V orderingen ten behoeve van de
Duitsche weermacht
New-Y orksche Beurs
rouw die in het
donker kwam
VLEESCHDISTRIBUTIE
VOORMALIGE S.D.A.P. OP.
NIEUWE WEGEN
ZONDAG 22 SEPTEMBER 1940
VLEESCHDISTRIBUTIE
Vaststelling van schadeloos
stelling voor onroerende
goederen
Weinig handel met vast slot.
Officieele publicatie van het Departement van
Landbouw en Visscherij.
Regelingen v. grossiers, slagers en kleinhandelaren
Omzet 260.000
71
i
ro
-
I i
WISSELKOERSEN
AMERIKAAN SCHE
GOEDERENMARKT
Katoen
Maandag bonnen van vleesch
kaart geldig
Academische examens
Rost van Tonningen over de ont
wikkeling sedert 21 Juli
Clearingkoersen
DOOR SYDNEY HORLER
Het verordeningenblad van 21 September
bevat een verordening van den Rijkscommis
saris voor het bezette Nederlandsche gebied
betreffend de ingebruikneming van bebouwde
en onbebouwde onroerende goederen ten be
hoeve van de Duitsche weermacht.
Hierbij wordt bepaald, dat bebouwde en
onbebouwde gronderven met al hetgeen zich
als onroerend goed door bestemming daarop
bevindt en daartoe behoort (Inventar), in
dien noodig, door de Duitsche weermacht
door middel van vordering in gebruik wor
den genomen en dat door het bloote feit
der vordering het recht op het uitsluitend
gebruik van het onroerend goed overgaat op
de Duitsche weermacht.
Een onroerend goed wordt geacht gevorderd
te zijn, wanneer het vorderingsbewijs, volgens
het aan de verordening toegevoegde model, af
gegeven is aan de Nederlandsche gemeente,
binnen welker gebied het onroerend goed ligt]
Door deze Nederlandsche gemeente moet van de
vordering onverwijld mededeeling worden ge
daan aah den eigenaar van het onroerend goed,
alsmede aan hem, die tot het onmiddellijk ge
bruik daarvan gerechtigd is.
De Duitsche weermacht kan voor de inge
bruikneming van een onroerend goed aan
hem, die tot het onmiddellijk gebruik daar
van gerechtigd is. schadeloosstelling verlee-
nen.
Deze schadeloosstelling bedraagt jaarlijks:
voor gronderven, welke voor landbouwdoel
einden worden gebruikt, het bedrag der jaar-
lijksche pachtwaarde,
voor andere gronderven tweederde deel van
het bedrag der jaarlijksche huurwaarde,
voor al hetgeen zich als onroerend goed
door bestemming -op het onroerend goed be
vindt en daartoe behoort (Inventar) 6 pet.
van zijn waarde als roerend goed.
Als jaarlijksche pachtwaarde wordt aangeno
men het bedrag, dat binnen de grenzen der re
delijkheid voor het gevorderde gronderf jaarlijks
wordt betaald of verkregen kan worden.
Als jaarlijksch huurwaarde en als waarde als
roerend goed wordt aangenomen de waarde, die
door den dienst der belastingen als zoodanig
ambtelijk is of wordt vastgesteld.
Met bodemschade, oogstderving, bemoei
lijking in de uitoefening van het bedrijf,
gederfde winst uit de exploitatie van be
bouwde gronderven en waardevermindering
van gronderven tengevolge van het gebruik
wordt bü het vaststellen der schadeloosstel
ling geen rekening gehouden.
Bü de vaststelling der pachtwaarde moet het
bevoegde pachtbureau worden gehoord, tenein
de advies uit te brengen. De „Wehrmachtsbe-
zirksverwaltung (U)" is aan dit advies niet ge
bonden. Zij stelt de schadeloosstelling naar eigen
goeddunken vast.
Bij de vaststelling der huurwaarde of der
waarde als roerend goed moet van de beschei
den, welke zich onder de onder het departement
van financiën ressorteerende diensten bevin
den, worden uitgegaan.
Is uit bedoelde bescheiden de waarde der
gevorderde goederen niet vast te stellen of is
daaruit deze waarde ook niet door vergebj-
king met de waarde van goederen van soort
gelijken aard of ligging noch door bepaling
van het evenredig gedeelte der waarde eener
zaak, die slechts gedeeltelijk ic gevorderd,
vast tê stellen, zonder op moeilijkheden van
grooteren aard te stuiten, dan bepaalt de
„Wehrmachtsbezirksverwaltung (U)naar
eigen goeddunken het bedrag der schade
loosstelling.
De pachtbureaux en de onder het departe
ment van Financiën ressorteerende diensten
zijn verplicht over de waarde van een ge
vorderd goed inlichtingen te verschaffen aan
instanties der Duitsche weermacht.
Bedraagt de schadeloosstelling, als voren
bedoeld, minder dan de pacht, de huur of
eenigerlei andere vergoeding, welke hü, die
tot het onmiddellük gebruik van het onroe
rend goed gerechtigd is, voor dit gebruik
verschuldigd is, dan wordt het bedrag dier
vergoeding voor den duur der vordering ver
minderd tot het bedrag der schadeloosstel
ling. Wordt in het geheel geen schadeloos
stelling toegekend, dan vervalt de verplich
ting tot het betalen dezer vergoeding.
