handreiking op het droge worden gebracht.
Een brandweerman, die door het dak van een
loods was gezakt, werd licht gewond.
Naar wij vernemen, hebben de Vereeniging
van Katholieke Ziekenhuizen, de Vereeniging
van Ziekenhuizen in Nederland en de Vereeni
ging van Protestantsche Ziekeninrichtingen in
Nederland besloten tot vorming van een „Fede
ratie der Ziekenhuisvereenigingen in Neder
land (F.Z.N.)", welke zich ten doel stelt, de
ontwikkeling van het ziekenhuiswezen te be
vorderen en de gemeenschappelijke belangen
liarer leden te dienen door het opstellen van
algemeene richtlijnen en het verstrekken van
adviezen, welke o.a. betrekking zullen hebben
op het voldoen aan redelijke eischen van doel
matig ziekenhuisbeheer, op een regionaal ple
gen van overleg tusschen groepen van zieken
huizen en op een rationeele distributie en uit
breiding van ziekenhuisbedden.
Woensdag hebben achttien Nederlanders de
reis aanvaard naar de Oostmark, waar duizen
den Nederlandsche kinderen vertoeven. Dit ge
zelschap, dat geleid wordt door dr. Wissmann,
die anders de Nederlandsche journalisten ten
aanzien van buitenlandsche aangelegenheden
pleegt voor te lichten, bestaat uit 11 vertegen
woordigers van groote bladen, 1 representant
van het A.N.P., 3 photografen en 2 radio-repor
ters. Voorts maakt een essayist, die later een
gedenkboek over de uitzending naar de C*ït-
tr.ark zal schrijven, deel van het gezelschap uit.
Men zal heden te 5 uur in Linz, de hoofd
plaats vart den Ober Donau aankomen. Daar-
worden de Nederlandsche journalisten begroet
door dr. Fellner, die indertijd in verband met
de uitzending van kinderen eenige weken in
Nederland heeft doorgebracht.
In de oorlogsdagen tusschen 10 en 14 Mei
hebben tal van soldaten, die in een stelling
onder Woudenberg lagen, zich schuldig ge
maakt aan plundering. Van 11 Mei af was
Woudenberg, wat de burgerbevolking betreft,
geëvacueerd en dus waren vrijwel alle winkels
onbeheerd. Verscheidene soldaten hebben hier
van misbruik gemaakt door van hun comman
dant verlof te vragen hun stelling te mogen
veriaten en op rooftocht uit te gaan. Voor net
meerendeel ondergaan deze militairen thans
hun straf, doch Woensdag stond nog een twee
tal terecht voor den Utrechtschen Krijgsraad
terzake diefstal van rijwielonderdeelen. Het
waren de 23-jarige schoenmaker G. S. en de
24-jarige magazijnbediende J. M. R„ van wie
de eerste werk had en de tweede nog niet aan
den slag was gekomen.
Ook zij hadden hun stelling met veriof van
hun commandant verlaten, doch, zooals ter zit
ting bleek, niet met het oogmerk om te gaan
stelen.
Zij waren van uit hun stelling naar hun kwar
tier gegaan om nog wat kieedingstukken, welke
hun toebehoorden, mee terug te nemen.
Op den terugweg zagen zij, dat soidaten aan
het plunderen waren.
Toen zij daarbij stonden te kijken, noodigden
de dieven hen uit, mee te doen, waarop be
klaagden waren bezweken voor de verleiding
en krachtig hadden meegeholpen, een schuur
met rijwielonderdeelen leeg te halen.
Beklaagden erkenden het hun ten laste ge
legde feit. De auditeur militair eischte tegen
ieder acht maanden gevangenisstraf. De Krijgs
raad veroordeelde hen tot een jaar, waarvan
acht maanden voorwaardelijk en vier maanden
onvoorwaardelijk.
Woensdagmiddag om vier uur is de 7-jarige
L. Wening, wonende aan het Meidoornpad te
Groningen, bü het spelen in het water van de
Oosterhaven bij de sluis gevallen. Hoewel de
jongen spoedig op het droge was gebracht,
slaagden twee geneesheeren er niet in, de le
vensgeesten op te wekken.
Te 's-Heerenberg is het zesjarig zoontje van
de familie H. onder een vrachtauto geraakt en
gedood.
De waarnemend secretaris-generaal van het
departement van Sociale Zaken heeft aan de
gemeentebesturen medegedeeld, meldt „Het
Volk", dat, in afwachting van een nader te ont
werpen regeling inzake de verstrekking van een
brandstoffenbijslag in de komende wintermaan
den, het gewenscht is, reeds nu voorzieningen le
treffen om in zorg zijnde werkloozen in de ge
legenheid te stellen, twintig procent van hun
wintervoorraad kolen over 1939-1940 in te slaan.
