NAAR EEN BESLISSING
G
Ingrijpend voorstel te Washington over
financieelen steun aan Engeland
Inkrimping van den
Opbouwdienst
Zomertijd ook in
den herfst
Britten verloren weer vele vliegtuigen
n.v. DANSACADEMIE MARTIN
KASTEEL VAN ANTWERPEN
1
r'
Verduistering
Roosevelt toont zich
gereserveerd
Bommen op Eist en
omgeving
Autobus botst tegen
vrachtauto
Arbeidsdienst in
Voorbereiding
Vergaande roekeloosheid
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Leening en crediet in ruil
Voor Britsch bezit?
BRITSCHE AANVAL
OP BERLIJN
Vereenigingen en stichtingen
Beweging Nationale Eenheid
ontbonden
HET AFLEVERINGS.
VERBOD VAN AARD
APPELEN
15 l
15 OCTOBER
De moeilijkheden in het
belegerde Engeland
WOENSDAG 2 OCTOBER 1940 - AVONDBLAD
CAFÉ-RESTAURANT
„DE LA PAIX"
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARCANG No. 22629
Ziekenhuis bij Hannover door
bommen getroffen
Commissaris benoemd
Op Aalten
Drie gewonden
De leider tot de NS.B.
toegetreden
Vele overtredingen geconstateerd.
Strengere maatregelen in
uitzicht gesteld
SCHAGCHELSTRAAT 29
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN
.E:
Geen vredesoffensief
Hotel Beatrix, Geldropscheweg 17
EINDHOVEN
LEIDSCHESTR. 67-71 AMSTERDAM
Speciaal ingericht voor het ontvangen
van GROOTE GEZELSCHAPPEN tot
500 personen
Speciale Gezelschapsiarieven
Perfecte Keuken
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Vooi
prijzen der „Omroepers" zie de rubriek
Sinds de capitulatie heeft de binnen-
landsche politieke situatie zich ge
kenmerkt door een groote en onrust
barende onzekerheid, waarin slechts
één onomstootbare zekerheid als een
paal boven het allengs weer in bewe
ging komende politieke water stond, n.L
de macht van de bezettende overheid.
Deze ééne zekerheid heeft alles over-
heerscht en overheerscht alles nog, en
zal alles blijven overheerschen, zoolang
wfj in een door een oorlogvoerende mo
gendheid bezet gehouden gebied leven.
Dit is de nuchtere en zakelijke werke
lijkheid, welke als zoodanig moet aan
vaard worden en ook aanvaard wordt
door iederen verstandigen en het belang
van zijn volk en land voor oogen hou
denden Nederlander. Het is ook duide
lijk, dat de bezettende overheid gaarne
zou zien, dat reeds vóór het einde van
den huidigen oorlog aan de hierboven
gesignaleerde onzekerheid door de Ne
derlanders zelf een voor haar bevredi
gend einde zou worden gemaakt. De Ne
derlanders zelf koesteren eveneens het
verlangen, dat deze onzekerheid wordt
weggenomen op een wijze, waaraan zij
con amore kunnen en mogen medewer
ken. Van dag tot dag wordt de beslissing
over den politieken toestand in ons be
zette land naderbij geschoven, zoodat de
bestaande onzekerheid steeds meer
slinkt onder het gewicht van de ont
staande zekerheid. De vrees, dat deze
zekerheid den vorm van een inlijving bij
het Groot-Duitsche Rijk zou kunnen
aannemen, werd bij herhaling en uit
drukkelijk ontzenuwd. Ons land zal ech
ter onder toezicht van de bezettende
overheid bestuurd gaan worden door Ne
derlanders, die zich sinds jaar en dag
goede vrienden van Duitschland hebben
betoond en in wie de Duitsche overheid
voldoende vertrouwen stelt. Op de aller
eerste plaats wordt daartoe de N.S.B. ge
rekend, maar de vraag blijft nog open
of de N.S.B. door de Duitschers be
schouwd zal worden als de eenige vind
plaats van hun welgezinde en hun
welgevallige Nederlanders, die in staat
worden geacht de Nederlandsche be
stuurszaken in handen te nemen.