Hü die aanspraak maakt op schadeloosstel
ling, dient bü den burgemeester een verzoek tot
schadeloosstelling, volgens het aan de verorde
ning toegevoegde model, in. Dit verzoek dient
vergezeld te gaan van de voor het vaststellen
van de waarde noodzakelijke bescheiden.
De gemeente stelt voor zoover mogelijk de
waarde van het gevorderde goed vast en legt
het verdoek met bülagen en eventueel verge
zeld van de door haar vastgestelde waarde aan
de voor haar bevoegde „Wehrmachtbezirksver-
waltung (U)" voor.
De gemeenten kunnen maandelijks de helft
van het per maand verschuldigde bedrag der
vastgestelde schadevergoeding uitbetalen aan
den gerechtigde, voordat de hoegrootheid der te
verleenen schadeloosstelling door de „Wehr-
machtbezirksverwaltung (U)" is goedgekeurd.
Hij die recht op schadeloosstelling heeft, even
als een gemeente, die betalingen, als vorenbe
doeld, heeft verricht, kan binnen twee weken,
nadat de beslissing van de „Wehrmachtbezirks-
verwaltung (U)" hem of haar is medegedeeld,
dc beslissing van den hoofdintendant (chef
intendant) bü den Weermachtsbevelhebber in
Nederland inroepen.
Wanneer de gemeente aan den gerechtigde
meer uitbetaald heeft dan hem volgens de
vaststelling van de „Wehrmachtbezirksver-
waltung (U)" of volgens de beslissing van
den hoofdintendant (chef-intendant) bü den
Weermachtsbevelhebber in Nederland toe
komt, dan kan zü de aan den gerechtigde
uitbetaalde schadeloosstelling alleen dan te
rugvorderen, wanneer laatstgenoemde bü het
ontvangen der schadeloosstelling wist of ten
gevolge van grove onachtzaamheid er niet
mede bekend was, dat hem een zoodanig
bedrag in het geheel niet of althans voor
een deel niet toekwam. Voorzoover een ge
meente dientengevolge in een mate, die de
grenzen der billükheid overschrüdt, schade
lydt, wordt deze door het rijk der Neder
landen gedragen.
Het bepaalde omtrent de schadeloosstelling,
de vaststelling en uitbetaling daarvan is niet
van toepassing op:
gronderven van Nederlandsche regeeringsor-
ganen en -bureaux, met inbegrip van de op
stallen en al hetgeen zich als onroerend goed
door bestemming op een en ander bevindt en
daartoe behoort (Inventar),
alle versterkings- en verdedigingswerken en
vlieginstallaties der vroegere Nederlandsche
zee- en landmacht, ook al zün deze niet het
eigendom van het Rük der Nederlanden.
Gronderven, met inbegrip van de gebou
wen en al hetgeen zich, als onroerend goed
door bestemming, op of in een en ander be
vindt en daartoe behoort (Inventar), welker
eigenaren zich buiten het bezette Nederland
sche gebied bevinden, tenzü de hoofdinten-
dant (chef-intendant) bü den Weermachts
bevelhebber in Nederland in een bepaald ge
val het toekennen van schadeloostelling toe
staat.
Deze verordening is niet van toepassing op:
gebouwen met inbegrip van al hetgeen zich
als onroerend goed door bestemming daarin be
vindt en daartoe behoort (Inventar), die vol
gens de Verordening no. 50/1940 van den Rijks
commissaris voor het bezette Nederlandsche ge
bied gevorderd"" worden;
bebouwde en onbebouwde gronderven met a)
hetgeen zich als onroerend goed door bestem
ming daarop of daarin bevindt en daartoe be
hoort (Inventar), die vanwege de Duitsche weer
macht gehuurd of gepacht zijn.
Geen schadeloosstelling wordt toegekend voor
het gebruik vóór 29 Mei 1940 door de Duitsche
weermacht van onroerende goederen, met inbe
grip van al hetgeen zich als onroerend goed door
bestemming op of in een en ander bevindt en
daartoe behoort (Inventar).
Deze verordening sluit een schadeloosstelling
van den betrokkene door het Rijk der Nederlan
den niet uit.
Zij treedt in werking op den dag harer af
kondiging.
Blijkens de toelichting sluit deze verordening
den kring der verordeningen, waarbij de ver
goedingen voor verrichtingen ten behoeve van
de Duitsche weermacht worden geregeld. In te
genstelling tot de z.g. R-verrichtingen-verorde-
ning (nr. 49/40) gaat deze verordening er van
uit, dat de weermacht erven slechts voor tijde
lijk gebruik noodig heeft en niet voor goed aan
den eigendom behoeft te onttrekken.
Vanzelfsprekend geldt deze verordening niet
voor verrichtingen, welke als inkwartiering val
len onder de verordening nr. 50/1940, alsmede
niet in gevallen waarin de Duitsche weermacht
volgens privaatrechtelijke overeenkomst gehuurd
of gepacht heeft.
NEW YORK, 21 September 1940.
