Nieuwe Haarlemsche Courant | 1940 | 13 oktober 1940 | pagina 3

LAATSTE NIEUWS

atv

VE

Middelnederlandsche Poëzie

IK. BOUWVEREENIGING „ST. BAVO"
IN HET ZILVER

Spoedige evacuatie der
Amerikanen te Sjanghai

Een rijke, bloemlezing

f

ZONDAG 13 OCTOBER 1940

I Wethouder Reinalda prijst
den grooten socialen arbeid

*ele bloemen en dankwoorden
sierden de receptie

NU TRI Cl A'S
ROOMBOTER

STADSNIEUWS

Huldigingsred e

ijriproevers eiscinens

Wat de Radiocentrale
morgen geeft

Boekenwinkels om 6 uur
gesloten

Cursus Bloembollenteelt

Rijkspostspaarbank

Hillegomsche Veilingsver. U.A.

UITREIKING BROODBON-
BOEKJES

BURGERLIJKE STAND

Burgerlijke stand

„V.S. zijn thans het best in staat
tot den strijd"

VELE VOLTREFFERS OP
WATERLOO STATION

Ook andere Britsche doelen met
bommen bestookt

UIT AMSTERDAM

COMMISSARIS L. HOOGEN-
BOOM

Verlaat den politiedienst

NIEUWE REVUE IN ASTA

Onder leiding van Alex de Meester

HET ONGELUK BIJ HET
G.E.B. IN DEN HAAG

Een der slachtoffers overleden

Zaterdagmiddag is het zilveren jubileum
Vah de R. K. Bouwvereeniging „St. Bavo"
Westelijk ingeluid met een druk bezochte
teceptie in gebouw St. Bavo aan de Smede-
^raat. Vooraanstaande autoriteiten uit de
aarlemsche gemeente, besturen van bouw-
efeenigingen en talloos vele vrienden en

U

ebnLssen van de bestuursleden namen deze
Gelegenheid te baat om bij het vijfentwin-
^Sjarig bestaan van de vereeniging hun
^rsoonüjke gelukwenschen aan te bieden.

*h de rijks versierde receptiezaal van ge
bouw st Bavo had tegen twee uur het vol-
aUig bestuur plaats genomen te midden van
6etl rijken schat bloemenmanden, die den
I "Uk en hulde vertolkte van vrienden en
^reenigingen, die de werkzaamheden van
t bestuur naar waarde hebben weten te
^ardeeren.

Hymens de leden van de R. K. Bouwvereeni-
j i.St. Bavo" sprak de voorzitter van de
^commissie, de heer G. F. van Dijk, woor-
l van gelukwenschen tot het bestuur en
j^kte voor de hulp en steun, die de leden in
l afgeloopen jaren mocht ontvangen. Spreker
het bestuur een meublement voor de be-
jfj^skamer, een electrische klok en een fraaie
Ïjfïienmand aan.

cPe voorzitter van de Federatie van Haarlem-
Woningbouwvereenigingen, de heer W. C.
L.1 Kampen, wees in zijn toespraak op den
s °ten arbeid, die het bestuur gedurende de
I laren had verzet en sprak de hoop uit, dat
|p.de vereeniging nog vele jaren mocht wor-
L, Gewerkt in het belang van de volkshuis-

Kig.

ainens het Haarlemsche gemeentebestuur
atnen de wethouders, de heeren W. J. B.
Liemt, mr. dr. F. A Bijvoet en M. A. Rei-
persoonlijk hun gelukwenschen aan-

'en.

Wethouder van Openbare Werken en Volks-
'Westing, de heer M. A. Reinalda, zeide in
1 rede, dat het gemeentebestuur van Haar-
r1 deze wethouders had afgevaardigd om het
SRmr mej. zilveren jubileum geluk te wen-

jaar geleden kwamen enkele stoere man-
haar voren, die inzicht hadden in de volks-

1

Resting. In 1915 zag men in, dat het met de
'kshuisvesting van het Nederlandsche volk
;et zoo goed gesteld was. Er moesten middelen
;v°hden worden om ons volk een goede huis-
Jhng te verzekeren. En het is de groote ver
biste van de R. K. Bouwvereeniging „St.
v°"> dat het bestuur van die dagen begreep
op dit terrein voor haar een groote taak
Weggelegd.

p^s we deze 25 jaar achter ons zien liggen,
j 1 is een woord van gelukwensch zeker op zijn
Cfts voor het stoere werk, dat die mannen
bben verricht, ondanks alle moeilijkheden. Het

Gerechtigd tot het voeren van het Rtlke-
botermerk. De verschheld wordt

randeerd tot den datum, vermeld op
ieder pakje.
Verpakt in cartons van en kg.
fljjiemaal per week versche aanvoer in ons
te Haarlem: Baamslngel 52. Tel.

12571

Ij, ,—cuige bestuur bracht geluk in talrijke ar-
t lerswoningen en al die jaren door is het be-
It er in geslaagd dat geluk aan al haar leden
ifl, achtig te maken. Wij mogen ons gelukkig
fefo n' dat 6611 Groot deel van onze arbeiders
heeft genomen aan de verheffing van zich-
I ïn het belang van het Nederlandsche volk
Jfooit een dag verloren gegaan in den opbouw
1 het sociale leven.

i.— weet, aldus wethouder Reinalda, dat
bestuur zich niet alleen heeft bepaald
het innen van de huur, maar ook een
>PÜ ^"hoten socialen arbeid heeft verricht. On-
haar leden werd het sociaal gevoel aan
kweekt. Thans krijgt het gemeentebestuur

gelegenheid in het openbaar een woord

hartelijken dank uit te spreken voor
vele en onvermoeide werken.