lobaal genomen worden door Ne
derlanders ten aanzien van
Duitschland drie verschillende
standpunten ingenomen. De onbeteeke-
nende partijtjes, die een volledig opgaan
van Nederland in het Groot-Duitsche
Rijk door middel van een directen „An
schluss" eischen, achten wij van een te
verwaarloozen belang en de Duitschers
zelf doen dat blijkbaar eveneens. Er
blijven dus over de N.S.B.-ers, die een op
nationaal-socialistische leest geschoeid
Nederland, volgens het leidersbeginsel
georganiseerd, wenschen te maken, om
dat zij alleen in dien vorm Nederland
nog een toekomst van belang en betee-
kenis toekennen binnen het kader van
een nieuw, door Duitschland en Italië
geleid Europa. Tegenover dit nog altijd
slechts vijf procent der Nederlandsche
bevolking uitmakend deel staat een
grooter, dat elke samenwerking met
Duitschland afwijst en even smartelijk
als vruchteloos terugverlangt naar de
vooroorlogsche periode, haar toestanden
«n verhoudingen. Dat dit gedeelte een
Voor de toekomst van Nederland volko
men onvruchtbaar element vormt en
dat de bezettende overheid het als een
Zoo niet goedschiks dan kwaadschiks te
overwinnen obstakel beschouwt, spreekt
^el van zelf. Tusschen deze beide deelen
üi staat echter het grootste en wel dat
Wat gevormd wordt door die Nederlan
ders, die, ofschoon niet nationaal-socia-
Lstisch gezind en voor een deel zelfs
Principieele bezwaren tegen het natio-
öaal-socialisme koesterend, toch tot op
rechte en loyale samenwerking met
duitschland en de bezettende overheid
bereid zijn om ons land en ons volk over
eenkomstig de niet alleen met werkelijk
heidszin, maar ook met inzicht en over
tuiging aanvaarde eischen des tijds een
plaats te verzekeren, die hun rechtens,
historisch, cultureel en staatkundig toe
komt. Deze Nederlanders erkennen ten
volle de wenschelijklieid en noodzake
lijkheid van een goede verstandhouding
met Duitschland, van 'n nauwen econo-
mischen samenhang en van 'n levendige
cultureele uitwisseling tusschen beide
landen. Tusschen deze hoofdzakelijk in
Nationaal Front en de Nederlandsche
Unie, maar ook daarbuiten te vinden
Nederlanders en de N.S.B. staat echter
een in het verleden met schimpscheuten,
hatelijkheden en beleedigende cari-
caturen bekladde lei, die radicaal
schoongewischt zou moeten worden, al
vorens er van een practische toenade
ring sprake zou kunnen zijn. Zulk een
toenadering zou bovendien van twee
kanten moeten komen, wil men een zich
op den duur zeker wrekende forceering
van de verhoudingen vermijden. Zou
echter dit grootste deel van de Neder
landsche bevolking bij de komende en
reeds in 't zicht zijnde bestuursregeling
door de bezettende overheid geheel wor
den uitgeschakeld, dan zou Duitschland
zichzelf ook voor een verdere toekomst
van de loyale medewerking en goeden
wil van een groot aantal kundige Ne
derlanders en hun aanhang berooven,
en dat kan o.i. nóch in het belang van
Duitschland, nóch in dat van Nederland
zijn.