In verband hiermee wordt goedgekeurd,
dat aan de in zorg zijnde werklooze gehuwde
en ongehuwde kostwinners, alsmede aan hen,
die een steun voor alleenwonenden ontvan
gen, indien zij over één of meer weken van
de maand September in de steunregeling
zijn opgenomen of in werkverruiming zijn
geplaatst, een kolenbon wordt verstrekt.
Deze kolenbon heeft een waarde van 5.75,
zijnde ongeveer een vijfde gedeelte van het
totaalbedrag, dgt gedurende den winter 1939-'40
aan in zorg zijnde werkloozen is uitgekeerd aan
brandstoffenbijslag, verminderd met den extra-
brandstoffenbijslag. Aan werkloozen, die bij an
deren een kamer hebben gehuurd zonder huise
lijk verkeer, daarbij zelf de zorg voor hun voed
sel dragen en voor het verkrijgen van brand
stoffen op zichzelf zijn aangewezen, kan een
kolenbon worden verstrekt ter waarde van 2.85.
Indien werkloozen momenteel reeds in het bezit
zijn van de hun toegestane hoeveelheid brand
stoffen, kunnen ze uiteraard niet meer voor
bovenbedoelden bon in aanmerking komen.
Te 's Gravenhage is overleden ir. F. van der
Goot, oud-hoofdingenieur, hoofd van het be
drijf der telegrafie in Ned.-Indië.
Na werkzaam geweest te zijn bij de Staats
spoorwegen en het departement van Koloniën
in December 1904 ter beschikking gesteld van
den gouverneur-generaal van Ned.-Indië, ten
einde te worden benoemd tot ingenieur bij den
post- en telegraafdienst. Daar heeft hij een
zeer werkzaam aandeel genomen in het leg
gen van zeekabels tot verbinding van verschil
lende eilanden van onzen archipel, en de tot
standkoming van de radio-telegraaf-verbinding
van het moederland met de de Koloniën.
Op 1 Januari 1914 werd hij benoemd tot
hoofdingenieur en in 1919 tot hoofd van het
dienstvak der telegrafie. Op 2 September 1925
werd hem, na langdurig verblijf in de tropen,
op zijn verzoek eervol ontslag uit 's lands
dienst verleend. De regeering erkende zijn ver
diensten door zijn benoeming in 1922 tot Of
ficier in de Orde van Oranje-Nassau.
Met ingang van 16 September 1940 is ter zake
van langdurigen dienst eervol ontslag verleend
uit den militairen dienst:
a. Op het daartoe door hen gedaan verzoek
aan de luitenant-kolonels J. Visser en W. A.
de Groot, beiden op non-activiteit van het
wapen der infanterie, aan den luitenant-kolo
nel M. Brevet van het wapen der cavalerie en
aan den luitenant-kolonel J. N. Schreuder, van
het wapen der genie;
b. aan de luitenant-kolonels P. R. Kuipers
en W. A. Boswijk, beiden op non-activiteit van
het wapen der infanterie, aan den luitenant
kolonel H. C. de Man van het wapen der artil
lerie en aan den majoor-titulair W. Gerlach,
van het wapen der infanterie;
aan de reserve-majoors P. J. M. H. Boots en
E. P. Weber, beiden van het wapen der infan
terie en aan den, als zoodanig tijdelijk benoem
den, reserve-majoor C. L. Becking van het wa
pen der infanterie;
aan den reserve-luitenant-kolonel T. Beets,
van het wapen der infanterie.
Met ingang van 16 September is aangewezen
als beheerder van het bij-P.T.T.-kantoor te
Amsterdam (Haarlemmerdijk) de commies bij
den P.T.T.-dienst S. de Zoete, thans te Am
sterdam (postkantoor).
Met ingang van 1 October 1940 is aan mr.
H. Albarda, op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend uit zijn betrekking van administrateur,
hoofd van de afdeeling geldwezen van het de
partement van Financiën, en zijn bij dat depar
tement benoemd: tot administrateur, dr. J. Rid
der, thans referendaris; tot referendaris J. H.
Dolman, thans hoofdcommies;- tot hoofdcom
mies B. H. Berends, thans commies en tot ad
junct-commies H. Melsert, thans schrijver 2e
klasse.
Aan H. G. C. Korsmeyer is op verzoek eervol
ontslag verleend met 1 December 1949 als
hoofdcommies bij het departement van Justitie,
onder dankbetuiging.
