Poging tot doodslag
te Haarlem
ROUW
BONTMANTELS
Nederlandsche Hoogovens
Staalfabrieken N.V.
en
Haarlem, 26 Sept.
Verstopping
WEILL ZOON
BEHANGSELPAPIER
H. M. BAKKER
Dansschool Schröder
NIEUWE COLLECTIE
bontwerkers
Netto-winst f 1.059.115 (v.j. 815.817
Dividend 5 pCt. (v.j. 3 pCt)
BINNENLANDSCHE AFZET
TOEGENOMEN
DONDERDAG 26 SEPTEMBER 1940
RAAMSINGEL 16 - TELEF. 11045 - HAARLEM
Op onze Vrijdagavondles
voor gevorderden kunnen
wy nog enkele nette R.K.
Heeren inschrijven.
Het leven van een, die opgroeide
in de straten van de grootstad
ACHTER DE WOLKEN
SCHIJNT DE ZON
VRIJ VAN DISTRIBUTIE
Bisamrng
Bisamflank
Petit gris
Veulen
Persianer
Weer 21 niet-verduisterde
woningen
BARTELJORISSTRAAT 26-28
Personalia
POPULAIR CONCERT H.O.V.
BURGERLIJKE STAND
Wat de Radio-Centrale morgen
geeft
VIJFHUIZEN
27 September
AGENDA
VERKIEZING LID GEDEPU
TEERDE STATEN
Bioscopen
Bioscopen
Apotheekdiensten
Aambeien?
Huiduitslag
Overtollig vet?
Pr. Schieffer's
Stofwisselingszouf
Uitbreidingen
HEEMSTEDE
STAD
„Deze negentienjarige jongen heeft zich
vastgeklampt aan hetgeen hij in zijn leven
als iets moois dacht. Hij ontmoette het
meisje, stelde zijn heele leven op haar in
en wilde zich, toen het na een jaar niet
meer ging zooals het moest, van zijn bezit
verzekerd blijven houden. En hij verdedigde
dat met de wapens, die tot zijn beschikking
stonden: dat waren de branie, die hij uit
derde-rangs films leerde en den bluf, dien de
helden uit stuivertjes-romans met zooveel
succes gebruiken. Want dat waren zijn eenige
bronnen. Een huiselijk leven kende hij niet.
Z'n vader was een dronkaard, die gescheiden
leefde van zijn vrouw, en iedere maand waren
er conflicten met den huisbaas, zoodat ze
van hier naar daar trokken. Zoo kreeg hij
nooit de gelegenheid zich in de familie-sfeer
in te leven. Deze Amsterdammer kreeg de
voor-opleiding voor het leven in de straat,
in de hoeken van de groote stad en in de
bioscoop."
Deze schildering gaf de verdediger van den
jeugdigen verdachte, die hedenmorgen wegens
poging tot doodslag voor de Haarlemsche Recht
bank moest verschijnen. Hij had verkeering ge
kregen met een Haarlemsch meisje, dat na een
jaar de verloving verbrak. En sedert den datum
waarop dat gebeurde, den 28sten Maart, liep
de jongen met wraakplannen rond. „Als zij niet
van mij kan zijn, dan ook niet van een ander.'
Op een Zaterdagmorgen kocht hij een dolk
mes, niet met de bedoeling haar daarmee
te verwonden, doch slechts om door een be
dreiging indruk op zijn verloren liefde te maken
Hij nam den trein naar Haarlem en zag het
meisje in de Barrevoetstraat gearmd met een
ander loopen. Hij sprak den rivaal aan en vroeg
hem of hij haar even onder vier oogen mocht
Bpreken. Het mocht niet. „Als er wat te spreken
valt, dan doe je het maar hier en anders ga je
maar naar d'r huis."
„Met de complimenten van jou heb ik niets
te maken," zei de jongen en hij haalde zijn mes
te voorschijn, dat hij in zijn achterzak gestoken
had. Het meisje zag het en waarschuwde haar
gezel. Deze haastte zich eenige stappen achteruit,
doch had het ongeluk daarbij te struikelen over
den stoeprand en toen hij op den grond lag kreeg
hij eenige steken, die hem aan armen en hand
verwondden. Een was op zijn hart gericht, maar
stuitte gelukkig af op een portefeuille.
Soldaten trokken den messentrekker van zijn
slachtoffer af en daarmee was dit liefdesdrama
ten einde.
President tot het meisje: Toen u de ver
keering met verdachte afmaakte, kende u toen
het slachtoffer reeds?
Getuige: Nee, toen nog nog niet. Ik leerde
hem enkele weken daarna kennen.
Prsident: Zijn er nog verzoeningspogingen
geweest?
