E
Gecombineerde actie der Britsche
vloot en luchtmacht
Britsche vliegtuigen
boven Berlijn
Het accoord over Indo-China
ongedaan gemaakt
Slechts vier woorden
Britsche luchtaanval
op Tobroek
Engelsche kruiser werd
zwaar getroffen
DRIE DOODEN BIJ
AUTO-ONGELUK
Verklaring van Huil
Verduistering
Japansche ambassadeur
bij Ciano
Roode Kruisschip
beschoten
ALKMAAR
MUSEUM-RESTAURANT
Jaarbeurs-Restaurant
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
1A rs v
De aanval op Dakar
Overeenkomst Van Zondag
niet uitvoerbaar geacht
0
HOTEL „DE BEURS
WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1940 - AVONDBLAD
BUR VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 TEL 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
I 3.25. Bij onze Agenten 27% ct. per week,
per kwartaa' f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
CAFÉ-RESTAURANT
„DE LA PAIX"
ltal. weermachtsbericht
Bekendmaking van De Gaulle
Communiqué van de Fran
sche admiraliteit
De duisternis heeft wellicht
den bestuurder parten
gespeeld
Woonhuizen in buitenwijken
door bommen getroffen
De aanvallen van Maandag
nacht
de strategische beteekenis van de
ZUID CHINEESCHE ZEE
Japansche troepen naar
Indo-China
64STE JAARCANC No. 22617
V..
Zeven Nederlanders gedood
Telegraafkabel Gibraltar
Alexandrië doorgesneden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN
HOTEL-REST. PROOT
Koffie - Theesalon
Lunch/Diner 85 cent
Hotel Beatrix, Geldropscheweg 17
EINDHOVEN
1XHOTEL „SCHIMMELPENNINCK"
VERGADERZALEN
TEL. 13827
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
LEIDSCHESTR. 67-71 - AMSTERDAM
Speciaal ingericht voor het ontvangen
van GROOTE GEZELSCHAPPEN tot
500 personen
Speciale Gezelschapslarieven
Perfecte Keuken
r gebeurt zooveel in Nederland en
nog meer in de groote wereld daar
buiten, dat het haast onmogelijk is
alles op te merken, wat van belang is.
En zoo kan het voorkomen, dat men din
gen over het hoofd ziet en argeloos als
van weinig beteekenis accepteert, die
onder andere omstandigheden zeker heel
wat „rumor in casa" zouden hebben
verwekt. Zoo is dezer dagen in het Ver
ordeningsblad een besluit van den nieu
wen secretaris-generaal van het depar
tement van Sociale Zaken, ir. Verwey,
die als zoodanig Mr. Scholtens onlangs
opvolgde, gepubliceerd, waarbij eenige
wijzigingen en aanvullingen van be
staande wettelijke bepalingen op het
gebied der sociale verzekering worden
vastgesteld. De meeste dezer wijzigingen
en aanvullingen zijn van sociaal oogpunt
be?ien aanbevelenswaardig, maar één
wijziging, die bestaat uit een weglating,
gaat uit van een gedachtenwereld, die
tot nu toe zeker niet tot het gemeengoed
van een groot deel van het Nederland-
sehe volk behoorde. Wij doelen op de
wijziging van artikel 23 lid 3 der Ziekte
wet, waardoor de passus „Met ziekte
worden zwangerschap en bevalling van
een gehuwde vrouw gelijkgesteld enz."
voortaan gelezen moet worden als volgt:
„Met ziekte worden zwangerschap en
bevalling gelijkgesteld enz." De woor
den „van een gehuwde vrouw" zijn in dit
artikel dus komen te vervallen. Vier
kleine woorden, maar van groote betee
kenis. Immers door deze weglating wor
den zwangerschap en bevalling van een
eerbare gehuwde vrouw ten aanzien van
de ziekteverzekering op één lijn gesteld
met die van een ongehuwde vrouw, on
verschillig of die laatste het resultaat
zijn van geweldpleging, lichtzinnigheid
of professioneele zedeloosheid. Deze ge
lijkstelling van de gehuwde met de on
gehuwde moeder lijkt ons niet in de lijn
te liggen van een sociale politiek, die
in een zedelijk sterk en gezond gezins
leven het meest hechte plechtanker ziet
van een welgeordende maatschappij.
