Geert Groote in Deventer herdacht
Stichter van de
moderne devotie
BOSCH
w
3
FIETSUCHT
NEDERLANDSCHE UNIE
„Mijnhardtjes" De Nederlandsche Pijn- en Kouverdrijvers
Ministerraad te Vichy
vergaderde
Beschadigde Britsche
bodems te Gibraltar
LOTHIAN NAAR EUROPA
Gezaghebbende sprekers over
zijn verdiensten
aerf*
Kerkelijk leven
Zeven Nuntii keerden naar
Vaticaanstad terug
WOENSDAG 16 OCTOBER 1940
Rede prof. dr. Titus Brandsma
Rede prof. dr. R. Post
m
Onthulling gedenksteen
Mijnwerkers bouwen een
Lourdesgrot
Technische Hoogeschool
P
1540
U
Interessante steekproef te
Rotterdam
Federatie van molenaars
Consecratie van kapel
Oud-retraitanten schonken
hoofdaltaar
SIRENE OF AFWEER
GESCHUT?
Belin over Fransch program
van werkverschaffing
AMERIKA EXPORTEERT
MEER NAAR RUSLAND
Incidenten tusschen Bedouinen
en Engelschen
De Bono in Barcelona
Barcelona, 16 Oct. (d.n.b.) De itaii-
aansche maarschalk De Bono is Dinsdag per
vliegtuig alhier aangekomen. Op het vliegveld
werd hij door den bevelhebber Van 't district
Barcelona, den burgergouverneur, den burge
meester en vertegenwoordigers van de weer
macht, de party en den staat ontvangen.
Spaansche vluchtelingen
naar Mexico
Nieuwe Roemeensche gezant bij
Vaticaan benoemd
Amerikaansche openbare
meening en de oorlog
5 WIJ LUISTEREN NAAR., t
Donderdag 17 October
Kennedy vertrekt binnenkort
naar Washington
PAUSELIJKE UNIVERSITEIT
TE SALAMANCA
Een Canadeesch en een Finsch
schip getorpedeerd
Brit in Roemenië vrijgelaten
Koning Boris ontvangt
Engelschen gezant
Heden is in Deventer, ter gelegenheid
van het zesde eeuwfeest van den geboorte
dag van een van Deventers grootste zonen,
Gerardus Magnus oj Geert Groote, een
herdenking gehouden, waarbij een aantal
eminente sprekers de verdiensten, weike
deze geleerde en volksprediker in zoo rijke
mate heeft bezeten, in een heider licht
hebben gesteld.
De herdenking begon in de raadzaal ten
gemeentehuize met een vergadering van de
Vereeniging tot beoefening van Overij-selsch
Regt en Geschiedenis, in welke vergadering
het woord heeft gevoerd prof., dr. Titus
Brandsma te Nijmegen.
"Nadat de heer H. J. ter Kuile, voorzitter, in
de bijeenkomst van de Vereeniging voor de be
oefening van Overijsselsch Regt en Geschiede
nis, een kort begroetingswoord had gesproken,
On de secretaris eenige mededeelingen had ge
daan over voorgenomen opgravingen te Deven
ter, sprak prof. dr. Titus Brandsma O. Carm.,
hoogleeraar te Nijmegen, over Geert Groote,
hieer in het bijzonder over ,,Zijn keer naar
den Heer". In Geert Groote toch ziet men al
lereerst een vernieuwer van het geestelijk le
ven op het einde der 14de eeuw. Een verblijf
Van meer dan tien jaar aan de universiteit van
Parys moge hem in de wetenschappelijke wereld
Van dien tijd een voorname plaats hebben gege
ven, het werd aanleiding tot een zeer wereldsch
leven, waarop hij eerst in 1372 op aandringen
Van zijn studievriend, den Ka-rthuizer Hendrik
Eger van Kalkar, terugkwam. Maar toen werd
het hem ook ernst en brak hij op de meest
radicale wijze met de gebreken, welke hij
Voortaan in zichzelf en daarna in de toenmalige
Samenleving met groote kracht bestreed.
Als een figuur van reactie moge Geert
Groote nu en dan overdrijven en ons te
streng voorkomen, zijn radicale ommekeer
liet niet na grooten indruk te maken en
bracht velen tot inkeer met hem. Zoo werd
hij een vernieuwer, een leider, maar niet
dan nadat hij jaren in de eenzaamheid van
het Karthuizerklooster Monnikhuizen bij
Arnhem zichzelf had hervormd.
