Het R.K. Werkliedenverbond in
het nieuwe Huis
Telegram van Suner
aan von Ribbentrop
Vliegvelden en
werden
troepenkampen
bestookt
„Vrede
der
afhankelijk van het evenwicht
wederzijdsche belangen"
Plannen voor den wederopbouw
De ontmoeting op
den Brenner
Daden en woorden
Van moedig ver
trouwen
Verliezen der Britsche
luchtmacht
J apansch-Canadeesche
moeilijkheden
vereenigde katholieke pers
De aanvallen op Engeland
Konoje over de betrekkingen met Amerika:
Geen grond voor conflict
met de Sovjet-Unie
Staat van beleg in Fransch
West-Afrika
Dr. Fischböck u)il een zoo
snel mogelijk tempo
ZATERDAG 5 OCTOBER 1940 - OCHTENDBLAD
BUR. VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling)voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
3.25. Bij onze Agenten 27^ ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 22634
*Onze arbeidersbeweging," aldus
de Aartsbisschop, „heeft de
onderlinge verhouding der
standen verbeterd"
Rede van den voorzitter
Z. H. Exc. Mgr. dr. J. de J.ona
C. de Bruyn, voorzitter van het RK.
Werkliedenverbond
De Aartsbisschop houdt
een toespraak
Anti-Japansche besluiten
te Vancouver
ORANJE VRIJSTAAT WIL
REPUBLIEK WORDEN
De aanvallen op Londen
Narigheden
Ook in België blijft de
zomertijd
Nieuwe étappe op den weg
naar een herordening
van Europa
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen:, Per lossen regel 50 ct., Ingez.
mededeelingen 50 eenheden» op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
prijzen der .Omroepers" zie de rubriek
De plechtige inzegening en officieele in
gebruikneming van het nieuwe gebouw van
het R.K.W.V, (welke wij reeds meldden),
had Vrijdagmiddag een zeer groot aantal
belangstellenden, autoriteiten en genoodig-
hen samengebracht in het nieuwe werk
complex in Pijlsweert te Utrecht.
Terwijl Z. H. Exc. Mgr. Dr. J. de Jong, Aarts-
^sschop van Utrecht, de kerkelijke zegening van
"et Gebouw verrichtte, met assistentie van den
g°°6eerw. heer J. G. v. Schaik, bondsadviseur,
fri ^en zeereerw. zeergel. heer Mag. dr. Sieg-
d Stokman O.F.M., vereenigden zich in de
hal v°or feestelijk aangekleede ruimte be-
bonn6 bestuur van het R K. Werkliedenver-
ho o.a. de volgende genoodigden:
Mr. h. Engels, namens den wnd. Secretaris-
eneraal wnd. hoofd van het dep. van Soc.
-en; de burgemeester van Utrecht met de
ethouders H. A. Bekker, H. Ploeg en mr. H.
Waslander; de directeur van Gemeentewer-
te Utrecht, ir. Holsboer; deken Th. J. M.
^huvelder, Utrecht; mr. B. C. Siotemaker na-
^ens het verbond van Nederl. Werkgevers; ir.
Guljé, alg. voorzitter van de Alg. Kath.
werkgevers-vereeniging; mr. J. H. Dambrink
hymens het verbond van Prot. Chr. Werkgevers;
Vertegenwoordigers van den Ned. R.K. Midden-
landsbond; ir. G. J. Heijmeijer, namens den
ath. Ned. Boeren- en Tuindersbond; verte-
^nwoordigers van het Verbond van vakveree-
igingen en van het Chr. Nat. Vakverbond; mr.
alberse Jr., namens de St. Adelberts-vereeni-
k'"g; de heer P. J. de Vos, voorzitter der R.K.
ari(isorganisatie voor den werknemenden
niddenstand; dr. J. v. Beurden, voorzitter van
Nat. contact-commissie der zes standsorgani-
hes; nir. p. Houben, secretaris van den Raad
ais*1 °Verleg; de directie van Centraal Beheer;
t vertegenwoordigers van de aangeslo-
Kafh °nd°n en instellingen, van de A.R.K.A., het
do °nderwjjzersverbond etc.; de architecten;
'^opzichters en de aannemers van het werk.