Hoewel onze dank het geheele bestuur be-
ging spreker verder, wil ik hier toch
kciaal den grooten arbeid van den voor
later en den secretaris-penningmeester
k voren brengen. Zij waren er altijd op
1 om het peil van de vereeniging te ver-
°ogen.

A' heer Donscn wist altijd 99 pCt. te krijgen
hetgeen hij wenschte en de heer van Seg-
L de burgemeester van „St. Bavo", is een
etaris, die doelbewust weet Vat hij wil. Hij

spil van het bestuur en alles wat hij in

ij, hoofd gezet heeft, komt voor elkaar.

slot van zijn rede sprak wethouder Rei-
da den vurigen wensch uit, dat allen in deze
.hijke tijdsomstandigheden zouden voortwer-
aan dezen echt Nederlandschen arbeid, aan
ju** °Pbouw van ons land tot zegen van ons volk
Lfaderland en dat van de R.K. Bouwvereeni-
j? ..St, Bavo".

6L0rt. maar hartelijk waren de dankwoorden
11 den voorzitter van het bestuur, den heer K.
°hsen, die zeide de blijken van waardeering
bj het gemeentebestuur zeer op prijs te stel
le eh zijn dank bracht voor alles, wat het ge-
U itebestuur vopr de vereeniging nad gedaan,
top loop van den middag kwamen o.a. ter
h htiehet bestuur van den R. K. Volksbond
geestelijken adviseur, de eerw. kapelaan
ta;i Broers; het bestuur van de Federatie van
L r'ernsche Woningbouwvereenigingen; hetbe-
U* van de R. K. Bouwvereeniging Haarlem-
Ijj d; het bestuur van de R. K. Bouwvereeni-
b, «St. Jozef"; ir. R. G. Veenenbos, adjunct-
I. Pfeur van Bouw- en Woningtoezicht; de heer
e€usen' chef van de afdeeling Openbare
eh; mr. F. J. Hagemeyer, rechtskundig
de heer A. J. Prinsenberg, oud-wet-
i, van Openbare Werken te Bloemendaal

E^chitect van de eerste drie complex-wonin-
el door de „St. Bavo"; de heer H. H. Kühle-
t A' Inspecteur van Bouw- en Woningtoezicht;

P. André, chef Ille afd. Stadhuis; de

heer B. Stevens, architect der vereeniging van
de laatste woningen, de oud-bestuursleden, de
heeren A. Hubers, T. M. van Gemert en Th. P.
van Dijk; het bestuur van het Steunfonds en
vele huurders.

Bij het einde der receptie hield de heer K. C.
Donsen een korte toespraak tot de aanwezigen,
waarin hij hartelijk dankte voor de overgroote
belangstelling, die het bestuur mocht genieten
en voor het vele, dat was geschonken. Een bij
zonder woord van dank richtte spreker tot de
feestcommissie, bestaande uit de heeren G. F.
van Dijk, voorzitter, G. A. van Eekhout, secre
taris, Joh. M. van Seggelen, penningmeester,
Jac. Overtoom, lid, en B. Reijnders, lid, die hun
uiterste best hebben gedaan om dit jubileum zoo
waardig mogelijk te vieren.

De dank en sympathie, die ons dezen mid
dag is ten deel gevallen, geeft ons aanmoe
diging om op hetzelfde pad voort te gaan
en voort te bouwen aan de woningen van
onze arbeiders.

Het programma van het gramofoonplaten-
concert der Haarlemsche Radiocentrale op
Maandag 14 October, van 7—8 uur, luidt: P.
Kreuder: 1. Maria Magdalena; 2. La Palomita;
3. P. Kreuder bittet zum, 5 Uhr Tee; 4. Wis
hing; 5. Amargura; Zarah Leander en Rosita
Serrano: 6. Kann denn Liebe Sünde sein (Za
rah Leander); 7. Wenn der Toni mit der Vro-
ni (Rosita Serrano); 8.Von der Puszta will ich
traumen (Zarah Leander); 9. Heute Abend
kommt Charlie zu mir (Rosita Serrano); 10.
Merci mon ami (Zarah Leander); 11. Oul Ma
dame (Rosita Serrano); Adalbert Lutter: 12.
Kleine Puppenfee; 13. Nachtliche Gitarren;
14. Lustiger Sang beim Walzerklang; 15. Heute
und morgén; 16. Nachte von Hawaii; 17. Von
Erfolg zu Erfolg.

De Haarlemsche boekhandelaren hebben, in
verband met de verduisteringsmaatregelen, be
sloten hun zaken des avonds om 6 uur te slui
ten, zulks in navolging van een dergelijk be
sluit in enkele andere branches. Dit besluit
betreftd en boekhandel te Haarlem, Bloemen
daal en Heemstede.

Vrijdagavond is in het gebouw van de Meisjes-
H.B.S. aan de Tempeliersstraat te Haarlem
door de afdeeling Haarlem van de Algemeene
Vereeniging voor, Bloembollencultuur een cursus
in bloembollenteelt geopend.

De voorzitter der afdeeling, de heer J. M. C.
Hoog, hield een inleidende rede, waarin hij er
op wees, dat vooral in dezen tijd goed onder
legde bedrijfsleiders zeer nootiig zijn. Er is nu
tijd beschikbaar om zich daartoe voor te be
reiden onder de bekwame en zaakkundige lei
ding van de heeren J. H. Caro en W. A. van
Zadel. In overleg met de betrokken autoriteiten
is besloten, de jongelieden, die het vorig jaar
reeds den cursus hebben bijgewoond, ook dezen
cursus voor de nieuwe leerlingen te laten bij
wonen.