Uitvoerig werd stilgestaan bij zijn werk van
Selfhervorming en hoe hij daarbij volgens de
mededeeling van Jacobus de Voecht de drie
trappen van de geestelijke ladder beklom,
eerst zich losmaakte van het kwaad en boete
Pleegde, vervolgens zich toelegde op de oefe
ning der deugd, eindelijk geheel trachtte op te
gaan in de beschouwing van God en het god
delijke. Zijn besluiten zijn samengevat in de
Woorden: Altijd, altijd zal ik het oog op God
Bericht houden.
In Deventer organiseerde hij voor jeugdige
Personen een gelegenheid tot het afschrijven
Van goede boeken tevens voor hem een aposto
laat om hen daardoor aan middelen te hei-
Pen, hun studie te voltooien. De omgang met
hen en zijn besten leerling Floris Radewynsz
leidde er toe, dat zij na eenigen tijd een ge
meenschappelijk leven begonnen en alles ge
meenschappelijk maakten, waaruit geleidelijk het
Instituut van de Broeders van het Gemeene
teven zich ontwikkelde.
Voor de vrouwen kwam een soortgelijk werk
tot stand, waarbij in de plaats r an het afschrij
ven van boeken meer vrouwelijke werkzaamhe
den kwamen. Zij leefden als de eerste Christe-
hen en deden vooral de gedachte ingang vin
den, dat ook zonder klooster of gelofte heilig
heid in de wereld niet alleen mogelijk, maar
Ook plicht was.
Na de jaren v.an zelfheiliging werd Groo
te de laatste jaren van zijn leven ook een
prediker voor anderen, waarbij hij vooral
optrad tegen de al te zinnel.'ke opvatting
van het huwelijk, alsof de onthouding daar
van haast boven de macht der menschen
ligt, zoodat men ook over schending van
het coelibaat der priesters veel te licht
oordeelde. Hiertegen stelde Groote de vrije
menschelijke natuur, die in fiere zelfbe-
heersching zeer zeker tot een zuiver leven
in staat is en door God daartoe geroepen
wordt en geholpen, zoowel in als buiten het
huwelijk.
Een tweede misbruik, waartegen Geert Groote
fcieer in het bijzonder optrad, was de ongere
gelde zucht naar geld en goed, bij de priesters,
die hun ambt al te zeer om geldelijk gewin
Aanvaardden, alsook bij het volk, waar de woe
ker ernstige misstanden in het leven had ge
roepen. Zijn optreden tegen deze misbruiken
Was niet zonder succes, zoodat hij ook onder
dit opzicht een vernieuwer en hervormer is ge
feest en hij er niet weinig toe heeft bijgedra
gen, in zijn tijd weer den geest op hoogere
Waarden te richten.
Door zijn kordaten en radicalen omme
keer is Groote een lichtend voorbeeld ook
voor dezen tijd, waarin ook hl te ver door
gevoerd zingenot en al te hooge waardee
ring van het geld opnieuw roepen om ,,cen
keer naar den Heer".
Om half twee werd het gezelschap ten ge
meentehuize officieel door het Gemeentebe
stuur van Deventer ontvangen, bij welke ge-
*egenheid de burgemeester, mr. F. W. R.
^ttewaall, een toespraak hield.
Na de officieele ontvangst ten stadhulze vond
*en herdenkingsbijeenkomst plaats in de oude
^ebuïnuskerk.
Dr. R. Post uit Nijmegen behandelde de
Vl"aag, waarom Geert Groote waarlijk groot kon
Jmrden genoemd, zooals zijn levensbeschrijvers
"Om met een woordspeling op zijn naam
^Aarne noemen. Hij
6fkende Groote's fpsmsss
diensten als
chi
eoloog, jurist en
eer nog als asce-
jjsch schrijver,
?aar sloeg zijn
jj^torische bette-
*®his als boetepre-
rnker, als wekker
jth een godsdien-
/•'ge herleving veel
[>oc>ger aan, Grcote
veelde zich na zijn
eeri
tv dan met al zün
Nkeering een apos-
v^ische taak, die
J
Prof. dr. Titus Brandsma O. Carm.
(Archief V.K.P.)