Toen de heer A. C. de Bruijn, voorzitter van
R.K.W.V., die deze bijeenkomst ook leidde,
etl Aartsbisschop, nadat deze was binnenge-
k 4» aan de autoriteiten had voorgesteld en de
'■teenkomst geopend had met den Chr. Groet,
hij de begroetingsrede uit, waaraan wij
het volgende ontleenen;
Allereerst prijzen wij ons gelukkig, dat U.
Monseigneur, Hoofd van de Nederlandsche
Rerk-provincie, niet alleen thans hier aanwezig
w'lt zijn, doch de inzegening van het gebouw
heeft willen verrichten. Uw aanwezigheid hier
Beeft wijding aan dit gebeuren. U geeft aldus
1Jk van Uw liefde voor onze Katholieke Ar-
eidersbeweging (door oningewijden vaak fou-
'e^ een „kerkelijke organisatie" geheeten), de
atholieke Arbeidersbeweging: een zelfstandige
Cr8anisatie van katholieke leeken.
Ook de verhouding tusschen organisatie-lei-
'ng en Kerkelijke Overheid steunt grootendeels
°P vertrouwen. Uw aanwezigheid hier duidt er-
dat wjj dat vertrouwen in den loop van
'entallen jaren niet al te zeer hebben be
faamd.
wisten, zoo ging spr. verder tot de aan-
8ch'8en' dat velen uwer op een officieele in-
ruikneming aangedrongen hadden.
«eeft dit zoo verschillend samengesteld ge-
'Schap deze gelegenheid mede willen benut-
onder de omstandigheden, waaronder
'J thans leven, uiting te geve# aan onze ge-
°elens van verbondenheid, van solidariteit en
"'endschap?
Dat het mogelijk is, dat vertegenwoordigers
an zoovele organisaties hier aanwezig zijn,
DiuZal dr- Kante, die hier aanwezig is als
j.jtsche contact-commissaris tusschen den
^'commissaris en ons en die de toestanden
n Jpnitschland kent, deugd doen, zulks te ver-
Jar dat het mogelijk is, de vrucht van
eMange sociale evolutie, van hartelijke sa-
hWerking te kunnen constateeren.
aanwezigheid van zoovele vertegenwoor-
diri8 llicr bondt, hoe de formeele verhou-
concreet ook mogen worden o.i. de
van in' dat w'j' Nederlanders, als menschen
bela de socialc organisaties, met elkaar in het
ang Van ]and en voik zuHen blijven samen-
rken.
•ta» totstandkoming van dit gebouw er
t nog een rust- en vacantieoord op stapel
(Foto Archief V.K.P.)
(Foto Archief VJS.P.)_
alleen te danken aan de werkzaamheden on
zer Katholieke Arbeidersbeweging? Onze be
scheidenheid zou zich al te zeer laten gelden,
indien wij activiteit en durf der Beweging ge
heel zouden uitschakelen (vergeleken bij ons
Sanatorium is dit gebouw slechts een wat ruime
schuur) toch mag worden gezegd, dat dit
gebouw vrucht is van de verhouding tusschen
velen, met name tusschen werkgevers- en
werknemersorganisaties.
Is dat alles altijd zoo mooi geweest? Geens
zins; doch óók, toen wij tegen de werkgevers in
het strijdperk moesten treden, hebben zij er,
ongewild misschien, toe bijgedragen, dat onze
Beweging uiterlijk en innerlijk sterker werd;
die sociaal minder mooie tijd heeft zonder twij
fel zijn waarde in de sociale evolutie van ons
land.
