Spaart tijd, geld
en Benzine door..
G=r BRINKMANN
ALBA
MARNIX-HERDENKING TE LEIDEN
gfl v.Empelen
HET WIT-GELE KRUIS
HAARSNy-
MACHINE
Prijzen v.a. f 1225.-
Benzineverbruik 1:17
lunt voor lunt
goed besteec
GROOTE ZANG-CONCOURS
NVTRICI A'S
ROOMBOTER
DESKUNDIG
HENRI BENDE
ZONDAG 22 SEPTEMBER 1940
NIEUWE DECORS STADS-
SCHOUWBURG
Soberheid en voornaamheid
Katholieken van Haarlem en omstreken
37 Dames-, Mannen- en gemengde
koren nemen aan dit concours deel
GEMEENTE CONCERTZAAL
ENTREE 40 CENT PL. BELASTING
HET WIT-GELE KRUIS
Cursus huishoudelijke hygiëne en
ziekenverpleging in huis
EEN VRIJE MIDDAG VOOR
DE DIENSTBODEN
Expositie Kees Verwey
geopend
De taak van den kunstenaar
in Haarlem
REMBRANDT -THEATER
Zuster Angelika
Wat de Radio-centrale
morgen geeft
VOETBAL
HET SPAERNEBEKER.
TOURNOOI
Sterke elftallen
TURNEN
R.K.G.V. Winfried
ZWEMMEN^
Afzwemfeest in Sportfondsenbad
BEVERWIJK
De Nederlandsche Unie
Slecht verduisterde rijwielen
Smedestr. 22
Telef. 11025
Amateurfotografen
VELSEN
Hinderwet
Openbare verkooping
Fijnproevers eischen:
IJMUIDEN
REMBRANDTLAAN GEREED
Ophalen huisvuil
't dienstmeisje in huis
20 cent per pak
LAATSTE NIEUWS
Onthulling Van gedenkraam
te Leiden
Rede van prof. v. Schelven
Rede van prof. De Vries
Het gedenkraam
DANK AAN DE OOSTMARK
DR. J. SGHOEMAKER
OVERLEDEN
Chirurg van groote reputatie
STAD
De directie van den Stadsschouwburg noo-
digde een seiect gezelschap uit om Zaterdag
middag nieuwe decors en requisieten te komen
bezichtigen.
De architect der vier nieuwe kamers, de heer
H. Deinum, neef van den directeur, heette in
zijn inleidingswoord speciaal welkom de Haar-
lemsche wethouders, de Schouwburg-commissie,
den commandant van de brandweer, besturen
der dilettantenvereenigingen en verdere inge
wijden. Spr. wees er op, dat het in dezen tijd
een heele onderneming is, om met decor-ver-
hieuwingen te beginnen, in verband ook met de
distributie van stoffen. Den geheelen zomer'is
door den tooneelmeester Voskuyl, den requisiteur
Knol en den electricien aan de vernieuwing
gewerkt en het succes is niet uitgebleven. Het
axioma was: soberheid en voornaamheid. Daar
door werd dan tevens verkregen dat de costuums
der dames bijna steeds met de entourage zou
den harmonieeren.
Het doek ging vaneen en we zagen een gezel
lige, deftige heerenkamer, met clubfauteuils en
alle accessoires, die tot zulk een kamer gerekend
moeten worden. Een harjelijk applaus beloonde
den ontwerper.
In de pauze voor het changement deelde de
heer Deinum mede, dat; de zittingen en boven
stukken van het meubilair afneembaar zijn,
Zoodat een andere kleuren-combinatie mogelijk
is. Er behoeft voor de kamers niets meer ge
leend te worden.
Vervolgens tooverde de architect voor onze
oogen een stijl-ameublement uit den Franschen
tijd in passende omgeving.
De derde kamer de zes menschen achter
het tooneel moesten werken als paarden was
in het oud-Engelsche genre, een vertrek in een
jachtslot. Ook hier viel weer op hoe uitstekend
de kleuren gecombineerd waren en hoe smaak
vol het arrangement gekozen was.
Na de thee werd ons tenslotte nog getoond
een moderne salon met veel licht in decor en
meubileering. De meubels zijn van het z.g. Sta
pel-genre, ze kunnen nl. bij elkaar gebruikt
Worden, waardoor vele mogelijkheden in op
stelling ontstonden.