Getuige: Begin Maart wilde ik het eigen
lijk al afmaken, maar ik heb er mee ge
wacht tot na zijn verjaardag.
President: Toen heeft u hem nog een ring
gegeven.
Getuige: Op mijn verjaardag had hij mij
ook wat gegeven.
President: Had u geen ander presentje
kunnen bedenken? Dit verwekte toch zekere
verwachtingen.
Heeft u in de Barrevoestraat iets gezien
van het steken?
Getuige: Nee, want toen ben ik weg ge
gaan.
President; Niet erg liefderijk om uw ver
loofde in den steek te laten.
Dr. Franken, zenuwarts te Haarlem, had een
onderzoek ingesteld naar de geestvermogens
van verdachte en hij was tot de conclusie ge
komen, dat deze een volkomen psychopaat was,
Het mes had hij zeker nooit tegen het meisje
gebruikt, maar toen hij op dien bewusten datum
met het mes in zijn hand voor zijn rivaal stond
en driftig werd, vergat hij zichzelf en stak. Ge
tuige achtte verdachte in sterke mate vermin
derd toerekeningsvatbaar voor deze daad, en
in antwoord op een vraag van een der rechters
of hij de mogelijkheid aanwezig dacht dat de
jongen na zijn invrijheidstelling weer tot aan
vallen zou overgaan, antwoordde hij bevesti
gend. De knaap heeft een groot gevoel voor
trouw en zal haar niet licht vergeten.
Maar de jongen zelf zei niets meer voor het
meisje te voelen.
De officier van justitie zeide in zijn requisitoir,
dat gezien de bekentenissen voor de politie,
voor den rechter-commissaris en voor hem af
gelegd, bewezen mag worden geacht dat het
de bedoeling van den jongen was te dooden:
In aanmerking nemend, dat men hier
met een psychopaat te doen heeft, eischte
hü slechts een gevangenisstraf voor den Mjd
van een jaar, doch daarnevens ter beschik
king stelling van de regeering.
Mr. O. H. van Wijk voerde na het hierboven
staande nog aan, dat zijn cliënt meer psycho
paat door geestelijke ondervoeding is dan van
nature. Hij is meer primitief dan slecht en men
kan niet zeggen, dat hij al mislukt is, want hij
heeft bijna nog geen kans gekregen om te
slagen. Als er maar iemand was, die hem op
voedde zooveel mogelijk in het dagelijksche
leven, dan was spr. er van overtuigd, dat er nog
een behoorlijk mensch uit dezen jongen zou
groeien.
De rechtbank zal op 10 October uitspraak doen.
Ludamus heeft Zondag j.l. tegen haar wil en
bedoeling in, vele menschen moeten teleur
stellen.
Dat waren niet zij, die in een uitverkochten
Stadsschouwburg aanwezig waren en zich bui
tengewoon amuseerden met de vroolijke, gees
tige, grootsch opgezette revue „Achter de wol
ken schijnt de zon", doch de talloos velen, die
van den bureaulist te hooren kregen „de zaal
is uitverkocht".
Het groote succes, met deze revue geoogst
en het feit, dat zoo velen, Zondag j.l. de deur
van den Schouwburg voor zich gesloten Von
den, zijn voor Ludamus aanleiding geweest,
op Zondag 29 Sept. a.s., des namiddags 2 uur,
een heropvoering te geven van deze revue.
Ruim 700 menschen krijgen dus nog een
kans om deze revue te zien. Men raadplege
dan ook de in dit nummer Voorkomende ad
vertentie.
Er heerscht rouw in menig Haar
lemsch gezin. Tot de bemanning
van het Roode Kruisschip L.A.Z.,
dat voor de kusten van België en
Nederland zijn werk van naasten
liefde uitoefende en dat door on-
verhoedsche aanvallen van Engel-
sche vliegets zulk een jammerlijk
lot moest ondergaan, behoorden
vele stadgenooten, waarvan er niet
minder dan vijf om het leven zijn
gekomen. Dé namen der slachtof
fers hebben wij gisterenavond reeds
gepubliceerd. Ieder van die namen
beteekent niet alleen voor de naas
te familieleden en bekenden, maar
eigenlijk voor onze geheele stede
lijke gemeenschap een tragedie.
Stoere fiere jongemannen, in
den bloei en de kracht van hun
leven, zijn ons ontrukt en met deer
nis denken wij aan het leed, dat
eens te meer in deze tijden vol
tragiek over zoovelen is gebracht.