Den laatsten dag der week was de belangstel
ling op de New Yorksche effectenbeurs in hoofd
zaak gericht op fondsen der zware industrie,
waarvan enkele aankoopen werden gedaan. Aan
gezien dit ook op de overige afdeelingen zün
invloed deed gelden, konden de koersen iets
stügen. Afgezien van een tijdelijke opleving van
den handel, waren de aankoopen echter niet
van grooten omvang, aangezien men in afwach
ting van de verdere ontwikkeling van den toe
stand in Europa aan een zekere terughoudend
heid de voorkeur bleef geven. Opnieuw traden
staalwaarden het meest op den voorgrond. De
bedrü'vigheid in de staalindustrie wordt voor het
gebied van Pittsburgh op 90 procent der capaci
teit geschat, terwül men haar voor de omgeving
van Youngstown voorloopig op 84 procent meent
te mogen aannemen, doch rekening houdt met
een verdere stüging van dit cüfer, vanaf het
midden der week. Aangezien de fabrieken van
landbouwwerktuigen den laatsten tüd een flin-
ken afzet hebben gehad, bestond er voor fond
sen van deze ondernemingen goede belangstel
ling. Automobielwaarden waren vast gestemd,
daar de verkoopen van automobielen van Janu
ari tot en met Augustus 26.2 procent grooter zün
geweest dan in hetzelfde tijdvak van 1939. Ko
perwaarden zetten hun koersstijging voort in
verband met de vaste stemming' van de bir.nen-
landsche kopermarkt. Ook bij fondsen van
handelshuizen viel een koersstijging op te mer
ken, die gegrond was op een met bijna 15 pro
cent gestegen omzet der warenhuizen in de op
14 September geëindigde week, vergeleken met
de overeenkomstige week van het vorig jaar.
Verder bestond er vraag naar spoorwegfondsen
en aandeelen van ondernemingen, die materiaal
aan de spoorwegen leveren. De beurs sloot iD
vaste stemming, al lagen de meeste slotkoersen
dan ook slechts een fractie boven die van den
vorigen dag. Slechts bü staalwaarden, fondsen
van fabrieken van landbouwwerktuigen en van
handelsondernemingen gingen de koerswinsten
tot ongeveer een punt.
Er werden vandaag 516 fondsen verhandeld.
De Secretaris-Generaal, waarnemend hoofd van het departement van
Landbouw en Visscherij, maakt het volgende bekend;
Slagers en kleinhandelaren in vlecschwaren dienen de door hen in
ontvangst genomen bonnen van de vleeschkaart te plakken op opplakvel-
len, welke verkrijgbaar zijn bi) de plaatselijke distributiediensten.
Evenzoo dient te worden gehandeld met de voor het koopen van
vleesch of vleeschwaren gedurende de week van 16 tot 22 September aan
gewezen bonnen van het algemeen distributiebonboekje en met de met
,,Een rantsoen vleesch" en ,,Ëen rantsoen vleeschwaren" gemerkte bonhen.
De opplakvellen kunnen uiterlijk in de week na afloop van den gel-'
digheidsduur van de bonnen, welke zij bevatten, ingeleverd worden bij den
plaatselijken distributiedienst.
Bij de inlevering moet onderscheid worden gemaakt tusschen de
bonnen, waarvoor men vleeschwaren van fabrieken en grossiers in vleesch
waren wil betrekken en de bonnen waarvoor men vee en vleesch wil be
trekken. Deze moeten afzonderlijk worden opgeplakt en ingeleverd Men
is vrij in de bepaling van de kwanta, waarvoor men vleeschwaren dan wel
vee of vleesch wil betrekken.
Dg bonnen, voor welke men vee en vleesch wil betrekken, mogen
uitsluitend in veelvouden van honderd worden ingeleverd Het eventueel
restant kan de volgende maal worden ingeleverd De distributiedienst ver
strekt voor de bonnen, waarvoor men vee en vleesch wil betrekken, een
gezegeld Ontvangstbewijs vleesch".
Ter verkrijging van bestelbonnen voor vee en vleesch dient dit
ontvangstbewijs ingeleverd te worden bij de plaatselijke toewijzings-com-
missie. Met nadruk wordt er echter de aandacht op gevestigd, dat de
slagers zich ter verkrijging van hun eerste toewijzing voor vee en vleesch
reeds aanstonds op Maandag a.s. rechtstreeks tot. de plaatselijke toewij-
zingscommissies kunnen wenden," zonder dat zij daarbij bonnen of een
door het distributiekantoor afgegeven ontvangstbewijs behoeven over te
leggen.
De bonnen, voor welke men vleeschwaren bij anderen wil betrek
ken, mogen uitsluitend in veelvouden van tien, met een minimum van
veertig, worden ingeleverd. Het eventueele restant kan de volgende maal
worden ingeleverd.
Tegen inlevering der opplakvellen, bestemd voor vleeschwaren, zul.
len de plaatselijke distributiediensten toewijzingen verstrekken, waarmede
rechtstreeks bij den leverancier vle.eschwaren betrokken kunnen worden.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat het aanbieden van bescha
digde bonnen verboden is.
Wehrmachtsmarken dienen niet op de opplakvellen te worden ge
plakt; deze kunnen bij den plaatselijken distributiedienst worden ingewis
seld tegen losse bonnen. Wehrmachtsbezugscheine behooren hij de distri
butiediensten te worden ingeleverd op dezelfde wijze als zulks voor an
dere artikelen gebruikelijk is Het hiervoor benoodigde materiaal kan bjj
de plaatselijke distributiedienstcn worden verkregen.