Spreker uitte de beste wenschen voor het
welslagen van dezen cursus, waarop men zijn
vakkennis kan verrijken. Hij dankte de autori
teiten, die het mogelijk hebben gemaakt, dezen

cursus weer te organiseeren, en het gemeente
bestuur van Haarlem voor het beschikbaar
stellen van dit goed geoutilleerd lokaal.

De heer J. H. Caro sprak daarop de aanwezige
21 cursisten op een hartelijke wijze toe. Hij
prees het enthousiasme, waarmee de afdeeling
Haarlem van Bloembollencultuur zich achter
deze zaak geplaatst had. Speciaal bracht hij
hulde aan den secretaris, den heer C. L. F.
Sarlet, die met ongekenden ijver voor de goede
zaak gewerkt heeft.

De heer Caro schetste, op welke wijze vroeger
cursisten een diploma verwierven, namelijk als
zij trouw enbelangstellend den cursus ge
volgd hadden. In de practijk is gebleken, dat
zulke diploma's waardeloos waren. Zoo zal het
hier nu niet gaan. De cursisten kunnen nu het
diploma alleen verdienen, namelijk wanneer hef
aan het einde van den cursus blijkt, dat zij
dien niet alleen trouw, .maar ook met vrucht
hebben afgeloopen.

Spreker eindigde met de hoop uit te spreken,
dat de cursisten niet teleur zullen stellen en
dat zij na twee jaar een diploma kunnen toonen,
dat zij werkelijk verdiend hebben.

De heer Th. Hoog, die namens het hoofd
bestuur aanwezig was, deelde mede, dat de
heeren dr. A. J. Verhage en H. J. Voors bericht
hadden, niet aanwezig te kunnen zijn. Spreker
deelde mede, dat het hoofdbestuur dezen cursus
met belangstelling zal volgen en dat het gaarne
bereid is, steun te verleenen.

De heer W. A. van Zadel begon hierop met
de eerste les.

In den loop Van de maand September werd
op' het kantoor der posterijen te Haarlem op
spaarbankboekjes ingelegd327.842.65 en te
rugbetaald 654.693. Derhalve is er 326.850.35
meer terugbetaald dan ingelegd.

Prijsnoteering van dte gehouden veilingen van
4 en 8 October door de Coöp. Veilingsvereen.
„Hillegom" U.A. te Hillegom. Vroege tulpen:
Artus XI 160, Brillant Star I 250—285, II 250
III 13Ö, Couleur Cardinal i 270315, II 260, III
180, Couronne d' Or II 160, Due de Berlin III 205,
Duch. de Parma III 120, Electra I 200, II 170,
Gen de Wet II 165, Grand Due II 160,. Ill 125,
Hobbema I 195, II 160, Ibis I 285, li 270 Imp.
Rubrorum n 200, King of the Yellow II 160,
Lac van Haarlem III 140, 1' Aurore III 120, La
Reine Max II 200, Mr. v. d. Hoef I 210, II 160,
Mon Trésor I 230, II 190, III 125, Murillo II 180,
III 120, Orange Nassau I 215, II 170, Peach Blos
som II 170, III 120, Pink Beauty I 1160, Pr. van
Oostenrijk I 215. II 170. Proserpine II 230, III
125, Prosperity II 160, III 120, Rose Précose II
160, Rijzende Zon II 160, Salvator Rose II 190, III
120. Theeroos I 190, II 160, T'itiaan II 170, III
120, Van de Neer II 160. Ill 120, Verm. Brillant
II 220, III 160, Vuurbaak I 200, II 170, Wltte
Due II 160, Witte Due Max II 160, Wltte Zwaan
D 160.

Darwintulpen: Ant. Mauve II 135, Br. dr. Ton-
naye II 135, Bartigon I 260, III 55, Bleu Aimable
II 135 Clara Butt I 160, II 135, Farnc. Sanders
II 135, Frans Hals I 160, II 135. King George V
II 135, La Tulipe Noir II 135. Le Notre II 135,
Marconi II 135, Mad. Krelage II 135, Painted La
dy II 135, Pride of Haarlem II 135, Pr. Elisabeth
II 135, Remembranche H 135, Rev. Ewbank II
135, Rose Copland I 160, IT 135, III 47, The Sul
tan n 135, Vict, d'Oliviere I 165. II 135 Wm.
Copland' I 160. II 135, Wm. Pitt H 135, Yellow
Giant II 135, Zwanenburg I 160, II 135.

Etikele late Tulpen: Alaska II 135, Albino I
160, Dido II 135. Gouden Kroon II 135, Mrs.
Moon II 135, Moonlight II 135, Orange King II
135, Rose Bella II 135, Themis II 135, Walstreet
II 195

MendeltulpenBlack Eagle II 135, Bolivia II
135, Handel II 135, Krel. Triumpn II 135, Mozart
II 135, Prof. Zeeman II 135, Therese II 135, Ze-
nober II 135.

TriumphtulpenAlberio II 135, Chesterfield II
135, Cornlforus II 135, Hindenburg HI 135, Hud
son n 135, Telescopium II 135.

Breeder Tulpen: Dillenburg li 135, Don Pedro
II 135, Velvet King II 135, Parkiet Fantasie II
135.

Alles in centen. I is zift 12, n is zift 11. HI is
zift 10.