Wij weten wel, dat buiten onze lands
grenzen deze gelijkstelling heel wat ver
der doorgevoerd wordt dan in de ziekte
verzekering alleen. Maar hier wordt
door een Nederlandsch ambtenaar een
begin gemaakt, waarvan het einde nog
niet te overzien is, een begin, dat te be
langrijk is om het zoo maar gedachte
loos over het hoofd te zien en in ieder
geval belangrijker geacht moet worden
dan de een of andere benoeming van
plaatselijké autoriteiten.
ERGENS IN ITALIë, 25 Sept. (Stefani).
Het Italiaansche hoofdkwartier maakt in het
■Weermachtsbericht nr. 110 het volgende be
kend:
De vijandelijke luchtmacht heeft Tobroek
gebombardeerd en met brand- en brisant
bommen woningen van burgers alsmede bur
ger- en militaire ziekenhuizen getroffen en
voorts in de haven een ledig schip. Er zijn
vijftien dooden te betreuren. Zeventig per
sonen werden gewond. Een vijandelijk vlieg
tuig werd door de luchtdoelbatterijen der
marine neergehaald.
Een vijandelijk vliegtuig heeft-bommen
geworpen op de Oase van Koefra, waarbij
eenige burgers gewond werden en lichte
schade werd aangericht.
In Oost-Afrika hebben onze luchtformaties
Vijandelijke vliegvelden en militaire inrichtin
gen te Boera (Kenya) gebombardeerd, voorts
een vesting en troepenafdeelingen in de buurt
van wajir en vijandelijke af deelingen in de
omgeving van Coeneina (Noordelijk Gallabat)
Een vijandelijk vliegtuig wierp bommen op
Diredaoea, zonder slachtoffers te maken of
schade aan te richten.
Duizenden waren uitgeloopen, toen de Hongaarsche gendarmerie haar intocht deed in Groswardein (Foto Weltbïld)
GENèVE, 25 Sept. (D.N.B.) Bij het mi
nisterie van Marine te Vichy zijn nadere be
richten ontvangen over den Engelschfen aanval
op Dakar, Daaruit blijkt, dat Engelsche een
heden reeds Maandagmiddag verscheidene
landingspogingen hebben ondernomen en deze
hebben herhaald tot laat in den nacht. De
Fransche strijdkrachten hebben deze pogingen
met succes verijdeld.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
en Dinsdagochtend zijn de landingspogingen
hervat, telkens vergezeld van hevige bombarde
menten van het langeafstandgeschut der Brit
sche vlootformaties. De aanvallen der Engel-
schen vormen een gecombineerde actie van
vloot en marineluchtmacht. Drie Engelsche
bommenwerpers zijn, zooals reeds gemeld werd
neergeschoten. Een Engelsche kruiser werd door
een Fransch bombardementsvliegtuig zwaar ge
troffen.
De Fransche ministerraad heeft geen speciale
besluiten genomen op grond van den Engel-
schen aanval op Dakar. Hierover is ten minste
niets bekend gemaakt. Volgens een officieel
communiqué heeft de ministerraad een wets
ontwerp bestudeerd betreffende instelling van
een krijgsraad, die de zaken zal behandelen
tegen alle aanhangers en propagandisten van
De Gaulle.
Het D.N.B. meldt uit Berlijn:
Verwijzende naar de tragedie van Oran noemt
de Deutsche diplomatisch-politische Korrespon-
denz den Britschen aanslag op Fransche vloot-
eenheden in Dakar een eerkrenkend en verach
telijk drama, dat zich afspeelt tusschen Engel-
schen en Franschen.