Wij begroeten hier recht hartelijk de verte
genwoordigers van het openbare gezag', den heer
mr. A. M. Engels, die aanwezig is namens den
Secretaris-Generaal, wnd. Hoofd van het Dep.
van Soc. Zaken, den burgemeester van Utrecht
en enkele wethouders van Utrecht. Wij willen
in uw aanwezigheid hier nog eens tot uitdruk
king brengen onzen eerbied voor het gezag; ons
oprechte verlangen, om met dat gezag, hoogste
vertegenwoordiger van het algemeen belang,
vruchtbaar samen te werken.
Hoofd- en afdelingsbesturen en instellingen,
zij allen mogen in het „Huis van den Arbeid"
zien een symbool van hun arbeid; zij mogen in
de gebruikneming ervan een nieuwen stimulans
vinden om hun taak ook verder met opgewekt
heid en vertrouwen te vervullen.
Het is den architekten gelukt, met be
perkte financieele middelen, een eenvoudig (dat
was ons verlangen), doch passend gebouw te
ontwerpen en te doen uitvoeren. Wij zijn daar
dankbaar voor.
Veler samenwerking bracht dit gebouw tot
stand.
Allen die dit gebouw hebben gemaakt ziin
wij dankbaar, niet het minst, natuurlijk, den
staf van medewerkers, den arbeiders, die met op
gewektheid hart en hand hebben gegeven, om
tot het mooie resultaat te komen.
Wij gaan er nu onzen arbeid in verrichten.
Moge het ons allen, in hartelijke samenwer
king gegeven zijn, ondef Gods zegen, de veel
zijdige en gewichtige belangen van ons Volk
vooral in dezen zwaren tijd te dienen. Moge
de ingebruikneming van dit gebouw en de ar
beid, die daarin zal worden verricht, het hunne
daartoe bijdragen.
Daarna gaf de heer De Bruijn het woord aan
den Aartsbisschop, Mgr. Dr. J. de Jong, die
als volgt sprak.
Van harte verheug ik mü erover, het
nieuwe tehuis van het R.K.W.V., de cen
trale van haar talrijke instellingen, te heb
ben mogen inwijden. Hst imposante gebouw
getuigt van den bloei en de levenskracht
van het Verbond; het bewijst, dat dit het
vertrouwen van de werklieden gewonnen
heeft en een plaats is gaan innemen in ons
Vaderland.
Deze dag is ook een datum in de geschiedenis
van het Verbond.
Bescheiden is het een halve eeuw geleden be
gonnen, doch ais het mosterdzaadje van het
Evangelie is het uitgegroeid tot een machtigen
boom.
Vele mannen hebben er hun krachten aan
gegeven, met ijver en bekwaamheid, dikwijls
ook met opoffering en met toewijding van ge
heel hun persoon. Het zou te lang zijn, namen
te noemen, doch behalve tot den Voorzitter en
het tegenwoordige Bestuur moge ik hier een
woord van bijzonderen dank richten tot de hee-
ren Kuiper en Hermans, die hun functies gaan
neerleggen. Jarenlang hebben zij het Verbond
trouw en met eere gediend. Zij waren werklie
den van het eerste uur en zoowel om hetgeen
zij presteerden als om hetgeen zij in hun ge
schriften nalieten, zal hun naam onafscheide
lijk aan de geschiedenis der R.K. Arbeidersbe
weging verbonden blijven.
(Zie ook pagina 2)
BERLIJN, 4 Oct. (D.N.B.). De Spaansche
minister van Binnenlandsche Zakpn, Serrano
Suner, heeft bij het overschrijden van de rijks
grens aan den Rijksminister van Buitenland-
sche Zaken, Von Ribbentrop, het volgende tele
gram gezonden:
„Op het oogenblik, dat ik uw land verlaat,
betuig ik u, mijnheer den rijksminister, nogmaals
mijn persoonlijke sympathie en mijn oprechte
wenschen voor het welzijn en den verderen bloei
van het Duitsche volk en zijn Führer."