Sm.L d*. P.Qiï
talenten en met inzet van heel zjjjn persoon
heeft vervuld. Spreker schetste in het bijzon
der bet principieele karakter van het optreden
van den boeteprediker, die afkeer had van alle
halfheid en laksheid, de misbruiken zonder
aanzien des persoors bestreed bij de geestelijk
heid even goed als bij het volk, bij de magis
traat niet minder dan bij de burgerij. Het
waren voornamelijk drie kwalen des tijds, waar
tegen Groote zich keerde, n.l. de overtreding
van het Coelibaat door hen, die krachtens wij
ding of prebende daartoe gehouden war^n <fo-
caristae), het genieten van inkóftisten uit pri
vaat vermogen of proven door monniken en
zusters (proprietarii)het geven van een dos-
of entréegeld bij het aanvaarden van den
kloosterlijken stand of het verkrijgen van een
beneficie (simonie). Niet zomdeT rigorisme be
oordeelde hij deze en verwante verschijnselen,
die hij onophoudelijk in zijn tractaten, preeker..
brieven en gesprekken aanviel.
Maar met denzelfden hartstocht, waarmede
hij deze bestreed, kwam hij op voor de zuiver
heid van de geloofsleer en liet de tegenstan
ders niet eerder los, vóór hij hen onschadelijk
gemaakt had, gelijk de Augustijn Bartholo-
meus te Kampen ondervond.
Tot dit negatieve beperkte Groote zijn werk
natuurlijk niet. Belangrijker is, dat hij een
groote groep van mannen en vrouwen tot in
nige vroomheid en tot een diep religieus leven
wist te brengen én onder hen een keurkorps
van broeders en zusters vormde, dat hem eerst
ter zijde stond en later zijn werk voortzette
van af zijn dood tot in de zestiende eeuw toe.
Speciaal hebben zijn leerlingen, de Broeders
des Gemeenen Levens, zijn ideeën verkondigd
over al de Nederlanden en diep in het Diut-
sche Rijk. x
De eigenlijke daad, die volgens spreker
een wereldhistorische beteekenis kreeg, was
de stoot, dien Geert Groote gaf aan de zoo
genaamde Observantie-beweging, daar zijn
actie, tegen de proprietarii opgewekt, door
zijn volgelingen, de leden van de Windes-
heimer Congregatie, over een uitgestrekt
gebied van West-Europa voortgestuwd,
oversloeg op oudere kloosterinstellingen
en in de vijftiende eeuw een grootsch kerke
lijk gebeuren beteekènend. Groote was al
dus de stichter van de moderne devotie,
een der weinige godsdienstige stroominger
die van Nederland uit naar Oost en Zuid
vloeiden.
Na afloop van deze bijeenkomst werd een ge
denksteen onthuld, die is aangebracht in den
voorgevel van de Sint Lebuïnuskerk (Broederen
kerk).
In dezen steen zijn de woorden gegrift: Aan
den Vader der Moderne Devotie Geert Groote
Geb. te Deventer in 1340, aldaar Overl. 20 Aug.
1384.
Vervolgens staan er twee regelen, welke Groo
te zelf eens schreef: „Voer alle 1 dinc dunct mi
goet, dat ghi gheestelike blide sijt. Uwe ghe-
breke zullen U mishaghen, mer niet beanxten
noch bedrucken".
Hieronder staan drie regels van een der groot
ste zonen van Geert Groote, Thomas a Kempis,
den schrijver van de Imitatio Chrisiti, de Na
volging van Christus: „Ende hij als een trouwe
ackerman pynde hem dat woert Godes overal
te seyen, ende onse Here gaf sinen woerden
alsulce cracht, dat hij vele vruchten dede onder
den gemenen volke".
De steen is uitgevoerd in Bentheimer steen,
een materiaal dat zich geheel aanpast aan de
bouwstof der kerk. De stijl is evenals die der
kerk Gotisch. Het opschrift is uitgevoerd in
een letter, waarvan het karakter geheel over
eenstemt met de oude spelling en den stijl.
Het geheel doet zeer harmonisch aan en werd
door den steenhouwer Beltman uitgevoerd onder
leiding van den architect, den heer A. Vosman
Jr. te Deventer.
LET OP HET MERK ROTODYN
rijqbacn bij dén Erkenden
Verkrijgbaar bij dén E
Rijwielhandel.
In het rectoraat Haanrade, 'gem. Kerkrade,
heeft Zondag rector L. Thomas een groote fraaie
Lourdesgrot ingezegend. Daarna werd aan de
grot een plechtig Lof opgedragen.
De grot is gebouwd door mijnwerkers in hun
vrijen tijd, met steenen uit de Domaniale mijn.
Parochianen schonken het beeld van O. L. Vrouw
van Lourdes en van de H. Bernadette.
DELFT. Ges'aagd voor het propaedeutisch
examen voor civiel ingenieur: R. A. Brzesowsky,
Bandoeng, P. T. Eckenhausen, Batavia.
Geslaagd voor het propaedeutisch examen voor
bouwkundig ingenieur: O. van Sprew, Padang.