Vooral smadelijk is in dit geval de rol van
den oud-generaal De Gaulle, die na den overval
van Oran gesproken had over den „toorn en
de smart", die men als Franschman moest
gevoelen over het tot zinken brengen van de
Fransche schepen door de Engelscl«en. Ditmaal
heeft De Gaulle zelf het sein gegeven voor het
vuur, waardoor de in het wapenstilstandsver
drag aan zijn vaderland gelaten militaire strijd-,
macht en zijn het vaderland trouwgebleven
landslieden te gronde gericht moesten worden.
Volgens een United Pressbericht van Dins
dag uit Londen, heeft het Britsche ministerie
van Voorlichting bekend gemaakt, dat de uit
Vichy komende berichten over Engelsche lan
dingspogingen nabij Dakar niet juist zijn.
de deuuuuut±ie-üin in Frankrijk Duitsche soldaten kouden de wacht blij
do -Lo ReJlannrrl* (s&aU) Wéttbüdi),
Later op den avond heeft het hoofdkwartier
van De Gaulle bekend gemaakt, dat De Gaulle
„op vreedzame wijze" getracht heeft troepen
aan land te zetten. Hij had deze echter terug
getrokken, toen van de kust af het vuur daar
op werd geopend.
De Fransche admiraliteit publiceert in zake de
gebeurtenissen, bij Dakar het volgende commu
niqué
Op 23 September verscheen een Britsch eska
der, bestaande uit twee pantserkruisers, ver
scheidene kruisers en torpedojagers en troepen
transportschepen voor Dakar. Toen de Fransche
autoriteiten geen gevolg wenschten te geven aan
den eisch van den vroegeren generaal de Gaulle
om de stad over te geven en het door hem ge
stelde ultimatum was afgewezen, opende het
Britsche eskader het vuur op Dakar. Tijdens den
strijd werd een van onze duikbooten, de „Per-
sée' tot zinken gebracht, toen zij cp heldhaftige
wijze tot den aanval op een Britschen kruiser
overging. Deze kruiser werd getroffen. Het
grootste deel van de bemanning der duikboot
kon gered worden.
Op bevel van De Gaulle werden vier landings
pogingen in Rufisque en twee andere meer ten
Oosten van Dakar ondernomen. Al deze pogin
gen werden verijdeld. Daarop richtte de Britsche
adminiraal Dinsdag om 1.30 uur een twee-U ul
timatum aan de Fransche overheid, waarin hij
verklaarde zich genoodzaakt te zullen zien zelf
met de Britsche strijdkrachten Dakar aan te
vallen, indien de stad zich niet voor 24 Septem
ber 6 uur in den ochtend zou hebben overgege
ven. De vestingwerken zouden vernield en de
stad bezet worden. De gouverneur heeft op dit
ultimatum geantwoord: „Frankrijk heeft mij
Dakar toevertrouwd en ik zal het tot het uiter
ste verdedigen".
Dinsdagavond laat is door tot nu toe onbe
kende oorzaak een auto in een sloot bij
Oudesluis gereden. De drie inzittenden, een
cngeveer twintigjarig meisje en twee heeren,
kwamen hierbij om het leven. Men vermoedt,
dat de bestuurder door de duisternis is mis
leid De auto kwam uit de richting Schagen.
De politie heeft de zaak in onderzoek.
BERLIJN, 25 Sept; (D.NJ3.)In den nacht
van .24 op 25 September hebben eenige
Britsche vliegtuigen wederom een poging
ondernomen om Berlijn aan te vallen.
Krachtig, afweervuur verhinderde den aan
valler om gericht zijn bommen neer te wer
pen. In verschillende buitenwijken echter
werden eenige woonhuizen door bommen
getroffen, waardoor slachtoffers vielen
onder de bevolking. Brandbommen vielen
ook op een ziekenhuis, maar richtten door
het krachtdadige ingrijpen der veiligheids-
en hulpdiensten geen schade aan. Verdere
bijzonderheden omtrent den omvang der
schade kunnen op het oogenblik nog niet
worden medegedeeld.