De heer Deinm meende, dat dezen winter
hog wel veel tooneel geboden zou worden. Om
het de gezelschappen gemakkelijker te maken,
Werden de vier kamers gebouwd. Zeer zeker zal
dit een komst naar de bloemenstad beter moge
lijk maken. De dilettanten-vereenigingen kun-
hen heelemaal in hun sas zijn met de opoffe
ringen, die de directie van onzen Schouwburg
zich getroostte op dit gebied. Het zal een lust
zfjn er straks te mogen en te kunnen spelen!
Een compliment aan den architect die nog
héél wat meer op z'n verlanglijstje heeft staan!
is hier wel op z'n plaats. Alle hulde!
BEZOEKT HEDEN HET
van den bond van R.K. Zangver-
eenigingen in hef bisdom Haarlem
Eere-voorz.Z.H.Ex.Mgr. J.Huibers
Dit concours wordt gehóuden in de
Lange Begijnestraat, Haarlem, van 1-7 uur
CONSUMPTIE BILLIJK
Het Wit-Gele Kruis te Haarlem organiseert
«en korten zeer interessanten cursus huishoude
lijke hygiëne en ziekenverpleging in huis, die
hit 5 lessen bestaat. De les is één uur per week
en toegankelijk voor dames vanaf 19 jaar.
De cursus omvat:
Woningtoestanden.
Orde, zindelijkheid, spaarzaamheid.
Keuken en haar inhoud.
Ligging en inrichting slaapkamer.
Vervolgens:
De lichamelijke verzorging.
Huid en temperatuur.
Voeding, kleeding en voetverzorging.
Licht, lucht, beweging, rust.
Ziekte en ongeval.
Inrichting ziekenkamer.
Dagelijksche zorg voor een patiënt, enz. enz.
De cursus begint Dinsdag 8 October 1940 des
niddags om 14.30 in het gebouw van het Wit-
Gele Kruis, Parklaan 75, te Haarlem (alwaar
hien zich op kan geven).
Het aantal deelneemsters blijft beperkt tot
hoogstens 20 per cursus.
Zie verder de annonce in dit blad.
HJWS
heeft gekoesterd, zoo spoedig stervan kan. En
daarom doet zij bijna een misstap, door zich
tenslotte toch met den dokter te verloven. Het
einde van de film brengt haar echter eindelijk
voorgoed in de armen van den verkeersvlieger,
na tal van verwikkelingen, die volwassenen kun
nen aanschouwen.
De film, die goed wordt gespeeld, heeft vele
sterke momenten. Geenszins is zij, zooals men
misschien van dit soort films verwachten zou,
een dramatische film, integendeel, ér, wordt alle
ruimte gelaten voor den humor.
In het voorprogramma naast de journaals een
aardig teekenfilmpje.
HET IS ALTyD EEN BESTE
ALS ER CRAMA OP STAAT
KLEINE HOUTSTRAAT 9 - HAARLEM
Door de verduisterings-maatregelen gaat de
vrije avond voor dé dienstmeisjes teloor. Het
is immers zoo werd nog onlangs officieel
v'erklaard voor vrouwen en jneisjes gevaar
lijk, zich des avonds op straat te begeven.
Laten zij dus thuis blijven en de donkere straat
vermijden.
Doch nu komt de vrije avond in het gedrang!
De avond die anders werd besteed voor de zoo
noodige ontspanning, Voor de lessen aan de
Huishoudschool, voor de godsdienstige en cul-
tureele vorming in de Jeugdvereeniging enz.
Het zou jammer .zijn, als dit alles nu voor-
loopig onmogelijk was. Daarom doen wij langs
dezen weg een beroep op alle mevrouwen, om
aan de meisjes die bij haar in dienstbetrek
king zijn, een vrijen middag in plaats van een
vrijen, av'ond te geven. Volgt hierin het voor
beeld van andere steden!
Voor Katholieke dienstmeisjes zet het Club
huis van de Trekvogels, Spaarne 93, te Haarlem,
zijn deuren vanaf, 1 Oct. a.s. op Zondag- en
Donderdagmiddag wijd open.