Narcissen: Cheerfulness 350 p. m. 120, Croesus
300 p. m. 135, Early Surprise 600 p. m. 130, Em
peror 200 p. m. 220, idem 250 p. m. 180, Glory of
Lisse 500 p. m. 80, King Alfred 200 p. m. 200,
idem 250 p. m. 180, idem 400 p. m. 110, Laurens
Koster 225 p. m. 210, idem 300 p. m. 135, Lucifer
1000 p. m. 40, Ornatus 350 p. m. 125, Poëtaz
1' Innocence 500 p. m. 100, Trésevve 250 p. m.
190, Victoria 400 p. m 130 cent. Texelsche Sions
20.0025.00 per kist.

Bijgoed: Crocus blauw z. 8 18, idem Brunow
z. 9 26, z. 8 19. z. 7 11, Cr. Enchentresg z. 8 21,
Cr. Geel z. 9 76, z. 8 26, z. 7 13, Cr. Gladstone

z. 9 25, z. 8 19, Cr, gemengd z. 9 23, Cr. Kathl.
Parlow z. 9 44, Cr. Kink ol the Striped! z. 9 33,
z. 8 20, z. 7 12, Cr. Mont Blanc z. 8 27, z. 7 13,
Cr. Purp, Gr. Fl. z. 10 5560, z. 9 27. z. 8 21, z.
7 11, Cr. Queen of the Blues z. 10 65, z. 9 50,
z. 8 35, Cr. Sir Walt. Scott z. 9 29, z. 8 21, z. 7
21, Cl'. Scipio z. 9 20, z, 8 10, z. 7 10, Cr. Snow
storm z. 8 30 cent. Eranthus Hyamalis 4050 ct.

Irissen: Cajanus 6 c.m. 10, Imperator 8 c.m. 30,
7 c.m. 712, King of the Blues 5 c.m. 5, Rem
brandt 8 c.m. 13 cent.

(Gedeeltelijk gecorrigeerd)

De uitreiking van de nieuwe broodbonboekjes
zal gehouden worden in het gebouw Raadhuis
straat 7 (voormalige arbeidsbeurs), telkens van
91 uur en van 26 uur en wel:

op Maandag 14 October voor hen, wier na
men beginnen met de letters A tot en met D;

op Dinsdag 15 October voor de letters E t.m.

J;

op Woensdag 16 October voor de letters K
t.m. O:

op Donderdag 17 October voor de letters P
t.m. S;

op Vrijdag 18 October voor de letters T
t.m. Z.

Voor de bewoners van Wijk- aan Zee worden
de broodbonboekjes uitgereikt op Zaterdag 19
October in den Politiepost aan de St. Odulf-
straat, van 91 uur.

De uitreiking van extra-broodbonboekjes
voor arbeiders, die zwaren of zeer zwaren li-
chamelijken arbeid verrichten, zal onder over
legging van stamkaart tegelijkertijd geschie
den.

Ondertrouwd: E. Strobbe en G. A. Winkel-
huyzen; N. van Lavieren en J. M. Castricum.

Getrouwd: D. Meinema en A. van Dijk; G. J.
Löcher en A. E. Schellevis.

Geboren: A. Veenstrade Vries, z.; W. Rum-
pingde Vries, d.; M. C. LubachKos, d.; M.
KoelemijSchuyt, d.; C. C. MuldersBeentjes,
z.; A. M. WernkePirovano, z.; J. v. d. Does
v. d. Outenaar, z.

Overleden: A. Dirks, 61 j., echtgen. van K.
Warmenhoven, Voorstraat; L. A. M. D. Sen-
gers, echtgenoot van H. A. M. Hulshof, Boo
gaardlaan 4; S. Beljaars, 73 j., wedr. van M.
Brouwer, Peperstraat 17.

Geboren: C. Gerritsv. d. Putten, z.; P.
Krabde Vries, d.; H. Meestervan Benne-
kom, d.; P. KuikZwier, d.; S. KossenHar-
tog, z.; M. Bekkerde Jager, z.; M. v. d. Zwan
—Dekker, z.; E. MeijerSteijvers van Orse-
len, z.

Overleden: T. Kaper, 66 j., echtg. van J. Ka
per, Marnixlaan 14, Velsen; W. IJmker, 79 j„
wedn. van J. Santing, Rijksweg 210, Velsen.

Ondertrouwd: W. E. Tupker en C. Terstaai;
J Schalk en D. Kemker; S. Zwart en A. A. C.
Brouwer; G. Hoenderdos en C. M. Erkes; H.
de Gier en J. J. van Zoelen.

Getrouwd: L. J. de Heer en B. v. d. Wel;
A. J. v. d. Eijkhof en S. M. de Vletter; J. de
Vries en A. v. Gelder; M. Verbaan en N. Stam;
C. W. A. v. Nieuwenhuize en E. M. L. Balma;
Ph. C. Struick en E. M. Pouwer.

SJANGHAI, 12 Oct. (D.N.B Hét Ame-
rikaansche consulaat-generaal heeft Zater
dag een circulaire doen toekomen aan alle
in Sjanghai wonende Amerikaansche onder
danen, waarin hun wordt aangeraden, de
stad met de eerste gelegenheid te verlaten.
Verscheidene Amerikaansche firma's zijn
door hun hoofdkantoren in de Vereenigde
Staten gemachtigd employé's op kosten der
firma's naar de Vereenigde Staten te zen
den. Prominente leden van de Amerikaan
sche kolonie alhier noemen den toestand
onveranderd ernstig. Zij zijn van opvatting
dat het raadzaam is het advies van het
consulaat-generaal op te volgen.

Uit Washington wordt bericht ontvangen,
dat het in het voornemen ligt, de beide
grootste Amerikaansche stoomschepen „Man
hattan" en „Washington" voor evacuatie-
doeleinden naar Sjanghai te zenden.