Geslaagd voor het candidaatsexamen voor
werktuigkundig ingenieur: J. S. Garren, Mage-
lang, W. H. Hajenlus, Palembang, P. Hulsber
gen, Henning, Nijmegen, W. Huygens, Fiume,
P. N. Vogelaar, Gorinchem.
Geslaagd voor het ingenieursexamen voor
werktuigkundig ingenieur: W. L. Bastian, Leer
dam, P. C. Groenendijk (met lof) Willemstad
(Curagao), H. M. Hofstede, Padang, M. Hugen-
holtz, Vledder, A. J. Nederbragt, 's-Gravenhage,
W. F. C. van Nieuwenhuizen, Meester Cornel s,
H. Schaefer, Rotterdam, P. H. G. J. Spuybroek,
Hoek van Holland, C. W. G. van de Velde, Loe-
nen, F. A. W. Vroom, Batavia, J. R. van Wulff-
ten Palthe, Almelo, B. Zandveld, 's-Gravenhage.
Heden 16 October werd te Deventer de geboortedag van Geert Groote, den
„vatder der Moderne Devotie", herdacht. In den voorgevel van de Broerenkerk
werd een gedenksteen gepla,atst, dien wij hierboven afbeelden. (Foto Hakeboom)
Van de zijde van de Nederlandsche Unie
deelt men ons het volgende mede:
De Nederlandsche Unie wil de belichaming
zijn van de eene, Nederlandsche volksge
meenschap en acht het dus haar roeping,
alle bevolkingsgroepen in ons land te omvatten
en alle schakeeringen van rang en stand, van
geloof en levensbeschouwing in zich te veree
nigen.
Om te onderzoeken of de N. U. in dit streven
geslaagd is, zijn twee methodes te volgen.
Allereerst kan men uitgaan van de poli
tieke situatie, zooals deze vóór 10 Mei be
stond, en dan aantoonen, dat de Nederlandsche
Unie inmiddels reeds honderdduizenden leden
gewonnen heeft in alle politieke kampen zoo
als wij die vroeger kenden. Men zal zich herin
neren, dat wij onlangs een dergelijk overzicht
reeds gaven aan de hand van de stemmen-per-
centoges bij de laatste parlementsverkiezingen
in Nederland.
Deze percentages gaven echter beslist geen
zuiver beeld van de vroegere politieke si
tuatie in ons land voor den lOden Mei. Ook
vóór dien datum leefde immers bij zeer vele
Nederlanders reeds het verlangen naar een
hechte nationale volksgemeenschap,
boven alle partij- en klassenverdeeldheid uit.
Zij, die zoo dachten, gevoelden zich echter in
de sfeer van de N.S.B. niet thuis en achtten zich
bovendien niet geroepen om naast de tientallen
bestaande partijen nog weer met een andere,
eigen staatkundige organisatie te komen Deze
groote groep Nederlanders kwam er zoodoende toe,
zich bij de verkiezingen óf te onthouden f
hun stem vrij willekeurig aan een van de hierbo
ven genoemde partijen te geven. Maar deze tal
loos velen behoorden natuurlijk mede tot de
eersten, die reeds dadelijk den weg tot De Ne
derlandsche Unie vonden om er met vele anderen
uit de oude politieke partijen aan een nieuwe
nationale en sociale eenheid te gaan bouwen.
Aan de hand van de oude, politieke par
tijen was en is het dus niet mogelijk, tot
een zuivere groepeering van ons volk te
komen.
Een veel duidelijker en juister
beeld van de samenstelling van ons volk
kan men zich dan ook vormen, wanneer
men uitgaat van de verdeeling in beroe
pen, de sociaal-economische
groepeering.
En de vraag is nu deze. Heeft de Nederland
sche Unie reeds in alle denkbare beroepen haar
leden weten te winnen?
Een frappant antwoord op deze vraag geeft
de steekproef, welke een dezer dagen op ons
Rotterdamsche secretariaat is genomen. De
adjunct-secretaris deed daar een willekeurigen
greep in de op dien dag ingevulde ledenkaar-
ten en zag achter de namen van de nieuwe le
den de navolgende beroepen staan:
Timmerman, kantoor-bediende, scheepsmachi-
nist, onderwijzer, huisvrouw, degenslikker, mu
ziekleeraar, besteller P.T.T., scheepsbevrachter,
puinruimer, advocaat, winkelier, havenarbeider,
verpleegster, banketbakkersknecht, monteur,
werktuigkundige, inspecteur verzekeringsmij.,
politie-agent, dienstbode, filmoperateur, tuin
man, meubelmaker, typograaf, badmeester, stu
dent, metaaldraaier, wijkleider puinruiming.