De Duitsche ochtendbladen leveren in een
reeks gedetailleerde beschrijvingen en oogge-
tuigeverhalen, welker belang nog versterkt
wordt door talrijke foto's het bewijs dat de
door de Engelsche viiegers in den nacht van
Maandag op Dinsdag neergeworpen bommen
systematisch gericht waren op niet-militaire
doelen.
„Men kan kijken waar men wil" zoo schrijft
de Berl. Börsenzeitung. „er is geen enkel mili
tair of militair- economisch doel getroffen. In
de keuze der civiele objecten is echter ongetwij
feld systeem, 't Is 't systeem van Churchill, bij
wien zich degenen moeten gaan beklagen, die
de nog in grootere mate voert te zetten ver
gelding te voelen zullen krijgen."
De in denzelfden nacht neergeworpen vlug
schriften worden in de „Deutsche Allgemeine
Zeitung" sarcastisch beantwoord. Deze vlug
schriften, zoo schrijft het blad, laten de Ber-
lijners volkomen onberoerd. zy zijn zoo plomp
dat niemand er in vliegt. Wij zouden geloof
moeten slaan aan de verklaring van Churchill,
dat Engeland reusachtige voorraden levens
middelen heeft opgeslagen, om ze ons na de
capitulatie van Duitschland ter beschikking te
stellen. Churchill een der voornaamste deel
nemers aan de uithongeringsblokkade van den
Wereldoorlog, zouden wij deze onzelfzuchtigheid
toeschrijven? Verbeeldt hij zich werkelijk, dat
wü vergeten hebben dat na den wapenstilstand
van 1918 nog 800.000 Duitsche vrouwen en kin
deren zyn verhongerd?
HANOI, 24 Sept. Volgens een bericht van
United Press aan haar bladen is de Zondag
tusschen Japan en Indo-China gesloten over
eenkomst ongedaan gemaakt, daar zij, naar
het heet, niet uitvoerbaar was. Hiermede is
de verdere ontwikkeling van den toestand
afhankelijk geworden van de actie van den
leider der Japansche militaire missie Nisji
hara.
Generaal Nisjihara is op het oogenblik aan
l BRITSCH BEZIT
FRANSCH BEZIT
NEDERLANDSCH BEZIT
AMERIKAANSCH(V.S)
JAPANSCH BEZIT
- CHINEESCH BEZIT DOOR
JAPAN BEZET
JAPANSCHE INVLOEDS-
a BRITSCHE VLOOTSTEUNPUNTEN
FRANSCHE -
A AMERIKAANSCHE(V.S) - J «r
JAPANSCH VLOOTSTEUNPUNT
BRITSCHE VITALE BELANGEN
SFEER
SPOORWEGEN
JUNNAN
CHINA
AMOY
KANTON
MAKO
LOENGTSJAU
FORMOSA
MACAO
(Poor/
HONGKONG
rBAY/
RANS
PRAT AS
EUh
HAINAN
LUZON
SI AM
PARACEL
CAVITE%
esche zee
KAMRANH
BAA!
PALAWAN
STORM
fr- I £IL
(Fn)
MtNDANOA
BRITSCH :t
N. BORNEO
SINGAPORE
forten
MALL AHA
Johore
Bharoe
viootbasis
KONG
-SINGAPORE
[vlootbasis)
[4074)
^T'siNGAPQRE.