Detaillisten en grossiers, die toewijzingen voor vleeschwaren hebben
ontvangen, behooren, alvorens hiervan gebruik te maken voor het betrek
ken van vleeschwaren, in het daartoe bestemde vak van het formulier
hun naam en adres in te vullen.
Handelaren in vleeschwaren hebben gedurende de week van 16 tot
en met 22 September nog vrij. vleeschwaren mogen koopen en wel tot een
hoeveelheid, welke overeenkomt met anderhalf maal hun normalen week-
omzet. Zij, die deze hoeveelheid nog niet ten volle hebben kunnen koopen,
mogen haar gedurende de week van 23 tot en met 29 September nog aan
vullen zonder dat hiervoor een bon behoeft te worden afgegeven.
waarvan er 304 in koers zün gestegen. Slechts
72 leden een koersverlies, terwül er in de no
teeringen der 140 overige geen verandering in
trad.
Sept.
21
20
19
Air Reduction
40}
40}
41
Allied Chemical
158
158}
157}
American Can Co.
97}
90}
96}
American Radiator
7}
7}
Am. Rollins Mills
il
11
11
Am. Smelt Rel.
40 f
40
39}
Am. Sugar Retinins
13.}
13}
13}
Am. Tel. Tel.
163
162}
162
Am. Tobacco B
77
76}
77
Am. Waterworks
8}
8}
Anaconda Copper
22
22}
21
Atchison Topeke
6}
16}
16}
Baldwin Locomotive
15}
14}
14}
Baltimore Ohio
4
4}
4}
Bethlehem Steel
80
79}
79}
Canadian Paciiic
3}
3}
3}
Comm. Invest. Trust
37}
37}
38
J. 1. Case Company
54
52
51}
Ches. Ohio
40
40
40}
Chicago Rock lal.
Chrysler Motor
77}
77}
77}
Consolid. Edison Co
26 i
26}
26}
Deleware r Huds.
)3
12}
13}
Detroit Edison C.
lOS
108
109
Dupont de Nem.
170
170}
Eastman Koda
136
134}
132
General Electric
34
33}
34
General Foods
39
39} -
39}
General Motors
48
48}
48}
Good Year
16 a
16
16}
Hudson Motor
3
3}
3}
Intern. Harvester
46 i
45}
45
Int. Merc. Marine
6
5}
6
Intern. Nickel
27
26}
27}
International Paper
14 i
14}
14}
Intern. Tel. en Tel
2
2}
2}
Kennecott Copper
29
29
28}
MackTrucks Incorp.
22}
22}
23}
Montgomery Ward
41
40}
4C
National Biscuit Co.
19}
19}
19}
Nat. City Bank
New York Central
14}
14}
14}
Noriolk Westen
213
214
214}
North. Am. Aviat.
1'}
17
16}
Nord. Amer. h.a.
19}
19}
19
Northern Pacific
7}
7}
7
Packard
3}
3}
3}
Paramount
6}
6
6
Pennsylvania
22}
2t
21
Proctor J Chambli
63}
63
63
Publ. Serv. N. J.
34}
34}
Pullman Incorporat.
20
20}
20}
Pure Oil Company
7}
7}
7}
Radio Corporation
4}
4}
4}
Reading Company
13}
13}
13}
Rep. Steel
17
17»
17}
Reynolds Tobacco B.
34
35}
35
Sears Roebuck
82
82}
Si
Shell Union Oil
8}
8}
8 S
Socony Vacuum
3}
8}
8}
Southern Pacific
9
8}
9
Sotthern Railway
12}
12}
12}
Standard Brands
6}
6}
6
Stand. Oil of N.-J.
34}
34}
35
Texas Gulf Sulphur
32}
32}
32}
Twent. C. Fox Filrr
6
6
6
Union Carb.fif Carb.
74}
73}
73}
Union Oil of Calif.
Union Pacific
83
82}
82i
United Aircraft
40}
40
40
United Corp A.
1 I
1
United Fruit Comp.
68
68
68
U. S. Ind. Alcohol
19
19}
18 i
U. S. Rubber
22
22}
22}
U. S. Steel
37}
56
36*
U. S. Steel pref.
I2L
i20
120
Western Union
19}
19
19}
Westlngh. Electric
107
106}
106
■Voolwortb Building
33
32}
32}
NEW YORK, 21 Sept.
Slotkoersen Sept. 21 20 19
Londen
Parüs
Amsterdam
Berlün
Brussel
Rome
Madrid
Zwitserland
Weenen
Stockholm
Montreal
B. Aires Paplei
3-Aires Markt
Yokohama
NEW YORK, 21 Sept.
21 Sept. 20 Sept. 21 Sept. 20 Sept.
4.04
4.04
4.04
39.95
39.95
39^5
5.05
5!05
5.05
9.25
9.25
9.25
22.80
22.78
22.78
i
23.85
23.85
23.85
83.87}
83.87
84.25
29.78
29.78
29.78
23.55
23.50
23.65
23.45
23.45
23.48
Oct 9.46
9.45
Mrt.