Een zoon lijstje zegt meer dan een heel lang
propagandistisch betoog.
De drie bestaande bonden op het gebied van
den graan-, meel-, veevoeder- en kunstmest-
detailhandel, t.w. de Algemeene Nederlandsche
Molenaarsbond, R. K. Bond van molenaars,
graan- en meelhandelaren „St. Victor" en de
Nederlandsche Bond van handelaren in vee
voeder hebben besloten tot oprichting van de
Federatie van bonden v'an molenaars en han
delaren in veevoeder en kunstmeststoffen.
In afwachting van de stichting van een eigen
bureau is het secretariaat voorloopig gevestigd
Oude Zwolscheweg 163, Wenum bij Apeldoorn.
Dinsdagmorgen heeft in het St. Alfonsus-
Retraitenhuis aan de Vlasakkers te Amersfoort,
in tegenwoordigheid van een aanzienlijk getal
oud-retraitanten een plechtigheid plaats gehad,
die van groote beteekenis was voor het huis,
dat reeds zoovelen in den lande door zijn zegen
rijk werk dierbaar geworden is.
De kapel was nog steeds niet geconsacreerd
en nu de oud-retraitanten in groote dankbaar
heid tot de paters Redemptoristen voor een
nieuw hoofdaltaar hadden gezorgd en dit moest
worden ingewijd, werd tegelijkertijd de gelegen
heid aangegrepen de kapel te consacreeren.
Het hoofdaltaar, ontworpen en uitgevoerd
door de Gebr. van Roosmalen te Utrecht, sluit
zich in stijl en kleur geheel aan bij de onlangs
geplaatste nieuwe communiebank.
Twee kleuren overheerschen: brons en zee
groen. Slechts de altaartafel en de basis zijn
van lichte steen. Tegen de basis is een front
plaat bevestigd, voorzien van een Voorstelling
van twee symmetrisch geplaatste herten, zich
lavend aan een bron, die ontsproten is aan
den voet van het kruis. Op de altaartafel staat
het tabernakel, waarvan de deuren de voorstel
ling van twee biddende engelen dragen. Achter
de kroon, geplaatst op het tabernakel, rijst
hoog het Kruis.
Z. H. Exc. de Aartsbisschop verrichtte de
plechtigheid van de consecratie, geassisteerd
door pastoor W. Oostveen en pastoor A. Spit
zen, beiden uit Amersfoort.
De hoogeerw. pater M. Mol, Css.R., provin
ciaal van de Ned. provincie der paters Re
demptoristen, droeg de plechtige H. Mis op.
Pastoor J. H. Hooyman, onder wiens parochie
het retraitenhuls ressorteert, hield de feest
predikatie.
Vrede, aldus spr., komt alleen van het al
taar, waar Christus aan Zijn Vader de eer
teruggaf, die Hem was ontnomen en Hij aan
de menschen de verlossing en den vrede bracht.
Vrede zal ook komen uit dit offer, een voort
durende voortzetting van het Offer op Gol
gotha. Pastoor Hooyman besloot met de bede.
dat het Lam Gods, dat de zonden der wereld
wegneemt, den vrede moge geVen.
Pater H. de Groot van het St. Petrus Ca
nisiushuis te Bergen, schrijft ons:
Het schijnt, dat sommige menschen niet het
verschil kennen tusschen een sirene en afweer
geschut.
Zoo werd onlangs door iemand beweerd, dat
er op den toren van het St. Petrus Canisius
Retraitehuis te Bergen afweergeschut ge
plaatst is.
Werkelijkheid is echter, dat er een sirene op
staat, die ten doel heeft de bevolking te waar
schuwen, indien er ergens in den omtrek lucht-
gevaar is, hetgeen slechts zelden voorkomt.
Wel verre van een reden Van angst, moet er
een reden van geruststelling in gezien worden.
Gelukkig begrijpen de meesten dit en zoo is
het aantal retraitanten gedurende het laatste
halfjaar zeer bevredigend geweest.
Geen beter middel om de zenuwen tot rust
te brengen en zich geestelijk te verfrisschen
en te sterken dan deel te nemen aan een be
sloten retraite. Dat getuigen allen, die het
mochten ondervinden.
Vijanden der ziel worden er gesignaleerd en
van afweergeschut wordt men er rijkelijk
voorzien.