7. Robins and roses Syd Lipton
8. I wished on the moon Henry Allen
9. Roosje op de heide Ab de Booy
10. Southern Moon Linn Milford
11. Comme la rose Hélène Cals
12. Sail along silvery moon Vera Lynn
13. I send my love with these rases
L. P. Acc. Band
14. Georgia's got a moon Six Swingers
15. Roses in December Dick Powell
16. Shadows on the moon Henry Hall
17. Last rose of summer Deanna Durbin
18. Moon over Miami L. P. Acc. Band
Gevestigd 1856
De herhaalde waarschuwingen om toch voor
al voor een perfecte lichtafscherming van de
vensters zorg te dragen, blijken door vele
Haarlemmers niet begrepen te zijn. In den af-
geloopen nacht heeft de politie weer 21 proces
sen-verbaal opgemaakt. De boete is meestal
hooger dan de kosten voor een behoorlijke
verduistering bedragen.
11 fietsers hebben een bon gekregen, omdat
hun lampen niet volgens de regelen der kunst
waren verduisterd.
Het concert, dat hedenavond onder leiding van
Marinus Adam in de Gemeentelijke Concertzaal
zal worden gegeven, zal het laatste zijn in het
seizoen 1939-1940.
De H.O.V. gaf in dit seizoen niet minder dan
44 volksconcerten, 18 ledenconcerten, 2 opera
concerten en een Beethoven-cyclus van 3 con
certen.
Op het concert van hedenavond wordt op veel
vuldig verzoek een populair programma uitge
voerd, waaraan Greet Koeman, sopraan, haar
medewerking zal verleenen.
Na dit concert gaat het orkest zich voorbe
reiden op het seizoen 1940-1941, waarvan het
eerste ledenconcert op Zondag 13 October zal
worden uitgevoerd, onder leiding van Toon Ver-
hey. met als solist Cor de Groot, plano.
Het eerste volksconcert zal op Zondag 27 Oc
tober plaats vinden.
Aan de Rijksuniversiteit te Leiden slaagde
voor het candid'aatsexamen in de geneeskun
de onze stadgenoot, de heer E. v. d. Wall.
Getrouwd 26 Sept.: A. P. C. Haan en J. H.
Faber; R. Groot'en M. A. Endenburg.
Geboren 23 Sept: z. van L. W. de Ridderv.
d. Neut; 24 Sept*-: d. van M. P. Bos—Roos; 25
Sept.: z. van C. J. DirkseGroen; z. van H. H.
J. PhippoSoutberg; 26 Sept.: d. van E. Speel
man—Beurskens; d. van E. NeeterVega; z.
van M. B. SchaeferSchlensok.
Overleden: 24 Sept.: G. Kooienv. Osch, 85
j. Colensostraat; P. Sandee, 52 j. M. van Heems
kerkstraat; 25 Sept.: C. C. S. v. d. Schaar—
Mattheijer, 45 j., Koudenhorn; A. LodderZijl
stra, 80 j„ Hazepaterslaan.
Het programma van het gramofoonplaten-
concert der Haarlemsche Radio Centrale, 78
uur, op Vrijdag 27 September luidt:
1. Rosen aus dem Süden Lea Pillti
2. Moonlight
3. Prenez mes roses
4. Moonbum
5. Witte Rozen
6. Campus Moon
Victor Silvester
L. Boyer
Maurice Winnick
Willy Derby
L. P. Acc. Band
Waterleidingbuis gesprongen Woensdag Is
in den Spieringweg een groot lek ontstaan in
de waterleiding, waardoor het water met zoo'n
kracht weg stroomde, dat er hoegenaamd geen
druk meer op de leiding stond. Door personeel
van het P.W.N. werd aanstonds met het herstel
lingswerk begonnen, maar daar men in donken:
met dit werk niet voort kon gaan, moest de
volgende dag worden afgewacht. Dit veroor
zaakte aan een groot aantal inwoners natuurlijk
veel ongerief.
De nieuwe brug. De werkzaamheden aan
den bouw van de nieuwe brug over de Ringvaart
hebben een vlot verloop. Het is reeds duidelijk
te zien welk een groot werk het wordt.
Naar wij vernemen, zal ook spoedig worden
begonnen aan den nieuwen weg, die op deze
brug zal aansluiten.
tegen LAGE PRIJZEN en
OUDE KWALITEITEN
GEN. CRONJéSTRAAT 135 - Telef. 11657
(Vakkundige behangersbeschikbaar)
Gedeputeerde Staten schrijven aan Provin
ciale Staten:
Blijkens een van den Secretaris-Generaal
ontvangen mededeeling, kunnen thans weer
benoemingen van leden van Gedeputeerde Sta
ten plaats vinden.