De Rijkscommissaris Rijksminister dr. Seyss-Inquart heeft Dinsdagmiddag op
kasteel Oud-Wassenaar een thee aangeboden aan de leden van het Amt Schrift-
tumspflege der Rijksleiding, dat onder leiding van Reichsamtleiter Hagemeyer
staat. Rijksminister dr. Seyss-Inquart met de leden in gesprek; links van den
Rijkscommissaris Reichsamtleiter Hagemeyer. (Foto Polygoon)
Zonsondergang 2 Oct. 19.16
Zonsopgang 3 Oct. 7.43
Maanopkomst 8.48 ondergang 20.22
WASHINGTON, 2 Oct. Senator King
heeft een voorstel gedaan, waardoor Roose
velt machtiging krijgt onmiddellijk onder
handelingen te beginnen over het pachten
of koopen van Britsche bezittingen in den
Stillen Oceaan, aan de tot het Britsche
Empire behoorende landen leeningen en
credieten ter beschikking te stellen, de En
gelsche oorlogsschuld te verminderen en de
Johnson-Act en de neutraliteitswetten in
een voor Engeland gunstigen zin te wijzi
gen.
Men neemt aan dat het voorstel op sterk
verzet bij de isolationisten zal stuiten,
Aldus meldt United Press aan haar bladen.
Volgens een mededeeling van den democra-
tischen fractieleider Barkley heeft het voor
stel, dat is ingediend door senator King en
ten doel heeft Engeland na opheffing van de
desbetreffende bepalingen van de neutraliteits-
wet en de Johnson-act, in het vervolg onbe
perkte financieele hulp te verleenen, weinig kans
nog in deze zittingsperiode van het Congres te
worden behandeld. Het voorstel zal, aldus Barkley,
tijdroovende debatten doen ontstaan. Bij vroegere
gelegenheden vonden dergelijke voorstellen, m
de senaatscommissie voor Buitenlandsche Za
ken slechts weinig steun.
Zooals verder wordt bericht, heeft pre
sident Roosevelt ten aanzien van 't voor
stel van senator King ten gunste van een
onbeperkten financieelen steun voor Enge
land ln de persconferentie zeer beslist ver
klaard, dat het voorstel noch van hem,
noch van iemand anders in de regeering
afkomstig was. Hij zal ten aanzien van het
voorstel geenerlei standpunt bepalen.
Ook moet het geenszins worden beschouwd
als een antwoord op het driemogendhedenpact
van Berlijn, maar als een zuiver toeval, dat de
vorige week Vrijdag na het bekend worden
van het pact eerst de Britsche inkoopcommis
sie en daarna de commissie voor de ondersteu-
De plechtige bijeenkomst in de DvHsrhc Rijkskanselarij ter gelegenheid van het
sluiten van 't pact tusschen Duitschlqnd, Italië en Japan. V.l.n.r. de Japansche
Oezant Koeroesoe, de Italiaansche minister van Buitenlandsche Zaken Graaf
Ciano, de fiihr&r, en Rijksminister von Ribbentrop, (Roto Stapf)
ning van Engeland bij. hem waren verschenen
en dat tenslotte de gebruikelijke Vrijdagsche
zitting van het kabinet gehouden werd. Ten
slotte ontkende Roosevelt, dat hij met den
Franschen ambassadeur in Washington de ver
sterking der haven van Martinique zou hebben
bèsproken. Hij legde er den nadruk opj dat
noch hij, noch het staatsdepartement, eeniger-
lei mededeeling dienaangaande van de Fran-
sche regeering heeft ontvangen.
BERLIJN, 2 Oct. (D.N.B.). In den nacht
van 1 op 2 October hebben wederom Britsche
vliegtuigen getracht een aanval op Berlijn te
ondernemen. Zij werden echter voor het
grootste deel bij het bereiken van de ver-
sperringsgrens gedwongen rechtsomkeert te
maken. Slechts enkele machines slaagden er
in te vliegen over eenige buitenwijken der
Rijkshoofdstad, zonder dat, voor zoover tot
dusver werd vastgesteld, groote schade werd
aangericht.