United Press meldt uit Vaticaanstad aan haar
bladen:
Uit een overzicht van de diplomatieke betrek
kingen tusschen den Heiligen Stoel en de Euro-
peesche landen blijkt, dat tengevolge van de
politieke en militaire gebeurtenissen van de
beide laatst jaren negen nuntiaturen ingetrok
ken, of op het oogenblik ten deele onbezet zijn.
Daar twee van deze nuntii tegelijkertijd twee
nuntiaturen vertegenwoordigen en wel ver
tegenwoordigde Mgr. Clemente Micare het Va-
ticaan in Brussel en Luxemburg, en Mgr. Antonio
Arata het Vaticaan gelijktijdig in Letland en
Estland, hebben gezamenlijk slechts zeven nuntii
hun posten verloren. Slechts een van hen, en wel
Mgr. Gaetano Cicognani, die vroeger nuntius te
Weenen was, heeft tot dusverre een nieuwe nun
tiatuur gekregen. Hij is thans apostolische nun
tius in Madrid. Behalve de nuntii zelf, die hun
posten in Praag, Warschau, Den Haag, Kowno,
Weenen en Brussel verlaten moesten, zijn onge
veer 500 geestelijken, die bij hun negen nuntia
turen geattacheerd waren, met hen naar Vati
caanstad teruggekeerd.
2 st. 10 ct.
12 st. 50 ct.
GENèVE, 16 Oct. (D.N.B.) De Fran-
sehe ministerraad is, naar uit Vichy gemeld
wordt, Dinsdagavond onder voorzitterschap
van maarschalk Pétain bijeengekomen. Na
afloop werd een communiqué verstrekt van
den volgenden inhoud:
De minister van Justitie heeft gesproken over
het wetsontwerptot het oprichten van amb-
tenarenvereenigingen. Hierin erkent de Fran-
sche staat voor de eerste maal juridisch het
recht van de ambtenaren er. .personeel in over
heidsdienst zich te organiseeren om voor hun
beroepsbelangen op te komen. De minister van
Buitenlandsche Zaken heeft een verklaring af
gelegd over den geheelen buitenlandschen poli-
tieken toestand. Men besloot het z.g. hoofd
comité voor de Middellandsche Zee niet meer
te laten vergaderen. De ministerraad besloot
voorts het algemeen secretariaat voor de vroe
gere oudstrijders onder te brengen bij het mi
nisterie van Binnenlandsche Zaken. Vroeger
ressorteerde het onder het Ministerie van Oor
log
Verder wordt uit Vichy gemeld, dat de
minister voor Industrieproductie en Arbeid,
Belin, gisteren tegenover de internationale
pers uiteenzettingen heeft gegeven over 't
geheele werkverschaffingsprogram der
Fransche regeering.
De minister deelde mede. dat daartoe een in-
terministerieele commissie gevormd is met een
werkverschaffingscommissaris aan het hoofd.
De regeering zal vooral streven naar een billijke
verdeeling van den arbeid. Z ijwil den leeftijd,
waarop kinderen in fabrieken kunnen werken,
van 14 tot 17 jaar verhoogen, om arbeidsterrein
voor de ouderen te vinden. Vaders van gezinnen
zullen de voorkeur krijgen boven jeugdige ar
beiders en de vrouw zal zooveel mogelijk uit de
fabrieken worden geweerd. Bejaarde arbeiders
zullen uit de industrie verwijderd worden. Voor
hun ouden dag zal gezorgd worden en op het
land zullen zij zich nog nuttig kunnen maken.
Tenslotte zal de regeering er naar streven, de
overbevolking van de steden tegen te gaan,
door den bejaarden werklieden weer den weg
naar het platteland te wijzen.
Naar uit Vichy gemeld wordt, heeft het
Ministerie van Landbouw Dinsdagmiddag 'n
oproep tot het geheele Fransche volk ge
richt om deel te nemen aan het zoeken van
eikels, kastanjes en beukenootjes, welke
vruchten van belang zijn, omdat daaruit
groote hoeveelheden zeep vervaardigd kun
nen worden.
Zooals de „Kölnische Zeitung" meldt, heeft
de regeering der Vereenigde Staten, naar dezer
dagen te Londen is bekend geworden, besloten
ten gunste van Rusland het bestaande uitvoer
verbod van machinale werktuigen, dat eenige
maanden geleden was afgekondigd, in te trekken.
Er zal voor zeven millioen dollar naar Rusland
worden geleverd. De Amerikaansche scheepvaart
commissie heeft Rusland toegestaan tank
schepen te huren met een inhoud van meer dan
100.000 ton.