Rijksminister van Buitenlandsche Zaken, Von
Ribbentrop, heeft als volgt geantwoord:
„Ik dank u oprecht voor de vriendelijke woor
den, die u bij het overschrijden van de rijks
grens aan mij hebt gericht. Ik verzoek u mijn
beste wenschen te willen aanvaarden voor uw
persoonlijk welzijn, voor de gelukkige toekomst
van het Spaansche volk en voor het welzijn van
den Caudillo."
BERLIJN, 4 Oct. (D.N.B.). Vrijdagmiddag
is een aantal vliegvelden en troepenkampen
in Midden- en Zuid-Engeland door Duitsche
gevechtsvliegtuigen hevig aangevallen. Een
vliegveld ten Westen van Londen werd aan
zienlijk beschadigd.
Verder is een vliegveld in Schotland totaal
vernield. Deze aanval werd gedaan met
verscheidene vliegtuigen. De hangars en
onderkomens werden door dynamiet- en
brandbommen vernield. De voor de hangars
staande vliegtuigen werden voor het groot
ste deel door het schieten met machine
geweren vanuit zeer geringe hoogte onbruik
baar gemaakt.
Naar het D. N. B. van bevoegde zijde ver
neemt, is gebleken, dat bij de aanvallen van
Vrijdag op Engeland ook installaties voor de
levensmiddelenvoorziening en wapenfabrieken
aan de Engelsche Zuidkust gebombardeerd zijn.
Daaronder bevindt zich een groote benzine op
slagplaats en belangrijke spoorweginstallaties
In den nacht van Donderdag op Vrijdag wa
ren er, ondanks de thans optredende herfstne-
veis, opnieuw meer dan honderd Duitsche
gevechtsvliegtuigen onderweg, die bóven Mid-
den-Engeland bemmen met een totaal gewicht
van 120.000 kilogram hebben neergeworpen. Bir
mingham, waar zich het zwaartepunt van de
Engelsche luchtverdediging en de belangrijkste
wapenfabrieken bevinden, was het voornaamste
doel. Vrijdagochtend hebben de Duitsche ver
kenningsvliegtuigen de berichten van de be
manning der bommenwerpers bevestigd. Uit hun
foto's blijkt duidelijk de in groote mate aan
gerichte vernieling, die op nachtvliegvelden en
in vliegtuigfabrieken is aangericht.
Sedert het begin der verscherpte luchtaanval
len op Engeland, in de tweede week van Augus
tus, zijn 2400 Britsche vliegtuigen neergeschoten.
Het grootste succes behaalde de Duitsche lucht
vloot in de week van 12 tot 18 Augustus, toen
643 Britsche toestellen werden neergehaald. In
September stond de week van den 2en tot den
8sten aan den kop met 441 neergeschoten ma
chines. Gedurende de drie dagen der hevigste
gevechten, 7, 15 en 27 September, heeft de
Britsche luchtmacht 274, de Duitsche 107 toe
stellen verloren.
De Berlijnsche bladen publiceeren het offi
cieele Engelsche bericht, volgens hetwelk in den
nacht van Dinsdag op Woensdag sterke Brit
sche bommenwerpers zware aanvallen hebben
gedaan op militaire objecten, waarbij zij 'n mo-
torenfabriek en een fabriek voor electrischc ap
paraten, alsmede voornamelijk het Noordwesten
van Berlijn, waar zich hoofdzakelijk machine-
TOKIO, 4 Oct. (DJf.B.). „Oortog of vrede
in den Stillen Oceaan hangt af van de
mate, waarin Japan en de Vereenigde
Staten in staat zijn hun wederzijdsche be
langen in de Oriënt en de Westelijke helft
van de wereld onderling in evenwicht te
brengen", zoo verklaarde de Japansche pre
mier Konoje volgens Domei in het eerste
persgesprek, dat hij na de onderteekening
van het driemogendhedenpact 'toestond.
Japan is niet voornemens de Vereenigde Sta
ten zonder reden te tarten, betoogde de premier.
Wel echter moeten de Ver. Staten hun bereid
heid toonen om Japan als voorwaarde voor alle
samenwerking tegemoet te treden met begrip
en sympathie voor zijn positie in het Verre
Oosten.