R.K. Vrouwenbond,
afd. Haarlem en omstreken
Onder groote belangstelling werd Zaterdag
middag de expositie van de werken van den
schilder Kees Verweij door den heer H. F. Boot
geopend. De heer Boot beschouwde de kunst
als een tempel, aan den bouw en instandhou
ding waarvan kunstenaars van opeenvolgende
geslachten arbeiden. Zij bouwen voort op de
kracht en de schoonheid, welke door voorgaan
de geslachten werden gerealiseerd en brengen
elkaar de door hen gevonden geheimen over.
Zoo bezien zijn er twee groepen van kunste
naars: zij, die in de stilte van hun werkkamer
tot meerdere glorie van den tempel der kunst
werken en zij, die leerlingen om zich heen ver
zamelen.
Kees Verweij staat met beide beenen in deze
twee groepen. Maar naar de meening van den
spreker heeft Verweij zich toch op de eerste
plaats schilder getoond.
Tenslotte richtte de heer Boot zich tot den
tweeden exposant, den beeldhouwer Marie An-
driessen, van wien enkele beeldhouwwerken van
een zuiver gehalte en een knappe techniek aan
deze tentoonstelling zijn toegevoegd.
Kees Verweij bezag in zijn dankwoord, dat
speciaal gericht was tot den heer Boot, die
hem, toen hij een beginnend schilder was, heeft
geleid, de taak van den kunstenaar in Haar
lem. Iedere stad heeft haar eigen karakter,
haar eigen soort menschen, haar eigen licht.
Aan den kunstenaar de taak het typisch Haar-
lemsche weer te geven. Het meest constant is
het licht, dat half van de zee en half van het
land is. En het is vooral dat licht, dat ons boeit,
zoo zeide spr. Met den wensch nog zóólang te
mogen leven, dat het hem gegeven moge zijn
één waarlijk kunstwerk te scheppen, besloot
Kees Verweij zijn korte redevoering.
De commissaris van de provincie Noord-Hol
land, mr. dr. A. Baron Röell, had evenals de
burgemeester van Haarlem, dr. J. E. Baron de
Vos van Steenwijk, schriftelijk bericht van ver
hindering gezonden.' Van hen die aanwezig wa
ren noemen wij Lodewijk van Deyssel, mr. dr.
P. J. Witteman en den heer G. D. Gratama, di
recteur van het Frans Hals museum.
Drie jaar ls zuster Angelika assistente van
flen beroemden chirurg en vanaf den eersten
dag voelt z(j, dat dit de man is van wien zij kan
houden. Maar de chirurg heeft bij alle beslom
meringen, die hem lederen dag bezighouden,
Seen tijd om zich in de persoon van zijn ove
rigens zeer gewaardeerde assistente te verdie
nen. Hij bemerkt pas, als zij haar betrekking als
verpleegster opzegt, welke eigenschappen hij al
tijd onbewust in haar heeft bewonderd. En hij
doodigt haar uit tot een kerstdiner in zijn een
zaam huis. Door bijzondere omstandigheden is
hij echter niet thuis, als het verpleegstertje met
een hart vol verwachting en handen vol kleine
attenties zich bij zijn huisknecht vervoegt. En
ais reactie op deze ontgoocheling brengt zij den
avond door met een jongen verkeersvlieger, die
°P het eerste gezicht op haar is verliefd gewor
den.
Dienzelfden avond nog doet de chirurg het
meisje een huwelijksaanzoek, maar in haar berg-
hotel, waar zij haar vacantie doorbrengt, wordt
het Angelika duidelijk, dat zij den vlieger lief
heeft. Zij kan echter niet gelooven, dat het ge-
voel, dat zu drie jaren lang voor den dokter
Het programma van het gramofoonplatencon-
cert der Haarlemsche Radio Centrale, 7—8 uur,
op Maandag 23 September, luidt:
1. Marschenpotpourri van Sousa, Jack Hylton.
2. Gershwin Foxtrot Medley, I. Morton en D.
Kaye.
3. Potp. v. Peter Kreuder Melodieën, Erhard
Bauschke.
4. Waldteufel Selection, Hermann Finck.
5.' Ein Abend bei Paul Lincke, ork. en zang
o.l.v. Paul Lincke.