Het bepaalde in artikel 2 der Vierde Ver
ordening van den Rijkscommissaris, betreffen
de bijzondere maatregelen op administratief
gebied, kan n.l., volgens die mededeeling, al
dus worden geïntarpreteerd, dat bepalingen,
welke door verkiezing geschieden en waarom
trent in het derde lid van artikel 3 van die
Verordening van den Rijkscommissaris van 21
Juni 1940, een beslissing in uitzicht was ge
steld, weder op de gebruikelijke wijze kunnen
plaats vinden.
In verband daarmede kan worden overge
gaan tot voorziening in de vacature-Ed. Polak.
De Voorzitter van ons College stelt zich voor.
deze benoeming in de vergadering van 22 Oc
tober &.s. aan de orde te stellen.
Gebouw St. Bavo: Federatie Groenten en
Fruit, 8 uur; Bestuur Voetbalbond, 7.30 uur;
R. K. Bevolkingsbureau, 7.30 uur; Bouwvak
patroons, 7.30 uur.
Groote of St. Bavokerk: Orgelconcert door
George Robert, 34 uur.
Gem. Concertgebouw: H.O.V.-Concert, 7.30
uur.
Frans Halsmuseum: Expositie van nieuwe
werken van Kees Verwey, 104 uur.
Huis van Looy, Kleine Houtweg 103: Bezich
tiging van schilderijen en teekeningen van 10
tot 12 uur.
Kunsthandel Leffelaar: Zomertentóonstelling
van teekeningen en schilderijen van Herman
Moerkerk, 10—5 uur.
Kunsthandel „De Eikel", Leidschevaart 142:
Expositie van Brabantsche en Limburgsche
Lieve Vrouwkes, 106 uur.
Palestina Diorama's, Schotersingel 117a. ge
opend van 10 tot 9 uur.
Rembrandt: „Zuster Angelika", 2.30 en 7 uur.
Cinema Palace; ,,'t Spookschip", 18 jaar, 5 en
7 uur.
Luxor: „De nacht der beslissing", volw., 2.30
en van 69 uur doorloopend.
Frans Hals; ,,De blanke vrouw van den
naharadja". 2.30, 5 en 7 uur.
Spaarne: „Morgen gaat het beter", eiken
leeftijd, Woensdag 2.30 uur, Zaterdag 2.30 uur,
Zondag 2 en 4 uur, iederen avond 7 uur.
Gebouw St. Bavo: Kinderkoor, 6 uur; R.K.
Bevolkingsbureau, 7.30 uur; Haarlems Gemengd
Koor, 7,30; Schaakclub St. Bavo, 7.30 uur; Be
stuur Spoorwegpersoneel, 7.30 uur.
Frans Halsmuseum: Expositie van nieuwe
werken van Kees Verwey, 104 uur.
Huis van Lt>oy, Kleine Houtweg 103: Bezich
tiging van schilderijen en teékeningen van 10
tot 12 uur en 2.305 uur.
Kunsthandel - Leffelaar: Zomertentoonstelling
van teekeningen en schilderijen van Herman
Moerkerk, 105 uur.
Kunsthandel „De Eikel", Leidschevaart 142:
Expositie van Brabantsche en Limburgsche Lieve
Vrouwkes, 106 uur.
Palestina Diorama's, Schötersingel 117a: ge
opend van 10 tot 9 uur.
Rembrandt: „Mijn zoon, de minister", volwas
senen, 2.30, 5 en 7 uur.
Cinema Palace: „De drie Codona's", 18-jari
gen, 2, 5 en 7 uur.
Luxor: „Zoölogica", boven 18 jaar, 2.30 en van
69 uur doorloopend.
Frans Hals: „Circusreizigers", eiken leeftijd,
2.30, 5 en 7 uur.
Spaarne: „Wij zijn allen geen Engelen", met
Heinz Rühmann, volwassenen, Woensdag 2.30,
Zaterdag 2.30, Zondag 2 en 4 uur, iederen avond
7 uur.
De Zondag- en avonddiensten der apotheken
zullen tot en met Vrijdagavond worden waar
genomen door de volgende apotheken: Fa. Duym
en Keur, Keizerstraat 6, tel. 10378; Fa. Bege-
mann en Sneltjes, Kruisweg 30, tel. 10043; Mar-
nixapotheek, Marnixstraat 65, tél. 23525; Heem-
steedsche apotheek, Binnenweg 98, Heemstede,
tel. 28197.
Het voordeelig saldo van de bedrijfsrekening
der Kon. Ned. Hoogovens en Staalfabrieken N.V.
over het jaar 19391940 bedraagt 3.618.167 (v.
j. 2.655.164). De bruto-winst bedraagt 4.467.426
(3.333.429). i
De afschrijvingen op fabrieksinstallaties voor
het onderhavige boekjaar werd vastgesteld op
1.558.311.