Zooals verder wordt bericht vlogen in den
nacht van Zondag op Maandag even over een
uur Britsche vliegers, komende uit het zuiden,
over Hannover. Zij wierpen verscheidene bri
sant- en brandbommen langs de Leine. Twee
bommen troffen het groote ziekenhuis Siloah,
dat op grooten afstand herkend kan worden door
een groot rood kruis. Een bom viel op de binnen
plaats zonder schade aan te richten, de tweede
drong binnen in de lichtschacht van het groote
gebouwencomplex, doch kon dank zij krachtda
dig ingrijpen van de luchtbescherming van het
huis terstond onschadelijk worden gemaakt. Er
ger zag het er uit in de omgeving van het zieken
huis, "waar in een naburige straat drie huizen
verwoest werden. Verscheidene personen werden
min of meer gewond. Een bom viel op een reeks
tuinen, waar een klein optrekje in vlammen op
ging. Over het geheel bleek ook hier weer het
ware doel der Engelschen; arbeiderswoningen,
tuinkoloniën, ziekenhuizen treffen.
Op grond van de verordening van den
Rijkscommissaris voor het bezette Neder
landsche gebied van 21 September 1940 be
treffende het verkrijgen van een overzicht
van vereenigingen van personen en stich
tingen met niet-uitsluitend commercieel doel
heeft de Commissaris-Generaal voor bijzon
dere gevallen een beschikking gegeven, vol
gens welke op het gebied van organisatie- en
stichtingwezen de heer Müller-Lehning
wordt benoemd tot Commissaris voor de
vereenigingen en stichtingen met een niet
uitsluitend commercieel doel.
De thans getroffen maatregel heeft naast het
verkrijgen van een overzicht als bovengenoemd
in hoofdzaak ten doel de verzekering der mate-
rieele rechten, die de leden tegenover hun or
ganisaties door hun contributiebetaling hebben
verworven. Het brengen van wijziging in den
financieelen toestand van voorheen met betrek
king tot deze» lichamen, 'voor zoover dit den
normalen uitgaven te boven gaat, behoeft de
goedkeuring van den thans benoemden commis
saris.
Alle hlerbedoelde organisaties, met of zon
der rechtspersoonlijkheid, vereenigingen, ver
bonden stichtingen, formaties in den vorm van
een vereeniging, die als een aaneensluiting van
menschen te beschouwen zijn, zoo goed ais alle
inrichtingen en ondernemingen, die verband
houden met dergelijke organisaties, staan tot
nader order onder toezicht van den thans be
noemden functionaris.
Van 10 October a.s. af is het kantoor van dezen
commissaris gevestigd te 's-Gravenhage, Waals-
dorperweg 68—74,
In den afgeloopen nacht zijn Engelsche bom
men gevallen te Eist (Betuwe).
Een brandbom viel op het terrein van de
betonfabriek van den heer Van Dijk aan den
Mermscheweg." Het personeel heeft 'de bom
tijdig onschadelijk gemaakt. Vier bommen vie
len nabij de Willemsstraat. Een trof de woning
van den heer G. Peters, welk huis gedeeltelijk
werd vernield De vrouw werd licht gewond. De
woning naast die van de familie Peters werd
beschadigd.
Voorts viel een bom in het nabijgelegen wei
land, waar het projectiel een grooten trechter
sloeg. Een andere kwam niet tot explosie.
Bij De Vork is een bom ontploft, welke ge
ringe schade aanrichtte. In een boomgaard en
een weiland achter het huis van den heer Van
de Pol is een aantal bommen ontploft, waar
door enkele trechters werden geslagen. Van
verscheidene huizen werden de ruiten vernield.
Dinsdagavond is in de gemeente Aalten
een aantal bommen neergekomen. Een drietal
kwam terecht in een boschje tegenover de wo
ning van den heer Stronks op, De Haard. Alle
i-uiten aan de voorzijde werden vernield.
Een andere bom sloeg een trechter van On
geveer vijf meter doorsnede juist voor het huis
van den heer De Vries, hoofd der Christelijke
nationale school te De Haard. Ook hier sloe
gen alle ruiten stuk, terwijl de voordeur werd
vernield. Persoonlijke ongelukken kwamen niet
voor.
Op de Almeloschestraat, buiten de kom
der gemeente Borne, is vanochtend een
autobus tegen een vrachtauto gereden,
waardoor drie personen werden gewond.