MILAAN, 16 Oct. (D.N.B.) Volgens de
„Stampa" zijn er tusschen Bedoeinenstammen
en Engelsche bezettingstroepen in Transjorda-
nië ernstige incidenten ontstaan. Eenige groe
pen soldaten, die zich op patrouille in het
zuiden van Maan bevonden, werden door Ara
bieren overvallen en ontwapend. Toen het in
cident bekend was geworden, stegen zes En
gelsche vliegtuigen Voor een strafexpeditie op.
Hun machinegeweervuur veroorzaakte zware
verliezen onder de Arabieren.
Woensdag keert maarschalk De Bono per
vliegtuig naar Rome terug.
GENèVe, 16 Oct. (D.N.E,.) Uit Vichy
wordt gemeld, dat het eerste vervoer Van
„roode" Spaansche vluchtelingen naar Mexi
co op 17 October zal plaats vinden. Het -betreft
een transport van 5000 „roode" Spanjaarden,
die krachtens de overeenkomst tusschen de
Fransche en de Mexicaansche regeering naar
Mexico vervoerd worden, waar ze te werk ge
steld zullen worden,
BOEKAREST, 16 Oct. (D.N.B.) Vasile
Grigorcea is benoemd tot Roemeensch gezant
bij den H. Stoel in plaats van ambassadeur
Petrescoe Comnen, die als vertegenwoordiger
van het systeem-Carol was teruggeroepen. Gri
gorcea, die gezant In Londen was, werd in De
cember 1938 teruggeroepen, omdat hij bij het
bezoek aan Londen van Koning Carol mevr.
Loepescoe in het protocol niet de plaats had
gegeven, welke overeenkomstig haar eigen
wensch en den wensch van den Koning was.
Onlangs heeft het tegenwoordige Roemeensche
bewind Grigorcea weer in den actieven diplo-
matieken dienst geplaatst.
NEW YORK, 16 Oct. (A.N.P.) Het Amerikaan
sche Instituut voor de Openbare meening heeft
het resultaat gepubliceerd van zijn laatste vraag
over het onderwerp:
„Indien u gevraagd zou worden, thans te stem
men over de vraag of Amerika deel moet nemen
aan den oorlog tegen Duitschland en Italië, wat
zoudt u dan antwoorden? Aan den oorlog deel
nemen of buiten den oorlog blijven?"
Het instituut verklaart, dat 83 pet. van de per
sonen, die gestemd hebben, tegen een deelnemen
aan den oorlog was, terwijl 17 pet. vóór het
deelnemen aan den oorlog was. Het instituut
heeft destijds op 19 Juli medegedeeld, dat bij een
stemming over dezelfde vraag 85 pet. tegen en
15 pet. voor een deelnemen aan den oorlog wa
ren.
AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA
<4
4
uunueruag x/ Gciuucr
-4
4
-I
JAARSVELD, 414.4 M.
AVRO-UitzencUng
8.00 Nieuwsberichten ANP. gramofoon- to
M muziek, 10.15 Gramofoonmuziek, 10.35 to
Georg Stefanescu's Roemeensch orkest, to
11.1011.30 Cyclus „Vrouwenberoepen In to
2 Nederland". 12.15 Orgelspel. 12.45 Nieuws- to
2 en economische berichten ANP. 1.00 Pusz- JT
4 ta-orkest, 1.30 Gramofoonmuziek met tee-
T lichting. 2.00 Omroeporkest en soliste. 4.00
2 Gramofoonmuziek, 5.15 Nieuws- en econo- C
3 mische berichten ANP. 5.30 AVRO-Amuse-
2 mentsorkest en gramofoonmuziek. 6.45
Actuecle reportage, eventueel gramofoon-
muziek 7.00 Vragen van oen dag (ANP). to
7.15 De Wiener Phllharmoniker, 8.10 to
4 Nieuwsberichten ANP. 8.25 Vraaggesprek. to
4 8.35 De Wiener Phllharmoniker. 9.15 Slui- to
<4 ting to
4 to
KOOTWIJK, 1875 M. to
to
to
to
VARA-Uitzending
7.30 Gramofoonmuziek. 8.00 Nleuwsbe- w
4 richten ANP, 10.30 Esmeralda, 11.30 Orgel- to
4 spel, 12.15 Gramofoonmuziek. 12.45 to
4 Nieuws- en economische berichten ANP, to
4 1.00 VARA-orkest, 2.15 Gramofoonmuziek.