Met het oog op de verschillende uitgaven,
als gevolg van den oorlogstoestand nog te ver
richten, waaronder de verplichting voortvloeien
de uit het lidmaatschap van Molest-Risico en in
verband met de belangrijke investeeringen, die
ten behoeve van de voltooiing van de Staalfa
briek en den bouw van de Walserij vallen te doen,
werd het noodig geacht de „Reserve voor
Diverse Belangen" verder aan te vullen met een
bedrag van 1.850.000,waarna een netto
winst resteert van 1.059.115 (v. j. 815.817).
Hiervan zal overeenkomstig het bepaalde in
de Statuten worden uitgekeerd: 4 (onv.) pCt. di
vidend prioriteitsaandeelen 3.000,—; 5y, (4!4)
pCt. dividend pref. aandeelen 131.250,4j/2
(3) pCt. dividend gewone aandeelen 796.500.
Van het saldo ad 128.364,89, zijnde de over
winst, wordt uitgekeerdaan den Raad van Com
missarissen l'A pCt. 9.627,37aan de Directie:
10 pCt. 12.836,49; terwijl het resteerende ad
105.901,03 ter beschikking van de Algemeene
Vergadering komt.
Voorgesteld wordt hiervan uit te keeren: V,
pCt. dividend preferente aandeelen 6.250,
Y, pCt. dividend gewone aandeelen 88.500,en
het saldo ad 11.151,03 als onverdeeld dividend
op nieuwe rekening over te boeken.
Aan het jaarverslag over 19391940 van de
Kon. Ned. Hoogovens en Staalfabrieken N.V.
ontleenen we het volgende:
De geweldige gebeurtenissen, die zich in ons
land na de afsluiting van ons boekjaar hebben
afgespeeld, hebben ook in het leven onzer Ven
nootschap diep ingegrepen.
Begon in den afgeloopen winter de grondstof -
fenvoorziening al voortdurend bezwaarlijker te
worden de uitbreiding van den oorlog ook tot
ons land verbrak aanvankelijk al onze verbin
dingen, terwijl bovendien door oorlogshandelin
gen in ons bedrijf een ernstige beschadiging werd
aangebracht aan het pompstation voor het koel
water onzer hoogovens en windmachines, waar
door vrijwel ons geheele productie-apparaat als
ook dat onzer nevenbedrijven tot stilstand werd
gedoemd. Een uitzondering hierop maakte
slechts de cokesfabriek, die wij in bedrijf konden
houden ten dienste van de gasvoorziening der
bij ons aangesloten gemeenten, welke voorzie
ning geen enkele onderbreking heeft ondervon
den.
Nadat door een voorloopige herstelling in het
pompstation dit weer gedeeltelijk in bedrijf kon
worden gezet, was het mogelijk een onzer hoog
ovens weder aan te blazen. Toen korten tijd
later, door de eerste resultaten van het herstel
lingswerk aan onze nationale verkeerswegen, de
kolenaanvoer uit Limburg kon worden hervat,
waren wij in staat, het bedrijf der cokesfabriek
uit te breiden en daardoor de stikstof fabriek der
Mekog in gang te brengen, zij het ook, tenge
volge van den nog steeds beperkten aanvoer van
kolen, slechts op halve capaciteit. Achtereenvol
gens zijn ook de cementfabriek, de staalfabriek
en de buizengieterij weer in bedrijf genomen.
Ook in deze afdeelingen kan nog niet op volle
capaciteit worden gewerkt, meestal door het
ontbreken van voldoende grondstoffen.
De oorlogsomstandigheden brachten een vol
komen afshijding van onze buitenlandsche ver
bindingen, zoowel over zee als over land. Dien
tengevolge kwam onze ertsaanvoer tot volledigen
stilstand. Hervatting van dezen aanvoer Is nog
niet mogelijk gebleken, niet alleen ten gevolge
van transportmoeilijkheden, maar ook door de
algemeene belemmeringen, welke aan het inter
nationale handelsverkeer van ons land in den
weg staan.
walserij en voor de uitbreiding onzer staal
fabriek met een derden Siemens-Martinoven,
waartoe tevens het gebouw dier fabriek wordt
vergroot. Met de uitvoering van den bouw der
gebouwen en der machine- en ovenfundamenten
zijn wij reeds flink gevorderd deze werkzaam
heden worden met kracht voortgezet; de be-
tioodigde materialen zijn reeds grootendeels op
ons terrein aanwezig. De aanmaak der instal
laties vindt voor zoover' bekend, in de fabrieken
waar bestellingen zijn geplaatst, goeden voort
gang.