9.34 9.37-33
Dee 9.44
9,46.47 Mel
9.17 9.21
Jan 9.35
9.37
Jull
8.96 97 9 00
Rubber
Standaard
Juli 19.01
19.08
Jan 18.80 18.86
Sept 19.00
19.03
Mrt. 18.70 18.76
Oct 18.98
19.05
Mel
18.70 18.76
Dec 18.90
18.99
Tin
Loco .50.05
50,10
Termijn 50.05 50.10
90 dagen 50.05
21 Sept. 20 Sept.
Tarwe
Sept. 77—.— 77 J J
Dec 77 J J 77
Mei 78 -78 i 78 78
Mais
Sept 62 J -
Dec 56 -
Mei 57 f
Reuzel
Sept.
Oct.
bl J --
56 i
57}.-
50.05
CHICAGO, 21 Sept.
21 Sept. 20 Sept.
Haver
Sept. 30 i 30 i
Dec. 30 J 30
Me) 30 30
Rogge
Sept. 41 i 41 i ■-
Dec 43 44 -
Mel 46 - - 47 -
21 Sept. 20 Sept.
I'arwe
Jet 70"0
c 7-1 71f._
Mei 75 - 75
Rogge
Oct 42 f
Jec 43 i
Mel 45
davei
Oct 29
jec 28
42 •-
4 4
45
30}
28 i
WINNIPEG, 21 Sept.
21 Sept. 20 Sept.
Gerst
Oct 34 J 34 f
Dec. 35} 35J
Mei >7 361
Lünzaad
Oct i23
Dec. 118 f
Mei H8
1.20}
1,20
Mei 28
28
4.75+
4.80*
4.72}
4.80*
Dec
Jan,
5.05+
5.15
5.00*
5,i0*
De secretaris-generaal, wnd. hoofd van het.
Departement van Landbouw en isscherij deelt,
in aansluiting aan hetgeen reeds eerder is ge
publiceerd met betrekking tot de distributie
van vleesch en vleeschwaren het volgende
mede:
Met ingang van Maandag 23 Sep
tember a.s- zal de nieuw uitgereikte
vleeschkaart in gebruik worden ge
nomen. Elke der vier met "01.
vleesch" gemerkte bonnen geeft ge
durende het tijdvak van 23 tot en
met 29 September a.s. recht op het
koopen van 100 gram vleesch, been
inbegrepen, of een rantsoen vleesch
waren. De met "01. worst, vleesch
waren" gemerkte bon geeft uitslui
tend recht op het koopen van een
rantsoen vleeschwaren. De bonnen,
welke op Zondag 29 September a.s.
nog niet gebruikt zijn, blijven nog
geldig tot en met 6 October- Dit
geldt niet voor de voor het verkry-
gen van vleesch en vleeschwaren
aangewezen bonnen van het alge
meen distributiebonboekje, welke
slechts gedurende de week van 16
tot en met 22 September geldig zijn.
Het rantsoen vleeschwaren, dat per bon kan
worden gekocht, loopt uiteen voor de verschil
lende soorten. Het bedraagt 75 gram voor ge
rookt of gekookt varkens-, rund-, of kalfs-
vleesch en voor gerookte worstsoorten. Tot deze
groep behooren o.a. ham, schouder, earbonade,
spek, rookvleesch, pekelvleesch, Geldersche
rookworst, plockworst en snijworst.
Voor gekookte worstsoorten, zooals boterham-
menworst en lunchworst en voor rolpens en
knakworst, zooals Frankforter en Weener, be
draagt een rantsoen 100 gram. Van leverartike
len, als b.v. Berliner-, Saksische- en Haagsche
leverworst, en verder van tongenworst en nier
brood zullen 125 gram tegen afgifte van een
bon gekocht kunnen worden. Tenslotte geeft
een bon recht op het koopen van 150 gram
bloedworst. Bij vleeschwaren in blik dient bij
de berekening van het benoodigde aantal bon
nen te worden uitgegaan van den netto inhoud,
met inachtneming van de verschillende rantsoe
nen voor de uiteenloopende soorten. Bij soepen
en gemengde spijzen in blik, waarin vleesch is
verwerkt, moet worden gelet op de verwerkte
hoeveelheid vleesch.
In de in de advertentiekolommen opge
nomen officieele publicatie zün de nadere
regelingen, waaraan grossiers, slagers en
kleinhandelaren zich hebben te houden
vermeld.
Een büzondcre regeling voor huisslachtingen
van varkens zoowel wat betreft het recht
tot slachten als het gebruik van de vleesch-
kaarten zal binnenkort worden gepubliceerd.
Huisslachtingen van runderen zullen niet wor
den toegestaan.
Hotels, restaurants, cantines e.d. dienen voor
loopig ter verkrijging van vleesch gebruik te
blüven maken van de aan deze instellingen
reeds verstrekte, met „een rantsoen vleesch" en
„een rantsoen vleeschwaren" gemerkte bonnen.
Ziekenhuizen, krankzinnigengestichten, sana
toria e.d. moeten zooveel mogelijk bonnen van
de patiënten in ontvangst nemen. De plaatse-
lüke distributiediensten verstrekken voorts aan
deze instellingen op desbetreffend verzoek losse
bonnen.
Ten behoeve van bakkers, die sauzüzenbrood-
jes vervaardigen en exploitanten van automa
ten, die croquetten verkoopen, zullen géén losse
bonnen meer verstrekt worden.
LEIDEN. Geslaagd doctoraal examen rech
ten: de heer J. R. Hommes, Den Haag.