Over de gespannen verhouding tusschen Ja
pan en de Vereenigde Staten schrijft de „Was
hington Daily News":

„De Amerikaansche regeering zal elke pro
vocatie van Japan vermijden. De toestand is
echter zeer delicaat, want Japan kan elk oogen-
blik een ernstig incident verwekken en dan is
als gevolg van het drielandenpact de Ameri
kaansche regeering weldra bij den oorlog be
trokken.

De „Washington Post" richt een waar
schuwing tot Japan: „Indien Japan thans
een incident zou verwekken, zal en kan
Amerika de gevolgen niet ontgaan. Het is
thans veel beter in staat tot den strijd tegen
Japan dan later." Tenslotte raadt het blad
den Japanners aan te wachten tot Engeland
overwonnen is.

BERLIJN, 12 Oct. (D.N.B,). Nauwelijks had
den vandaag tegen den middag de laatste Duit-

sche gevechtsvliegtuigen de brandende, door

rookwolken zwaar beroete huizenzee van Londen
verlaten, toen reeds nieuwe golven gevechts
formaties opstegen om haar vernietigingswerk
ten uitvoer te leggen. Weer huilden de sirenes
in de Britsche hoofdstad voor het 205de lucht
alarm, dat de Londensche bevolking beleefde.
Voor de Duitsche Stukavliegers strekte zich een
beeld der verwoesting uit, want uit de zee van
vuur en rook staken in bijna alle wijken van de
stad de skeletten van uitgebrande huizen en de
puinhoopen van verwoeste haven- en werfin-
stallaties omhoog.

Omtrent de doeltreffende aanvallen van heden
op de City van Londen verneemt het D.N.B.
nader, dat o.a. Waterloo Station verscheidene
voltreffers gekregen heeft, en andere treffers
ten oosten van Victoria Station en in andere
wijken van Westminster waargenomen konden
worden. Eveneens werden zware bommen ge
worpen op installaties bij Londen Bridge en op
een knooppunt van spoorwegen aan de monding
van de Theems.

Ook is bij Lungeness een troepenkamp onfeil
baar met bommen bestookt. Te Hastings werd
zware schade aangericht.

Bij de luchtgevechten van heden boven Lon
den zijn volgens de tot dusver binnengekomen
berichten elf Engelsche jagers neergeschoten,
terwijl het Duitsche luchtwapen twee verliezen
te. betreuren heeft. Het aantal Duitsche ge
vechtsvliegtuigen, die in den afgeloopen nacht
van hun vlucht naar den vijand niet op hun
basis teruggekeerd zijn, is inmiddels met twee
verhoogd.

Heden overleed tot onze
diepe droefheid, na een
langdurige ziekte en voor
zien van de H.H. Sacra
menten der Stervenden,
onze geliefde Vader, Be
huwd- en Grootvader, de
Weledele Heer

GEORGE
VAN DER VELD

in den ouderdom van 75
jaar.

FAMILIES

VAN DER VELD
Lisse, 12 October 1940.

De schat der middeleeuwsche Nederlandsche
poëzie is onuitputtelijk, en wie er een bloem
lezing uit maken wil, heeft om zoo te zeggen
maar voor het grijpen. Zoodra hij een beetje
thuis is in de stof, brengt hü al gauw iets moois
bij elkaar. Dit hebben laatstelijk de heeren H.
Godthelp en A. F. Mirande gedaan, twee leer
aren bij het middelbaar onderwijs in Nederland,
die hun vaardigheid in het bloemlezen ook
vroeger bewezen. Zij verzamelden een keur uit
Middelnederlandsche liederen en bezorgden die
onder den titel „Het Dietsche Lied in de Middel
eeuwen" bij de Wereldbibliotheek te Amsterdam,
in de reeks, die daar verschijnt onder den titel
„Encyclopaedie in Monografieën". De keuze is
ruim, buitengewoon ruim. Ze bevat 300 blad
zijden mooie poëzie. Welke aanmerkingen wij
overigens op deze editie maken, voorop zij ge
zegd, dat zij een waardevol bezit is door het sim
pele feit, dat er heel veel mooie gedichten in
staan.

Onze bezwaren zijn nochtans groot. Met hoe
veel genoegen en bewondering wij de hier bijeen
gebrachte teksten ook herlazen of ontdekten
(want de samenstellers hebben zich heusch niet
tot het algemeen bekende bepaald), de wijze,
waarop deze liederen hier aan den man worden
gebracht, lijkt ons niet de juiste.

De bundel is solied ingedeeld. Eerst komen
liederen uit den adellijken kring: 1. Romancen.
2. Historische Liederen. 3. Hoofsche Lyriek. Dan
volgen burgerlijke liederen, te weten: 1. Roman
cen. 2. Lyriek. De rijke slotverzameling bestaat
uit geestelijke liederen, onderverdeeld: 1. Liede
ren op de Heilsfeiten. 2. Liederen op de vier
uitersten. 3. Liederen van Jezus en de Minnende
Ziel. 4. Liederen op de Heiligen en de Heilige
Hostie.

Tegen die verdeeling is weinig in te brengen.
Ze is schematisch, maar ze moest schematisch
zijn. Aan een chronologische ordening is niet te
beginnen, omdat een aanzienlijk deel der teksten
zelfs niet op een eeuw nauwkeurig kon worden
thuisgebracht in een jaartal. Het schema heeft
nadeelen, b.v. dat er te veel Kerstliederen vlak
achter elkaar kwamen te staan, maar men kan
ze nu ook gemakkelijk vinden. En niemand is
tenslotte verplicht, zulk een boek van a tot z
uit te lezen. In een bloemlezing leest men zelf
weer bloemen.