Wij breidden onze staalfabriek uit met een
generatorinstallatie, waardoor de gasvoorziening
dier fabriek onafhankelijk werd van het bedrijf
van hoogovens en cokesfabriek. Deze installatie
kwam ons in de laatste maanden, terstond na
haar gereedkomen, uitstekend te stade.
De groote herstelling onzer tweede cokesoven
batterij kwam gereed.
DAN
Men voelt zich vrij er en gezonder.
Flacon f1.05. Dubbele flacon fl.TS
bij apothekers en vakdrogisten.
A. NATTERMANN CIE. KÖLN-BRAUNSFELD
De verduistering onzer fabriek, die thans noo
dig is, stelt ons voor belangrijke uitgaven, omdat
wegens het continu karakter en den zich ont
wikkelenden vuurgloed verschillende bedrijfs-
afdeelingen geheel overkapt en ingesloten moe
ten worden. De daartoe noodige omvangrijke
bouwwerkzaamheden zijn in vollen gang en ten
deele reeds gereed.
Ook is de blijvende herstelling van ons zout
waterpompstation in vollen gang.
Gedurende het afgeloopen boekjaar waren
twee hoogovens en de kooksbatterijen No. 1 en
3 in vol bedrijf. De ruwijzerproductie behaalde
nagenoeg hetzelfde cijfer als in het voirge jaar,
n.l. 276.279 ton (gemiddeld per dag 755 ton)
tegenover 275.712 ton in het boekjaar 1938/'39.
De kooksfabriek vervaardigde 296.549 ton kooks
tegenover 281.848 ton ten vorigen jare. Onze
afname van het P.E.N. bedroeg 9C.456.500 kWh
tegenover 83.246.000 kWh in het voorafgaande
jaar. De toename komt in hoofdzaak voor reke
ning der bij ons aangesloten bedrijven.
De productie van bijproducten der kolen-
destillatie bedroeg over 1939/'40: ruwe benzol
3.478 ton, teer 10.322 ton, ammoniumsulfaat
4.417 ton.
De gasleverantie aan de aangesloten gemeen
ten omvatte de volgende hoeveelheden:
grootere bedrijvigheid in de metaalindustrie dui
delijk merkbaar, waardoor onze binnenlandsche
ruwijzerafzet belangrijk steeg boven die van de
zelfde periode in het vorige boekjaar.
Het uitbreken van den Europeeschen oorlog in
September bracht aanvankelijk een volledig
stilleggen van onzen export van ruwijzer, ten ge
volge van het besluit der regeering den export
van een groot aantal voor de voorziening van
ons land essentieele goederen, en daaronder ook
ruwijzer, geheel te verbieden. Nadat gebleken
was, dat de bij ons aanwezige voorraden ruwijzer
en ertsen de voorziening van de Nederlandsche
markt voor een geruimen tijd waarborgden, kon
al spoedig een regeling worden getroffen, inge
volge welke ons telkens dispensatie van het
exportverbod werd verleend voor hoeveelheden,
welke in een zekere verhouding stonden tot de
regelmatig door ons geïmporteerde ertsen. Deze
regeling stelde ons in staat onze bestaande ver
plichtingen te vervullen en den export ook ver
der op normale wijze voort te zetten.
In de eerste twee oorlogsmaanden slaagden wij
er in nog betrekkelijk ruime ertsentoevoeren te
verkrijgen, waardoor onze ertsvoorraden aan
vankelijk nog konden toenemen. Met de geleide
lijke verscherping van den oorlog ter zee werd
de aanvoer echter voortdurend moeilijker en
kostbaarder. Steeds weer traden er nieuwe ver
tragingen en belemmeringen op, zoodat wij na
November onzen ertsvoorraad noodgedwongen
langzaam moesten zien verminderen. De enorme
stijging van de vrachten, die in vele gevallen tot
het achtvoudige van de vooroorlogsche tarieven
opliepen, bracht een sterke verhooging van on
zen kostprijs teweeg. Daartoe droegen ook de
hooge molestpremies en de kosten van het op
onthoud in contrölehavens het hunne bij'. Be
langrijke verhoogingen van den prijs van ons
ruwijzer konden dientengevolge .niet uitblijven.
De toenemende schaarschte aan scheeps-
ruimte deed ons in den aanvang van 1940 er
toe besluiten den gedeeltelijken eigendom
van een zeeschip te verwerven en dit in het
bijzonder te bestemmen voor het vervoer van
erts van Noord-Spanje naar IJmuiden Dit
schip heeft met succes eenige r-eizen voor ons
volbracht, welke een gunstig resultaat af
wierpen.