6. Scnubertiana, strijkork. m. zang.
7. Klange um Johann Strauss, Ilja Livscha-
kofif.
8. Offenbachiana, Hermann Finck.
9. Medley of Stephen Forster Melodies, Para
mount Theaterorkest.
Volgens de ontvangen opgaven komen
de deelnemers aan het Spaemcbeker-tournooi
Zondag op 't Haarlem-terrein met sterke elf
tallen in het veid. zoodat ook nu weer gerekend
mag worden op een viertal aantrekkelijke wed
strijden
Haarlem komt na de proefnemingen in het
R.C.H.-tournooi en in den uitwedstrijd tegen
Alkm. Boys uit met het volgende elftal: Kjult,
van den Berg en Stammes, van Daalen. Groe-
neveld en Visser, Koning, de Winter v. d.
Hulst, Bakker en Ninaber.
VSV zal met het volgende team den Beker
trachten te veroveren: Michel. Broek en Voet,
Heins, de Vries en v. d. Gevel, van Osch. Nu-
ma.n. v. d. Lugt. Balvers en Sterk.
Het Nijmeegsche Quick komt naar Haarlem
met: Steinvoort, Jeuken en Nooyen, de Wijze,
Faber en Beynvoort, v. d. Tol, Jansen, Engels
man, ten Oever en Binnendijk.
In het elftal va.n het Leidsche U.V.S.. waar
van de volledige opstelling nog niet bekend was,
komt o.a. de oud-Haarlemspeler van Polanen
uit.
Het aanvangsuur is 11 uur n.l. voor VSV
USV. Da.n volgt om 12.15 uur Haarlem—Quick.
Om 2 uur en 3.15 uur de verliezersronde en
dc eindstrijd.
Vanaf Zondag 22 September wordt in de Doe
len geturnd. De heeren turners gelieven op tijd
aanwezig te zijn.
Heden Zondag 22 Sept. wordt in het Sport
fondsenbad een gecostumeerd afzwemfeest ge
houden. Voor het behalen van het zwemdiplo
ma is ook het nummer 25 meter gekleed zwem
men verplichtend gesteld en dit nummer zal
op fantastische en humoristische wijze worden
uitgevoerd.
De jeugdafdeeling van de zwemvereeniging
de Watervrienden zal den middag luister bij
zetten door eenige fraaie nummers figuur-
zwemmen. Aan het slot van het programma is
nog een Legkaart-wedstrijd toegevoegd, een
novum voor ons land.
Thans is men hier ter plaatse ook zoover,
dat de actie voor de Nederlandsche Unie. inten
sief zal beginnen.
Zeer velen hebben zich in de eerste dagen
reeds persoonlijk als lid opgegeven, terwijl op
del ijsten, welke hier ter teekening hebben ge
legen, ook zeer velen hun handteekening heb
ben geplaatst.
Door het Gewestelijk Secretariaat van de
Ned. Unie is tot voorloopig secretaris voor Be
verwijk benoemd de heer J. L. F. Post, Bree-
straat 122, terwijl binnen eenige dagen ook een
voorloopige plaatselijke commissie zal worden
samengesteld.
Als plaatselijk propagandaleider is aange
wezen de heer P. Heynis, Groenelaan 34. Zij,
die zich als propagandist beschikbaar willen
stellen, gelieven zich daar aan te melden.
Deze week zal ook begonnen worden met de
inwoners van Beverwijk nader te laten kennis
maken met het weekblad „De Unie", dat het
lezen overwaard is en waardoor men op de
hoogte komt van het doel en streven van de
Nederlandsche Unie.
Daarom zal het blad vandaag en nadien
op geregelde tijden te koop worden aangebo
den. Laat heel Beverwijk eens het bewijs leve
ren, dat het met de Nederlandsche Unie sym
pathiseert.
Aan het secretariaat Breestraat 122 zijn
steeds losse nummers van „De Unie" verkrijg
baar, terwijl men ook de insignes aldaar kan
bekomen.