Omtrent de betrekkingen met de Sovjet-Unie
merkte de minister-president op, dat hij niet
geloofde, dat er eenigerlei gegronde redenen
voor een conflict tusschen Japan en de U.S.S.R.
bestaan.
Verder zeide Konoje, dat Japan, Duitschland
en Italië de leidende positie van de Vereenigde
Staten op het Amerikaansche continent zou
den erkennen, indien de Vereenigde Staten
de positie van de verdragspartners in hun le
vensruimten erkennen. Japan denkt er op het
oogenblik niet aan, het initiatief tot onder
handelingen met de Vereenigde Staten te ne
men.
Konoje verklaarde verder, dat de onderhan
delingen met de Nanking-regeering binnenkort
beëindigd zullen worden, doch dat de oorlog
tegen Tsjang Kai Sjek verder zal worden ge
voerd tot aan diens definitieve nederlaag. Ten
einde een einde te maken aan het conflict
met China zullen voortaan behalve militaire
ook economische maatregelen met betrekking
tot de Zuidzee-politiek in toepassing worden
gebracht.
Volgens de Hotsji Sjlmboen heeft de mi
litaire attaché bij de ambassade der Sovjet-
Unie in Tokio, kolonel Guesjenko, verklaard,
dat het drielandenpact van Berlijn voor de
Sovjet-Unie in het geheel geen bedreiging
vormt. Integendeel zal dit bondgenootschap
verheugende resultaten voor de Japansch-
Russische betrekkingen opleveren.
Het Joego-Slavische blad Hrvatska Strasja
bevat een hoofdartikel over „Sovjet-Unie en
drielandenpact van Berlijn". Rusland heeft geen
reden, aldus dit blad, de overwinning van En
geland te wenschen, daar Engeland steeds de
groote concurrent van Rusland in Azië geweest
is De aanslag op Dakar is met een voUedig
fiasco en tevens met een prestigeverlies voor
Engeland geëindigd. De avontuurlijke politiek
van Churchill is een mislukking geworden. De
Britsche vloot heeft bewezen niet in staat ge
weest te zijn de landing bij Dakar te bescher
men. Het bondgenootschap van de asmogend-
heden met Japan is een fundamenteel anti-
Britsch bondgenootschap, waarmede een hinder
paal geplaatst wordt voor de Engelsche poging
om den oorlog uit te breiden. De leidende krin
gen in Engeland hadden ook op de Russische
kaart gezet, maar de Britsche illusies hebben
uit Moskou een koude douche gekregen.
De Japansche zaakgelastigde in Ottawa heeft
in een officieel telegram het Japansche minis
terie van Buitenlandsche Zaken op de hoogte
gebracht van anti-Japansche besluiten der
autoriteiten van Vancouver, zooals b.v. een ver
bod op de immigratie en op de Japansche taal
in de scholen. Naar de meening van kringen
uit het Japansche departement van Buiten
landsche Zaken kan een Japansch protest tegen
deze maarregelen verwacht worden.
De Mikajo Sjinnboen merkt ten aanzien van
de Canadeesché maatregelen op, dat het ge
meentebestuur van Vancouver de anti-Japan
sche wetten reeds in werking gesteld heeft. De
maatregelen hebben een des te grootere uit
werking, aangezien het grootste deel der Ja
panners van Canada in Vancouver woont. Deze
nieuwe politiek wordt in bepaalde kringen ais
de eerste stap tot uitwijzing van alle Japanners
uit het Amerikaansche continent beschouwd.
De Japansche regeering wacht nog uitvoerige
berichten af alvorens zij tot tegenmaatregelen
overgaat en volgt inmiddels met groote aan
dacht de ontwikkeling van den toestand.
Prins Konoje
(Archief V.K.P.)
ROME, 4 Oct. (D. N. B.) De gouverneur
van Fransch West-Afrika, Boisson, heeft
den staat van beleg in de Fransche kolo
nie geproclameerd, naar hier bekAd
wordt.