Wij hebben het dus niet zoozeer tegen de in
deeling. Die bevalt ons wel.

Wat de inleiding betreft: die is erg schraal en
beperkt zich in hoofdzaak tot een nadere ver
antwoording van de indeeling, een aanteekening
over den bouw van het middelnederlandsche
vers en een tiental regels over de spelling, waar
in de teksten (ten behoeve van moderne lezers)
werden overgebracht. Een essai over middel
nederlandsche lyriek is deze inleiding dus niet.
Laten wij de schrijvers verontschuldigen. Zij
hebben zooveel mogelijk tekst willen geven en
deswege zichzelf op den achtergrond gehouden.
Dat is honorabel.

Doch ze hebben hun tekst willen geven dit

blijkt uit alles aan dat gedeelte van het Ne
derlandsche volk, voor hetwelk de middeleeuw
sche poëzie tot heden een gesloten boek vulde.
Zij willen bij een groot publiek belangstelling
wekken. Het is hun niet genoeg, dat de studee-
rende met vreugde een lied herkent, neen, het
gaat hun om de onbestudeerden. Welnu: voor
dezen is hun boek veel en veel te moeilijk.

Zeker, er staan verklaringen onder elk ge
dicht, meestal korte, zakelijke woord- of vorm
verklaringen, die nu eenmaal tot recht begrip
van de middeleeuwsche taal hoogst noodzakelijk
zijn. Ook hebben zij de liederen voorzien van
leesteekens op de plaats, waar de hedendaagsche
lezer die vraagt. Ze hebben aanhalingen op de
thans gebruikelijke wijze geopend en gesloten,
en als dit de situatie onvoldoende ophelderde,
hebben ze bovendien in de noten aangegeven,
wie het is, die in den tekst het woord neemt.
Dit alles zijn hulpmiddelen, die de lectuur ver
gemakkelijken.

Hiermede is echter niet voldaan aan de
eischen. Reeds onmiddellijk beginnen de moei
lijkheden. Het eerste lied is dat van „Mi Adel
en Hir Alewijn" uit de „chants populaires fla-
mands". Dit lied behandelt een heele liefdes-
dramatiek. Alewijn heeft n.l. aan Mi Adel be
loofd, haar te trouwen, doch hij zal ook naar
het Heilige Land gaan. Hij heeft een booze
moeder, die beide voornemens tegenwerkt.
Nochtans trouwt hij in het geheim met Mi Adel
en vertrekt. Onderwijl laat de booze schoon
moeder het jonge bruidje allerlei vuil werk doen
in keuken, kamer en stal. Doch Alewijn komt
terug uit het Heilige Land. Nu zullen de rollen
worden omgedraaid. Echter Mi Adel weet gedaan
te krijgen, dat de straf der moeder levend
ingemetseld te worden verandert:

„Neen, neen heer Alewijn, en doet dat niet,
Dat zou voor ons te groote schande zijn,

Hier achter is er nog een kloostertje fijn
Van een nonnetje vijf of zes,

Wij zullen ze maken moeder abdes;

Moeder abdes van al de mooi nonnetjes fijn,
Met alle dage een flessche wijn
En alle jaren een dik vet zwijn;

Daarmee zal zé moeder-abdes
Van al de mooi nonnetjes zijn."

Heel deze romance munt uit door psycholo
gische fijnheid, in eenvoudige taal uitgedrukt.
Ze werd waarschijnlijk door kantwerksters te
Brugge gezongen als een tel-liedje bij het klos
sen; dit gebruik heeft wei invloed gehad op den
tekst, die, mondeling overgeleverd, eerst laat, en
vervormd door het practische gebruik, op schrift
werd gesteld. Van den verhaalvorm wordt schijn
baar willekeurig overgegaan op den ikvorm,
doch wij kunnen ons dat best voorstellen, wan
neer we bedenken, dat de romance door de zan
geressen bü haar arbeid als het ware werd „op
gevoerd", zoodat ieder om de beurt een „rol"
speelde, dus in den ikvorm sprak.

Het gegeven komt uit den kruistochten-tijd en
draagt nog de kenmerken van de ruwere zeden
dier periode. Wellicht zijn die kenmerken in de
overlevering vervaagd, maar er is nog genoeg
van over. De wijze, waarop Mi Adel door haar

schoonmoeder behandeld wordt, zou in de
periode na de kruistochten niet meer mogelijk
zijn. Toen was een edelvrouwe te duidelijk onder
scheiden vaneen dienstmaagd. Doch Mi Adel,
hoewel in den tweeden regel van het lange lied
een „koningskind" genoemd, was waarschijnlijk,
evenals Alewijn, het kind van een stam-aan-
voerder in een primitieve samenleving.

Al deze wetenswaardigheden zijn van belang
voor iemand, die den tekst begrijpen wil. Wat
was eenvoudiger geweest dan ze samen te vatten
in een korte notitie, waarmede het gedicht zou
worden ingeleid?

Heel populair is in de middeleeuwen het Lied
van den ouden Hillebrand geweest. Het komt
voor in het Antwerpsche Liedboek van 1544,
maar is telkens weer herdrukt in jongere Neder
landsche liedboekjes, zooals het Amsterdamsche
Liedboek van 1589 en het Oudt Haerlemsche
Liedboek..Het staat ook (nogal gewijzigd) in het
merkwaardige handschrift van Bertelmeus
Bóecx, te Brussel bewaard. Het gegeven is dan
ook pakkend: een zoon, die het land van zijn
vader tijdens diens afwezigheid bewaakt, vecht
met een grijsaard, die. vrijmoedig binnenrijdt,
doch weldra blijkt, de vader zelf te zijn. Van
dit motief heeft zelfs de poppenkast zich mees
ter gemaakt.