Te beginnen met de volgende week zullen de
propagandisten ook een aanvang maken met
bet' werven van nieuwe leden. Er zijn nog te
veel menschen, die wel sympathiseeren met het
doel van de Nederlandsche Unie, maar die door
omstandigheden daarvan nog geen blijken heb
ben gegeven. Laat ieder zich zoo spoedig mo
gelijk opgeven aan het secretariaat Breestraat
122 of bij den propagandaleider: Groenelaan 34.
Bü de door de politie uitgeoefende controle
is gebleken, dat er nog vele fietsers zijn, die de
verduisteringsvoórschriften niet of niet vol
doende naleven. In Beverwijk en Heemskerk
moest in één week tegen niet minder dan 60
personen procesverbaal worden opgemaakt, om
dat zij hun rijwiellantaarn niet voldoende ver
duisterd hadden of zonder licht reden.
De Herfst is er
De Winter komt
Maak den winter kort. Reeds in
Maart-April kan Uw tuin baden
in bloemenweelde. Plant Voor
jaarsbloemen en -bollen, het
kan met weinig kosten. Belt U
even No. 28080 en wij komen
U gaarne vrijblijvend inlichten.
TUINBOUWBEDRIJF
BINNENWEG 18 HEEMSTEDE
Waaens
De Beverwijksche Amateurfotografenver-
eeniging houdt Dinsdagavond om half acht een
ledenvergadering in het vereenigingsgebouw
aan de Oosterwijkstraat. O.a. zal het program
ma voor het a.s. winterseizoen worden bespro
ken.
Et en W. brengen ter openbare kennis, dat
het verzoek van W. Groenewoud, te IJmuiden,
om Vergunning tot het oprichten van een boek
en handelsdrukkerij, en het daarin plaatsen
van een drietal electromotoren met een ge
zamenlijk vermogen vton 3 PK. in het perceel
Kalverstraat no. 25. door hen is ingewilligd.
In Hotel Ter Burg, aan de Breestraat te
Beverwijk, zal op Donderdag 3 October a.s. in
het openbaar verkocht worden een woonhuis en
verdere opstallen met tuin, boomgaard en grond
te Velsen, gelegen aan den Rijksweg no. 240,
groot 51.60 are.
Gerechtigd tot het voeren van het Rijks-
botermerk. De verschhcid wordt gega
randeerd tot den datum, vermeld op
ieder pakje.
Verpakt in cartons van en 14 kg
Driemaal per week versche aanvoer ln juf
filiaal te Haarlem: Raamslngel 52. Tel. 1257"
Na wekenlangen arbeid is men met het be
straten van het wegdek der verlengde Rem-
brandtlaan thans zoover gekomen, dat deze
belangrijke verkeersweg nagenoeg gereed is.
Ondanks moeilijkheden met' den aanvoer van
Belgische steenen heeft men de stagnatie bij
het uitvoeren van dezen weg weten in te halen.
Ook de verbindingswegen tusschen Rembrandts-
laan en den Velserduinweg zijn inmiddels voor
het verkeer in gebruik gesteld. De schilders-
buurt te IJmuiden-Oost, die jarenlang geïso
leerd lag, is met het in gebruik nemen van deze
nieuwe wegen uit haar isolement verlost. Ook
het groote verkeer, voor zoover hiervan thans
nog sprake is, zal nu het Velserduinplein mij
den om via de Rembrandtlaan den Velserduin
weg te beróiken.
Zoodra het geheele wegdek van het voormalig
Kikvorschterrein gereed is, zal men een aan
vang maken met het aanleggen van het plant
soen op het Oosterduinplein.
In verband met benzineschaarschte zal het
huisvuil voortaan éénmaal in plaats van twee
maal per week worden opgehaald, n.l. op Maan
dag, Dinsdag en Woensdag, ingaande 23 Sep
tember 1940. Het publiek wordt dringend ver
zocht hierbij alle medewerking te willen ver-
leenen door geen grof vuil, zooals pakken
papier, doozen, kisten e.d. mede te geven, doch
dit zelf te verbranden.
AMSTERDAM! Nieowenfök.
UTRECHT: Oude Gracht.
Cursus Huishoudelijke Hygiëne
en Ziekenverpleging in huis.
Dinsdag 8 October 1940 begint
des middags om 14.30 de cursus
Huishoudelijke Hygiëne, uitgaan
de van het Wit-Gele Kruis.