POELAU BRA.vJI
k BI AKANG MAI
Bovenstaande kaart geeft een goed overzicht van de strategische beteekenis en
de belangensferen der verschillende lan den in het Zuidelijke deel van den Stillen
Oceaan. De stippellijn geeft de Japansche invloedssfeer aan in Indo-China, waar
over j.l. Zondag een accoord werd gesloten, dat echter thans, volgens 'n United-
Press-bericht niet uitvoerbaar wordt geacht. Boven de haven Haiphong (Hai-
jong) zijn Japansche vliegtuigen verschenen, die echter geen aanval deden. Ver
der vindt men op de kaart de belangrijke vlootbasis Singapore en de voornaamste
spoorwegverbindingen met Indo-China
boord van een mijnenveger op weg naar Hainan
om, naar men zegt, den commandant van het
Japansche leger in Zuid-China te verzoeken het
niet tot nieuwe vijandelijkheden met de Indo-
Chineesche troepen te laten komen.
Op weg naar Hainan zou hü een Japanscn
eskader, bestaande uit een kruiser, drie tor
pedoboot jagers en acht transportschepen zijn
tegengekomen, welk eskader zich op weg naar
Haifong bevond. Naar verluidt, zou Nisjihara
hebben verzocht, niet op gewelddadige wijze
troepen te landen in |iaifong.
Vandaag zijn boven Haifong twaalf Japan
sche bombardementsvliegtuigen verschenen, die
echter geen bommen uitwierpen. De Fransche
troepen hebben het vuur niet op deze toestellen
geopend. Alle Fransche militairen hebben be
vel gekregen, niet op de Japanners te schieten,
tenzy deze zelf het vuur openen.
Uit New-York verneemt het D.N.B., dat Cor-
dell Huil zich in een verklaring over den toe
stand in Indo-China heeft beperkt tot de con
stateering, dat de regeering der Vereenigde Sta
ten de ontwikkeling aldaar aandachtig volgt,
doch dat, gezien de vele geruchten, de nauw
keurige feiten moeilyk kunnen worden vastge
steld. Huil ontkende, dat de regeering der Ver
eenigde Staten wederom geëischt zou hebben,
dat de weg door Birma zou worden geopend.
Voorts sprak hij tegen, dat de Amerikaansche
kruiser Augusta onderweg was naar Singapore
en dat de Amerikaansche vloot naar den Atlan-
tischen Oceaan zou varen. Op de vraag, wat
de Amerikaansche regeering zal ondernemen
ten aanzien van Indo-China, verklaarde Huil.
dat hij zich daarover niet kon uitlaten.
De woordvoerder van het Japansche depar
tement van Buitenlandsche Zaken verklaart,
dat het bepalen van een standpunt ten aan
dien van de verklaring van den Amerikaan-
schen staatssecretaris Cordell Huil betreffende
Japans optreden in Indo-China overbodig ge
acht kan worden.
De vaststellingen van den Franschen minis
ter van Buitenlandsche Zaken en van den gou
verneur-generaal Decoux vormen den besten
commentaar op Hull's mededeeling. Spr. gaf 'n
ontkennend antwoord op de vraag, of de Ja
pansche regeering er van op de hoogte was ge
steld, of en welke tegenmaatregelen de Ver
eenigde Staten zouden nemen. De berichten
over verdere gebeurtenissen in Fransch Indo-
Chino, zoo verklaarde de woordvoerder, komen
vertraagd binnen, zoodat de toestand van het
oogenblik nog niet volkomen duidelyk is.
Volgens de laatste berichten van Japan
sche militaire zijde echter kan worden aan
genomen, dat zich geen vijandelijkheden
meer voordoen. Het is natuurlijk wel moei
lijk, aldus de woordvoerder, een reeds aan
den gang zijnden strijd stop te zetten, zelfs
wanneer in den tusschentjjd desbetreffende
bevelen worden ontvangen.
Volgens een mededeeling van het Japansche
expeditiecorps in Zuid-China worden van heden
af Japansche eenheden ook over zee naar
Fransch Indo-China vervoerd. De troepen wor
den in de haven van Haifong aan land gezet.