Meyndert P. Voskuyl maakte in 1639 voor den
Amsterdamschen Schouwburg een tragi-comedie
van de geschiedenis van den ouden en den
jongen Hildebrand. Er is zelfs een parodie op
vervaardigd als spotlied tegen den hertog van
Alva in 1573.

De stof van deze romance gaat diep terug in
de middeleeuwen, ze behoort tot den sagen-
cyclus rond Theoderik den Grooten (454526),
den koning der Oost-Gothen, die in 493 het
Oost-Gothische Rijk in Italië grondvestte. Deze
Theoderik komt in het lied (vierde strofe) ook
voor als „jonkheer Diederick".

Wat doen onze verklaarders nu? Ze plaatsen
bij het woord Diederick een notitie, luidende
„Theoderik de Groote", zonder verdere opgave
van jaartal of verband. De argelooze lezer vraagt
zich natuurlijk af, hoe deze vorst, die te Raven
na regeerde, samenhangt met Nederlandsche
poëzie uit de jaren 11001500, maar het ant
woord, dat zoo eenvoudig te geven ware en dat
ook zooveel van de sfeer van het gedicht begrij
pelijk maken zou, blijft achterwege. De voetnoot
is dus eerder verwarrend dan verklarend.

Dit is geen uitzondering. Het is in dit boek
bijna regel. Waarom wordt niet even verteld,
dat Thijsken van den Schilde een roofridder
was, die als het lied begint te Delder in
een toren gevangen zit? Moet de lezer dat alles
begrijpen? Dit is toch van een gewoon lezer te
veel gevraagd!

Nog gevoeliger wordt dit gemis bij de Histori
sche Liederen, waar eenige uiteenzetting omtrent
de geschiedkundige situatie totaal onontbeerlijk
is en waar dan ook de lakonieke voetnoten vol-
stroomen met korte, losse gegevens, die tezamen
als inleiding, vóór het lied geplaatst, beteren
dienst hadden bewezen. Op Maerlants „Lande
van Overzee" volgen niet minder dan 145 aan-
teekeningen, die twee zeer klein gedrukte blad
zijden vullen, doch voor een deel overbodig zou
den zijn, indien het prachtige lied kort ware
ingeleid.

Deze kritiek geldt voor het geheele boek. Wij
betreuren, dat de samenstellers een methode
van annotatie toepasten, die zoo weinig met het
doel van de uitgave overeenstemt.

Nog enkele aanmerkingen moeten ons van het
hart. Er is geen onderscheid gemaakt tusschen

anonieme liederen en die, waarvan de dichter
bekend is. Ze staan door elkaar, de dichters
worden opgegeven, maar er wordt niets over
"hen beweerd. Vermoedelijk is dit een bewuste
reactie op het „individualisme", doch het lijkt
ons een reactie, die wat ver gaat! Iemand als
Maerlant, iemand als Hadewych, heeft er recht
op, behoorlijk 'te worden bekend gemaakt, al
geschiedt het in enkele regels.

Door weinig aandacht te gunnen aan met
name (of althans met een plaatsnaam) bekende
dichters, verwaarloosden de samenstellers in hun
afdeeling, gewijd aan het Geestelijk Lied, twee
figuren uit de middelnederlandsche lyriek, die
betere behandeling verdienden, te weten de Zus
ter van Gansoinde en de Zuster van Barbara-
dael.

De eerstgenoemde is al direct historisch van
Belang, omdat zij in het concert der Nederland
sche taalmuziek 't eerste aanwijsbare Amster
damsche geluid laat hooren; de tweede, helaas
nog te weinig bekend, is een Brabantsche non,
uit de nabijheid van 's Hertogenbosch, die bij
zonder teedere en plastische liederen schreef.
Haar poëzie staat in een Parijsch handschrift
en werd afgedrukt door C. Lecoutiere in de Leu-
vensche Bijdragen van 1899.

WD hebben alle waardeering voor de verkla
rende aanteekeningen bij de Geestelijke Liede
ren, die vaak een tamelijk uitgebreide kennis
van specifiek-katholieke gebruiken of aandui
dingen vordert. Een gedicht als de ballade „Van
der Mollen Feeste" door Anthonis de Roovere,
waarin allerlei kloosterorden worden opgesomd,
stelt op dit gebied heel hooge eischen. Dr. W. H.
Beuken is de eerste geweest, die dezen tekst
geheel verstaanbaar maakte. De samenstellers
hebben niet verzuimd, zich op de hoogte te stel
len van zijn commentaar. Ook hun verklaringen
van Hadewych toonen aan, dat zij het „Catho-
lica non leguntur" niet toepassen.

Vanzelf blijft wel eens iets onverklaard, waar
mede andersdenkende lezers, en wellicht ook
veie katholieken, geen raad weten. Zoo bijvoor
beeld op bladzijde 325 wordt gesproken over „die
Quatertemper voor Sinte Michiels dag". Hier
mede is bedoeld de derde week van de maand
September. Het feest van Sint Michaël wordt op
29 September gevierd. De Quatertemperdagen
zijn de Woensdag, Vrijdag en Zaterdag van de
eerste vastenweek, van de week na Pinksteren,
van de derde Septemberweek en van de derde
Decemberweek, dus in de lente, den zomer, den
herfst en den winter (quattuor tempora, d.wz,
vier jaargetijden).