Omstreeks zes uur kwam een bus met 32 per
sonen uit Almelo. In dezelfde richting reed een
vrachtauto met aanhangwagen, geladen met
turf. Volgens verklaringen van den chauffeur
van den autobus reed de turfauto zonder licht,
waardoor hij dezen eerst bemerkte, toen hij
slechts enkele meters verwijderd was. Een bot
sing was niet meer te voorkomen. De turfwa-
gen werd geheel vernield. De chauffeur, de
eenige inzittende, werd niet gewond. De auto
bus echter reed tegen een boom en werd aan de
rechterzijde in elkaar gedrukt. Drie personen
werden gewond. Dokter Stomps uit Borne was
spoedig ter plaatse en verleende de eerste hulp,
waarna de slachtoffers naar het ziekenhuis te
Almelo werden overgebracht, zij hebben been
breuken en hoofdwonden opgeloopen.
De oud-burgemeester van Hilversum, mr. K.
baron de Wijkerslooth de Weerdesteijn, heeit
naar „Het Vaderland" bericht, zijn Beweging
Nationale Eenheid ontbonden en is toegetreden
tot de N.S.B.
De afdeeling Algemeene Controle van den
Centralen Crisis Controle Dienst heeft ge
durende de laatste dagen een strenge con
trole gehouden op het afleveren en vervoer
van aardappelen door telers van uit de in
de omgeving van Amsterdam liggende pro
ductiegebieden. Talrijke processen-verbaal
zijn tegen diverse overtreders opgemaakt.
Tot scherpere maatregelen zal worden
overgegaan, wanneer doortgegaan wordt
met het overtreden van het afleverings
verbod.
I Aanvang Seizoen
1940/41
Uren voor Inschrijving en Besprekingen
dagelijks van 1112, 25 en van 79 uur
TE HAARLEM TELEFOON 10860
Haarlem Amsterdam Bussum Hilversum
In de komende dagen zal een reorganisatie van
den opbouwdienst ten uitvoer worden gelegd,
welke een aanzienlijke vermindering van de per
soneelssterkte zal medebrengen.
In de periode van 8 tot IS October zullen
geleidelijk uit den opbouwdienst ontslagen
worden alle korporaals en manschappen
ouder dan 25 jaar en onderofficieren ouder
dan 35 jaar.
In overeenstemming met deze verminde
ring van de sterkte zal ook een aantal offi
cieren den opbouwdienst verlaten.
Van het ontslagen personeel zal ruim de
helft werkzaam gesteld kunnen worden bij
de luchtbescherming, en wel op een arbeids
contract in een normale burgerlijke ver
houding.
Voorts zullen nog ongeveer 1500 man,
hoofdzakelijk onderofficieren, plaatsing
kunnen vinden bij politie en brandweer.
De aanmelding voor werk in Duitschland blijft
verder onbeperkt opengesteld. Bij de z.g. orga-
nisatie-Todt voor den aanleg van wegen kunnen
ongeveer 5000 man in den leeftijd van 2525 jaar
werk vinden.
Bij genoegzame animo hiervoor bestaat het
plan allen samen te brengen in Nederlandsche
korpsen onder Nederlandsche officieren en on
derofficieren.
Werkkrachten in den landbouw zullen in aan
merking kunnen komen voor kolonisatie m
Frankrijk, onder leiding van Nederlandsche des
kundigen.
Het resteerende deel van den opbouw
dienst, dat in 18 korpsen zal worden inge
deeld, elk ter sterkte van circa 1000 man,
zal tevens de encadreering en de kern van
vast personeel vormen voor een Nederland-
schen arbeidsdienst, waarvan de instelling
door den commandant van den opbouw
dienst, majoor J. N. Breunese, in ons land
zal worden voorbereid.
Naar wij vernemen, zal, indien
in Duitschland de zomertijd behou
den blijft, dit eveneens in ons land
het geval zijn.
Dinsdagavond omstreeks negen uur is op
den provincialen weg van Steenbergen naar
Halsteren een doodelijk ongeval gebeurd.