SAN SEBASTIAN, 4 Oct. (A.N.P.) - Naar
uit Bloemfontein gemeld wordt, heeft, de
Provinciale Raad van den Oranje-Vrijstaat
zich met 22 tegen 2 stemmen voor de uit
roeping van de republiek uitgesproken en
de bevolking van den Vrijstaat opgeroepen,
zich met de republikeinsche gedachte ver
trouwd te maken.
Daarmede heeft het hoogste wetgevende ge
zag van eèn provincie zich voor het eerst uit
gesproken voor de wijziging van den huidigen
staatsvorm.
Toen de dochter van den vroegeren president
van den Vrijstaat, Gladys Steyn, haar stem
tegen het uitroepen van de republiek verhief
en daarbij betoogde, dat de opoffering van de
republiek van den Oranje-Vrijstaat ruimschoots
opwoog tegen de vorming van de Unie van
Zuid-Afrika, werd herhaaldelijk uit de verga
dering geroepen „schande".
fabrieken bevinden, hebben aangevallen.
Dit bericht is gepubliceerd ten einde de be
volking van Berlijn aan te toonen, dat de be
richten over zoogenaamde successen van het
Engelsche luchtwapen op zuivere verzinsels be
rusten. De bevolking van Berlijn heeft in dezen
nacht zelf kunnen waarnemen, dat het geen
enkel Engelsch vliegtuig is gelukt het stadsge
bied te bereiken en in Berlijn bommen te wer
pen.
De correspondent te Londen van het Spaan
sche blad ABC, Luis Calvo, constateert Donder
dag in een artikel, dat er geen kans bestaat de
oude pracht van de Britsche hoofdstad te be
houden. Londen vormt voor de Engelsche bevol
king een direct oorlogstooneel. Vaker dan ooit
wordt het alarm overdag herhaald en de Duit
sche bommenwerpers leggen hun harde taak
ten uitvoer met korte tusschenpoozen van den
ochtend tot den avond. Ook wanneer de Brit
sche verdediging buitengewoon vervolmaakt zou
worden, zou niemand kunnen verhinderen dat
het aantal granaattrechters en de omvang der
verwoestingen dagelijks snel toenemen. De Lon-
densche bevolking verwacht met de grootste
zenuwachtigheid het vaak van officieele zijde
aangekondigde, nieuwe en geheime panacée te
gen de vijandelijke aanvallende bommenwer
pers. lederen nacht, zoo wordt beweerd, zijn er
meer schijnwerpers, meer afweerbatterijen, meer
technische wonderen, maar het succes blijft uit
en de kranten trachten de Engelsche bevolking
te troosten met berichten over bommen der
R.A.F. op Berlijn.
Er zijn veel verdrietelijkheden in
het menschelijk leven, maar de
grootste narigheid is, wanneer men
zelf zijn leven vergalt. Er zijn van die
pessimisten, die hun bestaan en dat
van anderen ongenietbaar maken
door maar steeds de zwarte zijde van
alles te zien. Een etmaal is: dag en
nacht! Steeds breekt een morgen weer
aanhoe bang de nacht ook is ge
weest. Wij, menschen, moesten meer
bezield worden door dien Francis-
caanschen geest, door die blijde, zon
nige, troostende levensbeschouwing
welke een Sint Franciscus het poëem
deed dichten op de zonne en hem de
dieren van het land en de vogelen in
de lucht deed toespreken als schep
selen Gods. Er moet zelfs, ja: bo
venal in donkeren, zwaren tijd, veel
meer innerlijke blijheid zijn over al
hetgeen ons nog gelaten en nog ge
geven wordt. Uw geluk ligt waarlijk
niet zoo ver: het ligt vlak bij u, het is
onder uw bereik het is in u, wanneer
ge het gerechtvaardigd Christelijk
optimisme in u aankweekt, waarvan
de Heilige van Asissië or.s zoo'n lich
tend voorbeeld heeft gegeven. Narig
heden? Ja, ze zijn vele in ons leven,
maar de grootste is het pessimisme,
dat we ons zelf bezorgen.