Kritiekloos bewonderen kunnen wij deze uit
gave dus niet. Maar wel kunnen wij zeggen, dat
de tekortkomingen altijd nog in de minderheid
blijven bij de verdiensten. De samenstellers had
den zich scherper hun doel voor oogen moeten
houden. Ze dachten te weinig aan hun publiek,
het Nederlandsche volk, waaraan zij een schat
Van schoonheid wilden openbaren, die door tal
rijke factoren moeilijk toegankelijk is geworden,
maar die zich, goed aangediend, toch wel laat
heroveren. Hun boek is een waarlijk „uitge
breide" verzameling. Men vindt er véél in. Dit
is vooral de groote waarde, omdat het vele bijna
altijd mooi is hier. De lezer krijgt een goed idee
van den rijkdom, de weelde der middel
eeuwsche poëzie. Daarom kunnen wij dit werk
toch warm aanbevelen, al zagen wij het liever
anders uitgevoerd. Laat ons hopen, dat een her
druk hiertoe spoedig de gelegenheid biedt.

Commissaris L. Hoogenboom van het bureau
Leidscheplein zal op 15 October as. den politie
dienst met pensioen verlaten wegens het berei
ken van den 65-jarigen leeftijd. Dit afscheid
moge een verlies voor de Amsterdamsche poli
tie genoemd worden.Want commissaris Hoogen
boom op en top Amsterdammer kent onze
stad door en door. Hij staat bij het personeel
in hoog aanzien om zijn beminnelijk zij het
streng rechtvaardig en tactvol optreden. Hij
:;omt. steeds recht voor zijn meening uit, maar
die meening is gebaseerd op een groote erva
ring en plichtsbesef, deskundigheid en royaal
medeleven. Ook door het publiek wordt hij zeer
gewaardeerd, vooral om de vele malen dat hij
met krachtige hand ongeregeldheden en relle
tjes heeft onderdrukt.

Ook vele groote misdrijven heeft hii opgehel
derd. dikwijls van zeer ingewikkelden aard. Op
16 Juli 1901 werd hij surnumerair bü de politie,
in 1904 inspecteur achtereenvolgens 3de. 2de en
lste klasse, op 1 Mei 1920 hoofdinspecteur en
in Augustus 1930 commissaris van de Warmoes
straat. Aan dit bureau is hü verbonden geweest
tot 1936, sinds wanneer hü het bureau Leidsche
plein beheerde. Hü heeft behalve aan deze twee
bureaux ook nog aan verschillende andere
dienst gedaan, o.a. als hoofdinspecteur, chef van
de centrale contróle.

Bij de Olympische Spelen te Amsterdam
werd hü voor zijn uitstekend optreden tot rid
der in de Orde van Oranje Nassau benoemd.

Dinsdag as. om half 3 zal er gelegenheid be
staan in het Broerehuis afscheid van den heer
Hoogenboom te nemen.

Na het succes der vorige revue gaat er in
het Asta-Theater aan de Rozengracht een
nieuwe revue van Henvo met muziek van Wilton
e.a. onder leiding van den Amsterdamschen
volkskomiek Alex de Meester. We beginnen met

de veiling van hetVredespaleis in Den

Haag. Wij schreven: we beginnen, omdat allen
in de zaal aan dik openbare verkooping mee
doen, tot een meneer in de zaal de kooper blijkt
te zijn en die meneer is Alex de Meester; hU
zal onmiddelijk het Vredespaleis tot een ver-
makeHJkheidspaleis herscheppen en zoo verbeel
den we ons den verderen avond tegenwoordig te
zijn bij de voorbereiding voor de exploitatie. Er
komen musici, er komen komieken, er komen
dansparen en zangeressen en zangers die ons
van het avondbegin tot ruim elf uur aangenaam
bezig houden met onschuldige liedjes, grapjes,
tooneeltjes en dansen. Een enkelen keer is
'n grapje of een dans op het schreefje van on
smakelijk, maar daar blüft het bü en de revue
in haar geheel levert een genoeglük vermaak
in zoo'n theater voor den breeden kring der
bevolking.

Han Verne en Betsy Middelburg hebben „het"
zangapplaus van den avond met hun verdien
stelijken zang en Ferry de Rooy met Truus de
Rooy Keilen oogstten luide toejuichingen met
hun liedje „Als de Molen maar blüft draalen".
Een opbeurend liedje in moeilijke tijden, noemt
Henvo het.

Ziet slechts naar den boer op zijn akker,
Hü ploegt en hü zaait rustig voort,
Hij levert het graan voor den bakker,

Geen macht die zün wilskracht verstoord.
Zoo moeten wij allemaal leven,

Dat stemt opgewekt, maakt ons blij;
Wat in ons is, moeten wü geven,
Tot vreugde der maatschappij.

Bedenk bü uw zorgen en pijn,

Dat 't eenmaal weer vrede zal zijn.

Eh meerdere medewerksters en medewerkers:
„er komt nog meer!" zegt telkens de Meester,
wanneer hij het volgend nummer aankondigt:
daar waren o.a. Mary Smith, Annie van Aal ten,
Mary en Fred Ree en niet te vergeten het
orkest dat het stuwende tempo bracht.

L. v. d. B.

(Berichten reeds geplaatst in een
deel van onze vorige oplaag)

De 45-jarige kabelmonteur J. J. Smout, van
den De La Reyweg te 's Gravenhage, die Vrijdag
ernstig werd gewond by het ongeluk bü het
G.E.B. aldaar, is Zaterdagnacht in het R. K.
Ziekenhuis aan het Westeinde tengevolge van
zijn verwondingen overleden.

De toestand van dén andéren gewonde, den
41-jarigen technisch ambtenaar J. W. Neder-
lof, is onveranderd ernstig.