Aan A. Bolderdijk Jr. is op verzoek met 1
October 1940 eervol ontslag verleend als hoofd
commies bij het departement van Justitie, on
der dankbetuiging.
rU
Nadruk verboden
„Je bent Grainger, nietwaar?" vroeg Holiday
Vriendelijk, toen de breedgeschouderde chauffeur
het deurtje van den wagen had geopend.
„Die ben ik, mijnheer, en ik hoop dat U zich
Wet al te beroerd voelt."
„Kom morgenochtend even bij me, beste ke-
Wl, of vanavond nadat je deze dame naar huis
hebt gereden. Je kunt er dan zelf over oordee-
fen hoe jk er aan toe ben," luidde het antweord.
„In orde, mijnheer. En U kunt er op rekenen
•kt ik de dame veilig en wel thuis zal brengen."
Holiday wendde zich nu tot het jonge meisje.
„Ik laat je verder aan de hoede van een be
bouwbaar persoon over," zei Holiday op denzelf-
hen luchthartigen toon. waardoor hij zich dien
®vond op een zekere manier tegen elk gevoel van
Makheid had willen wapenen. „En wat mijn
®rrnzalig leven aangaat, je hebt het vanavond
®ered en kunt er voortaan naar wensch over be-
Schikken," eindigde hij.
„Ik beloof je.... ik beloof U," zei ze ineens
Enigszins kil, „dat ik niet lichtvaardig mijn
*kchen daarop zal doen gelden, mijnheer Holi
day. Vergeet echter niet, dat ik diep bij U in de
schuld stond. Zullen we nu maar zeggen quitte
te zijn?"
„Zooals U wenscht," antwoordde hij. Hij bleef
blootshoofds op het trottoir staan en keek haai
zo ver mogelijk na. In die oogenblikken scheen
hij geenerlei pijnen in zijn hoofd te hebben om
dat een ander, gevoel, een van smart, de over
hand had gekregen.
Toen Sommers, Holiday's bediende, verscheen,
werd hem slechts een gedeelte van de waarheid
opgebiecht. Daarna werd hem toegestaan het
hoofd van zijn meester te onderzoeken.
.Het is een gemeene buil, mijnheer," gaf hij te
kennen, „maar ik geloof niet dat U een dokter
noodig heeft. Ik kan het zaakje zelf best af."
„In orde, dat dacht ik ook trouwens wel. Be
gin nu maar gauw, want ik verga van den hon
ger."
Nadat de wond gewasschen en verbonden was
en Holiday iets gebruikt had, zei hij tot zijn be
diende: „Ik werd tegen mijn wil in deze zaak ge
mengd, Somers, doch nu het eenmaal gebeurd
is, ben ik van plan me er mee te blijven be
moeien. Zooals je je zult herinneren, heb ik al
één keer pogingen aangewend er aan te ontko
men maar daar deze mislukten, scijhnt 't blijk
baar noodig te wezen dat ik er mee voortga en
moeten dé dingen hun loop hebben. Daarmee
wil ik echter niet zeggen, dat je niet geweldig
moet oppassen geen minder gewenschte perso
nen in huis te laten, of iets dergelijks."
„Dat begrijp ik, mijnheer. Mag ik iets zeggen?"
„Zonder twijfel."
„Ik zou me erg trotsch voelen als U me een
volgenden keer eens mee wilde nemen. Wellicht
zou ik U van dienst kunnen zijn, en
Holiday lachte.
„Maar ik heb toch al eens verteld, dat die
mannen voor geen moord terugdeinzen, Somers."
De oud-gediende schoof zenuwachtig met zijn
voeten heen en weer. ,Dat is Juist de attractie
van het geval, mijnheer, als ik het zoo mag uit
drukken," zei hij.
„In orde," klonk het antwoord. „Je kunt er op
rekenen, oude jongen."
HOOFDSTUK XVIII
Waarbij kennis wordt gemaakt met een zeer
interessant karakter
Evenals zijn omgeving, kon de man hoogst
elegant genoemd worden. Hector Pandervell was
inderdaad uitstekend op zijn plaats geweest als
hoofd van een chic modemagazijn. Verder was
hij een van de populairste mannen van Londen
en alle dames der Upper Ten beschouwden het
als een groot voorrecht, wanneer hij op haar
partijen wilde verschijnen.
Hij maakte dan ook buitengewoon veel ge
bruik van de verschillende uitnoodigingen, wel
ke hem werden toegezonden.
De man bezat een slank figuur dat volkomen
in tegenspraak was met zijn leeftijd; verder
had hij inderdaad zeer innemende manieren en
ook ontbrak het hem niet aan de noodige ont
wikkeling.