Candidaatsexamen klassieke letteren: mej. M.
Woltjer, Noordwyk.
Doctoraal examen klassieke letteren; de heer
A. A. C. Sier, Leiden.
Doctoraal examen wis- en natuurkunde,
hoofdvak plantkunde: de heer R. A. Maas
Geesterarus, Den Haag.
Mr. M. M. Rost van Tonningen, de commissa
ris der S.D.A.P., heeft Zaterdagavond een radio
rede gehouden, waarin hij er op wees, hoe ons
volk evenals de andere randstaten van Duitsch-
land geplaatst is voor het vraagstuk zijn taak in
het machtige gebeuren der laatste maanden te
herkennen en ter hand te nemen.
In dit verband oefende spr. scherpe critiek
uit op het hoofdbestuur van de voormalige
S.D.A.P., dat na de gebeurtenissen van 10 Mei
het wachtwoord had uitgegeven om het werk te
staken. -
De toestand, waarin zich de Arbeiderspers op
21 Juli bevond, was waarlijk ontstellend. Het
tekort der bedrijfsrekening bereikte een zoo reus
achtig cijfer, dat een redding van het bedrijf
wel haast onmogelijk scheen.
Thans twee maanden later is onder den nieu
wen directeur een zoodanige besparing tot stand
gebracht, dat het ergste voor het oogenblik is
overwonnen, al baren de komende prijsstijgin
gen van papier ook vele zorgen.
Dan werd een beroep gedaan op de verant
woordelijke mannen der S.D.A.P.
Daarbij moest een ontzaglijk wantrouwen wor
den overwonnen, een wantrouwen, dat tweeledig
was en wel in de eerste plaats een wantrouwen
der arbeiders tegen de bedoelingen van mijn
vriend Woudenberg en mijzelve in onzen nieu
wen arbeid.
Dit wantrouwen sproot voort uit aantijgingen,
dat leden der N.S.B. op vooraanstaande plaat
sen gesteld, hun ambt zouden kunnen misbrui
ken voor een propaganda voor de eigen bewe
ging. Een dergelijke houding zou getuigen van
de miskenning van den aard en het wezen van
ons volk. Ieder waarachtig Nederlander ver
wacht en verlangd van zijn volk, dat het uit
eigen kracht en in fierheid zijn taak herneemt.
Het was van den aanvang af duidelijk, dat bü
het handhaven van de vrijheid van wilsuiting,
eigen leiders uit den boezem der S.DA.P. de
nieuwe taak ter hand zouden nemen, hetgen
dan ook is geschied, n.l. door de stichting van
eer. Nederlandsche Socialistische Werkgemeen
schap. De toestand was chaotisch.
De ledenkarthoteken waren op nagenoeg alle
plaatsen verbrand, contributies werden haast
niet meer geïnd, doch de bestuurderen bleven
yeelal hun salarissen ontvangen en dus werden
de laatste reserves opgeteerd. Op andere plaat
sen of in andere organisaties stegen de schul
den met den dag.
Het accountantsonderzoek over de Arbeiders
pers nadert thans zijn voltooiing. Hierover zal
zoodra eenigszins mogelijk rekening en verant
woording worden afgelegd, welke door een com
missie uit het N.V.V. en de nieuwe werkgemeen
schap zal worden onderzocht.
De Arbeiders Jeugd Centrale had een zware
schuld, waarvoor geenerlei voorzieningen waren
getroffen. De Arbeiders Sportbond was practisch
tot machteloosheid gedoemd.
Het Instituut voor Arbeiders Ontwikkeling
met zijn talrijke natuurvriendenhuizen dreigde
ook in een uiterst benarden financieelen toe
stand te geraken.
Anderzijds had het V.A.R.A.-bestuur zich door
een voorzichtig beheer en drastische bezuinigin
gen een liquidatiepositie verschaft, die de zor
gen voor de naaste toekomst had verminderd.
Over 't geheele terrein van werkzaamheid was
het derhalve noodig de mogelijkheden van nieuw
leven in den zwaren oorlogstoestand te openen.
Het had geen zin te wachten tot de vredestoe
stand weer zou zijn ingetreden. Het is daarom
verheugend, aldus spr., dat thans na twee maan
den van zeer ingespannen arbeid op het geheele
terrein dit nieuwe leven begint te ontluiken.
Naarmate de nieuwe afdeelingen van de Ne
derlandsche socialistische werkgemeenschap zijn
gevormd, zullen plaatselijk de oude afdeelingen
der S.D.A.P. worden opgeheven.
Dan zal op grond van de nieuwe statuten een
definitief bestuur worden gevormd en de Neder
landsche Socialistische Werkgemeenschap onder
de leiding van dit nieuwe bestuur, vrij van eenig
commissariaal toezicht, dezelfde rechten genie
ten als andere politieke groepen, die thans reeds
actief aan het politieke leven deelnemen.
Spr. zette uiteen, hoe de Arbeiderspers en den
Arbeiders Sportbond nieuw leven is ingeblazen.
Op één gebied hadden de pogingen van hoofd
bestuurderen om den arbeid der vroegere leden,
der S.D.A.P. te vernietigen resultaat. Het be
treft hier de A.J.G., de Arbeiders Jeugd Centrale.