Zonsondergang 25 Sept. 19.32
Zonsopgang 26 Sept. 7.32
Maanopkomst 1.02 ondergang 16.33
ROME, 25 September. (D. N. B.). De Ja
pansche ambassadeur is Dinsdagmiddag
door den Italiaanschen minister van bui
tenlandsche zaken ontvangen voor een
langdurig onderhoud, waarbij, naar van
Japansche zijde wordt vernomen, de inter
nationale toestand, in bet bijzonder met
het oog op het binnenrukken van Japan
sche troepen in Indo-China, werd bespro
ken.
Het A.N.P. meldt: In den nacht van 22 op
23 September heeft zich in de nabijheid van het
eiland Schouwen een gebeurtenis afgespeeld, die
opnieuw de onscrupuleuze strijdwijze van de
Rngelschen aantoont. Een Nederlandsch Roode
Kruisschip werd daar, ofschoon de kenteekenen
van het Roode Kruis verlicht en van veraf te
zien waren, door een Engelsch oorlogsschip be
schoten. Zeven Nederlanders verloren hierdoor
het leven.
In den nacht van Zondag op Maandag lag
het Nederlandsche Roode Kruisschip dwars van
Schouwen voor anker, toen tegen 3.15 's morgens
een Engelsch oorlogsvaartuig lichtkogels af
schoot. De kapitein van het Roode Kruisschip
verlichtte hierop het op het schip aangebrachte
groote kenteeken van het Roode Kruis en liet
de sirenes loeien. Ondanks dit werd het schip
toch door de Kngelschen onder vuur genomen.
Het kreeg een voltreffer in de ketelinstallatie,
welke ontplofte. Bij het te water laten van een
boot verdronken zes leden van de bemanning.
Door het ontploffen van den ketel werd een
inan gedood, een zwaar en drie andere licht
gewond. Het schip moest de haven binnenge
sleept worden.
De militaire bevelhebber in Nederland, de
generaal der luchtmacht Fr. Christiansen, heeft
als eerste hulp den achterblyvenden van de
aan den Engelschen overval ten offer gevallen
zeven Nederlanders een belangrijk bedrag ter
beschikking gesteld.
MILAAN, 25 Sept. (D.N.B.). Reeds eenigen
tyd geleden had een Italiaansch schip den En
gelschen telegraafkabel tüsschen Gibraltar, Mal
ta en Alexandrië doorgesneden. De Engelschen
herstelden de schade door een nieuwen kabel
tusschen Gibraltar en Malta te leggen. Deze ka
bel is door de Italianen echter wederom opge
spoord en opnieuw doorgesneden.
Het werk duurde eenige uren. Met passende
springstoffen werd de kabel vernield en een deel
van het eene stuk werd binnengehaald. Naar de
Gazette del Popoio meldt, zijn de Engelschen tot
dusverre niet in staat geweest de verbroken on-
derzeesche verbinding tusschen Gibraltar en
Malta te herstellen.
Voor Uw LUNCH of DINER
Voor een RUSTIG LOGIES
Voor een gezellige BORREL in
HALL - BAR of BODEGA
LOGEER te AMSTERDAM in het
CENTRAAL HOTEL DER A.M.V.J.
Het eenige hotel met eigen overdekt zwembad,
gratis toegankelijk voor hotelgasten.
Kamer inclusief ontbijt f 3.50.
Weteringschans 83 bov. t/o Rijksmuseum. A'dara
Logies m/ontb. va. 2.50
Lunch of Diner 1.50
Pension p. d 3.50
Weekend v.a. 6.50
Zalen tot 350 personen
RESTAUR. ..AU CARRé DES CHAMPIGNONS"
Dir J. A. BIEMANS TEL 3265 EINDHOVEN
vindt een uiterst gesoigneerde bediening
ROTTERDAM
99
Voorheen Gelderschekade 22
Thans gevestigd SCHIEKADE 112
Te bereiken met Wfj hopen U spoedig weer tot
Traml. 4—614 onze vaste bezoekers te mo-
TELEF. 44716 gen rekenen. Bei aanbevel
H. YPMA
UTRECHT