BRUSSEL, 4 Oct. (D.N.B.) Tot nadere aan
kondiging zal ook in België de zomertijd van
kracht blijven.
Toen, onmiddellijk na den oorlog, het Regee-
ringscommissariaat voor den wederopbouw werd
ingesteld, had deze daad van de Nederlandsche
overheid aller instemming. Algemeen kwam het
besef tot uiting, dat men gezamenlijk er voor
moest werken ons land zoo spoedig mogelijk zijn
oude aanzien weer te geven.
Bij de beoordeeling van de resultaten van
het wederopbouwwerk moet men niet uit het
oog verliezen, dat dit werk in het algemeen
nu eenmaal niet beginnen kan met bouwen.
Aangezien het publiek altijd geneigd is,
een zaak naar de Zichtbare resultaten te be-
oordeelen, zal de arbeid van het Regeerings-
commissariaat ook voor het publiek eerst be
ginnen te leven, wanneer men gebouwen zal
zien verrijzen op plaatsen, waar enkele
maanden geleden nog puinhoopen waren.
Dat eerst enorme arbeid moest worden ver
richt, om die puinhoopen op te ruimen, spreekt
weliswaar vanzelf, doch dringt niet zoo gemak
kelijk tot het publiek door.
Terwijl die puinhoopen opgeruimd werden, was
men overal in den lande, op aandringen van en
in overleg met het regeeringscommissariaa|t, zeer
intensief bezig met het maken van plannen en
projecten voor den eigenlijken wederopbouw.
Thans is men het stadium van plannen
maken („planen") goeddeels voorbij. Voor
elke gemeente, waar verwoestingen aange
richt zijn, is een tot in détails overwogen
project gemaakt om tot herbouw te komen,
waarbij tevens alle zorg er aan gewijd' is, dat
het nieuwe past in het raam van het over
geblevene, zonder nochtans in de fouten van
het oude te vervallen.
Deze werkzaamheden van het regeeringscom-
missariaat hebben zich voor het grootste deel
aan de openbaarheid onttrokken. Thans echter
is het moment naderbij gekomen, om het publiek
iets meer mede te deelen over deze zaak, welke
het Nederlandsche volk in al zijn geledingen zoo
zeer ter harte gaat. Binnenkort, kunnen daarom
trent dan ook nadere mededeelingen verwacht
worden.
De Duitsche overheid heeft alles gedaan, wat
in haar vermogen was, om den arbeid van het
regeeringscommissariaat te bevorderen, en de
Commissaris-Generaal voor Financiën en Eco
nomie, dr. H. Fischböck, heeft persoonlijk ver
scheidene malen van zijn belangstelling voor den
arbeid van ir. dr. Ringers en zijn medewerkers
blijk gegeven en er herhaaldelijk op aangedron
gen, dat de wederopbouw met den grootst mo
gelijken spoed verwezenlijkt zal worden.
Ook tusschen het regeeringscommissariaat en
den Duitschen Gevolmachtigde voor de Bouw
nijverheid, ir. Werckshagen, kwam een nauwe en
vriendschappelijke samenwerking tot stand.
De Regeeringscommissaris achtte het
daarom noodzakelijk, dr. Fischböck thans
te verzoeken, kennis te komen nemen van de
wederopbouw-plannen en -projecten, welke
voor de verschillende gemeenten ontworpen
zijn. Daartoe was een kleine tentoonstelling
ingericht in de kantoren van den gevolmach
tigde voor de Bouwnijverheid in Den Haag
en hier heeft dr. Fischböck Donderdagavond
een bezoek gebracht.
Hij bezichtigde, in tegenwoordigheid van den
Regeeringscommissaris en diens naaste mede
werkers, met groote belangstelling de teekenin-
gen, kaarten en plattegronden.