Op dezen weg wandelde het vijftienjarige
meisje E. Groffen met haar vriendin. De
bestuurder van een uit de richting Steen
bergen komenden personenauto heeft het
tweetal klaarblijkelijk niet opgemerkt. De
vijftienjarige E. G. werd door den auto ge
grepen en een eind meegesleurd. Zij was
vrijwel op slag dood. De auto reed eenige
meters verder in een sloot.
De bestuurder P. C. H. uit Sint Maartensdijk
bleek onder den invloed van sterken drank te
verkeeren. Hij is in voorloopige bewaring ge
steld.
Tegenstellingen in het gevechtsgebied Cavalerie bezichtigt de machines van
eep der Duitsche luchteskaders aan het Westelijk front. (Foto Weltbild)
BERLIJN, 2 Oct. (D.N.B.). Het aantal
Engelsche vliegtuigen, dat Dinsdag bi) lucht
gevechten boven Engelsch gebied werd
neergeschoten, was tegen den avond geste
gen tot 16. De Duitsche verliezen bleven on
gewijzigd. Tot dusverre wordt één machine
vermist.
De Britsche admiraliteit heeft bekend ge
maakt dat in de week, die op 23 September ein
digde, 19 Britsche schepen met een inhoud van
131.857 ton door Duitsche duikbooten tot zin
ken zijn gebracht. In de Amerikaansche pers
wordt in dit verband vastgesteld, dat de Britsche
scheepvaart daarmede volgens eigen bekentenis
de ergste verliezen in één week geleden heeft
sedert den aanvang van den oorlog.
Om het steeds merkbaarder gebrek aan
brandweerlieden op te heffen, heeft de Brit
sche regeering volgens te New-York ontvan
gen berichten zich gedwongen gezien in
militairen dienst zijnde brandweerlieden uit
den dienst te ontslaan. Voorts wordt gemeld,
dat eenige elegante restaurants in het west
end in Londen hun gasten thans een „sped
alen luchtalarmschotel" aanbieden, d.w.z.
een avondmaaltijd voor drie tot vier dollar,
waarbij is inbegrepen een matras en een
slaapplaats in den kelder.
Een munitiearbeider uit „ergens in Engeland"
'chrijft in de „Daily Mirror" over het probleem
van doorwerken tijdens luchtalarm: „Men zegt
dat de munitiearbeiders bang zijn en te vaak
naar de schuilkelders vluchten. Dat is onjuist.
De reden, waarom wij niet werken, is dat ei
nog geen enkele soort schadeloosstelling is aan
vaard
Duitsche kringen te Berlijn verklaarden
op een navraag of een Duitsch vredesoffen
sief op dit oogenblik onderweg is: „De oor
log zal zonder compromis ten einde worden
gevoerd. Pas na de overwinning, en alleen na
de overwinning zal er vrede zijn." Aldus
meldt United Press aan haar bladen.
Goed ingelichte Duitsche kringen verklaren,
dat als de weersgesteldheid blijft, zooals zij is,
de Duitsche luchtaanvallen op Engeland zeer
verhevigd en uitgebreid zullen worden. „Het
weer der laatste weken was zoo slecht, als men
zich maar denken kon, doch wat komen zal, als
het heldere weer aanhoudt, zal in vergelijking
met wat men reeds heeft gezien, een cycloon
zijn in vergelijking met een zachten zephyr".
LOGEER te AMSTERDAM in het
CENTRAAL HOTEL DER A.M.V.J.
Het eenige hotel met eigen overdekt ïwembad,
gratis toegankelijk voor hotelgasten.
Kamor inclusief ontbijt f 3.50.
Logies mfontb. v.a. 2.50
Lunch of Diner 1.50
Pension p d 3.50
Weekend v.a. 6.E0
Zalen tot 350 personen
W KUIFEKS
HOTEL-RESTAURANT
OXJDEGRACHl 129 - ÜTRECHT
Zalen voor vergaderingen en feestdiner»
GROOTE GEZELSCHAPPEN groote reductie