Ook de kolenaanvoer had onder de oorlogsom
standigheden te lijden, in het bijzonder de aan
voer van Engelsche kolen, die steeds moeilijker
werd en ten slofte geheel uitbleef. Daar onze
Nederlandsche en Duitsche leveranciers slechts
in geringe mate compensatie konden verschaffen
voor het wegvallen van den Engelschen aanvoer,
zagen wij ook onzen kolenvoorraad geleidelijk
achteruitgaan.
Intusschen was het ons, ondanks alle moeilijk
heden toch mogelijk de productie van ruwijzer
op hetzelfde peil te handhaven als in het vorige
boekjaar. De afzet was iets geringer dan in het
vorige boekjaar, doch overtrof niettemin toch
nog de productie.
Vooral onze export was geringer, n.l. 159.199
ton, tegen 223.046 ton in het vorige boekjaar.
Gem. Velsen
Gem. Beverwijk
Gem. Krommenie
Gem. Wormerveer
Gem. Haarlem
Gem. Zaandam
Totaal
1938/'39
5.457.689 m3
3.153.135
2.360.000
1.743.940
5.258.528
1939/'40
5.964.722 m3
3.410.344
3.420.900
1.848.950
3.212.941
1.069.400
17.973.292 m3 18.927.257 m3
Zouden de oorlogsomstandigheden nog tot
in den winter voortduren, dan moet met de
mogelijkheid van verdere belangrijke be-
drijfsinkrimpingen en met name stilzetting
van de ruwijzerproductie, ernstig rekening
worden gehouden. Wij blijven intusschen
hopen, dat het mogelijk zal zijn den aanvoer
van ertsen te hervatten vóór onze voorraad
is uitgeput.
Ondanks de verminderde bedrijfsbezetting
I hebben wij het vaste personeel onzer fabrieken
in dienst gehouden, zij het ook met verkorten
werktijd. Ook keerden weer in onzen dienst terug
al diegenen van ons vaste personeel, die den
dienst voor het Vaderland hadden verricht en
beëindigd. Het verheugt ons te kunnen vermel-
I den, dat onder hen geen verliêzen zijn voor-
j gekomen.
Gedurende het verslagjaar werden groote be
stellingen geplaatst voor den bouw onzer platen-
De levering van gas aan de gemeente Zaan
dam werd op 16 Nov, '39 begonnen, terwijl die
aan Haarlem op 15 Nov. '39 voorloopig werd be
ëindigd. Wij sloten echter inmiddels met de ge
meente Haarlem een nieuwe overeenkomst,
volgens welke Haarlem voor langen tijd gas van
ons zal betrekken, ter aanvulling van de eigen
productie. Met de levering op grond dezer over
eenkomst is inmiddels in Juli 1940 een aanvang
gemaakt. Tevens werden onze contracten met
de gemeenten Velsen en Krommenie verlengd.
De buizengieterij was regelmatig in bedrijf,
ten deele in twee ploegen, ten deele in één ploeg.
De productie was grooter dan in het vorige jaar.
Het bedrijf der Staalfabriek kreeg in het
afgeloopen jaar vollen omvang, doordat ook
de tweede oven gereed kwam en gezamenlijk
met den eersten in gebruik werd genomen.
De ontwikkeling van het bedrijf in deze
fabriek gaf reden tot tevredenheid.
De omstandigheid, dat de Staalfabriek geheel
werkt voor de binnenlandsche markt en ook uit
sluitend binnenlandsche grondstoffen (schroot en
het eigengemaakte staalijzer) verwerkt,x is oor
zaak, dat deze bedrijfsafdeeling thans als eenige
van ons fabriekencomplex in vollen omvang
werkt. Onder de huidige omstandigheden moeten
wij ons echter meestal tevreden stellen met voor
het generatorenbedryf minder geschikte kolen-
soorten, tengevolge waarvan de volle productie
niet steeds kan worden behaald.
Reeds in den aanvang van ons boekjaar stond
de Europeesche ijzer- en staalnijverheid onder
den invloed van de stijgende politieke spannin
gen en de daarmede gepaard gaande toeneming
der bewapening. De ruwijzerproductie bewoog
zich allerwege, voor zoover de beschikbare prp-
ductiecapaciteit dat althans toeliet, in een stij
gende lijn, die zich na het uitbreken van het
Europeesche conflict verder heeft voortgezet.
Nochtans was vóór September 1939 van een
hausse-stemming, zooals wij die in het voorjaar
van 1937 meemaakten, geen sprake. Daartoe
oefende de betrekkelijke slapte in de Amerikaan-
sche fjzer- en staalindustrie, waardoor deze in
toenemende mate als concurrent op de export
markten naar voren trad, te zeer een matigenden
invloed uit.