Ook hier was echter vóór den 21sten Juli een
kentering gaande. Verschillende afdeelingen
hadden zich reeds met de jeugdafdeeling van
den Arbeiders Sportbond vereenigd. Na de ont
binding van de A.J.C. zal nu uit den Arbeiders
Sportbond de jeugdbeweging moeten worden op
gebouwd, echter op heel wat breedere basis.
Spr. besloot met een uiteenzetting hoe zi. in
de toekomst de nieuwe socialistische gemeen
schap zal zyn.
Koersen voor stortingen op 23 September 1940
tegen verplichtingen, luidende in:
Reichsmarken 75,36.
Belga's 30,14.
Zwitsersche francs 42,77.
Lires 9,87.
Deensche kronen 36,40.
Noorsche kronen 42,80.
Zweedsche kronen 44,85.
Tsjechische kronen (oude schulden) 6,42.
Tsjechische kronen (nieuwe schulden) 7,54.
Dinar (oude schulden) 3.43.
Dinar (nieuwe schulden) 4,23.
Turksche" ponden 1.45}}.
41
(Nadruk verboden)
„Ik ben zelf zoo afschuwelijk leelük, dat het
een genot voor me is mooie meisjes om me heen
te hebben. En jij bent inderdaad een van de be-
koorlükste schepseltjes, die ik in mijn leven heb
gezien."
Valerie deed haar uiterste best een zeker ge
voel van walging, dat over haar was gekomen,
van zich af te schudden. Ze wendde zich om en
hield zich alsof ze een rozenstruik aandachtig
beschouwde.
„Ik zal er op staan je in de toekomst dikwijls
te zien, lieveling, ging de vrouw met de harde
stem voort.
Het jonge meisje voelde dat ze het niet lan
ger kon verdragen. Er moest op de een of an
dere manier een einde aan gemaakt worden.
„Wilt u 'me excuseeren. Ik wil graag naar myn
kamer gaan," zei ze en verdween haastig. Indien
ze nog een seconde langer was gebleven, dan
had ze die vrouw zonder twijfel van zich afge-
stooten en dit was op een minder zachte wijze
geschied: daarvan was ze overtuigd.
Toen ze even later voor het open raam yan
haar kamer zat en zich opnieuw verlustigde aan
het natuurschoon, kon ze zich moeilijk inden
ken dat deze vredige, mooie plek weldra het
tooneel van luidruchtigheid zou wezen.
Zü was de eerste gast en de overige werden
nog verwacht had mevrouw Laidley Craig haar
te kennen gegeven.
Natuurlijk bestond er een reden voor haar be
zoek aan „The Bam," mevrouw Craig's buiten
verblijf in Surrey. Zü was de echtgenoote van
den Önder-Secretaris van het Ministerie van
Buitenlandsche Zaken. Al geruimen tijd had ze
een vaag vermoeden gehad; dientengevolge had
ze er naar verlangd eens uit te vinden of er
werkelijk grond voor haar veronderstellingen be
stond. Welke betere gelegenheid kon haar daar
voor geboden worden dan een uitnoodiging Van
zijn echtgenoote te accepteeren?
De week-end partijen van mevrouw Laidley
Craig waren berucht. En meermalen was het
reeds voorgevallen, dat menschen, die zich in
Wykeham hadden willen vestigen, van hun
voornemen afzagen zoodra ze vernomen hadden
dat mevrouw Laidley Craig dan een van hun
buren zou zijn.
Valerie wist dit en eveneens was het haar
bekend, dat men tot een zekere categorie moest
behooren om het twijfelachtige voorrecht te ge
nieten bü haar geïnviteerd te worden. Niette
genstaande alles in haar in opstand geraakte
bij de gedachte van Vrijdag tot Maandag in een
dergelük lichtzinnig gezelschap te moeten ver-
keeren had ze toch haar uiterste best gedaan
een uitnoodiging hiertoe te ontvangen.
Het Amerikaansche meisje met wie ze gedi
neerd had op den avond toen het haar gelukt
was Gerald Holiday te bevrijden, bleek een uit
stekende bondgenoote voor haar te wezen. Mai-
sie Chard, had op een middag een cocktail-
fuif gégeven. De jonge dame bezat zooveel geld,
dat slechts iets wat heel buitengewoon was,
haar belangstelling kon wekken en de partü
was in haar soort dan ook inderdaad eenig ge
weest. Over de vijfhonderd menschen werden
daarvoor uitgenoodigd en men had een verzame
ling mannen en vrouwen bijeen gekregen, over
wie in de verschillende dagbladen steeds werd
gesproken. Onder deze bezoekers bevond zich
ook mevrouw Laidley Craig.
Valerie had de fuif louter uit nieuwsgierig
heid bezocht. Niettegenstaande de Amerikaan
sche in heel Weinig dingen overeenstemming met
Valerie had, vond ze haar toch een zeer inte
ressant type, en daarom bemoeide ze zich dan
ook hoofdzakelijk met haar.
Ze was volmaakt eerlük en openhartig, bü'na
op het onbeschaamde af. Dit alles verhinderde
evenwel niet, dat ze heel gauw in haar schulp
kroop wanneer ze door hoofdpün of iets derge-
lüks gekweld werd, en dan onmiddellük naar
bed trok. Ze was inderdaad een zeer eigenaardig
karakter.