Deze cursus bestaat uit 5 lessen
van één uur per week en wordt
gegeven in het gebouw van het
Wit-Gele Kruis, Parklaan 75.
Opgaven kunnen geschieden aan
het bureau Parklaan 75 te Haar
lem.
Het aantal deelneemsters blijft
beperkt tot 20 per cursus.
De onkosten bedragen ln het
totaal ƒ2.50.
opgebouwde reclame
campagnes voor een
goed artikel, of een
goede zaak, systema
tisch in couranten ge
voerd, moeten slagen
(reinigingsmiddel)
Het wondermeisje reinigt zon
der zeep, vaatwerk, kristal,
zilver, porcelein, spiegels,
ruiten, houtwerk, fornuizen,
sanitair en vuile handen.
Vlekken allerlei, uit tapijten,
tafelkleeden, vette kragen,
vuile werkkleeding, overalls,
het vuil vliegt er uit.
DROGISTERIJ
ZIJLSTR. 84 TELEF. 10542
HAARLEM
In de historische Pieterskerk te Leiden is
Zaterdag op plechtige wyze het feit herdacht,
dat vierhonderd jaar geleden Philips van Mar-
nix van Sint Aldegonde het levenslicht aan
schouwde. Onder de aanwezigen merkten wij
o.m. op prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine,
oud-minister van onderwijs, kunsten en we
tenschappen, jhr. mr. dr. H. A. van Karne-
beek, commissaris der provincie Zuidholland,
prof. dr. J. Huizingas voorzitter van de Neder
landsche Academie van Wetenschappen, afd
letterkunde, en dr. C. W. Th. baron van Boet-
zelaer van Asperen en Dubbeldam, allen leden
van het eere-comité, voorts jhr. mr. A. M.
Sncuck Hurgronje, secretaris-generaal van het
departement van Buitenlandsche Zaken, mr.
H. J. Reinink, waarnemend secretaris-generaal
van het departement van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen, voorts bijna alle leden van
het nationaal comité, tal van leden van het
algemeen comité, den rector magnificus van de
Leidsche Universiteit, prof. dr. A. W. Bijvanck,
den secretaris van den academischen senaat,
prof. dr. B. G. Escher, leden van den univer
siteitsraad, vertegenwoordigers van het ge
meentebestuur, o.w. den burgemeester, mr. A.
van de Sande Bakhuyzen, den ontwerper en
vervaardiger van het te onthullen gedenkraam,
Georg Rueter, vertegenwoordigers van de stu
dentencorpsen, vertegenwoordigers van de ge
meente commissie der Ned. Herv. gemeente te
Leiden en voorts tal van hoogleeraren en an
dere belangstellenden.
De plechtige herdenking ving om drie uur
aan met orgelspel van den heer Leo J. Mens.
die een chromatische fantasie van J. "P. Swee-
linck ten gehoore bracht, gevolgd door de
Hymne a tre voci van Cavazoni, uitgevoerd
door vier koperblazers van het Residentie Or
kest.
Daarna sprak prof. dr. A. A. van Schèlven,
de voorzitter van het comité over „Marnix
als nationale figuur" Spr. zeide, dat aan een
vlotte en algemeene herkenning van' Marnix
als nationale figuur naar zijn meening ver
schillende dingen in den weg staan.
Vooreerst stelt spr. de vraag of hij eigenlijk
wel een Nederlander geweest is. Van afstam
ming was hij het misschien maar weinig. Doch
van inborst was hij het volkomen. En kan
iiemands afstamming hoe gewichtig die ook is,
in zulk eqn geval wel beslissend worden ge
noemd?
Ook Marnix' auteurschap van den Bijenkorf
is voor velen een hinderpaal om in Marnix
een nationale figuur te zien. Terecht? Om op
die vraag een antwoord te vinden, weidde spre
ker hier uit over het litteraire genre der fa
cetiae en van het predigtmaerlein, dat aan
het einde der middeleeuwen in de mode is
geweest en hij uitte de hypothese, dat Marnix
ook iets in dien trant heeft willen geven.