Eerst in Augustus begon de opleving zich ook in
de Vereenigde Staten krachtiger door te zetten,
om zich pas na het uitbreken van den oorlog té
ontwikkelen tot' een werkelijke hoogconjunctuur,
die de bedrijvigheid in de staalindustrie weer zou
opvoeren tot den hoogsten stand sinds 1929. Ook
in Nederland was reeds vóór September een
Daarentegen nam onze afzet op de binnen
landsche markt, met inbegrip onzer eigen
ijzer-verwerkende bedrijfsafdeelingen, be
langrijk toe, n.l. van 72.830 ton in het vorige
boekjaar tot 119.689 ton in 1939/1940. Het
aandeel van onzen binnenlandschen afzet in
den totalen afzet steeg derhalve van 24,6
pCt. tot 43 pCt., een cijfer, dat belangrijk
hooger is dan in eenig vroeger jaar. De in
voer van buitenlandsch ruwijzer bedroeg in
deze periode 17.301 ton tegenover 17.710 ton
in het vorige boekjaar.
Een belangrijke bijdrage tot do stijging van
den binnenlandschen afzet bracht onze Staalfa
briek. De geproduceerde stalen blokken vonden
bij de Nederlandsche walserij-industrie gereeden
afzet, terwijl ook een kleine hoeveelheid naar
België werd geëxporteerd. In de huidige om
standigheden draagt onze staalfabriek in belang
rijke mate bij in de voorziening Van zeer drin
gende binnenlandsche behoeften.
De afzet van gegoten ijzeren buizen overtrof
die van het vorige boekjaar. De prijzen waren
echter onbevredigend, in het bijzonder na Sep
tember, toen de stijging van den prijs onvoldoen
de bleef om den verhoogden kostprijs van ruw
ijzer te compenseeren. Wij zagen ons genood
zaakt de productie van een twee-ploegenbedrijf
tot een één-ploegbedrijf te verminderen.
De balans per 31 Maart 1940 vermeldt als
Activa: Fabrieksterrein en -installaties en re-
servedeelen 14.018.228 (11.398.013); grondbezit
en woningen 422.529 (466.473),; belangen bij
aanverwante ondernemingen 2.448.579
(2.358.643); voorraden 4.984.087 (4.251.419); de
biteuren 3.011.972 (2.981.876)vooruitbetaalde
en te verrekenen kosten 79.097 (306.650)fond
sen (niet opgenomen in de prijscourant van een
beurs) 79.500 (140.398)fondsen (opgenomen
in de prijscourant van een beurs) 57.954
overheidspapier 2.007.250 (1.007.250); de
posito u/g 2.200.000 (3.900.000); kas en kassiers
4.520.848 (4.629.383) en als
Passiva: Aandeelenkapitaal 20.275.000 (onv,);
4 pCt. obligatieleening 4.000.000 (onv.)credi
teuren 1.863.969 (1.395.607)reserve voor di
verse belangen 6.631.960 (4.781.959); vooruit
ontvangen baten (171.222); netto winst 1939—
1940 1.059.115 (815.817).
De verlies- en winstrekening over het boèkjaar
1 April 193931 Maart 1940 staat
Debet voor: Interest 58.761 afschrijvin
gen op fabrieksinstallaties en reservedeelen
1.558.311 (219.663); reserve voor diverse belan
gen 1.850.000 (2.297.948)netto winst 1.059.115
(815.817) en
Credit voor: Onverdeelde winst over 1938'39
59.672 voordeelig saldo bedrijfsrekening
(zonder afschrijving) 3.618.167 (2.655.164); ex
ploitatie grondbezit, en woningen 12.013 (7.790);
baten uit deelnemingen in aanverwante onder
nemingen 836.335 (652.664); intrest (17.810).
Aanrijding op de Zandvoortsclielaan
Woensdagmorgen wilde de 17-jarige scholier
D. v. B., wonende te Zandvoort, per rijwiel
naar links vhnaf de Zandvoortsche laan de
Leidschevaart oprijden, toen vanaf den Hee-
renweg een motor naderde. De wielrijdster
werd gegrepen en tegen den grond gesmakt.
Zij bekwam daarbij verschillende verwondingen
aan hoofd, linkerarm en rechterbeen'. Een juist
passeerende arts verleende de eerste hulp,
waarna zij per auto naar haar woning werd
vervoerd.
Het rijwiel werd zeer ernstig beschadigd.
Niet ontplofte granaten gevonden In Heem
stede zijn enkele niet ontplofte granaten ge-
v'onden, zoo o.a. ook in Groenendaal.
In dit verband wijst de politie er nog eens
ernstig op, dat men de projectielen niet moet
aanraken, maar direct de politie moet ver
wittigen.