De plannen voor den herbouw van Rotter
dam, Middelburg, Ierseke, Rhenen, Alblas-
serdam, Veenendaal, Wageningen en Bles-
■•nsgraaf werden in het bijzonder bespro-
en en herhaaldelijk vroeg dr. Fischböck.
oe de stand van werkzaamheden in een be
paalde gemeente is. En toen de heer Ringers
hem wees op allerlei administratieve moei-
lijkheden, welke overwonnen waren en nog
overwonnen moesten worden, liet dr. Fisch
böck duidelijk blijken, dat voor hem de
hoofdzaak was. den herbouw van ons land
in een zoo snel mogelijk tempo te doen ge
schieden en daardoor de sporen van den oor
log uitgewischt te krijgen, maar ook om
daardoor de bouwnijverheid stimulans te
geven en op die wijze een wezenlijke bijdrage
te leveren tot bestrijding der werkloosheid.
Ook over de moeilijkheden van materiaalvoor
ziening werd nog gesproken en ook deze aan
gelegenheid had de volle aandacht van dr.
Fischböck. Hij beloofde alles te doen wat in zijn
vermogen was, om hierin zooveel mogelijk te
helpen. Ten slotte werd hij nog ingelicht over
de semi-permanente woningen, welke thans in
grooten getale in Rotterdam verrijzen, en hij
zeide bij zijn vertrek, zich spoedig weer opnieuw
van den wederopbouw op de hoogte te zullen
stellen.
BERLIJN, 4 Oct. Van semi-officieele Duitsche
zijde wordt gemeld:
Ten aanzien van de'heden gevoerde be
sprekingen met den Duce op den Brenner
wijst men in Berlijnsche politieke kringen
op het feit, dat het hier de zevende ontmoe
ting betrof van de bevriende leiders der ver
bonden spilmogcndheden.
Omtrent de thema's der besprekingen ver
luidt niets, zooals het immers nog nooit de
gewoonte is geweest van de beide bevriende
mogendheden, onderwerpen van beraad
slaging uit te bazuinen, voordat zij als poli
tieke of militaire feiten zichtbaar en effectief
geworden zijn.
Men vergelijkt in Berlijn de vroegere ontmoe
tingen van den Führer en den Duce en wijst er
op, dat zij steeds geëindigd zijn met verstrek
kende resultaten, ook al werden die niet steeds
direct na het einde van dergelijke beteekenis-
voile besprekingen voor het wereldpubliek zicht
baar.
In het bijzonder vestigt men te Berlijn de
aandacht op de laatste ontmoeting van Adolf
Hitler met Benito Mussolini. Zooals men weet
vond deze bespreking in Juni plaats, op het
oogenblik, toen een zekere mogendheid reeds
voor de ineenstorting stond.
Over de besprekingen op den Brenner is het
volgende communiqué gepubliceerd:
In het kader van de gebruikelijke Duitsch-
Italiaansche gedachtenwisseling zijn de Führer
en de Duce vandaag op den Brenner bijeenge
komen. In een in den geest van de spil gevoerde
hartelijke bespreking, die drie uur heeft ge
duurd en waarbij de beide ministers van Bui
tenlandsche Zaken aanwezig waren, werden alle
vraagstukken, die voor beide landen van be
lang zijn, besproken. Bij het laatste gedeelte
van het onderhoud was generaal-veldmaarschalk
Keitel aanwezig. De bespreking werdgeduren
de het noenmaal in kleinen kring voortgezet.
De jongste ontmoeting tusschen den Duce en
den Führer staat in het middelpunt van de be
langstelling der Romeinsche avondbladen. Zij
noemen deze bijeenkomst een nieuwe étappe op
den door Duitschland en Italië vastbesloten in
geslagen weg voor de politieke, economische en
sociale nieuwe ordening van Europa.
De Giornale d'Italia schrijft, dat men voor
het oogenblik slechts kan zeggen, dat de ont
moeting geen complot vormt tegen den vrede
of tegen de rust in die landen, die zich niet in
oorlog bevinden.