4 4.15 Fragmenten uit de opera „Ernani"
4 (gr.pl.), 5.15 Nieuws- en economische be-
4 richten ANP. 5.30 Esmeralda. 5.55 Reporta- to
4 ge, 6.30 Esmeralda. 7.00 Vragen van den to
dag (ANP). 7.15 Gramofoonmuziek. 8.15 to
4 Nieuwsberichten ANP. 8.25 Gramofoon- J
muziek 8.45 Gramofoonmuziek, 9.00 to
Nieuwsberichten ANP, sluiting.
▼TTTTTVTVT4TTTTYTTTTYYTTTTYYTT1
ALGECIRAS, 16 Oct. (D. N. B.) Dinsdagmor
gen zijn in Gibraltar drie groote oorlogsschepen,
een kruiser, negen torpedojagers, twee duik-
booten en twee konvooischepen bivnengeloo-
pen. Vier van deze Engelsche oorlogsschepen
vertoonden volgens bericht van een Spaansch
persagentschap uit Gibraltar zrware bescha
digingen. in den loop van den dag zijn toen
talrijke dooden en gewonden in Gibraltar aan
land gebracht en de politie moest tot uitge
breide maatregelen' overgaan, opdat niemand
de kade, waaraan de schepen lagen, zou nade
ren. Naar verluidt, zouden dit de Engelsche
schepen zyn, die onlangs aan den zeeslag in de
buurt van Malta tegen Italiaansche zeestrijd-
krachten hebben deelgenomen. De commandant
van een der Engelsche oorlogsschepen zou daar
bij gesneuveld zijn.
Verder wordt bericht dat een Engelsch pas
sagiersschip met geëvacueerden uit Gibraltar
in Tanger is aangekomen, waar een aantal
daar wonende Engelschen aan boord ging. De
geëvacueerden zullen naar Engeland worden
vervoerd. Een groot deel daarvan uit Gibraltar
zou zich reeds in Schotland bevinden, ten
einde vandaar naar Canada te worden vervoerd.
Andere geëvacueerden zouden naar Jamaica
worden gebracht.
WASHINGTON, 16 Oct. (DNB.). Roo
sevelt heeft in de persconferentie beves
tigd, dat Kennedy, de ambassadeur te Lon
den, begin November naar Washington zal
komen om rapport uit te brengen. Hij
sprak echter de gerüchten over een aftre
den van Kennedy tegen.
De Engelsche ambassadeur Lothian Is per
vliegtuig naar Engeland vertrokken, zoo
deelde Roosevelt verder mede, ten einde
eveneens zijn regeering mondeling rapport
uit te brengen. Ook Lothian zal niet af
treden.
Ten aanzien van de opdracht aan de minis
teries van Defensie om na te gaan,, welke werk
tuigmachines en andere voor de wapenindus
trie noodzakelijke materialen In het openbaar
belang niet naar het buitenland behooren te
worden verkocht, verklaarde Roosevelt, dat uit
zonderingen hierop alleen zullen worden toe
gestaan, wanneer de Amerikaansche regeering
het materiaal niet zelf noodig heeft. In dat
geval kan het voor „bevriende mogendheden"
voor den export worden vrijgegeven.
BERLIJN, 16 Oct. (VF.B.). Naar hier wordt
gemeld wordt binnenkort met toestemming van
de Congregatie voor seminaria en universiteiten
in Rome in de beroemde Spaansche universi
teit uit de Middeleeuwen van Salamanca een
pauselijke universiteit geopend, die voorloopig
twee faculteiten, theologie en kerkelijk recht,
omvat. Zij heeft de bevoegdheid in deze vakken
de gebruikelijke academische graden te verleenen
en staat onder onmiddellijk toezicht van den
bisschop van Salamanca.
NE WYORK, 16 Oct. (D.N.B.) Het radio
station Mackay heeft S. O. S.-seinen opgevan
gen van het Canadeesche stoomschip „Trevi-
sa", groot 1813 ton, dat meldde op 600 mijl ten
Westen van Ierland te zijn getorpedeerd en in
zinkenden toestand te verkeeren.
New Yorksche scheepvaartkringen verklaren,
dat het Finsche vrachtschip „Hildegaard",
groot 2362 ton. ter hoogte van Castro Urdiales
(Spanje) getorpedeerd is.
BOEKAREST, 16 Oct. (Reuter). Miller, een
Engelsch lid van de petroleummaatschappij
die begin van deze maand door de IJzeren Garde
was gearresteerd, werd Zondag vrijgelaten en
heeft Romenië verlaten.
SOFIA, 16 Oct. (D.N.B.) Koning Boris van
Bulgarije heeft Dinsdagmiddag den Engelschen
gezant, Rendel, op diens eigen verzoek ontvan
gen.