Daarna werd nog een derde belemmering in
oogenschouw genomen: Marnix heeft een paar
perioden in zijn leven gehad, waarin hij maar
weinig aan zijn roeping scheen te beantwoor
den. Verbeurt men daarmede niet den naam
van nationale figuur?
Na een beschouwing over het begrip „natio
nale figuur" concludeerde spr.: Marnix was
een man van groote afmetingen, met zijn ge
heele persoonlijkheid wortelend in het volks
leven.
Het collegium musicum „D. F. Scheurleer"
onder leiding van Henri Geraedts uit Den Haag
zong vervolgens psalm 138: 1 en 2 in de be
rijming van Marnix op muziek van J. P. Swee-
linck.
Hierna werd het woord gevoerd door prof.
dr. J. de Vries, vice-voorzitter van het comité,
die sprak over Marnix als letterkundige figuur
Hieraan is het volgende ontleend:
De dichter Marnix naast den staatsman en
den theoloog Marnix is een teeken van den
vollen rijkdom onzer renaissance.
Letterkundige was hij trouwens slechts, voor
zoover hij de taal op meesterlijke wijze han
teerde, wanneer hij van haar tot het bereiken
van practische doelen gebruik maakte.
De Bijenkorf is stellig geen letterkunde m
den gangbaren zin van dit woord, maar dit
schampere en bittere boek werd literatuur door
de manier, waarop Marnix het klankbord der
taal bespeelt.
Kenmerk van zijn stijl is de begripsverdub
beling, een bewijs voor zijn rhythmisch gevoel
en meer nog voor de hartstochtelijke bewo
genheid van zijn taal, hetgeen met een enkel
voorbeeld toegelicht werd. Behalve een grim
mig geloofsstrijder was Marnix echter ook de
innig vrome christen. Zoo toont hij zich in
zijn vertaling van bijbelboek en psalmen. Voor
al zijn psalmberijming heeft een voor dien tijd
opmerkelijke vormbeheersching.
Niet de geringste roem van Marnix is, dat
hij geldt als 'de dichter van het Wilhelmus
Het wetenschappelijk onderzoek der laatste
jaren heeft weliswaar twijfej gewekt aan de
juistheid van deze voorstelling en deze is
sterk genoeg om ons volkslied te beschouwen
als het werk van een onbekenden dichter.
Maar het feit, dat men Marnix groot genoeg
achtte om schepper van dit lied te zijn, be
wijst de beteekènis, die men hem toekende.
Nadat de koperblazers van het Residentie
Orkest psalm 42 ten gehoore hadden gebracht in
de zetting van Claude Goudimel, begaf het
gezelschap zich naar het koor der Pieterskerk,
waar de onthulling van het Marnix-gedenk-
raam plaats vond. Deze geschiedde door de
echtgenoote van den burgemeester, mevr. S. A.
W. van de Sande Bakhuyzen—Gericke.
De hoofdfiguren van het raam door Georg
Rueter ontworpen en geschilderd en door het
atelier van W. Bogtman (Haarlem) uitgevoei
en geplaatst, zijn Marnix en prins Willem 1
Marnix staat rechts voor den beschouwer en
heeft den prins aan zijn rechterzijde, terwiji
deze hem de linkerhand op den schouder legt.
Onder hen vindt men hun beider wapens. Bo
ven hen ziet men, naar Mamix' eigen schets,
de illustratie van zijn devies „Repos ailleurs".
Het scheepje door storm en onweer tusschen
de klippen door koersende naar het licht, waar
in de naam van God en de naam van Christus
verschijnen.
Prof. van Schelven richtte hierna een dank
woord tot den kunstschilder Georg Rueter.
bood aan mevr. v. d. Sande BakhuyzenGericke
de zilveren Mamix-gedenkpenning aan en
droeg het raam tenslotte over aan de gemeente,
welker voorzitter, de heer B. J. Mulder het
geschenk aanvaardde met het uitspreken van
een rede.
De indrukwekkende plechtigheid werd be
sloten met gemeenschappelijk gezang van het
eerste en zesde vers van het Wilhelmus, met
begeleiding door orgel en koper.