Valerie had mevrouw Laidley .Craig meerma
len in het publiek gezien doch haar nimmer van
aangezicht tot aangezicht ontmoet. En tot haar
groote verbazing scheen de aandacht van deze
vrouw zoodra ze de kamer was binnengekomen
op haór Valerie te vallen.
„Maisie Chard heeft me zoo dikwijls over u
gesproken," zei ze. „Ik heb het voornemen in
mijn cottage in Surrey een week-endfeestje te
geven. Maisie komt ook en ik zou graag zien dat
u haar vergezelde. Zegt u nu alsjeblieft niet da
delijk dat u een afsp;.aak gemaakt heeft.''
Het jonge meisje aarzelde niet.
„Dat is inderdaad niet het geval," zei ze. „Ik
zal het heel prettig vinden van de partü te
wezen."
Dien Vrüdagmiddag was ze dus op „The Barn"
aangekomen. Op het laatste nippertje had Mai
sie Chard er de voorkeur aan geschonken in
Londen te blüven. Ze verbeeldde zich zware
koude te hebben gevat, en hierdoor was Valerie
genoodzaakt geweest alleen naar buiten te rei
zen.
Ze werd uit haar gepeins opgeschrikt door een
geklop aan de deur. Ze stond tegen haar zin op
om open te doen.
„Lieveling," riep mevrouw Laidley met aan
stellerige opgewondenheid uit, „waaraan heb
ik het vrdiend, dat je me zoo onaardig behan
delt? Iedereen verlangt er naar kennis met Je
te maken, en je sluit je alleen in je kamer op.
Voel je je soms niet goed?"
Valerie deed haar uiterste best zich te beheer-
schen, hetgeen haar met groote krachtsinspan
ning gelukte.
„Ik ben volmaakt gezond," antwoordde ze.
„Het lag werkelük allerminst in mijn bedoeling
onvriendelijk te wezen." Een leugentje om oest-
wil was onder de gegeven omstandigheden ten
volle te verontschuldigen, oordeelde ze. „Ik gmg
naar boven om een zakdoek te halen en hét uit
zicht was zóó wondermooi, dat ik den tüd totaal
vergat,"
„Waarom deed je dan de deur op slot?" Er
was een sluwe uitdrukking in de oogen van haar
gastvrouw verschenen.
„Is dat werkelijk gebeurd? Hoe dom. Ik her
inner het me waarlijk niet." Ze keek de oudere
vrouw beminnelijk glimlachend aan.
Kort daarop werd ze voorgesteld aan een aan
tal mannen en vrouwen, over wie ze vaak in de
dagbladen had gelezen. Ze waren allen leden
van een club, welke door een geestigen cynicus
met den naam van „S. O. S.-club" werd be
titeld.
Ze gebruikten zulke eigenaardige woprden, dat
Valerie telkens kleurde, waarvan de aanwezigen
blijkbaar ten zeerste genoten, want herhaalde-
lük brak er een lachsalvo los.
Vermoedelük lag het in hun bedoeling, dacht
ze, haar zoo gauw mogelijk uit het salon te ver
jagen, en daarom wilde ze juist blijven, hoe af
schuwelijk ze die menschen ook vond. Ze had
het voornemen verdere uitdagingen kalm te aan
vaarden en zich zoo goed mogelük naar de om
standigheden te schikken.
De thee werd op een uitgestrekt grasveld voor
het huis gebruikt, en het scheen als buitenge
woon geestig beschouwd te worden wanneer men
de resten van een kopje en cakekruimels naai
elkaar toegooide. Zoo nu en dan verdween een
der gasten in het huis, om na verloop van een
kwartier nog luidruchtiger dan tevoren terug
te komen. Vaag werd gerefereerd aan „hèt" en
dan werden er steelsche blikken geworpen in de
richting van de jonge vrouw, van wie veronder
steld werd dat ze de beteekenis van dat woord
niet kende,
Valerie wist het echter wel. Ze bevond zich
temidden van menschen, die verdoovende mid
delen gebruikten. Indien haar gastvrouw zich
eveneens aan een dergelüke ondeugd had over
gegeven, had haar dit allerminst verbaasd. Ze
was er echter niet geheel zeker van.
Terwül het jonge meisje een wandeling door
den tuin maakte, voegde haar gastvrouw zich
eensklaps bij haar.
„Liefste Valerie," zei ze opgewonden, „mag ik
even een van mijn beste vrienden aan je voor
stellen. Zijn naam is Hector Pandervell."
Valerie keerde zich om en zag een grooten,
gedistingeerden man voor zich staan, die haar
vol belangstelling opnam.
Hü keek haar zelfs zoo strak aan, dat Valerie
er voor een kort oogenblik door in de war raak
te. Zonder twijfel was dit erg dwaas van haar,
maar het viel toch niet te ontkennen. Het leek
haar toe alsof deze man zijn best deed.... en
er zelfs in slaagde haar diepste gedachte te
peilen.
Niettemin waren zyn eerste woorden uiterst
beminnelük.
„Het is een buitengewoon genoegen voor me
kennis met u te mogen maken, juffrouw insall."
Ze drukte de haar toegestoken hand en vroeg
zich onwillekeurig af, of ze Hector Pandervell
vroeger al eens ontmoet had en waar.
(Wordt vervolgd)