Meermalen zag men hem in den schouwburg
,in gezelschap van Gravin C tot wie hij
zich met een uitdrukking van verliefdheid in de
oogen feeder kon overbuigen. Pandervell was
dus een man van een zekere beteekenis en in
vrijwel alle geïllustreerde bladen kwam zijn por
tret voor. Hij was rijk, modieus, populair en....
een misdadiger. Aan zijn groote handigheid was
het te wijten, dat zijn bekenden tot nu toe nog
niet hadden kunnen ontdekken, wie en wat hij
eigenlijk was. Want hij bezat hersenen. Indien
hij die niet had gehad, was het hem onmogelijk
geweest zijn tegenwoordige positie te kunnen
innemen.
Hij bevond zich in zijn flat in Albany, een
flat waarvan een der bekendste moderne schrij
vers niet lang geleden in zijn laatste boek een
nauwkerige beschrijving had gegeven. Zijn bui
tenverblijf in Dorking was tijdelijk gesloten.
Daar hij door zulk een groote luxe werd om
ringd, had deze „lieveling der gi'oote wereld"
zich toch volkomen gelukkig en tevreden moeten
voelen. Dit leek echter niet het geval te wezen,
want hij liep als een tijger in zijn kooi met een
woedende uitdrukking in de oogen op en neer.
Zijn mager, fijn besneden, gewoonlijk zoo bleek
gelaat, zag vuurrood. Zijn dunne bovenlip was
strak getrokken over een gebit dat door een der
beroemdste dentisten van Londen vervaardigd
werd.
„Je schijnt de eene stommiteit op de andere
te moeten stapelen, Stadenfield," zei hij bitter.
„Het is allerminst mijn schuld," antwoordde
zijn bezoeker. „Ik liet Merritt achter om hem
te bewaken. Hij had bovendien Benelli by zich
om hem te helpen. Indien twee gewapende man
nen nog niet in staat zijn iemand die volkomen
hulpeloos neerligt
Hy werd op scherpen toon in de rede gevallen.
„Integendeel: het is enkel en alleen jouw
schuld. Ik had jou voor alles verantwoordelijk
gesteld. Inplaats daarvan verliet je het huis om
zoogenaamd te gaan soupeeren. Je bent al dik
genoeg en had best een dagje kunnen vasten.
Als gevolg van jouw afwezigheid gelukte het
Holiday niet alleen te ontkomen, maar zijn aan
dacht werd getrokken door een huis, dat ik tot
eiken prijs geheim had willen houden. De reden
daarvan is je maar al te goed bekend."
Stadenfield knikte.
„Ja", gaf hy toe, „ik ken dat motief. Het is
heel ongelukkig, doch ik weiger de blaam op me
te nemen. Wanneer twee mannen niet in staat
zyn...."
Weer werd hij in de rede gevallen.
„Ik verkies je niet langer aan te hooren. Ik
let alleen op resultaten. Resultaten zijn enkel
maar van belang en niets anders. Slechts dwa
zen maken vergissingen. Doch op het oogenblik
valt er niet aan te veranderen en dienen we ds
fout zoo gauw mogelijk goed te maken. Voordat
ik daarover echter verder spreek, zou ik wel eens
willen hooren, of je er werkelijk van overtuigd
bent dat het meisje Insall iets met Holiday's
ontvluchting te maken had?"
„Merritt beweerde iemand in vrouwenkleeren
in den tuin hebben gezien. Doch onverschillig
wie hem ook geholpen heeft, die persoon moet
den noodigen moed hebben bezeten. Ik kan me
evenwel niet goed voorstellen dat het een vrouw
zou gelukken over dien hoogen tuinmuur heen
te klimmen."
„Je hebt altyd de fout begaan je tegenstanders
te gering te schatten," vervolgde de ander. „Er
is ons reeds voldoende omtrent Valerie Irisall
bekend om niet te weten, dat ze een vastbera
den persoontje is dat voor weinig terugdeinst.
Dat heb ik lndertyd al van Kuropatin gehoord.
Ben je dan heelemaal vergeten wat hy over
haar schreef?"
„Een reden te meer dat ze., onderdrukt moet
worden."
Pandervell stak een sigaret op en kbeek voor
een oogenblik peinzend voor zich uit.
„Ik heb er nooit veel voor gevoeld een vrouw
te vermoorden," zei hy zacht, „maar natuurlijk
kunnen er uitzonderingen op den regel bestaan.
„Nee," ging hij voort, terwyi hij den anderen
man met een raadselachtigen glimlach opnam,
„ik zal jou niet vragen dat zaakje op te knap
pen, Stadenfield, want door jouw toedoen is
Holiday ontvlucht, en dat zal ik niet gauw ver
geten."
„Ik heb zooeven al gezegd niet bereid te zijn
daarvoor de blaam op me te nemen," herhaalde
de dikke man koppig.
(Wordt vervolgd.)