Na afloop der plechtigheid bezichtigden de
aanwezigen met groote belangstelling een in
eenige vitrines in het koor ingerichte expositie
van Marnixiana, voornamelijk brieven van
Mamix, zijn vrouw en kinderen, voorts door
hem geschreven boeken, waarvan enkele in
perkamenten band, die het goudstempel van
zijn eigen bibliotheek dragen, benevens de be
scheiden der kerk, welke zijn graf aanwijzen.
Deze expositie werd ingericht door de Leid
sche Universiteits Bibliotheek en het kerkelijk
archief.
Wij ontvingen den volgenden oproep:
Uit de vele pers- en radioberichten, uit ver
halen en reisbeschrijvingen van hen, die uw
kinderen in de Oostmark bezocht hebben en
vooral uit de brieven van uw kinderen zelf,
hebt gij zonder uitzondering kunnen consta-
teeren hoe liefderijk uw kinderen zijn opgeno
men en verzorgd, ja zelfs in vele gevallen zijn
verwend.
Bij vele ouders is dan ook de vraag opgeko
men op welke wijze zij uitdrukking konden ge
ven aan hun dankbaarheid jegens de Oost-
marksche pleegouders. Afgaande op de wijze,
waarop de Oostmarksche bevolking gehoor
heeft gegeven aan den oproep van den gouw
leider der Oostmark om eenige duizenden Ne
derlandsche kinderen gedurende eenige maan
den als gast op te nemen, mogen wij niet ver
wachten, dat zij persoonlijke geschenken' zul
len aanvaarden. Waar nu het „Winterhulp-
werk" de bijzondere belangstelling en sympa
thie heeft van het Duitsche volk, zouden wij,
als dank voor hetgeen onze kinderen in de
Oostmark hebben genoten, eveneens daartoe
een steeptje kunnen bijdragen door het stor
ten van een bedrag op girorekening no. 82093
ten' name van den heer C. J. Verschuur, Sta
tionsplein no. 66 Den Haag.
De totale opbrengst van deze stortingen zal
worden overgemaakt aan den gouwleider
der Oostmark Opperdonau ten behoeve van het
winterhulpwerk in deze gouw. Het storten der
bijdragen, dat 31 October as. eindigt, zal in de
bladen worden verantwoord.
In de overtuiging, dat wij hiermede hande
len in den geest van vele dankbare ouders: C.
J. Verschuur,' Stationsplein no. 66, Den Haag;
W. Holtzapfel, óe la Reijweg no. U, Den Haag.
Vrijdagavond is te 's-Gravenhage in 69-ja-
rigen ouderdom overleden de chirurg dr. J.
Schoemaker.
Dr. J. Schoemakei was 15 Augustus 1871 te
Almeloo geboren. Hü bezocht de gymnasia te
Kampen en Leiden en studeerde daarna te Lei
den, Zürich en Heidelberg. In 1895 deed hij
zijn artsexamen en een jaar later promo
veerde hij op een proefschrift over „De tech
niek van den darmnaad". Na korten tijd gewerkt
te hebben als assistent in het St. ElisaDeth's
gasthuis te Haarlem werd dr. Schoemaker in
1898 benoemd tot chirurg en gynaecoloog aan
het Wilhelmina-Gasthuis te Nijmegen. In 1902
volgde zijn benoeming tot chirurg aan het ge
meenteziekenhuis te 's-Gravenhage, waar hij
is gebleven tot 1937. Dr. Schoemaker heeft zich
door zijn arbeid aan laatstgenoemd ziekenhuis
e?n reputatie verworven tot ver over de grenzen
van ons land.
De vele verdiensten van dr. Schoemaker zijn
hier te lande erkend door zijn benoemingen tot
ridder in de Orde van den Nederlandschen
Leeuw en officier in de Orde van Oranje Nas
sau en op internationaal wetenschappelijk ge
bied, o.a. door zijn eere-lidmaatschap van de
Interstate Postraduate Medical Association of
North American en van het American College
of Surgeons. Voorts is hij een der oprichters
van de Nederlandsche Vereeniging voor Heel
kunde. Dr. Schoemaker was tevens in het bezit
van de groote gouden plaquette van het Haag-
sche gemeentebestuur.
De teraardebestelling van het stoffelijk over
schot zal Dinsdag om 12.30 uur op de begraaf
plaats Oud Eik en Duinen te 's Gravenhage ge
schieden.
